'Gastvrijheid vanuit 't hart'
Nu van en voor alle doopsgezinden
'Christelijke' hotels organiseren zich
Kerstviering
ui
Woensdrecht
Seminarie twee en een halve eeuw
ZATERDAG 7 DECEMBER 1985
GEESTELIJK LEVEN
PAGINA 11
Na de beide Duitslanden, Noorwegen, Zweden, Denemar
ken en Zwitserland heeft nu ook Nederland een 'Vereni
ging van Christelijke Hotels en Recreatiecentra' (VCH). Bij
de oprichting vorige maand in Beekbergen hebben zich al
ruim 20 bedrijven als lid laten inschrijven.
In België, Frankrijk, Oostenrijk,
Italië en Engeland en in Israël is
het nog niet tot zo'n christelijke ho
telketen gekomen, maar zijn wel
afzonderlijke hotels bij de interna
tionale organisatie aangesloten.
Het gaat hier om in totaal zo'n 300
bedrijven.
Initiatiefnemer van de Neder
landse vereniging is de heer E. van
der Kooy uit Monster.
Hij was in 1981 met een bevrien
de familie op vakantie in een
'christelijk' hotel en dat bracht
hem in aanraking met activiteiten
die verband leggen tussen vakan
tiebesteding en geloofsbeleving.
Van der Kooy begon hier met een
woningruilcentrale. Hij noemde
die 'Refo', een duidelijke verwij
zing naar het 'reformatorische' ka
rakter ervan. Het bureau verleent
diensten bij woningruil voor
vakantie aan gelijkgezinden.
Toen er ook vraag was naar ande
re vakantiemogelijkheden, kreeg
Van der Kooy in het buitenland
contact met verenigingen van
christelijke hotels. Op een voorbe
reidingsvergadering in Putten,
waarvoor alle eventuele belang
hebbenden waren uitgenodigd,
bleek 85 procent positief te staan
tegenover het plan om zoiets ook
in Nederland te gaan doen. En nu
is het dan zover.
Eigen sfeer
Leus van de christelijke hotel-in
ternationale is: 'Gastvrijheid van
uit het hart'.
Een vertegenwoordiger van de
internationale organisatie zei bij de
oprichting van de Nederlandse af
deling: "Comfort, een goede keu
ken en hygiëne moeten samengaan
met het streven om de gast een ei-
gen sfeer te bezorgen". De man
Een viertal voorgangers heeft het drukte zich wel erg ongelukkig uit,
initiatief genomen om op kerst- toen ^jj de nieuweling toewenste
avond een wering te houden by de dat ze zou mogen ui?groeien tot
Met twee woorden kan het voor
naamste doel van de vereniging
worden omschreven: ontmoeting
en herkenbaarheid.
Samenstelling
van deze pagina
S. J. de Groot
G. Hobelman van een camping
in Zelhem (lid van het voorlopige
bestuur) legde ons dat uit. "Er is
behoefte aan contact tussen men
sen die in dezelfde sfeer en vanuit
dezelfde geest werkzaam willen
zijn. Je kunt elkaar van nut zijn én
bemoedigen. En door een gebun
delde presentatie op de recreatie-
markt willen we de herkenbaar
heid van onze bedrijven bevorde-
basis in Woensdrecht. Het zyn Vin- een echt dienstverband"zodat alle
cent Schoenmakers, deken in Ber- aangesloten bedrijven'ook in de
gen op Zoom, de predikante Mela- -
nie Morrison, bestuurslid van „WV40
'Kerk en Vrede', ziekenhuispastor Dat t^attptfpr?iik
Hnnl, MonKnnm on T,n T V ^331 letteNljR ZO
Het gaat erom, het 'christen-zijn'
van leiding en gasten in de bedrij
ven tot uitdrukking te brengen,
gastronomie (hogere kookkunst - "Dat kan door dagsluitingen, kin-
red.) Gods rijk mogen bouwen".
Dat staat letterlijk zo in een verslag
dat de heer Van der Kooy ons toe
zond.
Henk Meyboom en Jan ter Laak,
secretaris van 'Pax Christi'.
Het plan is, dat de deelnemers
zich eerst verzamelen bij de abdij
in Ossendrecht om rond 8 uur als
stoet naar de basis te gaan voor een
korte viering, bestaande uit het le
zen van het kerstevangelie en een
daarbij passende overweging. Na
terugkeer is er in de abdij nog een
eucharistieviering. De organisatie
berust bij de rooms-katholieke vre
desbeweging 'Pax Christi'. Het is
niet de bedoeling, dat de open
luchtviering iets massaals wordt.
Het doopsgezind seminarie - ge-
Vrouw als priester. Een orga- koppeld aan de theologische facul-
nisatie van Amerikaanse priesters ^an Universiteit van Am-
met rond 2000 leden eist in een sterdam - bestaat deze week pre-
'pastorale brief toelating van de cies 250 Jaar- Rector professor dr.
vrouw tot het priesterambt in de B. Kossen ziet gegronde rede-
derwerk en evangelisatie,
ook door sport en spel, gezonde
ontspanning en heel gewoon door
de manier waarop mensen met el
kaar omgaan. Iets wat duidelijk in
strijd is met de bijbel en de geest
van de bijbel kan bij ons niét". Te
denken valt aan samenwoning en
harde disco.
De vereniging wil geen twijfel la
ten bestaan over haar karakter. Ho
belman: "Daarom moeten wij ons
helder profileren. Het heeft weinig
zin, allerlei mensen binnen te ha
len die zich in onze bedoelingen
niet kunnen herkennen".
