Cel geëist tegen
directielid HSA
Een vaste hoge rente*
en alle vrijheid met uw
rente-opbrengst?
'Bernhard is een typische mof
Illegale leveranties aan Iran
'Ongehuwde partner ook
gratis in ziekenfonds'
Beverbout in plaats
van kip en kalkoen?
Kiezen voor kinderen
neemt onverwacht af
Masturbatielijn platgebeld
Oud-minister Vredeling haalt uit in weekblad
DINSDAG 17 DECEMBER 1985
BINNENLAND
PAGINA 5
ALMELO (ANP/GPD) - Bij de fraudekamer van de Almelose rechtbank is gisteren in
totaal vier maanden onvoorwaardelijke gevangenisstraf geëist tegen de 49-jarige adjunct
directeur van Hollandse Signaal Apparaten BV (HSA) in Hengelo wegens illegale le
veranties van strategische goederen aan Iran. Tegen HSA, een onderdeel van Philips
Nederland, werd nog eens 200.000 gulden boete geëist. De beschuldiging tegen de ad
junct-directeur en het bedrijf betrof in beide gevallen valsheid in geschrifte en overtre
ding van het Uitvoerbesluit strategische goederen.
In de jaren 1982, '83 en '84 heeft
Hollandse Signaal zonder daarvoor
van de minister van economische
zaken vergunning te hebben ge
kregen, 68 grotere en kleinere zen
dingen onderdelen voor vuurlei-
dingapparatuur naar Iran ge
stuurd. Dat gebeurde via een En
gelse verlader met behulp van val
se facturen waarop stond vermeld
dat de goederen waren bestemd
voor de Nigeriaanse marine. Het
Engelse bedrijf veranderde de be
stemming, waarna de goederen
naar Teheran werden gevlogen.
De onderdelen waren bestemd
voor de vuurleidingapparatuur van
twaalf patrouilleboten die aan het
eind van de jaren zeventig nog on
der het bewind van de Sjah aan
Iran waren geleverd. Met deze or
der was voor Hollandse Signaal
destijds een bedrag van 80 tot 100
miljoen gulden gemoeid.
In het vooijaar van 1980 kwam er
een verbod om strategische goede
ren naar Iran uit te voeren. Volgens
officier van justitie mr. B. van der
Lugt had HSA juist in die tijd een
order voor onderdelen in behande
ling genomen met een levertijd van
14 maanden. In juli 1980 werd hier
voor een vergunning aangevraagd
maar deze werd geweigerd.
Magnum
Op 10 februari 1982, toen er een
algeheel verbod van kracht was om
goederen naar Iran uit te voeren,
heeft het hoofd van de juridische
dienst van Hollandse Signaal in
Engeland afspraken gemaakt met
het verladersbedrijf Magnum.
Daarbij werd afgesproken dat zen
dingen voor Iran zouden worden
voorzien van facturen voor de Ni
geriaanse marine. Magnum zou de
zendingen vervolgens van andere
papieren voorzien en ze duurstu-
ren naar Iran. In totaal zijn in 1982,
1983 en 1984 op die manier 68 zen
dingen naar Iran gegaan.
In maart 1984 ging er iets mis
met een zending door een ver
schrijving op de begeleidende pa-
AMSTELVEEN (ANP) - De Zie
kenfondsraad wil dat ongehuwd
samenwonenden het recht krijgen
op gratis meeverzekering in het
verplichte ziekenfonds. Hiermee is
een bedrag gemoeid van ongeveer
50 miljoen gulden. Dat blijkt uit
een ontwerp-advies waarover de
voltallige raad donderdag beslist.
Volgens dit advies moeten de on-
gehuwden net zo worden behan
deld als echtparen. In de bijstands
wet worden ze al als een economi
sche eenheid beschouwd: als het
totaalinkomen van ongehuwd sa
menwonende partners boven het
minimum ligt krijgen ze geen bij
standsuitkering.
De Ziekenfondsraad meent dat.
de diverse wetten op dit punt een
sluidende bepalingen moeten krij
gen. Dat betekent in dit geval aan
passing van de Ziekenfondswet en
de erop gebaseerde uitvoeringsbe
sluiten. De raad adviseert staatsse
cretaris Van der Reijden (volksge
zondheid) te bevorderen dat die
wijzigingen zo spoedig mogelijk
worden aangebracht.
Van een duurzame relatie is vol
gens de raad sprake na een periode
van drie maanden samenwonen.
Degene die de helft of meer van het
totale inkomen inbrengt kan zijn of
haar partner daarna gratis meever
zekeren.
