Steeds
Expositieruimte van
Gemeente-Archief
verhuist naar Vliet
Akkoord over
Brill bereikt
Combinatie met centrum Pilgrim Fathers
WILD-WEST TAFERELEN
BIJ INTERTOYS: PRIJS-
SCHIETEN
DIRECTEUR,
VOORZITTER™.
Verhoging
toeslag
brandweer
IN ZO'N LIEF DUFTIE
POPPENHUIS BETAAL JE
MAAR EEN HEEL
HUURTJEBU
INTERTOYS.
Gemeente wil verkeer
op Kastanjekade weren
WOENSDAG 13 NOVEMBER 1985
De hele familie woont in
dit fantastische kinder -
bloemenhuis, kompleet
met speelfiguren.
LEIDEN - Het Gemeente-
Archief heeft een nieuwe
expositieruimte. De ver
bouwing van de panden
Vliet 41 en 43 is bijna afge
rond. Zij zullen in gebruik
worden genomen bij de
eerstvolgende tentoonstel
ling van het archief, die op
13 december wordt ge
opend.
De panden staan in verbinding met
Vliet 45, waar de permanente expo
sitie over de Pilgrim Fathers is in
gericht. Bezoekers van tentoon
stellingen van het Gemeente-Ar
chief zullen dus voortaan ook tege
lijkertijd naar de expositie van de
Pilgrim Fathers kunnen. De drie
panden krijgen een gemeenschap
pelijke entree, op nummer 45.
De expositieruimte in de panden
Vliet 41 en 43 beslaat ongeveer 93
vierkante meter. Voorheen waren
ze in gebruik als werkruimte voor
het restauratie-atelier van het Ge
meente-Archief. Dit atelier is nu
gevestigd in het gedeelte van het
archief aan de Boisotkade dat tot
voor kort als expositieruimte dien
de. Omdat de panden aan de Vliet,
die door zwam waren aangetast,
moesten worden opgeknapt, moest
het atelier al tijdelijk in de tentoon
stellingszaal worden onderge
bracht.
Directeur mr. T.N. Schelhaas
voert een aantal redenen aan om de
plaatsverwisseling tussen restaura
tie-atelier en tentoonstellingsruim
te definitief te maken. Om te begin
nen zou het zonde zijn om de ver
bouwing die noodzakelijk was om
het atelier tijdelijk aan de Boisot
kade te huisvesten, weer ongedaan
te maken, "want daarvoor zijn flin
ke kosten gemaakt". Bovendien,
zegt Schelhaas: "Het is natuurlijk
veel aardiger om de tentoonstellin
gen en de permanente expositie
over de Pilgrim Fathers in één
complex te hebben".
Kamer
Nieuw in het documentatiecen
trum over de Pilgrim Fathers is
overigens een aparte ruimte die als
éénkamerwoning is ingericht. De
ze 'kamer' is in de stijl van de ze
ventiende eeuw gebracht met spul
len uit die tijd. Op die manier
wordt een indruk gegeven hoe de
later naar Amerika uitgeweken Pil
grim Fathers in Leiden wooilden.
De verbouwing bood ook de mo
gelijkheid om in het Gemeente-Ar
chief (in het gedeelte aan de Vliet)
een fotografisch atelier in te rich
ten. "Dat betekent dat we al het fo
towerk, behalve het hele specialis
tische. nu in eigen huis kunnen
doen", zegt Schelhaas. Daarnaast
kan het archief nu zelf microfilms
maken. Dit door de groei van het
archief en door de toegenomen be
langstelling daarvoor onvermijde
lijke werk, moest het archief vroe
ger uitbesteden. "Er wordt steeds
meer om stukken gevraagd. De
slijtage wordt daardoor ook groter.
Om tegemoet te komen aan het
principe van openbaarheid van ar
chieven, moetje wel microfilmen",
aldus Schelhaas.
Vergaderruimte
expositieruimte heeft
LEIDEN - De gemeente wil het
sluipverkeer op de Kastanjekade
(tussen De Sitterlaan en Vijf Mei
laan) aanpakken.
In 1981 heeft de Kastanjekade al
een nieuwe wegindeling gekregen
met de bedoeling het sluipverkeer
uit de straat te weren en het leefkli
maat te verbeteren. Dit is, volgens
de gemeente, niet helemaal gelukt.
