HOUTWERF
KEUKENS
30-60%
De spataderen krijg
je pas jaren later
NAJAARS-
KOLLEKTIE
MEUBEL-ROOM
5450,-
HflNSVlNK-
Zittend kokkerellen kan ook
Eindelijk: Een bankstel
dat uw dokter u voor zou
De grootste kollektie
DE FINNEN
kunnen schrijven!
Woning niet aangepast aan mensen
Met een BARBAS-kachel zit U er
ook midden in de winter warmpjes bij
Open-haardencentrum
Leiden
kachels, rookk
olgracht 106,
Tel. 071-122308
Goed nieuws voor mensen met rug- en beenklochten!
van Leiden e.o.
ROLGORDIJNEN
ALUMINIUM EN VERTIKALE
JALOEZIEËN
in alle maten en kleuren
Direkt ui! voorraad of binnen één week leverbaar.
Ook voor schuine dakvensters (Velux)
S jaar garanne
Bezoekt onze speciale showroom waar zo'n 100 gor
dijnen voor u uithangen.
Tot zells 350 cm breed en een vertikaie jaloezie van
6 meter breed in 54 kleuren.
LOSSE ROLGORDIJNSTOF
PER METER IN 35 KLEUREN
EN ONDERDELEN
H. JANSE-LEIDEN B.V.
hebben hun kollekties winterkleding wei
uitgeleverd, waarvan wij met zorg een
selektie voor u hebben samengesteld.
Onze winkel hangt dus vol met de
oriainele kleurige tijdloze Finse mode.
Maten 38 tot 46.
U heeft nu de
grootste keuzi
B.V.
Lammenschansweg 130 - Leiden - Tel. 071-769345
WIJ MOETEN PLAATS MAKEN VOOR ONZE NIEUWE
DAAROM MOETEN 15 SHOWROOMMODELLEN
HET VELD RUIMEN
U KUNT HIERVAN PROFITEREN, WANT WIJ BIEDEN
ZE U AAN MET KORTINGEN VAN
Loopt u vrijblijvend eens bij ons binnen.
Wij zijn dagelijks geopend van 8.00-17.30 uur
's zaterdags van 10.00-16.00 uur
HAARLEMMERSTRAAT 170a - LEIDEN - TEL. 071-133913
maakt federkern zit.
Steeds meer mensen hebben last
van rug- en beenklachten. Voor
klachten
levert aai
ook
lange tijd
hen werd onder de competente
leiding van een orthopaedisch
chirurg een volledig nieuw con
cept zitmeubelen ontwikkeld:
LUX MEDICO 200.
LUX MEDICO200: verkrijgbaar als
3-zitter, 2-zitter en fauteuil, gestoffeerd
in een kwalitatief hoogwaardige, echte
velours. In de sprankelende kleur van
uw keus Als 3-1-1 slechts
LUX MEDICO moet ie bezitten!Hartelijk
Het medisch ortho
paedisch rapport be
vestigd dat LUX MEDICO 200
met rug- en been-
wezenlijke bijdrage
•n ontspannen zit,-
r er gedurende
gezeten wordt.
'MAMM
testzit!
J
WONEN
„We zijn gewend om ons
aan te passen aan de
situatie, inplaats van de
situatie aan te passen aan
onszelf. In bedrijven
worden de machines wel zo
ontworpen, dat de
werknemers er zo goed
mogelijk aan kunnen
werken. Daar is
tegenwoordig zelfs een wet
voor, de arbo-wet. Maar in
de huishouding gebeurt
dat niet. De huisvrouw
bukt wel, staat wel en
klimt wel, met alle
gevolgen van dien. De
klachten die daar het
gevolg van zijn, rugpijn,
hoofdpijn, spataderen,
openbaren zich meestal
pas jaren later".
Anneke van der Meer is
huishoudkundige. Ze werkt
bij de vakgroep Wonen van
de Landbouwhogeschool in
Wageningen: „We houden
ons ondermeer bezig met de
ergonomie van de huishou
ding. Dat wil zeggen, het
aanpassen van de werksi
tuatie aan de mogelijkhe
den en beperkingen van de
mens".
In haar werkkamer hangt een
groot kranteknipsel over de
ideale keuken aan de muur:
„De ideale keuken bestaat niet.
