Theatershow met
een verhaal
PODIUMBLIK
CÈ
Tussen waken en slapen
'Pandora'
wegens
succes
opgeheven
Oostenrijkse expressionist
C.M. Hauser (90) overleden
Gestolen schilderijen
waren niet verzekerd
V.d. Eijkel:
125 panelen
nu verkocht
DINSDAG 29 OKTOBER 1985
KUNST
PAGINA 19
LEIDEN - Toneel in het LAK en
amusement in de Leidse Schouw
burg, de theaterliefhebber kan de
komende dagen uit deze twee ele
menten van de podiumkunst een
keuze maken.
List en bedrog
In de schouwburg gaat van
avond zoals vorige week al aan
gekondigd 'De firma List en Be
drog', een theaterprogramma
van de acteur-zanger Joost Prin
sen en de pianist Dick v.d. Stoep,
in première. Een programma
dat zich volgens het duo bezig
houdt met alle trucs, waarvan de
mens die iets wil bereiken zich in
deze samenleving veelal bedient.
Met teksten van Joost Prinsen
zelf en van een aantal andere
schrijvers. En met muzikale bege
leiding van Dick v.d. Stoep.
In Amstelveen is eind vorige
week 'De gekkin van de gracht',
het nieuwste soloprogramma van
Jasperina de Jong in première
gegaan. De show is woensdag- en
donderdagavond in het theater
aan de Oude Vest te zien. Als een
soort rode draad loopt door het
verhaal het gegeven van de to
neelspeelster die speelt dat ze een
toneelspeelster is. Een toneel
speelster, die voortdurend moet
laveren tussen haar (loop)baan
en haar huishouden. Jasperina
de Jong staat in deze nieuwe solo
show -de laatste dateert van acht
jaar geleden - bijna drie uur
achtereen op het podium met een
combo verborgen achter de cou
lissen. Voor meer gegevens over
'De gekkin van de gracht' zie men
elders op deze pagina.
Mannen onder mes
'Mannen onder het mes' is de ti
tel van een kluchtig stuk, waar
mee het Belgische ensemble Bent
vrijdagavond naar de Leidse
Schouwburg komt. Volgens het
gezelschap is het een stuk om te
gnuiven. Gniffelen dus om de ne
gen personages die de kliniek be
volken. waar enige heren hopen
Redactie Pieter C. Rosier
op de goede afloop van een dis
crete operatie. Een operatie die
de lusten van het seksuele verkeer
geenszins in de weg staan maar
de lasten daarvan wil voorko
men. Ook zijn er vrouwen die een
en ander proberen op te vrolij
ken: zo blijkt de chirurg een chi-
rurge te zijn en laveert een be
schonken echtgenote door de gan
gen van de kliniek op zoek naar
haar man. En hij op zijn beurt
onderneemt een speurtoch naar
haar. Kortom, dolle taferelen
rond de operatietafel door het
Belgische Bent onder regie van
de Engelsman Paul Chamberlain
op de planken gebracht.
Chris Hinze
Chris Hinze huist bijna jaar
lijks één avond in het theater aan
de Oude Vest. De schouwburg
agenda maakt voor wat dit sei
zoen betreft melding van een op
treden van Hinze met zijn 'Com
bination' op zaterdagavond. De
fluitist zelf ziet zijn muziek het
liefst omschreven als 'totaal-mu-
ziek'. Zij omvat in elk geval veel
meer dan alleen jazz en vormt
o.m. een soort synthese tussen
Afrikaanse en Indiase ritmen,
die vooral ook door de percussie-
instrumemten tot uiting komen.
