Kunst met een opdracht
Duitse rockzanger wil
publiek laten denken
TV-rubriek
Postmoderne verveling
door
Nico Scheepmaker
ZATERDAG 28 SEPTEMBER 1985
RADIO-TV-KUNST
PAGINA 33
opgeweld. Dat misverstand zal om
schillende redenen zijn ont
staan. Ten eerste is het een alge
meen bekend en ook aanvaard feil.
dat ware kunst alleen dankzij in
spiratie kan ontstaan, want an
ders is er sprake van 'maakwerk',
en niets is vulgairder en verachte
lijker dan dat.
Alles, dus ook kunstteen gedicht,
een gebouw, een sonate, een beeld
houwwerk, een toneelstuk, een
schilderij, een choreografie) moet
natuurlijk eerst gemaakt worden
voordat het kan worden gelezen,
bekeken, gespeeld en aangehoord,
en men aanvaardt van ganser har
te dat dit maken met de grootst mo
gelijke vakmanschap dient te ge
schieden, maar daarbij dienen on
dertussen wel de nodige vonken
van de inspiratie deze werkzaam
heid al knetterend bij te lichten,
want anders kan er moeilijk spra
ke zijn van kunst.
Is er nu sprake van een op
dracht. dan ligt de drijfveer voor
de kunstenaar om speciaal dit
werkstuk te creëren, dus buiten
hem zelf, buiten zijn kunstenaars
ziel, zal ik maar zeggen, en dat
pleegt men een bedenkelijk uit
gangspunt te vinden. Een tweede
reden waarom kunst in opdracht
in een kwade reuk staat, kan mis-
schien gevonden worden in het feit
dat lang niet elk werkstuk in op
dracht (men denke aan gelegen
heidsverzen van Boutens en A. Ro
land Holst) even gelukkig uitviel.
Maar hierbij doet zich de ongeluk
kige omstandigheid voor. dat een
werkstuk in opdracht altijd ge
neigd is aan het daglicht te treden,
terwijl 'vrij werk' doorgaans in de
la blijft als het niet zo gelukkig uit
pakt!
dat er een groot gebrek aan acteurs
is in Nederland, waardoor hel
moeilijk is ze altijd in de juiste leef
tijdsklasse te engageren.
Een zoon die niet alleen ouder is
dan zijn eigen moeder, maar ook
nog ouder oogt. dan wordt er wel
een heel grote wissel getrokken op
onze fantasie en ons inlevingsver
mogen! Ik zou bovendien het zoge
naamd oude filmpje over de stof
zuiger, dat ook in de stijl van de
jaren dertig werd gespeeld, in
zwart-wit hebben gehouden, net als
het echte gespeelde filmpje over het
nachlasyl, want al deze vervreem
dende effecten leken mij niet con
form de opdracht van deze op
dracht.
Voor het overige zat het aardig
in elkaar, en lijkt zo'n gespeelde do
cumentaire voor het duidelijk ma
ken van een tamelijk ingewikkelde
materie een nuttig instrument. Niet
omdat je op die manier de materie
duidelijker maakt dan in een
recht-toe-recht-aan-documentaire,
maar omdat de kans veel groter is
dat de kijkers er naar gaan en blij
ven kijken.
De Westduitse rockzanger Udo Lindenberg staat sinds jaar en
dag bekend als een van de meest strijdbare muzikanten in Eu
ropa. Geliefd bij jongeren, verafschuwd door vele van hun ou
ders, regelmatig in aanvaring met de bondsregering en de me
dia. Opmerkelijke bijdragen aan de televisieprogramma's Eu
rope A Go Go en Live Aid for Africa hebben Der Udo nog meer
in de schijnwerpers geplaatst. Op het wereldjeugdfestival in
Moskou zette Lindenberg zijn kruistocht tegen de bewape
ningswedloop en de hongersnood onverminderd voort. Aan het
begin van een nieuwe tournee door West-Duitsland nam een
van onze verslaggevers een kijkje achter de schermen. Een ge
sprek met de showman van het Panik Orchester over Starwars,
rassendiscriminatie, DDR-boycot, neo-nazisme, onderwater-
ballet en de teleurstelling over het op een ordinair rock roll-
feest uitgedraaide Live Aid voor hongerend Afrika.
In kunstkringen, en wat daar te
genaan leunt, beslaat het romanti
sche misverstand dal kunst in op
dracht noodzakelijkerwijs van een
minder allooi moet zijn dan kunst
die 'zomaar' uit de kunstenaar is
Groningen krijgt
deel opbrengst
'Ik Jan Cremer'
GRONINGEN (ANP) - De gemeen
te Groningen eist dertig procent op
van de recette van de rockopera 'Ik
Jan Cremer' van de voorstellingen
in het Amsterdamse theater Carré.
