Nieuw wapen
bij aanpak
wanbetaling
Nederlandse tulpen uit...
Japan
Tincrisis woekert voort
Kostenstijging hindert KLM
Proef met 'energiesleutel'
Succes Wallraff: grote
koppelbaas gearresteerd
Bouwbedrijven willen
af van premiesysteem
"STARDUST"
VRIJDAG 8 NOVEMBER 1985
ECONOMIE
PAGINA 9
DEN HAAG (GPD) - Om een eind te maken aan het toene
mend aantal wanbetalingen, overwegen de vier grote
steden (Den Haag, Amsterdam, Rotterdam en Utrecht) de
invoering van 'energiesleutels', waarmee een klant in
principe niet meer stroom afnemen dan het betaalde
voorschotbedrag toestaat.
Rond de jaarwisseling zou al wor
den begonnen met de produktie
van enkele duizenden sleutels, een
moderne versie van het vroegere
muntje. In Rotterdam begint in no
vember al een proef met dergelijke
apparatuur onder personeelsleden
van het energiebedrijf, zo hebben
woordvoerders van .de in Amster
dam en Zaandam gevestigde be-
drijvencombinatie IPC/Alreso be
kend gemaakt.
Met de invoering van "energie-
sleutels" zou een eind komen aan
het huidige systeem van afsluitin
gen bij wanbetaling. De klant moet
met de sleutel naar het plaatselijk
elektriciteitsbedrijf gaan, om het
Koopkracht in
Oost-Azië het
ineest gestegen
NEW YORK (UPI) - In de afgelo
pen tien jaar is de koopkracht van
industrie-arbeiders verreweg het
sterkst toegenomen in de opko
mende industrielanden van Oost-
Azië. Dit blijkt uit een rapport van
de Conference Board, een onder
zoeksorganisatie van het Ameri
kaanse bedrijfsleven.
De Conference Board heeft voor
de periode 1975-1984 voor 28 lan
den de ontwikkeling van het ge
middelde uurloon in de industrie
gecorrigeerd voor de inflatie. Daar
uit zijn Taiwan, Zuid-Korea, Singa
pore, Griekenland en Hongkong
naar voren gekomen als de landen
waar de reële koopkracht het
sterkst omhoog is gegaan. Koplo
per is Taiwan met een toeneming
van 112 procent. Daarna komen
Zuid-Korea met 100 procent, Sin
gapore met 88 procent, Grieken
land met 66 procent en Hongkong
met vijftig procent. Slechts in twee
landen is de koopkracht in de ge-
apparaat daar in een computer te
laten programmeren. Daarmee
koopt de klant voor een bepaalde
tijd een hoeveelheid stroom. In
principe kan op deze manier wor
den voorkomen dat mensen meer
stroom afnemen dan het betaalde
voorschotbedrag toestaat. De
GEB's lijden nu nog een enorme
schade door de vele honderden
miljoenen betalingsachterstand.
De apparatuur zou, wanneer de
sleutel bij 50.000 aansluitingen
wordt geinstalleerd, bijna 450 gul
den per klant gaan kosten. Dat
staat, aldus een woordvoerder van
IPC, "in geen verhouding" tot de
financiële problemen waarin de
energiebedrijven door het toene
mend aantal wanbetalers nu verke-
Een woordvoerder van de ver
eniging van elektriciteitsbedrijven
in Nederland (VEEN) noemt de
mededelingen van IPC en Alreso
"voorbarig". De invoering van
energiesleutels zou nog jaren op
zich kunnen laten wachten. "Er is
in ieder geval geen sprake van dat
landelijke invoering wordt over
wogen". Het Haagse energiebedrijf
ontkent met IPC en Alreso in on
derhandeling te zijn over de aan
schaf van energiesleutels.
