I 'Ik ben nu eenmaal 'n enorme vechtjas' Islam is niet Remonstranten: niet alleen zegen voor gewone huwelijk Van Commenée verlaat Hout- en Bouwbond CNV DONDERDAG 14 NOVEMBER 1985 PAGINA 17 Interview Hij is te strijdbaar om con flicten uit de weg te gaan. Opstappen uit ongenoe gen zou niet in zijn karak terstructuur passen. "Ik ben een geweldige vecht jas. Ik zou best tot het bit tere eind kunnen door- knokken". Dilo van Commenée (53) stapt na veertien jaar op als voorzitter van de Hout en Bouwbond CNV. Per 1 januari wordt hij stafme dewerker van het Sociaal Fonds Bouwnijverheid. Hij heeft daar een per soonlijke reden voor. "Als je niet tijdig voor wat an ders kiest, loop je het ge vaar dat je straks tegen heug en meug naar je pen sioen moet kruipen. Dat is helemaal niets voor mij". door Harry Meijer Van Commenée ontkent dat zijn transfer iets te maken heeft met een of andere ruzie binnen het CNV, zoals de 'stammenoorlog' tussen zijn bond en de ambtena renbond CFO. "Ik heb nu een maal een eigen mening, die ik niet onder de wollen deken stop. Daardoor kom ik nogal eens in aanvaring met mensen die er an ders over denken. Onze leden willen klip en klaar weten waar ze aan toe zijn. Die willen weten wat Dilo van Commenée ergens van vindt. Dat is een kwestie van imago". Met Van Commenée verliest de Nederlandse vakbeweging opnieuw een markant mens. Bij de FNV gingen smaakmakers als bijvoorbeeld Wim Kok en Her man Bode hem voor. Het CNV raakt volgend jaar ook roergan ger Harm van der Meulen kwijt. Stuk voor stuk vakbondsleider die in de weerbarstige discussie over de sociaal-economische vormgeving van ons land een ei gen, en soms eigenzinnsig, ge luid lieten opklinken. De opvol gers lijken minder 'profiel' te hebben. Van Commenée: "Wat dat be treft kijk ik wel met enige zorgen naar de toekomst. Henk Hofste de is in veel opzichten een uitste kende opvolger van Harm van der Meulen. Ik vrees alleen dat hij in de publiciteit niet goed zal overkomen. Hij is in staat om een erg knappe preek te houden, die echter alleen boeiend is voor de fijnproevers onder de gelovi gen". Dooie boel "Hij kan de mensen niet be geesteren. Harm kan dat wel. Ik heb daar zelf ook niet zoveel moeite mee. Publiciteit hoort een wezenlijk onderdeel van je beleid te zijn. Kijk, het CNV is nu eenmaal niet zo voor stakingen en oproergedoe. Dat is voor een hoop mensen de belangrijkste reden om lid van ons te worden. Als je dan in de publiciteit ook niet aan de weg timmert, dan wordt het wel een erg dooie boel". Van Commenée was best 'in' geweest voor het voorzitterschap van het CNV. Hij is echter realis tisch genoeg om te beseffen dat hij daarvoor te omstreden is. "Ik wist dat ik geen kans had. Daar om heb ik ook geen pogingen in die richting gedaan". Dilo van Commenée, een zeer gemoedelijke prater die wars is van tactische terughoudendheid, heeft zich regelmatig zeer na drukkelijk in de schijnwerpers van de publiciteit geplaatst. Een 'monumentaal' moment in zijn carrière was zijn ongezouten kri tiek op de acties van de ambtena renbonden, eind '83. Toen Abva- Kabo-voorman Jaap van der Scheur, tegen de achtergrond van brandende autowrakken en een door de brandweer met blus- schuim Volgespoten Binnenhof, aankondigde dat heel Nederland plat zou gaan, riep Van Comme née uit: "Het lijkt hier wel een burgeroorlog". De voorzitter van de Hout- en Bouwbond ergerde zich mate loos aan de actievoerende over heidsdienaren. De collega's van de christelijke ambtenarenbond CFO reageerden furieus. "Toen wist ik direct dat mijn kansen op het voorzitterschap van het CNV definitief waren verkeken". Bescheiden Nog steeds vindt hij dat ambte naren zich bescheiden moeten opstellen. "Ik vind dat ambtena ren onrechtvaardig bezig zijn. Ze willen zowel de werkgelegen heid bij de overheid handhaven als hun loon behouden. Vervol gens wassen ze hun handen