'Jongerenjaar politiek mislukt'
Republikeinse boeren in
FS laten Reagan vallen
Classes Leiden beraadden zich overop weg
Ad Melkert: regering nam eigen initiatief niet serieus
DONDERDAG 28 NOVEMBER 1985
PAGINA 17
Reportage
DEN HAAG - Voor hij aan het
sombere deel van zijn verhaal be
gint, wil Ad Melkert toch wel
even kwijt dat het jongerenjaar
niet helemaal mislukt is. De
toonzetting van de 'tussentijdse
politieke evaluatie' die de werk
groep eerder deze maand het
licht deed zien mag dan uitslui
tend in mineur zijn, de niet-poli-
tieke kant van het jongerenjaar is
geslaagd. De vijftien projecten
van de werkgroep zelf hebben
stuk voor stuk een 'heel behoor
lijk resultaat' gehad. De fiets
tocht tegen racisme afgelopen
zomer en de conferentie over me
dezeggenschap op school waren
successen. De bestrijding van ra
cisme, een van de centrale the
ma's van het jaar, is een stap ver-
door
Sjaak Smakman
Toen het internationaal jongerenjaar in januari van
start ging, was voorzitter Ad Melkert van de werkgroep
jongerenjaar tamelijk optimistisch. Uiteindelijk had de
Nederlandse regering dit initiatief van de Verenigde
Naties van het begin af hartelijk omhelsd en zelfs een
werkgroep jongerenjaar in het leven geroepen. De ze
ventig jongerenorganisaties omvattende werkgroep
had een actieplan gemaakt en rekende op resultaten.
Want, stelde Melkert toen, je mocht toch verwachten
dat de regering haar eigen initiatieven serieus zou ne
men. Nu het (jongeren)jaar op zijn eind loopt, is dat
optimisme verdwenen. Onlangs deed de werkgroep in
een dagbladadvertentie een bijna dramatische oproep
aan de politici de jongeren niet helemaal in de kou te
laten staan. Maar hoe die oproep op de valreep ook uit
pakt, Melkert heeft de balans inmiddels wel opge
maakt: "Hét jonger.enjaar is politiek mislukt".
der gekomen. Na een stroef be
gin is de samenwerking tussen
'Nederlandse' en 'buitenlandse'
jongerenorganisaties goed verlo
pen. "Ze hebben elkaar gevon
den op een aantal concrete initia
tieven en ik heb de indruk dat
die samenwerkingsverbanden
ook na dit jaar blijven voortbe
staan. Het is heel belangrijk dat
Nederlandse jongerenorganisa
ties hun structuren openstellen
voor buitenlandse jongeren en
ervoor zorgen dat dat door hen
ook zo wordt ervaren. Met name
dat laatste is belangrijk".
En aan de anderhalf miljoen
gulden die minister Brinkman
(WVC) beschikbaar had gesteld
voor spontane intiatieven had de
werkgroep dik tekort. In de loop
van het jaar kwamen 430 sub
sidieaanvragen binnen en uitein
delijk haalde Brinkman nog 1,2
miljoen extra uit zijn portemon
nee om die te belonen. Een van
de meest geslaagde 'spontane
plannen' vindt Melkert de begin
november gehouden jeugdraads
vergadering in Medemblik, waar
jongeren in de raadzaal het
jeugdbeleid in hun gemeenté-be-
spraken. Daaruit is de afspraak
gerold dat ze in het vervolg nau
wer worden betrokken bij beleid
dat (ook) hen aangaat.
Bedroevend
Maar 'Den Haag' heeft het fi
naal laten afweten in het afgelo
pen jaar. "De resultaten zijn nog
al bedroevend. Veel mooie woor
den maar weinig verbeteringen
ten goede. Sterker, de positie van
jongeren wordt alleen maar
slechter", aldus de werkgroep in
zijn 'tussentijdse politieke eva
luatie'. Uitgerekend nu wilde mi
nister De Koning (sociale zaken
en werkgelegenheid) op 1 januari
het minimumjeugdloon voor 15-,
16- en 17-jarigen afschaffen. On
der druk van de Tweede Kamer
is dat plan voorlopig uitgesteld.
