'Luisteren met
warmte is het
belangrijkste'
Studentenwerk:Universiteiten zijn geen leerfabrieken
Sociale dienst Hoorn zet vrijwilligers in
Relatie Egypte met
VS-Israël geschaad
Achtergrond
DINSDAG 22 OKTOBER 1985
PAGINA 13
HOORN - Al bij het maken van een afspraak benadrukt
directeur De Pagter van de sociale dienst (GSD) Hoorn
dat het inzetten van vrijwilligers bij zijn dienst om
mensen met schuldenproblemen te begeleiden géén
manier is om het personeelstekort bij de sociale dienst
te maskeren. Het is, zegt hij tijdens het gesprek nog
eens, integendeel voortgekomen uit een combinatie
van waardering voor vrijwilligerswerk en de overtui
ging datje niet alles met beroepskrachten kunt opvan
gen.
Of, zoals mede-initiatiefnemer G.
Ten Boekei zegt: "De burenhulp
die vroeger zo gewoon was, daar
gaat het om. Als je alles door pro
fessionals laat doen, verdwijnt
daarmee een stukje liefde uit on
ze maatschappij".
door
Sjaak Smakman
Na een proefperiode van twee
jaar gaat Hoorn nu ernst maken
met de begeleiding van mensen
met schuldenproblemen door
vrijwilligers. Achttien mensen
hebben zich aangemeld en die
komen morgen naar het ge
meentehuis om eens duidelijk te
horen wat hun te wachten staat.
Dat het 'rotwerk' is, dat ze niet
op schouderklopjes hoeven te
hopen en dat ze maar moeten re
kenen op 'eerder nog een trap
na', zoals De Pagter het kernach
tig uitdrukt. Willen ze dan toch
aan de slag, dan krijgen ze een
korte cursus bij het RIAGG (re
gionaal instituut voor ambulante
geestelijke gezondheidszorg),
waarbij het leren luisteren cen
traal staat, en kunnen ze begin-
De gemeente Hoorn: een groei
kern van 52.000 inwoners, van
wie het merendeel ondanks de
grote afstand forenst op Amster
dam. Een gemeente ook met op-
merkeUjk veel cliënten bij de so
ciale dienst. De Pagter en zijn 64
medewerkers hebben 4000 klan
ten, van wie er ongeveer vierhon
derd met schulden worstelen.
Ruim de helft van hen, 250, re
kent hij tot de zware gevallen,
mensen voor wie een schulden-
sanering noodzakelijk is. Dat
zijn, benadrukt hij, voor het me
rendeel geen uitkeringsgerech
tigden maar mensen met een ei
gen inkomen, van het minirnum-
loon tot zo iets boven modaal.
Vaak zijn ze in de problemen
gekomen doordat ze (jongeren)
hun huwelijk met mooie spul
letjes in wilden gaan, in andere
gevallen heeft 'statuszucht' ('de
buurman heeft een caravan, dus
ik ook') een belangrijke rol ge
speeld. De 'agressieve reclames'
van veel financieringsinstellin-
gen is volgens De Pagter een an
dere reden voor de schulden. En
wat de kleurige catalogi met de
gemakkelijke betalingsvoor
waarden betreft: "Ik kan bij een
postorderbedrijf zo maar een
krediet van 500 gulden krijgen
zonder dat ze weten wat ik ver
dien. Dat is toch gewoon te zot
om los te lopen".
Uiteindelijk kloppen ze dan,
geplaagd door onaflosbare schul
den van gemiddeld 10.000 tot
20.000 gulden, ten einde raad aan
bij de sociale dienst. Vaak heb
ben ze alles al geprobeerd om
hun schulden af te lossen: rege
lingen met de schuldeisers (die
ze dan niet nakomen), leningen
van vrienden en kennissen, nieu
we leningen bij andere financie
ringsinstellingen. Op het mo
ment dat gasafsluiting en huis
uitzetting dreigen, grijpen ze dan
als laatste strohalm naar de ge
meentelijke sociale dienst. Maar,
aldus De Pagter: "Er komen hier
soms mensen die gewoon niet
meer te helpen zijn".