Op een ledenvergadering is al ge
discussieerd over de vraag of in de
statuten de bijbel moet worden ge
noemd als het 'onfeilbare Woord
van God'. Sommigen dachten, dat
dit weieens een tegenstelling bin
nen de jonge vereniging zou kun
nen oproepen, want niet iedereen
ziet de bijbel zo, en ligt het wel op
de weg van een vereniging zo'n er
kenning van haar leden te vragen.
Initiatiefnemer Van der Kooy,
die de oprichtingsvergadering in
Beekbergen met gebed opende,
vindt de motivatie bepalend voor
aansluiting bij de christelijke re
creatieketen.
"Wij moeten ons afvragen hoe
wij bezig zijn en of het tot Gods eer
is. Vanuit het geloof moeten we in
liefde met elkaar optrekken. Dan
kunnen we ook gezamenlijk gast
vrijheid bieden vanuit het hart".
Voor hem is het hart van de zaak
het kruis van Christus. "Al ons
streven moet vandaaruit worden
gevoed. De tijd waarin wij leven
vraagt een keuze. Het zijn de teke
nen van de tijd die ons bij elkaar
brengen".
Binnenkort krijgen de leden van
de VCH de statuten toegezonden.
De volgende vergadering zal ge
wijd zijn aan het reclamebeleid. De
vereniging wil zich temidden van
het overstelpende vakantie-aan
bod breed gaan presenteren.
'Uitsluiting vrouw geen discriminatie'
Met haar tengere gestalte en sobere kledij was Moeder Teresa van
Calcutta (zie foto ANP) één dag een opmerkelijke verschijning in
Rome, waar bisschoppen uit de hele wereld twee weken bijeen zijn
geweest om te zien wat er van hun kerk na het Tweede Vaticaans
Concilie geworden is. Zij was daar niet om te pleiten voor rechten
van de vrouw in de kerk, maar voor het recht van de armen.
Wie zich wél uitliet over de positie van de vrouw, was haar hulp
bisschop Henry Sebastian Souza uit Calcutta. De Amerikaanse
Babi Burke, gehuwd en moeder van vier kinderen, had hem in de
Vaticaanse perszaal voorgehouden, dat er in de Verenigde Staten
meer dan 300 vrouwen zijn die zich serieus tot het priesterschap
geroepen weten. Ook Burke zelf zou graag priester worden.
Maar Souza liet zich niet van zijn stuk brengen. "Uitsluiting van
de vrouw van het priesterschap is geen kwestie van discrimina
tie", zei hij. "Ze is gebaseerd op wat Christus gedaan en gezegd
heeft. Mannen en vrouwen spelen ieder in de kerk hun eigen rol,
zoals Christus dat heeft gewild".
Met de Belgische Marie-Therèse Soumoy - gewezen kloosterzuster
- voerde Babi Burke in Rome actie voor gelijkberechtiging van
vrouwen in de kerk. Soumoy, die nu als theologe verbonden is aan
een wetenschappelijk instituut in Brussel, voorspelde, dat, als de
kerk nü de hulp van vrouwen afwijst, zij op den duur zal sterven.
"De geest zet ons aan tot het uitbannen van seksisme binnen de
kerk".
In een pamflet dat de twee vrouwen onder de bisschoppen in
Rome verspreidden werd niet alleen steun verlangd voor de roe
ping van vrouwen tot het priesterschap, maar ook het afschaffen
van 'seksistisch taalgebruik' en deelneming van vrouwen aan de
besluitvorming binnen de kerk op alle niveaus.
Moeder Teresa is alweer in Calcutta.
Ook zonder wijding - die zij zelf niet het minst begeert - valt er
voor haar en haar orde nog genoeg te doen. Ze is er wereldbekend
door geworden.
Rooms-Katholieke Kerk. De ver-
het seminarie en de
eniging - 'Priesters voor gelijke Doopsgezinde Broederschap om
rechten' geheten - vindt de uitslui- ^it jubileum 'met alle aandacht' te
ting van de vrouw een vorm van vieren. En dit ondanks het feit dat
discriminatie "die niet langer kan broederschapsleven in dit deel
worden geduld". De priesters stel
de wereld tegen schijnbaar
len voor, zeven jaar uit te trekken overmachtige krachten moet op-
om over dit vraagstuk serieus na te to"ie.n,-
Duidelijke tekenen daarvan zijn
de nog steeds doorzettende achter
uitgang van het doopsgezinde le-
Op reis. De paus hoopt vol- dental en de snelle vergrijzing van
gend jaar van 4 tot 7 oktober
bezoek aan Frankrijk te brengen.
Groenland. De 50 rooms-ka-
het ledenbestand. "In zo'n situatie
mag het verrassend genoemd wor
den, dat het seminarie een bloeitijd
doormaakt", schrijft Kossen f
tholieken van Groenland (50.000 Algemeen Doopsgezind Weekblad.
inwoners) krijgen
pas- Er zijn in dit studiejaar al acht
toor. Bisschop Hans Martensen nieuwe studenten ingeschreven,
van Kopenhagen heeft pater Paul terwijl verwacht mag worden dat
Marx bereid gevonden om daar dit tot boven de tien zal stijgen,
weer te gaan werken. Van 1967 tot Aanvullend op de theologische
1974 en in 1980 en '81 was hij er ook opleiding aan de faculteit zijn aan
al. Een internationaal team van het seminarium de kerkelijke vak
drie nonnen zal de enige pater ter ken en de studiebegeleiding toe
zijde staan. vertrouwd. Kossen vindt het zeer
bemoedigend, dat zoveel jonge
mensen zich, ondanks negatieve
ontwikkelingen, nog melden met
de bedoeling, eens voorganger in
de broederschap te worden. Want
voor de meeste studenten is deze
studie geen opstap naar vormings
werk of onderwijs. Zij willen de ge
meenten in. Kossen: "Hun moed
mag ieder van ons inspireren om
onze plaats in gemeente en broe
derschap met des te meer overtui
ging in te nemen".
