Bezoek Gorbatsjov levert weinig op Portugals nieuwe partij: Eanes VW GOLF Onrust in Duits vluchtelingenkamp Nieuwe stijl, oud geluid Kernproef Frankrijk in Stille Oceaan op handen SS-adjudant Karl Frenzel krijgt weer levenslang Prestige Kinnock stijgt /18'9! Weinig schade in Japan na aardbeving Originele Helex-kwaliteit nu ook in fraai en duurzaam gietijzer. [helex Aantal Aids-gevallen in Europa verdrievoudigd ZATERDAG 5 OKTOBER 1985 BUITENLAND PAGINA 7 PARIJS - Het bezoek van Sowjet- leider Gorbatsjov aan Parijs heeft na dagen van grote opwinding in de Franse hoofdstad tenslotte niet veel nieuws opgeleverd. Donder dag had Gorbatsjov een drietal voorstellen gedaan die niet voor een al te grote verrassing zorgden. door Rudolph Bakker Zijn uitnodiging aan Frankrijk en Engeland om afzonderlijk te on derhandelen over een verminde ring van hun nucleaire wapenarse naal is door president Mitterrand op de gezamenlijke persconferen tie van vrijdagochtend van de hand gewezen. Gorbatsjov ontweek behendig de vraag van NOS-correspondent Philip Freriks over het preciese aantal SS 20 raketten in de Sowj et- Unie. Zoals bekend zal Nederland over gaan tot plaatsing van 48 ra- këtten in Woensdrecht wanneer op 1 november in de Sowjet Unie er meer dan 378 SS 20 staan opge steld. Gorbatsjov zei dat hij de Ne derlandse regering een brief heeft gestuurd waarin hij dat allemaal zou hebben uitgelegd. In Den Haag werd dat echter ontkend. Premier Lubbers heeft wel een brief ont vangen, maar daarin, werd alleen gewag gemaakt van de SS 20 raket ten in het Europese deel van de Sowjet-Unie. Blijft het verschijnsel Gorbats jov als een leider nieuwe stijl, van wie iedereen in Parijs vindt dat het een opzienbarende verandering is na de reeks zieke en demente man nen die de Sowjet-Unie de 'laatste jaren had geregeerd. Wat niet weg neemt dat men het er evenzeer over eens is dat in de stijl veel ver anderd mag zijn, maar in de grond van de zaak in het geheel niets. De links-liberale Liberation frappe'. En het gaat voort met te zeggen dat 'terwijl de chantage ten aanzien van de Amerikaanse Pers- hing-raketten grotendeels ïs mis lukt, de Sowjet-Unie daarmee toch niet heeft opgehouden te investe ren in de pacifistische reflexen van de westelijke openbare mening'. In de regeringsgezinde Le Monde worden de Sowjet-concessies 'bui tengewoon miniem' genoemd Gorbatsjov bracht gistermiddag een bezoek aan de Talbot-fabrie ken in Poissy en later op de mid dag aan het appartementje in de rue Marie-Rose, waar Lenin met zijn vrienden woonde van 1909 tot 1912. De Sowjet-leider werd daar opgewacht door de Franse com munistenleider George Marchais, die hij bij deze gelegenheid voor het eerst tijdens zijn Parijse bezoek ontmoette. Aanhangers van de communistische partij hadden zich achter de dranghekken in de rue Marie-Rose opgesteld en juich ten de Sowjet-leider toe. Zowel Gorbatsjov als Marchais wijdden hun toespraken aan de werelvrede. Vrijdagavond bood de Sowjet- leider zijn Franse gastheren een di ner aan in de Sowjet-ambassade. Na afloop van de maaltijd had Gor batsjov op zijn speciaal verzoek on der vier ogen een gesprek met oud- president Giscard d'Estaing. De Rusische leider deeld verder mee dat er een nieuwe Frans-Rus sische ruimtevlucht komt op een nog niet vastgestelde datum. Vol gens betrouwbare bronnen zal de nieuwe Frans-Russische vlucht er één van langere duur zijn. Het officiële Russische persbu reau Tass heeft gisteravond kritiek geleverd op de reactie van presi dent Reagan op de voorstellen van Gorbatsjov. Volgens Tass dient de VS de voorstellen te beantwoorden met een stopzetting van de statio nering van nieuwe kernraketten voor de middellange