PSP kiest
samenwerking
klein links
Urkers varen niet uit
Het gelijk van Van der Spek
BU DE BIJENKORF BEN JE BETER AF l£)
Miljoenenboete
voor Akzo-chemie
Man overlijdt
na steekpartij
Vervoersbond CNV blijft
wel praten met werkgevers
AMC wil aparte
aids-kliniek
Om escalatie visserijconflict te voorkomen
Nijpels weer lijsttrekker
MAANDAG 16 DECEMBER 1985
BINNENLAND
PAGINA 5
50% KORTING op elk onderdeel van dit exclusief voor de Bijenkorf vervaardigde
Seltmann servies in zwart porselein. Waardoor u bijv. voor de theepot niet 52.90 betaalt,
maar de verbijsterende prijs van 55 - Voor de suikerpot niet 19.90 maar 14.- Voor een plat
of diep bord niet 15.50 maar 9^ Voor een theekop en -schotel niet 12.50 maar ook slechts 9.
BRUSSEL CANP/AP) - De Europe
se Commissie heeft zaterdag het
Akzo-Chemie veroordeeld tot een
boete van 10 miljoen ecu's (onge
veer 25 miljoen gulden) wegens het
overtreden van de Europese anti-
trustwetten. Akzo heeft volgens de
commissie misbruik gemaakt van
zyn dominante positie door een
DEN HELDER (ANP) - In Den
Helder is zaterdagavond om
streeks half elf na een ruzie een
Chileense inwoner van die stad
doodgestoken. Het slachtoffer, de
42-jarige Claudio Villalobos Ri-
chardy, was in de loop van de
avond telefonisch gewaarschuwd
niet naar de ontmoetingsclub voor
Zuidamerikanen in de le Vroon
straat te gaan zoals zijn gewoonte
was. Volgens de politie werd het
slachtoffer toen gewaarschuwd dat
een andere Zuid-Amerikaan die in
de club aanwezig was een ruzie
met hem wilde beslechten. Richar-
dy negeerde de waarschuwing en
ging naar de club waar zich inder
daad een ruzie ontwikkelde.
Beide Zuidamerikanen trokken
zich terug in de gang van de club
om het geschil uit te praten. Lutte
le minuten later strompelde het
slachtoffer de club weer binnen
met een steekwond in de borst,
vermoedelijk toegebracht met een
stiletto of een schroevendraaier.
Hij overleed ter plaatse. De politie
zegt te weten wie de waarschijnlij
ke dader is.
kleinere concurrent onschadelijk
te willen maken.
De Commissie liet weten dat de
ze zaak werd behandeld als een
van de meest ernstige voorbeelden
van misbruik van een leidende
marktpositie. De hoge boete dient
dan ook als duidelijke afschrik
king, aldus de commissie. De com
missie startte een onderzoek na
een klacht van het Engelse bedrijf
Engineering and Chemical Sup
plies Ltd (ECS), dat Akzo door een
selectieve prijsverlaging de klan
ten wegpikte en van de markt wil
de verdrijven.
ECS produceert benzoyl peroxi
de, aanvankelijk voor het bleken
van meel, maar laten ook bruik
baar voor bepaalde kunststofbe
werkingen. Akzo-managers gaven
ECS een week de tijd om uit de
door Akzo beheerste kunstofmarkt
te verdwijnen anders zou Akzo op
gaan treden in het andere markt
segment van ECS, het meeladdi-
tief. De produkten zouden worden
aangeboden onder de prijs die ECS
vroeg en zelfs beneden de produk-
tiekosten van Akzo. De Akzo-di-
rectie acht de beschuldiging en de
opgelegde boete ongegrond, zo liet
een woordvoerder weten, en over
weegt om hoger beroep aan te te
kenen bij het Europese hof van jus
titie.
GEWURGD - Een patiënte van de
psychiatrische inrichting Van der
Hoeve-kliniek in Utrecht is zater
dagmiddag gewurgd door een me
depatiënt. Dit gebeurde op haar ei
gen verzoek, zo is gebleken uit
brieven van de vrouw aan het ver
plegend personeel die op haar ka
mer zijn gevonden, zo heeft de
Utrechtse politie meegedeeld.
(vervolg van pagina 1)
UTRECHT (ANP/GPD) - De geza
menlijke werkgevers besloten een
kort geding aan te spannen, nadat
de Vervoersbond FNV een ultima
tum afwees dat vanmorgen afliep.
Bij monde van hun voorzitter, mr.
