Gifgrond gesaneerd,
niet schoongemaakt
Verbazing CDA
en WD over
Van den Berg
'Iedereen wist het, maar niemand deed iets'
mmm
Voorschot brandweer
in Haarlemmermeer
ZATERDAG 30 NOVEMBER 1985
PAGINA 5
ALKMAAR - De politie van Alk
maar heeft nog steeds geen idee
waarom een 59-jarige vrouw uit die
gemeente haar zoon jarenlang
heeft opgesloten. De zoon, die nu
30 jaar is, werd afgelopen donder
dag door de politie uit zijn gevan
genschap bevrijd.
door
Weert Schenk
De gesprekken met de moeder
verlopen moeizaam. Zij is geeste
lijk zeer labiel. Het zal nog enige
tijd vergen om meer duidelijkheid
te verkrijgen. Daarom is het ook
onzeker of de vrouw strafrechtelijk
kan worden vervolgd. Hoogstwaar
schijnlijk is zij niet toerekenings
vatbaar.
De vrouw is wel weer thuis. Zij
laat zich echter niet zien en rea
geert niet op de bel. Dat deed ze
toch al nooit. Zelfs de controleur
van het gasbedrijf kwam voor niets
aan de deur. Ook gisteravond was
het, zoals altijd, pikkedonker in de
woning want het elektrische licht
is nog nooit aan geweest.
De vrouw, die in de buurt de wil
lekeurige bijnaam „Rosa" had,
kwam ruim twaalf jaar geleden
met haar zoon in een pas gebouwd
rijtjeshuis aan de Broekerwaard
Geestelijk labiele vrouw sloot jarenlang haar zoon op
wonen. Niemand daar weet iets
van hun achtergrond, behalve dat
de vrouw gescheiden is, vermoede
lijk nog een dochter heeft en tot de
Jehova's Getuigen behoort.
Vanaf het begin leefden moeder
en zoon geisoleerd. Vrijwel nie
mand in de wijk had contact met
ze. De eerste vier jaar werd de
zoon, Paul, die toen rond de twin
tig jaar was, wel buiten gezien. Het
scheen dat hij in de stad ook wel
vrienden had. Maar het is niet be
kend of hij naar school ging of dat
hij al werkte.
De buren, met wie de vrouw se
dert vorig jaar af en toe een heel
kort praatje maakte, was het in die
tijd wel opgevallen dat de jonge
man „bedrukt" keek, „alsof hij aan
de drugs was". Acht jaar geleden
merkten de buren, die hun naam
niet jn de krant willen, dat Paul
niet meer buitenshuis kwam. „Ik
dacht", zegt de buurman, „dat zijn
moeder streng was opgetreden
vanwege de drugs en gezegd had:
jij blijft binnen".
De buurt wist wel dat Paul in het
huis verbleef. Als Rosa niet thuis
was, maakte hij een door merg en
been gaand lawaai, dat varieerde
van een klaaglijk gehuil tot een
hysterisch gegil en geschreeuw.
Dat gebeurde ook 's nachts, waar
door buren niet konden slapen.
In die jaren zijn allerlei maat
schappelijke organisaties met deze
tragedie in de weer geweest. Maar
Rosa deed de deur niet open. De
buurvrouw, die als enige een
beetje contact had, vroeg wel eens:
hoe is het met Paul. Rosa ant
woordde kortaf: „Dat gaat u niets
aan" en verdween. Slechts één
keer vertelde ze dat de jongen een
hersenbeschadiging had van het
televisie-kijken.
Diezelfde buurvrouw haalde op
verzoek van Rosa wel eens volle
melk uit de supermarkt. Dat was
het enige wat Paul lustte. Rosa zelf
haalde groente uit haar volkstuin
tje, maar de buurt vraagt zich af
hoe zij die bereidde. Het drinkwa
ter was volgens Rosa vergiftigd.
Twee jaar geleden werd het ge
schreeuw van Paul steeds erger.
Maar niemand kon iets doen. De
politie zegt niet zomaar een huis te
kunnen binnenvallen als er; geen
ernstig vermoeden is van een mis
drijf.
Op een gegeven moment sprong
Paul zelf door het raam vanaf de
eerste verdieping in de voortuin.