Op Chris Hinzes naam (en faam)
komen doorgaans veel mu
ziekliefhebbers af, zodat de kans
op een volle bak zeker niet gering
Globe met Njoe
'Njoe', zo heet de voorstelling,
waarmee Globe woensdag- en
donderdagavond naar het LAK-
Chris Hinze met zijn Combination
1 Tr
Huib Rooijmans en Liesbeth Coops in 'Njoe' (foto Paul f. Dubois)
theater komt. De schrijver, de
Rus Ossip Dymov, noemde 'Njoe'
een alledaagse tragedie en het is
vooral die schijnbare tegenstrij
digheid die het gezelschap heeft
doen besluiten het stuk op het re
pertoire te nemen. De herken
baarheid van het onderwerp
wordt er alleen maar groter door
wanneer we het hier even onder
de loep leggen. Njoe, een jonge ge
trouwde vrouw, ontmoet op een
bal een bekende schrijver die een
diepe indruk op haar maakt. De
nieuwe kennis wordt al gauw een
huisvriend en de flirt, die op het
bal tussen hem en Njoe begon,
ontwikkelt zich tot een gepassio
neerde liefdesrelatie, die de echt
genoot uiteindelijk niet onver
schillig kan laten. Zo komt Njoe
voor de keus te staan: blijven bij
man en kind of zich overgeven
aan haar verlangen naar een ho
ger geluk. De bruuske pogingen
van haar man om haar voor zich
zelf te behouden dragen er toe bij
dat Njoe besluit te breken met de
zekerheden van haar alledaagse
bestaan. Het leven dat zij leidt in
gezelschap van haar dichter
schenkt haar echter al evenmin
de diepe bevrediging, waarop zij
had gehoopt. Naturalisme en
symbolisme gaan in dit stuk van
Dymov, die in 1959 overleed,
hand in hand. Njoe is een Russi
sche Nora, de zich emanciperen
de heldin uit Ibsens 'Poppen
huis'; haar minnaar, de schrij
ver, lijkt te zijn weggelopen uit
de 'Meeuw' van Tsjechov, maar
hij heeft intussen wel allerlei aan
Strindberg herinnerende ideeën
tot de zijne gemaakt. Maar met
dat al is het stuk volgens Globe
toch meer dan een voetnoot in de
toneel- en literatuurgeschiedenis.
Die meerwaarde schuilt nu juist
in het 'alledaagse', in de nuchter
heid, waarmee Dymov de ont
wikkeling van Njoe en haar rela
tie met de beide mannen in haar
leven weergeeft. Hij observeert
scherp de erotische verlangens
van zijn personages en de mis
verstanden en conflicten die
daarvan het gevolg zijn. In die
'alledaagsheid' is hij naar de me
ning van het gezelschap nog
steeds modem, 'soms misschien
wel banaal, maar beslist niet tri
viaal'.
Liesbeth Coops speelt in deze
produktie de rol van Njoe, Huib
Rooijmans is de echtgenote en
Leo Cuypers de derde in het spel.
Antwoord. M
Het Onafhankelijk Toneel
vindt op vrijdag- en zaterdag
avond met 'Atwood M' onderdak
bij het LAK. Summiere gegevens
maken melding van een dans-
montage, gebaseerd op korte ver
halen van Margaret Atwood o.a.
'Happy Endings' en 'Murder in
the Dark'). Gedanst en gesproken
door Amy Gale, Angelika Oei en
Ton Lutgerink. De voorstelling
heet een spel te zijn tussen man
nen en vrouwen, waarin fantasie
en werkelijkheid zich met elkaar
vermengen.
Werkcentrum.
Werkcentrum Dans verzorgt
zondag de kindermiddag in het
LAK-theater. Het nieuwe kinder
programma van dit Rotterdamse
gezelschap bestaat uit drie bal
letten, die alle in het teken staan
van slapen, waken en dromen.
De choreografieën zijn gemaakt
door drie dansers van de groep.
Elders op deze pagina een recen
sie van de voorstelling, die be
doeld is voor kinderen van vier
tot tien jaar.
Konditorei
De Leidse Operettevereniging
'Crescendo' staat zaterdagavond
op het podium van de Stadsge
hoorzaal met de operette 'In einer
kleinen Konditorei', waarvan de
oorspronkelijke titel luidt 'Hoheit
tanzt Walzer' van Leo Ascher.
Muziek om ijiee te
romantisch decor met prachtige
pruiken en kleurrijke kostuums,
zo belooft 'Crescendo'. Bij het
doorbladeren van het program
maboekje valt de vrij grote rolbe
zetting op alsmede de namen van
o.a. de dirigent Wim van Strien
en Maup Bakvis, die de algehele
regie heeft. De operette is wellicht
wat minder bekend dan dat ene
liedje 'In einer kleinen Kondito
rei', maar het heeft voor velen
haar glans zeker nog niet verlo
ren. De voorstelling van 'Crescen
do' begint zaterdagavond om
acht Uur. Speciaal voor de be
jaarden- en dienstencentra is er
een herhaling van deze operette
op zondagmiddag om twee uur,
eveneens in de Stadsgehoorzaal.