Ook over de kwaliteit van de stu
dies aan het seminarie toont de rec
tor zich tevreden. De 'tweede stu
diegang' (een koppeling van prak
tisch gemeentewerk en studie) en
de tweejarige cursus 'doperse theo
logie', bestemd voor gemeentele
den, ontwikkelen zich gunstig. Bij
de eerste staan nu dertien studen
ten ingeschreven. En voor de cur
sus voor gemeenteleden tekenden
veel meer belangstellenden in dan
men had verwacht.
Professor Kossen zou het jubi
leum van het seminarie willen aan
grijpen om de broederschap op te
roepen tot een 'gemeenschappelij
ke worsteling' over de vraag "hoe
wij samen in de komende jaren, te
midden van een steeds dieper ver
scheurde wereld, tot bewuste ge
tuigen kunnen worden van de vre
destichtende macht van onze
Heer". Die vraag houdt studenten
en docenten van het seminarie op
het ogenblik hevig bezig.
(Kossen zelf kwam deze dagen in
het nieuws in verband met een
openbare verkoping wegens zijn
weigering 'defensiebelasting' te
betalen).
Louterende werking
Een verslaggever van de Ge
meenschappelijke Persdienst
GPD. (waarbij ook deze krant is
aangesloten) hoorde van professor
dr. S. Vooistra, die aan het semina
rie christelijke geloofs- en zeden
leer doceert, dat de relaties tussen
het grondvlak en de opleiding door
de democratisering van het be
stuur sterk zijn verbeterd.
"Vroeger zaten er in Amsterdam
echte ouderwetse bestuurders, die
de zaak graag onderling bedissel
den. Nu spreekt de broederschap
op alle terreinen een woordje mee,
zodat de gemeenten veel meer het
gevoel krijgen dat het seminarie
van en voor alle doopsgezinden is.
En zo hoort het ook".
Vooistra ziet de toekomst van de
Doopsgezinde Broederschap onbe
vangen tegemoet. Hij is geen type
om zich al te druk te maken over
de terugloop in getal. "Wij maken
geen uitzondering op het algemene
beeld van een zekere terugloop.
Maar ik sluit niet uit, dat die ten
dens weer eens omslaat. Op onver
wachte momenten in de geschiede
nis zie je, dat godsdienst en geloof
weer een belangrijke rol gaan spe
len".
De terugloop in ledental heeft
ook een louterende werking, zegt
Vooistra. "Degenen die achterblij
ven worden meer op hun overtui
ging aangesproken. Zeker in een
kleine gemeenschap als de onze
wordt van iedereen een bijdrage
verwacht in de bezinning. Biolo
gisch doperdom - het tot de groep
behoren louter omdat je voorge
slacht ook doopsgezind was -
komt niet meer zoveel voor".
"Wat nog wel vaak een motief is
om bij de club te blijven, is de ge
borgenheid die een gemeenschap
met zo'n rijke traditie kan bieden.
Daarvoor moet je oppassen, want
het kan een lege huls zijn. De ge-
VOOLSTRA ...geen uitzonde
ring... (foto GPD)
meente is geen doel op zich, maar
een gemeenschap die staat op het
fundament van het geloof, ten
dienste van elkaar en van de we
reld".
Vooistra zelf ziet de betekenis
van de kerk niet liggen in politieke
of maatschappelijke actie. "Wij ha
meren op het seminarie eerder op
een grondige doordenking van de
bijbelse noties. Begrippen als ver
zoening en genade moeten opnieuw
ingevuld en uitgelegd worden. De
belangstelling daarvoor neemt toe,
zowel bij studenten als in de ge
meente".
Leiden. Omdat het bedrijf 'De
Lelie' failliet is, kan de 'Evangeli
sche Gemeente Merenwijk' daar
geen diensten meer houden. Het
bestuur is deze week ras op zoek
gegaan naar een andere plaats,
maar of die vóór zondag wordt ge
vonden was gisteren nog niet ze
ker. Belangstellenden kunnen bel
len naar 211617 of 212957.
Leiden. Professor dr. Fulbert
Steffensky, hoogleraar godsdienst-
pedagogiek in Hamburg, is mor
gen gastspreker in de Studente-
nekklesia, Hooglandse kerk kwart
voor 12. Onderwerp: "Wij hebben
geen tijd meer om God te verzwij
gen". Maandagavond 8 uur zal
Steffensky (man van de theologe
Dorothee Sölle en schrijver van het
in ekklesia-diensten besproken
boek 'Het leven vieren') dit thema
nader uitwerken op een bijeen
komst in het Academiegebouw,
Rapenburg 73.
Noordwijk. Morgenavond 7
uur is er in de Vinkenlaankerk een
vesper met medewerking van het
vesperkoor onder leiding van Theo
Tobé. Dat zal onder andere een
magnificat van Jan Pasveer zin
gen. Thema van de dienst (met ds.
