Elektronisch betalen
volop in ontwikkeling
Trix met oude treinen
op goede (modelspoor
HOBBY
Geld uit de muur in Engeland heel gewoon
Boormachine met vaste accu
VRIJE TIJD
Vitamine E
SINT TIP
4,-
Rabobank S
Langer
leven
voor
schoenen
met pasta
Antivries-
kraag voor
rozestruik
1 ZATERDAG 30 NOVEMBER 1985
PAGINA 19
Met veel technische zaken
loopt Nederland vooraan. Vidi
tel - hoewel geen geweldig suc
ces - werd hier in een vroeg
stadium beproefd. In veel op
zichten is Nederland ook de
proeftuin van de kabel-tv.
Geen land in Europa heeft zo'n
hoge bekabelingsdichtheid.
Op die kabel worden ook satel
lietprogramma's doorgegeven.
In veel landen hebben ze daar
nog niet eens van gehoord.
Toch loopt Nederland in één op
zicht duidelijk achter. Van elektro
nisch betalingsverkeer is geen
sprake. 'Geld uit de muur' wordt
hier en daar beproefd. Met veel
vertraging is nu eindelijk de proef
in Brabant begonnen waarbij men
elektronisch kan betalen bij benzi
nestations.
In Duitsland of Engeland kan
men echt 'thuisbankieren' via Bild-
schirmtext of Prestel. Dit zijn sys
temen waarbij men, voor een
beeldscherm gezeten, via de tele
foonlijn overschrijvingen kan
doen, cheques kan bestellen en be
dragen kan overboeken van en
naar de spaarrekening.
In Engeland gaat men nu nog
een stap verder. In de toekomst zal
het hele betalingsverkeer zich vol
trekken door elekronische bliepjes
en via beeldschermen. En daarmee
zal de hele papierwinkel aan over
schrijvingsformulieren en cheques
verdwijnen.
Twee kreten doen opgeld in de
computer-eeuw: EFT en POS. Het
zijn afkortingen die staan voor:
Electronic Fund Transfer en Point
Of Sale. EFT betekent eigenlijk het
al knoppendrukkend geld over
maken en een Point of Sale is een
kassa waar men zulks kan doen.
Cheques ongewenst
Hoewel men vreest dat dqjclant
toch liever met bankbiljetten en
munten zal willen blijven betalen,
wil men in het elektronische geld
verkeer liever af van dat 'ouder
wetse gedoe'. Ook cheques zijn
dan uit den boze. Er zullen alleen
boodschappen verzonden worden
tussen de ene bank en de andere,
of met de giro en natuurlijk tussen
rekeninghouders onderling.
Dè gang van zaken ziet er in de
praktijk dan als volgt uit. Wanneer
men bij een kledingzaak, bezine-
pomp of kruidenier iets koopt,
slaat degene achter de toonbank
het totaal aan op de kassa. De reke
ninghouder stopt dan zijn credit
card in een apparaat (de lezer), die
aan de kassa is verbonden. De kas
sa weet dan automatisch: dit is gi
ro- of banknummer zoveel. De
klant drukt vervolgens een vier-,
vijf-, of zescijferig geheim code
nummer in. Dat is als het ware zijn
handtekening. Vervolgens drukt
hij op de knop 'aankoop accepte
ren'.
De koop is dan gesloten. De cre
ditcard - het pasje zullen we in Ne
derland wel gaan zeggen - kan
weer worden opgeborgen. Het pas
je op zich is waardeloos. Verliest
men het, dan kan de vinder - zon
der de geheime code - er niets mee
beginnen. Verder kan men natuur
lijk telefonisch en razendsnel zijn
rekening laten blokkeren, wanneer
het pasje weg is. Die mogelijkheid
is nieuw.
Bij de aankoop heeft de kassa na
melijk uit het pasje het rekening
nummer gelezen. Na de verificatie
via de geheime code en de accepta
tie door de rekeninghouder is via
een telefoonlijn razendsnel naar de
bank geseind dat er van rekening
X bijvoorbeeld 42 gulden naar re
kening Y moet worden overge
boekt. Daarbij wordt uiteraard
door de bankcomputers gecontro
leerd of wel 42 gulden aanwezig is.
Is dat niet het geval, dan wordt op
de kassa duidelijk gemaakt dat er
onvoldoende saldo was voor de
transactie.