De Leidse toneelvereniging
'Imperium' geeft vrijdag- en za
terdagavond. in het eigen Micro
theater weer voorstelingen van
Pinters 'Een avond, uit'
Jasperina de Jong:
GRONINGEN (GPD) - Na acht jaar is ze terug in de theaters
met een grote solo-show: Jasperina de Jong. Het is een musi-
cal-achtige produktie geworden met een lopend verhaal, vol
technisch vernuft. Een mengeling van oude en nieuwe namen
in het cabaret staat aan de basis van het solo-programma
waarmee Jasperina de Jong eind vorige week op pad is ge
gaan.
Haar tekstschrijver en ideeën-
man is Ivo de Wijs. In feite is hy
verantwoordelijk voor het con
cept van de voorstelling waarin
Jasperina stevig uitpakt met
zang, dans, beweging en spel.
Naast Ivo de Wijs zijn Robert
Long en Jan-Simon Minkema
aangetrokken als leveranciers
van teksten. De muziek is van
Joop Stokkermans, de kostuums
van Yan Tax, het decor van Ad
Werner en de muzikale leiding
berust bij Dirk Stuer.
De show, met als titel 'De gek
kin van de gracht', wil geen tradi
tioneel opgezet liedjesprogram
ma. Een forse dosis technisch
vernuft komt er aan te pas om er
een theatervoorstelling met alles
erop en er aan van te maken. „Er
komt veel bij kijken, het is een
flinke klus", aldus zakelijk leider
Gislebert Thierens. Daarmee
doelt hij op het totaal van tech
niek, decor, geluid en muziek.
De rode draad beweegt zich
rond het verhaal van een vrouw
die de veertig is gepasseerd en
heen en weer wordt geslingerd
tussen haar verantwoordelijkhe
den thuis en in het theater. Ze
staat er als iemand die haar woe
lige leven overziet in betrekkelij
ke rust. Haar critici verwijten
haar dat ze teveel thuis blijft zit
ten, terwijl haar twee opstandige
puberkinderen vinden dat ze te
veel weg is voor optredens. Moe
der èn diva, valt dat ooit met el
kaar te rijmen?
'De gekkin van de gracht' ziet
het met een lach onder ogen: het
blijft schipperen, maar het wordt
Kinderprogramma Werkcentrum Dans
Jasperina de Jong
nooit saai. Dat is het idee van de
ze show. Jasperina de Jong heeft
in werkelijkheid één zoon, en dat
feit geeft aan de voorstelling een
autobiografisch tintje. Een thea-
tergegeven wordt uiteraard bijna
altijd in een vrije vertekening
neergezet; 'De gekkin van de
gracht' maakt daar geen uitzon
dering op. Als choreograaf (be
wegingsman) is de Engelsman
Paddy Stone aangetrokken. Hij
heeft een enorme reputatie in
ons land opgebouwd als de vaste
choreograaf van alle musicals
(archieffoto)
van Annie M. G. Schmidt bij
John de Crane en verrichtte in
het buitenland luisterrijke kar
weien, onder meer met televisie
shows van Julie Andrews.
Daarmee komt een soort aflos
sing van de wacht tot stand.
Want Barrie Stevens, die de drie
musicals van Jos Brink heeft ge
zet, wérkt nu voor het eerst voor
het impresariaat John De Crane
onder directie van Marga Wage
naar om de musical Mimi Crimi
te begeleiden.
Werkcentrum Dans met 'Le Papil-
Ion' (Hilde Machtelinckx/Marvin
Hamlisch, Jacques Offenbach), 'De
Vriend' (Jan Muylaert/Aerts Bas-
kwintet) en 'Trammelant' (Gerrit
Jan Vooren/collage). Gezien op 27 ok
tober in De Hoekstee, Hoek van Hol
land. Nog te zien op 3 november in
het LAK, Leiden.
