mm p
Schaken
Dammen
Bridge
KRUISWOORD
Stofzuiger in
de reparatie
Kan het altijd
Kerstmis zijn?
musm m
mjê.
Nog steeds
dezelfde
Pop van de
Kunstacademie
Onverwachte
wendingen
Heimwee naar
de moederkerk
ZATERDAG 25 JANUARI 1986
EXTRA
PAGINA 25
p/"\p Bijdragen: Wim Koevoet
Ariejan Korteweg
Horizontaal
1. vertegenwoordiger v.e. re
gering, 6. hoop, stellage, 11.
bid, 12. bij raming, 14. Engels
bier, 15. boomvrucht, 17.
krijgsgewoel, 19. land in
Azië, 21. nog eens, 22. plaats
voor toeschouwers/suppor
ters, 23. en anderen, 24.
Griekse letter, 25. per uur, 26.
boom, 28. kloosteroverste, 30.
offertafel, 31. mededinger, 33.
streling, 34. nachtgewaad, 35.
strook land langs zee, 38. be
kende, 41. roem, 42. droog en
onvruchtbaar, 44. getijde, 46.
heftige uiting v. ongeduld,
48. vanaf, 49. vertwijfeling,
51. de vorm betreffend, 53.
eenheid (Eng.), 54. gelooide
dierenhuid, 56. hoekpilaster,
57. lidwoord, 59. vod, 60. bad
plaats, 61. zitje v.e. café, 62.
sportbeoefenaar.
Verticaal
1. voldoende, 2. familielid, 3.
kunstenaar, 4. achter, 5. me
dicijn, 7. blijkens de akten, 8.
sprookjesfiguur, 9. land in Z-
schoot van de moederkerk heb
ben verlaten en toch nog een
beetje heimwee hebben.
AK
The Jesus and
Mary Chain
'Psychocandy' (WEA)
Uit de omgeving van Glasgow
komen ze. De broertjes Reid, Jim
en William, hebben het zo'n
beetje voor het zeggen in dit ge
zelschap met een wel heel aan-
dachttrekkerige naam.
Hun eerste plaat, 'Psychocan
dy', trekt ook de aandacht. Zo
gaat het meestal met herrie: het
valt eerst op maar als het aan
houdt volgt al snel de gewenning
op. Er blijkt toch niets bijzon
ders aan de hand te zijn. Weer
even later is het ergernis die de
overhand neemt.
'Psychocandy' is een hoop her
rie. Gitaren klinken als aan ach
terstallig onderhoud lijdende
stofzuigers. Op de achtergrond
matte vocalen en wijsjes met aan
achterlijkheid grenzende een
voud. In een interview verklaar
de een van de Reidjes dat het
juist heel moeilijk is om dat soort
liedjes te maken.
De wisselwerking tussen het
aanhoudende gitaargegier en dat
gekeutel op de achtergrond ver
oorzaken een geluid dat doet ver
moeden datje hele audioset naar
de Filistijnen is. Ook met een
equilizer is tegen dergelijke ver
minkingen niets uit te richten.
Getuige de elpeelijstjes over
1985 van vooraanstaande critici -
'Psychocandy' verscheen vlak
voor Kerstmis - is men hier en
daar toch danig onder de indruk
geraakt van al dit geraas. De val
kuil van Jim en William werkt
uitstekend. Toegegeven: De
Schotten klinken niet gewoon
tjes. En er moet aandacht zijn
voor alles wat zich buiten de
'mainstream' ophoudt. Zucht.
WK
Jon Anderson
'Three ships' (Elektra)
De kerstboom was al de deur
uit, toen Anderson's (de Yeszan-
germet het ijle stemgeluid) plaat
mijn draaitafel bereikte. Dat had
ik beter moeten plannen, dan
had ik en een kerstboom en 13
dito liedjes gehac^.
Hoewel al jaren een liefhebber
van 's mans zang erger ik mij al
even lang aan de teksten die hij
maakt, zowel in Yes-verband als
wanneer hij zijn zaakjes alleen of
met Vangelis, ook van de partij
op 'Three Ships', regelt. Of hij
brabbelt maar wat (Memootje:
"Awaken, Gentle, Mass, Tou
ching") of het gaat over hoe mooi
het allemaal is of had kunnen
zijn.