Op grond van gegevens uit het
woningbehoefteonderzoek van het
Centraal Bureau voor de Statistiek
schat de Ziekenfondsraad het aan
tal mensen dat na de geadviseerde
wetswijziging kan worden meever
zekerd op 50.000. Zij kosten per
jaar elk zo'n 1000 gulden, samen
dus 50 miljoen.
pieren. In Engeland werd op grond
hiervan een hoeveelheid onderde
len vastgehouden en volgde er een
onderzoek.
„Bij Hollandse Signaal en Mag
num zat de kat toen in de gordij
nen", aldus Van der Lugt. Hij nam
het de directie van het bedrijf ui
termate kwalijk dat zij toen de ei
gen administratie is gaan schonen
om alle sporen uit te wissen. „Men
heeft zich zelfs niet ontzien om val
se stukken in de administratie op
te nemen". Op 18 september 1984
werd onder de codenaam 'Mag
num' bij Signaal in Hengelo een in
val gedaan. Tegelijkertijd gingen
opsporingsambtenaren op bezoek
bij Philips in Eindhoven en Mag
num in Engeland. In totaal is er
voor 3,8 miljoen gulden onderde
len aan Iran geleverd. Vergeleken
met de omzet van Signaal van 600
miljoen is dat volgens Van der
Lugt 'peanuts'.
Kritiek
In zijn anderhalf uur durende re
quisitoir leverde de officier ook
ernstige kritiek op het ministerie
van economische zaken vanwege
het vergunningenbeleid. Hij noem
de het een papieren systeem dat
gebrekkig werkt en weinig fraude
bestendig is. Hij hekelde ook het
wollige taalgebruik. In zijn ogen is
sanering van het hele vergunnin
genstelsel niet overbodig. Van der
Lugt zei te hopen, dat het openbare
strafproces louterend zal werken
voor HSA. "Gij zult u houden aan
de regels". Deze zaak dient ook als
waarschuwing aan het militair-in
dustrieel complex, zei hij. De Ne
derlandse regering voert een selec
tief wapenexportbeleid, dat is ge
richt op vrede en niet op commer
cieel gewin, aldus de officier van
justitie.
De advocaat van Hollandse Sig
naal, mr. R.A.A. Duk, erkende de
ten laste gelegde feiten. Er zijn fou
ten gemaakt, aldus de raadsman,
die zei met de opgelegde boetes
geen moeite te hebben maar wel
met de geëiste gevangenistraffen
tegen de adjunct-directeur.
Uitspraak 23 december.
Luns: apathie
regering maakte
raketten tot
trieste kwestie
DEN HAAG (ANP) - Oud-minister
Luns staat uitermate kritisch te
genover de rol die premier Lub
bers heeft gespeeld in de totstand
koming van plaatsingsbesluit voor
de kruisraketten. Het is volgens
hem aan de 'volkomen apathische
houding' van de regering tegen
over de 'antinucleaire beweging en
de pacifistische acvtiviteiten' te
wijten dat de plaatsing van de
kruisraketten 'een trieste kwestie'
is geworden. Luns zegt dat in het
boek 'Joseph Luns' van Rene
Steenhorst en Frits Huis.
"Jarenlang heeft men het veld
vrij gelaten voor deze lieden. Noch
voor de televisie, noch in 's lands
vergaderzaal, noch in interviews is
ooit een duidelijk standpunt inge
nomen. Alleen de heer Van den
Broek, de minister van buitenland
se zaken, heeft enkele uitspraken
gedaan die nogal positief waren".
Luns zegt 'met bevreemding en er
gernis' te hebben geconstateerd
dat 'de heer Lubbers het oirbaar
heeft geacht de grote, wilde mani
festatie in de Houtusthallen met
zijn aanwezigheid te vereren, waar
door hij een brevet van behoorlijk
heid aan de antinucleaire bewe
ging gaf.
Door het 1 november besluit is 9Ta]K' (fotoGPDi
dat wat'met de ene hand is gege- logstijd een duidelijk verzwak- zingen een stem heeft, maar dat Ta-
ven, met de andere hand terugge- king". mils, Joegoslaven, Turken, Algerij
nomen'. "Er was geen enkele reden Toen hem gisteren het eerste ex- nen en Tunesiërs, zonder dat hen
om twee nucleaire taken af te sto- emplaar van het boek werd over- een test is afgenomen of zij meer
ten, zelfs niet om een enkele taak te handigd, merkte Luns op dat hij dan drie zinnen Nederlands ver
laten vallen. Het betekent voor de als in het buitenland wonende Ne- staan, mede beslissen over de
verdediging van Nederland in oor- derlander bij de volgende verkie- vraag wie het land zal regeren.