R. S. Elgersma): 'Laten we de hoop
vasthouden'.
Boeken. Jehovah's Getuigen zullen de
ze maand overal in het land proberen
het boek 'Leven, hoe is het ontstaan?'
aan de man te brengen. Het pas versche
nen boek (256 bladzijden) is een uitgave
van het Watch Tower-bijbelgenoot-
schap in New York en behandelt het
probleem van evolutie of schepping.
"Miljoen mensen geloven in evolutie,
miljoenen anderen in schepping, weer
anderen weten niet wat ze moeten gelo
ven". De samenstellers van het boek
gaan ervan uit, dat het wel degelijk ver
schil maakt wat men gelooft. Bij evolu
tie, zeggen zij, kunnen we alleen maar
verwachten, dat oorlog, lijden, ziekte en
dood aanhouden. In het geval van
schepping wordt onze toekomst be
paald door de reden waarom de Schep
per ons heeft gemaakt.
De wetenschap heeft nog geen klaar
heid in deze zaak geschapen, consta
teert het boek. Daarom gaat het voor het
'niet wetenschappelijk onderlegde pu
bliek' ook in op de meningsverschillen
over evolutie. Waaruit dan de conclusie
volgt om het toch maar op de schepping
te houden.
Na verkoop van het boek zullen 300
Jehovah's-gemeenten begin volgend
jaar in hun 'koninkrijkszalen' openbare
gratis lezingen hierover organiseren.
- Bij Waanders in Zwolle is een the
manummer uitgekomen in de serie
'Praktische theologie' over 'Vrouwen
als pastor'. Het is 125 pagina's dik en
kost f 17,50.
Het boek geeft een beeld van de ma
nier waarop vrouwelijke pastores in het
pastoraat functioneren. Het gaat ook in
op de vraag hoe hun werk een impuls
betekent voor een vanouds door man
nen gedomineerde kerk. Uitgangspunt
waren zeventien interviews met vrou
welijke pastores. Aan het slot vindt de
lezer een samenvatting van de belang
rijkste conclusies uit de artikelen.
De samenstellers verwachten, dat dit
themanummer kan helpen om de door
vrouwelijke pastores in gang gezette
ontwikkeling te versnellen.
- Bij Kok in Kampen kwam een nieu
we gebedenbundel (79 bladzijden) van
de predikant Hans Bouma van de pers,
een vervolg op de bundel 'Op adem ko
men' uit 1976. 'Licht dat op ons valt' is
de titel.
Biddenderwijs probeert Bouma in dit
boekje zijn houding te vinden tegenover
een God die nog altijd in hem gelooft en
nog altijd op hem hoopt. Een God die
hem - naar het slot van het eerste gebed
- 'een vreemd gevoel van eigenwaarde'
geeft.
LEIDEN: Herv. Gem. Hoogl. kerk 10 ds.'
Pannekoek, 11.45 studentenekklesia;
Marekerk 10 ds. A. J. de Jong, 5 ds. v.d.
Pol, Boskoop; Maranathak. (L. Mors-
weg) 10 ds. Kramer; Oecumenische ge
loofsgemeenschap De Regenboog (Me
renwijk) 9.30 en 11.15 pastoor v. Well;
Bethlehemk. (Driftstr.) 10 ds. v. Achter
berg, opendeurdienst, mmv Katwijks
koor; Bevrijdingsk. (Montgomerystr.)
10 ds. Jansen; Vredesk. (Burggravenl.)
10 ds. De Mey, mmv jongerenkoor;
Waalse kerk (tijdelijk Rapenburg 6)
10.30 ds. Ribs; jeugdkapel Vredeskerk
10 dr. Lamping, R.dam; jeugdkapel Be
vrijdingskerk 10 hr. A. de Jonge. Wijk
'Stevenshof zie na geref. kerk. Acad.
Ziekenhuis 9 rk. dienst, 10.15 ds. Ter-
louw. Diakonessenhuis elke zat. 10.30
rk. dienst, morgen 10.30 ds. Hemmes.
Endegeest zie Oegstgeest. Geref. Kerk
Vredeskerk zie herv. gem.; Petrak. (Su-
rinamestr.) 10 prof. J. v.d. Berg. 10.30
dovendienst, hr. P. C. v.d. Bos; Oude
Vest 10 ds. Koolstra; Maranathak. zie
herv. gem.; Bevrijdingsk. 10 ds. Jansen,
5 ds. Koolstra; bejaardenhuis Groenho
ven 10 ds. Jacobi-van Duyn, Leider
dorp. Merenwijk zie herv. gem. Wijk
Stevenshof, gebouwtje 'Dijkhof (Rijn
dijk) 10 kand. P. R. Middelkoop. Geref.
K. Vrijg. (Herengr.) 10 en 5 ds. Hout
man. Chr. Geref. K. (Steenschuur) 10 ds.
Bijkerk, Delft, 6.30 ds. Den Hertog. Ge
ref. Gem. (N. Rijn) 10 en 4.30 ds. Boog
aard. Geref. Gem. in Ned. (Bethl.kerk
Driftstr.) 11.30 en 5.30 leesdienst.
Evang.-Luth. Gem. 10.30 gez. dienst
in Lokhorstkerk. Doopsgez.-Remonstr.
Gemeente (Pieterskerkstr.) 10.30 ds. De
Clercq en ds. Mostert, gez. dienst. Bap-
tistengem. (O. Rijn 3) 10 hr. Tensen, Te
xel. Evang. Gemeenschap (Middelstegr.