De proef die in november in Rot
terdam van start gaat richt zich, al-
Vrees voor 'anarchie' op grondstoffenmartk
LELYSTAD - Minister Smit-Kroes heeft gisteren de nu voltooide rijks
weg A6 officieel geopend, Het verkeer tussen Muiderberg en Emmeloord
heeft nu de beschikking over een snelweg met 2x2 rijstroken. «foto anpi
LONDEN (Rtr/ANP) -
tuatie op de internationale tin-
markt zal zeker nog een week
voortduren. Tweedaags spoedbe
raad van de in de Internationale
Tinraad (ITC) verenigde produce
rende en verbruikende landen is
gisteren afgesloten zonder resul
taat. Volgende week donderdag
zullen de afgevaardigden voor de
derde keer binnen twee weken bij
eenkomen, zo is meegedeeld in
Londen.
De crisis op de internationale tin-
markt brak uit op 24 oktober. De
beheerder van de buffervoorraad
van de ITC liet toen weten geen
geld meer te hebben om de tinprijs
via steunaankopen boven het afge
sproken minimum van 8.500 pond
sterling per ton te houden. De prijs
kelderde daarop op de Londense
metaalbeurs (LME), met de markt
in het Maleisische Koeala Loem-
poer bepalend voor de internatio
nale tinhandel, tot 8.140 pond. Dat
was voor het bestuur van de LME
aanleiding de handel stop te zetten.
De Londense markt is nog steeds
gesloten en zal dat waarschijnlijk
ook blijven tot de volgende bijeen
komst van de 22 ITC-landen.
Het onvermogen van de ITC-lan
den om de crisis te bezweren, bij-
Koersverschillen drukken winst
AMSTERDAM (ANP) - De KLM
heeft over de eerste helft van dit
jaar een hogere omzet, maar een
iets lagere nettowinst behaald dan
over dezelfde periode vorig jaar.
Koersverschillen hebben de lucht
vaartmaatschappij parten ge
speeld, zo blijkt uit het halfjaarbe
richt.
De bedrijfsinkomsten stegen
met elf procent tot ruim 3.2 mil
jard, maar de bedrijfslasten stegen
twaalf procent tot 2.95 miljard gul
den. Het resultaat werd bovendien
De daling van de winst vindt gro
tendeels zijn oorzaak in een ongun
stige ontwikkeling in het tweede
kwartaal. De KLM schrijft dit toe
aan koersverschillen, die geleid
hebben tot grotere bedrijfskosten.
Het afgelopen halfjaar betekenden
die verschillen een nadeel van 68,5
miljoen gulden, tegenover een
Enquête naar
voorbeeld door extra geld beschik
baar te stellen, leidt met de dag tot
groter ongenoegen bij het bestuur
van de LME, de tinhandelaren op
beurs en de schuldeisers van de
ITC. De tinraad heeft bij banken
tussen de 300 en 400 miljoen pond
sterling geleend om steunaanko
pen te kunnen financieren. Eerder
deze week liet een groep van zes
tien schuldeisers weten bereid te
zijn uitstel van schuldaflossing te
geven mits de ITC-landen meer
geld beschikbaar stellen en borg
staan voor de al aangegane lenin
gen. Zij verlangden uiterlijk vrij
dagmorgen een reactie van de ITC.
maar zullen die als gevolg van het
mislukken van het spoedberaad
niet krijgen.
De Britse regering heeft al de
verantwoordelijkheid aanvaard
voor haar aandeel in de schuld van
de ITC, maar de Europese Ge
meenschap, die binnen de tinraad
met één stem spreekt, wil alvorens
zich garant te stellen voor de schul
den eerst een grondig onderzoek
van de boekhouding van de ITC.
Ook tegenover de tinhandelaren
op de LME heeft de ITC aanzienlij
ke verplichtingen. De raad heeft
zich contractueel vastgelegd op de
aankoop van duizenden tonnen
tin, maar is bij de huidige stand
van zaken niet in staat de contrac
ten na te komen. Als de ITC defini
tief zou besluiten om de steunaan
kopen te verminderen of helemaal
stop te zetten valt een forse daling
van de tinprijs te verwachten, wat
voor de handelaren een enorme
strop zou betekenen.
