Londen zegt ja
tegen SDI-plan
Russen lijken bereid zaken te doen
Europees mimtelab gelanceerd
Uw ambassadeur
in het Oosten
is terug met een
schitterende
collectie tapijten.
Ontvoerde Russen
in Beiroet vrij
Heseltine achter ruimteoorlog
Craxi blijft
Ultra-rechts wint in Z.-Afrika
Keers.
Wijsheid in OosterseTapijten.
DONDERDAG 31 OKTOBER 1985
BRUSSEL - De Verenigde Staten en Groot-Brittannië hebben gisteren in beginsel over
eenstemming bereikt over de Britse deelname aan het Amerikaanse 'strategisch defen
sie-initiatief (SDI), de plannen voor een systeem van ruimteverdediging.
De Amerikaanse minister van de
fensie Weinberger en .zijn Britse
collega Heseltine hebben in Brus
sel nog geen formeel akkoord ge
sloten, omdat daarvoor eerst de
goedkeuring van hun regeringen
en parlementen vereist is. Voorals
nog is slechts de formule vastge
legd, volgens welke de Britse deel
name zal gaan verlopen, aldus He
seltine.
door
Hans de Bruijn
De Brit verklaarde dat Weinber
ger hem ook nog geen garanties
heeft kunnen geven voor financië
le bijdragen en voor de precieze
deelname door de Britse industrie.
In eerdere verklaringen had Hesel
tine gesproken van een Ameri
kaanse bijdrage van bijna 7 miljard
gulden ten behoeve van de 18 voor
lopig bekende Britse SDI-projec-
De Britten zijn met de Italianen
de eerste bondgenoten die het met
de Amerikanen op hoofdlijnen zijn
eens geworden. De onderhandelin
gen met West-Duitsland zijn nog
aan de gang, maar de Bondsrege
ring heeft nog geen ja gezegd tegen
regeringsdeelname aan SDI. Di
verse andere landen, waaronder
Nederland en Frankrijk, hebben
deelname via de regering afgewe-
Heseltine verklaarde na zijn on
derhoud met Weinberger dat
Groot-Brittannië een volwaardig
partner van de Verenigde Staten
wil zijn en dat uit de Britse deelna
me een ruim aantal arbeidsplaat
sen in de Britse industrie zal voort
vloeien. Weinberger heeft de Brit
van de Amerikaanse bereidheid
daartoe verzekerd, zo bleek in
Brussel.
Welke omvang de Britse deelna
me uiteindelijk zal krijgen is nog
onbekend. De 7 miljard gulden
BEIROET (AP) - Drie medewer
kers van de Russische ambassade
in Libanon, die twee geleden ont
voerd werden, zijn gisteren vrijge
laten. Dit heeft een woordvoerder
van de Russische ambassade mee
gedeeld.
'Ze zijn alle drie vrijgelaten en
verkeren in goede gezondheid,' zei
de woordvoerder. Direct na de be
kendmaking van het nieuws door
radiostations .in West-Beiroet trok
ken linkse miliciens de straat op
om met schoten in de lucht uiting
te geven aan hun vreugde over de
ROME (GPD) - De kabinetscrisis
in Italië is overgewaaid. Als de vijf
coalitiepartijen aan het hele land
wilden demonstreren, dat de crisis
geheel overbodig en ongemoti
veerd is geweest, hadden ze geen
betere methode kunnen bedenken
dan ze nu gevolgd hebben. In een
tweedaagse beraad tussen premier
Craxi en de partijleiders hebben zij
overeenstemming bereikt over een
gezamenlijk politiek document, op
grond waarvan Craxi donderdag
mogen aan president Cossiga kan
meedelen, dat alle misverstanden
zijn opgelost en dat hij bereid is
met zijn oude kabinet verder te re
geren.
Beleefdheidshalve liet hij in zijn
verklaring na afloop van het be
raad in het midden, hoe president
Cossiga hierop zou reageren, maar
het stond woensdag al in alle kran
ten: Cossiga zal het ingediende
ontslag afwijzen en het kabinet te
rug verwijzen naar het parlement
voor een vertrouwensvotum.
vrijlating van het drietal. Zij heb
ben de afgelopen twee weken de
stad uitgekamd om de drie Russen
op te sporen.