in onschuld als aannemers hun per soneel op straat zetten. Het een heeft natuurlijk wel met het an der te maken. Omdat Rijk, pro vincie en gemeenten zoveel geld kwijt zijn aan ambtenaren is er te weinig ruimte voor investerin gen. En dat kost banen in de bouw. Dat kan ik die ambtena renbonden maar niet wijs ma ken". Van Commenée vindt niet dat de ambtenarensalarissen verder verlaagd moeten worden. Zijns inziens kunnen aanmerkelijke besparingen worden bereikt door een kritische doorlichting van de overheidstaken. "Ik word kotsziek van de bureaucratie in Nederland. Er kunnen best ta ken worden afgestoten. Het land draait toch wel door. Op taken, die dan overblijven, zou ik ver volgens een organisatiebureau los willen laten". Ook voor de acties van de brandweer heeft hij weinig sym pathie. "Vierhonderd gulden is een heel bedrag. De meeste brandweerlieden zijn natuurlijk al langer in dienst. Ik vraag me af waarom ze nu pas beginnen te brullen". Van verschillende kanten is de afgelopen dagen gespeculeerd over de vraag of de acties van de brandweer mogelijk de inleiding kunnen zijn van een nieuwe loongolf, zoals in het begin van de jaren zeventig. Zo'n golf zal overigens geheel langs de bouw spoelen, omdat voor deze be drijfstak een cao is afgesloten tot 1 januari 1987. Centen Van Commenée: "Hier in huis heb ik ook al mensen horen ver zuchten dat we misschien beter een korte cao hadden kunnen af sluiten. Ik voel er niets voor om onze cao open te gaan breken. Nu het iets beter met ons land gaat, moeten we de centen niet onmiddellijk aan loonsverhogin gen besteden. Eind '86 moet de bouw bekijken welke ontwikke lingen er in andere bedrijfstak ken zijn geweest en daar z'n stra tegie op afstemmen". De eigenzinnige Van Comme née is herhaaldelijk in botsing gekomen met de Bouwbond FNV. Direct bij zijn aantreden als voorzitter, in 1971, wees hij avances van de FNV, die moes ten leiden tot 'samenwonen' in het nieuwe kantoor in Woerden, resoluut van de hand. "Je identi teit wordt toch aangetast als je in een gebouw gaat zitten". In mei van dit jaar betitelde de bouw bond van de FNV hem als 'sta- kingsbreker'. Van Commenée had, beducht voor publicitair ge weld van de FNV, uit de school geklapt over een op dat moment nog geheim cao-akkoord. Over zijn haat-liefde-verhouding met de FNV zegt hij: "Je bent in de ogen van de FNV alleen een ge schikte peer als je aan haar kant staat. Voer je een eigen beleid dan zien ze je als een blok aan hun been". Lijdt hij niet een beetje aan een Calimero-syndroom "Ik ga er niet onder gebukt dat zij groot zijn en wij klein. Het gaat erom dat zij in Nederland al leen de dienst willen uitmaken. Dat steekt". Ondanks zijn opvallende ma nier van optreden kan Van Com menée geen fervent aanhanger van het conflict-model worden genoemd. Hij zegt nog altijd vier kant achter de beginselen van het CNV te staan, die gebaseerd zijn op de christelijke harmonie gedachte. Toch lijkt zijn bond de afgelopen jaren het 'compromis' te hebben verruild voor het 'prin cipe'. Kortom, van een CDA-lijn overgestapt te zijn op een soort EVP-lijn. Verzoening Van Commenée ontkent dat. "We zijn een compromissen- bond gebleven. Ons beleid is nog altijd gebaseerd op verzoening en niet op polarisatie. We zitten vaak op de wip tussen werkge vers en FNV en proberen te voor komen dat die wip naar een kant doorslaat. Hoe vaak ik wel niet in een bruine kroeg heb gezeten om de partijen informeel tot elkaar te brengen..." Van Commenée haalde ook de landelijke publiciteit met zijn bijdrage aan de discussies over een nieuwe confessionele partij als alternatief voor het CDA. Nog altijd bestaan er plannen voor zo'n partij, hoewel de samenwer king met de Evangelische Volks partij en de groep Scholten-Dijk man van de baan is. Volgens Van Commenée heeft het CDA met zijn politiek de christelijke be ginselen 'te