De gemeente Groningen verwacht
dat door deze vordering tussen de
50.000 en 90.000 gulden in de ge
meentekas zal terugvloeien. Vol
gens wethouder H.J. Morssink
.(culturele zaken) van Groningen
hebben de producenten instem
mend gereageerd op de Groninger
De regeling tot terugbetalen is
tot stand gekomen in overleg met
het theater Carré. „Onze vordering
mag niet tot gevolg hebben dat de
toernee wordt gestaakt. Het is al
leen de bedoeling om de lening die
wij kort voor de première van de
opera verstrekten bij stukjes en
beetjes weer terug te krijgen", al
dus de wethouder.
De gemeente Groningen stak
780.000 gulden in de produktie,
waarvan 230.000 gulden in de vorm
van een lening. Dat geld werd ver
strekt onder de uitdrukkelijke
voorwaarde dat het op korte ter
mijn zal worden terugbetaald.
Producent Anton Smit betreurt
de gang van zaken rond de recette
van Carré, omdat daarmee voort
zetting van het optreden van de
rockopera na de voorstellingen in
Carré in gevaar wordt gebracht. Hij
geeft evenwel te verstaan dat de
producenten er uiteindelijk mee
akkoord zijn gegaan, omdat zij met
de rug tegen de muur stonden.
'Rapid Eye Movement' door Dance
Transformation (Ron Bunzl, José-
Luis Greco en Jann Burkhardt). Gfe-
zien op 27 september in het LAK-
theater, leiden. Aldaar ook van
avond.
LEIDEN - Dance Transforma
tion is een typische vertegen
woordiger van de Amerikaanse
postmoderne dans. Ron Bunzl,
José-Luis Greco en Jann Burk
hardt verwerken veel kenmer
ken van dat genre in hun voor
stelling: de aan de performance
ontleende ruimte voor improvi
satie; het samengaan van ver
schillende media en het aftasten
van de grenzen van dansbewe
gingen. 'Rapid Eye Movement'
was eerder in ons land te zien tij
dens het Spring Dance Festival
in Utrecht.
Postmoderne dans is vaak zon
der inhoud. In dit geval is er een
titel die wel een kader aan de
voorstelling geeft. REM is een
medische term voor de fase van
de slaap waarin het meest wordt
gedroomd. De oogbollen ver-
'Wilde vaart'. Show van Peter Faber
en muzikant Rob Boonzajer. Gezien
op 27 september in de Leidse
schouwburg. Aldaar nog vanavond
LEIDEN - Sommige mensen
hebben zoveel uitstraling, dat er
alleen al van hun verschijnen op
het podium een merkbare aan
trekkingskracht uitgaat. Peter
Faber is zo iemand, die een zaal
met mensen door zijn expressie
ve aanwezigheid kan boeien. Hij
creëert schijnbaar moeiteloos
een ongedwongen sfeertje, waar
in hij, naar het zich laat aanzien,
gewoon lekker zijn gang kan
gaan. Met als gevolg, dat je je als
toeschouwer door zijn tomeloze
energie vrij gemakkelijk laat.
meeslepen.
Inhoudelijk is weliswaar zijn
programma flinterdun, maar het
geheel doet sympathiek aan.
waardoor je gaarne bereid bent
om de talrijke zwakke plekken in
de opbouw op de koop toe te ne-
Bij dit alles denkt men door
gaans aan literatuur: poëzie en
proza, want in de architectuur
wordt vrijwel alles in opdracht ge
maakt, in de muziek (we weten hel
via Bach en Mozart bijvoorbeeld,
en Verdi schreef 'Aida' ter opluiste
ring van de opening van het
Suezkanaal) wordt ook veel met op
drachten gewerkt, in de beeld
houwkunst idem dito, evenals in de
schilderkunst, zoals we van vroeger
weten (De Nachtwacht), maar ook
van heden ten dage: de wandschil-
derijen die Lucebert voor het Let
terkundig Museum maakte. Maar
zelfs in de dichtkunst is het moge
lijk gebleken dat dichters in op
dracht goede, mooie gedichten
maakten, zoals onder andere Ger-
rit Komrij en Rutger Kopland aan
toonden bij het 150-jarig bestaan
van het Kadaster
Afgelopen woensdag werden we
op de televisie op tweeërlei wijze
met kunst in opdracht geconfron
teerd. Eerst zagen we een tien mi
nuten durende impressie van de
viering van het 100-jarig bestaan
van het Rijksmuseum, een gebouw
dat door Cuypers in opdracht werd
ontworpen. Tijdens die viering
werd het voor 10 miljoen gulden
aangekochte portret van Claesje
aan het Rijksmuseum aangeboden,
dat omstreeks 1635 door Rem
brandt in opdracht (en voor min
der dan 10 miljoen gulden, maar
toen was de gulden natuurlijk ook
meer waard) werd geschilderd.
