Steeds
Nieuw complex van
AZL vertoont nog
vele kinderziekten
Universiteit weigert
verlenging optie
krakers pand Brill
Protest tegen proef Breestraat
Overleg over
Centrum 45
opgeschort
Verhuizing lijkt verkeerd gepland
WOENSDAG 18 DECEMBER 1985
LEIDEN
LEIDEN - De eerste 'kinderziekten' in de nieuwbouw van het Academisch Ziekenehuis
Leiden hebben zich gistermiddag gemanifesteerd. Zo soepel als de patiëntenverhuizing
in de vroege morgenuren verliep, zo moeilijk ging het 's middags. De verhuizers waren
ver achter geraakt op het schema en het gemopper van het personeel, dat op de 'laatste'
benen liep, was niet van de lucht.
Wachten bij de lift. Voor bezoekers van het
ziekenhuis was er gisteren slechts één beschikbaar.
Tegen vieren was de toestand zo,
dat de eerste bezoekers beter de
trap konden nemen dan de lift. Be
slist geen pretje voor diegenen die
een patiënt op de negende, tiende
of elfde verdieping wilden bezoe
ken. Slechts één lift moest de niet
aflatende stroom mensen opvan
gen. Twee waren er in gebruik voor
de aanvoer van goederen uit de
oudbouw en de vierde had het al
begeven voor de ochtend aanbrak.
Ook met het telefoneren zat het
niet helemaal lekker; bijna alle bui
tenlijnen waren geblokkeerd. En
met de interne communicatie ging
net zoveel mis. Dr. M.W. Kalff, di
recteur ingebruikname nieuw
bouw, heeft het over 'ongemakken'
die elke verhuizing, of die nu groot
of klein is, met zich meebrengt.
Een geldig excuus? Geenszins.
Een ziekenhuis dat zolang weet dat
er moet worden verhuisd - de
bouw heeft zes jaar geduurd -
zorgt ervoor dat alles vlekkeloos
verloopt. Als er onder de patiënten
maar geen doden vallen, dan is al
les goed, lijkt men te denken.
Iets dergelijks zie je ook vaak ge
beuren in nieuwe woonwijken. Pas
als de bewoners er zitten denkt
men aan de omgeving en voorzie
ningen, zoals winkels, buurthui
zen, en gezondheidszorg. In de
meeste gevallen komt zoiets nooit
meer of maar half van de grond.
Uitstel
Wie het waagde om afgelopen
maandag een rondgang door de le
ge nieuwbouw van het AZL te ma
ken, sloeg de schrik om het hart.
Moesten hier de 140 patiënten naar
toe worden gebracht? Metershoog
stonden de verhuisdozen opgesta
peld, van de vloer viel beslist niet
te eten, de bouwvakkers waren
overal nog bezig, de computers
hadden de neiging uit te vallen, de
helft van de telefoons stond er pas,
en de brandweer maakte stampij
door
Saskia Stoelinga
over niet goedgekeurde leidingen
en installaties.
Volgens ingewijden is het geen
geheim meer dat de directie in het
weekeinde bijna op het punt heeft
gestaan om de verhuizing niet door
te laten gaan. Echter, door het dag
en nacht werken van een groep
mensen, onder wie technici en
schoonmakers, heeft men dat we
ten te voorkomen.
Hoewel er gistermorgen nog veel
van die oneffenheden vielen te be
speuren, kan het patiëntentrans
port zonder meer een succes wor
den genoemd. Niet alleen de firma
Geytenbeek die met haar vijftigste
Bezoek voor een patiënt in het r
ziekenhuisverhuizing bezig was,
krijgt een serenade met de loftrom
pet, maar ook het coördinatieteam,
dat de touwtjes strak in handen
had. Precies volgens schema kon
de 'operatie' om half elf worden af
gesloten. Een korte evaluatie leer
de dat de artsen en verpleging niet
met onoverkomelijke moeilijkhe
den waren geconfronteerd. Een
niet vergrendelde stang van een
bed, die bijna op het gezicht van
een vrouwelijke patiënt neer
kwam, zorgde eigenlijk nog voor
de meeste opwinding.