In militiekringen werd verno
men dat de Russen kennelijk wa
ren vrijgelaten in de soennitische
wijk Basra in west-Beiroet. Zij ver
schenen later bij de zwaarbewaak
te Russische ambassade aan de
Mazraa-kustweg.
De vrijlating werd voorafgegaan
door intensief overleg in Beiroet en
Damascus tussen hooggeplaatste
Syrische functionarissen, Libane
se militieleiders en Russische di
plomaten.
Er gingen steeds mëer geruchten
dat de ontvoerde Russen werden
vastgehouden door Palestijnse
guerrillastrijders in een van de
vluchtelingenkampen van Beiroet
om een nieuw offensief van de sji'i-
tische Amalmilitie en andere door
Syrië gesteunde strijdgroepen te
gen de kampen te verhinderen. Er
zijn echter tot dusver geen harde
aanwijzingen die op Palestijnse be
trokkenheid duiden.
De ontvoering van de Russen
kwam voor Syrië uiterst ongele
gen, omdat het land juist vredeson
derhandelingen belegd had tussen
de drie belangrijkste christelijke
en moslimmilities om een einde te
maken aan de burgeroorlog in Li
banon.
VLIEGTUIGONGELUK - Zes
Westduitsers zijn om het leven ge
komen toen hun Piper vliegtuigje
in dichte mist neerstortte in de
buurt van Freiburg, in het zuiden
van de Bondsrepubliek. De slacht
offers zijn een echtpaar met hun
drie kinderen en de piloot van het
toestel.
noemde hij ook slechts 'een indica
tie van onze ambities'. Heseltine
verwacht voor de zomer een defni-
tieve beslissing hierover. Hij
noemde Britse deelname aan SDI
het derde grote technologische
project in enkele maanden, na het
besluit om mee te doen aan het in
Europese verband vervaardigen
van een nieuw jachtvliegtuig en de
miljardenorder voor Britse Torna
do-vliegtuigen aan Saoedi-Arabië.
Radarvoorstel
De Amerikaanse regering wijst
het Russische aanbod van de hand
om in ruil voor het stopzetten van
de bouw van een groot radarsta
tion tegen raketten in Siberië, af te
zien van demodernisering van
twee Amerikaanse radarstations
op Groenland en in Engeland.
De Amerikaanse Weinberger (de
fensie) veegde het Sowjet-aanbod,
dat informeel is gedaan, gisteren
van tafel na afloop van de vergade
ring van de NAVO-ministers van
defensie in Brussel. Volgens Wein
berger is dit een 'typisch Russisch
aanbod', waarmee hij wilde zeggen
dat het van de Amerikanen iets
verwacht wat de Russen niet be
reid zijn te bieden.
De VS maken al geruime tijd be
zwaar tegen het grote radarstation
in Krasnojarsk, dat is bestemd
voor het opsporen van interconti
nentale raketten. Volgens Wein
berger is dat station een schending
van het anti-raketverdrag uit 1972
dat dergelijke stations verbiedt.
Weinberger zei dat het station in
Krasnojarsk uitwendig helemaal
klaar is, zodat nauwelijks meer te
controleren valt of de Russen in
derdaad afzien van het gereedma
ken van het station. De Russische
bewering dat ook de Amerikaanse
radarstation bij Thule (Groenland)
en in Yorkshire (Engeland) schen
dingen van het anti-raketverdrag
zijn, werd door de minister tegen
gesproken.
Een vuurkolom van tweehonderd meter spuitend, ging het ruimteveer gisteravond c
aarde te gaan vliegen.
CAPE CANAVERAL (UPI/AP/
AFP) - Om zes uur gisteravond
(Ned. tijd) is de grootste beman
ning uit de geschiedenis van de
ruimtevaart gelanceerd aan boord
van het ruimteveer Challenger. De
acht bemanningsleden, vijf Ameri
kanen, twee Westduitsers en de
Nederlander Wubbo Okkels, zullen
in het ruimtelaboratorium van Eu
ropese makelij tijdens zeven dagen
experimenten uitvoeren op plan
ten, dieren, stoffen
Challenger steeg precies om
twaalf uur plaatselijke tijd (met 76-
duizendste seconde vertraging,,
grapte een NASA-medewerker) op
boven een ruim 200 meter lange
vuurkolom. De lancering, de 22ste
van een Amerikaans ruimteveer,
vond plaats op het Kennedy Space
Center.
meter lange laborato
rium is volgestouwd met biologi
sche monsters, ovens voor het
smelten van metalen en glas, als
mede een slede om de reactie van
het menselijk evenwichtsorgaan te
testen in de bijna gewichtsloze
staat in het ruimteveer.