schande gemaakt'. Terugkijkend op 14 jaar voor zitterschap zegt Van Commenée dat het werk is veranderd. In het begin van de jaren '70 lag het ac cent veel meer op materiële voor uitgang. "Je was een enorme klungel als het je niet lukte om een procent meer loonsverho ging los te peuteren dan de In dustriebond. Met dat egoisme van de mensen heb ik altijd grote moeite gehad. Er is meer in de wereld dan alleen geld. Het egoisme bestaat nog steeds. Inleveren Dilo van Commenée: "Als je niet tijdig voor wat anders kiest, loop je het gevaar datje straks tegen heug en meug naar je pensioen moet kruipen". (foto ANP) willen best inleve ren voor uitkeringsgerechtigden, maar het mag niet veel zijn. Dat is een verontrustende ontwikke ling, juist voor de christelijke vakbeweging. Wij CNV'ers pre tenderen dat we ons op de naas ten richten. Ik heb het gevoel dat we dat te weinig doen, ons te veel beperken tot kritiek op het CDA. Als we er niet in slagen ons in maatschappij-hervormende zin te profileren, dan wordt het in de toekomst heel moeilijk om waar te maken dat er een christelijke vakbeweging moet zijn". Egyptische schrijfster Ekbal Baraka: DEN HAAG - „De militante mos lim-fundamentalisten zullen van zelf uit Egypte verdwijnen, want ook zij hebben geen antwoord op de problemen van mijn land. Als' de fundamentalisten wel zo'n op lossing zouden hebben, werd ik vandaag nog fanatiek moslim". Dit zegt Ekbal Baraka, Egyptisch jour naliste en schrijfster, die in eigen land als spraakmakend feministe bekend staat. Vorige week was ze in Nederland. door Jan van Vegchel Toen haar dochter haar vroeg of zij ook een sluier moest dragen, be gon Baraka aan een studie Ara bisch. Sindsdien is ze een over tuigd vechtster voor meer rechten voor de Egyptische vrouw binnen de islam. Baraka is moslim, maar geeft er wel haar eigen betekenis aan. In Egypte winnen de moslim fundamentalisten terrein. De or- thoxode islamieten, die streven naar een Egypte a la Iran, schoten in oktober 1981 president Sadat dood. Hoewel de overheid hen nu nauwlettend in de gaten houdt, vindt hun roep om weer terug te keren naar 'de ware weg; de weg van Allah' steeds meer gehoor. „De islam beheerste altijd al het leven van de Egyptenaren. Sinds de jaren '70 krijgt deze godsdienst echter ook steeds meer een politie ke inhoud", aldus Baraka. „Die wens om terug te keren naar onze islamitische wortels heeft niet al leen religieuze, maar vooral ook so ciale redenen. Egypte verkeert in een ernstige crisis. De prijzen zijn de laatste jaren enorm gestegen, terwijl de lonen gelyk bleven. Woonruimte is een paar jaar tien keer zo duur geworden. Om te kun nen trouwen moet een Egyptenaar zijn aanstaande bruid een huis kunnen aanbieden. Geen wonder dat veel jonge mannen gefru streerd raken". Uitlaatklep Baraka betoogt dat in de Egypti sche geschiedenis alle -ismen heb ben gefaald; nasserisme, kapitalis me, imperialisme en communisme. „Verkiezingen waren nep en politi ci bleken corrupt. Sadat beloofde het volk overvloed en luxe. Door de grenzen open te stellen voor westerse investeerders werden echter enkele Egyptenaren zeer rijk, maar bleven de meesten zeer arm". „Toen Egypte ook nog militair het onderspit dolf tegen Israël en Sadat bij 'die vijand' op bezoek ging, vormden veel mensen zich als uitlaatklep een eigen islamiti sche wereld in hun corrupte maat schappij". De fundamentalisten zijn vol gens Baraka slechts een klein gei- soleerd groepje; vooral middel-rij- ke plattelandsjongeren die naar Cairo zijn getrokken om te stude ren. In de Egyptische hoofdstad za gen ze 'de verwording' van hun verwesterde maatschappij. De gro te groep arme Egyptenaren heeft volgens de schrijfster al haar ener gie nodig om te overleven. Zodoen de hebben ze geen tijd om zich be zig te houden met islamitische po litiek. Daarom krijgen de funda mentalisten volgens Baraka geen