LEIDSCH
DAGBLAD
Kledingverkoop daalt sterk
Voor zes miljard aan
wapens naar Jordanië
Vooral vrouwen geven minder geld uit
Reagan dient omstreden plan toch in
UITWIJZING
DINSDAG 22 OKTOBER 1985
OPGERICHT 1 MAART 1
No. 37839
MAASTRICHT - In Limburg wordt op het ogenblik de witte druiven
oogst binnengehaald. Door het weinig zonnige zomerweer was dé oogst dit
jaar wat kleiner dan normaal. Becijferd is dat de Limburgse wijnpro-
duktie beperkt zal blijven tot ongeveer 15.000 flessen van redelijke kwali
teit. Ex-Miss Holland Pasquale Somers hielp gisteren even bij het plukken.
(foto ANP)
Kwaliteit uit fabriek vaak onvoldoende
Kritiek op leverworst
DEN HAAG (ANP) - De
meeste leverworsten uit
de fabriek krijgen van
Konsumenten Kontakt
een onvoldoende voor
kwaliteit. Vijftien pro
cent voldoet niet aan de
wettelijke eisen. Of er
zit te veel water in, of te
veel meel. Eén op de
drie worsten bestaat
voor meer dan een
kwart uit vet.
Dat blijkt uit een on
derzoek van de 14 mees
te verkochte fabrieksle
verworsten en 7 door de
slager gemaakte wor
sten. In leverworst
wordt allerlei vleesafval
verwerkt dat anders on
verkoopbaar zou zijn.
Zwoerd, pezen, zenen
en ander taai weefsel
zoals varkensmagen ko
men volgens KK de
kwaliteit van de worst
niet ten goede.
Bij ambachtelijke le
verworst is de kwaliteit
doorgaans beter: ruim
een derde komt goed
tot zeer goed uit het on
derzoek. Bij de fa
brieksleverworst
springt alleen de Hema
er goed uit. De worsten
van Artland en Vocking
zijn volgens KK rede
lijk.
Peiling bij supermarkten wijst uit:
Prijzen vrijwel gelijk
DEN HAAG (ANP) -
Een peiling onder zijn
leden heeft Konsumen
ten Kontakt tot de con
clusie gebracht dat de
prijsverschillen van su
permarkten over het al
gemeen gering zijn. De
prijzen per artikel varië
ren wel, maar uitgaande
van een goed gevuld
boodschappenwagentje
wijkt het totaal door
gaans niet meer dan één
procent van het gemid
deld prijsniveau af.
De oorzaak daarvan
wordt door KK gezocht
in de zogenoemde bo
demprijs die voor veel
nrtikpipn geldt. Boven
dien verbieden fabri
kanten supermarkten
nogal eens hun artikel
beneden een bepaalde
prijs te verkopen.
Op het gemiddeld
prijsniveau zitten onder
meer Albert Heyn, Bo
ni, Jac Hermans, Kon-
mar en Miro. Eén tot
drie procent goedkoper
zijn onder meer Aldi,
Hoogvliet en Dirk van
de Broek/Digros. Dat
zelfde percentage maar
dan duurder zijn onder
meer Centra en Super
Club 199. Drie tot vier
procent duurder is Dag-
markt, aldus KK.
ZOETERMEER (ANP) - De
afgelopen vijf jaar is de ver- I JplTlAil
koop van kleding sterk ge
daald. Vooral vrouwen blij
ken minder geld aan kle
ding uit te geven. Vorig jaar
werd in totaal voor 8 miljard
aan kleding gekocht. Dat
ligt in vergelijking met 1980
zo'n twintig procent lager.
Die cijfers zün vandaag bekend ge-
maakt door het Economisch ITisti-
tuut voor het Midden- en Kleinbe
drijf (EIMK). Het EIMK verwacht
dat de daling dit jaar tot staan zal
worden gebracht.
Het instituut ontdekte dat kle
ding de grootste bezuinigingspost
was in de afgelopen vijf jaar. In
1980 werd gemiddeld nog 8,1 pro
cent van het netto-inkomen aan
kleding besteed. Dit jaar is dat 6,6
procent. Op voeding en duurzame
consumptiegoederen als auto, tv,
wasmachine en vakantie is ook be
zuinigd, maar veel minder.
Uit het onderzoek bleek ook dat
vrouwen meer geld aan kleding
uitgeven naarmate zij ouder wor
den. Vrouwen tussen 50 en 65 jaar
geven nog het meeste uit. Van de
mannen (met een partner) koopt 75
procent alleen kleding als hun
vrouw of vriendin erbij is. Vrou
wen gaan bijna altijd alleen. Een
kwart van alle vrouwen maakt zelf
kleding.