Vrede op aarde. Zo ook op de
ze plaat. Eigenlijk zijn al Ander
son's solo-platen kerstplaten,
realiseerde ik me.
Vakmanschap valt er in grote
mate te bespeuren. Maar de drie
boten van Anderson stranden
toch in de er stapelshoog opge
legde onschuld, lieftalligheid en
schoonheid. Waar houdt die man
zich toch op, op een gewone dag.
Als je gewoon door een straat
loopt, onwillekeurig waar, dan
schrijf je toch zulke liedjes niet?
Terwijl het vijfde liedje begint,
kijk ik naar boven. Misschien
vliegt hij straks over.
WK
Amerika, 10. zoete sterke
drank, 12. vuurwapen, 13.
hondesoort, 16. familielid,
17. inhoudsmaat, 18. tijdeen
heid, 20. persbureau, 26.
keur, 27. Ind. markt, 28. deel
v.d. dag, 29. woudkoe, 30.
lokspijs, 32. niet vast, 36. lid
v.e. rechtbank, 37. drempel,
38. valies, 39. gewoon, 40.
kennis dragende van, 43. ga
ve, 45. kerkelijke straf, 46.
roeipen, 47. kever, 48. voe
dingsstof, 50. inw. orgaan, 52.
einde, 55. hoofdkerk, 58.
voorzetsel, 60. bruto.
De prijs van 25,- werd toege
kend aan Mevr. T. Mizée-Beij, v.
Lennepstraat 4a, 2321 XB Lei
den.
De prijs wordt de winnaar toe
gezonden.
Oplossingen met vermelding
van 'Puzzel' voor donderdag op
briefkaart of in enveloppe zen
den aan Redactie Leidsch Dag
blad, Postbus 54, 2300 AB Lei
den.
Het was niet mijn bedoeling om
mijn rubriek van vorige week
met korte winstpartijen nu te
vervolgen, maar het toeval wil
dat in de beginronden van het
Hoogoventoernooi weinig an
ders te beleven viel dan enkele
van zulke partijen. De wijze
waarop Ree verloor van Hodg
son zou zelfs in de onderbond als
een vreselijke blunder zijn aan
gemerkt.
Wit: Hodgson; zwart: Ree. I.e4
e6 2.d4 d5 3.e5 c5 4.Pf3 Pc6 5.Ld3
(Met dit pionoffer trachten som
mige Engelse spelers de laatste
tijd de Franse doorschuifvariant
nieuw leven in te blazen) cd4:
6.0-0 Pge7 7.Lf4 (Gebruikelijk is
hier De2) Pg6 8.Lg3 Le7 9.Pbd2
f5 (Ziet af van de aantasting van
het centrum met f6) 10.h3 0-0 11-
.Tel Ph4 12.Lh4: Lh4: 13.Pb3
Ld7 14.Ph4: Dh4: 15.Lb5 Tac8
16.Lc6: Tc6: (Wit heeft met zijn
paard tegen de slechte loper nu
een structureel voordeeltje) 17.P-
d4: Tc4 18.c3 b5 19.a3 a5 20.Dd3
(DIAGRAM I) Tfc8?? 21.Pf5: en
zwart gaf op. Na ef5: 22.Dd5:+ is
hij totaal verloren.
De volgende partij is veel bril
janter. Hellers lijkt een kansrijke
door
Dirk Sikkel
niet ongevaarlijk) 0-0 8.0-0 Pc6
9.Le3 Ld7 10.Lb3 Da5 11.f4 Pd4:
12.Ld4: Lc6 13.Dd3Tad8 14.Tadl
b5 15.a3 b4 16.ab4: Db4: 17.e5!
(Bloedlink, maar het gaat net on
danks de tegenstelling Td8-Dd3)
de5: 18.fe5: Pd5 19.Pe4 (DIA
GRAM II) Pf4? (Dit lijkt ijzer
combinatie uit te voeren maar
Short had dieper gerekend.