De buurman, die destijds zijn snij-
wonden verzorgde, zegt erover:
„Hij wilde niet meer naar binnen.
Hij zei dat hij het slecht had. Hij
was duidelijk bang voor zijn moe
der/ Hij vroeg me ook hem 'niet al
leen te laten. Toen zijn moeder er
bij kwam, zei Paul niets meer".
Paul, die er toen al heel erg on
verzorgd uitzag én bijzonder lang
haar had, werd naar een ziekenhuis
of een psychiatrische inrichting ge
bracht. Tot grote verbazing van de
buurt verscheen hij na een paar da
gen weer in de straat. Een kleine
week 'lang zag je hem en Rosa wel
wandelen. Daarna niet meer.
De kinderen in de buurt be
schouwden de woning in de Broe
kerwaard als een heksenhuis. De
meesten waren bang. Rosa verer
gerde dat door in het voor- en na
jaar regelmatig met een witte doek
voor haar mond voor het raam te
verschijnen. Ook was bekend dat
ze voornamelijk 's nachts de straat
op ging.
De afgelopen vier weken werd
het hysterisch geschreeuw van
Paul onverdraaglijk. Het meeste
wat hij riep, was onbegrijpelijk.
Het enige wat buren uit de nood
kreten konden verstaan, was:
„Help, help", „laat me los", „waar
om sluit je me op" en „geef me geld
voor de bus". Opnieuw was er in
tensief contact met de wijkagent
en maatschappelijke organisaties.
Het is niet duidelijk wat uitein
delijk tot het politie-ingrijpen van
donderdag leidde. Misschien wel
Pauls dreigement om zijn moeder
te vermoorden. Maar het lijkt on-
De buurman: „Het was in- en in
triest. Paul was niet meer dan een
zielig hoopje ellende van, ik schat,
40 kilo. Hij was aan het eind van
zijn krachten. Ik denk dat hij deze
winter niet zou zijn doorgeko
men".
De politiemensen, die Paul hui
lend in zijn bed hadden aangetrof
fen, hadden hem in een deken ge
wikkeld en hem heel voorzichtig
van zijn bed getild. Ze brachten
hem met de politie-auto naar het
ziekenhuis. Volgens de politie kan
Paul niet meer normaal praten en
lijdt hij aan waanvoorstellingen.
De buren zijn bang dat Paul, net
als zo'n twee jaar terug, weer terug
komt in het huis. Ze hebben in elk
geval niet veel vertrouwen gekre
gen in de mogelijkheden van orga
nisaties als politie, maatschappe
lijk werk en woningbouwvereni
ging om maatregelen te nemen.
„Het is waanzinnig. Iedereen
wist wat in dat huis aan de hand
was, althans vermoedde dat Paul
gevangen zat. Het was in elk geval
duidelijk dat hij erg ongelukkig
moest zijn en dat er binnen niet al
te lange tijd wel eens een lijk in dat
huis kon liggen. Niemand stak een
vinger uit, tot donderdag dan. Het
is onbegrijpelijk dat zoiets kan in
dit land".
DEN HAAG/DRIEBERGEN (GPD) De coalitiepartijen
CDA en WD hebben gisteren met verbazing kennisgeno
men van de harde uitspraken van PvdA-voorzitter Max
van den Berg over het kabinetsbeleid.
Zowel WD-fractieleider Nijpels
als CDA-voorzitter Bukman, die
desgevraagd reageerden op het in
terview met Van den Berg in deze
krant, zeiden dat de PvdA hiermee
steeds duidelijker kiest voor voort
zetting van de huidige coalitie.
Positie Karate
Bob onduidelijk
na kort geding
DEN HAAG (ANP) De Joegoslaaf
S.M., beter bekend als Karate Bob,
heeft gisteren zijn kort geding te
gen de Staat der Nederlanden ver
loren. Bob wilde de toezegging dat
hij, als hij hier uit de gevangenis
komt, niet naar zijn vaderland
wordt uitgewezen. Daar wacht
hem de kogel, zegt hij, omdat hij in
1973 is gestopt met werken voor de
geheime dienst van dat land.