Oneerlijke vinder
Probeert een (oneerlijke) vinder
met zo'n piasje een aankoop te
doen, dan zal hij eerst de geheime
code moeten weten. Mocht hij die
op een of andere manier toch te
weten zijn gekomen, dan nog is er
de kans dat de eigenaar zijn reke
ning inmiddels heeft geblokkeerd.
De kassa zal dat ook melden en de
dief staat lelijk te kijk, want de
kans dat er politie wordt bijgeroe
pen is groot.
Zulke betalingssystemen zijn er
soms lokaal al in in het Verre Oos
ten en de Verenigde Staten. Maar
EFT- en POS-systemen krijgen nu
een enorme stimulans door de
proef die Schotse en Engelse ban
ken in Europa zijn gaan onderne
men. Sinds begin van dit jaar zijn
ze bezig een systeem op te zetten
dat misschien wel 's werelds eerste
elektronische banksysteem is op
een behoorlijke schaal. Er komen
250.000 beeldschermposten aan te
pas, die door 20 miljoen mensen
kunnen worden gebruikt rond
1990.
Het verenigd koninkrijk (een
groter gebied dan Engeland alleen
dus) is in veel opzichten een prima
proefgebied. Het is geografisch ge
sproken een niet al te groot land,
met een behoorlijke bevolkings
dichtheid. Betrekkelijk weinig ver
schillende banken zijn er die met
een goed georganiseerd net van
bijkantoren het hele land bestrij
ken. Veel beter bijvoorbeeld dan
de VS, West-Duitsland en Neder
land, die vrij veel kleinere banken
kennen.
Efficiency
Vanuit de bank bezien is Electro
nic Fund Transfer een geweldige
verhoging van de efficiency. Het
proces voltrekt zich 'on-line' (di
rect per telefoon) razendsnel en au
tomatisch, ook in het weekeinde of
's avonds. Het beperkt de papier-
rompslomp aanzienlijk en vereist
minder menselijk ingrijpen. Hoe
wel de voorspellingen ironisch ge
noeg wijzen op een steeds omvang
rijker toepassing van creditcards
en cheques in plaats van geld, vin
den de banken EFT toch een
'must'. Zonder deze techniek „ko
men we helemaal om in de papier
lawine", is de algemene opninie in
Engeland.
De vraag is tenslotte of het gewo
ne man het systeem zal accepteren.
Hoewel het leeuwedeel van de in
vesteringen door de banken en
winkels zal worden gedaan, moet
er tenslotte ook een partje worden
bijgedragen door het publiek. Gaat
het meer kosten dan het opbrengt,
dan zal zich dat automatisch tegen
het nieuwe, vreemde systeem ke
ren en kan men het hele zaak wel
vergeten.
Geld uit de muur
de Pet' evenveel vertrouwen zal to
nen in het nieuwe betalingssyteem
als in de geld-uitde-
muur-machines, die zich in slechts
drie jaar een vaste plaats hebben
veroverd onder het winkelend pu
bliek. Wil men boodschappen doen
dan steekt men zijn creditcard er
gens in een winkelstraat in een
kas-machine, slaat ene geheime co
de en het bedrag aan, en de bank
biljetten worden door de machine
uitgekeerd. Zulke machines - een
heel vertrouwd straatbeeld in En
geland - zijn in Nederland
werkelijk uiterst zeldzaam.
Tenslotte zal het publiek met het
nieuwe systeem weer iets meer ze
kerheid krijgen tegen diefstal en
fraude. Bij de nieuwe creditcard
techniek gaat men geheel zonder
geld over straat en de kaart is op
zichzelf waardeloos.
Mogelijk zal de fraude zich ver
plaatsen naar het oplichten van
banken via computers. Er zijn ech
ter elektronische trucs om zulke
fraudes tot een uiterst klein aantal
terug te brengen.
De niet zo bekende fabrikant van computers, Hewlett Packard,
heeft een opmerkelijk stap gezet. In een poging om een groter
marktaandeel te krijgen, heeft men zich nu ook vastgelegd op de
zogenaamde IBM-norm voor personal computers. Met de nieuwe
personal computer, die Vectra is gedoopt, hoopt men IBM rechts in
te halen. De Vectra is namelijk geheel naar de gebruikelijke inzich
ten in die wereld ingericht, met voor Hewlett Packard relatief gro
te schijfeenheden van 5,25 inch. Het duidelijkst valt hij te omschrij
ven als een broertje van de IBM-advanced technology (AT) machi
ne. Hij is echter kleiner, sneller en een wat goedkoper dan die van
'Big Brother.'