Wit: Short; zwart: Hellers. I.e4
c5 2.PI3 d6 3.d4 cd4: 4.Pd4: Pf6
5.Pc3 g6 6.Lc4 Lg7 7.h3 (Short
waagt zich niet in het woud van
scherpe varianten dat ontstaat
als wit lang rokeert. Toch is ook
zijn rustige aanpak voor zwart
In de toekomst wil ik wat meer
aandacht besteden aan het dam
men in de regio Leiden. Dat kan
ik natuurlijk alleen wanneer u
me daarbij helpt. Dat wil zeggen;
als u iets interessants heeft op
damgebied, kunt u het rustig
naar mij opsturen. Het adres is:
H. Vermin, Weiermattstrasse 28
3027 Bern in Zwitserland.
Vandaag wil ik een eindspel
behandelen dat afkomstig is van
de wedstrijd Reeuwijk-Bleis-
wijk. Bij de stand 7-7 werd de
partij tussen S. van Eijk (Reeu-
wijk) en C. Dorst afgebroken (zie
diagram 1).
Later werd de partij als volgt
uitgespeeld: (Van Eijk zwart) 45-
23 25-20 50-22 47-36 22-4 20-15 23-
18 36-13 4x36 15x4 3-9 en wit gaf
op. Een verrassend snelle ont
knoping. En dat vanuit een stand
De groei van de Nederlandse
Bridge Bond is onbetwistbaar.
Nog geen jaar nadat het 50.000ste
lid werd gehuldigd, werd al de
60.000 gepasseerd De Inter
polisdrives dragen stellig bij aan
de verdere popularisering van
bridge.
Uit één van die drives- is het
volgende spel:
<?H V532
O A96
«f A 10 9 5
A842 n *V3
B 10 8 4 O A 9 7 6
O 7 O B 8 5 2
V 6 4 2 2 4, B 8 3.
H B 10 7 6 5
<?-
O H V 10 4 3
H 7
NZ (noord gever, NZ kwets
baar) waren in 6 Ru beland, te
spelen door zuid. West startte KI
2, voor het aas van noord. Van
tafel werd Sch 9 gespeeld en oost
die van het bezit van Sch V niet
zoveel verwachtte, speelde die
kaart.
Zuid speelde de heer en troefde
een schoppen, waarna hij Ru A
Het zijn de Britse posterijen die
de komeet van Halley, die op 9
februari het dichtst bij de zon zal
staan, op 18 februari op postze
gels laten terugkeren. De zegels
in waarden van 17p, 22p, 31p en
34p zijn van de hand van de car
toonist Ralph Steadman, die er
wel iets heel bijzonders van heeft
gemaakt. Dat begint al met de
17p-zegel waarop we een karika
tuur zien van Edmond Halley,
die als een komeet over de zegel
vliegt. Het ruimtevaartuig Giot
to, gelanceerd door het Euro
pean Space Agency en genoemd
naar de Italiaanse kunstenaar die
de komeet van Halley in 1301
vastlegde als de Ster van Bethle
hem, staat met de naam Giotto
en "diens" ster op de 22p-zegel.
De legende "Maybe Twice in a
Lifetime" en twee kometen ko
men op de 31p-zegel voor en op
de 34p-zegel de komeet van Hal
ley die de zon rondt.
De Halley-zegels zijn overigens
niet de eerste Britse waarden van
dit jaar. Op 14 januari versche
nen al vier zegels die aandacht
willen vestigen op 1986 als "jaar
O
sterk maar is het niet. Beter is
bijvoorbeeld Pc7) 20.Tf4: Le5:
21.Le5: Td3: 22.Td3: (Nu komt de
aap uit de mouw: Le4: faalt op
23.Lf7:! Tf7: 24.Td8+ en zwart
loopt mat) Del 23.Tfl Da5 (Ook
De4: is om dezelfde reden taboe)
24.Lc4 Db6+ 25.Ld4 en wit won
snel.
door
Hans Vermin
die zeer onduidelijk is, althans
op het eerste gezicht. Van Eijk
heeft deze stand zeer grondig on
derzocht met als resultaat zeer
leuke varianten die ik u niet ont
houden wil.
In de diagramstand dreigt 47-
41-36 en daarna 25-20. 45-23 is
daardoor gedwongen (niet 50-28)
nu lijkt 25-20 de meeste weer
stand te bieden. Het tegendeel is
echter waar. Zwart staat daarna
in alle varianten gewonnen: 50-
22 en nu:
1; 47-36 22-4 en alle zetten van
wit zijn verboden door directe
combinaties.