W.L. Verhoeff, riepen zij alle partij
en op onmiddellijk naar de onder
handelingstafel terug te keren. De
Vervoersbond CNV heeft inmid
dels besloten morgen weer te gaan
praten, hoewel ook de CNV-leden
het eindbod van de werkgevers
hebben afgewezen.
De werkgevers noemen de acties
onrechtmatig omdat in de lopende
cao een vredesplicht is opgeno
men, die bepaald dat geschillen
moeten worden voorgelegd aan
een speciale commissie. De Ver
voersbond FNV meent daarente
gen dat de 'vredesplicht' alleen
geldt bjj geschillen over onderde
len van de cao, ma^r niet als de he
le cao wordt afgewezen.
De Vervoersbond FNV (12.000
leden) heeft de acties voor tenmin
ste 24 uur aangekondigd. In totaal
werken er in het wegtransport zo'n
60.000 mensen. De bondsleden
werken voornamelijk bij de grote
re ondernemingen. De zusterbond
van het CNV heeft 2500 leden. De
oorzaak van het conflict zit volgens
de FNV-bond vooral in de weige
ring van de werkgevers te waarbor
gen dat de cao behoorlijk wordt na
geleefd en in de afwijzing van een
arbeidspool om ook bij kleine be
drijven arbeidstijdverkorting mo
gelijk te maken.
Volgens Verhoeff hebben de
werkgevers een verbetering van de
arbeidsvoorwaarden geboden die
neerkomt op een loonkostenstij
ging van 5 procent. Dit komt neef
op een bedrag van 150 miljoen gul
den, dat moet worden doorbere
kend in de prijzen. Verhoeff zegt
dat de positie van de transportbe
drijven in de afgelopen tijd welis
waar verbeterd, maar de winstge
vendheid ligt volgens hem per sal
do op nul terwijl de internationale
concurrentie 'op de loer' ligt'.
De Vervoersbond FNV bestrijdt
het bod een verbetering van vijf
procent inhoudt en spreekt van
een rekentruc. Zo willen de werk
nemers bij volledige doorbetaling
van het ziektegeld alleen de kosten
voor 1986 (0,4 procent) willen ac
cepteren, terwijl de werkgevers
ook die van dit jaar willen doorbe
rekenen. Het betreft hier twee pro
cent van de vjjf die de werkgevers
bieden. Op vrijwel alle inderhaast
bijeengeroepen ledenvergaderin
gen, zondagmiddag, was de op
komst groot en werd er blyk gege
ven van felle actiebereidheid.
door
Henri Kruithof
en Erik van Venetië
komende verkiezingen, heeft de
PSP duidelijk gekozen voor de
lijn van linkse samenwerking
met (onder andere) PPR en CPN.
Nog in juni verklaarde het PSP-
congres, zij het met een nipte
meerderheid, zich tegenstander
van nauwe structurele samen
werking met die twee partijen.
Maar de PSP-congressen hebben
nooit erg uitgeblonken in consis
tente besluitvorming.
Van Es behoort tot de realisten
in de partij, die menen dat voor
het bereiken van de idealen van
de PSP bundeling van radicaal
linkse krachten nodig is. Van der
Spek vindt echter dat je je daar
mee op een hellend vlak begeeft
en je principes te grabbel gooit.
Scheuring
Al voor de verkiezing van de
nieuwe lijsttrekker was duidelijk
dat een scheuring in de partij on
vermijdelijk zou zijn, wie het ook
zou worden. Beide kandidaten
sloten elkaar uit en samenwer
king tussen die twee was vol
strekt onmogelijk geworden. Het
is overigens niet te verwachten
dat alle congresgangers die Van
der Spek steunden (ongeveer 30
procent) met hem zullen overlo
pen naar de nieuwe partij, maar
een deel zal dat zeker doen.
Hoe verbitterd Van der Spek
was, bleek wel uit de korte ver
klaring die hij na de verkiezing
van Van Es aflegde. "De vraag of
de PSP bereid is mede-verant
woordelijkheid te dragen voor de
bestaande orde is nu bevesti
gend beantwoord. Het gezeur,
dat al vijftien jaar duurt, zal nu
verder gaan. Ik zie geen functie
meer voor de PSP. Velen zullen
terecht uitstappen. Deze keuze
betekent dat we niet meer her
kenbaar zijn voor de zeer radica
le delen van het actiewezen".