Armoe
In de meeste gevallen kan de
sociale dienst nog wel helpen. Er
wordt in overleg met de schuld
eisers een saneringsplan ge
maakt en de cliënt wordt op een
financieel rantsoen gezet. Maar
vaak levert dat problemen op. De
drastische vermindering van het
inkomen en de veel soberder le
vensstijl die de cliënt zich moet
aanmeten, leiden vaak tot pro
blemen. Niet alleen financieel.
Ten Boekei citeert daarbij het
oude gezegde: komt de armoe de
voordeur in, dan gaat de liefde de
achterdeur uit.
Natuurlijk, regelmatig overleg
gen de cliënten met de ambtena
ren van de sociale dienst over het
huishoudboekje en kunnen ze
problemen wel bespreken, maar
de echte uitbarstingen van de
spanning komen vaak ('s avonds
laat) thuis. Zoals bij de man die
tegen de budgetafspraken in een
paar nieuwe sportschoenen
kocht en wiens vrouw toen ko
kend van woede weg wilde gaan.
En de ambtenaar is dan niet be
reikbaar.
In dat gat nu springen de vrij
willigers, vertelt de ex-accoun
tant Ten Boekei. Toen hij in 1981
ophield met werken, wierp hij
zich aanvankelijk op zijn grote
hobby: tuinieren. Hij miste al
snel de sociale contacten en via
een werkgroep in Humanitas
kwam hij bij deze witte vlek in
de hulpverlening terecht. Op zijn
ronde langs plaatselijke promi
nenten kwam hij uiteindelijk bij
De Pagter, die toen net met
ideeën in dezelfde richting rond
liep. Een ploeg van tien Humani-
tas-leden heeft de afgelopen
twee jaar twaalf 'schuldengeval-
len' begeleid. Met zoveel succes
dat de proef nu een officieel ver
volg krijgt.
De hulpverlening geschiedt
geheel op vrijwillige basis. Wie
met een schuldenprobleem
kampt, kan zelf besluiten of hij
begeleiding door een vrijwilliger
wil. Al geeft De Pagter toe dat
mensen die binnenkomen ten
einde raad zijn 'en zeker in het
begin op alles ja zeggen'. Maar,
aldus Ten Boekei: "Je merkt snel
genoeg of ze het als dwang voe
len, en dan ben ik zo weer weg.
Ik heb het een keer meegemaakt
dat mensen inderdaad dachten
dat ik een verlengstuk van de
GSD was. Toen was ik gelijk
weg. Ze moeten het zelf echt wil
len".
Klankbord
De taak van de vrijwilliger is
beperkt, benadrukken De Pagter
en Ten Boekei. Het technische
werk - onderhandelen met
schuldeisers, opstellen van een
plan - blijft geheel in handen van
de GSD-ambtenaren. Op de
vraag of zo'n vrijwilliger geen
controleur van het huishoud
boekje is die wel even zal zeggen
hoe het moet, reageren ze fel.
De Pagter: "Nee, het gaat om
het samen doen".
Ten Boekei: "Je bent een
praatpaal. Zo van: uithuilen en
opnieuw beginnen".
De Pagter: "Een soort klank
bord".
Ten Boekei: "Kijk, een plan
blijft een plan. Er kan zich altijd
iets onverwachts voordoen. Bij
een vrijwilliger is er een veel la
gere drempel. Ze bellen op en je
komt. Bovendien denken men
sen vaak: o jee, ze zien me bij de
GSD weer aankomen. Het be
langrijkste is dat je met gewone
menselijke warmte kunt luiste
ren. Je hoeft vaak niet eens wat
te zeggen. De mensen vertellen
hun verhaal en beginnen vaak
aan het einde te huilen. Maar ze
zijn wel hun spanningen kwijt,
kunnen weer opnieuw beginnen.