2; 47-24 22-4 en opnieuw kan
wit opgeven: 24-35 3-8! 35x2 23-7!
etc.
3; 47-42 of 47-38 22-9 (was in va
riant 2 eigenlijk ook mogelijk)
20-15 (min of meer gedwongen)
28-32! etc.
4; 20-15 10-14 10-14 zie diagram
2.
4.1 47-24 23-11 24-35 (gedwon
gen want op 24-47 volgt 22-33 en
op 24-2 22-6 en wit is de pineut)
^5 i
i! t
si m '9 m
WW9 w,
22-17 35-49 17-6 en wit kan geen
kant meer uit.
4.2 47-42 22-50 en op alle zetten
van wit volgt een directe combi
natie.
4.3 47-38 22-50 38-49 23-7 16-11
(of?) 7x16!
4.4 47-36 22-4 en opnieuw is al
les uit.
Verder geeft Van Eijk nog en
kele varianten vanuit diagram 1
zoals 47-15 wat geforceerd uit is
(een leuke puzzel voor u om dat
uit te zoeken). De vraag is echter
of de stand werkelijk gewonnen
is als wit niets bijzonders doet
b.v. 47-24 zwart moet dan 4 dam
men proberen te halen, wat niet
eenvoudig is. Volgens Van Eijk
moet dat toch mogelijk zijn.
Alhoewel dat laatste ietwat on
duidelijk is, is het al met al toch
een grappig geheel.
door
Ton Schipperheyn
speelde en ruiten na. De ruiten
liepen niet en zuid eindigde één
down. Aan een andere tafel werd
ook 6 Ru gespeeld. Ook hier
werd met klaveren gestart, maar
nu speelde oost, na KI A en
schoppen na, een kleine. Zuid
speelde de 10, west het aas.
Later incasseerde zuid Sch H
en toen hieronder de vrouw viel,
was het niet meer nodig een
schoppen te troeven. Zuid speel
de Ru H, gevolgd door een kleine
ruiten naar het aas. Hij ontdekte
het slechte zitsel en had op tafel
nog een derde troefje om de boer
eruit te snijden.
Het tweede spel van deze week
ontlenen wij aan een wedstrijd
die Nieuw Zeeland speelde tij
dens het WK.
vaak ondergeschikt gemaakt aan
het verstoren van de vijandelijke
bieding, waarbij niet zelden ka
mikaze-acties niet worden ge
schuwd.
A H V 10
C> H 6
O A 10 6
H753
832
c? V 87 54
O 7
V982
N B 6 4
WD B 9 3
W 0 O V B 7 5
Z B 10 6
97 5
C A 10 2
O H 8432
A4
West gever, allen kwetsbaar.
De Nieuwzeelandse west open
de, kwetsbaar, 1 Ha. Noord dou
bleerde voor informatie en zuid
besloot te passen. West maakte 4
slagen en noteerde aldus minus
800. Aan de andere tafel werd
door NZ 6 Ru bereikt. Meestal zit
zo'n contract er dan in en ont
snappen de Nieuw Zeelanders
aldus aan groot verlies. Dit keer
evenwel was het geluk niet met
hen. De ruiten zaten slecht en, al
hoewel het contract met open
kaart kan worden gemaakt, ein
digde zuid met één slag tekort.
Volgens vele toeschouwers ge
rechtigheid.
van de industrie". Een zegel van
17 pence illustreert de voortdu
rende behoefte aan energie, ge
symboliseerd door een lamp die
uit zee oprijst en een booreiland.
Een 22pence-zegel staat in het te
ken van de farmaceutische in
dustrie. Op de zegel een (koorts)-
thermoter met op de achter
grond een laboratorium waar
medicijnen worden getest. De
derde zegel (31 pence) wil ver
band tussen de staalindustrie en
het dagelijks leven. De zegel
toont een deel van een staalfa
briek en een spade. Op een zegel
van 34 pence staan voeding en
landbouw centraal: een brood
voor een korenveld en een land
bouwtrekker.