West-Duitsland betaalt de NASA
64 miljoen dollar (ongeveer 192
miljoen gulden) om de experimen
ten te laten uitvoeren. Twee Duitse
geleerden/astronauten, Reinhard
Furrer en Ernst Messerschmid,
zijn uitgekozen om de onderzoe
kingen te begeleiden.
Okkels is geselecteerd door het
Europese Bureau voor de Ruimte
vaart (ESA). Twee Amerikanen,
Bonnie Dunbar en Guion Bluford,
zullen bij de experimenten behulp
zaam zijn. Een Amerikaanse astro
naut met ervaring in de ruimte,
Henry Hartsfield, treedt op als ge-
JOHANNESBURG - De tussen-
verkiezingen in Zuid-Afrika voor
vijf zetels in de blanke Volksraad,
die gisteren zijn gehouden, hebben
een sterke stijging van het aantal
conservatieve blanke stemmers la
ten zien. Hoewel vier van de vijf ze
tels terecht kwamen bij de Natio
nale Partij van president Botha,
ging de vijfde naar een kandidaat
van de uiterst conservatieve Her-
stigte Nationale Partij van Jaap
Marais.
door
Ruud de Wit
Op zich hoeft Botha zich ook na
gisteren geen zorgen te maken
over de meerderheid van zijn Na
tionale Partij in de Volksraad, die
nu bestaat uit 127 van de 178 zetels,
maar de uitslag kan wel degelijk
gevolgen hebben voor zijn politiek
van zogenaamde geleidelijke her
vormingen.
Al voor de tussenverkiezingen in
de vijf blanke kiesdistricten stond
vast dat de uitslag van geen enkele
invloed zou zijn op de feitelijke
machtverhoudingen in de Volks
raad. Daarvoor beschikte de rege
rende Nationale Partij over een te
grote meerderheid, namelijk 123
zetels.
Omdat de volgende algemene
verkiezinger; in Zuid-Afrika voor
de blanke kiezers nog vier jaar op
zich laten wachten en de vijf dis
tricten waar de blanken gisteren
ter stembus gingen een goede af
spiegeling vormen van wat er leeft
onder de blanke plattelandsbevol
king, werd er door zowel de Natio
nale Partij als de twee conservatie
ve partijen van Treurnicht en Ma
rais grote waarde gehecht aan een
voor hen gunstige uitslag.
Dit uitte zich onder meer in de
zagvoerder. De Amerikanen Ste
ven Nagel en James Buchli treden
op als co-piloten.
Vijf uur na de start hebben de
astronauten het ruimtelaborato
rium Spacelab op gang gebracht.
Ze zijn daarna in het lab begonnen
met de eerste van de in totaal 76
wetenschappelijke proeven.
In eerste tv-beelden was te zien
hoe de astronauten apparatuur in
het lab inschakelden. Het laborato
rium is met de ruimtependel ver
bonden door een ronde zes meter
lange tunnel. Voorzover te zien
hadden de ruimtevaarders geen
problemen met de gewichtsloos
heid. Zwevend pakten ze de diver
se pakketten uit en maakten deze
klaar voor de proeven.
De Challenger bereikte zijn baan
rond de aarde op 321 km hoogte, 47
minuten na de lancering. „Dat was
een prettige klim", zei co-piloot
Steven Nagel, die op zijn tweede
ruimtemissie is.
In de eerste uren van de vlucht
werden twee kleine problemen ge
meld; met een brandstof-controle
systeem en een generator. De
astronauten schakelden over op
parallelsystemen. Vluchtleider Ga
ry Coen zei dat de moeilijkheden
geen gevolgen zullen hebben voor
de missie.
aktieve deelname van landelijke
politieke kopstukken als president
Botha zelf in de zeer felle en emo
tionele verkiezingscampagnes.
Over de uitslagen, die de afgelopen
nacht bekend werden, hoeft de Na
tionale Partij op het eerste gezicht
dan ook niet te klagen.