Een van de oorzaken van het
vertrek van Van der Spek is zijn
opstelling ten aanzien van het
pacifistich socialisme. Hij is zo
overtuigd van zijn eigen gelijk,
dat discussie met hem daarover
nauwelijks mogelijk is. Telkens
wanneer argumenten voor sa
menwerking met andere linkse
partijen worden aangevoerd,
komt hij met het tegen-argument
dat de partij zich daarmee op een
hellend vlak zou begeven. De
PSP zou daarmee afglijden van
actiepartij tot een van de linkse
partijtjes, die mede-verantwoor
delijkheid, willen dragen voor de
gevestigde orde.
Arrogantie
Zijn rotsvaste overtuiging slaat
bijna door naar arrogantie. "De
PSP heeft als instrument afge
daan. maar er zullen nieuwe in
strumenten komen. Naar mijn
Van Es lijsttrekker, Van der Spek weg
WIJK AAN ZEE - De versnippe
ring in de Nederlandse politiek
zet zich voort. Sinds afgelopen
weekend is ons land weer een
linkse splinter rijker: de partij
voor socialisme en ontwapening,
kortweg PSO. Het ziet ernaar uit
dat (inmiddels ex-) PSP-leider
Fred van der Spek deze nieuwe
partij zal gaan leiden, nu hij za
terdag verbitterd zijn oude club
de rug heeft toegekeerd.
Met de aanwijzing van Andrée
van Es tot lijsttrekker voor de
(foto ANP)
mening is de toekomst aan het
pacifistisch socialisme", zei hij
zaterdag nadat Van Es hem ver
slagen had.
Toch kan Van der Spek enig
gelijk niet worden ontzegd. De
'samenwerkers' stevenen af op
compromissen met PPR en
CPN, die overigens niet zonder
slag of stoot tot stand zullen ko
men. De totale ontwapening, het
uittreden uit de NAVO en de so
cialisatie van de maatschappij
zijn zaken waarover de PSP op
vallend eensgezind is. Akkoor
den met CPN en PPR op deze
punten lijken echter moeilijk te
bereiken.
Natuurlijk zijn er tal van on
derwerpen waarop de drie kleine
linkse partijtjes het wel eens
kunnen worden. Enkele geza
menlijke initiatieven in de twee
de Kamer, over de bestrijding
van de werkloosheid bijvoor
beeld. getuigen daarvan. Maar
daarvoor is een gezamenlijke
verkiezingslijst of een klcin-
linkse fractie niet nodig. Om op
de meer principiële punten over
eenstemming te krijgen zal de
PSP veel water in de wijn moe
ten doen. waardoor het eigene
van die partij gemakkelijk go
weid aan kan worden gedaan. Zo
bezien heeft Van der Spek toch
nog gelijk. Hij kreeg het echter
niet.
WIJK AAN ZEE (GPD/ANP) - Het huidige PSP-kamerlid
Andrée van Es is zaterdag tot lijsttrekker van haar partij
gekozen boven fractievoorzitter Fred van der Spek. Deze
heeft na de verkiezing aangekondigd onmiddellijk de par
tij te verlaten. Tevens liet een aantal Van der Spek-aanhan-
gers weten een nieuwe partij op te richten, de partij voor
socialisme en ontwapening (PSO). Van der Spek is beoogd
lijsttrekker, zo liet hij gisteren weten.
Van Es kreeg zaterdag tijdens een
rommelig congres in Wijk aan Zee
54,3 procent van de partijleden
achter zich. Van der Spek, die 18
jaar voor de PSP in de kamer heeft
gezeten, verzamelde 29,6 procent
van de stemmen en een vrijwel on
bekende derde kandidaat. Titia
AMSTERDAM (ANP) - Het acade
misch medisch centrum in Am
sterdam (AMC) wil een speciale
Aids-kliniek inrichten. Het zieken
huis heeft bij staatssecretaris van
der Reijden (volksgezondheid) een
verzoek ingediend voor jaarlijks
4,5 miljoen gulden. In de kliniek
moeten zestien bedden komen en
drie intensive-care plaatsen.
Van de zestien bedden kan het
AMC de helft zelf voor zijn reke
ning nemen door een andere inde
ling in het ziekenhuis. Daarnaast is
echter volgens de AMC-zegsman
voor onder andere de resterende
bedden, alsmede het extra perso
neel en alle onderzoeken een be
drag van 4,2 miljoen gulden per
jaar nodig.
