Pretoria dreigt aanhalen banden met Sowj et-Unie Europese top: liever lege dop dan half ei Bij sancties van Westen VS krijgen Israëlische diplomaten te spreken Rusland executeert 2 hoge ambtenaren Verdere ontmanteling van kruisraketten bij akkoord in Genève Argentinië wil staat van beleg opheffen De éne hypotheek is de andere niet. De NVM-makelaar geeft u een objectief advies. NVM ZATERDAG 30 NOVEMBER 1985 PAGINA 9 BONN/JOHANNESBURG (GPD/AFP/Reuter) Zuid- Afrika sluit niet uit dat het overeenkomsten aangaat met de Sowjet-Unie voor strategische grondstoffen, indien de westerse regeringen hun economische sancties verscher pen. Dat heeft de Zuidafrikaanse minister van arbeid, Pie- tie Du Plessis, verklaard. TEL AVIV (AP/AFP/DPA) Is- raël heeft teneinde rust te brengen in de betrekkingen met de VS Amerikaanse functionarissen toe stemming gegeven om twee terug geroepen Israëlische diplomaten te ondervragen over hun betrokken heid bij de spionage-affaire Jona than Pollard. De Israëlische media, die hier van melding maakten, berichtten dat agenten van de Amerikaanse federale recherche (de FBI) met de diplomaten in Israël mogen 'spre ken', maar hen niet mogen onder vragen. Israëlische zegslieden identificeerden het tweetal als Jo sef Jagur, de wetenschappelijk at taché van het consulaat-generaal in New York, en Ilan Ravid, de plaatsvervangend wetenschappe lijk attaché van de Israëlische am bassade in Washington. De commissie buitenlandse aan gelegenheden en veiligheidszaken Spionage vertroebelt verhouding van het kabinet wees Amerikaanse eisen van de hand om beide diplo maten voor verhoor terug te zen den naar Washington, aldus het dagblad Davar, dat banden onder houdt met de regerende Arbeiders partij van premier Shimon Peres. De premier zond echter de Ame rikaanse minister van buitenland se zaken George Shultz een bood schap waarin hij zei dat Israël be reid is om de Amerikanen de docu menten te geven die van Pollard zijn gekocht. Hij maakte hierbij het voorbehoud dat dit natuurlijk al leen geldt voor documenten die achterhaald kunnen worden. De Amerikaanse regering heeft gisteren voor de eerste maal de be schuldiging geuit dat er Israëlische ambtenaren zijn betrokken bij de spionageaffaire rond de Ameri kaanse marineambtenaar Jona than Pollard. Tegelijkertijd verweet Washing ton de Israëlische regering dat zij weinig wil tot samenwerking heeft getoond in deze zaak. De plaatsver vangend woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van bui tenlandse zaken, Charles Redman, verklaarde dat de VS „verstoord" is over dit feit. De woordvoerder sprak in dit verband van een „moeilijk periode" in de wederzijd se betrekkingen. Washington beklaagt zich vooral over het feit dat TelAviv twee Is raëlische functionarissen terug heeft geroepen nadat de Ameri kaanse regering te kennen had ge geven toegang te willen hebben tot alle Israëliërs die bij de affaire zijn betrokken. De Amerikaanse regering houdt vast aan haar eis dat zij alle betrok ken Israëliërs wil ondervragen. Volgens Redman kan dit ook in Is rael gebeuren. Bovendien eisen de VS alle door Pollard doorgegeven documenten. Volgens de Israëli sche pers zou de Israëlische rege ring daartoe reeds hebben beslo ten. Deze berichten zijn echter niet bevestigd. In een vraaggesprek met het West- duitse dagblad „Die Welt" wees Du Plessis erop dat al met de Sowjet- Unie wordt samengewerkt op het gebied van de diamanthandel. „En we kunnen het goed met hun vin den". De Zuidafrikaanse bewinds man onderstreepte ook dat zijn land verplicht is de 1,5 miljoen bui tenlandse werknemers terug te sturen. „Het verlies van werk voor deze mensen zou de morele verant woordelijkheid van de westerse landen zijn". De geweldadigheden in Zuid-Afrika gaan door. Tenmin ste één persoon werd gedood en een