Het bestuur van de LME zit met
de crisis ook behoorlijk in zijn
maag. Het vreest dat de positie van
de hele metaalbeurs in gevaar kan
komen. Sinds de handel in tin
werd stopgezet worden er ook op
de andere metaalmarkten in Lon
den aanzienlijk minder zaken ge
daan. De voorzitter van het be
stuur, Jacques Lion, deed gisteren
een beroep op de Britse premier
Margaret Thatcher om tussenbeide
te komen. „Als het principe van
vertrouwen in de internationale
handel wordt losgelaten zal dat lei
den tot anarchie, niet alleen bij de
handel in grondstoffen, maar bij
internationale transacties van al
lerlei aard", aldus Lion in een brief
aan de premier.
Rondrazende
besteller
al te ijverig
LONDEN (DPA) - De Britse
Posterijen hebben hun snelste
bezorger beteugeld. De joggen
de besteller Paul Mason placht
zijn brieven en pakjes in razen
de snelheid af te leveren. Elke
kortere weg op de 17 kilometer
lange route benutte hij, sprin
gend over heggen en hekken.
Hij deed zijn werk in het dorp
Lutton en omstreken in het
graafschap Lincolnshire zo in
drie uur, vier uur sneller dan
normaal.
De uitgespaarde uren wilde
Mason als overuren uitbetaald
krijgen, maar zijn meerderen
vonden dat bedrog. Hij werd
geschorst hangende een uit
spraak van het ambtenarenge
recht. Nu is hij weer in dienst
genomen en heeft beloofd zich
in de toekomst te zullen hou
den aan de voorschriften en er
de tijd voo
zelfde
eerste helft
noemde periode sterk verminderd dat^at^ecrëteris Brökx hïï ...-
SfJSri'iljr® gewikkelde en ondoorzichtige sys-
teem van subsidiering van koop
woningen op de helling moet zet
ten. Volgens hen is een eenmalige
subsidie voor de koper van een
nieuwbouwwoning veel aantrek-
Portugal (zestien procent)
De Conference Board stelt in het
rapport vast dat de meeste landen
de kloof in koopkracht met de Ver
enigde Staten hebben kunnen ver-
smullen. De koopkracht van de dïïïïdSdrtS'
Amerikaanse industrie-arbeider ko^Jp zal b^vorderen.
Dit is gisteren in de Tweede Ka
mer gebleken. De volkshuisves
tingsspecialisten van de verschil
lende fracties hadden een hoorzit
ting georganiseerd met vertegen
woordigers van wetenschappelijke
onderzoeksinstellingen en het
bouwbedrijfsleven. Onderwerp
van de hoorzitting was de toekom-
Cnampignons Stige behoefte aan woningbouw en
Nederland heeft zich sinds 1978 de vraag naar woningen,
ontwikkeld tot de op een na groot-
ste exporteur van champignoncon- Kopers van premiewoningen
serven. De Nederlandse industrie krijgen in het huidige systeem een
voerde vorig jaar 83,4 miljoen liter vast bedrag per jaar, soms wel
champignons in glas of blik uit. twintig jaar lang, afhankelijk van
Grootste exporteur was de Volks- de categorie.Volgens woordvoer-
republiek China met 96,7 miljoen der ir W. Koning van de Neder-
liter. Verhoudingsgewijs is het Ne- landse vereniging van Projectont-
derlandse aandeel in de wereld- wikkelingsmaatschappijen (Ne-
handel echter iets gedaald. Van prom) moet Brokx kopers van pre-
26,1 procent in '83 tot 25,8 procent miewoningen een eenmalige subsi-
vorig jaar. Dit blijkt uit cijfers van die geven van 12.000 gulden. Als ze
het Produktschap voor Groenten in een stadsvernieuwingsbuurt
aen. net resultaat wera oovenaien i
met 3 miljoen gedrukt door de bui- KOT*tPT* WPFKP11
tengewone baten en lasten, terwijl IYUI ltA
dus het plaatselijk energiebedrijf, die vorig jaar daarentegen de winst
in eerste instantie vooral op de met een kleine 8 miljoen omhoog SCHIPHOL (GPD) - De KLM gaat
technische mogelijkheden. De stuwden. De nettowinst over de een enquête houden onder het hele
"energiesleutel" wordt in Rotter- eerste helft van dit jaar kwam daar- personeel naar de behoefte aan ar-
dam overigens "magneetkaart" ge- door uit op ruim 303 miljoen gul- beidstijdverkorting. De luchtvaart-
noemd, maar werkt verder op de- den tegenover 319 miljoen in de maatschappij laat dit onderzoek
door een extern bureau uitvoeren.
