Een vaste hoge rente
en uw rente-opbrengst
vooraf?
'Atv bedreigt leven
van hartpatiënten'
PvdA wil wet voor
export landbouwgif
Boze reacties op
interview Vredeling
'Leerschool voor zelfdoding'
D66 vraagt ton extra
voor zeehondencrèche
Vijfjaar cel
voor zware
mishandeling
OLIFANT GEOPEREERD Zelfstandigen krijgen
steun voor overgang
ziektekostenverzekering
Bankrovende
directeur: 4
jaar celstraf
Leidse promovendus over psychiatrische ziekenhuizen:
Van Es fractievoorzitter PSP
WOENSDAG 18 DECEMBER 1985
BINNENLAND
PAGINA 5
Cardioloog Dijkzigtziekenhuis vreest kerstverlof
ROTTERDAM (GPD) - Tegen de twintig Rotterdamse hartpatiënten zullen rond Kerst en
Oud en Nieuw onnodig sterven door onderbezetting van de afdeling hartbewaking in het
academisch ziekenhuis Dijkzigt. Deze waarschuwing heeft het hoofd cardiologie Hugen-
holtz van Dijkzigt laten horen.
De onderbezetting is het gevolg
van het verplicht opnemen door
verplegend en niet-verplegend per
soneel van atv-dagen rond de ko
mende feestdagen. Hierdoor werkt
de intensive care-afdeling van
Dijkzigt vanaf maandag veertien
dagen lang slechts op weekend-
sterkte. Dit betekent dat maar vier
van de acht bedden voor de zwaar
ste patiënten kunnen worden be
zet. Uitwijken naar andere zieken
huizen in of rond Rotterdam is vrij
wel onmogelijk, omdat die juist in
zo'n, periode doorverwijzen naar
het doorgaans beter uitgeruste aca
demische Dijkzigtziekenhuis.
GGD-arts Hart, belast met het
dagelijkse ambulancevervoer in
Rotterdam, heeft naar aanleiding
van de waarschuwing van Hugen-
holtz de inspecteur voor de volks
gezondheid ingelicht. Hij vreest te
moeten gaan 'leuren' met van huis
DEN HAAG (GPD) - De PvdA wil
een einde maken aan de ongerem
de uitvoer uit Nederland van hier
verboden landbouwbestrijdings-
middelen. De PvdA-kamerleden
Tazelaar en Herfkens hebben daar
toe gisteren een initiatief-wetsont
werp ingediend. Het CDA zal dat
vooralsnog niet steunen.
Volgens de beide kamerleden
wordt jaarlijks 2500 tot 3000 ton in
Nederland verboden insecten- en
onkruidverdelgers geproduceerd
voor de export naar ontwikkelings
landen. Ze hebben vooral de zeer
gevaarlijke 'drins' zoals Aldrin,
Dieldrin en DDT op het oog. De
strenge Nederlandse wetgeving
verbiedt al het gebruik in ons land,
maar export is nog toegestaan. Ve
le Derde-Wereldlanden hebben
geen wetgeving op dit gebied of
missen de mogelijkheid de bestrij
dingsmiddelen te controleren.
Tazelaar en Herfkens willen dat
Nederland net als vele andere wes
terse landen de uitvoer in wetge
ving regelt. Een exportvergunning
wordt in hun initiatief-wetsvoor
stel verleend als aan twee voor
waarden is voldaan: het ontvan
gende land moet bekend zijn met
het produkt en moet voor de im
port toestemming gegeven heb
ben.
Volgens de kamerleden worden
jaarlijks ongeveer 150.000 mensen
vergiftigd door pesticiden, van wie
er 14.000 overlijden. De meeste do
den vallen in de Derde Wereld.
DEN HAAG (GPD) - Het D66-ka-
merlid Tommei heeft de Tweede
Kamer en minister Braks (Land
bouw en Visserij) gevraagd een ton
extra uit te trekken voor de zee
hondencrèche in Pieterburen. Hij
heeft een amendement op de be
groting ingediend waarmee dat
geld extra moet worden uitgetrok
ken. Donderdag zal over deze zee
honden-ton worden gesproken en
gestemd.
Tommei meldt dat uit een orga-
nisatiezonderzoek van het ministe
rie zelf blijkt dat de zeehondencrè
che in Pieterburen een belangrijke
rol vervult in het voortbestaan van
de zeehondenpopulatie in de Wad
denzee. Een andere conclusies is
dat de bestuurlijke betrokkenheid
van Landbouw en Visserij moet
worden teruggebracht. Ook is de
personeelsbezetting niet meer in
staat de sterk gegroeide en profes
sioneler geworden werkzaamhe
den uit te voeren.
