België heeft na een jaar nog nauwelijks greep op terrorisme 'ABP lijdt ten onrechte onder smeergeld-affaire' Schorsingsdreiging boven Harder en Rebel tijdelijk weg Achtergrond DONDERDAG 3 OKTOBER 1985 BRUSSEL - Gisteren was het een jaar geleden dat de Strijden de Communistische Cellen (Cel lules Combattantes Communis tes) voor het eerst met een bom aanslag in de Brusselse voorstad Evere van zich lieten horen. Toen de CCC in oktober 1984 in drie weken tijd vijf bomaan slagen pleegde, startte minister Jean Gol (justitie) de 'Operatie Mammoeth'. Enkele honderden politiemensen en rijkswachters werden vrijgemaakt om tesamen de strijd met de bommen-terreur aan te binden. Maar lange tijd zonder enig succes. Integendeel zelfs, tot medio januari van dit jaar pleegden de Strijdende Communistische Cellen nog eens acht bomaanslagen. door Hans de Bruijn Zes daarvan op één dag, 12 de cember vorig jaar, toen zij op zes verschillende plaatsen in België oliepijpleidingen van de NAVO opbliezen. Hun andere doelwit ten waren de Amerikaanse elek- tronica-firma's Litton en Honey well in Evere, de Duitse vracht- wagenfabriek MAN in Dilbeek, een kantoor van de christende mocratische partij CVP in Gent, een kantoor van de liberale PRL in Brussel en enkele militaire ra- diomasten in Bierset bij Luik. In december verklaarden zij dat de tijd van 'geweldloze' bom aanslagen voorbij was. Vanaf dan konden ook slachtoffers val len. De eerste keer gebeurde dat bij de aanslag op een Ameri kaans militair gebouw in op nieuw Evere (waar zich ook het NAVO-hoofdkwartier bevindt). Een Amerikaanse soldaat raakte lichtgewond. Daarna bleef het drie maanden rustig rond de CCC. In april verscheen echter plot seling een nieuwe organisatie op het terreur-toneel, het Front voor de Revolutionaire Proletarische Actie (FRAP), dat aanslagen pleegde op het gebouw van de Navo-assemblee in Brussel en een pand van de Duitse elektro- nica-reus AEG in Ukkel. De parallellen tussen de aan slagen van CCC en FRAP waren zo groot, dat ook nu nog wordt aangenomen dat de FRAP een afleidingsmanoeuvre van de CCC is, maar zeker is dat niet. Beide organisaties verspreidden na elke aanslag pamfletten waar in hun optreden werd geplaatst in het kader van de strijd tegen het kapitalisme, tegen het milita risme en tegen de Verenigde Sta ten. De ondernemingen die ge troffen werden leveren alle appa ratuur aan diverse NAVO-legers. Doden Op 1 mei - de dag van de ar beid - deden de CCC echter op nieuw van ziéh horen en geweld dadiger dan tevoren. By de ont ploffing van een autobom in Brussel kwamen twee brand weermannen om het leven en werd er een gewond. De eerste echte slachtoffers van de linkse terreur waren gevallen. In pam fletten lieten de cellen echter we ten dat dit nooit hun bedoeling was geweest. De brandweerlieden waren het slachtoffer geworden van de fa lende coördinatie tussen politie en brandweer. De CCC hadden zelf de politie gewaarschuwd dat een bom zou ontploffen, maar die verscheen veel te laat om de afzonderlijk gealarmeerde brandweermannen uit de buurt te kunnen houden. Vijf dagen later volgde de laat ste CCC-aanslag tot op heden, gericht tegen een gebouw van de rijkswacht in de Brusselse deel NAVO-objecten, zoals het olieleidingnetvormen een gewild doel vna linkse aanslagen. gemeente Sint-Pieters Woluwe. Na die aanslag lieten de CCC we ten dat zij voorlopig geen aansla gen meer zouden plegen. Toch was de bommenterreur nog niet voorbij. Op 22 juni vond een aanslag plaats op het kantoor van het Bayer-concern in Brussel, die werd opgeëist door de 'Verover aars van de vrede'. Deze tot dan onbekende club verklaarde te protesteren