Volgens de president van de
Haagse rechtbank, mr. J. Brinkhof,
is deze kwestie pas aan de orde als
de situatie rond Bob duidelijk is.
Maar voorlopig weet niemand wat
de man te wachten staat: aanstaan
de maandag moet hij in Amster
dam terechtstaan voor meerdere
verkrachtingen. Die zou hij heb
ben gepleegd tijdens een strafon
derbreking in 1982. Bob zat toen in
de gevangenis voor doodslag op
drie en poging tot doodslag op
twee
Een woordvoerder van het CDA
vroeg zich in dat verband af waar
om de PvdA-voorzitter nu al zo fel
van leer trekt. „Dat belooft nog wat
voor de campagne," zei hij. Vol
gens GDA-fractieleider De Vries
gaat het verder niet aan een partij
van 'arrogantie van de macht' te
beschuldigen, zoals Van den Berg
deed.
De Vries stelt vast dat de PvdA
zelf in een eventuele coalitie zijn
opvatting over de kruisraketten
wil opleggen aan dè coalitiegenoot.
En vervolgens op basis van die af
gedwongen meerderheid de wil
probeert op te leggen aan de Ver
enigde Staten.
Op een spreekbeurt in Drieber
gen herhaalde Nijpels zijn opvat
ting dat de huidige regeringspartij
en ook na de verkiezingen door
moeten gaan, vooral ook vanwege
de vredes- en veiligheidspolitiek
van de PvdA. „Met zijn starre op
stelling bereikt Max van den Berg
dat de PvdA nooit deel kan gaan
nemen aan een volgend kabinet.
Als voorzitter van de PvdA heeft
hij immers steeds mensen terugge
floten, die wel openingen zochH
ten".
Nijpels zei de opvatting van
CDA-leider De Vries te delen niet
mee te willen werken aan een kabi
net met een ingebouwde crisis.
Daarmee hebben beide partijen
het PvdA-voorstel van een voet
noot bij het regeerakkoord over de
kruisraketten afgewezen. Volgens
Nijpels had de PvdA er veel beter
aangedaan zich neer te leggen bij
door de Kamer genomen politieke
beslissing om de raketten toe te la
ten.
ADVERTENTIE
TOEN KWAM DE
DIRECTEUR MET EEN
BOS MARGRIETEN
BINNEN
-v rt.
Leuk idee van de baas om
daarmee het 'bolletjes tijd
perk' af te sluiten.
De nieuwe Superselectric II
van IBM werkt immers
met een margrietschijf.
Een hypermoderne
machine die in een
moderne kantoor
omgeving berekend is op
veelzijdige taken.
Zo'n machine koop je bij
de geautoriseerde IBM
Coupon opsturen in open envelop a;
schrijfmachine dealer.
Ook de nieuwe Superselec
tric I, Compact I en
Thermotroriic heeft hij
staan. Klaar voor een ver
bluffende demonstratie.
Uw IBM dealer zit vlakbij.
Kom langs voor een ken
nismaking met IBM's
nieuwste lijn. Of stuur de
coupon in.
Als attentie ontvangt u een
fraai buroklokje.
BON
O Wij zouden graag een demonstratie willen
O Stuur ons documentatie
Postcode/Woonplaats:
GRATIS DIGITAAL BUROKLOKJE*
LUDIEK PROTEST DIENSTWEIGERAARS
UTRECHT (ANP) - Om te bereiken dat de op hun Loon ingehouden „defensiebelasting" in een vredesfonds
zou worden gestort, legden vier dienstweigeraars tijdens hun vervangende dienst in mei vorig jaar het
werk een maand neer. Officier van justitie mevrouw mr. Y. Kruyer eiste, gisteren voor de rechtbank in
Utrecht 1000 gulden boete tegen de dienstweigeraars wegens ongeoorloofde afwezigheid. Mr. Kruyer zei op
zichzelf respect voor de actie vdii de vier erkende gewetensbezwaarden te hebben, maar Jiet zou te ver
gaan als de overheid iedereen tegemoet zou komen die een mening heeft over de besteding van zijn
belastinggelden". De dienstweigeraars zagen hun actie liever als staking dan als werkonderbreking
betiteld vanwege de in hun ogen principiële inzet. „Wat vandaag nog strafbaar is, kan morgen legitiem
zijn", aldus een van de dienstweigeraars gisteren. Uitspraak: 13 december.