aantal personen raakten ge wond bij een schietpartij tussen politieagenten en inwoners van de zwarte krottenwijk Crossroads bij Kaapstad. De schietpartij vond plaats nadat een groot contingent militairen en politieagenien giste ren een zogenaamde 'misdaad-pre- ventie'-actie waren begonnen. Te gelijkertijd werd het jaarlijkse con gres van de NUSAS (Nationale Unie van Zuidafrikaanse studen- Buitenland kort Wormendrank Chinese onderzoekers hebben uit mengsels van wormen en alco hol een drank gebrouwen die koorts vermindert, rimpels weg neemt en ook nog gebruikt kan worden als smaakmaker in borrel, cola en cake. De in Peking verschijnende en- gelstalige krant China Daily, die dit vrijdag meldde, noemde het nieuwe medicijn 'een wondermid del', dat was ontwikkeld door scheikundigen van de hogeschool voor de lichte industrie in Sjang hai. De vloeistof is reukloos, heeft geen bezinksel en kan enkele maanden bij normale temperatu ren worden bewaard. Zij wordt vervaardigd door aardwormen in alcohol te distilleren. Een van de onderzoekers ver klaarde dat de drank medische toe passingen heeft als diureticum (plaspil), als tegengif en bij de be handeling van acute koorts. 'Aard wormendrank is ook een hoog waardige voedingsstof die aan al coholische dranken, limonades en zelfs cakes kan worden toege voegd. Het middel kan tevens voor verzorging van de huid worden ge bruikt. Hereniging Het hoofd van de Russische emi- gratiedienst, Rudolf Koesnetsov, heeft bevestigd dat de Sovjet-Unie' toestemming geeft aan een groep mensen om zich te voegen bij haar wederhelft in de VS. Dat heeft een van de betrokken personen giste ren verteld. Het gaat hierbij om Russen die met Amerikanen zijn getrouwd maar gedwongen gescheiden le ven. Het was niet bekend hoeveel visa af zullen worden gegeven. ten), die maandag zou beginnen, verboden op grond van de noodtoestandswetgeving. In een reactie verklaarde de NU SAS, dat 'geen enkel verbod ons zal kunnen weerhouden om ons protest te laten horen en onze steun te betuigen aan allen die zich hebben opgesteld tegen de rege- ring-Botha'. Het jaarlijkse congres van de Zuidafrikaanse Studenten Pers Unie (SASPU), dat vandaag en zondag zou worden gehouden, is eveneens verboden verklaard. De nieuwe golf van geweld in en rond Kaapstad begon gisteroch tend, toen ongeveer 1000 agenten en militairen de krottenwijk Cross roads afgrendelden en een huis- aan-huis-actie begonnen. Twee da gen daarvoor was een soortgelijke actie gehouden in de nabijgelegen zwarte woonwijk Guguletu en de kleurlingenwijk Athlone. De zwaargewapende veiligheids troepen kregen vanuit de lucht steun van een helikopter. Op het zelfde moment, dat de wijk Cross roads belegerd werd, trokken ruim 2000 zwarte jongeren per trein in de richting van het stadscentrum van Kaapstad. Het is niet duidelijk wat zij van plan waren, maar bij aankomst op het hoofdstation van Kaapstad werden zij weer de trei nen ingedreven en teruggestuurd. De Zuidafrikaanse minister van wet en orde, Louis Le Grange, die verantwoordelijk is voor het poli tieoptreden, heeft het vrijdag bij een parade te Pretoria opgenomen voor de veiligheidstroepen, die vo rige week donderdag minstens 14 personen doodschoten in de zwar te woonwijk Mamelodi bij Preto ria. Volgens Le Grange had de poli tie het vuur geopend omdat zij werd belaagd met benzinebom men, stenen en stokken. Deze verklaring staat evenwel lijnrecht tegenover ooggetui genverslagen, die zeggen dat de mars van vrouwen, kinderen en ouden-van-dagen, die vooraf ging aan de schietpartij, uiterst vreed zaam was. Talrijke ooggetuigen hebben onder ede verklaard, dat er op geen enkele wijze met stenen, laat staan met benzinebommen is Belgische regeringsverldaring: Le Grange maakte tevens be kend dat politietroepen, die tot nu toe aan de grens