3) 10 evang. Dikkes (onderwerp: 'Gods
getuigen'). Evang. gem. Merenwijk 7.45
nam. (plaats was nog niet bekend; men
kan bellen: 211617 of 212957). Zendings
werk Middernachtsroep (Zoeterw.sin
gel 21) 5 zendeling L. van Haren uit Boli
via. Evangeliecentrum-Pinksterbew. J.
Maasbach-Wereldzending (aula
Noachstr. 2) 10 evang. Zijlstra, wo. 8
evang. Zijlstra (Zijlsingel 2). vr. 8 jeugd-
avond (Zijlsingel 2). Pinkstergem. (O.
Vest 13) 10 hr. J. Eikerbout. Leger des
Heils (hoek Vestestr./Groenesteeg) 10
en 7. Nieuw-Apost. Kerk (H. Rijnd. 24):
9.30 en 4, wo. 8. Zevendedag-adventis
ten (Ontmoetingskerk Voorschoten) el
ke zat. 9.45 bijbelstudie, 10.45 predik
dienst. Christelijke Wetenschap
(Steensch. 6) 10.30. De Christengemeen
schap (beweging tot religieuze vernieu
wing) 9.45 mensenwijdingsdienst, in
oud-kath. k. Zoeterw.singel. Kerk van J.
Chr. v.d. Heiligen der L. Dagen
(Brahmsl.) 9.30, 10.30 en 11.20. Oud-
Kath. K. (Zoeterw.singel) zat. 7. Rooms-
Kath. K. Haagweg zat. 7, zo. 9 en 10.45;
Herensingel zat. 7. zo. 9.30 en 11Rijn
dijk (Leiden-V.schoten) zat. 7, zo. 9.30
en 11.30; Steenschuur zat. 7. zo. 8.30, 10.
11.30, 6 en 7 (lof); Boshuizerkade zat. 7,
zo. 9.30 en 11Lammenschansweg zat. 7,
zo. 9 en 10.30; Haarl.straat zat. 7, zo. 9.30,
10.45 en 12.15; Merenwijk zie herv.
gem.; H. Rijndijk (zie Zoeterwoude).
Raad van Kerken: elke di.av. 7-7.30
oecum. avondgebed in oud-kath. k. Zoe
terw.singel.
ABBENES: Herv. Gem. 9.30 ds. Wijn
gaarden.
AARLANDERVEEN: Herv. Gem. 10
prof. dr. Zandee, Utrecht, 7 ds. v. Driel.
Geref. Kerk 10 ds. Gesink, Noordwijk,
6.30 ds. Wattel, Hoofddorp. Chr. Geref.
Kerk 9.30 leesdienst, 5.30 ds. Velema,
Nunspeet. Rk Kerk zat. 7, zo. 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Hen;.
Gem. Adventskerk 10 ds. Bogers, 5 ds.
Dekker, R.dam; Kruiskerk 10 ds. Vlas
blom, Boskoop; Opstandingskerk 10 ds.
v.d. Heiden, 6.30 ds. Bogers; G. Herder
kerk 10 en 6.30 ds. Moll, ha; De Bron
9.15 ds. Nieuwenhuis, oecum. dienst,
10.15 en 6.30 ds. Verheul, ha; Ashram
(Marsdiep) 10 ds. Mulder, ha; Driehoor-
ne 7 nam. ds. Ter Bals, ha; Oudshoornse
kerk 10 ds. Ter Bals; Sionskerk (Plane-
tensingel) 9.30 ds. Jorissen, Beekber
gen, 6.30 ds. Ouwendijk. Geref. Kerk
Mar.kerk 10 ds. Wilschut, 6.30 ds. Ge
sink, Noordwijk; Salv.kerk 10 en 6.30
ds. Boer. Geref. K. Vrijg. (aula chr.
techn. school) 9.30 en 5 ds. Room. Ned.
Geref. Kerk (school Willemstr.) 9.30 br.
Fröling, 4.30 ds. M. de Jong, ha. Chr. Ge
ref. Kerk 9.30 en 4.30 ds. H. v. Leeuwen,
di. 7.30 ds. Tanis. Oud-Geref. Gem.
(Hooftstr. 240) 9.30 en 4.
Bapt.gem. (Molenwerfstr. 1) 10 ds.
Koekkoek, 6.30 ds. Malgo. Bapt.gem.
Noord (school Kalkovenw. 62) 10 hr. N.
van Gemeren, 6.30 ds. A. v.d. Berg. Vol-
le-evang.gem. ('De Ark', Pr. Hendrikstr.
54) i0 hr. R. Polderman. Pinkstergem.
(school Batestein 16) 10. Leger des H.
(Zonneweg 3) 10 en 7. Remonstr. Kring
(Van Mandersloostr. 36) 10 dr. Mete
ring. Rk Kerk: Bonifaciusk. zat. 7, zo.
9.45 en 11.30; Piusk. zat. 7. zo. 9 en 10.30;
De Bron zat. 7, zo. 9.15 (gez. viering) en
11.
BENTHUIZEN: Herv. Gem. 9.30 ds.
Muller, Sluipwijk, 6 kand. Paul, A.foort.
Geref./Herv. Gem. (dorpshuis 'De Tas')
10.30 ds. Poot, Z.meer. Geref. Gem. 9.30
en 6 leesdienst.