Sociale werkers zullen dat alle
maal wel beter kunnen hoor,
maar die staan nu eenmaal niet
op elk moment klaar".
De Pagter: "Als vrijwilliger
Directeur De Pagter: 'Ik kan wel een jankverhaal ophangen over de uitkeringen, maar die gaan daar
mee echt niet omhoog«foto Rob Bruijn)
kom je een heleboel tegen.
Straks wordt het weer Sin
terklaas. De kinderen mogen dan
een cadeautje meenemen maar
school. Maar in die gezinnen is
geen geld voor zo'n cadeautje.
Een vrijwilliger praat daar dan
over met zo'n gezin Nee, hij
mag in geen geval zelf geld ge
ven, al is hij nog zo begaan met
zo'n familie. Natuurlijk is dat
moeilijk, maar je moet wel be
denken dat je jezelf én je klant op
zo'n manier in een dwangsituatie
brengt. En uiteindelijk moet de
cliënt er toch op eigen kracht
zien uit te komen".
"Een vrijwilliger moet drie ei
genschappen hebben: hij moet
wat verstand hebben van boek
houden, moet niet zelf in de fi
nanciële problemen zitten en hij
moet beschikken over een grote
dosis nuchterheid. Er mag na
tuurlijk best een stukje emotie,
een stukje sociale bewogenheid
bij zitten, maar dat moet zwaar
worden overvleugeld door de
nuchterheid: jouw probleem is
nu mijn probleem, we gaan nu
samen naar een oplossing
werken maar j(f moet het uitein
delijk toch zelf doen".
Sport
De budgettering ('heel belang
rijk') betekent niet dat de sociale
dienst een huishoudboekje
maakt. "Elk geval is anders, hoe
grof- of fijnmazig je ook zo'n
huishoudboekje zou opstellen.
Je kunt ook bijvoorbeeld zeg
gen: je moet met vijf tientjes naar
de supermarkt gaan en daarmee
proberen uit te komen. Dan gaan
mensen vanzelf ook in de lagere
schappen kijken waar de goed
kopere merken staan. Belangrijk
is om het zo in te richten dat
mensen het als een sport gaan
zien om uit te komen met hun
geld en toch nog een aantal leuke
dingen te kunnen doen. Om ze zo
toch weer uitzicht te kunnen bie
den op een zonniger toekomst".
- Kan dat dan met een (bij
standsuitkering?
"Nee, dan praat ik over men
sen met een normaal inkomen.
Voor mensen die schulden heb
ben en nog jaar en dag van een
bijstandsuitkering moeten rond
komen is het perspectief inder
daad heel triest. Maar ook voor
die mensen geldt datje geen 120
gulden kunt uitgeven als je er
maar 100 hebt. Ik wil best een
jankverhaal houden over de
hoogte van de uitkeringen. Ik on
derschrijf dat rapport over 'Mini
ma zonder marge' volledig. Kyk,
je kunt best van de daken roepen
dat de normen omhoog moeten
en dat mensen in de bijstand een
onmenswaardig bestaan leiden.
Maar aan de andere kant: ik kan
de normen niet omhoog krijgen.
Als ze 1400 gulden krijgen kan ik
er ook geen 1450 van maken".
Pens
Kritiek op het initiatief is er
ook. Dat het werk van de sociale
dienst ondergraven wordt, is al
genoemd. Een weekbladcolum
nist zag een vrijwilliger al tegen
een cliënt zeggen die een schnit
zel in zijn pan had liggen: 'Dat
had ook wel een half ons pens
kunnen zijn'. De Pagter: "Kijk,
dat vind ik nou gewoon misse
lijk".