Ondanks het feit dat de straat door
de huidige inrichting onaantrekke
lijk is voor autoverkeer, rijden er
toch nog zo'n 1400 auto's per dag
doorheen.
De afdeling verkeer van de ge
meente is tot de conclusie geko
men dat er nog vier mogelijkheden
zijn om het sluipverkeer geheel of
gedeeltelijk te weren, te weten: het
afsluiten van het midden van de
Playmobil voor veel
speelplezier. Nu keuze
uit veel verschillende
sets voor een bijna
onmogelijke prijs.
rigens een 'multifunctioneel
karakter', zoals Schelhaas het uit
drukt. Met andere woorden; de L-
vormige zaal kan ook voor andere
doeleinden worden gebruikt, met
name als vergaderruimte, bijvoor
beeld voor de pas opgerichte afde
ling van de Nederlandse Genealo
gische Vereniging (zie de rubriek
'Steeds' van vandaag) en ook voor
het vertonen van films en dia's. Dat
levert ook nog een bezuiniging op
energiekosten op; voor avondver
gaderingen in het Gemeente-Ar
chief moest vroeger het hele com
plex aan de Boisotkade worden
verwarmd; nu kan worden vol
staan met de veel kleinere ruimte
aan de Vliet. Schelhaas heeft nog
een functie bedacht voor de expo
sitiezaal: stemlokaal bij verkiezin
gen.
De verbouwing en interne ver
huizingen betekenen volgens de
gemeente-archivaris overigens nog
niet dat het Gemeente-Archief nu
voldoende is gehuisvest. De groei
van het archief en vooral van het
aantal bezoekers (in 1967 2500. in
1985 naar verwachting zo'n 8300)
zouden in de toekomst verhuizing
naar een ander gebouw wel eens
onvermijdelijk kunnen maken.
De eerste expositie in de ten
toonstellingszaal van het Gemeen
te-Archief aan de Vliet draagt de ti
tel 'Van elders gekomen'. Zij geeft
weer hoe in 1585 de zuidelijke Ne
derlanders, in 1685 de Hugenoten
en in 1985 de buitenlanders van nu
zich in Leiden vestigden en wat de
gevolgen daarvan waren.
ADVERTENTIE
Verkoop kinderpostzegels weer begonnen
Het restaurant t>ij uitstek voor
gezellig en sfeervol dineren met
uw zakenrelatie of verenigings
bestuur.
LEIDEN - De krakers van Brill en
de universiteit hebben overeen
stemming bereikt. De krakers mo
gen voorlopig blijven zitten, zij
krijgen aansluiting op gas en licht
en zien af van alle gerechtelijke en
beroepsprocedures tegen de uni
versiteit. Volgens mr. Ton Visser,
de advocaat van de krakers, zou de
overeenkomst van deze strekking
vandaag door de betrokken partij
en worden getekend.
De overeenstemming is tot stand
gekomen, nadat beide partijen wa
ter in de wijn hebben gedaan. Voor
de bewoners van Brill betekent dit
dat zij het hoger beroep tegen het
ontruimingsvonnis van begin ok
tober intrekken. Tevens zullen zij
afzien van het 'executiegeschil',
het kort geding over de rechtma
tigheid van de ontruiming.
De krakers hebben tevens toege
zegd bezwaarschriften tegen de
verlening van de bouwvergunning
voor de bouw van de gewraakte in
pandige muur te zullen intrekken.
Volgens Visser waren de bewoners
aanvankelijk daartoe niet bereid.
"Maar het is onverstandig om de
hele deal daarop te laten afsprin
gen. Waar de muur moet komen zal
waarschijnlijk later worden gere
geld".
In ruil voor deze tegemoetko
mingen krijgen de krakers de toe
zegging dat de universiteit het
pand niet voor 15 december aan
een derde zal verkopen. Dat geeft
hun voldoende tijd om de voltooi
ing van het zogenaamde 'haalbaar
heidsonderzoek' naar de aankoop-
en restauratiemogelijkheden van
het pand af te wachten. Voorts
geeft de universiteit het verzet op
tegen de aansluiting van Brill op
gas en elektra. Met het energiebe
drijf moeten de krakers dit verder
zelf zien te regelen.