Bij de foto: Twee van de vier dienstweigeraars hadden zich voor de gelegenheid verkleed als Sint en Piet.
HAARLEMMERMEER (ANP) -
De brandweerlieden van Haarlem
mermeer krijgen er met terugwer
kende kracht vanaf 1 oktober een
voorschot van 225 gulden bruto
per maand bij. De hoogte van de
definitieve toelage wordt volgend
jaar bepaald aan de hand van een
voorstel van de Vereniging van Ne
derlandse Gemeenten (VNG). De
vakbonden AbvaKabo, het brand
weerpersoneel en het gemeentebe-
Politie doet 2
heroinevangsten
VEENDAM (ANP) - De Amster
damse politie heeft een grote partij
asbakken in beslag, genomen waar
in tien kilo heroïne was verstopt
met een totale waarde van 1 mil
joen gulden. De asbakken waren
bedoeld als relatiegeschenken. Op
die manier werd de heroïne vanuit
Pakistan naar ons land gesmok
keld. De politie in Veendam, die de
zaak in eerste instantie op het
spoor kwam, heeft dit gisterep
meegedeeld. In verband met deze
zaak zijn vier Nederlanders uit
Amsterdam en Rotterdam aange
houden.
De Amsterdamse politie deed
nog een hefoïnevangst. Bij inval
len in een aantal woningen en een
Chinees restaurant in de hoofdstad
werd zes kilo heroïne gevonden. In
deze zaak werden 20 mensen aan
gehouden.
stuur van Haarlemmermeer heb
ben hierover een akkoord bereikt.
De gemeente Haarlemmermeer
heeft dat gisteren meegedeeld.
De brandweer van de Haarlem
mermeer sloot zich begin novem
ber aan bij de acties voor betere ar
beidsvoorwaarden die in verschil
lende steden in het land werden
gevoerd. In het akkoord, zijn c|e
partijen tevens overeengekomen
dat de definitieve toelage om
streeks 1 maart 1986 wordt vastge
steld. Mocht in maart blijken dat
het voorschot te hoog was, zal de
gemeente het teveel betaalde sala
ris terugvorderen.
In maart volgend jaar zal ook
worden besloten of de regeling
'methodische functiewaardering'
die voor ambtenaren geldt ook kan
worden toegepast op het brand
weerpersoneel. De gemeente zal
over de mogelijkheid daartoe in
formatie inwinnen bij de VNG.
DES-DOCHTERS (ANP) - De ge
neeskundige hoofdinspectie heeft
er bij huisartsen, gynaecologen en
verloskundigen opnieuw op aange
drongen klachten van vrouwen die
ongerust zijn omdat hun moeder
destijds DES voorgeschreven
heeft gekregen uiterst serieus te
nemen. DES is een hormoonprepa
raat dat een aantal jaren op ruime
schaal is voorgeschreven om com
plicaties tijdens de zwangerschap
te voorkomen. Later bleek dat
DES bij de dochters van deze vrou
wen in een aantal gevallen heeft
geleid tot kanker aan de vagina en
vruchtbaarheidsproblemen.
AMSTERDAM - De schoon
maak van de bodem in Neder
land heeft nog het meest weg van
een circus met rondrijdende
vrachtwagens. De met gif ver
vuilde grond wordt afgegraven
en afgevoerd. De kiepwagens
brengen er tamelijk schone aar
de voor in de plaats. Maar van
een grondige schoonmaak van
de afgegraven grond is nauwe
lijks sprake.
Veel gifgrond wordt op een
hoop gegooid. Er is onvoldoende
capaciteit om die grond schoon
te maken en bovendien zijn de
reinigingstechnieken nog verre
van volmaakt. Nu al ligt er door
het hele land 500.000 kubieke
meter gifgrond opgeslagen. Dat
zijn tien voetbalvelden, bedekt
met een laag van zes meter.
door
Weert Schenk
Volgens cijfers van het Rijks
instituut voor Volksgezondheid
en Milieuhygiëne (RIVM) zal de
ze berg in 1988 zijn gegroeid'tot
950.000 kubieke meter. Het
RIVM heeft berekend dat de
7000 vindplaatsen van gif in to
taal 13,5 miljoen kubieke meter
grond opleveren, die volgens de
laatste planning in het jaar 2025
moet zijn gesaneerd.