De beloning van de medewer
kers is minimaal, aldus Tommei.
De eerste conclusie heeft er toe ge
leid dat er een reorganisatie is ge-
ALMELO (ANP) - De Almolose
rechtbank heeft gisteren een 34-ja-
rige Enschedeër veroordeeld tot
vijf jaar cel voor het opzettelijk
zwaar mishandelen van een vrouw
veroordeeld. De man heeft op 21
maart dit jaar in een café in En
schede een vrouw in het gezicht
getrapt. Het slachtoffer moest twee
keer worden geopereerd en is als
gevolg van de mishandeling haar
reuk en smaak kwijt.
De rechtbank is in het vonnis
aanzienlijk afgeweken van de eis
van twee jaar gevangenisstraf en
voorwaardelijke tbr, omdat de ver
dachte in geen enkel opzicht wil
meewerken aan een psychiatrisch
onderzoek en eventuele behande
ling.
weest waarbij niet langer een ver
tegenwoordiger van minister
Braks de voorzitter is van het stich
tingsbestuur. Maar, aldus Tommei,
minister Braks heeft nog geen ge
volgen verbonden aan de twee an
dere conclusies uit het onderzoek:
meer personeel en meer beloning.
Daarom moet Braks volgens
D'66 nu een ton extra op de begro
ting opvoeren voor de zeehonden
begeleiding.
gehaalde hartpatiënten. Directeur
Barendregt van Dijkzigt bevestigt
het tekort aan personeel de komen
de veertien dagen maar zegt er
niets aan te kunnen doen. "De atv
is ons onder druk van politiek Den
Haag opgelegd. Onze mensen heb
ben er vijf vrije dagen bij gekregen
die ze een keer moeten opnemen".
Het Rotterdamse ziekenhuis
heeft de afgelopen driejaar 15 mil
joen moeten bezuinigen. Ook daar
door kon geen extra personeel
worden aangetrokken. Zo is er in
ruil voor de 5 procent arbeidstijd
verkorting op de 130 mensen tel
lende hartafdeling (inclusief admi
nistratief personeel) slechts 1,7 ar
beidsplaats bijgekomen. Als ge
volg van deze krapte zijn vrije da-
g?n blijven staan. Barendregt ge
looft overigens niet dat voor de pa
tiënten levensgevaarlijke situaties
ontstaan. "Ik schrik er wel van als
Hugenholtz het zo scherp stelt,
maar ook in vakantieperioden en
in de weekeinden bestaan zulke ri
sico's. Het komt wel voor dat am
bulances daardoor moeten uitwij
ken naar Dordrecht, Gouda of
Delft. Plaats is er altijd, niemand
wordt naar huis teruggestuurd".
ROTTERDAM (ANP) - Tijdens een operatie die 4 en een half uur duurde
werd olifant Ramon uit de Rotterdamse diergaarde Blijdorp verlosd van
een stuk slagtand dat bij een eerdere operatie was achtergebleven. Op de
foto steekt chrirurg R. van der Velde net zijn arm in een insnede in de kop
van het verdoofde dier om het stuk slagtand op te sporen. (foto anp>
DEN HAAG (ANP) - Staatssecreta
ris Van der Reijden (volksgezond
heid) is bereid kleine zelfstandigen
die financieel in problemen komen
bij het overgaan van de vrijwillige
ziekenfondsverzekering naar een
particuliere verzekering een blij
vende compensatie te geven.
Met deze toezegging kwam de
bewindsman gisteren tegemoet
aan een uitdrukkelijke wens van
het CDA tijdens het debat over af
schaffing van de vrijwillige zieken
fonds- en bejaardenverzekering.
Door aan het verlangen van het
CDA tegemoet te komen is Van der
Reijden verzekerd van de steun
van CDA en WD voor zijn plan
nen. Ook omdat Van der Reijden
toezegde de afschaffing van de vrij
willige verzekering en de bejaar
denverzekering na drie jaar te zul
len toetsen op eventuele fouten.
CDA-woordvoerder Lansink
toonde zich tevreden over de toe
zeggingen van Van der Reijden.
Vorige week werd duidelijk dat de
CDA-fractie alsnog door de knieën
is gegaan voor de regeringsvoor
stellen ofschoon Lansink daar eer
der ernstige bezwaren tegen had
aangetekend.
De stelselwijziging in de ziekte
kostenverzekering is nodig omdat
het vrijwllige ziekenfonds al enige
jaren zo goed als failliet is. Mensen
die nu zijn aangesloten bij een vrij
willig ziekenfonds of de speciale
bejaardenverzekering gaan straks
over naar of de particuliere verze
kering of het verplichte zieken
fonds.
