VARA
Weer inval
Zuid-Afrika
in Angola
YS zwijgen over Haiti
EG wil universitaire uitwisseling
Edward Kennedy geen
presidentskandidaat
DUBBELDIK KERSTNUMMER VARAGIDS
VOOR 2 WEKEN
VS wijzen verbod op
kernproeven weer af
VRIJDAG 20 DECEMBER 1985
BUITENLAND
PAGINA 7
niet gerechtigd was zijn paspoort
in te trekken. Dit gebeurde vorige
maand.
Boesak werd op 20 september
beschuldigd van subversie omdat
hij steun zou hebben verleend aan
economische sancties tegen Zuid-
Afrika en zou hebben opgeroepen
tot een scholierenboycot. Hangen
de het onderzoek werd hem zijn
paspoort ontnomen. Op 4 novem
ber besliste een rechter tot terug
gave van het document, maar een
dag later werd het door minister
van binnenlandse zaken Stoffel
Botha weer ingetrokken. Botha zei
toen dat het Boesak vrij stond kri
tiek op Zuid-Afrika te leveren,
maar dan wel van binnenuit.
Botha stond „in zijn recht om de
beslissing te nemen het paspoort
...in te trekken", zo bepaalde de
rechter van Hooggerechtshof, Ge
rald Friedman.
Buitenland kort
Namibië
De Britse pers heeft gemeld dat
er een doorbraak is bereikt in het
overleg inzake de onafhankelijk
heid van Namibië. De Amerikaan
se onderminister van buitenlandse
zaken voor Afrika, Chester Croc
ker, en de Angolese minister van
binnenlandse zaken, Kito Rodri-
gues, zouden in principe zijn over
eengekomen dat 30.000 man Cu
baanse troepen uit Angola zullen
worden teruggetrokken.
De VS en Zuid-Afrika hebben als
eis voor het verlenen van onafhan
kelijkheid aan Angola het vertrek
van de Cubanen geëist. Angola
zegt echter dat de Cubaanse troe
pen nodig zijn tegen Zuidafrikaan-
se invallen. De voorlaatste Zuid-
afrikaanse operatie in Angola, die
zes dagen duurde, dateert van sep
tember jl. toen Zuidafrikaanse mi
litairen een Swapo-eenheid achter
volgden. Daarbij werden 15 Swa-
po-strijders gedood en 54 gevan
gen.
Pech achtervolgt
ruimteveer VS
CAPE CANAVERAL (UPI) -
De uitgestelde lancering van
het Amerikaanse ruimteveer
Columbia zal niet vóór 4 janua
ri plaats hebben. Technische
problemen zorgden ervoor dat
het toch al vertraagde vertrek
donderdag opnieuw niet door
ging. De computers die tot het
laatste ogenblik de diverse sys
temen van het ruimteveer con
troleerden, schakelden het
startmechanisme 15 seconden
vóór de lancering uit.
Zij bleken een onregelmatig
heid te hebben ontdekt bij een
van de twee hydraulische aan
drijfsystemen in een stuwraket
die het ruimteveer bij de lance
ring extra vaart moet geven.
Het betekende een teleurstel
ling voor de zeven astronauten,
onder wie een lid van het Ame
rikaanse Congres.
BRUSSEL - De Europese Com
missie wil voor de jaren 1987-1989
een bedrag van 440 miljoen gulden
uittrekken voor uitwisselingspro
gramma's voor studenten aan de
universiteiten en hogescholen van
de twaalf lidstaten. Uiteindelijk wil
de Europese Commissie dat vanaf
1992 tien procent van alle universi
teitsstudenten aan dergelijke pro
gramma's medoen.
door
Hans de Bruijn
Europees commissaris Peter Su
therland presenteerde gisteren in
Brussel een voorstel voor een nieu
we fase in het Erasmus-project, dat
de 'mobiliteit' van studenten wil
vergroten. Doel is het vergroten
van de internationale kennis van
Ramp veerboot
Reddingsploegen hebben giste
ren 48 overlevenden van de ramp
met een veerboot in de Zuid Chine
se Zee uit het water opgepikt, zo
heeft de kustwacht meegedeeld.
