Nationaal Jongerenjaar politiek geen succes
Tropenmuseum op kleding-toer
Jong zijn in
Bangladesj
Werelddiakonaat: ook geen indirecte steun voor wapens
Films voor, door en over jongeren
WOENSDAG 18 DECEMBER 1985
PAGINA 21
PAGINA VOOR JONGEREN
Eindredactie Bert Paauw
Telefoon 071 - 144941, toestel 242
Het Nationaal Jongerepjaar dat
nu bijna achter de rug is, heeft
politiek gezien, nauwelijks suc
ces gehad. Ook al lijkt het er op
dat het politieke beleid ten aan
zien van jongeren iets wordt bij
gesteld. "Maar daar zullen de na
derende verkiezingen wel een rol
bij spelen". Dat zei Monique de
Bruin vorige week na afloop van
een bijeenkomst van de Nationa
le Werkgroep Jongerenjaar.
Op die bijeenkomst werd ge
sproken over de betekenis die
1985 als jongerenjaar heeft ge
had. Volgend jaar, als alle projec
ten zijn afgelopen, zal daarover
nog wat uitgebreider worden ge
sproken.
Voor activiteiten in het kader
van het Jongerepjaar trok het
Schriftelijke reacties sturen naar Leldsch/Alphens Dagblad,
t.a.v. KITS, antwoordnummer 10050, 2300 AB Lelden. Een
postzegel plakken Is niet nodig.
Nannu roept zo hard hij kan om
voorbijgangers over te halen een
ritje in zijn driewieligp riksa te
maken. Hij is zeven jaar en zijn
voeten komen maar net bij de pe
dalen van de fiets-taxi. Hij staat
tussen tientallen andere jonge
riksa-rijders op het Sadar Ghat
busstation in de Bengalese
hoofdstad Dhaka.
"Ik doe dit werk omdat mijn
moeder niet genoeg geld heeft",
zegt Nannu. Hij heeft drie zusjes.
Het gezin kwam twee jaar gele
den uit een dorp in het Rajshahi
gebied,- nadat de vader was
overleden aan tuberculose.
Nannu's oudste zus van elf
werkt als huishoudster. Door de
zijstraten en stegen van Dhaka
sjezen honderden jonge riksa-rij
ders, op hun hoede voor politie
want kinderarbeid onder de 14
jaar is officieel verboden. Maar
een recent onderzoek van Sham-
sun Nessa, medewerkster van de
Bengalese Commissie voor Uit
voering van de Mensenrechten,
wijst uit dat kinderarbeid schrik
barend toeneemt in Bangladesj.
Bovendien werken de kinderen
van zonsopkomst tot zonsonder
gang onder vaak erbarmelijke
omstandigheden.
Shamsun Nessa ondervroeg
300 kinderen tussen de 4 en 14
jaar. Zeven procent van hen is
nog geen zes jaar. Ze worden
vooral ingezet bij het verpulve
ren van oude bakstenen, twaalf
uur per dag onder de brandende
zon of in de stortregen. Ze ver
dienen er alleen een karige maal
tijd mee.
Voor 52 procent van de kinde
ren, voornamelijk riksa-rijders,
duurt de werkdag 6 uur. Voor de
rest 10 tot 12 uur. Hun dagelijkse
inkomen wisselt sterk: bijna de
helft verdient tussen de negen en
zestien taka (dat betekent een
dagloon variërend van één gul
den tot één gulden zeventig). Een
tiende van de ondervraagden
verdient minder dan vier taka.
De meeste, kinderen gaven als
reden van hun arbeid op dat hun
ouders hen niet konden onder
houden. Bijna de helft is van
school weggelopen om te kun
nen gaan werken. En twintig
procent heeft nooit een voet in
een klaslokaal gezet.
Maleka, een meisje van dertien
jaar, en haar achtjarige broertje
Rumi wonen in de krottenwijk
Malibagh in het centrum van
Dhaka. "De hel brak voor ons los
toen mijn vader, een riksa-rijder,
een half jaar geleden omkwam
bij een verkeersongeluk en mijn
moeder een andere man trouw
de", vertelt de oudste van de
twee.