Ten Boekei, die zelf al een aan
tal gevallen heeft 'gedaan,: "Ik
ben misschien ouderwets hoor,
maar ik geloof dat je er met toe
geeflijkheid alleen niet komt. Je
moet iemand ook een schop on
der zijn kont durven geven. Als
iemand een uitgave doet die niet
was gepland, dan moet je ook
durven zeggen: je wist dat dat
niet verantwoord was. Maar als
je zo (doelend op het aangehaal
de citaat, red.) werkt is binnen de
kortste keren de samenwerking
vertrokken. En ik van mijn kant
voel er ook niets voor om voor
politieagent te spelen".
Voelt hij zich niet getroffen
door dergelijke kritiek?
"Ik voel me er eigenlijk door
gesterkt. Als je als kapitein altijd
voor de wind hebt, dan ga je bij
de eerste storm onderuit. Als je
ook eens tegenwind, leer je ten-
njinste zeilen".
TEL AVIV - Grote golfbewegin
gen kenmerken het politieke leven
van Arabische leiders. Dat van pre
sident Hosni Moebarak van Egypte
schudt op dit moment op zijn
grondvesten. Sinds hij op 14 okto
ber 1981, acht dagen na de moord
op zijn voorganger Anwar Sadat,
noodgedwongen aan de macht
kwam, is zijn regime nog niet zo in
gevaar geweest.
Het gaat steeds slechter met de
economie, de sociale problemen lo
pen daardoor uit de hand en als ge
volg daarvan krijgt het islamitisch
fundamentalisme de kans de wor
tels van de staat grondig aan te tas
ten. De recente gebeurtenissen in
het Midden-Oosten hebben die
ontwikkeling nog eens verduide
lijkt.
Maar niet alleen dat. Het Israëli
sche bombardement op het PLO-
hoofdkwartier in Tunis, de moord
op zeven Israëliërs in de Sinaï-
woestijn door een verdwaasde sol
daat en de tumultueuze afloop van
de zeekaping van het Italiaanse
passagiersschip Achille Lauro
door vier Palestijnse terroristen,
hebben Moebaraks toch al door gi
gantische interne problemen ver
zwakte positie nog verder onder
mijnd.
door
Taco Slagter
De Israëlische militaire actie
bracht de Egyptische president in
grote verlegenheid. De binnen
landse oppositie tegen het Israë-
lisch-Egyptische vredesverdrag
kreeg de kans de duimschroeven
op het regime weer een slag aan te
draaien.
En mede om de door Moebarak
moeizaam bijeengeschraapte ge
loofwaardigheid in de Arabische
wereld niet in één klap teloor te la
ten gaan, kon hij niets anders dan
de operatie in felle bewoordingen
afkeuren, tegen zijn zin Jasser Ara
fat als de geweldloze Ghandi van
het Midden-Oosten afschilderen en
de toch al moeizaam verlopende
diplomatieke contacten met Israël
opschorten.
De snel daarop volgende, diep
tragische schietpartij in de Sinal-
woestijn vroeg van Moebarak op
nieuw een dubbelzinnige oplos
sing. Betrouwbare Egyptische
bronnen in Tel Aviv maakten er
binnenskamers geen geheim van
dat Cairo er verschrikkelijk mee
zat.
Moebarak besefte terdege dat hij
het een en ander aan Israël was
verplicht, maar met de massale
studentendemonstraties nog op
het netvlies, durfde hij het niet aan
al te grootse gebaren naar Jeruza
lem te maken. Hij betreurde de ge
beurtenis maar sprak en passant
over een 'incident dat overal ter
wéreld kon voorvallen'.
Israël viel over hem heen en dat
noopte de president de iets ver
zachtende opmerking terug te ne
men. Dat kwam Moebarak weer of
forse kritiek in eigen land te staan.
Maar intussen was de sfeer tussen
Israël en Egypte toch al verpest.