PvdA, en aanvankelijk ook het
CDA, pleitten voor handhaving
van het vrijwillig ziekenfonds in af
geslankte vorm voor kleine zelf
standigen en anderen die geen in
komen uit loondienst krijgen (to
taal ongeveer 800.000 mensen).
Van der Reijden wees een klem
mend beroep van PvdA-woord-
voerster Müller-Van Ast in die
richting gisteren nogmaals met
kracht van de hand.
Van der Reijden hield de PvdA
voor dat een uniforme volksverze
kering uitsluitend toekomstmu
ziek kan zijn. „Het kabinet heeft de
politieke keuze gedaan daar niet
voor te kiezen, indien daar in een
volgende regeringscoalitie anders
over wordt gedacht, is dat een an
dere zaak", aldus de bewindsman.
Het CDA is weliswaar groten
deels tevreden, maar blijft erbij dat
de ziekenfondsbesturen op enige
wijze moeten kunnen meeconcur-
reren op de particuliere markt wat
betreft het basispakket, dat vol
gens Van der Reijden zo goed als
overeenkomt met het huidige pak
ket dat ziekenfondsen aanbieden.
De basispremie daarvoor is per
verzekerde 135 gulden. Een van de
belangrijkste verschillen is dat in
het nieuwe pakket geen voorzie
ning zit voor tandartshulp voor de
jeugdige groep, hetgeen volgens de
bewindsdman in enkele jaren valt
te verhelpen.
BREDA (ANP) - De Bredase recht
bank heeft gisteren een 53-jarige
bedrijfsdirecteur uit Hoornaar we
gens het plegen van drie roofover
vallen op banken in Dordrecht, Pa-
pendrecht en Oosterhout, gestraft
met vier jaar gevangenisstraf met
aftrek van voorarrest. De officier
van jusitie had op 10 december
twee jaar en zes maanden geëist.
De verdachte pleegde de over
vallen omdat hij vreesde dat zijn
bedrijf failliet zou gaan. De man
zou volgens een psychiater voor
vijftig procent ontoerekeningsvat
baar zijn geweest. Volgens de
rechtbank heeft de man in de ne
gen maanden waarin hij de mis
drijven pleegde voldoende tijd ge
had om zich te realiseren dat hij
foutief bezit was met het oplossen
van zijn financiële problemen. Van
de totale buit van 277.000 gulden is
nog ruim de helft zoek.
DEN HAAG (GPD) - Politiek Den
Haag heeft zeer afkeurend gerea
geerd op de krasse taal waarin oud-
minister Vredeling zich in een in
terview uitlaat over prinses Juliana
en prins Bernhard. De PvdA, de
partij van Vredeling zelf, betreurt
de uitlatingen, het CDA is zeer
boos en de WD vindt de opmer
kingen ondermaats.
De voormalige minister van de
fensie Vredeling doet in een inter
view met het weekblad de Haagse
Post een boekje open over zijn con
tacten in 1973 met het koningshuis.
De uitspraken hebben betrekking
op moeilijkheden die zich voorde
den tijdens besprekingen over een
militaire parade met tanks en
vliegtuigen die bij Huis ten Bosch
in Den Haag zou worden gehou
den. Hij spreekt dan over de 'uni
form-geilheid' van prins Bernhard
en over de toenmalige koningin
Juliana die huilend bij hem aan de
telefoon hing.
PvdA-fractieleider Den Uyl be
treurt de uitlatingen van zijn partij
genoot Vredeling ten zeerste.
"Daargelaten of de uitspraken een
correct beeld geven van de gebeur
tenissen, betekenen ze een schen
ding van vertrouwelijkheid op een
onnodig grievende manier, die bo
vendien in strijd is met een te res
pecteren constitutionele traditie".
Het CDA is 'zeer boos' op Vrede
ling. Woordvoerder Van der San-
den: "Vredeling heeft als minister
de verantwoordelijkheid gedragen
voor datgene wat leden van het Ko
ninklijk Huis doen en laten. Het
gaat niet aan om dertien jaar later
dit soort zogenaamde onthullingen
te doen. Dit is beneden peil".
Een woordvoerder van de WD
omschreef de uitspraken van Vre
deling in het weekblad als „te on
dermaats voor woorden".
Het bestuur van de Bond van
Christelijke Oranjeverenigingen
gaat zich beraden over gerechtelij
ke stappen tegen de voormalige
bewindsman en tegen het week
blad de Haagse Post.