De bonden zijn inmiddels ingelicht
over van het voornemen van de
KLM-directie.
De cao-onderhandelingen over
arbeidstijdverkorting tussen KLM
en vakbonden leidden in mei en ju
ni tot acties van de Vervoersbond
FNV. Deze bond wilde nog dit jaar
invoering van arbeidstijdverkor
ting van 40 naar 38 uur per week.
De KLM wees dit af en stelde hier
n het pas vol6end Jaar over te willen pra-
dertig ten- Uiteindelijk zijn alle betrok-
achterstallie ken bonden en luchtvaartmaat-
>rden uitee schappij akkoord gegaan met de
afspraak dat in 1986 uitzicht i
zijn op arbeidstijdverkorting
40 naar 38 uur. In de derde week
november zullen de cao-onder-
voordelig effect van 22,9 miljoen
over de eerste helft van vorig jaar.
In het tweede kwartaal leverden ze
een nadeel op van 43,3 miljoen, te
genover 24,2 miljoen vorig jaar.
De vervoersinkomsten van de
KLM stegen over het eerste half
jaar met tien procent tot 2.7 mil
jard. In tonnen per kilometers ge
rekend nam de produktie met vijf
procent toe, maar de beladings
graad daalde van 70,3 naar 67,8.
Het vervoer van lijndienstpassa
giers 5 procent) en post 30
procent) nam toe, maar charters (-
47 procent) en vracht (- 2 procent)
namen af. In het laatste kwartaal
Drocent*6maar^ de° bedri^kosten tie hadden gehouden voor hun baas, is Remmert gearresteerd. Remmert.
met 12 procerrt. die d<>or Günter Wallraff in zijn boek Ik, Ali' zeer scherp is aangevallen,
ee^eroei'm Vlë^passagiersvervoer raffs boek wordt hÜ vooral beschuldigd van hét ontduiken van wetten op
ge groei in het p^sagiersvervoer, he( gebjed van de arbeidstijd en de werkomstandigheden.
zestig procent van het Z',n arrestatie- dle door het Westberlijnse dagblad TAZ wordt gemeld,
vel voer van de KLM uitmaakt zal volgl nadal de openbare aanklager in Duisburg een onderzoek heeft ïnge-
aanhouden. In het vrachtverv'oer, s[ejd Eerder werd Remmert s onderaannemer Vogel opgepakt. Integen-
kleine veertig Droeent van de stellln« tot Vogel blijft Remmert wegens 'vluchtgevaar in de cel
l Kleine veerug pruueni V«U1 Ut r»nr>nl->aar Minictorio in n.iicK.irn unlrln
die gerekend in tonnen keer kilo
meters bijna zestig procent
de grote bazen in de Westduitse koppelbazenbranche. In Wall-
Het Openbaar Ministerie in Duisburg wilde desgevraagd bevestigen
noch ontkennen of Remmert in de gevangenis zit. Ook over een eventue-
uv,. 11C11L Vdii tiii le aanklacht wilde de hoofdofficier van justitie niets zeggen. Hij beriep
positief benvloed door de veriToop op de Westduitse wet over data-beveiliging.
produktie, wordt geen verdere te
ruggang verwacht. Het resultaat
de eerste helft van dit jaar
twee DC-8 vliegtuigen, het
geen een boekwinst van f 5,3 mil
joen betekende.
Inmiddels zijn van het boek van Wallraff in Duitsland 650.000 exempla-
i verkocht of besteld. Nog nooit eerder heeft een boek in zo'n korte tijd
n dergelijke oplage gehaald.
DEN HAAG (ANP) - De grote
ningbouwers in Nederland vinden
terie heeft onlangs nog
licht gebracht dat
miljard gulden aa
onderhoud moet worden uitge
voerd.