BODEGRAVEN: Herv. Gem. Dorps
kerk 10 ds. v.d. Hoef, 6.30 ds. Wieman;
Salv.kerk 10 ds. Groenendijk, Scheve-
ningen, 6.30 ds. v.d. Hoef; Bethl.kerk 10
ds. Wieman, 6.30 ds. Vlasblom. Geref.
Kerk 10 ds. Elderman, 6.30 ds. v.d. Berg.
jeugddienst. Geref. K. Vrijg. (Ichthusk.)
De Dorpskerk in Zoeterwoude.
9.30 ds. Mouissie, 4.30 ds. v.d. Scheer.
Geref. Gem. (Stationsweg 17) 10 en 6.30
ds. Bac. Evang.-Luth. Gem. 10.30 ds. v.
Beek.
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk
9.30 ds. v.d. Pol. 6.30 ds. Bouw. Oud-
Loosdrecht, jeugddienst; De Stek 9.30
ds. G. de Jong. Geref. Kerk 9.30 ds. v. 't
Hoff, 5 ds. De Jong. Chr. Geref. Kerk
9.30 en 5 ds. Ribbers. Geref. Gem. 9.30
leesdienst, 3 ds. Bac,
HAZERSWOUDE: Herv. Gem. 9.30
en 6.30 ds. De Graaf. Geref. Kerk 10 ds.
Huisman, 5 ds. v.d. Horst, Katwijk. Rk
Kerk: dorp zat. 7, zo. 9.30 en 11.30; An
ker zat. 7, zo. 8.45 en 11.15; Rijndijk zat.
7, zo. 10.
HILLEGOM: Herv. Gem. 10 ds. Kris
pijn, ha, 5 ds. Rothfusz, ha. Parkwijk 7
ds. Krispijn, ha. Geref. Kerk ('Hoek
steen') 10 ds. v. Loenen, Leiderdorp.
Chr. Geref. Kerk 10 en 5 kand. Steens-
ma, Hierden. Rk Kerk: Mart. zat. 7, zo.
9.30 en 11; Jozefk. zat. 7, zo. 10 en 11.30.
HOOGMADE: Herv. Gem. 10 ds.
Boonstra. Rk Kerk zat. 7, zo. 10.
DE KAAG: Herv. Gem. 10 ds. Kolde-
wijn, 7 dr. Aarts, oecum. adventsdienst.
Rk Kerk zat. 7, zo. 8 en 10. Zie ook herv.
gem.
KATWIJK AAN DEN RIJN Herv.
Gem. Dorpsk. 10 ds. Teygeler, Scheve-
nineen. 6 ds. Wisse. Zeist; Ontm.kerk 10
(foto Wim Dijkman)
ds. J. W. Swigchum, Leiden, 6.30 ds.
Ootjers, Zaandam, interk. evangelisatie-
dienst. Herv. Gem. 'De Rank' (P. Groen-
college) zie Katwijk aan Zee. Geref.
Kerk 10 ds. Koster, 5 ds. Huisman,
H woude. Rk Kerk zat. 7, zo. 9.30 en
11.15.
KATWIJK AAN ZEE: Herv. Gem. N.
Kerk 10 ds. Hovius, 6 ds. v. Roon; O.
Kerk 10 ds. Schuurman, 6 ds. Vroegin-
dewey; Ichthusk. 10 ds. Sjollema, 5 ds.
Hovius; Pniëlk. 9.30 ds. Vroegindewey,
6 ds. Schuurman; aula Bestevaer-mavo
(Rijnsoever) 10 ds. Driebergen; Over-
duin 2.15 ds. v.d. Beid. Herv. Gem. 'De
Rank' (aula P. Groen-college Pr. Frede-
rikdreef 15) 10 ds. v. 't Hof, Noordwij-
kerhout, doopdienst. Geref. Kerk
Vr.kerk 9.30 ds. v.d. Horst, 5 ds. v. Bree-
voort; Triumfatork. 9.30 ds. v. Bree-
voort, 6.30 opendeurdienst in Ont
m.kerk. Geref. K. Vrijg. 9.30 en 5.30 ds.
Heida. Ned. Geref. K. 11 ds. Smouter,
Rijswijk, 7 ds. Smit, Barendrecht (in
Vredeskerk). Chr. Geref. K, 10 en 5 lees
dienst. Vrije Chr. Geref. Gem. (Unizaal)
10 en 5 ds. v.d. Belt. Geref. Gem. (Remi-
sestr.) 10 en 5. Geref. Gem. in Ned. (Lou-
westr.) 10 en 5. Volle-evang.gem. ('Tri
podia') 9.45. Onafh. baptistengem. (Am-
bachtsweg 2) 10 ds. J. A. Visser en pas
tor Tolvinski van Bijbelschool in War
schau.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN:
Herv. Gem. 10 ds. Lapré, 7 zie geref.
kerk. Geref. Kerk 10 dr. Fernhout, Al
phen, 7 ds. Lapré.
LEIDERDORP: Herv. Gem. en Ge
ref. Kerk Dorpsk. 10 ds. Knorth, jonge-
rendienst, 3 ds. Bovenberg, Leiden, met
gehandicapten, 6.30 ds. v.d. Bom;
Hoofdstr. 10 ds. v.d. Born; Schep-
pingsk. 9 en 10.30 ds. Stegeman. Ley-
thenrode 10 ds. De Leeuw. Elis.zieken-
huis 9.30 hoogmis, 10.45 ds. Brommet.
Bapt.gem. (wijkgeb. Zijlkw.) 10 dienst.
Rk Kerk zat. 7, zo. 10 en 11.30.