IERLAND - Een groot aantal
landen heeft in 1985 zegels uitge
geven ter gelegenheid van het
"internationale jaar van de
jeugd". Zo ook Ierland (1 augus
tus), twee zegels in waarden van
22p en 26p, beide in een oplage
van 2 miljoen en op beide groep
jes jongeren.
Op 3 oktober verschenen drie
zegels, waarvan twee de zesde
"Ierland"-serie vormen die deze
keer in het teken staat van indus
triële innovatie: 22p (oplage 2
mi(joen) en 26p (ook in een opla
ge van 2 miljoen). De derde zegel
herdenkt het 150-jarig bestaan
van de Ierse ingenieursbond:
44p, oplage 750.000 stuks.
Op de vijftiende serie Ierse
kerstzegels in successie (dag van
uitgifte 26 november) zien we
schilderijen uit het National Gal
lery van Ierland: 22p, 22p en 26
pence.
JERSEY - Het Kanaaleiland
Jersey heeft op 25 oktober de
permanente serie waarop fami
liewapens en waarmee op 24 fe
bruari 1981 een begin werd ge
maakt uitgebreid met twee ze
gels: 16p, Malet en 17p, Mabon
Eveneens op 25 oktober ver
schenen vier zegels die de zaken
man en weldoener Thomas Ben
jamin Davis (1867-1942) memo
reert: lOp, 13p, 31p en 34 pence.
Tom Petty and the
Heartbreakers
'Pack up the plantation - Live!'
(MCA)
Tom Petty maakt al tien jaar
vrijwel dezelfde, typisch Ameri
kaanse, muziek. De kwaliteit
wisselt nog wel eens - de oneven
platen zijn aanzienlijk beter dan
de even - maar ontwikkeling zit
er nauwelijks in. Op deze dubbe
le live-LP is dat goed te horen.
Tussen 'American Girl' van tien
jaar geleden en 'Rebels' van zijn
laatste LP zit weinig verschil.
Dat is niet als kritiek bedoeld.
Tom Petty maakt tijdloze mu
ziek, waaraan als het aan mij ligt
ook de komende tien jaar geen
steek hoeft te worden veranderd.
De eerste en de laatste LP zijn
met drie nummers vertegen
woordigd. Verder hits als 'Refu
gee', het met Stevie Nicks gezon
gen 'Insider' en 'Breakdown', dat
op roerende wijze woordelijk
dopr het publiek wordt meege
zongen. Er staan ook klassiekers
op zoals 'Needles and pins' van
The Searchers en 'Shout', dat op
geen concert van Tom Petty ont
breekt.
'Change of Heart' en 'Shadow
of a doubt', dat zijn de persoonlij
ke favorieten die ik mis. De gita
ren hadden wat meer mogen
vlammen en het orgeltje klinkt
wel erg gedateerd. Verder valt op
de voor de gelegenheid met bla
zers, strijkers en achtergrond
zangeressen uitgebreide band
niets aan te merken. Of het
moest dat rare brilletje en die
tochtlatten zijn, waarmee Petty
tegenwoordig z'n hoofd versiert.
Kan daar niet eens naar worden
gekeken?
AK
Diversen
'La Grande Parade' (Werf Re
cords) -
De beeldende kunst is de
meest voorlijke van alle kunsten.
Daarin worden veranderingen
het eerst zichtbaar. Hoeveel
lichtjaren bedraagt de afstand
tussen popmuziek en beeldende
kunst? Daarop geeft de LP 'La
Grande Parade' antwoord. De
plaat is een project van Dick Hof
stede, die een aantal groepen en
muzikanten vroeg een nummer
te maken bij een schilderij naar
keuze dat te zien was op de af-
scheidstentoonstelling van Edy
de Wilde, vorig jaar in het Stede
lijk Museum van Amsterdam.
Zelf vergelijkt Hofstede zijn pro
ject met de 'Schilderijententoon
stelling' van Moussorgski, maar
dat is natuurlijk onzin. Dat be
trof het commentaar van één ge
schoold componist op een expo
sitie, hier zijn het liedjes van uit
eenlopende muzikanten over één
schilderij.