tegen de lozingen van chemisch afval door Bayer, maar eiste tevens de verantwoor delijkheid op voor de aanslag op het vliegveld van Frankfurt, waarbij enkele dagen eerder drie mensen omgekomen waren. De laatste activiteit van het linkse stadsterrorisme vond plaats op 26 juni, toen op de stoep van het elektronica-bedrijf ACEC in Drogenbos een niet- ontplofte bom werd gevonden, samen met verklaringen van de FRAP. Het ontstekingsmecha nisme had gefaald, omdat de er aan gekoppelde wekker niet goed functioneerde. Direct na de laatste CCC-aan slag van 6 mei deden de cellen, in een 40 bladzijden dik document, dat bij kranten en radiostations werd verspreid, zeer openhartig een boekje open over hun be weegredenen en hun financie ring. Het pamflet stond vol met kreten over 'de strijd tegen het revisionisme, de gewapende ac tie die het geweten van de arbei dersklasse stimuleert en ver sterkt, en de vernietiging van het kamp van de burgerij'. De CCC onthulden dat zij aan geld voor hun acties kwamen via stortingen van sympathisanten, bijdragen van leden en 'revolu tionaire onteigeningen', wat uit het jargon vertaald neerkomt op bankovervallen. De CCC ver klaarde ook dat hun explosieven afkomstig waren van een diefstal van 800 kg springstof uit de Scouffleny-groeve in het Waalse Ecaussines. Europees Die mededeling deed een aan tal stukjes van de puzzel op hun plaats vallen. Die explosieven- diefstal vond plaats op 3 juni 1984. Springstof hiervan werd te ruggevonden bij aanslagen in West-Duitsland door de Rote Ar mee Fraktion en door de uiterst linkse Action Directe in Frank rijk. Ook de explosieven in de niet ontplofte snelkookpan, die de FRAP in Drogenbos had ge bruikt, bleken uit Ecaussines af komstig. Voor de politiële autoriteiten leken daarmee de banden tussen de diverse linkse terreurbewe gingen in West-Europa duidelijk. Een diefstal van 374 kilo spring stof uit een loods in Luxemburg, op 19 februari van dit jaar, wordt nu ook in relatie gebracht tot CCC, Action Directe of hun me destanders. In Luxemburg zyn dit jaar ook al negen bomaansla gen tegen openbare gebouwen gepleegd (de laatste afgelopen maandag), echter door mensen die zich nooit bekend hebben ge maakt. Maar ondanks deze feiten moest 'Operatie Mammoeth', ze ven maanden na het begin ervan, zijn eerste echte succes nog ople veren. Men dacht beet te hebben op 2 juni, toen langs de E 5 auto snelweg bij Heverlee zes mensen werden opgepakt, die by een parkeerterrein bezig waren een stengun te begraven. Het waren de Spaanse commu nist Jose Alvarez-Costelas, diens dochter Angela, haar verloofde, de Belg Louis-Jean Carpentier met zijn zuster Rosiane en haar vriend, de Belgische militair Wladimir von Neuman. Hun linkse achtergrond - Alvarez noemde zyn kinderen naar com munistische 'helden' Angela (Da- vis), Ernesto (Che Guevara) en Stalin - was genoeg om hen in verbinding te brengen met de CCC. Maar zij ontkenden die be trokkenheid ten stelligste. Carpentier en Alvarez-Costelas zitten nog steeds in voorarrest, ondanks een gerechtelijk bevel om hen - wegens gebrek aan ge- wijs - vrij te laten. Het parket ging echter begin september in beroep, waardoor zy voorlopig vast kunnen blijven. Het eerste ogenschijnlijke suc cesje voor de politie kwam pas in augustus. Op 1 augustus deed men een inval in een apparte ment in de Brusselse voorstad Anderlecht. Daar werd materiaal gevonden geschikt voor het ver vaardigen van bommen, alhoe wel geen springstof zelf. Op 15 augustus arresteerde men in haar woning in Linkebeek Chan- tal Paternostre, een 40-jarige maatschappelijk werkster en no toir anarchiste. Zij was al enige tijd in