Tot nu toe heeft HP computers gemaakt met de modernste 3,5
inch (Sony-Jschijven en voorts maakte men onder andere personal
computers met aanraak-scherm en een opvallende draagbare com
puter op batterijen, die ook in trein en vliegtuig kan worden ge
bruikt. De computers hebben niet de weg naar het grote publiek
gevonden. In het Amstelveense huis hoopt men nu met de Vectra,
alle programmatuur die er voor zo'n soort machine standaard
aanwezig is, voluit te kunnen benutten.
»t dusver waren snoerloze boor- Black Decker maakt de accu
andere machines wat de prijs niet uitwisselbaar, dat betekent
wel datje de machine, als de éccu
leeg is, 16 uur lang in de op het
betreft aan de pittige kant. Black
Decker komt nu met een concept
dat prystechnisch erg aantrekke- stopcontact aangesloten wandhou-
der moet laten volzuigen met ener
gie om weer verder te kunnen
werken. Een tweede (volle) accu
kun je er, zoals bij veel Japanse
modellen, niet in zetten.
De hierbij afgebeelde schroef
boormachine, met twee toerental
len (300 en 600 tpm) heeft een
wandhouder die tevens als opber-
grek voor boortjes, pluggen,
schroeven enz. dient. Die kun je
dus meenemen naar elke plek waar
gewerkt moet worden. Verder zijn
er nog drie typen.
Black Decker heeft gekozen1
voor het wandhouder-oplaadsys-
teem, met de geïntegreerde, niet
uitwisselbare machine-accu.
Dit
betekent dat je, wanneer de accu
leeg is, zestien uur moet wachten
voordat de machine weer volgela
den is. Bij klussen van grote om
vang is dat een nadeel. Er staat te
genover dat dit systeem t.o.v. vele
andere snoerloze machines betrek
kelijk goedkoop is.
Alle typen zijn zowel links- als
rechtsomdraaiend, zodat ze behal
ve voor boren ook voor het in- en
uitdraaien van schroeven gebruikt
kunnen worden.
De wetenschap heeft op lang niet
alle vragen een pasklaar antwoord,
en misschien juist wel daarom zijn
er steeds weer nieuwe alternatieve
richtingen die korte tijd furore ma
ken. Zo kun je tegenwoordig nogal
eens horen dat het slikken van vi
tamine E zo goed zou zijn voor ons
lichaam, en dat we met onze mo
derne voeding de kans lopen aan
een tekort te gaan lijden.
Wat is die vitamine E nu eigen
lijk? De stof is al sinds 1922 bekend
en toen werd ook al vastgesteld dat
hij noodzakelijk is voor de voort
planting van ratten.. Nu weten we
dat het eigenlijk niet om één stof
gaat, maar om een groep chemi
sche verbindingen die ook wel to-
coferolen worden genoemd. Dat al
le hogere diersoorten - ook wij
mensen dus - vitamine E nodig
zouden hebben voor een succes
volle voortplanting heeft de weten
schap echter nimmer kunnen vast
stellen.
Onze weefsels, met name de cel-
wanden, kunnen door zuurstof be
schadigingen oplopen. Het zijn nu
juist de chemische reacties met
zuurstof die door vitamine E wor
den tegengegaan. Het zal duidelijk
zijn dat onze organen die veel zuur
stof bevatten, - het hart, de longen
en de hersenen - gevoelig zijn voor
een tekort aan vitamine E.
Wie echter voldoende plantaardi
ge oliën en vetten gebruikt, vooral
maisolie, sojaolie, pindaolie (ara-
chide) of zonnebloemolie; wie da
gelijks voldoende aardappelen,
groenten en fruit consumeert; wie
ook zuivelprodukten, eiwitten en
noten niet laat staan, hoeft abso
luut niet bang te zijn voor een ge
brek aan deze zo in de belangstel
ling staande vitamine E.
Echt zilveren damesringen
uitzoeken
zilveren oorknopjes vanaf
Juwehersshop /*>xOs
v.d. Zwart b.v.