Mocht uiteindelijk blijken dat de
krakers het pand zelf niet kunnen
kopen, dan hebben ze een maand
de tijd om Brill te ontruimen, heeft
de universiteit voorts toegezegd.
De bewoners zijn echter wel ver
plicht om de makelaar en de Rijks
gebouwendienst toegang te verle
nen tot het pand.
Voor de universiteit belangrijke
punten, waarop eerder deze week
nog geen overeenstemming was
bereikt, waren het intrekken van
de gerechtelijke- en beroepsproce
dures door de krakers en de ter
mijn die de Brill-bewoners krijgen
om zelf het pand te kunnen kopen.
Woordvoerder Beets van de uni
versiteit verwacht nu ook dat de
problemen tussen de krakers en de
universiteit uit de wereld worden
geholpen.
Ton Visser vindt de overeen
komst bevredigend. "Het laat zien
dat het met krakers ook heel an
ders kan dan bijvoorbeeld in Am
sterdam". De koopprijs is verder
een zaak tussen de bewoners en de
makelaar. De exacte plaats waar de
scheidingsmuur wordt gebouwd is
ook een kwestie van verder onder
handelen.
LEIDEN - De verkoop van
kinderpostzegels is vandaag
begonnen. In Leiden kocht poli
tiecommissaris H.W. van Voor
den rechts op de foto) in het
postkantoor aan de Breestraat
de eerste serie zegels van klaar-
overs. Het thema van kinderze
gels is dit jaar 'Kind en ver
keer'. Op de postzegels wordt de
verkeersdeelnemers verzocht re
kening te houden met kinderen
in het verkeer.
Behalve kinderpostzegels zijn
er ook dit jaar weer wenskaar
ten voor kerstmis en nieuwjaar
te koop. In het Leidse postkan
toor kunnen die dagelijks van
10.00 tot 14.00 uur worden ge
kocht tot en met 24 december
LEIDEN - De Leidse brandweer
heeft met het gemeentebestuur
overeenstemming bereikt over de
verhoging van de onregelmatig
heidstoeslag van vijf tot tien pro
cent.
Het college van B en W heeft gis
teren besloten dat het redelijk is de
onregelmatigheidstoeslag voor de
brandweerlieden gelijk te trekken
met die van de fierste Hulpdienst
(EHD). Burgemeester Goekoop
deelde een en ander mee, gister
middag in een vergadering van de
raadscommissie voor algemene be
stuurlijke aangelegenheden. Vol
gens de burgemeester heeft de
houding van de Leidse brandweer,
het uitblijven van acties, de be
sluitvorming van het college van B
en W doen bespoedigen. Goekoop
prees de AbvaKabo in Leiden,
wiens optreden hij "uitermate cor
rect" zei te vinden.
Het akkoord tussen het gemeen
tebestuur en de brandweer houdt
in dat met ingang van 1 november
1985, vooruitlopend op aanbevelin
gen van het College van Arbeidsza
ken van de Vereniging van Neder
landse Gemeenten en richtlijnen
van de minister van binnenlandse
zaken, het onregelmatigheidsper
centage voor de 24 uurs-dienst is
verhoogd van vijf tot tien procent.
De hogere toeslag wordt betaald
uit een bijdrage van het ministerie
die dit jaar voor het eerst ter be
schikking wordt gesteld in het ka
der van de nieuwe brandweerwet
die in 1986 in werking zal treden.
Het aanwenden van deze bijdrage,
bedoeld voor van nieuwe taken,
betekent dat er geschrapt moet
worden in de mogelijke uitbrei
ding van het takenpakket van de
Leidse brandweer. Burgemeester
Goekoop kon er gisteren nog geen
uitsluitsel over geven welke taak
uitbreiding op een laag pitje zal
worden gezet.
De houten deuren links vormen de toegang tot zowel het documentatie
centrum over de Pilgrim Fathers, dat zich verder in de tuin uitstrekt, als
de nieuwe expositiezaal van het Gemeente-Archief in de panden Vliet 41
en 43. (foto Holvast)
Kastanjekade (tussen de Mei-
doornstraat en de Seringenstraat)
door middel van palen, het instel
len van éénrichtingsverkeer over
de gehele Kastanjekade in de rich
ting van de Lammenschansweg of
in de richting van de Herenstraat,
of een kombinatie van één- en
tweerichtingsverkeer.