"Maar het is natuurlijk een
beekje beschamend dat De Ko
ning zelfs in het jongerenjaar nog
niet eens de moed heeft om te
zeggen: sorry, ik heb dat ver
keerd gezien en ben bereid het
voorstel in te trekken".
In de aanpak van de jeugd
werkloosheid, verkozen tot een
van de hoofdthema's, zit ook nog
altijd weinig schot. In juli vorig
jaar besloten overheid, werkge
vers en werknemers in de stich
ting van de arbeid alle schoolver
laters onder dak te brengen en
het aantal (jeugdige) werklozen
jaarlijks met 20.000 te verminde
ren. Daarvan is weinig terechtge
komen, constateert Melkert.
"Daar zijn wel redenen voor aan
te geven en daar zijn we ook niet
blind voor, maar wat er gebeurt
is gewoon absoluut onvoldoende
om langdurig werklozen jonge
ren enig perspectief te geven".
Voorstellen van de werkgroep
om niet 'lijdzaam toe te zien en af
te wachten tot de werkloosheid
naar beneden druppelt' hebben
echter geen warm onthaal gekre
gen. Deze week heeft de groep
een gesprek met De Koning over
hun voorstel om via zogeheten
werk-ontwikkelingsmaatschap-
pijen werkgelegenheid voor jon-
geren te creëren. Kosten: 1,5 mil
joen. "Maar zelfs voor dit soort
bescheiden dingen is het vrijwl
onmogelijk om politiek wat in
beweging te krijgen. Met name
de regeringspartijen zijn niet be
reid om iets te doen - zelfs op niet
essentiële terreinen van het be
leid - dat ook maar iets tegen het
regeringsbeleid lijkt in te gaan.
Dat heeft bij veel jongerenorga
nisaties die zich enorm inspan
nen voor bepaalde dingen, een
ontmoedigend effect".
Visie
"We hebben het afgelopen jaar
veel gesprekken gevoerd met po
litici en het is steeds weer geble
ken dat jeugdbeleid en de positie
van jongeren in het algemeen
niet als een zwaar politiek onder
werp worden beschouwd. Wat
ons ook bijzonder heeft gestoken
is dat in het huidige jeugdbeleid
elke visie ontbreekt en inspiratie
ontbreekt. De nota jeugdbeleid
van Brinkman is een opsomming
van een aantal punten. Wat je
van die nota ook vindt, een visie
zit er in elk geval niet achter. Het
is uitsluitend een reagerend be
leid, er zit geen enkele creativi
teit in. Maar dat is al jaren een
klacht als het over jeugdbeleid
"Bij kamerleden vind je ook
vrijwel geen gedachten over al
ternatieven voor het huidige be
leid. Met uitzondering dan mis
schien van de PvdA, die een paar
doorwrochte nota's heeft ge
maakt over jeugdbeleid en
jeugdwerkloosheid. Maar ook
daar mis ik een politieke uitwer
king".
"Je hebt er inderdaad natuur
lijk weinig aan als er naar je
wordt geluisterd en er gebeurt
verder niets. Maar dat heeft ook
te maken met de politieke keu
zes die deze regering heeft ge
maakt. Dat geldt overigens niet
alleen voor ons maar ook voor
andere groeperingen: de rege
ring heeft een weg uitgestippeld
en er is bijna geen ruimte voor
iets dat daarvan afwijkt".
Geld
- Misschien is het jongerenjaar
dus precies op het verkeerde mo
ment gekomen.
"Je kunt ook zeggen: het had
niet op een gelukkiger moment
kunnen komen. Het is nu im
mers meer dan ooit nodig dat er
aandacht wordt besteed aan de
positie van de jongeren. Het was
voor ons een extra motivatie om
juist nu die uitdaging aan te ne
men Je merkt inderdaad wel
dat je enorm veel werk moet ver
zetten om iets in beweging te
krijgen. Je kunt rustig zeggen
dat het jaar politiek is mislukt.