Bijkomend probleem is dat de
meeste provincies niet in staat
zijn een plek aan te wijzen voor
een opslagplaats die ongeveer 50
miljoen gulden gaat kosten. Vrij
wel overal verweert de plaatselij
ke bevolking zich en ook is er
discussie over de inrichting van
de opslagplaatsen.
In Utrecht, een van de meest
vervuilde provincies, is er wel
een opslagplaats en komt de bo
demsanering al aardig op gang.
Er zijn nu 122 gevallen van bo
demverontreiniging aangepakt.
Ongeveer 30 procent is door mid
del van het gloeien van de grond
gereinigd. De rest ligt opgesla
gen of men is nog bezig dat te
doen. De provincie kan niet zeg
gen om hoeveel kubieke meter
grond dat precies gaat.
Ofschoon Vermeulen erkent
dat het heel moeilijk is om zware
metalen uit de gifgrond te halen,
houdt hü vol dat de door Esdex
gezuiverde grond zelfs kan wor
den gebruikt voor het filteren
van drinkwater. Goed doorspoe
len en die zware metalen ver
dwijnen.
„Wij hebben het niet over ge
reinigde grond, wij spreken van
ons 'produkt'. Door middel van
wervelbedverbranding bij een
temperatuur van 850 graden
wordt de grond volkomen inert,
is hardstikke dood. Er zit geen
organisch materiaal meer in en
ook geen vocht. We kunnen de
grond afzeven en leveren ieder
een wat men hebben wil: grint,
split en drainfilterzand. Met de
verkoop van dit materiaal kan de
opdrachtgever iets van de sane-
ringskosten terugverdienen".
„Ons produkt kan worden ge
bruikt voor een hoogwaardige
inzet. Dat betekent dat het terug
kan naar de plek waar het is afge
graven en je kunt er huizen en
straten op bauwen. Zwarte
grond er over en je hebt een
prachtige tuin. Ons produkt
hoeft niét te worden weggemof
feld naar laagwaardige inzetten,
zoals het dempen van sloten of
het ophogen van dijken".
Esdex hoopt de komende jaren
twee complete installaties in be
drijf hebben, die elk minimaal
50.000 ton vervuilde grond kun
nen verwerken. Voor een vaste
opstelling bij de provinciale op
slagplaats van Noord-Holland
loopt een procedure. De ander
wordt gebouwd op een ponton,
die binnen twee dagen naar elke
willekeurige plaats met gifgrond
kan worden gesleept.
De heer Matthijs van de afde
ling bodemsanering van de pro
vincie Utrecht bevestigt dat de
uitgegloeide grond niet geheel
zuiver is. „Er zitten nog resten
van verontreiniging in". Om psy
chologische redenen zal de gerei
nigde grond niet meer worden
gebruikt voor het ophogen van
terreinen waar nieuwe woningen
gebouwd worden. Men dempt er
bijvoorbeeld sloten mee.
Voor de bodemsanering wor
den op dit moment drie normen
gehanteerd. De A-waarde staat
voor schone grond. Grond met
een B-waarde is vervuild. In dat
geval is de keus: wel of niet sane
ren. De C-waarde staat voor een
bodem die hoe dan ook moet
worden schoon gemaakt.
Matthijs: 'Het beleid van
Utrecht is gericht op het saneren
tot de B-waarde. Het is mis
schien een beetje onzin om tot de
A-waarde te gaan. Niets ïs nog
schoon* Zijn het de gigantische
bedragen wel waard is om voor
Het afgraven van gifgrond in een woonwijk in Hoorn
de laatste restjes de A-waarde te
halen? Ik vraag me ook af of het
technisch wel haalbaar is om tot
de A-waarde te komen.'