Zeilmakerstraat 1 Centraal orgaan
2222 AA Katwijk Juweliers
Telefoon 01718-27592 en Horlogers
Algemene vergadering
van de Rabobank
Ie Oude Wetering
De Coöperatieve Raiffeisen-Boerenleenbank "Oude
Wetering" B.A. nodigt haar leden uit tot het bijwonen van
de algemene vergadering die gehouden wordt op
woensdag 18 december 1985 om 20.00 uur in restaurant
"De Woelige Baren" Meerkreuk 1a te Oude Wetering
Verkorte agenda
Opening
Notulen vorige vergadering
Jaarrekening 1984
Verkiezing leden Bestuur en Raad van Toezicht
Mededelingen en rondvraag
De volledige agenda, de notulen van de vorige vergade
ring alsmede de jaarrekening 1984 liggen vanaf heden
op het hoofdkantoor van de bank voor de leden ter inza-
Tot de mooiste nieuwtjes van Trix behoort dit rijtuig van de
Orient-Express.
3 kopie van de Adler uit 1835
De rechtbank te 's-Gravenhage heeft bij vonnis van 13
november 1985, rolnummer 85/7156 inzake: de Provin
cie Zuid-Holland, waarvan de zetel is gevestigd te 's-
Gravenhage, tegen: mr. K.G.W. van Oven, wonende te
's-Gravenhage, te dezen optredende als derde in de zin
van artikel 20 Onteigeningswet voor Maria Erzsebet llo-
na Meeuwig, wonende te Opgladbeek, België, de ver
vroegde onteigening uitgesproken ten algemene nutte
ten namen en ten behoeve van eiseres van het perceels
gedeelte ter grootte van 23 centi-are, gelegen in de ge
meente Noordwijkerhout, kadastraal bekend gemeente
Noordwijkerhout, sectie A, nummer 1805 (nummer 10
van het grondplan), vrij van alle lasten, rechten, huren en
pachten. De rechter-commissaris heeft bij voormeld von
nis bepaald, dat het onderzoek door deskundigen zal
plaatsvinden op vrijdag 13 december 1985 te 10.00 uur
in café-restaurant Zegers, Herenweg 70 te Noordwijker
hout.
De griffier
Recente cijfers van de impor
teurs van onder meer Fleisch-
mann, Marklin en Trix hebben
het bewezen: de miniatuur-
trein is terug van weggeweest.
Eerstgenoemde firma kon deze zo
mer zelfs een omzetstijging van
maar liefst 40 procent noteren. Met
name de beginsets doen het beter
dan ooit. Wie wat dat betreft op een
koopje uit is moet eens naar het
Combipak van Minitrix kijken.
Deze beginset in spoor N, die dit
jaar tot speelgoed van het jaar
werd uitgeroepen, bevat naast een
stoomlokomotiefje en drie bijbe
horende goederenwagons een niet
onaanzienlijke hoeveelheid rails,
wissels, een transformator, terwijl
deze doos bovendien een klein sca
la aan "scenery" bevat. Zo is er een
stationsgebouw en bijpassend per
ron, beide van Kibri, een verlichte
stationsklok van Brawa. De win
kelwaarde van dit alles bedraagt
360 gulden, Trix-importeur heeft
de prijs voor deze beginset op 99
gulden bepaald.
En nog is de koek niet op, want
wie zijn of haar baan een beetje
mooi wil aankleden kan met een
eveneens bijgevoegde bon een flin
ke reductie krijgen op een grond-
plaat van Kibri. U betaalt dan geen
269 maar 159 gulden. Nu de naam
Trix toch is gevallen, deze Neuren-
bergse firma bestaat dit jaar een
halve eeuw. Een mijlpaal die, in te
genstelling tot Marklin verleden
jaar (digitaal-programma, maar
daarover later), zeer sober wordt
gevierd.
Verleden
Een van de weinige extra's
vormt een fraaie HO-set van de Ad
ler met drie bijbehorende rijtuigen,
de eerste Duitse trein, die in 1835
z'n maidentrip tussen Neurenberg
en Fürth maakte. Deze set, die
wordt gecompleteerd met een aan
tal tinnen figuurtjes, werd al in
spoor N aangeboden. Bij Trix
wordt het accent de laatste tijd
toch al sterk op het verleden ge
legd. Al enkele jaren produceert
deze fabrikant een aantal zeer fraai
gedetailleerde stoom- en elektri
sche lokomotieven en bijpassende
rijtuigen uit de zogenaamde 'Lan-
derbahnzeit', de tijd die vooraf
ging aan de samensmelting in 1921
van de diverse deelstaat-spoorweg-
maatschappijen tot Deutsche
Reichsbahn Gesellschaft.