de gaten gehouden omdat haar vingeraf drukken zich in het Anderlecht- se appartement bevonden, sa men met die van Nathalie Menig- non en Jean Marc Rouillon, twee Fransen die lid zijn van Action Directe, en van de Brusselaar Pierre Carette, een drukker van extreem linkse pamfletten en boekwerkjes. Tijdens het volgen was Pater nostre enkele maken gesigna leerd in een appartement in Uk kel. Een week na haar arrestatie deed men daar een inval en trof er een flinke voorraad wapens aan: een machinegeweer, twee stenguns, een automatisch ge weer, drie pistolen en een grote hoeveelheid munitie, valse rijbe wijzen, nummerplaten en blanco identiteitskaarten. Maar wat zeker zo belangrijk was: ook daar de vingerafdruk ken van Menignon, Rouillon en Carette. Die laatste was in 1982 al in verband gebracht met Action Directe, de organisatie die in Frankrijk diverse dodelijke aan slagen op zijn geweten heeft. Op 27 mei van dat jaar kreeg hij een auto-ongeluk bij Compiègne in Frankrijk. In zijn auto bevond zich behalve 15000 pamfletten van Action Directe ook ...Natha lie Menignon. Diezelfde Menignon was in 1984 betrokken bij de gijzeling in Brussel van een politie-inspec- teur. Zij slaagde er, met haar me dedaders Jean Marc Rouillan (dezelfde) en AD-topman Regis Schleicher, in te ontsnappen. Schleicher werd drie dagen later in Frankrijk aangehouden. Me nignon en Rouillan bleven en blijven voortvluchtig. De twee stenguns, die in Ukkel werden aangètroffen, bleken in april 1984 gekocht door Menig non bij een wapenhandelaar in Brussel. Een van de automati sche geweren bleek echter af* komstig van een overval op een militaire kazerne in Vielsalm, in diezelfde maand. Enkele van die wapens werden in augustus van dit jaar in Ukkel teruggevonden. De rest is on vindbaar. Datzelfde geldt voor meer wapens die de laatste jaren op mysterieuze wijze uit legerop- slagplaatsen verdwenen. Ook de rest van de gestolen springstof uit Ecaussines is spoorloos. Re kening houdend met het gebruik dat door de RAF en Action Di recte van deze springstof is ge maakt, moet er nog enkele hon derden kilo's in handen zijn van de dieven. Genoeg voor tiental len zware bomaanslagen. Interim-directeur Leenman met pensioen HEERLEN (ANP) - Anderhalfjaar lang is drs. P. Leenman directeur geweest van het Algemeen Burger lijk Pensioenfonds. De voormalige PTT-directeur werd in 1983 tijde lijk met de leiding over Neêrlands grootste pensioenfonds belast, na dat de toenmalige hoofddirecteur dr. W.J. van der Dussen het veld had moeten ruimen. Het ABP was in opspraak geko men door een ingewikkelde smeer geld-affaire rond de afdeling beleg gingen, waarvan de ontrafeling jus titie veel hoofdbrekens kost. Het gerechtelijk onderzoek is nog altijd niet afgerond, en de hoofdverdach te in de affaire, gewezen ABP-di- recteur beleggingen mr drs. A. J.M. Masson, wacht al die tijd al op zijn berechting, evenals zijn vriend en bemiddelaar ir. J. van Zon. Voor de 66-jarige Leenman is het ABP echter alweer verleden tijd. Sinds 1 oktober is hij zelf met pen sioen en kijkt hy terug op de roe rigste periode uit de geschiedenis van het ABP. Zijn vertrek verliep dinsdag rustig, zonder verdere plichtplegingen. „Ik ben hier ten slotte maar kort geweest", zegt hij. Schandaal Hy wil wel kwijt dat het hem groot verdriet doet dat het ABP nog steeds lijdt onder het odium van 'het schandaal'. Leenman: „Wat zich heeft afgespeeld is ge beurd op een beperkt gebied met een beperkt aantal mensen. Het is jammer dat het hele ABP daardoor nog steeds ongunstig in de publici teit komt, terwijl dat wat niet goed zat al lang is verholpen", aldus Leenman. Toch ziet hij