Koning
De liggende patiënten waren gis
teren teveel onder de indruk om
iets uit te brengen. Zij leken van de
'hel in de hemel' terecht te zijn ge
komen. En het moet gezegd: geen
inspecteur van de volksgezond
heid zou het, na alleen maar een
blik te hebben geworpen in het le
ge oude gebouw 30, in zijn hoofd
hebben gehaald daaraan het predi
kaat ziekenhuis te verlenen. Van
die zijde kwam geen onvertogen
woord.
Het gekke is dat dat ook niet
hoefde. De verpleegafdelingen
slaagden erin om in een zeer kórte
tijd 'de oude gezelligheid' in een
moderne omgeving terug te bren
gen. Alles zag er fris en fleurig uit.
En iedereen deed zijn uiterste best
om de woorden van de algemeen
directeur, mr. J.H. Peters, uit te
dragen: 'In het AZL is de patiënt is
koning'. Woorden die de directeur
zelf waarschijnlijk e^en is verge
ten, want van de 'randvoorwaar
den' waaraan de nieuwbouw zou
moeten voldoen, was nog niets te
recht gekomen.
Een oude dame die van een be
zoek aan de polikliniek kwam, liep
(fotoFred Rohde) doelloos rond. Zuchtend riep ze uit
dat ze nu wist waarom de zieken
fondspremie voortdurend de hoog
te in ging. Koffie was er niet te krij
gen, ze struikelde over vuilniszak
ken, dozen en andere rotzooi, het
zand vloog haar om de oren, er wa
ren vuile tafels, vloeren en zitjes,
de bewegwijzering deugde niet en
hoe kwam ze beneden?
Uitverkocht
Gezeur? Ach, het is maar hoe je
het bekijkt. Een eerste indruk is
erg belangrijk. Waarom is het niet
mogelijk dat een koffieshop gelijk
wordt meeverhuisd. Waarom is het
plein, het hart van het ziekenhuis,
niet ingericht. Waarom is het niet
mogelijk dat een gebouw schoon
wordt opgeleverd. Waarom liggen
vloeren nog open, deugen te
lefooninstallaties niet en gaat een
brandalarm af omdat er nog veel
laswerkzaamheden moeten wor
den verricht? Waarom is een plat
tegrond na een dag uitverkocht en
moet een mevrouw aan de infor
matiebalie meedelen dat die helaas
in herdruk is. Waarom roepen
bouwvakkers verstoord dat ze
door al die drukte niet opschieten.
Waarom roepen schoonmaakploe
gen dat ze door de bomen het bos
niet meer zien? Waarom klagen de
gebruikers al na een paar uur in de
nieuwbouw van het AZL? En
waarom hangt er bij de binnen
komst een rottig gestencild papier
tje aan de buitendeur met de mede
deling dat de directeur ingebruik
name de mensen verwelkomt.
Moedeloos
Mooi welkom, er stond geen di
rectielid bij de smoezelige entree
en liften om de ontheemde bezoe
kers op te vangen. Zo op het eerste
gezicht is de bewegwijzering niet
onlogisch, maar helemaal goed
lijkt zij niet te werken, getuige de
Parkeren bijna
niet mogelijk
Het parkeren is een groot pro
bleem op het AZL-terrein. Bij
de nieuwbouw zijn nagenoeg
geen parkeerplaatsen. Er wordt
dringend geadviseerd om de
opstapbus te nemen die ver
trekt vanaf de parkeerplaats bij
de heliehaven. Elke acht minu
ten gaat er een busje. Niet al
leen de nieuwbouw wordt aan
gedaan, ook stopt de bus bij de
oude gebouwen die nog in ge
bruik zijn.
zelfgemaakte plakkaten op de
vloer door de afdelingen endocri
nologie en maag, darm en lever
ziekte. In de wachtruimten is het
vergeven van de veelkleurige pa
pieren met de mededeling: "Hier
moet u wachten voor de prik-
dienst, hier voor de leverdokter".