In de eerste drie kwartalen van
dit jaar is overigens 20 procent
Timfsdim SSËftSg g^ond^^op ^wJeTt
gen woning heeft. Ook hij hij de
huidige subsidieregelingen
nieuwe koopwoningen. Volgens
hem zijn die regelingen veel te
DEN HAAG (ANP) - De Neder
landse export groeit flink door. In
- de eerste negen maanden van dit
1986 uitzichtjnoet jaar wer(j voor 172 miljard gulden
u^gevoer(jf gif procent meer dan in
dezelfde periode vorig jaar. Ook de
invoer blijft toenemen. In de eerste
negen maanden lag die op ruim 165
miljard gulden, dertien procent
meer dan in dezelfde periode vorig
jaar.
Het positieve uitvoersaldo kwam
daarmee over de eerste drie kwar
talen 1985 op 6,5 miljard gulden.
Vorig jaar was dat in de overeen
komstige periode 8,4 miljard gul
den, zo blijkt uit gegevens
niet bekend. De bond gaat
uit dat de KLM de arbeidstijdver-
1 groot deel uit ren- Centraal Bureau voor de Statistiek.
niet loeisch dementsverbetering en produkti-
logiscn vlteltsstljg,ng (winst) zal moeten fi-
In september werd voor 18,6 mil
jard gulden uitgevoerd, tien pro
cent meer dan in dezelfde maand
ln- en uitvoer
blijven stijgen
in 1984. De invoer lag in september
met 18 miljard gulden elf procent
hoger dan in dezelfde maand in
1984.
Overigens is de export van in
dustriële produkten sinds 1980 het
snelst gegroeid bij middelgrote be
drijven met met minimaal tien en
maximaal honderd werknemers in
dienst. Gemeten in geld is de ex-
portomzet van deze groep bedrij
ven met bijna veertig procent ge
stegen. Dit valt op in een rapport
van het Economisch Instituut voor
het Midden- en Kleinbedrijf (EIM).
De kleine bedrijven en de grote on
dernemingen zagen in de periode
tussen 1980 en 1984 hun gezamen
lijke exportresultaat met 25 pro
cent toenemen.
Op het ogenblik bijvoorbeeld is
85 procent van de export in handen
van een half procent van alle Ne
derlandse bedrijven. Slechts acht
procent van het bedrijfsleven ex
porteert zijn produkten naar het
buitenland. Volgens het econo
misch instituut kan de Nederland
se export alleen nog verder groeien
als meer kleine en middelgrote be
drijven zich op het buitenland
gaan richten. Van de grote immers
exporteert al 86 procent. Van de
middelgrote bedrijven exporteert
54 procent, van de kleintjes zestien
procent.
1 Fruit.
Zwart geld
worden gebouwd, zou de eenmali
ge premie 20.000 gulden moeten
bedragen.
Strenge keuringseisen beschermen eigen (dure) teelt
De autoriteiten in China hebben
in augustus en september 3,5 mil
jard yuan, tegen de 3,5 miljard gul-
Hoewei de leegstand gemiddeld
ver het gehele land gezien nog
den,"aan zwart geld boven water wel lijkt mee te vallen, wees Ko-
weten te halen. Het gaat nog maar hing erop dat sommige complexen
om het topje van de ijsberg, zo voor veertig procent leeg staan,
heeft Lu Hanfeng van het centrale Van de 22.000 premiewoningen die
bureau voor de belastingen in Chi- in 1984 in de categorieën B en C
na gemeld in een artikel op de gebouwd zijn, moeten er volgens
voorpagina van het Chinese Volks- hem nog 18.000 worden verkocht,
dagblad. Het gaat om ontdoken be- De Neprom stelt dan ook voor deze
lastinggelden, verborgen winsten woningen om te zetten in premie-
en onwettige salarisverhogingen. A-huizen. Daarop zit de meeste
subsidie.