het leger hadden ondersteund, zullen worden terug getrokken om hun collega's te as sisteren bij het onder controle hou den van de zwarte woonwijken. De leiders van de zwarte Zuid afrikaanse oppositie, Nelson en Winnie Mandela, is gisteren de Derde-Wereldprijs voor 1985 toege kend. Aan de prijs is een bedrag van 100.000 dollar (280.000 gulden) verbonden. De in Londen zetelende, niet-of- fïciële Derde-Wereldstichting voor Sociale en Economische studies deelde in een verklaring mee dat Nelson Mandela „is onderscheiden voor zijn boodschap van vrijheid aan alle mensen in de wereld". Als leider van het verboden Afrikaanse Nationale Congres (ANC) zit Man- dela al 23 jaar in de gevangenis. BRUSSEL (ANP) - De verdere plaatsing van kruisraketten in Bel gië zal worden stopgezet en de al in het land gestationeerde raketten zullen geheel of gedeeltelijk wor den ontmanteld als er bij het ont wapeningsgesprek in Genève ak koorden worden bereikt. Dat heeft Wilfried Martens, de Belgische eer ste minister, gistermiddag meege deeld in de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers. Mar tens presenteerde in de Kamer zijn nieuwe regering die donderdag middag werd beëdigd en hij las er de regeringsverklaring voor. Over die verklaring wordt volgende week woensdag gedebatteerd. Veel nieuws had Martens de Ka mer overigens niet te vertellen. Veel van wat hij meedeelde was al bekend uit het regeerakkoord waarover de regeringspartijen (Christen Democraten en Libera len) een week geleden overeen stemming bereikten. Zo deelde hij de Kamer mee dat hij opnieuw (tot 31 maart 1987) voor bepaalde zaken met een volmacht wil regeren, waarbij het parlement dan buiten spel gezet wordt. Duidelijk in verband met de reeks van aanslagen van de ter reurorganisatie CCC (Strijdende Communistische Cellen) en het bloedig optreden van de „bende van Nijvel" zegde Martens de Ka mer speciale maatregelen toe. Sa menwerking en coördinatie van politiediensten zullen worden ver beterd evenals de taakverdeling. Er komt in België een centralise ring van het vervolgingsbeleid en van het gerechtelijk onderzoek naar de zware misdaad plus wat Martens noemde een verbetering van de preventie, van de vorming en de uitrusting. België zal ook gaan aandringen op een gecoördi neerd Europees en internationaal optreden tegen geweld en terroris- Martens zei nog eens dat zijn nieuwe regering wil zien dat het fi nancieringstekort aan het einde van haar vierjarige legislatuur is te ruggeschroefd tot zeven procent van het bruto nationaal produkt. Dit jaar blijft het net onder de elf procent. In 1987 moet het terugge drongen zijn tot acht procent van het bnp. Het herstelbeleid dat de nieuwe regering-Martens wil voeren mag er blijkens de regeringsverklaring niet toe leiden dat de gezamenlijke particuliere consumptie terug loopt. Martens wil de vernieuwing van Belgische en buitenlandse be drijven en het doen van nieuwe in vesteringen aanmoedigen door het scheppen van een gunstiger fiscaal klimaat. Hij wil voorts nieuwe vor men van sparen invoeren voor wat hij noemde de „aanmoediging van risicodragend kapitaal". KOODIOXIDE In een kernreac tor in Bridgewater in het zuidwes ten van Engeland is gisteren een hoeveelheid kooldioxide-gas weg gelekt. Daarbij is volgens een ver klaring van de autoriteiten 'een on betekende hoeveelheid radioacti viteit' vrijgekomen. Elf miljoen Japanners - allen uit de regio Tokio - hebben gisteren niet kunnen reizen met de trein. Door een sabotage-actie van 48 linkse-extremisten kon het treinverkeer op 22 van de 24 baanvakken niet rijden. Pas tegen de avondspits was praktisch alles weer hersteld en konden de trei nen zonder noemenswaar dige vertragingen het reizi gersaanbod verwerken. Op een aantal trajecten was echter nog een beperkte dienstregeling van