HOEK VAN HOLLAND - Het
nieuwe kinderprogramma van
Werkcentrum Dans bestaat uit
drie balletten die vloeiend in el
kaar overgaan. De choreogra
fieën zijn gemaakt door drie dan
sers van de groep en staan alle in
het teken van slapen, waken en
dromen.
'Le Papillon' is de eerste cho
reografie van Hilde Machte-
linckx. Zij maakte een min of
meer verhalend ballet over vier
meisjes in een schoolklas, die
met hun gedachten niet by het
abc kunnen bly ven. Eén van hen
is een dromerig type, dat in haar
solo met haar hoofd in de wolken
zweeft; de tweede is een brutaal
tje, dat met de juf - een pop - een
dansje maakt; de beide anderen
amuseren zichzelf en de anderen
met een uitbundige, speelse
dans. Ieder van hen heeft karak
teristieke bewegingen meege
kregen. Een aardig ballet op
goed passende muziek, al zijn de
strekking en aankleding een
beetje te braaf.
'De Vriend' van Jan Muylaert
is gebaseerd op een Winnie de
Poeh-gedicht van A.A. Milne.
Vier dansers komen onver
wachts tevoorschijn uit dozen,
die al tijdens het vorige ballet op
het podium stonden. Ze dragen
mooie, ouderwetse jongenspak
ken. Ieder van hen heeft een
speelgoedbeest als steun en toe
verlaat. De dansen zijn impulsief
en stuiperig, min of meer toege
sneden op de motoriek van jon
gens in de groei. Als de beer van
één van de jongens wordt afge
pakt, danst hij een mooie solo.
De dansers dragen ook nonsens-
rijmen voor, maar dat gaat de
meesten niet zo goed af.
Gerrit Jan Vooren maakte met
'Trammelant' het leukste ballet
uit deze voorstelling. Een dans
over mensen met vreselijke
haast, die zich de tijd niet gun
nen om goed wakker te worden.
Een danseres valt steeds al lo
pende in slaap en moet door
twee anderen met kussens wor
den ondersteund. Een jachtig
paar rent rond op het liedje 'Op
zij, opzij, opzij' van Herman van
Veen. De etensblikken die ze in
hun tassen hebben, worden later
het vreemde hoofddeksel van
een danseres, die er een Zuida
merikaans dansje mee maakt. De
absurde grappen en uitgespro
ken bewegingen maken 'Tram
melant' bij uitstek geschikt voor
een kinderprogramma. Vooral
de scène met de neuspeuteraar
in de tram is treffend.
Deze drie balletten zijn zon
dagmiddag te zien in het LAK in
Leiden.
ARIEJAN KORTEWEG
ROTTERDAM (ANP) - Het Pando
ra Music Box-festival in Rotterdam
houdt op te bestaan wegens „de
volledig uit de hand gelopen pu
blieke belangstelling van dit eens
zo elitaire gebeuren". Nu de kaar
ten voor het festival dit jaar binnen
een dag waren uitverkocht, ziet de
organiserende stichting zich ge
noodzaakt tot opheffing te beslui
ten, zo heeft bestuurslid B. Visser
(directeur van Mojo Concerts)
maandag meegedeeld.
Het festival dat sinds 1983 jaarlijks
in De Doelen werd gehouden, was
oorspronkelijk bedoeld om onbe
kende popgroepen een kans te ge
ven. De optredens werden gelar
deerd met ludieke manifesties zo
als het laten langstrekken van een
begrafenisstoet, een rondleiding
voor Japanse toeristen tijdens de,
concerten en een schaapskudde'
die zich een weg baande door het
publiek. Ook de voorwaarde dat al
le bezoekers van het festival zich
moesten laten fotograferen, trok
veel aandacht.
Visser ziet de „nogal overdreven
en ongenuanceerde manier" waar
op VARA en VPRO de popgroepen
onder de aandacht van de luiste
raars bracht als belangrijkste oor
zaak voor de enorme belangstel
ling. Bestuurslid W. Venema van
WW-concerts in Nijmegen vindt
dat de organisatie zelf ook schuld
treft vanwege de „Popie Jopie-ach-
tige" programmering.