afstand in West-Europa. "Het is te hopen dat het verstand eindelijk de overhand krijgt in de Amerikaanse regering", aldus Tass in een commentaar. "Europa ver wacht nu terecht een antwoord van de Verenigde Staten: de stopzet ting van de verdere plaatsing van (Amerikaanse) middellange-af- standsraketten op het Europese continent", schreef Tass. HAGEN (AFP-DPA) - Na een pro ces van bijna driejaar is de vroege re SS-adjudant Karl Frenzel vrij dag tot levenslange gevangenis straf veroordeeld. Hij is schuldig bevonden aan de dood van zeker 150.000 joden in het Poolse vernie tigingskamp Sobibor. Maar om ge zondheidsredenen hoeft hij niet de gevangenis in. De nu 74-jarige Frenzel was Oberscharführer in het concentra tiekamp waar tussen april 1942 en oktober 1943 zeker 250.000 joden zyn omgebracht. Het kamp Sobi bor, in de buurt van Lublin in Zuidoost-Polen, werd in april 1942 opgezet na de conferentie aan de Wannsee bij Berlijn waar in het diepste geheim besloten werd tot de 'Endlösung', de systematische uitroeiing van de joden. Hier was Frenzel commandant van een groep gevangenen die dwangar beid moesten verrichten. Ondanks zijn veroordeling hoeft hij dus niet de gevangenis in: de rechtbank in Hagen besloot hem vanwege zijn gezondheidstoestand vrij te laten. De verdediging van Frenzel gaat in beroep bij het fede- Frenzel bij het verlaten 1 gerechtshof. rale gerechtshof van de Bondsre publiek. De rechtbank nam de veroorde ling tot levenslange gevangenis straf over, waartoe Frenzel in 1966 was veroordeeld. Van dit vonnis heeft hij 16 jaar uitgezeten, tot in 1982 werd besloten tot heropening van de zaak. In 1966 was Frenzel de enige van de tien vroegere SS-bewakers, die veroordeeld was. Tot heropening van de zaak was besloten omdat tij dens andere processen tegen nazi's tegenstrijdigheden naar voren zou den zijn gekomen in de verklarin gen van getuigen. Frenzel blijft veroordeeld we gens moord, omdat hij een jongen van 13, die een blikje sardines ge stolen had, heeft doodgeschoten met de woorden: "Joden mogen geen buitenlandse sardines eten". De vroegere SS-bewaker, die in Hannover woont, hoorde het von nis zwijgend aan. Tijdens het pro ces had hij zich met de woorden 'Befehl ist Befehl' beroepen op de specifieke onstandigheden die in het kamp bestonden. Computer geeft meisje een stem BRUSSEL (ANP) - Op de Belgi sche radio was gistermiddag een kunstmatige stem te horen, waar mee een 20-jarig zwaar motorisch gestoord meisje voor het eerst van haar leven kon spreken. Ze maakte gebruik van een computer, waar aan de universiteit van Gent, diver se bedrijven en een logopediste twintig maanden hebben gewerkt. In Gent noemt men het apparaat de Bliss-stem. Het is gebaseerd op de in 1949 door Charles Bliss ont worpen internationale schrijf- en symbolentaal. De 20-jarige Mar leen kon haar geluk niet op toen zij voor het eerst aan haar ouders kon vertellen hoe het met haar ging. Ze maakt gebruik van een toetsen bord met 400 toetsen dat aan haar rolstoel is bevestigd. Met een stift kan zij 1.400 woorden en varianten daarop intikken. Een kunstmatige stem laat de woorden via een luid sprekertje horen. MURUROA (Reuter) - Op het Fran se atol Mururoa in de Stille Oceaan worden de laatste voorbereidingen getroffen voor een nieuwe reeks Nieuw onderzoek in aanslag paus ROME (AP) - De Italiaanse justitie is met een nieuw onderzoek begon nen naar de aanslag op de paus, na dat in de lopende rechtszaak getui genverklaringen zijn afgelegd waarbij verschillende nog niet aan geklaagde Turken in de zaak wer- denbetrokken. Met deze nieuwe ontwikkeling houden zich drie on derzoeksrechters bezig. Het is het derde onderzoek in verband met