Het schip kapseisde woensdag
voor de kust van het Filipijnse ei
land Calavite met meer dan 100
mensen aan boord. Het kon onge
veer 120 mensen vervoeren, maar
hoeveel passagiers er precies aan
boord waren op het moment van
de ramp is niet bekend. Men sprak
woensdag over 200 opvarenden.
Nixons bandjes
Twee Amerikaanse pressiegroe
pen en een free-lance journalist
hebben een rechtsgeding aange
spannen om de Amerikaanse over
heid te dwingen de aantekeningen
en de bandopnames van ex-presi
dent Nixon die in de Nationale Ar
chieven liggen, vrij te geven. In de
cember 1974 heeft het Amerikaan
se Congres een wet aangenomen
waarin bepaald werd dat het mate
riaal met betrekking tot het Water-
gate-schandaal 'op het vroegst mo
gelijke redelijke tijdstip' openbaar
gemaakt moet worden. Eerdere po
gingen om het materiaal vrij te krij
gen zijn op niets uitgelopen.
Sowjet-Duitsers
Zeker 100.000 etnische Duitsers
willen naar de Bondsrepubliek
emigreren en aan de Russische lei
der Michail Gorbatsjov is gevraagd
om de visaverlening aan hen te ver
snellen. Dat heeft de voorzitter van
het Westduitse Rode Kruis Botho
prins Zu Sayn-Witggenstein laten
weten. De prins zei dat hij een brief
heeft geschreven aan de Russische
leider om een 'humanitaire oplos
sing te vinden voor deze onbevre
digende situatie.'
Algerije
Ruim 20 Algerijnen die zich voor
de mensenrechten hebben ingezet,
zijn door een rechtbank tot gevan
genisstraffen tussen zes maanden
en drie jaar veroordeeld. Dit heeft
het Algerijnse persbureau APS
meegedeeld.
Geen rapport over mensenrechtensituatie
WASHINGTON (IPS) - Washing
ton heeft besloten geen rapport uit
te brengen over de verbetering van
de mensenrechten in Haiti. Dat
hebben bronnen in het Congres en
bij het ministerie van buitenlandse
zaken gisteren gezegd.
De beslissing wordt in Washing
ton beschreven als een „protest
zonder precedent". De Verenigde
Staten brengen op verzoek van het
Congres ieder half jaar een rapport
uit over de verbetering van men
senrechten in dit Caribische land
dat geregeerd wordt door presi
dent-voor-het-leven Jean Claude
Duvalier. De regering-Reagan ten
deerde tot nu toe steeds naar het
„vergoeilijken" van wangedrag
van Port au Prince, aldus waarne
mers in Washington.
Veel praktische consequenties
zal het uitblijven van het rapport
waarschijnlijk niet hebben. De
meeste Amerikaanse hulp voor
Haiti komt van particuliere organi
saties. Port au Prince heeft voor
volgend jaar circa 50 miljoen dollar
gevraagd. Een bron in het Congres
schat dat mogelijk acht miljoen
dollar kan worden besnoeid bij
wijze van waarschuwing aan de re-
gering-Duvalier.
WASHINGTON - Senator Edward
Kennedy (53) stelt zich in 1988 niet
kandidaat voor het Amerikaanse
presidentschap. Hij heeft dit gis
teravond verklaard in een betaalde
televisieboodschap, die via twee
plaatselijke stations in Boston
werd uitgezonden.
door
Henk Kolb
„Ik weet", aldus Kennedy, „dat
deze beslissing betekent dat ik
misschien nooit president word.
Maar het nastreven van het presi
dentschap is mijn leven niet - dat
is dienen in een openbare functie".
De democratische senator moet in
1988 worden herkozen en zou zijn
senaatszetel moeten opgeven voor
een presidentskandidatuur.
Recente opiniepeilingen tonen
Kennedy als een van de koplopers
voor de kandidatuur van de Demo
craten. Zijn terugtreden verruimt
de perspectieven van senator Gary
Hart en goeverneur Mario Cuomo
van de staat New York.
Kennedy's politieke carrière
wordt nog steeds overschaduwd
door het merkwaardige ongeluk in
Chappaquidick, waarbij hij met
zijn auto na een feestje van een
brug reed. Een medewerkster ver
dronk.