En een uurtje later zagen we de
gespeelde documentaire 'Het recht
van de zwakste', dat Eli Asser in
opdracht schreef, om het niet zo ge
makkelijke onderwerp van de Al
gemene Bijslandswet die 20 jaar
bestaat) zo begrijpelijk mogelijk te
maken. Eli Asser had gekozen voor
een mengvorm van explicerend
commentaar en gespeelde eenak-
tertjes, uitmondend in een heden
daags gezinnetje, waarvan de va
der (Kees Brusse, 60 jaar) en de
moeder (Olga Zuiderhoek, 39 jaar)
met hun Lucky Luke-lezende zoon
Huub Scholten, 42 jaar) zaten te
kissebissen over de voor- en nade
len van de Algemene Bjstandswet.
Omdat we geacht werden te kij
ken naar een realistisch, uit het le
ven gegrepen toneelstukje, waarbij
ons ook nog verteld werd dat vader
en moeder hun hele leven bij elkaar
waren gebleven vanwege hun zoon
die zij eigenlijk niet hadden willen
krijgen, moeten we bij een nauw
keurige afweging van de leeftijden
van de drie acteicrs wel aannemen
(GPD) - Treffender had Udo Lin
denberg zijn nieuwe tournee niet
kunnen beginnen. Twintig jaar na
het vertrek uit zijn Westfaalse ge
boorteplaatsje Gronau, is een im
mens grote leegstaande fabrieks
hal het decor voor een eerste optre
den ten overstaan van het thuis
front. Het verval van de textielin
dustrie heeft het grensstadje gena
deloos hard getroffen.
door
Dolf Ruesink
„Het is hier wel enigszins te ver
gelijken met Afrika" bromt Lin
denberg in zijn beslist niet boven-
modale caravan, die pal achter het
podium in de ongezellige Versand-
halle GvD staat gestationeerd".
Deze streek is door monocultuur
en uitbuiting van de arbeiders ka
pot gemaakt". Met een werkloos
heidspercentage van meer dan
twintig procent en een perifere lig
ging zijn er nauwelijks toekomst
perspectieven voor jongeren in de
geboorteplaats van de monteurs-
„Gronau an der Donau" noemt
Lindenberg 's avonds met gevoel
voor melancholie de plaats, die' hij
in de roerige zestiger jaren verliet
voor een muziekstudie in Münster,
gevolgd door een zwerftocht naar
zijn huidige uitvalsbasis Hamburg.
Van die pittoreske Donautafereel-
tjes is echter weinig terug te vin
den. Betonnen karkassen van een
ineengezakte industrietak bepalen
het beeld van Gronau. Reden te
over voor de strijdbare 40-jarige
rock roll'er naar het gemeente
bestuur te stappen, om daar enkele
uren voor het concert de verdeling
van „die Kohle" voor plaatselijke
projecten te bespreken.
Udo stelt de totale opbrengst van
het door drieduizend fans bezochte
première-optreden (27 DM entree)
beschikbaar voor werklozenpro-
jecten en verenigingen van buiten
landse werknemers. „In dit land
moet over de fundamentele oorza
ken van de werkloosheid hoogno
dig eens wat steviger worden ge
discussieerd", verduidelijkt hij.
half verscholen tussen de kleerkast
en het rijkelijk van versnaperingen
voorziene opklaptafeltje in de mi
ni-caravan.
Schweinerei
Volstrekt duidelijk is zijn opstel
ling inzake het „uiterst onvriende
lijke klimaat voor buitenlanders"
in West-Duitsland. Een forse klap
op het al gememoreerde opklapta
feltje zet zijn opvattingen kracht
bij: „Es soil aus sein mit dem
Schweinerei gegen die Auslander!
Er heerst mij hier een te gevaarlij
ke stemming. Als we de buitenlan
ders eruit gooien, lossen we onze
eigen problemen wel weer op. To-
tall Verkehrt! Onze buitenlandse
vrienden hebben in Duitsland de
welvaart helpen opbouwen. De
Bondsregering zou wel degelijk
nieuwe arbeidsplaatsen kunnen
scheppen, maar heeft nu eenmaal
te veel geld in de wapenindustrie
zitten".