aanslag, waarvoor de dader, Mehmet Ali Agca, al is ver oordeeld. kernproeven. Op het koraaleiland op 1.100 km ten zuidoosten van Ta hiti geldt een staat van verhoogde waakzaamheid in verband met protesten van de milieu-organisa tie Greenpeace tegen de nieuwe ondergrondse proeven. Bij de 12-mijlszone rond Muru roa worden vier protestschepen van Greenpeace verwacht. Als eer ste voer het zeiljacht ,Vega' naar de denkbeeldige lijn. Frankrijk heeft het gebied rond het koraaleiland voor de duur van de serie proeven tot verboden zone verklaard. De commandant van het proef gebied heeft verklaard dat de ge wone bewaking van 1.500 mari niers, infanteristen en leden van het Vreemdelingenlegioen verster king heeft gekregen. Een hoge offi cier zei dat deze bestaat uit 20 com mando's van de marine en een uit 12 leden bestaande anti-terreur- eenheid van de politie. Sowjet-tv knipt in Gorbatsjov Moskou (UPI) - De Sowjet-tv heeft bij de uitzending van de persconfentie van Gorbatsjov in Parijs een vraag over dissidenten en het antwoord weggelaten. De kwesties Sacharov, Sjtsjaranski en Nudel "zijn overgedragen aan de verantwoordelijke organen", zei Gorbatsjov. Wel gaf de tv vragen weer over Joden die willen emigreren en over het aantal politieke gevan genen in de Sovjetunie. Als ant woord vêrwees Gorbatsjov naar zijn eerdere vraaggesprek met de Franse televisie om vervolgens abrupt over te gaan naar de vol gende vraag. Het was voor het eerst dat zo'n open persconferentie door een leider van het Kremlin op de Sowjet-tv werd vertoond. Neil Kinnock kust dochter Daisy na afloop' van het congres (foto ap> BOURNEMOUTH (AFP-UPI-DPA) - Neil Kinnock heeft zijn prestige binnen en buiten de Labourpartij duidelijk versterkt op het congres van de socialisten van Groot-Brittannië, dat vrijdag geëindigd is. Waarnemers concluderen dat na het 84e congres van Labour in de Zuidengelse bad plaats Bournemouth. Kinnock heeft weliswaar twee nederlagen geleden bij stemmingen over onderwerpen die de linkervleugel aan het congres had voorgelegd, maar algemeen meent men dat de 43-jarige man uit Wales er in geslaagd is de linksen in de partij, onder aanvoering van de radicale mijnwerkers- voorman Arthur Scargill, in het defensief te dringen. Kinnock maakte met name indruk met een rede waarin hij er op hamer de dat "beloften die men niet kan inlossen niet tot een verkiezingsover winning leiden". Hij benadrukte dat Labour zijn beginselen intact moet houden, maar dat de partij tegelijk aan een 'overeenstemming' in het land moet werken om de Britten van het 'kwaad' van de Thatcher-politiek te bevrijden. Wil Labour bij de volgende verkiezingen een kans maken, dan dient de partij vooral stemmen te krijgen van de mensen in het politieke midden. In recente opiniepeilingen liggen Labour, de Conservatieven en de Alliantie van Liberalen en Sociaa-Democraten dicht bij elkaar. Volgens een onderzoek van het Portugese weekblad O Jornal kan de PRD voor een grote verrassing zorgen. Afhankelijk van de mate, waarin de nieuwe partij erin slaagt het beeld te vestigen, dat president Eanes nadrukkelijk achter de nieuwe formatie staat, zou de PRD minimaal acht pro cent van de stemmen in de wacht slepen. Volgens een enquête van de Amerikaanse ambassade in Lissa bon zou de PRD kunnen rekenen op rond de 12 procent. Vandaar de grote bezorgdheid over het Eanes- effect bij de andere politieke par tijen. Vooral de PS zou behoorlijk moeten inleveren aan de partij van Eanes. Kregen de socialisten bij de laatste verkiezingen nog 37 pro cent van de stemmen, dit keer zouden zij kelderen naar 25 pro cent of nog minder. De sociaal-de mocratische PSD zou ook verlie zen, maar wellicht de socialisten