Hun stiefvader weigerde de
kinderen te onderhouden. Ze
gingen van school af en proberen
hun kostje op straat bij elkaar te*
scharrelen. Maleka heeft af en
toe een baantje als schoonmaak-
ministerie van welzijn, volksge
zondheid en cultuur (wvc) in to
taal bijna 5 mihoen gulden uit.
Anderhalf miljoen gulden was
bestemd voor de nationale werk
groep. Die gebruikte dat geld om
een aantal projecten te organise
ren. De rest, ruim 3 miljoen gul
den, konden jongerenorganisa
ties in het land zelf gebruiken
voor het organiseren van de
meest uiteenlopende activitei
ten. Zo werden overal in het land
manifestaties op het gebied van
de werkgelegenheid gehouden,
maar werden bijvoorbeeld ook
poëzieprojecten georganiseerd.
De nationale werkgroep orga
niseerde onder meer een fiets
tocht tegen racisme, een klach-
tenboek minderjarigen en een
manifestatie voor scholieren
over medezeggenschap op
school. Ook werden twaalf jon
geren uit vier Derde-Wereldlan
den uitgenodigd om naar Neder
land te komen.
Nederlandse en Turkse meis
jes reisden naar Turkije, en Ma
rokkaanse en Nederlandse jon
gens gingen samen op vakantie
in Marokko. Een maand lang om
zodoende meer begrip voor ei
kaar te kweken, aldus Monique
de Bruin.
Hoop
Volgens Monique is het jonge
renjaar wat betreft de hoeveel
heid en de kwaliteit van de pro
jecten geslaagd. Jongeren uit alle
delen van het land deden daar
volgens haar aan mee. Ondanks
de ontevredenheid over het
jeugdbeleid van de regering,
heeft de werkgroep toch goede
hoop op een kentering. Zij leidt
dit af uit de afwijzing door de
Tweede Kamer van de voorstel
len om de minimum jeugdlonen
te verlagen alsmede de afwijzing
van verdere bezuinigingen op
het sociaal-cultureel werk.
Ook zei Monique de Bruin dat
de werkgroep alle vertrouwen
heeft in het voorstel dat minister
De Koning gedaan heeft om drie
zogenaamde wommels te instal
leren. Dit zijn 'werk-ontwikke-
lings-maatschappijen' die tot
doel hebben alle instanties die
zich met langdurig werklozen
bezighouden, bij elkaar te bren
gen zodat zij hun werk beter op
elkaar kunnen afstemmen.
De werkgroep verwacht dat
minister De Koning binnenkort
zal besluiten drie 'wommels' in
Helmond, Gorkum en de Achter
hoek te installeren.
Solidair zijn met jongeren. Dat
staat voorop bij het Bredase
filmerscollectief. 'Sol.film' noe
men ze zichzelf. Dat Sol staat
voor 'Solidariteit', maar omdat
iedereen hen dan zou kunnen
verwarren met de Poolse vakbe
weging, hebben ze het maar afge
kort.
Afgelopen zaterdag begonnen
ze met de opnamen van de film
'Een gevoel van meer'. De film
speelt zich af rond een groep jon
geren die samen een fietsenstal
ling draaiende houden. Eén van
hen, Peter, wordt betaald. De
rest werkt als vrijwilliger en vrij
willigster mee. Zij zitten nog op
school of zijn werkeloos.
De groep kan goed met elkaar
overweg. Zij bestaat uit acht jon
geren: drie witte jongens, twee
zwarte jongens en drie witte
meisjes. Het gaat allemaal goed
totdat het geldkistje, met al het
geld van de hele maand, wordt
gestolen. Als langzaam duidelijk
wordt dat de dader één van het
groepje is, verandert de goede sa
menwerking en komen ze meer
dere malen tegenover elkaar te
staan. Het gestolen geldkistje
wordt voor de twee zwarte jonge
ren aanleiding om weg te blijven.
Dat brengt weer een aantal be
wuste en onbewuste racistische
gevoelens aan de oppervlakte.
Vooral Peter komt met zichzelf
in conflict. Maar uiteindelijk
komt hij er, gestimuleerd door.
de twee meisjes, op een positieve
manier uit.