De dames en heren popmusici
tonen zich in hun voorkeuren
nogal behoudend. Ze leggen een
duidelijke voorkeur aan de dag
voor herkenbare kunst en heb
ben het hedendaagse, abstracte
werk grotendeels links laten lig
gen. In muzikaal ópzicht hebben
ze hoorbaar moeite gedaan zich
zo kunstzinnig mogelijk voor te
doen. Veel akoestische instru
menten derhalve, en heel wat in
de pop ongebruikelijke maat
soorten.
De resultaten wisselen sterk.
De visie van MAM op Picasso,
met de onvergetelijke regel 'Ma,
weet jij wanneer ik voor het eerst
een boterham met kaas gegeten
heb?', is prachtig tegendraads.
Het op Beckmann geënte 'Frau
mit Mandoline in Gelb und Rot'
Ook Fay Lovsky paradeert mee.
van 5 Slag 1 Wijd is knap van
tekst en vrolijk van aard. 'Les
Enfants' van W.A.T. heeft nog
wel iets intrigerends en 'Het Ver
hoor' is een sfeervol instrumen
taaltje. Maar voor het overige
veel holle frasen en kapsones
van moeilijkdoeners in de pop
muziek.
AK
Youssou N'Dour
Angola, Mozambique, Zimbab
we... Botswana, Zambia. Heel
zuidelijk Afrika paradeert voor
bij in het titelnummer van deze
plaat. Met Zuid-Afrika als grote
afwezige natuurlijk. Voor Yous
sou N'Dour is dat een ver-van-
m'n-bed-show, want zelf komt
hij uit Senegal, West-Afrika, in
muzikaal opzicht een van de
rijkste landen van het continent.
'Nelson Mandela' is een proeve
van die rijkdom. Laatje niet door
de titel misleiden. Als Afrikanen
protestsongs maken, zijn die
vaak heel opgewekt van toon. De
muziek van N'Dour is lichtvoetig
en toegankelijk en zit vol onver
wachte wendingen en ritmewis
selingen. Het is steeds weer een
verrassing welke weg de melodie
zal kiezen. De arrangementen
zijn inventief; smeuige dames
koortjes, een klapwiekende slag
gitaar en nostalgisch orgel span
nen samen met blazers in de bes
te soultraditie en de onvermijde
lijke percussie. Te midden van
dat alles staat de zang van
N'Dour centraal: een opvallend
hoge, soms wat hese stem, die
een natuurlijke zangerigheid
heeft.
Met zijn dynamische versie
van de klassieker 'The Rubber
band Man' en de smartlap 'Mag-
ninde' laat N'Dour nog eens ho
ren dat hij een breed scala aan
invloeden op een eigen manier
weet te verwerken. Een plaat die
je eindeloos kunt draaien.
AK
Dead Can Dance
Nadat de priester de kerk heeft
verlaten, spelen Lisa Gerrard en
Brendan Perry nog wat voort. Ze
hebben een accordeon meegeno
men, allerlei dure toetsenintru-
menten, een drumcomputer en
wat vriendjes van het conserva
torium uitgenodigd voor de
blaas- en strijkinstrumenten. Ze
combineren de Gregoriaanse
sfeer met de muzikale technolo
gie van deze tijd, vliegen in een
ruimteschip tussen Gotische ge
welven.
Is het mooi? Ach ja, op een be
paalde manier wel. Het geluid als
geheel is zeer ruimtelijk, en
wordt ingekleurd met ijle zang,
plechtstatig koper, en zwevende
orgeltonen. Klokken en bellen
verhogen de sfeer. Het is prach
tig, maar ik krijg er de kriebels
van. Het lijkt bovendien vaak
verdacht veel op de Cocteau
Twins, met als grote verschil dat
Dead Can Dance net dat beetje
relativering en absurditeit mist
dat de Twins aantrekkelijk
maakt. Uit deze plaat spreekt
niets dan wurgende treurigheid.
Wat een pretenties ook om je mu
ziek een titel als 'Enigma of the
absolute' mee te geven. De zang
wordt beurtelings verzorgd door
Gerrard en Perry. Gerrard heeft
in elk geval de stem die bij dit
soort klanken past, maar Perry
mist elk mysterie in zijn vocalen.
'Spleen and Ideal' is alleen ge
schikt voor hen die juist de
'Spleen and Ideal' (4AD)