Met huidige verwerkingstech
nieken (gloeien en spoelen) kan
in veel gevallen, afhankelijk van
de mate van verontreiniging, van
C-grond slechts B-grond worden
gemaakt. Dat is ook de reden dat
de Vereniging van Procesmatige
Grondreinigers er bij het minis
terie van milieubeheer op heeft
aangedrongen genoegen te ne
men met grond van de B-waarde.
Minister Winsemius (milieube
heer) zei onlangs in de Tweede
Kamer dat er een nieuwe lijst
van normen in de maak is. Vol
gens hem zijn de A-, B- en C-
waarden maar een onderdeel van
de beoordeling. Van belang zijn
ook de lokale situatie, de kans op
verspreiding van giftige stoffen
en het gebruik van het stuk bo
dem.
Esdex, een dochtermaatschap
pij van Hoogovens en Vendex,
verzet zich op basis van techni
sche prestaties fel tegén eventue
le afzwakking van het huidige
normenstelsel. Het bedrijf claimt
in staat te zijn grond te reinigen
tot onder de A-waarde. Sterker,
Esdex geeft zelfs de garantie. Dat
gebeurt op grond van veelbelo
vende resultaten met een proef
installatie op het terrein var.
Hoogovens.
Er komen de laatste tijd steeds
meer bedrijven die zeggen de
perfecte techniek voor de
schoonmaakoperatie te hebben
gevonden. Esdex is voorlopig
één van de weinigen die zeer se
rieus worden genomen. De pro
vincie Noord-Holland (540 gif
storten) heeft het bedrijf al proef
opdrachten gegeven. Uit de ver
gelijkingen met resultaten van
andere grondverwerkerskwam
Esdex goed naar voren.
Manager A. Vermeulen zegt
dat Esdex eerst lange tijd heeft
gestudeerd op de beste verwer
kingstechniek. De bedrijven die
meteen begonnen met de
schoonmaak, pasten de techniek
aan aan de aard van de onderne
ming. Zo specialiseerde wegen
bouwer Volker Stevin zich met
behulp van een omgebouwde as-
faltinstallatre in de gloeitech-
niek. Esdex profiteerde van 'de
wet op de stimulerende achter
stand'.
De installaties, die elk onge
veer 15 miljoen gulden kosten,
geven een minimale luchtvervui
ling, omdat de schoorstenen zijn
voorzien van filters, aldus Ver
meulen. „We voldoen aan alle
normen en er ontstaan geen
nieuwe afvalstromen. Er zijn
grondreinigers die na verwer
king chemisch afval overhouden
dat naar Oost-Duitsland moet.
Dat is de achterdeur uit".
Het ministerie van milieube
heer tempert het enthousiasme
van Esdex. „Het ziet er goed uit,
maar in de praktijk is nog niets
bewezen", zegt een woordvoer
der. Hij is er niet van overtuigd
dat Esdex beter zou werken dan
andere bedrijven. „Het is appels
met peren vergelijken. De me
thodieken verschillen. Maar als
de bedrijfsdoelstelling is om de
grond 100 procent schoon te ma
ken, juichen wij dat alleen maar
toe".
Het ministerie kan geen ant
woord geven op de vraag hoe
schoon de grond is die na ver
werking overblijft. „Na verwer
king is het is geen grond meer.
We weten nog niet welke criteria
we voor dat product en de bruik
baarheid ervan moeten aanleg
gen. Dat is nog volop in bewe
ging. We moeten ons nu afvra
gen: is dit wat we willen".
De woordvoerder is optimis
tisch over het verloop van de bo
demsanering. „Er zijn natuurlijk
aanloopproblemen. Het pro
bleem van de bodemvervuiling
lag er ineens. Alles heeft zich
daar op gestort. Nu komen we in
een fase dat nieuwe technieken
worden ontwikkeld, zoals Esdex
ondere andere doet. De verwer
kingscapaciteit begint nu pas te
groeien".
Hij schat dat er volgend jaar
een verwerkingscapaciteit is van
300.000 ton grond per jaar. „Dat
is te weinig. Er moet nog te veel
worden opgeslagen. Maar het is
gekkenwerk om bepaalde stuk
ken grond niet te saneren omdat
er geen verwerkingscapaciteit