volksbasis. Ook door de Egypti sche afkeer van fanatici zullen ze nooit een machtige groep worden, denkt ze. Baraka is niet bang voor de or- thoxode moslims. „Waarom zijn jullie in het Westen daar zo be vreesd voor? De fundamentalisten zijn te vergelijken met jullie hip pies uit de jaren '60", lacht Baraka. „Ze worden hun islamitische strijd vanzelf moe. Het zal alleen nog wel even duren". Sluier De islamitische opleving heeft veel jonge vrouwen weer naar de sluier Boen grijpen. Uit eigen vrije wil. Vaak tot verbijstering van hun moeders die net na jarenlange emancipatiestrijd de verhullende doeken aan de wilgen mochten hangen. „Vandaag de dag zijn de gesluierde vrouwen vaak goed op geleid; ingenieurs, doktoren en journalisten", aldus Baraka. „De sluier geeft sommigen zelfrespect. Het laat aan buitenstaanders zien dat ze goede moslims zijn en niets te maken hebben met al die cor rupte 'oude' ambtenaren en politi ci. De sluier is een protest tegen de verwesterde consumptiemaat schappij. Baraka bestrijdt het westerse idee dat de islam bij uitstek een vrouwvijandig geloof is. „Nergens in de Koran staat dat wfi vrouwen een sluier moeten dragen", rea geert ze. „Het probleem is alleen dat de Koran veertien eeuwen lang alleen door mannen is geinterpre- teerd. Die mannen lazen het Heili ge Boek met een gekleurde bril en ze gaven er ook de uitleg aan die bij hun maatschappij en hun tijd pas te". „Nu leven we echter in een ande re tijd, een andere maatschappij en ook vrouwen kunnen de Koran be studeren. Daarin ontdekken ze tal van vrouwvriendelijke passages, die de mannen lang voor ons ver borgen hebben gehouden", zegt Ekbal Baraka. „Ik ben niet tegen de islamitische wetten. Alleen de gekleurde mannelijke uitleg ervan wil ik bestrijden". VEGIN LEIOSCH ALPHENS DAGBLAD ACTIE ZUINIG STOKEN TABEL VOOR DE WEEK VAN 4 NOV. T/M 10 NOV. WEERSTATION VALKENBURG 800 rr 1.000 1.200 1.400 1.600 1.800 2.000 2.200 2.400 2.600 2.800 3.000 3.300 3.600 3.900 4.200 4.500 5.000 5.500 6.000 210 226 248 316 338 375 De zegening van een levensver bintenis in een openbare kerk dienst kan niet beperkt blijven tot het gangbare huwelijk. En ook mogen mensen van hetzelf de geslacht in een kerkdienst vragen om de zegen over hun re latie. Dat is de visie van de 'Commis sie tot de Zaken' (bestuur) van de Remonstrantse Broederschap. Volgende week zaterdag, 23 no vember, wordt een 'buitengewo ne algemene vergadering van be raad' gehouden om over de voor gestelde wijzigingen in de ker korde ten aanzien van levensver bintenissen te praten. Besluiten worden pas genomen op de alge mene vergadering van volgend jaar juni. Drie dingen, zegt de Commis sie tot de Zaken, bepalen de godsdienstige betekenis van een levensverbintenis tussen men sen: de intentie van liefde (zij willen hun leven delen), hun be lofte om elkaar tot hun recht te laten komen en de bede om Gods zegen over deze intentie en belof te in de samenkomst van de ge meente. Op grond hiervan, meent het bestuur, kan een levensverbinte nis niet beperkt blijven tot het huwelijk dat is gesloten volgens de bepalingen van het Burgerlijk Wetboek. "Het huwelijk is in on ze tegenwoordige samenleving een van de mogelijkheden waar mee de rechten en plichten tus sen de partners worden geregeld. Dat gebeurt ook op andere wijze, bijvoorbeeld via de notaris". Een vraag is wel, of de predi kant, in overleg met de kerke- raad, moet informeren naar en eventueel moet aandringen op een goede regeling van verant woordelijkheden tussen de part ners. Is zo'n regeling een wezen lijke voorwaarde voor de zege ning van een levensverbintenis? Over de 'band tussen twee mensen' zegt de Commissie tot de Zaken nog, dat de waarde daarvan niet wordt bepaald door een formeel moment, maar door de zuiverheid waarmee mensen elkaar vasthouden en zonodig ook weer loslaten, en de inzet waarmee zij elkaar tot