Het AMC wil bovendien voor een
periode van vijfjaar 360.000 gulden
investeren in fundamenteel weten
schappelijk onderzoek met als doel
om op eén termijn van vijf jaar een
vaccin tegen het virus te ontwikke
len. Het gaat hier volgens de
woordvoerder in eerste inistantie
om eën vaccin om Aids te voorko
men. "Een vaccin om de ziekte te
genezen is nog heel wat anders",
aldus de woordvoerder van het
AMC. De kliniek komt onder, lei
ding te staan van de internist Dam
mer, die ook de leiding van het pa
tiëntgerichte onderzoek op zich zal
nemen. Het virologisch onderzoek
zal gebeuren onder leiding van de
medisch microbioloog Goudsmit.
Bos, 15,1 procent. In klare taal
maakte Van der Spek zijn vertrek
bekend: "Ik trek mijn kandidatuur
voor de verkiezingen in, ik stop nu
onmiddellijk met alle activiteiten
voor de PSP en ik zal spoedig mijn
lidmaatschap opzeggen". Partij
voorzitter Mazeland noemde dat
besluit 'een groot verlies voor de
party'.
Hiermee lijkt voorlopig een ein
de te komen aan een jaren slepen
de richtingenstrijd in de PSP over
eventuele samenwerking met CPN
en PPR. Van der Spek is daar altijd
mordicus tegen geweest. Hij ziet
het als zijn 'rotsvaste overtuiging'
vast te houden aan de socialistisch-
pacifistische beginselen. "De voor
standers van klein-linkse samen
werking zijn draaikonten en war
hoofden. Daar strijd ik tegen".
Van Es wil de deur naar samen
werking echter op een kier hou
den. "De inhoudelijke debatten
met CPN en PPR moeten door
gaan. We moeten de overeenkom
sten zoeken en niet de verschillen
beklemtonen. Dat is een heilloze
weg", aldus de nieuwe lijsttrekker.
Het is echter uitgesloten dat PSP,
CPN en PPR met een gezamenlij
ke lijst de kamerverkiezingen in
gaan.
PSP-partijvoorzitter Mazeland
vond het 'schandalig' dat Van der
Spek vooralsnog weigert zijn zetel
in de Tweede Kamer aan de PSP
terug te geven. Van Es zei het een
'uitermate treurige zaak' te vinden
dat een deel van de partij zich af
splitst. "Het kost ons ongetwijfeld
stemmen en op die manier splitst
klein links zich steeds verder op".
Het congres stelde ook de rest
van de PSP-Iijst voor de komende
verkiezingen vast. Nummer twee is
het Noordhollandse Statenlid Titia
Bos, gevolgd door Henk Brander-
horst (beide 'samenwerkers'). Vier
de op de lijst, en vrijwel onverkies
baar, is het huidige kamerlid Wil-
bert Willems, die al had aangekon
digd niet te zullen terugkeren na
de verkiezingen.
CPN-partijbestuurslid Van Hoek
heeft laten weten blij te zijn met de
verkiezing van Van Es, omdat dit
de mogelijkheid opent om de al be
staande samenwerkingsvormen
tussen CPN, PPR en EVP uit te
breiden tot de PSP.
'Loon kan stijgen'
DEN HAAG (GPD) - Dé lonen
kunnen het komende jaar iets om
hoog, vindt voorzitter Quené van
de Sociaal Economische Raad
(SER). Hij zei gisteren voor de
Avro-radio tevens te verwachten
dat de werkloosheid de komende
tijd sterk zal dalen. De SER, die de
regering op sociaal-economisch ge
bied adviseert, ondersteunt vol
gens de plannen van minister De
Koning (sociale zaken en werkge
legenheid) om loonsubsidies zoals
de huursubsidie, te vervangen
door een algemene lastenverlich
ting.
WESTER-KOGGENLAND (ANP) - "Dit doet geen en
kele stuntman hem na", meende zondag een politie
woordvoerder na de reconstructie van de capriolen
van een 20-jarige automobilist uit Heerhugowaard.
De man presteerde het in de nacht van zaterdag op
zondag om met zeer hoge snelheid in zijn auto over een
circa twintig meter brede vaart, een weg en een tuin te
vliegen en daarna met een klap op het dak van een
huis te landen. De auto gleed achteruit van het dak af
waarna het voertuig rechtstandig tegen de woning
bleef staan. De constatering van politiemensen dat 'de
bestuurder nog wel leek te leven' bleek volledig juist.
Na.dat de eveneens toegesnelde brandweer een lad
dertje^tegen de auto had gezet, kon de vliegende auto
mobilist op eigen krachten zijn wankele voertuig ver
laten en met geringe verwondingen plaatsnemen op
een brancard. Hij is ter observatie opgenomen in het
medisch centrum in Alkmaar.