Hoewel volgens velen Kennedy
een goede kans maakte op de de
mocratische kandidatuur, achtpn
politieke commentatoren het vrij
wel uitgesloten dat hij tot presi
de aanstaande academici ten gun
ste van een betere economische en
sociale samenwerking in Europa.
Tussen 1987 en 1989 zouden zo'n
44.000 studenten van de EG-tege-
moetkoming kunnen profiteren.
Voor gedeeltelijke beurzen zal 5000
gulden beschikbaar zijn, voor volle
beurzen 12.500 gulden per jaar. De
lidstaten zullen zelf voor de selec
tie moeten zorgen, waarbij elk land
een bedrag te verdelen krijgt dat in
venhouding staat tot zijn aantal
studenten op het EG-totaal.
Om de organisatie van de uitwis
seling te vergemakkelijken, wil de
Europese Commissie een 'Euro
pees Universiteits Netwerk' op
richten, waaraan in 1987 al 600 uni
versiteiten en hogescholen zullen
deelnemen, en in 1989 ongeveer
1700. Elke universiteit kan rekenen
op 25.000 gulden als tegemoetko
ming in de kosten. De Europese
Commissie zal voorts voorstellen
doen voor een algehele erkenning
in de Gemeenschap van eikaars
academische diploma's.
Ter voorbereiding op uitwisse
lingsprogramma's zullen vanaf
1987 zo'n 1400 en twee jaar later al
1800 stafleden van de universitei
ten en hogescholen de instellingen
in andere landen waarmee samen
gewerkt gaat worden mogen be
zoeken, waarvoor de EG 3750 gul
den per keer beschikbaar stelt.
Ook contacten tussen het onder
wijzend personeel worden bevor
derd tussen 400 universiteiten en
hogescholen, waarvoor steeds
12.500 gulden wordt uitgetrokken.
Ten slotte wil de Europese Com
missie een 'Erasmus'-prijs van
50.000 gulden beschikbaar stellen
voor de instelling die het meest ac
tief is geweest in het uitwisselings-
gebeuren. Die prijs moet niet ver
ward worden met de culturele Er
asmus-prijs, die jaarlijks in Neder
land wordt uitgereikt. Erasmus
staat binnen de EG voor 'European
Action Scheme for the Mobility of
University Students'.
In Kalkar natrium ontsnapt
BONN (AFP) - Bij herstelwerkzaamheden aan het koelsysteem van de
snelle kweekreactor te Kalkar is gisteren een kleine hoeveelheid natrium
in brand geraakt. Dit heeft de directie van de centrale dicht bij de grens
tussen West-Duitsland en Nederland bekendgemaakt.
De natrium die zich in het koelsysteem bevond, verspreidde zich over
een oppervlak van vier vierkante meter buiten het gebouw waar de reac
tor zich bevindt. Volgens de directie is er geen gevaar voor mensen in de
omgeving. De centrale is nog niet in bedrijf.
ADVERTENTIE
De nieuwe protesten tegen het
veertien jaar oude bewind van Du
valier begonnen vorige maand in
de stad Gonaives, waar economi
sche malaise troef is. Zij verspreid
den zich al snel naar andere steden.
De regering nam forse maatregelen
om de opstand in de kiem te smo
ren. Daarbij kwamen drie jongeren
om. De katholieke radiozender
werd gesloten en prominente op
positiepolitici kwamen in het ge
vang of doken onder. Volgens
waarnemers in Haiti is de huidige
onrust de grootste sinds Jean Clau
de Duvalier de macht overnam van
ziin vader Francois.
Kennedy: dienstbetoon. (foto AP)
dent zou worden gekozen. In 1980
verloor hij op het nippertje een bit
tere strijd tegen president Carter
met de democratische nominatie
als inzet.
NU IN DE WINKEL MET:
MARTINE BIJL terug op t.v. en
hoe. Eerste Kerstdag haar solo
show bij VARA-TV.
De toekomstdromen van het
dansduo DAPHNE EN DEBORAH.
DAVID BOWIE, een grillig acteer
talent.
VARA Radio 3 helpt Radio
Freedom op Oudejaarsdag.