nog kunnen verdringen als groot ste partij. ADVERTENTIE Europa's meest gekochte auto Test en beproel de GOLF bij: kamsteegl Oegstgeest, Leiderdorp, Katwijk Voorschoten, Lisse, Hillegom. TECHNIEK IN BEWEGING. LISSABON - De volkskermis in Lissabon biedt een nogal ongewo ne aanblik. Het rad van avontuur en de achtbaan gaan bijna verscho len achtèr een zee van groen-rode vlaggen. In het „Bierhaus" wisse len de opschriften, waarin de spe cialiteiten van het huis als Eisbein en Frankfurter worstjes worden aangeprezen, elkaar af met posters met een politieke boodschap. door Gerrit-Jan Hoek In het Duitse etablissement heerst nerveuze bedrijvigheid. Ie dereen is in afwachting van de komst van de leiders van de PRD, de nieuwe Portugese Partij van de Democratische Vernieuwing, die ter afsluiting van de campagne voor de verkiezingen van een soorjr verbroederingspicknick organi seert. Een uur later dan aangekondigd betreden Manuela Eanes, de echt genote van de Portugese president, en partijvoorzitter Herminio Mar- tinho het complex. Terwijl uit de keuken van het Bierhaus een wal van zuurkool opstijgt, barst het ap plaus los. Tijdens de maaltijd, met het nationale volksgerecht kabel jauw toch echt Portugees, worden geen toespraken gehouden. Geen woorden maar daden, lijkt de on uitgesproken leus van de nieuwe partij te zijn. In het Bierhaus heerst onder de ,250 militanten en sympathisanten een sfeer vaningetogen optimis me. Immers, de verwachtingen over de verkiezingsuitslag zijn bij zonder hoopvol, misschien sleept de PRD wel tien procent van de stemmen in de wacht. Maar van uitbundigheid of triomfantelijk heid is geen sprake. Niet voor niets is het symbool van de PRD een weegschaal, als teken van even wichtigheid. In alle propaganda gaat de PRD er prat op een nieuwe partij te zijn. Pas op 15 juli jl. werd de partij in Tornar opgericht. Maar aan die offi ciële oprichtingsplechtigheid was wél een olifantsdracht voorafge gaan. Al in de jaren '78 en '79 wer den er ^initiatieven ontplooid door enkele politici binnen de socialisti sche partij om een andere partij te stichten. Identiteit Vanaf 1980 kreeg het idee meer gestalte via de nationale sie ter ondersteuning van de her verkiezing van president Eanes (CNARPE). Maar het bleef al die tijd bij droogzwemmen en de markt verkennen, omdat de cen trale persoon rond wie de partij moest worden opgebouwd, presi dent Eanes, huiverig was het start sein voor de nieuwe formatie te ge ven. Pas kortgeleden, toen ver vroegde verkiezingen onontkoom baar waren en het einde van de ambtstermijn van Eanes in zicht kwam, zette de president het licht op groen. Maar ook qua inhoud preten deert de PRD een nieuw alternatief te zijn. Maar wie probeert de partij ideologisch te plaatsen, zal ver geefs zoeken naar een eigen identi teit. Want die heeft de PRD ge woonweg niet. Zoals de naam al aangeeft streeft de PRD naar een democratische vernieuwing. Een soort synthese, zo wordt wel be weerd, van de romantische begin selen van de Anjerrevolutie van 25 april 1974, ontdaan van radicale frapje via de contra-coup van 25 november 1975. Eerlijkheid, tolerantie en be kwaamheid zijn de drie elementen die hoog in het vaandel sfaan. Van daar dat de PRD een kruistocht be gonnen is tegen de traditionele partijen die van corruptie, demago gie en vriendjespolitiek bij het ver delen van de overheidsbanen be schuldigd worden. Hoop op verandering is het enige dat de PRD wil beloven in het ka der van een campagne van morele herbewapening. Het roer moet om willen de Portugezen niet defini tief het vertrouwen in de decaden te democratie verliezen. Dat moet onder meer vorm krijgen via een grotere inspraak van de burgers en