Maar in een aantal opzichten is
het positief verlopen, vooral als
je kijkt naar de betrokkenheid
van jongeren bij provinciale of
gemeentelijke initiatieven".
- Maar daar is dan wel geld
voor nodig. Als je de rijksbegro
ting leest, zie je dat er juist min
der geld voor jongeren is.
"Die angst heb ik ook wel eens.
Als ik bijvoorbeeld zie hoeveel
geld er nu beschikbaar is voor de
voorbereiding van de gemeente
raadsverkiezingen nu buitènlan-
ders voor het eerst mogen mee
doen, dat is prima. Het is heel be
langrijk dat de buitènlanders
meedoen, zeker de jongeren die
zijn opgegroeid in onze samenle
ving. Maar de vraag is wat er na
maart 1986 gebeurt. Is het dan
weer op voor vier jaar? Maar ik
hoop dat bij provincies en ge
meente dingen zodanig zijn aan
geslagen dat ze er ook het ko
mende jaar geld voor beschik
baar stellen".
- En als dat niet gebeurt?
"Als blijkt dat dit jaar een een
malige aangelegenheid is ge
weest, dan gebeurt datgene
waarvan we altijd hebben ge
zegd: zo moet het niet. Dan is het
jongerenjaar vrij zinloos ge
weest".
De jongeren, die in het kader van het jongerenjaar van de Verenigde Naties speciale aandacht hadden
moeten krijgen van de regering, zijn er maar bekaaid van af gekomen, vindt de werkgroep Jongerenjaar.
De initiatieven die ze zelf hebben ontplooid zorgen er echter voor dat de balans niet helemaal negatief is.
Buitenlandse en Nederlandse jongeren zijn in elk geval nader tot elkaar gekomen, denkt voorzitter Ad
Melkert van de werkgroep.
ELLSWORTH, KANSAS (Rtr) -
Boeren in het Amerikaanse
Midwesten, van oudsher stemmers
op de Republikeinse partij, zijn zó
boos op het landbouwbeleid van
president Reagan dat velen over
wegen bij de Senaatsverkiezingen
volgend jaar Democratische kandi
daten te steunen. Dat kan een ern
stige bedreiging zijn voor de Repu
blikeinse partij, die in de Senaat
slechts een kleine meerderheid
heeft.
Winnen de Democraten in no
vember volgend jaar vier zetels,
dan zullen zij in de Senaat een
meerderheid hebben en op die ma
nier tot aan de presidentsverkie
zingen in 1988 het parlementaire,
en daarmee een groot deel van het
politieke, leven in de VS gaan be
heersen. Hun meerderheid in het
Huis van Afgevaardigden is zó
groot dat het onwaarschijnlijk is
dat die eind volgend jaar zal zijn
verdwenen.
Het aantal boeren dat failliet gaat
stijgt snel. De prijzen die zij voor
hun produkten krijgen zijn ge
daald en ook de export is terugge
lopen. Die ontwikkelingen vinden
plaats op een moment dat de boe
ren geconfronteerd worden met
het terugbetalen van leningen die
zij in de groeiperiode van de jaren
zeventig hebben gesloten.
Daarbovenop komt nog het be
sluit van president Reagan de sub
sidies te kortwieken. De boeren
zijn daar woedend over. „Iedere
Republikein die afkomstig is van
het platteland en die gelooft dat
Reagan populair is onder de boe
ren, zou zich beter meteen kunnen
terugtrekken en zich niet meer om
zijn herverkiezing dienen te be
kommeren", zei onlangs het Repu
blikeinse Congreslid uit Minneso
ta, Vin Weber.