De films van 'Sol.film' zijn let
terlijk vóór, over en door jonge
ren. Zij worden vertoond op
scholen, in buurthuizen, jonge
rencentra en overal waar jonge
ren bij elkaar komen. De 'ac
teurs' werken eraan in hun
vakantie. Eens in de week ko
men de twintig jongeren, tussen
de 14 en 20 jaar, bij elkaar om
ideeën uit te wisselen en kritiek
te leveren op de voorgelegde sce
nario's. Zo ging het ook met 'Een
gevoel van meer', waarvoor het
scenario werd gemaakt door An
neke Hopmans, Marcel Sieg-
mund en Bob Entrop. De kritiek
van de jongeren werd in het uit
eindelijke script verwerkt.
Op stapel staan nog films over
jongeren en incest, jongeren en
zelfdoding en jongeren en weglo
pen. Subsidie krijgt Sol. film on
der meer van de Anne Frank
stichting (voor de nieuwe pro-
duktie), het ministerie van wel
zijn, cultuur en volksgezondheid
en van een aantal grote gemeen
ten, waaronder Leiden. Ook de
NOS draagt een steentje bij. In
ruil daarvoor mag de omroep-
stichting de film volgend jaar op
de televisie vertonen.
Kleding. Daarover gaat een ten
toonstelling in het Amsterdams
Tropenmuseum: 'Van top tot
teen'.
De educatieve dienst van dit mu
seum organiseerde dit program
ma speciaal voor vierde klassen
van lbo/mavo en de eerste klas
sen van het kmbo. Het sluit aan
op de vakken maatschappijleer
en textiele werkvormen.
In een drie uur durend pro
gramma kunnen leerlingen zich
in het Tropenmuseum laten in
spireren door niet-westerse kle
ding, make-up en sieraden, om
daarna een eigen ontwerp te ma
ken van draagbare (feestkle
ding. De educatieve dienst heeft
een ruime voorraad textiel verza
meld waarmee de leerlingen hun
eigen creatie kunnen maken. Het
programma is vanaf januari 1986
te zien.
Het Tropenmuseum is trou
wens helemaal op de kleding-
toer, want gistermiddag werd
hier een tentoonstelling geopend
over 'Indigo-natuurlijk blauw'.
Wie 's ochtends een spijkerbroek
aantrekt, zal er niet over naden
ken hoe die spijkerbroekkleur
tot stand is gekomen. Welnu daar
wordt 'indigo' voor gebruikt. In
digo, afgeleid van 'afkomstig uit
India', is een blauwe kleurstof
die van oudsher mensen fasci
neert. Er worden zelfs magische
krachten aan toegeschreven en
er bestaan allerlei mythen over.
Als bijnamen worden genoemd:
'geschenk uit de hemel', 'won-
derkleurstof, 'koning der kleu
ren' of 'duivelskleur'.
De expositie 'Indigo-natuurlijk
blauw' biedt een overzicht van
de toepassingen van indigo op
textiel in opeenvolgende eeuwen
en in verschillende culturen. Zo
is er een fraaie Bangun Tulak
(letterlijk bescherming tegen
kwaad) uit Midden-Java te zien.
Deze grote blauw-witte doek,
versierd met bladgoud, werd on
der meer gebruikt als staatsiekle-
ding van vorsten.
In de afdeling Japan vallen de
Kyogen theaterkostuums op. Uit
China komt de rijk versierde
Ch'ao-fu, een mantel die werd
gedragen aan de hoven van de
Mantsjoe-keizers. Spijkerbroe
ken ontbreken vanzelfsprekend
evenmin. Zo wordt er een origi
nele cowboy-spijkerbroek uit de
vorige eeuw getoond. Maar ook
'sjieke' spijkerbroeken uit de col
lectie van Girbaud en Montana
vallen te bewonderen. De expo
sitie eindigt met textielobjecten
van hedendaagse kunstenaars
waarbij het textielobject 'Indigo
234' van de Parijzenaar Daniel
Graffin een echt pronkstuk is.
De tentoonstelling is tot en
met 6 april volgend jaar open (be
halve op eerste kerstdag en
nieuwjaarsdag). Het Koninklijk
Instituut voor de Tropen/Tro
penmuseum is gevestigd aan de
Linnaeusstraat 2 in Amsterdam.