hun recht laten komen. Daarnaast mag hun leven een weerschijn zijn van Gods alles en allen omvattende liefde en gerechtigheid. Ook de 'intentie van liefde' tus sen twee mensen van hetzelfde geslacht moet een plaats hebben binnen de godsdienstige ge meenschap, vindt het remon strantse kerkbestuur. "Ook voor deze levensverbintenissen zal de mogelijkheid moeten openstaan tot het afleggen van een belofte en het ontvangen van de zegen in een openbare kerkdienst". "De Broederschap kan haar houding van actieve verdraagzaamheid en openheid naar de samenle ving concreet maken met een re geling waaruit blijkt, dat homo- sexuele relaties niet tweederangs zijn". Defensiebelasting. Dezelfde 'Commissie tot de Zaken' (be stuur van de Remonstrantse Broederschap) gaat in ten brief aan leden en vrienden in op het vraagstuk van de burgerlijke on gehoorzaamheid. Sommige re monstranten doen mee aan ac ties als 'Betaal niet mee' of 'Be weging Weigering Defensiebe lasting', dit uit protest tegen de kernbewapening. Het kerkbestuur respecteert hun beslissing en gaat ervan uit dat zij de juridische en andere gevolgen daarvan aanvaarden. Het doet een beroep op gemeen ten en predikanten om deze le den zonodig pastoraal en diako- naal bij te staan. De Commissie tot de Zaken wijst er nog op, dat in de Broe derschap een bredere discussie over burgerlijke ongehoorzaam heid nog op gang moet komen. De commissie 'Oorlog en Vrede' zal volgend voorjaar een confe rentie over dit onderwerp hou den. Hervormde Kerk: beroepen te Oud-Beijerland J. Maasland Waddinxveen, te Klooster ter Apel (Gr.) - buitengewone wijk- gémeente - J. Bakker Kolder veen, te Arum-Kimswerd (Fr.) J. K. Bolt Britsum-Cornjum-Jel- sum (Fr.); aangenomen naar Bo- ven-Hardinxveld H. Roseboom Oene. Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt: beroepen te Kra- lingseveer-Krimpen aan de IJs- sel C. de Ruijter Rotterdam-Cen trum. Onderscheiding. Hoofdre dacteur M. Kopuit van het jubile rende Nieuw Israëlitisch Week blad is benoemd tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Minis ter Brinkman speldde hem giste ren in Amsterdam de versierse len op. President en profeet. Het be stuur van de 'Kerk van Jezus Christus van de Heiligen dei- Laatste Dagen' (Mormonen) in Salt Lake City (Verenigde Sta ten) heeft de 86-jarige Ezra Ta ft Benson tot nieuwe president en tevens dertiende profeet be noemd. Benson - minister van landbouw onder president Ei senhower - volgt Spencer Kim ball op, die vorige week op 90- jarige leeftijd overleed. (Er zijn over de hele wereld zo'n 5,4 miljoen mormonen, van wie ruim 3 miljoen in de Verenig de Staten). Rooms-katholieken. Vol gens de laatste statistiek van de Rooms-Kathvolieke Kerk zijn er in de wereld iets meer dan 841 miljoen rooms-katholieke gelovi gen. Dat is bijna 18 procent van de wereldbevolking. In Latijnrs- Amerika wonen naar verhouding de meesten, 41 procent van de bevolking. Als afzonderlijk land staat Brazilië op de eerste plaats. Vredesdocument. In een 'Vredesdocument' dat komende zaterdag zal verschijnen veroor delen de Spaanse bisschoppen op krachtige wfize de bewape ning, het bezit van kernwapens en de verdeling van de wereld in machtsblokken. Hoewel de bis schoppen oog hebben voor het recht van elke staat op verdedi ging van eigen grondgebied, zien zij tegelijk het grote gevaar van een zich tot een totale oorlog ont wikkelende conventionele strijd, "waarbij geen bescherming meer mogelijk is voor de burgers". De technische ontwikkeling van de bewapening heeft de tra ditionele opvatting van een 'rechtvaardige oorlog' ontkracht, zeggen de Spaanse bisschoppen, "zodat ook het begrip 'afschrik king' in een ander licht moet worden gezien". Er blijft maar één ding over: kernwapenvoor- raden bevriezen en kernwapen- vrije gebieden steeds groter ma ken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 17