Volgens landbouwbanken, zelf
ook diep in de problemen, dreigt
voor vijftien tot twintig procent
van de ongeveer twee miljoen boe
ren een bankroet. De totale schuld
van de Amerikaanse landbouw
wordt geschat op 210 miljard dol
lar, meer dan die van Mexico en
Argentinië samen.
Kenmerkend voor de stemming
onder de boeren is de campagne in
de staat Kansas om de Republi
keinse senator Robert Dole te wip
pen. Dole is de Republikeinse frac
tieleider in de Senaat en wordt ge
noemd als presidentskandidaat in
1988. Hij heeft zich sterk gemaakt
voor de bezuinigingen op land
bouwsubsidies en dat heeft Ernst
Bolte en andere woedende boeren
in Kansas ertoe gebracht de
„Dump Dole"-beweging op gang te
brengen. Er worden petjes en au
tostickers verkocht om acties te
gen Dole te kunnen financieren.
Iemand anders heeft eerder dit
jaar een paar kogels afgevuurd op
VEGIN
ACTIE ZUINIG STOKEN
TABEL VOOR DE WEEK
VAN 18 NOV. T/M 24 NOV. 1985
WEERSTATION VALKENBURG
800 m3
1.000
1.200
1.400
1.600
1.800
2.000
2.200
2.400
2.600
2.800
3.000
3.300
3.600
3.900
4.200
4.500
5.000
5.500
6.000
het woonhuis van Dole onder het
uitroepen van de kreet: „Dilis het
land van Bob Dole". De groep van
Bolte heeft slechts een geringe
kans om de machtige Dole uit het
zadel te wippen maar de reactie is
veelzeggend en kenmerkend voor
het protest dat zich als een prairie-
brand heeft uitgestrekt van de ri
vier de Mississippi tot aan de voet
van de Rocky Mountains.
Fractieleider Robert Dole zelf
probeert Reagan er toe te bewegen
de politiek van de harde lijn te ver
zachten. Dole heeft een wetsont
werp ingediend dat een compro
mis behelst tussen de regeringsop
vattingen en de ideeën van de boe
ren. In Washington wordt evenwel
op ietwat spottende toon gerept
van het „wetsontwerp tot herver
kiezing van Dole".
In reactie op de handelwijze van
Dole heeft het Witte Huis nu ge
dreigd nieuwe steunmaatregelen
aan de boeren van een veto te voor
zien. Republikeinse campagne-
planners maken zich daar thans
grote zorgen om. Naar hun mening
onderschat het Witte Huis de he
vigheid van de wrok die de boeren
jegens Washington koesteren.
Het platteland van de Verenigde
Staten is voor Reagan van groot
belang. In november volgend jaar
zijn 34 van de 100 zetels in de Se
naat vakant. Daarvan worden er
thans 22 door Republikeinen be
zet. Zeven van die „kwetsbare 22"
moeten worden aangewezen door
de boeren uit de zogeheten farm
states. „Op het platteland van de
Verenigde Staten zal volgend jaar
hevig slag worden geleverd", zegt
William Kesher, een invloedrijk
Republikeins adviseur op land
bouwgebied.
Het vooruitzicht dat de Republi
keinen kwetsbaar zijn, heeft een
aantal ambitieuze, democratische
congresleden er toe gebracht zich
kandidaat te stellen voor de senaat
Daarbij komt nog dat drie vooraan
staande republikeinse senatoren al
hebben laten weten zich niet her
kiesbaar te zullen stellen. Dat zijn
Paul Laxalt, de vertrouweling van
Reagan uit Nevada, Charles Ma-
thias uit Maryland en John East uit
Noord-Carolina.
De druk op de Rpublikeinen is
groot. Drie andere senatoren, uit
Iowa, Zuid- en Noord-Dakota, heb
ben eerder dit jaar voor een hulp
maatregel aan de boeren gestemd
ondanks de felle aandrang vanuit
het Witte Huis om dat niet te doen.