Maar die keuken uit dat artikel
heeft wel een aantal voordelen
die de huidige keukens niet
meer kennen. Het is een oude
Bruynzeel-keuken en hij be
schikt bijvoorbeeld over snuf
jes als een uitschuifbaar werk
blad, waar je zittend aan kunt
werken. Dat ding staat nu in
het museum. In de moderne
keukens moet je altijd staan,
omdat onder de aanrechten al
les met dichte kasten is afge
werkt. Dat is zo'n trend ge
weest, om alles uit het zicht te
werken, maar dat dwingt de
huisvrouw om altijd een eindje
van het aanrecht vandaan licht
gebukt te staan".
Uit onderzoeken blijkt dat
huisvrouwen gemiddeld zeker
zo lang werken als mensen in
een betaald beroep: „In tegen
stelling tot wat vaak wordt ge
dacht wordt, wordt in een huis
houding ook veel geprodu
ceerd. Activiteiten als naaien
en breien worden vaak als 'vrij
etijdsbesteding' gezien, maar
eigenlijk is het gewoon produc
tie. Er zijn in Nederland vijf
miljoen woningen, dus vijf mil
joen werkplaatsen en het is
meestal de vrouw die daar be
zig is. Maar de ergonomische
principes worden er maar wei
nig toegepast. Vooral met het
ontwerpen wordt er weinig re
kening mee gehouden".
ergonomen. Uit onderzoeken
blijkt, dat de huisvrouw gemid
deld zes dingen moet doen voor
een handeling. Neem iets sim
pels als thee zetten: de theepot
staat in het ene kastje, de thee
in het andere. Je doet het ene
kastje open, pakt de pot, doet
het kastje dicht. Je doet het an
dere kastje open, pakt de thee
en doet het kastje ook dicht. Je
doet thee in de pot, schenkt er
water op en zet de pot op het
blad. En dat zijn handelingen
als water in de ketel doen en
kopjes en suiker pakken nog
niet mee gerekend.
„Eigenlijk zou het logisch
zijn om alles wat met thee te
maken heeft, in een kastje te
zetten: de pot, de thee, de sui
ker, de kopjes". Maar daar wil
len huisvrouwen vaak niet aan.
Mensen vinden vaak dat iets op
een bepaalde wijze hoort, dus
kun je het niet anders doen. De
koelkast bijvoorbeeld. Het
grootste deel van de inhoud
wordt niet in de keuken, maar
in de kamer gebruikt. Eigenlijk
zou dat ding dus beter daar
kunnen staan. Natuurlijk zou je
het ontwerp dan aan moeten
passen, wie zegt dat een koel
kast eruit moet zien als een
keukenmeubel?"
„Wil je in een keuken iets
pakken, dan moet je altijd om-
hoogreiken of bukken. Dan
zeggen mensen: buigen en
strekken zijn goede oefenin
gen. En dat is zo als je het be
wust doet, als gymnastiek.
Maar tijdens het werk buk je
heel ongecontroleerd en dan is
het niet gezond".
„Bij een normaal kookpa-
troon wordt maar tien procent
van het keukeninventaris dage
lijks gebruikt. Het zou logi
scher zijn om aan de achterkant
van het aanrecht op het werk
blad binnen handbereik kastjes
te maken waar die dagelijkse
spullen in zitten, terwijl de rest
elders kan worden opgeborgen.
Lage bedden
De ergonomie speelt ook el
ders in de woning een rol:
„Neem de trap. In Nederland is
die echt de sluitpost van het
ontwerp. Onze trappen zijn ver
geleken met het buitenland
heel stijl. De kans op vallen is
daardoor groot. In veel wonin
gen wordt glas toepast, ook als
het niet de functie heeft om het
licht door te laten. Nog steeds
is het niet verplicht om veilig
heidsglas te gebruiken. Ook bij
de inrichting is de ergonomie
belangrijk. Die hele lage bed-
dencultus bijvoorbeeld. Je
moet ze maar opmaken iedere
dag, vier van die bedden waar
je helemaal voor naar de grond
moet bukken".
Ongecontroleerd bukken is niet gezond.
door Runa Hellinga
WC-bril
Ergonomie begint al bij hele
simpele dingen. In veel wonin
gen zijn de ramen vanaf de
vloer niet open te maken. Dus
pak je er een krukje bij. Nie
mand denkt daarbij na, maar
de meeste dodelijke ongevallen
in de huishouding worden ver
oorzaakt doordat mensen van
krukjes, trappen en wc-brillen
afvallen. Die wc is nog zo'n
voorbeeld. De enige manier om
daar de lamp te vervangen is
meestal om op de rand van de
closetpot te gaan staan. Anneke
van der Meer: „Waarom zou je
de lamp niet aan de muur in
plaats van het plafond maken?