APPINGEDAM (GPD) - Zal een
malse oeverbeverbout in de toe
komst kip en kalkoen van de
Kerstmenu's verdringen? Anko
Dussel uit Appingedam, fokker
van oeverbevers of Nutria's zoals
de knaagdiertjes ook wel bekend
staan, heeft er alle vertrouwen in.
„Het is een in Frankrijk en Duits
land gewild vleesgerecht. Wij Ne
derlanders wachten altijd eerst
even af. Op culinair gebied zijn wij
r haantje de voorste".
Dussels collega, de heer Berg
man uit Grootegast, adverteert ge
regeld in de krant. Hij prijst de Nu-
triabout aan als een overheerlijke
Kerstlekkernij. Overigens gaat
Bergman enige publiciteit zoveel
mogelijk uit de weg, bang als hij
zegt te zijn voor acties van de stich
ting Lekker Dier. Deze laat geen
gelegenheid onbenut om te wijzen
op de laakbare praktijken van fok
kers, die, zo luidt het verwijt, de
diertjes zo snel mogelijk 'klaar zou
den stomen' voor consumptie.
„Laat ze hier maar eens komen
kijken. Dan zullen ze zien dat mijn
oeverbevers echt alle liefde krijgen
die ze nodig hebben", zegt Dussel,
die een schuur achter zijn woning
ombouwde tot vertrekken waar hij
de Nutria's kon houden. „Het zijn
beesten die om een zeer goede ver
zorging vragen. Maar je moet ze ab
soluut niet vertroetelen".
Dussel wil zijn fokkerij voorlo
pig drie jaar exploiteren. In zijn
vrije tijd wel te verstaan, want hij
verdient zijn brood als hoofdsmel
ter bij Aldel in Delfzijl. „Ja, je zou
mij een hobbyfokker kunnen noe
men. Maar dat betekent niet dat ik
er elk jaar weer zoveel geld op wil
toeleggen. Na drie jaar moet het
kostendekkend zijn. Dan zul je ook
wel een voorstelling hebben van de
handel en de vraag op de markt.
Misschien is het mogelijk om later
wat met de fokkerij te verdienen".
Bontindustrie
Dussels hoop is niet alleen ge
vestigd op de toekomstige afne
mers van het vlees („De klanten
kring is nu nog zeer beperkt van
omvang"), maar eveneens op de
bontindustrie. „De vraag naar be
verbont neemt toe en de industrie
verwerkt zelf, gezien alle bezwa
ren, liever geen zeehondenbont
meer".
Toch verwacht hij in de toe
komst het vlees beter te kunnen af
zetten. „Zelf heb ik het nog nooit
geproefd. Maar insiders beweren
dat het nog lekkerder is dan haas
en konijn. Niet voor niets natuur
lijk wordt er in grote hotels in
West-Duitsland en Frankrijk be
vervlees geserveerd".
Zeven dagen in de week is Dus
sel met zijn in totaal 99 bevers in de
weer. Drie keer per dag worden de
beestjes gevoerd. Groenvoer in alle
denkbare variëteiten vormt de
hoofdschotel. Verder nemen de be
vers ook nog eens gretig droog-
voerbrokken tot zich. De veelvra
ten zijn na acht tot negen maanden
volgroeid, rijp om geslacht of ge-
pelsd te worden. „Zover is het bij
mij nog niet. Maar ik heb me voor
genomen direct na het slachten
van de bevers een bout te probe
ren. Kan ik ook beter beoordelen
of de Nutriabout ooit zo populair
zal worden als kip of kalkoen".
AMSTERDAM - De 3-jarige Charlotte de Groot zorgde gisteren voor de
voltooiing van de kerstsfeer in de hal van het Wereldhandelscentrum in
Amsterdam door het laatste pakje in de kerstboom te hangen. De boom zelf
is een geschenk van de PTT aan het pas geopende centrum. (foto ANP)
EINDHOVEN (ANP) - De masturbatie-lijn van de NVSH is zo'n trekpleis
ter gebleken dat de vereniging noodgedwongen deze service heeft opge
heven, zo heeft een woordvoerder maandag meegedeeld. De NVSH heeft
geen idee waarom de belangstelling zo groot was. "Er is kennelijk sprake
van een gat in de markt", aldus de woordvoerder. De lijn bestond al een
jaar of twee.
Aan de masturbatie-lijn, met aansluitingen in Eindhoven en Apel
doorn, zaten hulpverleners, die de 'doe-het-zelvers' met adviezen terzijde
stonden. Er werd echter zo veelvuldig gebeld dat vele geïnteresseerden
achter het net visten. De lijn was alleen op maandag en woensdag gedu
rende een paar uur bereikbaar.