Mannen geven per jaar gemid
deld 600 gulden aan kleding uit
(exclusief schoenen en ondergoed)
en vrouwen 800 gulden. In de ont
wikkeling van de modegevoelig
heid van de consument valt het
EIMK op dat spijkerbroek en -pak
duidelijk op hun retour zijn en dat
de consument zich weer meer spe
ciaal voor een gelegenheid gaat
kleden.
Een modezaak maakt gemiddeld
op elk verkocht kledingstuk 37
procent winst, maar daarvan blijft
na aftrek van kosten hooguit 14
procent over. Nederland telt 3.700
bedrijven die uitsluitend kleding
verkopen. Met filialen mee zijn er
6.450 zaken.
De meeste kledingzaken hebben
een jaarlijkse omzet tussen 300.000
en 600.000 gulden. Daaruit resul
teert een gemiddelde netto-winst
van 40.000 tot 80.000 gulden per
jaar. Bedrijven tot 100 werknemers
hebben ruim 50 procent van de kle-
dingbranche in handen. Warenhui
zen en kledinggrootbedrijven ne
men bijna 40 procent voor hun
rekening. Het restant is voor de
postorderbedrijven en de markt
kooplieden.
BIBLIOTHEEK DUURDER -
Wanneer mogelijk begin 1986 het
leenrecht wordt ingevoerd gaat de
contributie voor de openbare bi
bliotheek ongeveer 6,50 gulden per
jaar omhoog. Dit heeft minister
Brinkman (WVC) de Kamer mee
gedeeld.
Het leenrecht regelt de vergoe
ding die bibliotheken auteur en
uitgever moeten betalen by het uit
lenen. Brinkman becijfert dat er 10
miljoen gulden moet worden uitge
keerd.
Zonnig
middagtemperatuur onge-
vroege
ochtend enkele mistbanken en mini
mumtemperatuur omstreeks 2 graden
met plaatselijk vorst aan de grond.
Matige oostelijke wind.
De vooruitzichten voor donderdag
tot en met zondag: eerst droog en zon
nig, in het weekeinde meer bewolking
en mogelijk regen. Middagtempera
tuur ongeveer 12 graden.
23 oktober 1985
doden
bij
Britse
bus-
botsing
LÜN DEN/ROME
(GPD/AP) - Der
tien personen
kwamen gisteren
om het leven en
35 raakten ge
wond bij een ver
keersongeluk op
de rijksweg ter
hoogte van Black
pool, in Noord-
Engeland (zie foto
AP). Het ongeluk
is de ergste ver-
keersramp op een
ryksweg in de
Britse geschiede-
Het ongeluk gebeurde toen
bus op weg van het Schotse Edin
burgh naar Londen, door nog on
bekende oorzaak op een personen
auto inreed. Nog eens acht andere
auto's en een bestelauto raakten bij
deze botsing betrokken.
Op de plaats van het ongeval
werd het verkeer wegens werk
zaamheden overéén rijbaan geleid.
Een brandweerman zei dat de laag
staande zon de chauffeur waar
schijnlijk had verblind.
De bus vloog in brand en het me
rendeel van de slachtoffers kwam
om het leven door de verstikkende
rookontwikkeling die daarvan het
gevolg was. Door het ongeluk raak
te de drukke M6 totaal geblok
keerd: er ontstond een meer dan 50
kilometer lange file.
In de buurt van de Italiaanse
plaats Pesaro is gisteren een bus
met toeristen van een brug gestort.
Daarbij kwamen 10 inzittenden om
het leven en vielen ongeveer 40 ge
wonden. Alle slachtoffers waren
Italianen.
Volgens de politie klapte de bus
eerst tegen de vangrail en viel ver
volgens van vier meter hoogte in
een weiland.
Bij een verkeersongeluk bij Wil
helmsburg, 65 km ten westen van
Wenen, zijn gisteren 5 personen
omgekomen. Alle slachtoffers wa
ren Oostenrijkers die in een perso
nenauto zaten die werd geplet door
een inhalende vrachtwagencombi
natie. De vrachtwagenchauffeur
had de macht over het stuur verlo-
Leids paar licht
bijstand op voor
anderhalve ton
LEIDEN - De Leidse politie heeft
gisterochtend een Leids echtpaar
aangehouden dat heeft bekend ten
onrechte ongeveer 150.000 gulden
aan sociale uitkeringen te hebben
ontvangen. Volgens de politie heb
ben beide echtelieden na hun offi
ciële scheiding in 1976 tot vorige
maand een uitkering ontvangen
1860-1985
De journalist Günther
Wallraff ontmaskerde de
uitbuiting van gastarbei
ders.