kracht. (foto AP). MOSKOU (DPA) - Twee hoge amb tenaren van het staatscomité voor internationale economische be trekkingen zijn onlangs in de Sow- jetnie geëxecuteerd. Dit heeft de vice-president van het Opperste Gerechtshof van de USSR Sergej Goesev gisteren in het weekblad Nedelja OVeek) bevestigd. De twee functionarissen, Smeljakov en Pa vlov, waren in verband met een omkoopaffaire ter dood veroor deeld. Zij hadden in de periode 1977-1982 ongeveer 800.000 gulden aan smeergeld aangenomen. Goesev merkte in een vraagge sprek met Nedelja op dat de crimi naliteit in de Sowjet-Unie een da lende lijn vertoont. In de jaren ze ventig was er „op heel wat plaat sen" een toeneming van de mis daad te constateren, aldus Goesev, die dit toeschreef aan „de slechts zwakke strijd tegen drankzucht en alcoholisme". Hoewel er in de Sowjet-Unie geen statistieken over de criminali teit worden gepubliceerd maakte de vice-president van het Opperste Gerechtshof in het tijdschrift wel enkele cijfers openbaar. Geduren de de eerste tien maanden van 1985 is het aantal zware misdrijven met vier procent gedaald, zo zei Goes- jev. En na de afkondiging van van de nieuwe anti-alcoholwetgeving is de zware criminaliteit in de maanden juli tot en met oktober zelfs met tien procent gedaald, merkte Goesev op. De rechtbanken in de Sowjet- Unie behandelen jaarlijks één mil joen echtscheidingszaken, aldus Goesjev, die eraan toevoegt dat in veel gevallen „drankzucht van een van de echtgenoten" ten grondslag ligt aan de echtscheidingen. In het vraaggesprek onthulde hij verder dat bij 60.000 verkeersonge lukken per jaar, met 13.000 tot 14.000 dodelijke slachtoffers, alco hol in het spel was. BUENOS AIRES (EFE) - De rege ring van Argentinië zal mogelijk volgende week de staat van beleg intrekken die vorige maand werd ingesteld toen er sprake was van een golf van aanslagen. De rege ring is daartoe bereid als de rust die kennelijk is hersteld na de re cente parlementsverkiezingen voortduurt, zo zei gisteren een ho ge Argentijnse regeringsfunctiona ris die anoniem wilde blijven. De staat van beleg werd afgekon digd op 25 oktober voor de duur van 60 dagen. Vice-president José Martinez zei twee weken geleden dat het doel was bereikt en dat de maatregel niet zou worden ver lengd. De bommencampagne verflauwde naarmate de door Al- fonsins Radicale partij gewonnen verkiezingen naderde. ADVERTENTIE He let zoeken en vinden van een huis is op zich al lastig genoeg. Het uitzoeken van de voor u meest gunstige hypotheek komt daar dan meestal nog eens bij. Dan is het goed om te weten dat de NVM-makelaar ook deskundig is in hypotheken. En dat hij u graag en geheel vrijblijvend van advies dient. Zonder dat u dat iets kost. De NVM- makelaar rekent u voor hoeveel hypotheek verantwoord is bij uw inkomen. Hij adviseert u aan de hand van het Stappen-plan welk soort hypotheek het best voor u is. Hij heeft immers als onafhankelijke adviseur de aanbiedingen in huis van alle banken en andere financiële instellingen. Zo helpt hij u om uit de vele mogelijkheden voor u de voordeligste te kiezen. In alle objectiviteit, alleen rekening hou dend met uw situatie en draagkracht. Zonodig regelt hij voor u ook de gemeentegarantie. De NVM-make laar helpt u ook graag met een hypo theek, als u een huis koopt zonder zijn bemiddeling. Let daarom op zijn NVM-vignet als u een hypotheek nodig hebt. NVM-makelaars: deskundig in onroerend goed. Ook voor verkoop, huur en verhuur, taxatie, aankoop en verzekeringen. BRUSSEL - De vooruitzichten voor de topconferentie van de re geringsleiders van de Europese Gemeenschap, die maandag en dinsdag in Luxemburg wordt ge houden, zijn niet rooskleurig. Dat is op zichzelf niets bijzonders, want Europese 'toppen' zijn vaker mislukt dan dat zij succes hebben opgeleverd. door