Uitbreiding van het aantal uren waarop het nummer gebeld kon wor
den was volgens de NVSH niet mogelijk. "Daarvoor was geen geld en
bovendien ontbrak het ons aan mankracht. Daarom hebben we besloten
ermee te stoppen, om te voorkomen dat mensen die opbellen geen ge
hoor krijgen".
AMSTERDAM (ANP) - Het aantal
mensen dat voor kinderen kiest,
zal tot het jaar 2000 waarschijnlijk
sterker dalen dan nu wordt ver
wacht. Het aantal eenoudergezin
nen wordt tussen 1981 en 2000
twee en een half keer zo groot en
neemt tot 370.000 toe. Een en ander
viel vanmiddag te beluisteren tij
dens een bijeenkomst op Schiphol
ter gelegenheid van het 15-jarig be
staan van de stichting HOZ (Huwe
lijk/relaties, ouderschap, zwanger
schap).
Het Sociaal en Cultureel Planbu
reau (SCP) komt volgend jaar met
een studie over eenoudergezinnen.
Dr. A.P.N. Nauta, directeur van het
SCP, meldde nu al dat volgens de
ze studie vooral het aantal onge
huwde vrouwen en gescheiden
mannen en vrouwen dat alleen kin
deren opvoedt zal toenemen. Eer
der onderzoek heeft al uitgewezen
dat eenoudergezinnen een relatief
groter beroep doen op gezond
heidszorg en maatschappelijke
dienstverlening dan gemiddeld en
dat ze ook vaker van een uitkering
leven.
De overheid zal er volgens Nauta
goed aan doen rekening te houden
met het grotere beslag op voorzie
ningen door de groei van het aantal
eenoudergezinnen. Naarmate het
verschijnsel normaler wordt zal
het 'stigma' (zeg maar: stempel
red.) dat op het eenouderschap
rust wegvallen. Hierdoor zal de
psychische en sociale druk en
daarmee de behoefte aan hulp ver
minderen.
Volgens HOZ-directeur W.J.F.
Zandvoort zijn er duidelijke aan
wijzingen voor een onverwacht
flinke daling van het aantal ge
boorten. In de eerste plaats geldt er
volgens hem voor veel mensen een
nieuw soort bestaansminimum
waarbij wordt uitgegaan van het
bezit van een auto, video, home
computer, vrij dure woninginrich
ting en van geld voor vakanties,
sport en recreatie. Om dat te berei
ken moeten beide partners vaak
werken en dat is niet bevorderlijk
voor het ouderschap.
Zandvoort rekende ook voor, dat
een kind dat tot en met het 21ste
jaar studeert, zijn ouders in totaal
ongeveer 150.000 gulden kost. Als
daarvan het aandeel van de over
heid wordt afgetrokken (in de
vorm van kinderbijslag, schoolbij-
dragen en dergelijke) blijft er voor
de ouders gemiddeld toch nog een
ton over. Het krijgen van kinderen
wordt steeds 'duurder' en Zand
voort verwacht dat mensen daar
steeds meer rekening mee zullen
gaan houden.
Een andere reden is volgens
Zandvoort, dat vrouwen een goede
opleiding of baan niet meer zo
vaak zullen stopzetten om kinde
ren te krijgen. Bovendien boet de
gedachte van: je telt pas mee als je
moeder bent, ook sterk aan beteke
nis in, aldus de HOZ-directeur. Hij
noemde verder pessimistische toe
komstverwachtingen (over bewa
pening, honger in Derde Wereld,
milieu) en de grotere kans op een
echtscheiding als redenen om van
het moederschap af te zien.
Man verkrachtte
slapende vrouwen
AMSTERDAM (ANP) - De poliüe
in de Beemster heeft dit weekein
de een 52-jarige bordeelhouder uit
die gemeente aangehouden op de
verdenking dat hij vrouwen seksu
eel heeft misbruikt nadat hij ze met
behulp van een zwaar slaapmiddel
had verdoofd.
De aanhouding was in opdracht
van de officier van justitie te Alk
maar nadat een vrouw en haar ne
gentienjarige dochter uit Terneu-
zen na een auto-ongeval moesten
worden opgenomen in een zieken
huis in Purmerend. Beide vrou
wen, die bij de man op bezoek wa
ren geweest, bleken onder invloed
van vermoedelijk een zwaar slaap
middel.
Eerder dit jaar werd de bordeel
houder al aangehouden in Amster
dam en Diever wegens het seksu
eel misbruiken van vijf jonge vrou
wen, die hij met een zwaar slaap
middel had bedwelmd.