Nadere inlichtingen bij de voor
lichter van het museum, Aik
Meeuse, telefoon 020-652680, toe
stel 118 (na 10 januari 1986: 020-
5688418).
Spijkerbroeken (in de kleur in
digo-blauw) worden in alle
standen en rangen van de
maatschappij gedragen, zoals
door de hier nog jeugdige film
ster John Wayne.
Vervolg
Op 30 december dit jaar wordt
het jongerenjaar officieel afge
sloten. De werkgroep besloot vo
rige week wel dat men volgend
jaar nog eens om de tafel gaat zit
ten om te bekijken welk vervolg
er gegeven kan worden aan aller
lei projecten die dit jaar zijn ge
houden.
Monique de Bruin: "Het zou
zonde zijn wanneer de samen
werkingsverbanden die dit jaar
geschapen zijn, verloren gaan
omdat er geen vervolg op komt.
Ook in de richting van het jeugd
beleid van wvc en de politieke
partijen zullen nog de nodige
stappen moeten worden onder
nomen, aldus de woordvoerster
namens de Nationale Werk
groep. Eind december presen
teert het onderzoeksbureau In
ter/View de resultaten van een
onderzoek dat onder Nederland
se jongeren is gehouden over de
(Wordt vervolgd)
bekendheid van het jongeren- mening over het jongereryaar ge-
jaar. Ook is de jongeren om hun vraagd.
"Ten onrechte is de indruk ge
wekt dat het hervormde wereld
diakonaat op zodanige manier
steun geeft aan humanitaire za
ken van bevrijdingsbewegingen
in Zuidelijk Afrika, dat daarmee
in feite gewapend verzet wordt
gesteund". Dat hebben de voor
zitters van de Generale Diakona-
le Raad van de Nederlandse Her
vormde Kerk en van de commis
sie Werelddiakonaat, ds. A. Ro
mein en drs. J. Bos, verklaard
naar aanleiding van uitspraken
van ds. H. Huting, voorzitter van
de hervormde synode.
Huting zei vorige week, dat in
Zuid-Afrika het gebruik van ge
weld onvermijdelijk wordt als
het Westen geen vreedzame
maatregelen, zoals een algehele
boycot, tegen de regering in Pre
toria neemt. Kerken in Neder
land zullen in die situatie zodani
ge steun moeten verlenen, dat de
bevrijdingsbewegingen meer
geld overhouden om desnoods
wapens te kopen. De voorzitter
van de synode betoogde dat na
afloop van een spoedberaad over
Zuid-Afrika op initiatief van de
Wereldraad van Kerken.
In hun verklaring zeggen de
voorzitters van de Generale Dia-
konale Raad en de commissie
Werelddiakonaat, dat door de
reacties op Hutings uitspraken
een vertekend beeld is ontstaan
van het werelddiakonaat. "In
haar beleid ten aanzien van Zuid-
Afrika laat de commissie zich lei
den door de beleidsnota die zij in
1983 unaniem heeft aanvaard.
Daarmee sluit zij aan bij de be
sluiten van de hervormde syno
de van november 1982".
Het hervormde werelddiako
naat gaf in 1983 de Zuidafrikaan-
se bevrijdingsbeweging ANC
steun in de vorm van een busje
voor het vervoer van schoolkin
deren in Tanzania (f30.000). In
1984 werden met f 5.000 Zuidafri-
kaanse vluchtelingen geholpen
die Mozambique moesten verla
ten en onder andere in Zambia
moesten worden opgevangen.
En dit jaar is er geen hulp aan het
ANC verstrekt. In de begroting
voor 1986 is een bedrag van
f58.000 opgenomen voor onder
wijsdoeleinden in Tanzania,
waar Zuidafrikaanse vluchtelin
genkinderen les krijgen in kam
pen die onder burgerlijk bestuur
van het ANC staan.