Dan kun je er wel goed bij ko
men?"
„De maat van je ruimte is be
palend. Er ztfn maar weinig ar
chitecten die daar rekening
mee houden". Ze laat aan de
hand van voorbeelden zien wat
ze bedoelt: „Hier, deze keuken.
Omdat het voor het ontwerp
mooi was, hebben ze de deur
naar de hal schuin tegenover de
deur naar de tuin geplaatst. Als
iemand door de keuken loopt,
terwijl iemand anders aan het
aanrecht staat, ontkomen ze er
niet aan dat ze elkaar hinderen.
Of die keuken, waar de deur in
de richting van het fornuis
opendraait, zodat degene die
staat te koken, die deur steeds
tegen zijn rug krijgt. En een an
dere plaats voor het fornuis is
er ook niet".
Keukenkastjes
De keuken is de belangrijk
ste werkplaats in huis en daar
mee een belangrijk terrein voor
De keuken heeft de volle aan
dacht van de Wageningse ergo
noom Theo van der Schilden,
die het de grootste werkplaats
op de wereld noemt. „Alleen al
in Nederland werken er dage
lijks zo'n vijf miljoen mensen
in. En toch wordt aan die ar
beidsplaats nagenoeg geen aan
dacht besteed. We moeten het
nog steeds doen met keuken
waarvan het basisontwerp uit
de jaren '30 stamt". Ongeveer
vijftien jaar geleden werkte hij
bij het toenmalig Nederlands
Instituut voor Toegepast Huis
houdkundig Onderzoek. Daar
werd hij aan het denken gezet
door de onmogelijkheden van
de traditionele keuken, die lan
ge mensen rugpijn bezorgt na
de afwas en korte mensen tot
razernij brengt als ze iets van
de bovenste plank willen pak
ken. „Omdat mensen allemaal
verschillend zijn, moet een
keuken instelbaar zijn. De
hoogte van kastjes en een
werkblad moet aangepast kun
nen worden aan de lengte van
de persoon die er gebruik van
maakt".
Zitten
"En waarom staan we eigen
lijk in de keuken", vraagt hij
zich af. „Vroeger stonden kler
ken hele dagen achter hun les
senaars te schrijven. We zou
den nu raar opkijken als kan
toorpersoneel staand achter
een bureau zou worden aange
troffen. Ook in een keuken
moet je zittend kunnen werken
en moetje alles watje regelma
tig nodig hebt binnen handbe
reik hebben, net als in een goed
ingerichte werkplaats".
Toekomst
Van der Schilden sloeg aan
het tekenen, met als resultaat
een keuken waarin kasten en
aanrecht niet vast zijn veran
kerd, maar op wens van de ge
bruiker omhoog of omlaag
kunnen. Met een druk op de
knop kan het keukenmeubilair
op de gewenste hoogte worden
gebracht. In het ontwerp van
Van der Schilden was geen
plaats meer voor kastjes onder
het aanrecht, omdat ruimte ge
schapen moest worden voor de
benen als tijdens het werk van
een stoel gebruik wordt ge
maakt. De kasten boven het
aanrecht werden voorzien van
rolluiken, zodat ze gemakkelijk
te openen zijn en men niet het
hoofd stoot.
Rolluik
Vorig jaar werd in een van de
nieuwe praktijkruimten! van
de Akademie Diedenoort zijn
keukenontwerp opgesteld.
Keuken Combinatie in Oister-
wijk, fabrikant van diverse
keukenmerken, bouwde voor
dit doel een model onder de
naam Almat 7272 Vario. Het
Theo van der Schilden in zijn beweegbare keuken. <rotoGPD>
ontwerp werd voorzien van een
elektromotor die het meubilair
in beweging brengt.
Studenten van Diedenoort
zyn regelmatig in de nieuwe
keuken te vinden, om in de
praktijk de onvolkomenheden
ervan op te sporen. Daarna
moet het ontwerp in huishou
dens worden getest en dan is
het de vraag of de consument
er belangstelling voor heeft.
Zittend kokkerellen is dus nog
wel toekomstmuziek.