LEIMUIDEN: Herv. Gem. 9.30 ds.
Hogendyk, Alphen, ha. Geref. Kerk 9.30
ds. v.d. Kooi, 7 mevr. ds. v.d. Kooi. Rk
Kerk zat. 7. zo. 7.30. 9.30 en 11.15.
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10 en
7 ds. 't Hooft; Pauluskerk 10 ds. De Gel
der, ha. Geref. Kerk 10 en 5 ds. Boswijk.
Geref. K. Vrijg. 10.30 en 4.30 kand.
Schaaij. Ned. Geref. Kerk (Salvatori) 10
ds. Waagmeester. 4.30 ds. Vos, gecomb.
dienst in chr. geref. kerk. Chr. Geref.
Kerk 10 ds. v. Dijken, 4.30 ds. Vos. Ge
ref. Gem. 10 en 4 leesdienst. Evangelie
gemeente (Ooievaarstr. 27a) 9.45 hr. J.
Verme.v. Rk Kerk: Agathakerk zat. 7, zo.
10 en 11.30; Poelpolder zat. 7, zo. 9 en
11.30; Mariakerk zat. 7, zo. 8.30, 10 en
11.45; Engelbew. zat. 7, zo. 9.30 en 11.
NIEUWKOOP: Herv. Gem. 9.30 ds.
Wegerif, 6.30 ds. Cnossen, Delft. Geref.
Kerk 9.30 en 5 ds. Nooteboom, ha. Chr.
Geref. Kerk 9.30 en 6.30 ds. Slagboom.
Katwijk, ha. Remonstr. Gem. 10 dienst
door eigen leden. Evang. gem. (Kruis
punt, Kennedylaan 33) 9.30. Rk Kerk
zat. 7, zo. 9 en 10.45.
NIEUWVEEN: Herv. Gem. 9.30 ds.
Ouwendijk, Alphen, 6.30 ds. De Graaff.
Geref. Kerk 9.30 hr. J. Blom, Oude We
tering, 7 dr. Fernhout. Alphen. Rk Kerk
zat. 7. zo. 9 en 11.
NIEUW-VENNEP: Herv. Gem. 9.30
ds. Ten Voorde, 7 ds. Bergsma. Geref.
Kerk 9.30 ds. Bergsma, 4.30 ds. Rang.
Chr. Geref. Kerk 9.30 en 4.30 ds. Visser.
Rk Kerk zat. 7. zo. 10.
NOORDEN: Herv. Gem. 9.30 ds. Geu
ze, 7 kand. Graafland, Gouda. Geref.
Kerk (W. Verlaat) 10 en 7 hr. Schreuder.
NOORDWIJK: Herv. Gem. Grote of
St. Jerocnsk. (Binnen) 10 ds. v.d. Lee. 5
kand. A. den Besten: Hoofdstr. (Zee) 10
dr. Berkhof. Leiden. 5 ds. v.d. Lee; Sole
Mio 9 ds. Kuiper; De Rank (Golfbaan) 10
hr. L. D. Burger. Geref. Kerk Buurtkerk
(Hoofdstr.) 10 ds. Elgersma; Vinkenl.
(Binnen) 10 ds. Kuiper, 7 ds. Elgersma;
Stichtingskerk 11 ds. Cziria, Rijnsburg.
Ned. Prot. Bond (aula O.Zeew.) geen
dienst. Rk Kerk Zee zat. 7, zo. 10.30;
Binnen zat. 7. zo. 8. 10 en 11.30.
NOORDWIJKERHOUT Dorpsk. 10
hr. Hoffenaar, Voorhout. Rk Kerk Vic-
tork. zat. 7, zo. 9.30 en 11; Jozefk. zat. 7,
zo. 9 en 10.30; De Zilk zat. 7, zo. 10 en
11.30.
OEGSTGEEST: Herv. Gem. Groene
of Will.kerk 10 ds. Friederich; Paulus
kerk 10 ds. Kooman; Gemeentecentrum
(Lijtw.) 10.30 ds. Noorman, Bussum, 7
ds. Kooman. Geref. Kerk 10 dr. v.d.
Zwaan. Geref. Kerk Vrijg. (aula Dr.
Schilderschool) 8.30 ds. Houtman, 7
kand. Schaaij. Ned. Geref. Kerk (Gem-
centrum) 8.45 ds. Brink. Haarl.meer, 4
kand. Storms, R.dam. Van Wijckers-
looth 4 ds. W. Baas. Endegeest 10 pater
Boshouwers. Volle-evangeliegem.
(Gem.centrum) 4. Rk Kerk Will.kerk zat.
7, zo. 9 en 10.30.
OUD-ADE: Rk Kerk zat. 7, zo. 8.30 en
10.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING.
Herv. Gem. 9.30 ds. De Korte. Geref. K.
9.30 ds. Jaspers Focks, 5 ds. Broer. Re
monstr. Gem. 10 ds. Cossee, R.dam. Rk
Kerk zat. 7, zo. 9.30 en 11.30.
ROELOFARENDSVEEN: Rk Kerk
Mar. Pres. zat. 7, zo. 9 en 11; Petrus-B.
zat. 7. zo. 9.30 en 11.30.
RIJNSATERWOUDE: Herv. Gem.
9.30 ds. v.d. Kamp, 7 ds. Terlouw. Den
Hoorn, jeugddienst. Chr. Geref. K. 9.30
dienst, 2.15 ds. Bouw.