ook positieve kan ten aan de „affaire": de structuur was niet optimaal, en door het ABP-schandaal is de genezing in een stroomversnelling gekomen. De afdeling onroerend goed bij voorbeeld, waar zich de dubieuze praktyken hebben afgespeeld, is intussen door organisatiebureau Twijnstra en Gudde doorgelicht en aan de hand daarvan gereorgani seerd. „Het resultaat is dat nu de aan koop van vastgoed en het beheer ervan niet meer door twee afzon derlijke afdelingen wordt verricht, zoals vroeger. Als vroeger vastgoed te duur werd gekocht en daardoor een te laag rendement opleverde, dan werd degene die het beheer voerde daarop aangekeken. Nu komt iemand die te duur koopt zichzelf tegen bij het beheer en is zelf verantwoordelijk voor het ren dement". De functie van directeur beleg gingen is intussen nog steeds va- kant. Leenman heeft tot nu toe die taak gecombineerd met zyn hoofd directeurschap, en ook zijn opvol ger, drs. M.A.K. Snijders, zal dat voorlopig nog moeten doen. In an derhalf jaar tijd is het ABP er niet in geslaagd een capabele kandi daat voor deze functie te vinden, die tevens bereid was genoegen te nemen met het ambtenarensalaris dat erbij hoort: 100.000 gulden bru to per jaar. De afgelegen vestigingsplaats van het hoofdkantoor, dat indertijd in het kader van de spreiding van rijksdiensten naar Heerlen is ver plaatst, heeft de animo om te solli citeren er waarschijnlijk ook niet groter op gemaakt, beaamt Leen man. Hij heeft er echter vertrou wen in dat de beletsels nu uit de weg kunnen worden geruimd. Met de minister is overeenstemming bereikt over een toeslagstelsel, dat het voor specifieke functies een aantrekkelijker honorering moge lijk maakt. Leenman: „Premieverlagingin- gen mogen niet alleen ten goede ko men aan de schatkist" (foto anp) Het neemt niet weg dat de ban den tussen ABP en overheid blij ven bestaan. Als voornaamste be legger in staatsleningen neemt het Algemeen Burgerlijk Pensioen fonds nog altijd een sleutelrol in bij het reilen en zeilen van 's Rijks fi nanciën. Diverse grepen in de kas van Neêrlands grootste en meest besproken (ambtenaren)pensioen- fonds getuigen zelfs van een wel erg intieme relatie, zonder dat er veel liefde aan te pas komt. Het ABP heeft zich meermalen heftig te weer gesteld tegen ver dere kortingen op de premie, die volgens de wet nog 21 procent be draagt, maar in feite nog maar een kleine 14 procent. Bij het verschij nen van het jaarverslag over 1984 presenteerde het ABP een voorzie ning van 11 miljard gulden, die was getroffen omdat de minister een blijvende verlaging van de over heidsbijdrage van 500 miljoen voorbereidde, die niet was gedekt door pensioenmaatregelen. Tij dens een persconferentie bleek het „tekort" per eind 1984 zelfs op 22 miljard gulden te kunnen worden berekend, als ook toekomstige ver schijnselen als vergrijzing erbij werden betrokken. De commissie-Polak, die het ABP in opdracht van de regering heeft doorgelicht, heeft de aansla gen op de ABP-kas onwettig ge noemd. Toch heeft minister Riet kerk van binnenlandse zaken ook dit jaar weer 900 miljoen in minde ring gebracht op de werkgeversbij drage in de premie, die de overheid aan het ABP moet afdragen. Wel heeft hij de kamer intussen be loofd, dat het de laatste keer is ge weest dat een dergelijke ingreep wordt toegepast. Misschien dat Leenman ziclT daarom opmerkelijk gematigd uit laat over de bedragen die achter eenvolgende kabinetten sinds 1981 aan het pensioenfonds hebben ont trokken om gaten in de begroting te dichten. „Den Haag", aldus Leenman nu, „vindt dat wij alle on gunstige factoren breed hebben uitgemeten, zonder de gunstige er volledig