Miljardenorder Bijna iedereen op de hoorzitting
TT J1A1. was van mening dat Brokx'nieuw-
United Airlines, de grootste com- bouwprogramma's voor de komen-
merciele luchtvaartmaatschappij de jaren te optimistiSch zijn. De
ter wereld, heeft gisteren een order hoogleraar volkshuisvesting dr ir
v?or. L6 Verkeersvhfe£l?lgen ff" H. Priemus hield de Kamer voor
plaatst by de Boeing-fabneken. De dat de aandacht van de „verheid
order waarmee een bedrag is ge- vee, mecr moet uitgaan naar reno.
moeid van meer dan 3 miljard dol- vaüe en verbetering van oude we
ar is de grootste uit de burger- m n Onderzoek van het minis-
luchtvaartgeschiedenis.
ADVERTENTIE
SPEELCLUB CASINO
Dagei
24er observatie roulette en naturel 21
Gezellige sleer, gratis hapjes en dranl
Tot ziens in Casino "STARDUST"
Prinsessekade 5, Leiden (Centrum)
TO YAM A - „Oranda? Oranda?
Wacht eens even...". De zoveelste
Japanner die even moet nadenken
als je vertelt dat je uit Nederland
komt. Lang duurt het meestal niet
voor het verlossende woord eruit
is: „O ja, natuurlijk, tjuripu!".
De tulp is het eerste (niet zelden
het enige) dat de Japanner in zijn
geheugen-laatje 'Holand' heeft lig
gen. Af en toe kom je iemand tegen
die het idee heeft dat heel Neder
land is bedekt met een dik bloe-
door
Ruud Kreutzer
mentapijt. Een buitenlander die
Holland en tulpen in een adem
noemt, daar is toch niets bijzon
ders aan, zult u zeggen. Toch wel.
Want onze tulpen zijn in Japan niet
te koop. De winkelaar die hier met
een doosje bollen naar huis gaat
heeft een produkt dat tien tegen
een afkomstig is van eigen bodem.
De Japanse tulp (of hyacint of le
lie of narcis) zelf ziet er precies een
der uit als zijn Hillegomse collega.
Soms dragen ze zelfs onvervalst
Hollandse namen, zoals 'Jan Bos',
'Amsterdam', 'Kees Nelis' of
'Delft's Blue-
Het enige verschil is de prijs. Een
simpele recht-toe-recht-aan bloem
bol gaat hier voor 100 Yen ofwel
Bloembollen worden klaargemaakt voor verzending in Toyama
W^ÊU pas als die test r
gatief uitvalt mag hij het land
Tegen die tijd is de oorspronkelij-
en ongedierte.
Volgens Nederland is dat een on
mogelijke eis. „In elk levend mate
ke bol volstrekt waardeloos gewor- riaal kun je wel wat vinden", zegt
den voor de handel en alleen nog A.J. Timmerman, de landbouw
bruikbaar om verder te kweken.
i de ambassade in Tokio,
„en dat weten de Japanners na
tuurlijk ook wel. Alle ziekten die m
Nederland voorkomen, zijn nu ook
Ziekten
WÊfÊM Japan is het enige land ter we-
een gulden veertig over de toon- reld met zo'n strenge keuring. De al ,n Japan aanwezig. Nederland i
bank. Ik heb mij laten vertellen dat officiële reden is dat Japan plan- wat betreft het onderzoek van bol-
tenziekten en virussen buiten de gewassen de top v~ J
grenzen wil houden, maar boze ex
porteurs houden vol dat het ge
woon een manier is om de binnen
landse producenten te beschermen
tegen concurrentie van buiten. Ja-
Nederlandse exporteur het
zelfde produkt voor een derde van
de prijs zou kunnen aanbieden.