Des duivels
En toen was het de beurt aan Ro
nald Reagan om Moebarak te com
promitteren. Vanuit een bakkerij
ergens in de Verenigde Staten gaf
de Amerikaanse president per
soonlijk de opdracht het Egypti
sche lijntoestel met onder meer de
vier Palestijnse zeekapers en hun
leider Aboe Abbas aan boord door
Amerikaanse gevechtsjagers te la
ten onderscheppen en te dwingen
op Sicilië te landen.
Op geen andere manier had het
Witte Huis de Egyptenaren in hun
eer en trots kunnen krenken. Moe
barak was des duivels. En eiste van
Reagan een excuus tegenover het
gehele Egyptische volk. 'Never',
was diens botte antwoord.
De door zijn landgenoten met
'heldendom' gelauwerde Ameri
kaanse president besefte blijkbaar
niet hoe hij met het van politieke
wijsheid gespeende besluit voed-
sel had gegeven aan een felle anti-
Amerikaanse stemming onder mil
joenen Egyptenaren.
Het moet worden toegegeven dat
de Egyptische president uiterst on-
handig had gemanoeuvreerd door
voor het oog van de wereld niét de f-:
waarheid te spreken over de ver
blijfplaats van de vier Palestijnse
terroristen. Maar zoals hij later in
bedekte termen zou laten door
schemeren, was het een leugentje
om bestwil.
Cairo minacht Arafat en zijn
PLO, maar onder de gegeven om
standigheden - het nog steeds
morrende volk na de Israëlische
bommen op het PLO-hoofdkwar-
tier en dreigende chantage van de
valse Arabische moederschoot -
kon Moebarak het niet voor zijn
verantwoording nemen de terroris
ten aan Italië uit te leveren.
Zijn mededeling, dat het viertal
kon rekenen op een 'rechtvaardige
berechting' voor een PLO-tribu-
naal, illustreerde alleen maar de
wanhopige positie van het Egyp
tisch staatshoofd en dat van zijn re
gime.
Dollars
Op de korte termijn heeft het ge
kwetste gevoel van de Egyptena
ren een niet te onderschatten nade
lig effect op de relatie met de VS,
Israël en het daarmee verbonden
vredesproces. Er is echter geen
voorspelling te doen voor de lange
re duur, want de ironie van het lot
wil dat Egypte met al zijn interne
problemen in bijna alle opzichten
economisch afhankelijk is van
Amerika.
De miljarden dollars die naar
Cairo vloeien, zijn niet alleen nodig
voor de defensie van het land,"
maar vooral om daarmee voedsel
te importeren voor de bijna 50 mil
joen zielen van dit Derde-Wereld
land. En door de ongeremde bevol
kingsaanwas komen daar elk jaar
nog eens ruim een miljoen even
eens te vullen monden bij, terwijl
het geld voor de daaruit voort
vloeiende voorzieningen nauwe
lijks voorhanden is.
Het Witte Huis en Jeruzalem zijn
er feitelijk te laat van doordrongen
geraakt dat de militaire krachtpat
serij boven de Middellandse Zee
en in Tunesië de kans op een revo
lutionaire omwenteling in Egypte
of een door fanatieke islamitische
leiders goedgekeurde moordaan
slag op Moebarak heeft vergroot.
Nu de opwinding over het spek
takel van Reagan enigszins is ge
luwd, is in Washington de gedach
te opgekomen dat er een manier
moet worden gevonden om Egypte
tevreden te stellen. Gemakkelijk
zal dat niet zijn. Met extra dollars
zijn Moebarak en het volk niet te
paaien.
Reagan zal hoe dan ook een for
mule moeten vinden waarin een
verontschuldiging is te lezen. Zo
lang dat niet gebeurt, bijten de
Egyptenaren nog liever in het over
vloedige woestijnzand dan dat zij
het Amerikaanse genadebrood zul
len eten. En komt daar honger van,
dan stellen zij als moslims hun ve^
trouwen allereerst in 'Allah akbar'.