Echt duidelijk voor de patiënt is
het allemaal niet. Zelfs de eigen
transportdienst, mensen die af en
aan lopen met spullen naar labora
toria, werden er moedeloos van.
Een praktische rondleiding had
den ze nooit gehad.
Ach, met wat eenvoudige hande
lingen zou er nog heel wat goed te
maken zijn geweest. Maar zelfs dat
bleef achterwege. Een aantal
koffieautomaten was toch zo ge
plaatst? En de entree had er ook
stukken gezelliger uit kunnen zien.
De eerste indruk: verkeerde
planning. De hierboven geschetste
klachten en problemen kunnen
niet aan een verhuizing worden op
gehangen. Ze zijn ook niet in een
week opgelost. Te pessimistisch,
misschien? De tijd zal het leren.
LEIDEN - De Kamer van Koop
handel en de Stichting Leidse Bin
nenstad hebben ernstig bezwaar
tegen het voornemen de Breestraat
bij wijze van proef op zaterdagen
voor auto's af te sluiten.
Dit laten zij "als vertegenwoordi
gers en belangenbehartigers van
de economische sector uit de Leid
se binnenstad" weten in een brief
aan de gemeenteraad en het colle
ge van B en W. Kamer en stichting
noemen de proef "een' eenzijdige
en ad-hoc te nemen maatregel",
waaruit opnieuw blijkt dat het eco
nomisch beleid ondergeschikt is
aan het ruimtelijk beleid. "Eén van
de redenen die uw college aanvoert
om de Breestraat af te sluiten blijkt
de noodzaak om op het openbaar
vervoer te bezuinigen!", wordt in
de brief opgemerkt. (Als het open
baar vervoer sneller door de Bree
straat kan gaan, kunnen er name
lijk minder bussen worden inge
zet).
Volgens kamer en stichting zal
de proef niet alleen een negatieve
uitwerking hebben op het bedrijfs
leven in de Breestraat, maar zelfs
ten koste gaan van de winkels in
het hele stadscentrum. "Immers,
juist op de uit economisch oogpunt
meest belangrijke tijdstippen zal
de bereikbaarheid voor het au
toverkeer opnieuw drastisch wor
den beperkt. Chaotische verkeers
situaties die hieruit ontstaan, zul
len het verblijfsklimaat in het
Leidse stadscentrum verslechte-
De proef, waarvoor het college
van B en W op een meerderheid in
de gemeenteraad kan rekenen,
wordt waarschijnlijk na maart uit
gevoerd. Eerst moet de parkeerga
rage die aan het Levendaal in aan
bouw is, zijn voltooid.
Om een gigantisch
ziekenhuis als het nieuwe
AZL
goed te laten draaien heb je
meer knappe koppen nodig
dan artsen,
verpleegkundigen,
huishoudelijke staf.
Kijk maar op
pagina 18 en 19
Redactie: Wim Brands Annemiek Ruygrok
Bewakers (1)
Tussen de advertenties voor
kerstbout en karpetten in stond
in sommige bladen onlangs een
advertentie van de Leidse ge
meentepolitie. Gevraagd worden
arrestanten-bewaarders m/v, die
zodra de nieuwbouw aan de Lan-
gegracht gereed is, tot taak krij
gen de bewaking van arrestanten
en het verrichten van alle daar
mee samenhangende werkzaam
heden.
De kandidaten moeten vaar
digheid hebben in de omgang
met mensen, over de nodige le
venservaring beschikken, een
goede algemene ontwikkeling
bezitten en in een goede lichame
lijke conditie zijn.
Die levenservaring, dat snap
pen we eigenlijk niet zo goed.
Kan dat betekenen dat onze opa
van tachtig in zijn vrije uurtjes
arrestanten-bewaarder kan zijn?
Maar dat strookt natuurlijk weer
niet met die vereiste goede licha
melijke conditie. Want reken
maar datje af en toe recalcitrante
arrestanten te bewaren (niet be
waken, laten we die fout alsje
blieft niet maken) krijgt.