De auto is echter total-loss en de woning waarschijn
lijk ook. Het dak, de voor- en de achtermuur zijn zoda
nig beschadigd en ontzet dat de politie niet uitsluit dat
het huis volledig moet worden afgebroken. De bewo
ners kwamen met de schrik vrij. "Dit is niets minder
dan een echt wonder", aldus de politiewoordvoerder.
Uit de reconstructie bleek dat de automobilist, die
overigens onder invloed van alcohol verkeerde, aan
het eind van de weg, die loodrecht uitkomt op de vaart,
links of rechts afhad moeten slaan. In plaats daarvan
reed de man rechtdoor, waarbij hij werd gelanceerd
door de bij de vaart omhoog lopende weg.
foto Lex Salverda)
URK/DEN HAAG (ANP) - Het
overgrote deel van de 125 vissers
die zijn aangesloten bij de Urker
producenten organisatie (UPO)
vaart vandaag niet uit om verdere
escalatie van het visserijconflict te
voorkomen. Volgens UPO-secreta-
ris is dat de reden dat de Algemene
Inspectie Dienst (AID) dit week
einde niet is opgetreden tegen de
Urker vissers. Ze konden daarom
hun lading normaal op de afslag
verhandelen. Tegen andere vissers
is dit weekeinde wel opgetreden.
Zaterdag gingen vijf i
muiden en drie in Den Helder op
de bon, waarmee het aantal proces
sen-verbaal op een totaal van 123 is
gekomen. De AID verwacht dat de
'hausse' nu wel over is.
Dat het bij de Urkers ging om
een stilzwijgende overeenkomst
van de vissers en Justitie spreekt
officier van justitie Van Gend te-
•gen. Waarom is afgezien .van maat
regelen tegen de Urkers wil hij
voorlopig niet zeggen. Daar is een
aantal redenen voor, zo liét Van
Gend weten. Vorig weekeinde nam
de AID wel de vangst van Urker
kotters in beslag.
De spanning in de Urker visserij
wereld liep als gevolg van het justi
tieel optreden zo hoog op dat bij
een herhaling van zulk ingrijpen
ernstige problemen dreigden.
Toch voer de kottervloot maandag
weer uit, omdat de vangstop
brengst van de afgelopen week
niet kon worden gemist en de vis-
verwerkende industrie ook moest
blijven draaien.
Doordat er deze week niet wordt
gevist missen de vissers in Urk vijf
tot zes miljoen gulden aan bruto-
omzet. De schade die de visverwer-
kende industrie door het ontbre
ken van aanvoer lijdt, loopt even
eens in de miljoenen, stelt direc
teur Schenk van Northsea Food
Holland BV in Urk.
Dat Urk zonder veel mokken een
week extra toevoegt aan de vispau-
ze van twee weken, die al van 23
december tot 6 januari was ge
pland, heeft te maken met de goe
de zaken dié in 1985 zijn gedaan.
Die positieve ontwikkeling blijkt
onder meer uit het feit dat de afslag
van Urk, de grootste van Europa,
haar omzet dit jaar omhoog ziet
gaan van 210 naar 230 miljoen gul
den.
Nijpels wordt met zijn uitverkiezing gefeliciteerd door de Groningse
commissaris der koningin Vonhoff. Achter Nijpels applaudiseert ook
Hans Wiegel, Vonhoffs collega in Friesland. (foto anp>
DEN HAAG (ANP) - WD-fractie-
voorzitter Nijpels is zaterdag defi
nitief door de verkiezingsraad van
zijn partij benoemd tot lijsttrekker.
In de volgorde van de kandidaten
op de lijst kan alleen nog verande
ring worden gebracht als het WD-
congres op 1 februari daartoe be
sluit met een tweederde meerder
heid.
De verkiezingsraad heeft geen
ingrijpende wijzingen aangebracht
in de volgorde die in oktober werd
vastgesteld door het Partijbestuur.
Opvallend is dat staatssecretaris
Scherpenhuizen (verkeer en water
staat) van de achttiende naar de
23ste plaats is gezakt. Nadat het
partijbestuur de lage plaats van de
staatssecretaris op eerdere lijsten
iets gecorrigeerd had, heeft de ver
kiezingsraad hem opnieuw laten
zakken. Het kamerlid Joekes zakte
nog twee plaatsen en staat nu veer
tigste.