Van de vijf zetels behield zij er
vier en slechts die van het kiesdis
trict Sasolburg in de Oranje Vrij
staat ging verloren aan de kandi
daat van de Herstigte Nationale
Partij, die daarmee de eerste parle
mentaire zetel sinds haar oprich
ting in 1969 krijgt.
Als men echter kijkt naar de aan
tallen stemmers en de geringe
meerderheid, waarmee de NP-kan-
didaten hebben gewonnen in ver
houding tot de laatste algemene
verkiezingen in 1981, kan slechts
worden geconconcludeerd dat de
conservatieve blanke Afrikaners in
Zuid-Afrika zeer snel in opmars
Wubbo Ockels, de eerste Nederlandse astronaut, temidden 1
manning van de Challenger.
Opgehangen
De islamitische militie in Zuid-
Libanon heeft gisteren een man in
het openbaar opgehangen. Hij had
als collaborateur voor Israël ge
werkt. Mahmoed Habli, bijge
naamd „de kapitein,' werd bij zons
opgang terechtgesteld in het cen
trum van Sidon door leden van de
Nasseristische Volksorganisatie
PLA".
Habli had een bord om zijn nek
waarop stond: „Dit is de straf voor
iedereen die met Israël heult". Ver
der waren er teksten uit de koran
aangebracht. Habli was naar ver
luidt leider van een kleine pro-Is
raëlische militie, de 'nationale gar
de' genaamd. Na beëindiging van
de Israëlische bezetting van Sidon
- in februari - werd hij opgepakt.
Bankroof
Bij een gewapende overval op
een bank in Luxemburg hebben
drie mannen gisteren een politie
man doodgeschoten. Zeven voor
bijgangers raakten gewond. De
bankovervallers gijzelden twee
mensen. Toen een politiepatrouille
ter plaatse verscheen, openden de
gangsters het vuur op de agenten
en lieten ze hun gijzelaars vrij.
De overvallers maakten zich in
een auto uit de voeten.
Buiten de stad reed huri auto op
een tractor, waarna ze te voet
vluchtten. Eén overvaller is gear
resteerd. Naar verluidt raakten de
overvallers hun buit tijdens de ach
tervolging kwijt.
WASHINGTON - Nog voor de top
conferentie op 19 en 20 november
in Genève zal president Reagan in
een televisietoespraak de omtrek
ken onthullen van een „gedetail
leerd en substantieel antwoord" op
de Russische voorstellen om de
strategische kernbewapening met
vijftig procent te verminderen.
Zegslieden van het Witte Huis
verklaren dat de Amerikaanse pre
sident in de komende twee weken
over de inhoud van Amerikaanse
tegenvoorstellen zal beslissen.
door
Henk Kolb
Hoewel de Amerikaanse uit
gangspunten nog niet tot in details
zijn geformuleerd spant het Witte
Huis zich voortdurend in om bij
voorbaat hoog gespannen ver
wachtingen over de uitkomst van
het gesprek tu?sen Reagan en Gor-
batsjov de kop in te drukken.
Woordvoerder Larry Speakes
zegt bijvoorbeeld dat met de Rus
sen geen afspraak is gemaakt over
een slotcommuniqué of gezamen
lijke verklaring: „Wij zijn er niet te
gen, maar streven er niet naar en
wij meten het succes van de ont
moeting met de heer Gorbatsjow
zeker niet aan het bestaan van een
communiqué of niet".
Niettemin wordt in goed inge
lichte diplomatieke kringen met
zekerheid gezegd, dat minister van
buitenlandse zaken Shultz volgen
de week in Moskou over een slot
verklaring gaat praten. „Als er
geen gezamenlijke verklaring uit
komt is dat natuurlijk een slechte
zaak", aldus een ingewijde.
President Reagan heeft volgens
zijn woordvoerder voor het ge
sprek met Gorbatsjov geen voor
waarden vooraf gesteld. Zijn rede
voering voor de Verenigde Naties
legde echter meer dan gebruikelij
ke nadruk op de kwestie van de
mensenrechten en oplossing van
regionale conflicten waarbij veilig
heid evenzeer in het geding is als
bij wapenvermindering.
Het is niet duidelijk of stappen in
de richting van regionale conflict
beheersing een voorwaarde zijn
voor afspraken op het gebied van
wapenbeheersing, maar het lijkt
onwaarschijnlijk dat de VS een wa
penovereenkomst zouden afwij
zen, bij het ontbreken daarvan.