De opzienbarendste nouveauté's
van Trix tijdends de beurs van
Neurenberg waren ongetwijfeld de
drie zeer mooie imitaties van rijtui
gen van de legendarische Oriënt-
Express. Het gaat hierbij om een
zes-assig slaaprijtuig uit 1905, een
restauratie-rijtuig uit 1906 en een
bagage-rijtuig uit 1908. Samen met
een model van de Beierse stoom-
lok P 3/5, bij de DRG beter bekend
als de serie 38.4 vormt deze combi
natie een schitterende afspiegeling
van de Belle Epoque.
Deze drie rijtuigen, zijn zeker
niet goedkoop, maar zijn hun geld
dubbel en dwars waard. Het assor
timent nieuwe personenrijtuigen
wordt gecompleteerd met twee
drie-assige sneltreinwagons van
Pruisische origine.
Ook op het gebied van de goede
renwagons heeft Trix inmiddels
een aardige reputatie opgebouwd.
Met name de vier gesloten rijtui
gen van particuliere bedrijven mo
gen er zijn. Het mooiste model is
zonder twijfel de uit 1911 dateren
de vis-koelwagen van de Deutsche
Dampffischerei Gesellschaft Nord-
see die onder de administratie van
de Grossherzogliche Oldenburgi-
sche Eisenbahn viel. Voor de lief
hebbers van periode 2, 1921-1940
valt nog te melden dat Trix een
model van de toen al bekende fa
briek Maggi op de markt heeft ge
bracht.
De nieuwtjes op tractie-gebied
die nu worden geleverd beperken
zich tot een crème-rode DRG-uit-
voering van het motorrijtuig
VT859 en twee elektrische lokomo
tieven. De oudste, de EP 3/6 van de
Königlich Bayerische Staatsbah-
nen, heeft een natuurgetrouw brui-
ne look en is voorzien van de exac
te opschriften, terwijl de grijze E 75
van de DRG er identiek uitziet.
Schoenen die plaatselijke slijtage
hebben opgelopen, maar die je
toch niet afdankt omdat ze nog zo
lekker lopen, kunnen van een
nieuwe slijtlaagworden voor
zien. Met de reparatiepasta die
Bison daarvoor heeft gelanceerd
breng je zolen en hakken weer in
goede staat. Ook voor het herstel
len van gaten en scheuren in het
bovenwerk is deze pasta geschikt.
Het spul wordt heel eenvoudig
met een spateltje uitgesmeerd; na
48 uur is het hard, maar het blijft
soepel. De pasta is waterdicht. De
hechting is zowel op leer als rub
ber en kunststof even goed, dus
elke soort schoenen of laarzen
kan ermee behandeld worden. De
pasta is verkrijgbaar in verschil
lend kleuren, kost per tube nog
geen tientje en kan dus een flinke
besparing op 'loopkosten' opleve
ren. (foto GPD)
Als er weer zo'n ruige winter komt
zoals we die in januari en februari
van dit jaar beleefden, kunnen de
rozestruiken in de tuin de vorst in
elk geval overleven. Binnenkort
zijn in tuincentra en tuingereed-
schappenwinkels rozenbescherm-
kragen verkrijgbaar.
Het zijn geperforeerde stroken
van kunststof, die je tot een ronde
'kraag' om de wortel van de struik
zet en op de vereiste diameter met
een pen vastmaakt. Daarna vul je
de kraag met compost of tuinaar
de. De voet van de rozestruik is
dan beschermd tegen strenge
vorst. Na de winter loopt hij weer
mooi uit... Een verschijnsel waarop
veel tuinbezitters afgelopen voor
jaar vergeefs hebben gewacht.
Deze 'antivries-kraag' is onder de
naam Fleur-O-Garden voor onge
veer twee tientjes per zes stuks te
koop. Ze kunnen vele jaren dienst
doen en je blijft dus met je rozen
op rozen zitten.