Als politieke beweging heeft
het ANC geen financiële steun
ontvangen. Het hervormde we
relddiakonaat vindt het nodig én
verantwoord om met relatief be
scheiden bedragen steun te ge
ven en solidariteit te betuigen
aan Zuidafrikaanse ballingen,
geheel afgezien van de vraag hoe
men denkt over de manier waar
op de bevrijdingsbeweging ANC
tegen de apartheid striidt.
Ir. J. van der Graaf, secretaris
van de Gereformeerde Bond in
de Hervormde Kerk, heeft desge
vraagd laten weten, dat hii zich
geheel in deze verklaring kan
vinden. In de commissie Wereld
diakonaat zitten ook drie leden
uit de kring van de Gereformeer
de Bond. Zij hebben daar een
mandaat zowel van deze Bond
als van de daaraan verwante Ge
reformeerde Zendingsbond.
Rapport. Oud-bisschop
Bluyssen van Den Bosch nam
gisteren een rapport in ontvangst
van de internationale rooms-ka-
tholieke vredesbeweging 'Pax
Christi' over schendingen van de
mensenrechten in Haïti (bij Cu
ba). Mgr. Bluyssen - van 1966 tot
1984 bisschop van Den Bosch -
bracht in 1974 daar een bezoek.
Toen hij een jaar later 25 jaar
priester was, bestemde hij alle
giften voor dat land.
'Pax Christi' - waarvan een de
legatie in januari en februari van
dit jaar Haïti bezocht - komt in
haar rapport tot de conclusie dat
de kerk nog de enige hoop voor
de oppositie is. "Er is sprake van
een nieuwe kerk, die een ge
meenschap wil opbouwen ten
dienste van de mens en een sa
menleving die door het evangelie
is bevrijd". Vorig week werd het
rapport in Rome en Genève (We
reldraad) aangeboden.
Bluyssen sprak bij de aanbie
ding van het rapport van 'diep
gaande' ontwikkelingen in Haïti.
"Er is een bewustwording op
gang gekomen die van zeer we
zenlijke betekenis is".
Friesland. Er zijn in Fries
land op dit ogenblik dertien
plaatselijke federaties van her
vormde gemeenten en gerefor
meerde kerken. Dat meldt secre
taris ds. B. J. Aalbers van de lan
delijke raad voor 'Samen op weg'
in de deze week verschenen afle
vering Friesland van de 12-delige
serie 'Anderhalve eeuw gerefor
meerden in stad en land'.
"Zeker", schrijft ds. Aalbers,
"de ontvolking van het platte
land brengt gemeenten die klei
ner worden tot elkaar, maar niet
zonder principieel overleg". Ook
in plaatsen waar men nog geen
kans ziet veel samen te doen,
worden toch de kansen benut.
Zo bouwen hervormden en gere-
fomeerden in Veenwouden sa
men een verenigingsgebouw.
Aalbers ziet enkele tientallen
plaatsen in Friesland binnen tien
of minder jaren groeien naar de
breedst mogelijke vorm van sa
menwerking. Voorzichtig komen
nu ook de doopsgezinden in het
vizier. En rond Grouw doet men
ook een en ander samen met de
rooms-katholieken.
Conclusie van Aalbers: de weg
naar elkaar is stevig ingezet, al
zyn er nog vele sloten die geno
men moeten worden. "De pols
stok is ook tussen de kerken nog
terdege nodig om afstanden te
overbruggen". Oude richtings
verschillen spelen nog een rol.
Kleine hervormde gemeenten
voelen zich soms door de grote
gereformeerde kerk bedreigd.
En ook de waardering voor
christelijke en algemene organi
saties loopt nogal eens uiteen.
Weer open. De grootste
rooms-katholieke kerk in Pe
king, die van de Chinese culture
le revolutie af als loods werd ge
bruikt, gaat met kerst weer open.
De heropening van deze 'Kerk
van de Verlosser' (uit 1887) is on
derdeel van een reeks verzoenen
de overheidsmaatregelen. De
30.000 rooms-katholieken in Chi
na hebben geld bijeengebracht
voor een nieuw orgel.
Hervormde Kerk: beroepen
te Rotterdam-Kralingen kandi
daat H. A. van Til Haarlem.
Gereformeerde Gemeenten:
bedankt voor Gorinchem J. Ka
rens Opheusden.