AMSTERDAM (GPD) "Prins
Bernhard is een typische mof',
zegt ex-minister van defensie
Vredeling deze week in een in
terview met het weekblad de
Haagse Post. De PvdA'er doet
daarin een boekje open over zijn
contacten in 1973 als minister
met het koningshuis. Vredeling
spreekt over de 'uniform-geil
heid' van prins Bernhard en laat
voorts weten dat de toenmalige
koningin Juliana bij hem hui
lend aan de telefoon hing. "Moe
begon te huilen, ik had een hui
lende moe aan de andere kant
van de lijn".
De uitspraken van de oud-
PvdA-bewindsman hebben be
trekking op moeilijkheden die
zich in '73 voordeden tijdens de
organisatie van een militaire pa
rade met tanks en vliegtuigen die
bij Huis ten Bosch in Den Haag
zou worden gehouden. "Ik voel
de daar geen ene rotmoer voor,
want ik ben dus tegen parades",
en Vredeling gaf opdracht er een
civiele manifestatie van te ma
ken. "Toen kreeg ik goddomme
tijdens een vergadering van de
ministerraad een telefoontje:
moe was aan de lijn, Juliana aan
de telefoon. Of dat nou zo moest,
de parade was toch in het voor
uitzicht gesteld. Waarop ik zei,
nee mevrouw, we doen dat an
ders".
WD-minister De Koster, de
voorganger van Vredeling, zou
het militaire défilé hebben be
loofd. "Ja mevrouw, spijt me,
maar dit is een ander kabinet. En
weet je wat er toen gebeurde?
Moe begon te huilen", aldus Vre
deling, die vervolgens over de
zaak met Bernhard 'in de slag'
moest.
"Nou ja, hetzelfde verhaal hè.
Alleen tegen Berhard kan ik wel
kwaad worden, want dat is een
vent. Ik bedoel, stuur nooit een
huilende vrouw op me af, want
daar kan ik helemaal niet tegen.
Ik zeg tegen hem dat het een ci
viele manifestatie wordt. Ik be
slis. En niemand anders. En toen
draaide hij op slag om. Hij was zo
mak als een lam, jongen. Op slag
was het een en al dienstbaarheid.
Ik geef dan als commentaar: een
typische mof'. En 'Befehl ist be-
fehl, gehorsam ist gehorsam. Ik
hóórde, ik voelde hem wijken'.
"Je mag het opschrijven; als de
Vredeling: 'Nou, en toen had ik
noe huilend aan due lijn«foto anp>
jurist zegt dat het kan, mag je ci
teren. Een typische mof', laat
Vredeling de verslaggever van
het weekblad weten. Vredeling
verder tegen de prins: "Het mag
een manifestatie zijn bij Huis ten
Bosch, maar gewoon geen poes
pas, uw vrouw mag rondgaan en
al die trotse apen een handje ge
ven, dat mag, maar geen vliegtui
gen, geen tanks, geen gedonder,
geen enkel militair vertoon
In een reactie zegt de Rijks
voorlichtingsdienst dat Vrede
ling in het bewuste weekblad-in
terview zelf al zegt 'een gefru
streerd konijn' te zijn. Dit zegt al
voldoende, aldus een woordvoer
der van de RVD, die eraan toe
voegt dat Vredeling al eerder uit
spraken heeft gedaan waarvan
betwijfeld werd of hij wel wist
wat hij zei.
In hetzelfde vraaggesprek met
de Haagse Post haalt Vredeling
ook fors uit naar de PvdA-top.
"Den Uyl heeft geen enkel ver
stand van defensie, een scharre
laar, iemand die geen klare plan
nen trek". Den Uyl kan zich vol
gens Vredeling verdienstelijk
maken door PvdA-voorziter Max
van den Berg ('die baard, een
dwaallicht') de partij uit te
werken en het leiderschap van
de partij over te dragen aan Wim
Kok.
ADVERTENTIE
Bij de Rabobank heeft u alle vrijheid, wanneer het
om de uitbetaling van uw rente-opbrengsten gaat.
Wilt u het per kwartaal? Dat kan. Of per maand of per
jaar? Kan óók. Zelfs vóóraf, als u wilt! Bij het afslui
ten van een Spaar-Vast-Rekening bepaalt u zèlf op
welk moment de rente-opbrengst wordt uitbetaald.
Kiest u maar. m ÊÊÊSSTk
Bij de Rabobank KallODOIIK Q
Adviesrente tot 63/4%, per 15-11-'85. Wijzigingen voorbehouden.
gelden goede raad