een doorzichtiger beleid van de be stuurders. Om het verschil met de huidige politieke praktijken, waarin politi ci drie weken lang paradijselijke beloften doen, die daags na de ver kiezingen onhaalbaar blijken, te onderstrepen, hebben alle PRD- kandidaten een plechtige verkla ring ondertekend, waarin ze toe zeggen hun beloften, hoe zuinig ook, na te zullen komen. Werkverschaffing De PRD is als vreemde eend on der Portugese politieke fauna door de traditionele partij afgeschilderd als naief, provinciaal en als een toe vluchtsoord van werkloze politici. Dat laatste verwijt is slechts ten de le waar. Medeiros Ferreira is een teleur gestelde ex-minister van de socia listen, Magelhaes Mota zat ooit in een kabinet namens de sociaal-de mocratische PPD. Maar van het to tale ledenbestand van de PRD is 80 procent nog nooit eerder lid. of mi litant van een partij geweest. Partijvoorzitter Herminio Mar- tinho is het prototype van de PRD- politicus: een 39-jarige boer uit Santarem, die onlangs zonder schroom verklaarde de politiek ge heel te vergeten, als hij onder zijn koeien is. Ooit, in 1975, was Martin- ho actief op de barricaden van Rio Maior om de oprukkende landher vorming een halt toe t§ roepen. Hij oogt als Eanes, maar dan zonder diens bril, maar dat'zal wel zuiver toeval zijn. Martinho is in Tornar eigenlijk tegen wil en dank tot voorzitter van de PRD gebombardeerd. Hij accepteerde die functie alleen in de wetenschap, dat het maar tijdelijk zou zijn, want Martinho is niet meer dan een soort plaatsvervan ger van Eanes, wiens voorzitters- stoel hij warm moet houden totdat Eanes in december het president schap neerlegt. Want Eanes is onmiskenbaar de schaduw achter de PRD. Zolang hij in het presidentiële paleis van Belem huist, heeft Eanes gewei- Hongerstaking na steekpartij BONN In het Westduitse op vangkamp voor vluchtelingen in Karlsruhe wordt sinds begin deze week door tientallen mensen een hongerstaking uitgevoerd. De asielzoekers willen door hun actie de naar hun mening mensonteren de toestanden in het opvangkamp veranderen. Naar nu pas bekend is geworden begonnen honderd Iraniërs, Ta mils en Indiërs de actie. Ongeveer 250 mannen, vrouwen en kinderen, onder wie de .harde' kern van twin tig Iraniërs en Indiërs, zijn inmidd- dels afgevoerd naar andere op vangcentra. Een groep Tamils zet de hongerstaking nog voort. Gisteren kwamen vertegenwoor digers van het gemeentebestuur van Karlsruhe, de evangelische kerk, die voor de sociale begelei ding in het kamp verantwoordelijk is, en de kampleiding samen om de problemen te bespreken. De Uit komsten zijn nog niet bekend. Het noodopvangkamp kan onge veer 750 mensen herbergen, maar er zitten gemiddeld 1100 asielzoe kers. Deze overbevolking leidde enkele weken tot steekpartijen waarbij een dode en een zwaar ge wonde vielen. Het boven op elkaar leven, de verschillen in Cultuur, re ligie en levenswijze worden door de meesten als grievend ervaren. Vooral Tamils, Iraniërs en vluchte lingen uit Bangladesj voelen zich gediscrimineerd door medebewo ners en kampleiding. De bronnen van de spanning wa ren de kampleiding en de autoritei ten in de deelstaat Badem Wür- temmberg allang bekend: rivaliteit tussen de verschillende landen van herkomst, prostitutie in en buiten het kamp, vijf tot zes mensen op één kamer, mannen en vrouwen uit verschillende landen in één slaapvertrek. Al deze problemen samen hebben nu voor een eerste uitbarsting gezorgd. Gevreesd wordt dat de situatie volgende week catastrofaal kan worden, om dat er dan 200 nieuwe asielzoekers in het kamp moeten worden onder gebracht. TOKIO (RTR-AFP-UPI) - Een zwa re aardbeving met een kracht van 6,2 op de schaal van Richter