Hans de Bruijn Mislukking van de Luxemburg se top kan echter vérstrekkende gevolgen hebben voor de toekomst van Europa. De EG zal dan door gaan op de huidige weg van beslui teloosheid en machteloosheid. Een echte Europese markt kan men dan wel vergeten en de achter stand van het Europese bedrijfsle ven op de Amerikaanse en Japanse concurrenten wordt bijna niet meer in te halen. Er staat dus nogal wat op het spel en de afgelopen week is dan ook gepoogd het onheil af te wen den. Het is echter steeds twijfel achtiger geworden dat de rege ringsleiders er in zullen slagen de hervorming van de Europese Ge meenschap alsnog gestalte te ge- Die hervorming legden zij zich zelf op, toen zij in juni in Milaan besloten tot een regeringsconfe rentie met als doel de weg vrij te maken voor een echte 'Europese Unie', een soort 'verenigde staten van Europa', het droombeeld van de groten die in de jaren vijftig de Hoofdthema's Het draait daarbij om drie hoofd thema's: de bevordering van een echte Europese markt, zonder grensbelemmeringen in het han dels- en personenverkeer; uitbrei ding van de bevoegdheden van het Europese Parlement, en verbete ring van de samenwerking op het gebied van de buitenlandse poli tiek van de twaalf EG-landen. Voor het eerste punt moet het Europees verdrag gewijzigd wor den. Nu is 'nog bij belangrijke kwesties unanimiteit vereist, wat elk land een veto-recht geeft. Wil de interne markt - die in 1992 een feit zou moeten zijn - zinvol zijn, dan is afschaffing van dat veto recht nodig om te voorkomen dat een land uit puur eigenbelang de besluitvorming blokkeert. De voorbije maanden zijn vele compromisvoorstellen voor een re geling over tafel gegaan, maar en kele landen - Denemarken, Grie kenland, Ierland, Groot-Brittannië - blijven zich tegen volledige af schaffing van het veto-recht verzet ten. Er zijn inmiddels zoveel uit zonderingsbepalingen in de ont werpen opgenomen, dat van een snellere en vooral zinvolle besluit vorming geen sprake meer kan zijn. Bovendien treden per 1 januari Spanje en Portugal tot de EG toe. Wie ziet hoe moeilijk het nu al is om met tien landen tot overeen stemming te komen, houdt zijn hart vast voor wat er in een Ge meenschap van 12 allemaal mis kan gaan. Struikelblok De uitbreiding van de bevoegd heden van het Europees Parlement is een tweede struikelblok. Vooral Italië maakt zich sterk om aan het parlement medebeslissingsrecht op tal van terreinen te verlenen. Onder meer Denemarken verzet zich daar echter hevig tegen. Een sterk parlement zal de nu al- lesbeslissende rol van de Europese ministerraad - de regeringen dus - verkleinen, en daar voelen de meeste landen niets voor. De voor standers echter, het parlement zelf voorop, betogen dat het democra tisch gekozen Europees Parlement niet mag worden onthouden wat de nationale parlementen wel mo gen. Door de overdracht van be voegdheden aan de EG verliezen die nationale parlementen al een beetje invloed. Maar in plaats dat die invloed terecht komt bij de Eu ropese parlementariërs, heeft de EG-ministerraad er alleen maar voor gezorgd dat zijn eigen invloed groter wordt. Er ligt een compromisvoorstel om het parlement de gelegenheid te bieden over elke belangrijke kwestie in twee lezingen zijn me ning te geven, waarna de Minister raad uiteindelijk beslist. Het parle ment en Italië nemen daar geen ge noegen mee en de Italiaanse minis ter van buitenlandse zaken And- reotti heeft al gedreigd de topcon ferentie hierop desnoods te zullen laten springen. Compromis Minister Van den Broek zei deze week wel dat uitbreiding van de bevoegdheden voor ons land 'on losmakelijk verbonden' is met de herziening van het EG-verdrag, maar Nederland, dat met België en Luxemburg aanvankelijk aan de Italiaanse kant stond, heeft zich nu toch ook bij het compromis