tegenover te stellen. De waarheid zal wel in het midden lig-, gen". Niet failliet De scheidende hoofddirecteur van het ABP heeft tegen ingrepeh op zich geen overwegend bezwaar, zo legt hij uit. „De premie moet worden aangepast, afhankelijk van de situatie van het fonds; als de re sultaten gunstig zijn dan kan die omlaag. En het gaat het ABP niet slecht". Het fonds heeft de onttrek king van gelden redelijk doorstaan en is er niet aan failliet gegaan- Maar Leenman waarschuwt er wel voor dat, als deze praktijk wordt voortgezet, de pensioenen wel in gevaar komen. Wat hem steekt is het feit dat de lat premievoordeel tot nii geheel aan de schatkist ten goede heeft laten komen, zon der de ambtenaren ervan mee te la ten profiteren: „Premieverlagin gen behoren zowel aan de werkne mer als de werkgever ten goede te komen en niet alleen aan de werk gever, zoals de afgelopen jaren is gebeurd", meent Leenman. De minister heeft de kortingen vooral binnengehaald om mede daarmee de overheidsfinanciën te saneren. „Zolang wij een bestel hebben waarbij de minister van binnenlandse zaken een dubbel functie heeft - werkgever enerzijds, en lid van het kabinet anderzijds* met alle tegenstrijdige belangen van dien - zullen we daarmee moe ten leven, vindt hij. De classis Amersfoort van de Christelijke Gereformeerde Kerken (gisteren in Harderwijk bijeen) heeft de 'schorsingswaar digheid' van de Amersfoortse predikanten Harder en Rebel tij delijk opgeheven. Ze kwam hier mee tegemoet aan het verzoek van de regionale synode van het oosten, die vorige week besloot een studiecommissie eerst de ethische en theologische vragen rond het abortusvraagstuk te la ten bekijken. De classis sprak in april van dit jaar uit, dat de twee predikanten geschorst moeten worden omdat hun standpunt inzake abortus - neergelegd in een nota voor het Amersfoortse ziekenhuis 'De Lichtenberg' - in strijd zou zyn met de bijbel en de belijdenis. (Ds. Harder is voorzitter en dr. Rebel predikant van het zieken huis). Ds. J. H. Velema (Nun- speet) verklaarde namens het be stuur van de classis, dat er nu een 'tijd van nuttige bezinning' is ingetreden. "De stoom is een beetje van de ketel. Dat kan de verhoudingen ten goede ko- In een reactie prees ds. Harder de moed van de classis om haar besluit terug te nemen, "al is het mogelijk maar tijdelijk". Een minderheid van de classis verzet te zich daartegen. Dat dit nu tóch gebeurd is, zag Harder als een 'teken van zorgvuldigheid in de omgang tussen mensen'. De studiecommissie moet vóór 15 januari 1986 met haar rapport komen. Voorzitter is drs. J. Ma- ris, predikant in Hilversum en medewerker dogmatiek aan de theologische hogeschool van de Christelijke Gereformeerde Ker ken in Apeldoorn. Adviseur is de hoogleraar ethiek in Apeldoorn, prof. dr. W. H. Velema. De com missie kan, als zij dat wil, nog meer adviseurs aantrekken. Lid van de commissie zijn ds. J. van Amstel (Ede), ouderling drs. Ph. Bikker (Bosch en Duin), ouder ling drs. H. Zemel (Almelo) en ouderling H. van den Herik (Leerdam). De commissie komt morgen voor het eerst bijeen. Harder hoopt, dat ze de regionale synode zal adviseren, geen kerkelijke uitspraak over ethische vragen te doen. Volgens de Amersfoortse predikant bemoeilijkt zo'n uit spraak het functioneren van de kerkleden in de samenleving. Velema geen getuige Professor dr. W. H. Velema, hoogleraar ethiek en ambtelijke vakken aan de christelijke gere formeerde theologische hoge school, is niet bereid als getuige- deskundige op te treden in de strafzaak tegen het Zwolse evan- gelistenpaar Lucas en Jenny Goeree. De officier van justitie in Zwol- le heeft een gerechtelijk