Volgens hoogleraar staatsrecht
in Groningen en D66-senator Vis
zijn de uitlatingen weliswaar zeer
ongebruikelijk, maar strikt for
meel bestaat er geen bezwaar te
gen. Vredeling heeft op zijn hoogst
ongeschreven regels overtreden.
"Formeel heeft een minister geen
zwijgplicht over dit soort zaken,
maar het is een staa srechtelijke
gewoonte dat wat er ti ssen minis
ters en het staatshoofc besproken
wordt geheim blijft", aldus Vis
vanmorgen voor de VA tA-radio.
Op de kwalificatie 'typ sche mof
aan het adres van Bernhard, hoe
onparlementair ook, staat volgens
hem ook geen sanctie. "Het is een
wat krachtige uitdrukking, maar je
kunt zeggen dat Vredeling bekend
is geworden door krachtige uit
drukkingen".
DEN HAAG - Het CPN-kamerlid Ina Brouwer feliciteert als eerste haar
collega Andreé van Es, de nieuwe fractievoorzitter van de PSP nu Fred
van der Spek zich heeft teruggetrokken. (foto anpi
DEN HAAG (GPD) - Fred van der Spek is gisteren afgetreden als fractie
voorzitter van de PSP in de Tweede Kamer. Hij is opgevolgd door Andrée
van Es, die afgelopen zaterdag door het PSP-congres werd gekozen tot
lijsttrekker van die partij. Van der Spek zal na het kerstreces laten weten
of hij de Kamer zal verlaten of niet.
Van Es verklaarde gisteren in de Tweede Kamer dat Van der Spek zijn
beslissing niet heeft gebaseerd op het partijprogramma van de PSP, maar
uitsluitend op het feit dat zijzelf tot lijsttrekker werd gekozen.
Zij zei te hopen dat Van der Spek zijn zetel in de Tweede Kamer zal
opgeven. „Wij verwachten dat hij zal handelen op de wijze waarover wij
het in de PSP altijd eens zijn geweest, waarbij geldt dat kamerzetels
principieel, politiek en moreel horen aan partijen en niet aan personen".
Van der Spek heeft zaterdag echter de mogelijkheid dat hij in de Tweede
Kamer zal blijven, uitdrukkelijk open gelaten.
(vervolg van pagina 1)
LEIDEN - De psychiatrische zie
kenhuizen geven patiënten die een
of meer pogingen hebben gedaan
om zichzelf te doden, niet de gele
genheid over hun problemen te
praten.
"Het enige dat ze doen", zegt dr.
Ad Kerkhof, die vandaag aan de
Leidse universiteit promoveerde
tot doctor in de sociale weten
schappen, "is bescherming bieden
tegen herhaling. Over hun poging
zichzelf te doden en de problemen
die daaraan voorafgingen, werd in
de meeste gevallen met geen
woord gesproken".
door
Jan Westerlaken
Een gevolg hiervan is weer, dat
meer dan de helft van deze patiën
ten opnieuw een suïcide-poging
doet. "Wat zie je dus", aldus Kerk
hof, "de plaatsen waar men herha
ling zou moeten voorkomen, juist
daar vliegen de zelfdodingen de
pan uit. De mensen mogen er niet
over praten, maar ze zijn er wel dag
in, dag uit mee bezig. Uiten ze zich
wél, dan worden ze opgesloten.
Maar wat ook een rol speelt is het
feit, dat deze patiënten elke keer
weer worden geconfronteerd met
mensen die zichzelf willen doden.
Als suïcide moet worden geleerd,
dan is een psychiatrisch zieken
huis een goede leerschool. De be
handeling in zulke instellingen
heeft dus weinig zin. Ze werken
niet optimaal".
Kerkhof zegt dat er jaarlijks tus
sen de 25.000 en 30.000 pogingen
worden gedaan tot zelfdoding. Po
gingen die bekend zijn bij
huisartsen of in ziekenhuizen.
"Maar", voegt hij eraan toe, "ik
denk dat je dit aantal met twee of
drie moet vermenigvuldigen om
tot het werkelijke aantal te komen.
Elk jaar worden er meer pogingen
tot zelfdoding gedaan".
Zesde plaats
Suïcide komt in rangorde van
doodsoorzaak op de zesde plaats.
Bij mannen tussen de vijftien en
veertig jaar en vrouwen tussen de
vijftien en zestig jaar behoort zelf
doding tot de drie belangrijkste
doodsoorzaken. Van alle mensen
die in 1983 om het leven kwamen,
overleed er een op de 62 door suïci
de; van alle mensen tussen de 20 en
40 jaar overleed er een op de zes
door zelfdoding.