neer gelegd. De Italianen zijn daardoor zo goed als alleen komen te staan. De Italiaanse Europarlementariër Ar- turo Spinelli, die wordt be schouwd als de geestelijke vader van de EG-hervorming, zei dins dag al dat het voor hem zo niet meer hoeft. "Liever geen nieuwe bevoegdheden dan het slechte compromis waaraan nu wordt ge werkt". Liever een lege dop dan een half ei dus, en dat is een houding die in EG-kringen de laatste dagen steeds vaker wordt ingenomen. Aan halfzachte maatregelen die al leen maar de indruk wekken dat er wat is veranderd heeft niemand iets. Dreigende taal kwam er deze week ook van Jacques Delors, de voorzitter van de Europese Com missie, die de regeringen voorhield dat zij zo op de verkeerde weg zijn. Wat nu aan voorstellen op tafel ligt is niet geschikt om te dienen als "minimum voor de herleving van Europa", aldus de Fransman. "Als het hierbij blijft, dan is het maar beter dat de conferentie mislukt", hield hij de ministers van buiten landse zaken voor. In Europese kringen wordt ook al openlijk gesproken over een 'mi- nipakket' voor Luxemburg. Een aantal afspraken op de minst con troversiële punten, die aan de moeizame besluitvorming in de Gemeenschap echter weinig zullen veranderen. Het enige punt waarop wel over eenstemming mogelijk lijkt is de verbetering van de samenwerking op buitenlands politiek terrein. De twaalf zullen afspreken dat zij hun beleid ten aanzien van niet EG-lan- den op elkaar zullen afstemmen. Geen zin Meningsverschil is er slechts over de vraag of een speciaal secre tariaat voor die samenwerking moet worden opgericht, en of dat een zelfstandig instituut wordt of wordt ondergebracht bij bestaande Europese instellingen. Een pro bleem dat wat Nederland betreft overigens pas gaat spelen als men het eens is over de twee andere hoofdpunten. Een fraaie verklaring over de Eu ropese politieke samenwerking, terwijl de herziening van de be sluitvorming en de uitbreiding van de parlementaire bevoegdheden niet van de grond komt, heeft na tuurlijk geen zin. Minister Van den Broek heeft al herhaaldelijk en niet als enige gezegd dat de politieke samenwerking niet de vlag mag worden op een Europese modder schuit. Om dezelfde redenen wees hij het Franse voorstel om in Lu xemburg tot de oprichting van een 'Europese Unie' te besluiten af. Zo'n Unie zonder voldoende in houd is een 'vlucht vooruit'. Er wordt in Brussel nu al druk gespeculeerd over de vraag wat te doen na een mislukking van 'Lu xemburg'. Doorgaan op die punten waarover men het wel eens is? Doorgaan met die landen die wel verder willen en zo een splijting van de EG riskeren? Of maar ge woon stoppen met de hele zaak. Wat er ook gebeurt, de naweëen komen op het hoofd van premier Lubbers en minister Van den Broek terecht, omdat Nederland op 1 januari de Europese voorzit tershamer van Luxemburg over neemt. Een beker die 'Den Haag' graag aan zich voorbij zou zien gaan, omdat er nauwelijks eer aan te behalen valt. De ministers van buitenlandse zaken komen vandaag en morgen extra bijeen om een uiterste po ging te doen een mislukking van de top van hun chefs te voorko men. In hun laatste vergadering, dinsdag, bleek van enige toenade ring echter geen sprake te zijn. Misschien blijkt maandag en dins dag wel dat zelfs een mini-pakket voor die elf heren en die ene dame nog te hoog gegrepen is. Mevrouw Thatcher kan dan al tijd uitroepen dat zij het steeds al gezegd heeft. In juni was zij in Mi laan tegen de hele operatie, omdat die alleen maar vertragend zou werken. En nu dreigt zij niet alleen gelijk te krijgen maar ontstaat mo gelijk de paradoxale situatie dat de grote animator van het Milanese besluit, Italië zelf, straks een Lu xemburgs akkoord blokkeert om dat het niet ver genoeg gaat.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 9