De republikeinse gouverneur van
Iowa, Terry Brandsted, heeft Rea
gan al in het openbaar ontraden
campagne te voeren in deze staat,
die zwaar door de subsidievermin
deringen is getroffen. Voor David
Johnson, voorzitter van de demo
cratische campagnecommissie
voor de Senaatsverkiezingen, staat
het dan ook als een paal boven wa
ter: „Wij zullen de meerderheid in
de Senaat heroveren".
Zowel de hervormde als de ge
reformeerde classis Leiden heeft
zich in afzonderlijke vergaderin
gen uitgesproken over het gelei
delijk samengaan van beide ker
ken (bekend als 'Samen op weg').
Van de stemgerechtigden in de
hervormde classicale vergade
ring bleken er 46 te zijn vóór
doorgaan met 'Samen op weg' en
25 tegen. Maar van de voorstem
mers waren er 10 die toch een
aantal voorwaarden hadden ge
steld, terwijl bij de tegenstem
mers 9 afgevaardigden zaten die
alsnog bereid zouden zijn posi
tief te stemmen als beslist ook
nog aan een aantal andere voor
waarden zou worden voldaan.
Daarom zal het classisbestuur
niet zomaar de aantallen voor- en
tegenstemmers aan de hervorm
de synode doorgeven. De reac
ties uit de gemeenten en de rede
nen om te stemmen zoals men
deed zullen er allemaal worden
bijgevoegd.
De vergadering was unaniem
van mening, dat 'minderheids
groepen' niet in de problemen
mogen komen; er moet wel dege
lijk rekening met ze worden ge
houden. Voornaam punt in het
classicale beraad was de blijven
de gebondenheid aan Schrift
(bijbel) en belijdenis.
De gereformeerde classis is
unaniem akkoord gegaan met
'Samen op weg'. Wel zal de syno
de dringend worden gevraagd,
rekening te houden met de vele
reacties uit de plaatselijke ker
ken en ruimte te geven aan plaat
selijke situaties.
De reacties uit de plaatselijke
kerken verschilden nogal, van
aarzeling tot openhartig ja',
maar nergens werd een hard
'nee' gehoord. De aanwezigheid
en de adviezen van een hervorm
de vertegenwoordiger in de gere
formeerde classis werden zeer op
prijs gesteld.
Synode. Met onverwacht
grote eensgezindheid heeft de
gereformeerde synode gisteren
een hele dag van discussie afge
sloten over wat het betekent
'kerk van en voor de armen' te
zijn. Eerst leek het erop, dat twee
stromingen lijnrecht tegenover
elkaar kwamen te staan, maar na
veel onderling beraad ging de sy
node toch unaniem akkoord met
het voorgestelde besluit. Daarin
wordt gezegd, dat de vraag "hoe
wij op basis van wederkerigheid
kerk kunnen zijn van en voor de
armen" van wezenlijke beteke-
Op de agenda stond de twee
jaarlijkse bespreking van zen
ding en werelddiakonaat, twee
takken van werk die steeds meer
met elkaar samenwerken. De
discussie spitste zich al gauw toe
op de vraag naar de plaats van de
verkondiging in dit werk.
Zo zei de Nunspeetse predi
kant F. van der Weij, dat de kerk
in de eerste plaats een gemeen
schap is van zondaars en dat de
verkondiging in woord en daad
niet mag opgaan in politieke ac
tie. Ds G. Mink uit Arnemuiden
signaleerde in het rapport van de
synodecommissie een eenzijdig
en onjuist gebruik van bijbelse
noties. En ds. P. Boomsma uit
Stiens verweet de commissie dat
ze christenen in de rijke landen
vuile handen aanpraat.
Voorzitter ds. R. J. van der
Veen van de zending legde uit.
dat volledige integratie van ver
kondiging, dienstbetoon en
bevordering van gerechtigheid
het doel is. "Wij schrijven geen
ander evangelie, maar leren met
hulp van de armen wél, verwaar
loosde schatten uit het evangelie
op te diepen. Want wie de bijbel
leest met de ogen van de mensen
die altijd onderaan liggen, krijgt
wel met indringende vragen te
maken". Van der Veen sprak in
dit verband van 'heilzame on
rust' binnen de kerken.