Al deze mogelijkheden hebben
voor- en nadelen die in een brief
van de gemeente aan bewoners
van de Kastanjekade en omgeving
staan opgesomd. Om een indruk te
krijgen aan welke variant de bewo
ners en belanghebbende de voor
keur geven is hun ook een enquê
teformulier toegestuurd. Aan de
hand van resultaten van deze en
quête zal de gemeente besluiten of,
en zo ja welke, maatregelen getrof
fen zullen worden.
Redactie: Wim Brands Annemiek Ruygrok
geweest zijn dat die twee
nog helemaal niet geschikt wa
ren om getrouwd door het leven
te gaan. Zo liepen ze bijvoor
beeld de hele dag het liefst krij
gertje te spelen, terwijl ze onder
tussen een boerderij moesten
Stamboom (1)
De genealogie (geslachtsreken
kunde) oefent op veel mensen
een grote aantrekkingskracht
uit. Wie eenmaal is begonnen aan
de stamboom van zijn familie
weet vaak van geen ophouden
In Leiden heeft ooit een afde
ling van de Nederlandse Genea
logische Vereniging bestaan.
Door gebrek aan belangstelling
fuseerde deze afdeling met de
"Dat we nu de Leidse afdeling
weer heroprichten komt doordat
er volgens ons in deze tijd een
grote belangstelling voor de ge
nealogie is, óók in deze streek",
zegt mr. T.N. Schelhaas, gemeen
tearchivaris van Leiden en voor
zitter van het voorlopige bestuur
van de nieuwe vereniging.
De nieuwe vereniging, die vol
gende week dinsdag haar eerste
vergadering houdt in de tentoon
stellingszaal van het gemeentear
chief aan de Vliet 43 (aanvang
20.00 uur), zal naar buiten treden
onder de naam Rijnland.
Schelhaas: "Het wordt een ver
eniging voor de hele streek. Om
ons persbericht maar eens te ci
teren: De afdeling Rijnland zal
de leden omvatten van de Neder
landse Genealogische Vereni
ging die woonachtig zijn in Lei
den en omgeving, Alphen aan
den Rijn en omgeving, met als
grenzen Bodegraven en Bos
koop, en de kust- en bollen
streek, met als grens naar het
noorden Sassenheim en naar het
zuiden Katwijk en Voorscho
ten".
Stamboom (2)
Schelhaas vertelt dat er in de
laatste tien jaar steeds meer be
langstelling voor het archiefwe
zen is ontstaan. "Neem het ge
meentearchief: het aantal bezoe
ken is in de laatste tien jaar ge
stegen van 2500 naar 8500. Dat
steeds meer mensen de weg naar
het archief weten te vinden, is
een algemeen verschijnsel".
Hoe verklaart hij de gegroeide
belangstelling voor de genealo
gie? "Nostalgie speelt een be
langrijke rol", zegt de archivaris
nadat hij even heeft nagedacht.
"En de mensen hebben natuur
lijk meer vrije tijd - het bekende
verhaal".
"Ook van belang is het feit dat
de mensen tegenwoordig beter
geschoold zijn. Ik denk dan niet
eens zozeer aan kennis, nee, ik
bedoel dat scholieren bijvoor
beeld wordt geleerd hoe ze mate
riaal moeten verzamelen. Ze
worden er op uitgestuurd. En als
ik dan terugdenk aan mijn eigen
schooltijd..." Slechts eenmaal
moest de archivaris gegevens
verzamelen voor een te houden
inleiding.
Er zit in de mens een drang om
te weten waar z'n wortels zitten,
meent Schelhaas. "Waarom? Die
drang heeft alles te maken met
de vervreemding in onze samen
leving. Je hebt zo weinig identifi
catiepunten in deze maatschap
pij, daarom richten sommige
mensen de blik naar het verle
den. Ze zoeken naar zekerheid,
naar structuren. Ja, zo moet je
het zien".
Stamboom (3)
"Het leuke is: als je wat verder
komt, heb je de hulp van ande
ren nodig, die jou kunnen hel
pen. Want bedenk wel dat je
geen school kunt bezoeken om
het zoeken onder de knie te krij
gen; je moet verder aan de hand
van mensen die meer weten dan
jij. Dat werken in groepsverband
is leuk".