- Over die levenservaring toch
maar plaatsvervangend voorlich
ter Langendoen geraadpleegd:
"Ja ja, we vragen niet naar diplo
ma's of leeftijd, maar levenserva
ring, dat is van groot belang. Als
arrestantenbewaarder moet je
kunnen omgaan met mensen in
de breedste zin van het woord. Je
moet een oor hebben, een be
hoorlijk groot oor om te luiste
ren. En overwicht. Ook moet je
signalen van lichamelijke en
geestelijke nood van de arrestan
ten kunnen opvangen. Weten
watje in zo'n geval moet doen".
Bewakers (2)
Nou echt duidelijk is het alle
maal niet. Langendoen moet
maar eens een praktijk-voor
beeld geven. "Nou, kijk. Wan
neer bijvoorbeeld een buitenlan
der wordt gearresteerd, kan hij
in geestelijke nood komen te ver
keren. Als arresL-nten-bewaar
der moet je dan weten wat je te
doen staat. Hem de Koran geven
bijvoorbeeld". En daarmee zijn
de problemen opgelost9 Nee zo
moeten we het volgens Langen
doen niet zien. Maar de nieuwe
functionarissen moeten gewoon
niet gek staan te kijken, wanneer
ze de vreemdste vragen krijgen
Verder worden ze ingezet bij
het verstrekken eten aan de ar
restanten - de maaltijden komen
uit de keuken van een bejaarden
huis - en ook dan moeten ze van
wanten weten. Denk niet dat je
een moslim een lekkere varkens-
carbonade kunt voorzetten, want
varkensvlees is voor een moslim
onrein vlees. En wat hadden de
arrestanten-bewaarders-in-spe
gedacht van dronken arrestan
ten? Wisten zij wel dat die soms
doodgemoedereerd in de cel aan
het wateren slaan? Dat moet
worden opgeruimd. Langen
doen: "Ik heb al tegen sollicitan
ten gezegd: er zullen wel eens
faecaliën moeten worden opge
ruimd, als de schoonmaakploeg
niet aanwezig is". De stront op
DEN HAAG/OEGSTGEEST - De
vaste Kamercommissie voor wel
zijn en cultuur zal pas na het kerst
reces, 20 januari, met staatssecreta
ris J. van der Reijden (Volksge
zondheid) overleg plegen over de
aanstelling van een nieuw medisch
team dat professor Bastiaans moet
bijstaan bij de behandeling van
oorlogstrauma's. Ondanks de toe
zegging van de staatssecretaris in
juni van dit jaar dat Centrum '45 in
Oegstgeest op 1 oktober een nieuw
medisch team hiertoe zou hebben
aangesteld is dit nog immer niet
gebeurd. De Kamercommissie wil
de hierover nog voor het begin van
het kerstreces, aanstaande vrijdag,
met de bewindsman van gedach
ten wisselen. Maar dit is niet moge
lijk gebleken. Er zal nog wel in be
slotenheid met Van der Reijden
overleg plaatshebben.
Een en ander betekent dat ook
het rapport over de situatie rond de
behandeling van trauma's van oor
logsslachtoffers door prof. Bas
tiaans, waarom de Kamercommis
sie had gevraagd, niet voor midden
januari wordt verwacht.
Centrum '45 had zich deze zomer
bereid verklaard prof. Bastiaans in
de gelegenheid te stellen om na
zijn pensionering op 1 juni. nog tot
1 januari 1987 de behandeling van
patiënten voort te kunnen zetten.
Hiertoe moest rond hem echter een
nieuw medisch team worden ge
vormd, onder andere ook om de
voortzetting van zijn behande
lingswijze na 1 januari 1987 te
waarborgen. De inspecteur van de
volksgezondheid heeft echter de
voorwaarde gesteld dat tijdens de
behandeling van patiënten met een
narcosemiddel (De methode-Bas-
tiaans - red.) een aenesthesist en
een reanimatie-arts beschikbaar
moeten zijn. Het aantrekken van
die specialismen bleek echter niet
eenvoudig waardoor ook het aan
stellen van het nieuwe medisch
team werd vertraagd. Gevolg ervan
was wel dat er inmiddels een
wachtlijst van 80 mensen voor een
dergelijke behandeling is. Direc
teur J. Peters van Centrum '45 zei
overigens vorige week dat de leden
van het nieuwe medisch team in
middels wel zijn aangetrokken, al
leen hun benoeming wacht op de
beschikbaarheid van de genoemde
specialisten.