Want: die God is groot.
Het joodse studentenwerk, het
landelijk overleg van rooms-ka-
tholiek en protestants studenten
pastoraat en het humanistisch
studentenraadwerk zijn diep be
zorgd over de plannen van minis
ter Deetman van onderwijs en
wetenschappen voor de studen
tenvoorzieningen. In een geza
menlijke brief aan Deetman
wordt de vrees uitgesproken, dat
diens opvattingen op dit punt de
Nederlandse universiteiten defi
nitief degraderen tot leerfabrie
ken.
Het begrip 'studentenvoorzie
ningen' wil de minister, blijkens
een notitie over zijn beleid, be
perken tot "wat bijdraagt aan
een zo goed mogelijk verloop
van de studie". Volgens de kriti
sche brief van het studenten
werk staat dat op gespannen
voet met een van de doelstellin
gen van wetenschappelijk onder
wijs, namelijk het bevorderen
van maatschappelijk verant
woordelijkheidsbesef.
In het wetenschappelijk on
derwijs zijn de mogelijkheden
voor groei en ontplooiing al dras
tisch ingeperkt door verkorting
van de eerste fase. Het joods.
christelijk en humanistisch stu
dentenwerk verdenkt de minis
ter ervan, dat hij voor 'franje'
houdt wat voor studenten in hun
fase van ontwikkeling van we
zenlijk belang is. "Uitsluitend
aandacht voor het leerklimaat en
niet voor het leefklimaat leidt tot
gekortwiekte mensen".
De brief wijst er verder nog op,
dat de voorgenomen 'afbraak
van studentenvoorzieningen' -
die voor studenten tot hogere
lasten zal leiden - tegelijk ge
beurt met de mogelijke invoe
ring van een nieuw stelsel van
studiefinanciering, een stelstel
dat de achterstand van studen
ten uit minder draagkrachtige
milieus zal bevestigen.
Ten slotte doen de organisaties
een beroep op de minister om
niet af te breken wat plaatselijk
is geregeld tussen instellingen
van wetenschappelijk onderwijs
en het joods, kerkelijk en huma
nistisch studentenwerk. "Tien
tallen jaren hebben de kerken en
levensbeschouwelijke instellin
gen dit werk mogelijk gemaakt.
De waardering van universitei
ten en hogescholen hiervoor
blijkt uit een veelal bescheiden
maar essentiële subsidiëring.
Wat de rijkskas zou winnen bij
het terugdraaien daarvan zou in
geen enkele verhouding staan tot
de afbraak die er het gevolg van
zou zijn".
Euthanasie
In de Nederlandse Hervorm
de Kerk is een nieuw rapport
over euthanasie in de maak,
vooral bedoeld als bijdrage aan
de politieke discussie. Het rap
port komt op z'n vroegst in de sy
node van maart volgend jaar aan
de orde.
De werkgroep zal met een 'vrij
duidelijk' standpunt komen, ver
wacht de heer H. Noordegraaf,
staflid van de hervormde Raad
voor Overheid en Samenleving.
Hij is voorzitter van de vorig jaar
september ingestelde werk
groep.
De hervormde predikant dr. W.
den Toom (Abcoude) betreurde
gisteren voor de NCRV-radio,
dat zijn kerk met een eigen
standpunt komt. "Dat is toch
achterhaald in deze tijd van Sa
men op Weg", zei hij. Bovendien
was hij samen met dr. E. Schro
ten (eveneens hervormd) lid van
de gereformeerde studiecommis
sie over 'euthanasie en pasto
raat', die kortgeleden met een
rapport kwam. De hervormde
Raad voor de Herderlijke Zorg
vond dit een goed rapport; het
komt in aanmerking voor ver
spreiding in de gemeenten.
Gezien de verdeeldheid in de
Hervormde Kerk verwacht dr.