Kerkhof komt dan ook tot de
conclusie dat er wat scheef zit in de
gezondheidszorg. Veel mensen die
een poging tot suïcide deden, had
den contact met een hulpverlener.
Veel van hen leden aan psychische
stoornissen die te verhelpen wa
ren. De Leidse onderzoeker verwijt
de gezondheidszorg, dat ze niets
doet aan patiënten met een suïci
daal gedrag terwijl bekend is dat
juist die mensen vaak opnieuw een
poging doen zichzelf van het leven
te beroven.
De algemene ziekenhuizen, con
stateert Kerkhof, vertonen onder
ling grote verschillen in de behan
deling van suïcide-patiënten. Vol
gens hem is er slechts zelden spra
ke van vaste procedures. Waar het
vooral aan mankeert is de schakel
functie. "Zeg maar gerust dat men
daar niks aan doet", beschuldigt de
Leidenaar deze ziekenhuizen.
Het Academisch Ziekenhuis Lei
den komt, vergeleken met de ande
re instellingen, goed uit de bus.
Hoewel Kerkhof bij de behande
ling in het AZL ook wel enkele
kanttekeningen plaatst.
"Er zijn toch wel belangrijke on
volkomenheden", zegt hij. "De pa
tiënten hebben vooral behoefte
aan emotionele steun. Steun die
men hun in het AZL niet kan ge
ven, is mijn ervaring. Daarnaast
krijgt de opvang van de naaste fa-
Ad Kerkhof: 'leerschool'
(foto Wlm Dijkman)
milie niet genoeg aandacht. Zeker
niet op het moment dat de patiënt
het ziekenhuis mag verlaten. Bo
vendien", voegt Kerkhof eraan toe,
"hebben de patiënten nogal eens
het gevoel dat ze het ziekenhuis
uitgewerkt worden. Ze ervaren dat
als een soort straf voor wat ze heb
ben gedaan. Maar waar het in het
AZL vooral aan schort, is de zorg
voor de groep mensen die snel
weer een poging zal doen tot zelf
doding. Het klinkt gek, maar juist
Ambulante zorg
Na behandeling in het Acade
misch Ziekenhuis kwam rond de
veertig procent in een psychiatri
sche instelling terecht. Daarover
zegt Kerkhof: "De behandeling
hier sloot niet zo goed aan bij hun
problemen. Er niet over kunnen
praten en zo. Het gevolg was, dat
deze mensen met de gedachte
rondliepen, dat ze niet meer te be
handelen waren. De behandeling
die ze hadden ondergaan, zo was
hun ervaring, had geen enkele
baat. Van die patiënten deed meer
dan de helft dan ook binnen ander
half jaar weer een poging om zich
zelf te doden".
Kritiek ook heeft de Leidse on
derzoeker op ambulante zorg (con
sultatiebureaus, Riaggs, enz.). Ad
Kerkhof: "Het mankeert vooral
aan continuïteit in de hulpverle
ning. De patiënten worden steeds
met andere hulpverleners gecon
fronteerd. En er zit te veel fijd tus
sen het verlaten van het ziekenhuis
en de hulp erna. Eeen tweede punt
van kritiek is, dat de hulp te indivi
dueel is terwijl de problemen vaak
in de familie moeten worden ge
zocht. Moeilijkheden die gezamen
lijk moeten worden opgelost. Een
voorbeeld? Als een vrouw een suï
cide-poging doet, omdat haar man
aan de alcohol is, dan is er wat mis.
Daarover moet je samen praten en
niet alleen met de hulpverlener. En
de huisartsen", aldus Kerkhof,
"nemen heel weinig initiatieven.
Ze wachten te veel af'.
De Leidse onderzoeker beveelt
aan, dat er in de opleidingen van
psychiaters, huisartsen en psycho
logen eens wat meer aandacht
wordt gegeven aan de problema
tiek rond de zelfdoding. Elke stad
of regio moet minstens een ambu
lante hulpverlener hebben of die
deskundigheid in huis halen.
ADVERTENTIE
Bij de Rabobank heeft u alle vrijheid, wanneer het
om de uitbetaling van uw rente-opbrengsten gaat.
Wilt u het per kwartaal? Dat kan. Of per maand of per
jaar? Kan óók. Zelfs vóóraf, als u wilt! Bij het afslui
ten van een Spaar-Vast-Rekening bepaalt u zélf op
welk moment de rente-opbrengst wordt uitbetaald.
Kiest u maar. n
Bij de Rabobank. KallODfllIK S
geld en goede raad