Prijzenregen
in Rotterdam
ROTTERDAM (ANP) - Burge
meester Peper van Rotterdam
heeft gisteren de Prijs van de Stad
Rotterdam ,voor een levenswerk'
uitgereikt aan Josephine van Gas
teren en Willy van Hemert. Nog 21
populaire personen of groepen die
in het seizoen 1984 - 1985 een uit
zonderlijke prestatie leverden, kre
gen een categorieprijs. Voor het
eerst was er een rubriek sport,
waarin werden bekroond hard
loopster Nelly Comans en schaat
ser Hein Vergeer.
De overige onderscheidingen
waren voor Anne-Wil Blankers en
Peter Faber in de categorie theater.
Renée Soutendijk en Bram van der
Vlugt (film), Carry Tefsen en John
Leddy (televisie), Tineke Schoutey
en Ted de Braak (amusement), Ria
Bremer en Jan Lenferink (televi
siepresentatie), Anita Meijer en
Rob de Nys (zang), Astrid Seriese
en Gerard Joling (nieuwkomers),
Frank Boeyen-groep (popgroep),
Marco en Philip Peters (variété),"
Walter Tillemans (theaterregie),
Paul Verhoeven (filmregie) en
Theo Ordeman (televisieregie).
JAARBOEK - Het departement
van WVC overlegt met de Stichting
Popmuziek om te komen tot de uit
gaaf van een Nederlands jaarboek
voor de popmuziek. Minister
Brinkman (WVC) heeft dit gisteren
meegedeeld in een vergadering
van de vaste kamercommissie voor
cultuur.
WENEN (AP) - Een van Oosten
rijks bekendste kunstenaars, Carl
Maria Hauser, is maandag op 90-ja-
rige leeftijd in Wenen overleden.
Hauser was een van de leidende fi
guren van de expressionistische
schilderkunst en behoorde tot de
groep Oostenrijkse schilders die
het 'magisch realisme' vorm gaven.
Zyn eerste schetsen dateren uit
de Eerste Wereldoorlog, toen hij
luitenant in Oostenrijkse keizerlij
ke leger was.
Zijn stijl veranderde naarmate
hij ouder werd, maar religieuze
thema's bleven als een rode draad
door zijn werk verweven.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog
verbleef Hauser in Zwitserland,
naar welk land hij in 1938 emi
greerde toen Oostenrijk ingelijfd
werd bij Nazi-Duitsland. Hij bracht
de meeste tijd door in het kanton
Tessin, waar hy talloze fresco's en
muurmozaieken maakte. Een van
zijn bekendste werken is 'Christo-
forus' op de Simplonpas, het
hoogstgelegen' fresco in Europa.
Na zijn terugkeer naar Oosten
rijk in 1947 bleef Hauser experi
menteren met mozaieken. Hij
voorzag verscheidene flatgebou
wen in Wenen van wandversierin
gen. Ook schilderde hij een serie
portretten van Oostenrijkse en in
ternationale persoonlijkheden en
ontwierp hij decors voor enkele
Weense theaters.
Als romanschrijver genoot Hau
ser minder bekendheid. Toch wer
den zijn boeken 'Het verhaal van
de verloren zoon' en 'De vampier'
redelijk populair bij het Duitstali
ge lezerspubliek.
LEIDEN - Van het uit 171 panelen
bestaande schilderij 'Terug naar
het normale leven' van Leoil van
den Eijkel zijn er in de afgelopen
weken 125 verkocht. De verkoop
zou door gaan als op minimaal 111
panelen een optie zou worden ge
nomen. De kopers konden zodoen
de zondagmiddag hun paneel bij
Stichting Burcht ophalen. De be
doeling van Van den Eijkel is dat
over vyf jaar een reünie wordt ge
houden van het kunstwerk.
PARIJS (AP) - De negen impres
sionistische schilderijen die zon
dag zijn gestolen uit het Marmot-
tanmuseum in Parijs, waren niet
verzekerd. Minister van cultuur
Jack Lang verklaarde dat Frank
rijk niettemin niet zal zwichten
voor chantage om de schilderijen
terug te krijgen.