Kratten bier
vallen op voet
LEIDEN - Een 16-jarig meisje
moest gisteravond omstreeks tien
uur met een gebroken teen naar
het AZL worden vervoerd nadat ze
op het Bevrijdingsplein een pallet
met kratten bier op haar voet had
gekregen. Het meisje was samen
met iemand anders bezig met het
lossen van de kratten, bestemd
voor een supermarkt.
SCHOONSCHRIJVEN - De kunsi
van het schoonschrijven, calligra
fie. kunnen belangstellenden zich
vanat 13 januari 1986 eigen maker
in het buurthuis Matilo, voor dc
buurt Meerburg, aan de Zaan
straat. Een cursus wordt door het
buurthuis aan deze eeuwenoude
kunst gewijd. Voor meer informa
tie of aanmeldingen kan men con
tact opnemen met Matilo, Zaan-
straat 126, telefoon 412515
De 21 politiecellen in aanbouw bij het nieuwe politiebureau aan de Langegracht. Vier arrestanten
bewaarders zijn nodig om de arrestanten te verzorgen. (foto Wim Dijkman)
vegen heet dat in duidelijk Ne
derlands.
Zo'n arrestanten-bewaarder is
dat een nieuwe functie? Langen
doen: "Nee, in Amsterdam, Den
Haag en Utrecht wordt dergelijk
personeel ook ingezet". Amster
dam, waar onlangs een kraker in
zijn cel is overleden. Volgens
Langendoen kan zoiets altijd ge
beuren. "Maar wanneer iemand
wordt gearresteerd, dan vindt er
intensief contact plaats en wordt
achtergrondinformatie ingewon
nen. Dat er dan wel eens dingen
onder water terecht komen is
triest genoeg". Maar arrestanten-
bewaarders zijn juist bedoeld om
dergelijk onheil te voorkomen,
daarvan moeten we overtuigd
zijn.
Bewakers (3)
Overigens zijn al aardig wat
sollicitatiebrieven op het bureau
aan de Zonnevcldstraat binnen
gekomen. "Maatschappelijk
werkers, mensen met een verant
woordelijke functie die eens iets
anders willen, werklozen", aldus
Langendoen. Krijg je nu niet fi
guren op zo'n advertentie, die
denken nu eens leuk voor poli-
tie-agentje te kunnen spelen en
ongestraft op arrestanten te kun
nen inrammen? Daar heeft de
Leidse politie het volgende op
gevonden: iedere serieuze sollici
tant wordt aan een psychologi
sche test onderworpen. Dan kan
de politie-psycholoog bekijken
of hij of zij aan de criteria (le
venservaring etc.) voldoet en niet
met de verkeerde instelling aan
het werk gaat. Ten slotte worden
de bewaarders aangenomen om
de taak van de politie te verlich
ten. Nu worden arrestanten door
de hoofdagenten verzorgd. Maar
dat is eigenlijk hun taak niet. Het
gaat trouwens om arrestanten
die maar kort in de politiecel ver
blijven. Hooguit vier dagen. Dan
worden ze of vrijgelaten, of voor
geleid. Wanneer het nieuwe poli
tiebureau aan de Langegracht
klaar is, volgend voorjaar, zullen
daar 21 arrestantencellen aanwe
zig zijn. In de Zonneveldstraat
zijn dat er slechts tien. Ook daar
om zijn de arrestanten-bewaar
ders noodzakelijk.
LEIDEN - De toekomst van de be
woners van het kraakpand Brill
aan de Oude Rijn is op dit moment
uiterst onzeker. De koopoptie van
de krakers op het gebouw is verlo
pen en de universiteit Leiden is
niet bereid deze te verlengen, maar
zal het pand verkopen aan de eer
ste 'die het koopcqntract wil on
dertekenen'. Er zou belangstelling
zijn van de kant van Erica Beheer
bv en een Leids aannemingsbe
drijf.