vooron derzoek geopend wegens uitla tingen van deze evangelisten in hun blad 'Evan'. Daarin stond, dat de joden door hun verwer ping van Jezus Christus als de messias hun vervolging aan zich zelf hebben te wijten. Getuigen-deskundige in deze zaak zijn dr. H. Jansen, schrijver van het boek 'Christelijke theolo gie na Auschwitz', en de liberaal- joodse rabbijn A. Soetendorp. De verdachten mogen ook een getuige-deskundige benoemen om het door de tegenpartij over gelegde materiaal te onderzoe ken. Ze zijn daarin tot nu toe niet Professor Velema stond aan vankelijk niet onwelwillend te genover het echtpaar. Dat ba seerde hij op persverslagen en -artikelen. Hij vermoedde toen, dat de evangelisten een 'heils boodschap' aan Israël brachten, en daarom wees hij het verzoek om als getuige-deskundige op te treden niet onmiddellijk af. De Goeree's vroeg hy, hem het nodi ge materiaal toe te zenden om zich een goed oordeel te kunnen vormen. Dat materiaal gelezen hebben de, is de conclusie van professor Velema, dat hij, gezien de manier waarop de Goeree's hun bood schap brengen én de inhoud daarvan, niet als getuige-deskun dige kan optreden. Bovendien verwacht het evangelistenpaar van hem, dat hy hen zou onder steunen. "Na kennisneming van de stukken ben ik absoluut niet bereid, bij voorbaat partij te kie zen voor de Goeree's. Als je spreekt zoals zij, ga je helemaal voorbij aan het feit dat ook wij in het Westen schuldig staan aan jo denvervolging". Boek. Prinses Juliana kreeg op Soestdijk een exemplaar van het pas verschenen boek 'Een gouden ontmoeting' over het le ven en werken van luitenant-ko lonel Bosshardt (Leger des Heils). 'Daar sta ik voor'. Voor zes vrijdagavondèn komt de IKON- tv met een nieuw programma on der de titel 'Daar sta ik voor'. Daarin wordt een opmerkelijke uitspraak gedaan en bestreden op het gebied van de persoonlij ke en publieke moraal. Morgen, 4 oktober, kwart voor 11 op Nederland 2, is de eerste uitzending. Gast is dan de gere formeerde hoogleraar ethiek aan de Vrije Universiteit, dr. H. M. Kuitert. De opnamen worden (met publiek) gemaakt in de rid derzaal van het Muiderslot. (In het najaar verschijnt een boek van dr. Kuitert onder de ti tel 'Alles is politiek, maar poli tiek is niet alles'. Daarin waar schuwt hij de kerkmensen, hun ziel en zaligheid niet te zetten op een 'koninkrijk Gods' in dit be staan, "want dót kan de mens niet; dót moet van de andere kant komen". Zijn zorg is dat de kerk haar eigen boodschap en taak laat verschralen door zich te veel te richten op de politiek en bovendien daarin te veel te wil len voorschrijven, terwijl ?e er veel te weinig van weet). Vrijzinnig. De AVRO gaat in samenwerking met de 'Nieuwe Vrijzinnige Omroep' (NVO) elke week een vrijzinnig-godsdienstig radioprogramma verzorgen, op vrijdag van kwart over 1 tot half 2 op Hilversum 5. Het eerste is op 6 december. De NVO handhaaft zijn aan vrage om eigen zendtijd. Geen vertrouwen. De redac tie voor de jongerenpagina in het bisdomblad Den Bosch is opge stapt als gevolg van de aanstel ling van Peter Latjes (van het 'Katholiek Nieuwsblad') tot voorlopig redacteur. Volgens de jongeren geven deze aanstelling en de manier waarop dat is ge beurd niet het vertrouwen dat de journalistiek onafhankelijke po sitie van het bisdomblad gewaar borgd blijft. Rolduc. Het door bisschop Gij sen gesteunde priestersemi narie Rolduc in het bisdom Roer mond is het studiejaar met 20 nieuwe studenten begonnen, één meer dan vorig jaar. Veertien ko men uit dat bisdom. Rolduc telt nu in totaal 86 studenten, van wie er 80 inwonend zijn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 17