RIJNSBURG: Herv. Gem. Lauren-
tiuskerk 9.30 ds. v. Niel, 5 ds. Smaling;
Bethelkerk 9.30 ds. Smaling. Geref.
Kerk Imm.kerk 9 en 10.30 ds. Damsma,
5 ds. Ribberink; Mar.kerk 9 en 10.30 ds.
Snel, 5 ds. E. de Vries, Scheveningen.
Geref. Kerk Vrijg. 10 en 5.15 ds. Grutter.
Chr. Geref. K. 9.30 en 5 ds. v. Sorge.
Evang. Christengem. (aula mavo) 10 ds.
Woudenberg, Lutten. Rk Kerk zo. 10.30.
RIJPWETERING: Rk Kerk zat 7. zo.
9 en 10.30.
SASSENHEIM Herv. Gem. 9 en
10.30 ds. Germans. 7 ds. v.d. Wal,
H.gom. Geref. Kerk 10 ds. Ferwerda.
Chr Geref. K. 10 en 5 ds. Aarnoudse.
Ned. Prot. Bond (Jul.laan 17) 10.30 ds.
Luikinga, Beverwijk. Rk Kerk zat. 7, zo.
9.30 en 11.
TER AAR: Herv. Gem. 9.30 kand. A.
Verwey, Leiden, 6.30 ds. Geuze. Geref.
Kerk 9.30 ds. Broer, 6.30 ds. Buikema.
Rk Kerk Aardam zat. 7. zo. 9 en 12, kerk
Langeraar zat. 7, zo. 9.30 en 11.30.
VALKENBURG Herv. Gem. 10 ds.
Vermeulen. 6.30 prof dr. v.d. Beek. Ge
ref. Kerk 9.30 en 6.30 ds. Oegema. ha.
Geref. K. Vrijg. 9 30 leesdienst, 4 ds.
Heida.
VOORHOUT: Herv. Gem. 10 ds. C. J.
de Jong. Rk Kerk zat. 7, zo. 9.30 en 11.
VOORSCHOTEN: Herv. Gem.
Dorpskerk 10 ds. v.d. Schoot; De Ont
moeting (Noordhofland) 10 ds. Blanken.
Zie ook geref. kerk. Hulp en Heil (Scha-
kenbosch) 10 dr. Verheule. Herv. evang.
op geref. grondslag (Lucas-college,
BeethJaan) 9.30 ds. Westerhout, Goede
reede, 4 ds. v. Rossem, Waarder. Geref.
Kerk 10 (ha) en 7 ds. De Zwart Geref. K.
Vrijg. (Bachlaan) 10 en 5 ds. J. F. Hey.
Aulagemeenschap Noordhofland 10.30
woorddienst. Rk Kerk Laur.kerk zat. 7,
zo. 11.30; M. Godskerk. zat. 7. zo. 10.
Kerk van Engeland (British school in
The Netherlands, J. v. Hooflaan 3) 10.15
anglicaanse dienst.
WADDINXVEEN: Herv. Gem.
Brugk. 9.30 ds. Maasland, 5 dr. v. Brum-
melen. Huizen; Hoeksteen 9.30 ds. Roet-
man, 6.30 ds. Marchand, Harderwijk;
Bethelk. 9.30 ds. Goossen, 5 ds. Roet-
man; Imm.kerk 10 ds. Hulst, 5 ds. v.
Bart. Schoonhoven. Geref. Kerk
Kruisk. 10 ds. v. Dalen. Den Haag. 5 ds.
Mondeel, Reeuwijk; Ontm.kerk 10 ds.
De Moor.
WARMOND: Herv. Gem. 10 (ha) en 5
ds. Muis. Rk Kerk zat. 7, zo. 8.30, 10 en
11.30.
WASSENAAR: Herv. Gem. Dorpsk.
10 ds. Steenstra, 4.30 ds. v.d. Heuvel.
Harmeien. Kievietk. 10 dr. v. Bruggen.
Messiask. 10 ds. Hartzheim, Schevenin
gen; Dorpscentrum 9.30 ds. Trouw
borst, Vlaardingen. Geref. Kerk Zijllaan
10 en 5 ds. v.d. Woude; Zuid (Bloem-
camplaan) 10 ds. Bovenberg. Leiden.
Ned. Prot. Bond (Kerkdam) 10.30 ds.
Werner
WOUBRUGGE: Herv. Gem. 9 30 ds.
Koelewijn, 6.30 ds. Eijsenga, Zw.dam.
Geref. Kerk 9.30 ds. Aalders, 6.30 mevr
ds. H. v.d. Meeberg. Zwammerdam,
jeugddienst Rk Kerk zat 7. zo. 10
ZEVENHOVEN Herv Gem 9 30 hr
J. de Haan. Geref. Kerk 9.30 ds. Ribbe
rink. Rijnsburg, 7 ds. Rang, N.-Vennep.
ZOETERWOUDE: Herv. Gem. 10 ds.
Wolthaus, 5 oecum. adventsvesper. Rk
Kerk St. Jan zat 7 30. zo. 9 30; Chr Die-
naark. zat 7. zo. 10; Meerburgkerk H.
Rijndijk zat 7. zo. 10 en 11.30. Zie ook
herv. gemeente.
ZWAMMERDAM: Herv. Gem. 10 ds.
Eijsenga, 6.30 ds. Koelewyn. Geref
Kerk 10 ds. Buikema, 6 30 ds. Jaspers
Focks. Remonstr. Gem. 10 ds Thieme-
Tiesing.