Het kostbaarste van de gestolen
werken is 'Impression Soleil Le
vant' van Claude Monet, waaraan
de 19de eeuwse schildersschool
zijn naam ontleende. Volgens de
Académie des Beaux Arts is- het
niet gebruikelijk dat schilderijen
in Franse musea worden verze
kerd, tenzij ze worden uitgeleend
aan een ander museum.
De schilderijen, waaronder vijf
Monets en twee Renoirs, werden
zondag tijdens de openingsuren
gestolen door vijf gewapende man-
Jean-Claude Vinceht, het hoofd
van de politie-afdeling belast met
het onderzoek naar gestolen kunst
voorwerpen, zei dat de meeste ge
stolen kunstwerken weer worden
verkocht of voor een losgeld aan de
eigenaars aangeboden.
'Kunstdieven werken slechts zel
den voor verzamelaars,' vertelde
Vincent voor de Franse televisie.
'Meestal vragen ze een losgeld voor
het verzekeringsgeld, een methode
die (hier) altijd heeft gefaald, of
proberen ze de werken te verkopen
nadat de herkomst is verdoezeld,
en daarmee kan veel tyd gemoeid
zijn.' Vincent vertelde dat een
pastel van Edouard Manet, 'Le
Sommeil' dat in 1890 in Frankrijk
werd gestolen, pas drie jaar gele
den weer werd teruggevonden - in
Argentinië. Maar volgens Vincent
zal het zeer moeilijk zijn om de
zondag gestolen schilderijen van
de hand te doen, omdat ze zo be
kend zijn.
Vincent deelte mee dat sinds
1963 slechts drie gewapende over
vallen in Franse musea zyn uitge
voerd. Op 13 december 1978 werd
door linkse extremisten een schil
derij van Jeroen Bosch gestolen uit
een museum in St. Germain-en-
Laye, een buitenwijk van Parijs.
Het schilderij werd een half jaar la
ter in Parijs teruggevonden, toen
de dieven probeerden te onderhan
delen over de teruggave van het
werk.
TENTOONSTELLING - "Beeld
en Kleur" is de titel van een ten
toonstelling van de Nederlandse
Kring van Beeldhouwers die van 2
t/m 4 november in het Stedelijk
Museum in Amsterdam wordt ge
houden. De werken zijn van de vol
gende leden: Gerard Koek, Adri de
Fluiter, Gonda van der Zwaag,
Bert van Loo, Margot Zanstra,
Frans Hage, Annelies Vliegers,
Hans Mantje, Roel Teeuwen, Ton
Kalle, Dorothé Jehoel, Henk Hes-
selius, Els de Groot, Henk van
Bennekum, Fredy Wolf-Wubben
en Diek Kubbe.
De zilveren harpen 1985 de aanmoedigingsprijzen voör jonge aankomende artiesten zijn gisteravond in
theater Gooiland in Hilversum uitgereikt. Dit jaar vielen de onderscheidingen ten deel aan Gerard Joling, July a
Loko, Mai Tai en het duo Frisse Jongens.
Prijswinnaar Gerard Joling is nog maar kort bekend. Hij trad voor het eerst op als imitator van Don McLean in
het soundmix-programma van Hennie Huisman bij de KRO-televisie. Intussen heeft hij al enkele eigen platen
gemaakt, die hits zijn geworden.
Een andere soliste die dit jaar in de prijzen viel, was zangeres Julya Loko. Zij viel volgens de jury vooral op in
haar optredens met Billy Preston in het Feijenoord Stadion in Rotterdam dit jaar en haar live-optreden in de
Rotterdamse Doelen met Ceasar Zuiderwijk en Jasper van 't Hof, ondersteund door het Rotterdams Filharmo
nisch Orkest.
Eveneens werd een Zilveren Harp toegekend aan het cabareteske duo Frisse Jongens. De twee hebben met een
eerste theatershow, aldus de jury, zeer verfrissend gewerkt door onder meer de wijze waarop zij zoveel humor uit
de grauwe werkelijkheid van alledag hebben gehaald.
Tot slot ontving de inmiddels al nationaal en internationaal bekende formatie Mai Tai een Zilveren Harp. De
drie meisjes werden door de jury vooral geprezen om hun vocale aanpassingsmogelijkheden. Op de foto v.l.n.r.
Julya Loko, Gerard Joling en een van de zangeressen van Mai Tai. (foto anp»