heeft gisteren de Japanse hoofdstad To kio en omgeving getroffen. Vol gens de Japanse meteorologische dienst was het de zwaarste aardbe ving in Tokio sinds 1929. De aardbeving duurde maar 20 tot 30 seconden maar was zo krach tig dat ze tot op het noordelijkste eiland Hokkaido werd gevoeld. Het epicentrum lag aan de over kant van de baai van Tokio. Een aardbeving met een kracht van 6,2 richt doorgaans grote scha de aan. Maar volgens de politie zijn er voor zover bekend geen slacht offers gevallen en is weinig schade aangericht. Veel gebouwen schud den alleen op hun voegen. Het weg- en treinverkeer ondervond wel enige hinder. ADVERTENTIE Gietijzeren Openhaard Inzet De nieuwste Helex Inzet is van solide gietijzer; een kwaliteitsmatenaal met groot warmte-uitstralend vermogen. Höog rendement van meer dan 70%. Leverbaar voorfront-, hoek- en panoramahaard. gerd zich actief in de partijpolitie ke arena te storten. De enige refe renties aan Eanes in de campagne zijn de gloedvolle leuzen aan zijn adres, de vermelding van zijn naam in een klein hoekje op de ver kiezingsposters en de aanwezig heid van zijn echtgenote Manuela in de verkiezingskaravaan. Alleen binnenskamers op het PRD-kan- toor aan de Avenida da Liberdade prijkt openlijk een grote foto van de president. -De andere partijen laten geen ge legenheid voorbijgaan om Eanes en zijn partij, beschouwd als ge vaarlijke opponenten, in diskrediet te brengen. PSD-leider Cavacö Sil- va, omschreef de PRD als de meest machistische partij, omdat Eanes het veldwerk door zijn vrouw laat opknappen en zelf op de achter grond werkt. Anderen proberen Eanes te vergelijken met de Argen tijnse dictator Peron, die ook veel van zijn populariteit te danken had aan zijn actieve echtgenote Evita. heeft de PRD iets utopistisch, waarbij de morele nieuwe zweep iets wegheeft van de reclame van weer een nieuw was middel dat nóg beter wast. Maar voorlopig verdient de debutant de gunst van de twijfel. Na de verkiezingen zal de PRD de vuurproef moeten doorstaan, hoe de edele en nobele beginselen in de praktijk moeten worden ver taald en of de PRD bestand is te gen de verleiding te ontaarden in een soort gaullistische beweging. Gietijzeren hout/kolenkachel IJzeren Hein IJzeren Hein is een echte stealings - kachel, voorzien van thermostatische verbrandingsregeling. Uitgevoerd in fraai donker parelgrijs gietijzer. Kwaliteitsmateriaal met groot warmte- uitstralend vermogen. Uitzonderlijk hoog rendement 72,3%! Met kolen- i.bunker geschikt voor kolenstook. "D "NT voor informatie over de Gietijzeren Inzet, p J-J 1M de hout/ kolenkachel IJzeren Hein, alsmede het adres i van een Helexdealer. O Folder openhaard-Inzets O Folder hout/kolenkacheis OPENHAARDEN Naam: INZETS KACHELS Straat: I ROOKKANALEN Postcode/plaats:. GENEVE (DPA) - Het aantal door aids getroffen mensen is in Europa in een tijdsbestek van 12 maanden bijna verdrievoudigd. In juli 1984 waren 421 ziektegevallen geregi streerd. Dit cijfer bleek eind juni 1985 tot 1.226 te zijn gestegen, zo blijkt uit een gisteren in Genève gepubliceerd overzicht van de We reldgezondheidsorganisatie (WHO). Van de 18 Europese landen die regelmatig hun gegevens over de ontwikkeling van de immuunziek- te aids staat Frankrijk met 382 ge talsmatig aan de top, gevolgd door West-Duitsland met 220. In Neder land zijn 66 gevallen bekend Op vallend hoog is het aantal aids-ge vallen in Zwitserland. Van de circa zes miljoen inwoners van dit land leden er in juni 63 aan deze ziekte, die het natuurlijk afweermechanis me van de mens tegen infecties vernietigt en bijna altijd een dode lijke afloop heeft. (zie ook EXTRA)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 7