"Trouwens, nu ik het toch over
groepsverband heb...er is sprake
van een nieuwe ontwikkeling: de
Een familiewapen uit het Gemeente-Archief van Leidenaar
Adriaan van Swieten. Het bestuderen daarvan behoort ook tot de
genealogie.
plaatselijke verenigingen gaan
tegenwoordig op een andere ma
nier met het materiaal om. Er
wordt veel meer samengewerkt
dan vroeger. Zo van: als jij nu de
ze aspecten onder handen
neemt, dan zal ik..."
"Wat word je wijzer van de ge
nealogie? - dat is een moeilijke
vraag. Ik bedoel, die vraag kun je
bij alles wat een mens doet wel
stellen. Toch zou ik wel een ant
woord kunnen geven: ik denk
dat mensen die zich op de genea
logie storten op den duur zeer
veel genoegen beleven aan die
bezigheid en dat is toch belang
rijk, lijkt mij. Gewoon: het ple
zier van het uitzoeken".
"Genealogie is trouwens meer
dan alleen maar het opzoeken
van geboorte- en sterfdata. Die
gegevens vormen het skelet. Het
is de kunst om dat skelet op te
vullen met andere feiten. Hoe?
Nou kijk, je moet stukken zien te
vinden waarin gegevens staan
over je voorouders. Die stukken
zijn er".
"Een voorbeeld van hoe je te
werk kunt gaan: vroeger was de
sterfte groot, vooral vrouwen
stierven jong, welnu, het gevolg
daarvan was dat mannen vaak
drie of vier keer trouwden tij
dens hun leven...als je nu naar
het weeskamerarchief gaat, kun
je vaak hele stukken vinden
over: de inkomsten, de inboedel
en ga zo maar door".
"Nu zullen sommige mensen
zeggen: ja maar. wat heb je aan
die feiten? Veel, antwoord ik
dan, dank zij dit soort gegevens
vul je het skelet op, breng je die
mensen tot leven".
Om te bewijzen datje vaak leu
ke ontdekkingen doet, vertelt
Schelhaas een familieverhaal.
"Twee van mijn voorouders zijn
in de vorige eeuw jong getrouwd.
Dat verhaal werd vaak in de fa
milie verteld, want het moet zo
"Maar waarom trouwden die
mensen dan zo jong? Die vraag
heb ik me vaak gesteld en dank
zij mijn interesse in de genealo
gie ben ik op het antwoord geko
men. Zo rond 1811 moesten veel
mannen met Napoleon naar Rus
land. Je kon de dans ontspringen
door te trouwen. Dat hebben
mijn voorouders dus gedaan".
Brugman (3)
Over Brugman, de volksprediker
die zoveel mensen aan zijn voe
ten wist te krijgen, hebben we
enige tijd geleden in deze ru
briek geschreven. Dat was naar
aanleiding van het artikel van de
Groningse wetenschapper Van
den Hombergh. Hij had dat arti
kel naar een aantal gemeenten
waar Brugman heeft gepreekt
opgestuurd.
Ook naar de gemeente Leiden
aangezien Brugman hier ook
heeft staan te praten als Brug
man. De vraag van Van den
Hombergh was: wilt u een straat
naam naar de prediker vernoe
men want dat verdient hij wel.
"Nee", zegt de Groningse we
tenschapper, "van de gemeente
Leiden heeft hij nog niets mogen
vernemen. Een aantal andere ge
meenten hebben wel op een leu
ke manier gereageerd"
De commissie straatnamen
maar eens gebeld. Wat gaan ze
doen met het voorstel van Van
den Hombergh? "Heeft die man
nog geen antwoord gehad?", zegt
de secretaris van de commissie.
Schaap. "O, ik dacht anders dat
wij hem al hadden laten weten
dat we er niets voor voelen om
Brugman te eren met een straat"
"Waarom niet? Moet u nou ho
ren...omdat die prediker nou een
paar keer Leiden is geweest, ga
je hem toch niet direct eren met
een straat. Dat lijkt mij echt te
veel van het goede"
"We kunnen overigens niet
eens een straat naar Brugman
noemen", besluit Schaap "Zelfs
als we dat zouden willen. We
hebben namelijk geen straten