PAGINA 7
Eén miljoen automobilis
ten ziet de weg wat wazig.
PAGINA 5
Australisch bod op Skol-
concern.
PAGINA 9
Jules Deelder kan morgen
avond niet in de Kuip zijn,
maar hij zal Sparta altijd
trouw blijven.
PAGINA 11
Sociale dienst Hoorn zet
vrijwilligers in: 'Luisteren
met warmte is het belang
rijkste'.
PAGINA 13
WASHINGTON (UPI/Rtr.) -
President Reagan heeft het
Congres gisteren officieel op
de hoogte gebracht van het
plan van de Amerikaanse rege
ring Jordanië wapens te leve
ren ter waarde van 1,9 miljard
-dollar (bijna zes miljard gul
den).
Het voorstel is zeer omstreden.
Ook leden van Reagans eigen repu
blikeinse partij hebben gezegd dat
de kans groot is dat het Congres de
wapenverkoop van de hand zal wij
zen omdat die een bedreiging voor
Israël kan vormen. Het Congres
heeft 30 dagen de tijd het voorstel
weg te stemmen of het te laten pas-
Volgens het Witte Huis is de wa
penverkoop, waaronder moderne
gevechtsvliegtuigen en luchtdoel
raketten, noodzakelijk omdat
Jordanië niet mag worden
langd dat het zich inzet voor
vredesregeling met Israël „zon
de politieke en militaire steun
de Verenigde Staten".
Witte-Huiswoordvoerder Larry
Speakes zei dat koning Hoessein
de Amerikaanse wapens verdient
als aanmoediging om betrokken te
blijven bij de pogingen onderhan
delingen aan te gaan met Israël.
Het gaat om de leverantie van 40
gevechtstoestellen van het type F-
16 of F-20 met raketten, onderde-
schriften verbonden om er zeker
van te zijn „dat de wapens in de
juiste handen blijven". Israël is
bang dat Stingers bij verkoop aan
Arabische landen bij terroristen te-,
recht komen. Stingers zijn draag
bare luchtdoelwapens, waarmee
raketten vanaf de schouder kun
nen worden afgevuurd.
Een woordvoerder van de demo
cratische senator Edward Kenne
dy deelde mee dat 72 van de 100
senatoren (44 democraten en 28 re
publikeinen) een resolutie zullen
ondersteunen waarin de verkoop
wordt verboden totdat Jordanië
rechtstreekse onderhandelingen
begint met Israël.
(zie verder pag. 7)
Nog 2 dagen. Nu kan het nog!
Zeg NEE tegen de kruisraketten. Teken het
volkspetitionnement. Komitee Kruisraketten Nee,
tel. 020-238672 giro: 77555 Amsterdam.
Arbeidsbureaus
geven vrouwen
geen extra hulp
DEN HAAG (GPD) - Een groot
deel van de arbeidsbureaus be
steedt het geld, dat de overheid
speciaal heeft bestemd voor extra
steun aan vrouwen die weer aan de
slag willen, niet goed. Bij een aan
tal bureaus vindt men het niet no
dig om extra geld aan vrouwen, die
weer willen werken te besteden,
bij andere weet men niet wat men
met het geld aanmoet. Dat blijkt
uit een onderzoek onder 35 ar
beidsbureaus en een aanvullende
enquête bij de andere bureaus
door de Stichting Landelijke Om
budsvrouw en het Landelijk
Steunpunt Vrouw en Werk.
Eind vorig jaar gaf staatssecreta
ris Kappeijne van de Coppello
(emancipatie) opdracht aan alle 65
arbeidsbureaus om tien procent
van hun scholingbudget in het ver
volg te besteden aan vrouwen die
weer een betaalde baan zoeken.
Normaal wordt het scholingsbud
get besteed aan werkzoekenden
die met weinig hulp snel kans op
werk hebben. Vrouwen, die weer
aan de slag willlen horen daar niet
bij. Ze hebben meestal een lage op
leiding en weinig werkervaring,
waardoor hun kansen op een baan
erg klein zijn.
Een Marokkaanse weduwe
en haar vier kinderen ver
blijven sinds vorige week
zondag in de San Salvatorkerk te
Groningen, omdat zij bang zijn door
de Nederlandse staat te worden uit
gewezen. Het is een van die schrij
nende gevallen die duidelijk maken
dat een vreemdelingenbeleid niet be
perkt kan blijven tot een verzameling
dorre regels die overal even conse
quent worden toegepast. Er is name
lijk ook nog zoiets als medemenselijk
heid.