Bekende Nederlanders blikken
terug.
De elfstedentocht van JAN en
INEKE KOOIMAN.
Verder: Konsumentenmon, Popinfo, Eigenwijs,
Radiotips, Snorkelstrip in kleur, een grote puzzel en
een spannend kinderverhaal.
Bij aankoop van dit dubbelnummer
bovendien kans op het winnen van
één van de 200 prijzen, w.o. een
videorecorder.
Let op het wedstrijdformulier op de
VARAGIDS.
HOUD DEZE DUBBELDIKKE
KERSTGIDS
BIJ DE HAND VOOR SLECHTS
Neem een proefabonnement: de eerste 15 nummers ter kennismaking f 10,-.
U kunt ons-gratis-bellen van 9.00 tot 17.00 uur op 06-0228888 of anders op
035-711 911.
VARAGIDS VOOR KLEURBEKENNERS
Een verzetsgroepering zoekt in de strategische Pansjir-vallei in Afghanistan naar de slachtoffers die het
regeringsleger heeft gemaakt tijdens de voortdurende strijd tegen het door Moskou gesteunde bewind van Kar-
mal.
Inspectie proefterreinen valt goed
WASHINGTON (GPD/AP/Rtr./
UPI/AFP) - De Verenigde Staten
zien geen heil in een Russisch
voorstel om tot een wederzijds ver
bod van kernproeven te komen,
waarvan de naleving ter plaatse
kan worden gecontroleerd, zodat
elke twijfel daarover kan worden
weggenomen. Wel zijn de Ameri
kanen blij met het voorstel van de
Sowjet-Unie om wederzijds terrei
nen voor kernproeven te bezoeken.
De Russen hebben er bij de
Amerikanen op aangedrongen
vóór 1 januari tot een besluit voor
Congres keurt
produktie van
gifwapens goed
WASHINGTON (GPD/AFP/Rtr.) -
Het Amerikaanse Congres heeft
gisteren de defensiebegroting voor
1986 goedgekeurd, waarin een ver
bod is opgenomen voor het testen
van anti-satellietwapens. Er kwam
wel toestemming voor de produk
tie van chemische wapens. De mili
taire uitgaven voor het komend
jaar bedragen 297 miljard dollar
(ruim 840 miljard gulden). Zowel
de Senaat als het Huis van Af
gevaardigden keurde gisteren de
totale begroting van president Rea
gan goed.
De Verenigde Staten zullen zich
overigens naar verluidt, zonder
daaraan vooralsnog een termijn te
verbinden, blijven houden aan de
bepalingen van het SALT 2-ak-
koord ter beperking van de kern
bewapening. Die nooit geratifi
ceerde overeenkomst loopt op 31
december af. Mogelijk nog deze
week zal Reagan zijn derde jaar
lijkse rapport over Russische over
tredingen van wapenovereenkom
sten naar het Congres sturen. Op
grond van zulke schendingen
vraagt het Pentagon (ministerie
van defensie) en dan met name de
onderminister Richard Perle, die
zich met wapenbeheersing be
moeit, om compenserende Ameri
kaanse inspanningen. Perle wil ei
genlijk van het SALT 2-verdrag af.
Ook zijn directe baas Caspar Wein
berger heeft Reagan gewaar
schuwd tegen verlenging van de
afspraak om de bepalingen ook
zonder verdrag te respecteren.
een kern proeven verbod e komen,
nadat zij zelf in augustus een 'be
vriezing' (moratorium) voor zes
maanden hadden ingesteld.
Volgens president Reagan heb
ben de Russen juist hun proeven
met een serie nieuwe kernwapens
voltooid, terwijl de Amerikanen
zover nog niet zijn. Een verbod zou
ook proeven verhinderen ten be
hoeve van het 'Star Wars' project
voor een strategische defensie in
de ruimte. Reagan heeft wel Russi
sche waarnemers uitgenodigd om
met hun apparatuur naar de VS te
komen en een Amerikaanse kern
proef mee te maken.