Het college van bestuur van de
Leidse universiteit heeft vanoch
tend laten weten de koopoptie van
de krakers niet te willen verlengen.
Het bestuur houdt vast aan de af
spraken die de advocaten van de
universiteit en de krakers vorige
maand, midden in een reeks juridi
sche procedures, hebben gemaakt:
het pand Brill zou niet voor 15 de
cember aan een derde worden vér-
kocht. Toen is tevens overeengeko
men dat de als het gebouw niet aan
de bewoners wordt verkocht, zij
een maand de tijd hebben om het
te ontruimen.
"Het probleem is dan dat het
pand dan zo maar kan worden ver-
Vloeistof in
gezicht gespoten
LEIDEN - Een 19-jarige jongen uit
Leiderdorp kreeg maandagavond
een vloeistof in zijn gezicht gespo
ten toen hij op de Kippenbrug van
uit zijn auto aan het praten was
met een andere automobilist. Er
passeerden twee onbekende man
nen, één van hen spoot de vloeistof
in het gezicht van de Leiderdorper
die vervolgens naar het AZL ging
om zich te laten behandelen. Men
kon aldaar niet direct vertellen of
hij blijvend oogletsel heeft opgelo
pen.
Betekenis Jalta
LEIDEN - De Leidse CPN-afde-
ling discussieert vanavond over
het thema 'Jalta, toen en nu'. Duco
Hellema, van de Amsterdamse uni
versiteit, houdt een inleiding over
de beduiding van het akkoord van
Jalta voor de tweedeling van Euro
pa. Plaats van handeling is het
Leids Volkshuis, Apothekersdijk
33. Aanvang 20.00 uur.
kocht, juist nu onze plannen zo ver
zijn en het haalbaarheidsonder
zoek is afgerond. Dat zou zonde
zijn van alle moeite", aldus een
woordvoerder van de Brill-bewo-
ners. "Als de universiteit aan onze
plannen meewerkt is het pand
waarschijnlijk nog het snelst ver
kocht", stelt deze voorts.
Volgens het door de technisch
bewoners adviseurs (tba's) uitge
voerde onderzoek zijn er drie ver
schillende mogelijkheden waar
door de krakers in het pand kun
nen blijven wonen en de restaura
tie kan worden verwezenlijkt. Een
woningbouwvereniging zou het
moeten aankopen, de bewoners
zouden zelf een 'erkende stichting'
moeten vormen en aldus restaura
tiesubsidies kunnen krijgen of de
huidige bewonersstichting moet
Brill kopen en de verbouw finan
cieren met behulp van subsidie uit
het gemeentelijke stadsvernieu
wingsfonds.
De krakers zelf achten het nog
het meest waarschijnlijk dat de ge
meente het pand aankoopt en met
behulp van rijkssubsidies op
knapt, hoewel er naar verwachting
niet eerder dan in 1987 overheids
subsidies beschikbaar zullen ko
men. Na de restauratie zou het ge
bouw kunnen worden overgedra
gen aan de woningbouwvereniging
Leiden.
Onzeker
Met de kersverse woningbouw
vereniging 'Leiden' is inmiddels
een gesprek
gevoerd. Secretaris J. Olivier
zegt echter dat, wat deze vereni
ging betreft, alles nog in een zeer
pril stadium verkeert. "Er is nog
een aantal dingen onzeker. Er moet
eerst een goede financiële basis
zijn en zekerheid omtrent de vraag
of de bewoners op grond van de
woonruimteverordening in aan
merking komen voor woonvergun
ningen. Dan kunnen we het in het
bestuur droppen".
De gemeente speelt hierin een
rol in verband met de medewer
king voor de benodigde rijks- dan
wel gemeentesubsidies. "We bekij
ken de mogelijkheden nog. Het is
een goede zaak om daar in te dui
ken", aldus ambtenaar B.L. van
Zijll van de gemeentelijke directie
volkshuisvesting. Voorts zullen de
bewoners moeten voldoen aan de
normen van de woonruimteveror
dening.