Middenafstand
In de aanloop naar de top, zo zeg
gen wapendeskundigen, lijken af
spraken het best bereikbaar in de
sector van de kernwapens voor de
middenafstand, waartoe ook de
kruisraketten en de Pershings be
horen die de VS in West-Europa
hebben gestationneerd.
In de oorspronkelijke Russische
voorstellen zouden die nog onder
de 'strategische wapens' thuisho
ren omdat zij Russische grondge
bied kunnen treffen. Kort daarop
rekende de Russische stafchef
Akhromeyev die - in antwoord op
schriftelijke vragen van de New
York Times - weer tot een aparte
categorie en recentelijk hebben de
Russen te Genève in lijn daarmee
een voorlopige bevriezing voorge
steld van dit wapenbestand in Eu
ropa.
Inclusief de 209 middenafstands-
wapens die de VS volgens de Rus
sen inmiddels hebben opgesteld in
Europa, beschikt in Moskou's be
cijfering de hele NAVO over 387
van zulke raketten, die 739 kern
koppen kunnen dragen. In het Eu
ropese deel van de Sowjet-Unie
zouden de Russen het aantal SS-
20's tot 243 hebben verminderd,
zonder meer van die wapens in het
Aziatische deel van hun rijk neer te
zetten. Die 243 SS-20's kunnen 729
kernkoppen verplaatsen. Een be
vriezing zou dus beide kampen on
geveer in evenwicht houden. Als
die ervan komt is dat voor de plaat
sing van raketten in Nederland van
betekenis.
In het Russische aanbod vraagt
Moskou om compensatie voor de
Franse en Britse raketten, wanneer
later het aantal middenafstandsra-
ketten zou worden verminderd.
Dat voorstel is door de NAVO afge
wezen.
Radarinstallatie
Er zijn meer tekenen van een
Russische behoefte tot zaken doen.
Informeel hebben zij in Genève
voorgesteld hun omstreden nieu
we radar in Krasnoyarsk (Siberië)
op te geven, indien de VS de mo
dernisering van radarinstallaties in
Groenland (Thule) en Groot-Brit
tannië (Fylingdales) opgeven. Vol
gens de Amerikanen overtreden de
Russen het ABM verdrag met de
bouw van hun nieuwe radarinstal
latie, want die zou vooral moeten
dienen als onderdeel van een ver
dediging tegen inkomende raket
ten. Hun eigen modernisering zou
toegelaten zijn, omdat de installa
ties al bestonden toen het verdrag
van kracht werd.
In elk geval, zegt men in Was
hington, geven de Russen met hun
aanbod toe, dat de Krasnoyarsk-ra
dar in strijd zou kunnen zijn met
het ABM-verdrag dat defensie te
gen raketten aan banden legt bij
wijze van garantie voor wederzijd
se afschrikking. Aan westelijke
kant zouden deskundigen ook
twijfelen aan de toelaatbaarheid
van de Amerikaanse nieuwbouw.
Het ABM-verdrag speelt ook een
doorslaggevende rol bij de beant
woording van de vraag in hoeverre
proeven met verdedigingswapens
in de ruimte toelaatbaar zijn. De
Amerikanen hebben een 'nieuwe
interpretatie' van het verdrag ge
vonden. De Russen vinden eenzij
dige uitleg van een verdrag onaan
vaardbaar. Sommige deskundigen
in Washington menen dan ook dat
de VS en de Sowjet-Unie niet zul
len ontkomen aan beraad over de
tekstuitleg. Dat zou op zichzelf al
een belangrijke stap vooruit bete
kenen.
Ook als het om Perzische tapijten en Berbers gaat, wordt het
steeds moeilijker om de exclusieve en kwalitatief hoogstaande
exemplaren te vinden. Maar Peter Keers, uw ambassadeur in het
Oosten, is er opnieuw in geslaagd om een schitterende collectie
samen te stellen. Tapijten die hij selecteerde op de Oosterse
tapijtmarktep. En die kunt u bewonderen in Heemstede. De prijzen
zijn even aantrekkelijk als de kleden zelf.
Bronsteeweg 2, Heemstede. KFFRs
Tel JvIjIjIUJ
Donderdag koopavond.Altijd PE^HE TAPIJTEN
voldoende parkeergelegenheid. Qr DL ROLKb