Het was ds. E. Overeem uit Ha
ren die de stromingen binnen de
synode opriep, elkaar niet te be
stoken met 'principieel getoeter'.
Dat leidde tot druk overleg in de
wandelgangen en uiteindelijk tot
een besluit waarin alle synodele
den zich konden vinden.
Zending en werelddiakonaat
zullen zich nu verder gaan bezin
nen op wat het voor de gerefor
meerden in Nederland betekent
om 'kerk van en voor de armen'
te zijn.
De synode wil ook opnieuw
aandacht vragen voor de samen
hang van de wapenwedloop en
de armoede in de wereld.
Hervormde Kerk: beroepen
te Reeuwijk (deelgemeente) kan
didaat mevrouw K. van Midden-
dorp-Sonneveld Maasland.
Christelijke Gereformeerde Ker
ken: beroepen te Sint Janskloos
ter-Zwartsluis J. B. Boiten
Schiedam.
Rome. Het Vaticaanse secre
tariaat voor de eenheid der chris
tenen, dat onder leiding staat van
de Nederlandse kardinaal Wille-
brands, wordt waarschijnlijk
verhoogd tot 'congregatie' (ver
gelijkbaar met departement of
ministerie). Kardinaal Paulos
Tzadua uit Ethiopië maakte op
de bisschoppensynode in Rome
melding van deze mogelijke sta
tusverhoging van het secreta
riaat. Het centrale bestuur van de
Rooms-Katholieke Kerk telt nu
tien van zulke congregaties.
Tzadua wenste zijn collega Wil-
lebrands alvast geluk met deze
'verheffing'. Hij noemde diens
secretariaat onvervangbaar voor
het oecumenische werk. Kardi
naal Tomas O'Fiaich uit Ierland
prees het secretariaat van Wille-
brands als 'bruggenbouwer tus
sen de kerken'.
- Aartsbisschop Karl Berg uit
Salzburg (Oostenrijk) voerde gis
teren op de bisschoppensynode
in Rome een pleidooi voor ge
scheiden mensen. "Het zou de
Rooms-Katholieke Kerk sieren",
zei hij, "als zij gescheiden men
sen met meer liefde tegemoet
trad". "Dan kunnen hertrouwde
mensen na een periode van in
keer en berouw weer tot de
communie worden toegelaten".
Boek. Bij Kok/Agora (Kampen)
en de Nederlandse Boekhandel (Ant
werpen) is een tweede uitgaVe ver
schenen van het wereldwijd bekende
boek 'De navolging van Christus' van
eerste uitgave dateert van 1957.
De 'Navolging' - een geschrift uit
de sfeer van de 'Moderne Devotie' - is
na vijf ecuwen nog steeds voor velen
een bron van geestelijke inspiratie, en
dat niet alleen voor rooms-katholie-
ken. Met zijn bundel overwegingen
beoogde Thomas van Kempen, gelo
vigen met raad en vermaning te hel
pen om bescheiden, verdraagzaam en
waar nodig ook moedig te leven en
daarbü het oog op God te houden.
Uiteraard moet het boek (in deze
uitgave 253 bladzijden, f 19.90) wor
den gelezen tegen de achtergrond van
de tijd waarin het tot stand kwam en
de levensstaat van de auteur (een
monnik), maar dat betekent niet dat
het voor de tegenwoordige lezer geen
boodschap meer zou hebben. De ver
taling van Wijdeveld werd na het ver
schenen van de eerste uitgave alge
meen geprezen.
De voetnoten zijn in deze tweede
uitgave waar nodig aangevuld. Ze
verduidelijken de bedoeling van de
schrijver en maken zijn geloofsleven
toegankelijker voor mensen die wel
anders geloven, maar die in hun diep
ste kern misschien toch dichter bij de
vromen van vroeger staan dan ze
dachten.