De Sowjet-Unie heeft gisteren
haar voorstellen, die eerder op de
dag werden bekendgemaakt in de
partijkrant Prawda, onder meer
overgebracht aan het ministerie
van buitenlandse zaken in Groot-
Brittanië. Een woordvoerder van
het Britse ministerie van buiten
landse zaken zei, dat niet duidelijk
is geworden of de Russen met 'con
trole ter plaatse' doelden op in
spectie door Amerikanen van
kernproefstations in de Sowjet-
Unie. In voorgaande jaren heeft de
Sowjet-Unie dat idee steeds afge
wezen.
De VS willen de inspectie en een
eventueel verbod op kernproeven
nadrukkelijk gescheiden houden,
zo maakte de woordvoerder van
het Witte Huis. Larry Speakes, gis
teren duidelijk op een persconfe
rentie. Hij zei dat president Reagan
Moskou al eerder had uitgenodigd
deskundigen te sturen om kern
proeven in de Nevada-woestijn bij
te wonen. "Wij gaven hun de sleu
tel van de poort... zij zijn nooit ge
komen", aldus Speakes.
Volgens de zegsman had Reagan
dit aanbod gedaan kort nadat de
Russische leider Gorbatsjov de
eenzijdige 'bevriezing' van kern
proeven had afgekondigd. De
Amerikanen hebben een weder
zijds verbod op kernproeven
steeds afgewezen met het argu
ment dat een betrouwbare inspec
tie toch niet mogelijk is en dat de
Sowjet-Unie voortdurend een ver
drag van 1974, dat ondergrondse
kernproeven voor militaire doel
einden beperkt tot 150 kiloton, zou
hebben geschonden. Sinds de Rus
sische bevriezing van kernproeven
hebben de Amerikanen zeven on
dergrondse kernladingen laten ex
ploderen. Hun totaal kwam daar
mee voor dit jaar op 15.
JOHANNESBURG (UPI/Rtr./AFP) - Een eenheid van het
Zuidafrikaanse leger is het afgelopen weekeinde diep op
Angolees grondgebied binnengedrongen bij de achtervol
ging van strijders van de Namibische guerrillabeweging
Swapo, zo meldde de Zuidafrikaanse staatstelevisie SABC
gisteren.
Boesak krijgt
geen paspoort
KAAPSTAD (Rtr/UPI) - De voor
aanstaande Zuidafrikaanse tegen
stander van de apartheid, ds. Allan
Boesak, heeft gisteren van het
Hooggerechtshof te horen gekre
gen dat zijn beroep om zijn pas
poort terug te krijgen, "ïs afgewe
zen. De drie rechters verwierpen
Boesaks stelling dat minister van
binnenlandse zaken, Stoffel Botha,
Zeker zes Swapo-strijders zijn ge
dood en er is een grote hoeveelheid
raketten, hand- en mortiergrana
ten, landmijnen en medische appa
ratuur buitgemaakt. De operatie is
uitgevoerd vanuit Namibië en was
gisteren nog aan de gang, zo stelde
SABC op gezag van Afrikaanse di
plomaten. Zegslieden van het
Zuidafrikaanse leger weigerden
commentaar op het bericht. Het
zou de derde inval in Angola zijn
sinds april jl. toen het Zuidafri
kaanse leger zich terugtrok uit
Zuid-Angola dat vijf maanden lang
was bezet.
Het Mozambiquaanse persbu
reau AIM meldde het afgelopen
weekeinde dat de eenheid op weg
was naar de plaats N'Giva die op 40
kilometer ten noorden van de
grens met Namibië ligt. Een Ango
lese officier in N'Giva, kapitein Jo
sé Pascoal, zei tegenover AIM dat
het gaat om het „Buffalo bataljon"
dat uit „huurlingen" en voormalige
Angolese militairen zou bestaan.
De eenheid zou zich bevinden in
het dorp Chiede op 35 kilometer
ten zuidoosten van N'Giva. Vol
gens de commandant van het An
golese leger in N'Giva is de opera
tie het begin van een nieuw, groot
scheeps Zuidafrikaans offensief in
Angola. Het Zuidafrikaanse leger
is herhaaldelijk geïnfiltreerd in An
gola bij acties tegen de Swapo. De
Swapo strijdt voor onafhankelijk
heid van Namibië dat in weerwil
van besluiten van de VN nog
steeds door Zuid-Afrika wordt be
stuurd.