De zaak van de 36-jarige Aouicha
Taouzani en haar kinderen laat zich
eenvoudig beschrijven. Haar man,
die achttien jaar lang in Nederland
had gewerkt, overleed drie jaar gele
den tijdens een vakantie in Marokko.
Zijn weduwe, een analfabete, onder
ging in haar geboorteland een lang
durig rouwproces en moest vervol
gens zelf de terugreis regelen. Dat
duurde zo lang, dat zij niet binnen de
daarvoor geldende termijn van negen
maanden naar Nederland kon terug
keren. Zij raakte haar verblijfsvergun
ning kwijt, maar kon voorlopig nog in
ons land blijven wonén. Pas onlangs
kreeg zij van Justitie een bevel tot uit
wijzing. Daarop nam zij met haar vier
kinderen haar toevlucht tot de San
Salvatorkerk.
Het is bijna een cliché om begrip te
tonen voor het feit dat een vreemde
lingenbeleid niet zonder vaste regels
kan. Natuurlijk moeten die er zijn.
Maar de praktijk van het vreemdelin
genbeleid in Nederland heeft in een
aantal gevallen - denk aan de chris
ten-Turken - pijnlijk duidelijk aange
toond, dat ook overwegingen van hu
manitaire aard nadrukkelijk in dat be
leid moeten worden betrokken.
In dit specifieke geval van de Ma
rokkaanse weduwe en haar vier kin
deren is dat niet of onvoldoende ge
beurd. Tot nu toe heeft de bureaucra
tie de boventoon gevoerd en dreigt
een gezin, dat in Marokko waar
schijnlijk hopeloos aan zijn lot zou
worden overgelaten, daarvan de du
pe te worden.
Het is een goede zaak, dat Neder
landse leden van het Europees Parle
ment - van verschillende politieke
pluimage - zich het lot van het Marok
kaanse gezin hebben aangetrokken.
Nederland heeft in Europa een slech
te naam wat het vreemdelingenbeleid
aangaat. En het kan geen kwaad de
verantwoordelijke staatssecretaris
Korte-Van Hemel (justitie) daaraan
nog eens publiekelijk te herinneren.
Olifant deelt
harde klap
met slurf uit
ARNHEM (GPD) - Burgers Die
renpark in Arnhem neemt geen
extra maatregelen nadat een
52-jarige bezoeker een klap van
de slurf van een olifant kreeg.
De man raakte door de klap be
wusteloos, maar is herstellende
van de ongebruikelijke con
frontatie met de dikhuid. Bio
loog J. Wensing van het dieren
park: „We hebben zoiets niet
eerder meegemaakt".
De bezoeker kreeg een klap
van Kwimba, de grootste
vrouwtjesolifant in Nederland.
Bioloog Wensing sluit niet uit
dat de olifant de man heeft her
kend. „Een olifant herkent je
binnen de kortste keren, de be
zoeker was geen onbekende
voor Kwimba. De meeste bezoe
kers passen ervoor óp dat ze
niet te ver over de muur han
gen, maar de man kan iets te
veel risico hebben genomen".
Wensing noemt Kwimba
,geen gemakkelijke tante'. „Ze
afkomstig uit de dierentuin
.pest en is altijd met
contact geweest. Op
T is ze elk respect
kwijtgeraakt. Verzorgers heb
ben ook wel eens moeilijkheden
met haar gehad. Bovendien
heeft Kwimba soortgenoten ook
in het gras gegooid of tegen de
gedrukt".
Vanaf 1979 woonden zij echter len en opleiding. De kosten hier-
weer bij elkaar.
De vrouw (42) verrichtte schoon
maakwerk, zonder dat zjj dit aan
sociale dienst opgaf. De man (46)
heeft bovendien bekend een
maand zwart als grondwerker te
hebben gewerkt. De Leidse zal
worden vervolgd wegens valsheid
in geschrifte, haar echtgenoot voor
heling.
bedragen maximaal 1,1 miljard
dollar. Verder wil de regering 12
stuks geschut voor luchtdoelraket
ten van het type Hawk, 72 stuks
van het draagbare afweergeschut
Stinger, 32 gevechtswagens (Brad
ley) en 224 andere voertuigen leve-
Aan de verkoop van de Stingers
worden speciale veiligheidsvoor-
STOKE ON TRENT - Een goederentrein ontspoorde vanochtend in de
Engelse stad Stoke on Trent. De locomotief schoot door een muur heen en
kwam hangend boven een hoofdstraat tot stilstand. (foto epaj