Den Toom, dat het hervormde
rapport óf nietszeggend zal wor
den óf zowel een meerderheids-
als een minderheidsstandpunt
zal bevatten.
Noordegraaf erkende desge
vraagd, dat er binnen de Her
vormde Kerk ook veel bewaren
tegen euthanasie bestaan. De
werkgroep, waarvan hij voorzit
ter is, telt geen lid van de Gere
formeerde Bond, de rechtse rich
ting in de Hervormde Kerk. Wel
is het de bedoeling, met mensen
van de Bond gesprekken te voe-
(In 1972 gaf de Hervormde
Kerk een eerste verklaring uit
over het vraagstuk van de eutha
nasie).
- Professor I. A. Diepenhorst,
voorzitter van het interkerkelijk
Contact in Overheidszaken
(CIO), verklaarde gisteren voor
de NCRV-radio, dat de 18 kerken
die in het CIO zijn vertegenwoor
digd, er niet in geslaagd zijn om
tot een gemeenschappelijk
standpunt over euthanasie te ko
men. Op een zeker moment
stond tegenover een overtuigd ja
een even beslist nee.
Diepenhorst achtte de kans
klein, dat de Raad van Kerken
wél een eigen standpunt naar
buiten zou brengen. De rooms-
katholieke bisschoppen nemen
in hun herderlijk schrijven van
begin dit jaar een 'zeer strikt
standpunt' in, dat ze, naar Diep
enhorst stellig verwacht, ook
binnen de Raad van Kerken zul
len uitdragen.
(In het Contact in Overheidsza
ken werken samen de drie jood
se kerkgenootschappen, de
rooms-katholieken, hervormden
en gereformeerden en een aantal
kleinere kerken ter linker- en ter
rechterzijde).
- Op een audiëntie gisteren
voor deelnemers aan een congres
van de pauselijke Academie van
Wetenschappen over 'kunstmati
ge levensverlenging' noemde de
paus euthanasie een "misdaad,
waaraan men op geen enkele ma
nier medewerking mag verlenen
en waarmee men nimmer in
stemming mag betuigen".
"Voor de ongeneeslijk zieke
mag de arts therapieën voor
schrijven, die de patiënt helpen
om zijn lijden waardig te dra
gen". "Maar wanneer de onver
mijdelijke dood aanstaande is,
ondanks de gebruikte middelen,
is het naar geweten toegestaan,
vormen van behandeling te wei
geren waardoor slechts een pre
caire en zware verlenging van
het leven wordt bereikt, zolang
de normale zorg aan de zieke
maar niet wordt onderbroken".
Jacobskerk. Met de restaura
tie van de Grote of Sint Jacobs
kerk in Den Haag zal nog dit jaar
worden begonnen. De restaura
tie zal, naar wordt verwacht, on
geveer anderhalf jaar duren en
ruim 4 miljoen gulden gaan kos
ten. Dat is overeengekomen na
langdurige onderhandelingen
tussen de stichting 'Grote Kerk
Den Haag', de hervormde ge
meente, het ministerie van wel-
zyn, volksgezondheid en cultuur
en de gemeente Den Haag.
Punten in het restauratieplan
zijn onder andere een vergader
ruimte, een foyer en een aange
paste verwarming. Voor de res
tauratie is de hervormde kerk
voogdij verantwoordelijk, de ex
ploitatie blyft in handen van de
stichting.
Hervormde Kerk: beroepen
te Aalsmeer H. Mast De Lier;
aangenomen naar Bolsward A.
Otten Almelo, naar Hummelo
kandidaat J. A. D. van der Boon
Leiden, die bedankte voor Mar-
kelo en voor Zweeloo; bedankt
voor HijkersmildeKloosterveen
kandidaat D. Wursten De Bilt.
Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt: bedankt voor Byford
(West-Australië) en voor Pretoria
(Zuid-Afrika) C. van den Berg
Assen.