Lindenberg ageert in muziek,
woord en daad voortdurend tegen
mistoestanden, die hij in de maat
schappij signaleert. Dat wordt hem
door veel landgenoten niet in dank
afgenomen. De behoudende media
laten zich daarbij niet onbetuigd:
„De Springer-pers verklaart me ie
der jaar zeker één keer dood en van
veel radio- en televisiestations hoef
ik niet veel te verwachten. Onder
schat de mediapolitiek van Hel
muth Kohl niet. Overal heeft-ie zijn
regeringsgezinde mannetjes zit
ten".
In het progressievere noorden
van de Bondsrepubliek zal Udo
toch vermoedelijk meer gemoeds
rust vinden dan in Beieren, zo wil
len we graag van de permanent
met hoed getooide zanger weten.
„Nee, dat is -het merkwaardige. De
Bayerische Rundfunk is de slecht
ste niet en je hebt er de laatste lijd
veel vrije zenders. Wat dat betreft
is het met de NDR veel kwalijker
gesteld. Die neemt een monopolie
positie in en dat is voor mij dan
ook 'die absolute Operettesender".
Moskou
De op orkaansterkte door de
Gronause Versandhallc GvD ra
zende rockmuziek krijgt 's avonds
een opmerkelijk intermezzo. Lin
denberg verschijnt met drie Turk
se muzikanten ten tonele. Niet al-
Udo
Lindenbergs
engagement
reikt van
Gronau tot
Moskou
leen een voorzichtig heupwiegen
de politieman en een kolossale EH-
BO'er van het formaat Hans Joa
chim Tiedge kijken nieuwsgierig
toe, maar ook de wat meer met Lin-
denberger's Panik Orchester ver
trouwde toeschouwers zijn verrast.
„Dit ga ik in alle steden doen"
roept de initiatiefnemer, met zijn
gepatenteerde nasale stem. „Laten
zien dat er in Duitsland naast alle
„Schweinerei" ook nog verbon
denheid bestaat met Turken, Italia
nen en Portugezen".
„Beschouw me alsjeblieft als een
volkszanger en niet als een minder
heden-troubadour of een elitebe-
diende. Ik probeer mijn publiek
een krachtiger bewustzijn voor de
realiteit bij te brengen. Als er iets
kan veranderen in deze wereld dan
alleen door initiatieven vanaf de
basis. Mijn publiek wordt gelukkig
steeds breder, maar ik zou er geen
bezwaar tegen hebben als er ook
eens wat meer CDU- en CSU-lui
hun gezicht zouden laten zien. En
wat mij betreft mag ook een neo
nazi in de zaal komen, op voor
waarde dat ik hem als nadenkend
humanist weer naar huis zie te krij
gen. Laten we zeggen, dat ik me
zelf zie als een soort transformator,
iemand die informatie doorgeeft
en zegt waar het op staat".
Van Gronau naar Moskou is wat
de namen betreft geen grote
sprong. Lindenberg was er eind ju
li met zijn Panik Orchester een
week te gast en gaf er voor 35.000
bezoekers zes concerten. Dat alles
in het kader van het twaalfde we
reldjeugdfestival. „Die erste Hully
Gully Band aus dern Wilden Wes
ten in der UdSSR" grinnikt hij. „Ik
heb er mijn mening gezegd over de
bewapeningswaanzin, de Derde
Wereld, Polen en Afghanistan. Dat
was het motief om te gaan. We kon
den ons er ook redelijk vrij bewe
gen. al lieten de Russen niet na
voortdurend verwarring te zaaien.
Om de haverklap werden de aan
vangstijden en de plaats van onze
concerten veranderd. Het vervoer
was voortdurend pas op het laatste
moment geregeld en we spee'den
er ook voor oude partijbonzen, die
braaf in het gelid stonden te klap
pen". Een uurtje later vertelt
drummer Bertram Engel in de cou
lissen een somberder verhaal.
„Scheisse! Nooit meer naar Rus
land. Je kon je niet omdraaien of er
stond politie achter je rug, overal
werden we als muzikanten gevolgd
en wat voor ons zeker zo erg was.
sinds Gorbatsjov aan het bewind is
in Moskou kun je er geen druppel
alcohol meer krijgen in het open
baar".