De Japanse overheid verlangt
echter van importeurs dat de bol
len eerst worden uitgeplant in Ja
panse grond. Als het eerste groen
de wereld, en
onze produkten zijn zo gezond als
redelijkerwijs gesproken mogelijk
Voorlopig blijft Nederland pro
beren om de Japanse Plantenziek-
pan eist dat alle geïmporteerde tenkundige Dienst te overtuigen
opkomt wordt de bol onderzocht planten geheel vrij zijn van ziekten dat het onmogelijk
nnodig i
om de importbollen te onderwer
pen aan een zo strenge keuring, die
de handel in feite onmogelijk
maakt. Intussen blijft de merk
waardige situatie voortbestaan dat
Nederland ongeveer evenveel tul
pen importeert uit Japan (in 1984
voor ongeveer vijf miljoen gulden)
als het naar dat land exporteert
(ruim zeven miljoen gulden in dat
zelfde jaar).
Bollenstreek
Als we aankomen in Toyama, de
hoofdstad van de Japanse bollen
streek, zijn we nog net op tijd om te
zien hoe de laatste kisten met bol
len op vrachtwagens worden gesta
peld. Yoshitaka Mizuno, directeur
van de Toyama Bollenkwekers
Vereniging, vertelt vol trots dat de
lading lelies voor Nederland be
stemd is. 'Had je gisteren moeten
komen, toen stond deze hele hal
vol met kisten voor Rotterdam'.
'Wij kweken hier al zeventig jaar
bollen', zegt Mizuno. 'Mijn vader
was een van de eerste kwekers
hier', een wapenfeit dat hem een
standbeeld heeft opgeleverd. De
oude Mizuno heeft nooit kunnen
vermoeden dat de tulpen uit Toya
ma het onderwerp van een interna
tionaal handelsconflict zouden
worden met het verre Nederland.
Buiten is het intussen donker,
als Mizuno uiteindelijk verzucht
dat hij, en de zeshonderd kwekers
in Toyama die hij vertegenwoor
digt, hopen dat de Japanse markt
gesloten blijft voor buitenlandse
bloembollen. 'Als Japan zijn gren
zen opent, komen Toyama en Nii-
gata (buurprovincie) in de proble
men'. Toyama ligt aan de Japanse
Zee, de 'achterkant van Japan', die
's winters wordt bedolven onder
een dik pak sneeuw. Het gebied
kampt met leeglopende dorpen, en
mannen die in de winter elders
werk moeten zoeken.
Goedkoper
Mizuno vindt trouwens dat de
Nederlandse bollenkwekers een
grote vergissing* maken, wanneer
zij denken dat er in Japan veel te
verdienen is. 'De bollen zijn hier
inderdaad veel duurder dan op de
Singel in Amsterdam (Mizuno is
vele malen in Nederland geweest).
Maar zelfs als bloembollen veel
goedkoper zouden zijn hier in Ja
pan, dan nog zou de verkoop niet
zoveel omhoog gaan. De Neder
landse exporteurs zijn veel te opti
mistisch'.
De belangrijkste reden daarvoor
is dat de meeste Japanners geen
tuin hebben, of een hele kleine
tuin. Bovendien hebben maar heel
weinig mensen planten in huis.
Timmerman van de Nederlandse
ambassade haalt zijn schouders op
over dit argument. 'Ik weet het
niet. Ik lees wel eens dat er studies
zijn gedaan, die zeggen dat de afzet
zeker tien maal zo groot zou kun
nen worden. Maar dat is het punt
niet. Wij willen gewoon behandeld
worden zoals het hoort, en dan zien
we later wel of het veel uitmaakt'.
Hetzelfde argument werd van Ja
panse zijde trouwens ook gebruikt
ten aanzien van snijbloemen, her
innert Timmerman zich. Sinds sep
tember inspecteren Japanse con
troleurs die - na lang aandringen
van Nederland - in Nederland zelf.
Dat levert enorme besparingen op.
vooral in tijd, en in de bloemenwe
reld is dat van levensbelang. De
nieuwe opzet heefl al meteen ge
leid tot een opmerkelijke stijging
in de Nederlandse export naar het
land van de rijzende zon. In sep
tember ging voor driehonderddui
zend gulden aan bloemen richting
Japan, en in oktober zelfs meer
dan een miljoen. Dat is vier maal
zoveel als dezelfde periode een jaar
geleden. 'Er is geen enkele reden
om te denken dat hetzelfde niet bij
bloembollen herhaald zou kunnen
worden', besluit Timmerman.