Live Aid
Een internationaal man, dat on
getwijfeld In zijn teksten zitten
voortdurend Engelse kreten en
stapt Udo voor de afwisseling eens
helemaal over op die taal. dan
klinkt er plots „Guten Tag
..Sauerkraut" en „Fraulein" uit de
luidsprekers Beslist internatio
naal en goed begrepen was Lin-
denbergs verrassende oproep, in
het wereldwijd uitgezonden Live
Aid-televisieprogramma, een eind
te maken aan de bewapeningswed
loop. „Dat jij dat als Duitser moest
opmerken, werd me later uit con
servatieve kringen verweten. Ja,
juist wij als Duitsers dienen dat te
zeggen. Wie die twee wereldoorlo
gen in gang hebben gezet mogen
iets laten horen, nu de derde we
reldoorlog in de Derde Wereld he
vig bezig is. De hongersnood in
Afrika is niet los te zien van de in
ternationale bewapening. Ik vond
het beschamend dat er tijdens Live
Aid geen Mick Jagger is opgestaan,
die een appèl heeft gedaan op Gor
batsjov, Reagan en al die andere
pathologen, om met hun waanzin
op te houden. Er was zestien uur
televisiezendtijd en uitgerekend
wij moesten in onze drie minuten
met deze bijdrage komen!"
Voorafheb ik mijn bedenkingen
gehad tegen deze actie voor Afrika.
Het mocht naar mijn idee niet uit
draaien op een groot rock roll-
feest, dat wordt aangericht op de
ruggen van stervende kinderen in
Afrika. Voor een deel is het dat wel
geworden, want zeg zelf, zo'n kreet
'Feed the World' is toch belachelijk
als je 200 miljoen ophaalt en verder
geen vervolg aan de actie wilt ge
ven. Het is de perverse tragedie
van deze wereld. Het heeft me
achteraf reuze te teleurgesteld dat
met name de Britse en Amerikaan
se muzikanten wèl melding wisten
te maken van hun volgende gloed
nieuwe plaat, maar niet bereid ble
ken door te dringen tot de kern van
de zaak".
Honecker
De politiek houdt Lindenberg zo
bezig, dat hij op een aan Afrika op
gedragen single „Grüne Mauer" als
B-kant zelfs een interview opnam
met Willy Brandt. Diens betrok
kenheid, als voorzitter van de
Noord-Zuid-commissie. bij het be
wapenings- en voedselvraagstuk
sprak Udo dusdanig aan. dat hij er
een plaatsje voor inruimde op het
zwarte vinyl. Willy Brandt haalde
de hitparade overigens niet. Dat
deed Erich Honecker wèl. Met de
„Sonderzug nach Pankow" kreeg
de DDR-leidcr onverwacht grote
bekendheid bij het jonge publiek
In 1983 mocht Udo achter de Ber-
lijnse Muur zijn muziek'uitstrooi
en. dat tot groot genoegen van de
vele Oostduitse fans. die alleen te
gen woekerprijzen van vaak wel
200 DM op de zwarte markt aan
platen van hun idool kunnen ko
men. Een jaar later werd de ..Got
terhammerung"-tournee echter af
gezegd door de Oostduitse partij
top. „Honecker heelt 'horror' voor
grote concerten met mij in de voet
balstadions. Hij is bang, het niet
meer in de hand te kunnen hou
den. Aanvankelijk kon de top nog
wel lachen om mijn teksten. Toen
ik de Oostduitsers verkondigde dat
de kruisraketten er niet mochten
komen, klapte het partijkader en
thousiast. Maar toen ik vervolgens
vertelde, dat Moskou ook rap z'n
raketten moest weghalen, nam het
applaus snel af'.
„Ik wil een offensief tegen Star
Wars en al die andere ruimtewa
pens Daarom heb ik het plan op
gevat een internationaal televisie
programma van de grond te krij
gen. Gorbatsjov wil ik zo gek zien
te krijgen dat hu in Rusland op een
podium klimt. Olav Palme moet
dat ergens in Europa doen en ho
pelijk doen de Democraten in
Amerika mee. Gezamenlijk moe
ten ze dan met een verklaring ko
men. „Geen verdere bewapening,
want wat maakt het uit of je negen
tig of honderd keer 'overkill' in de
wereld hebt Zolang deze
'Schwachsin' doorgaat moet ik als
klein nachtegaaltje toch iets onder
Brautigam
overtuigend
Recital door Ronald Brautigam, pia
no. Programma: W. A. Mozart - Sona
te in D gr.t. K.V.576, F. Schubert -
Sonate in A gr.t. D 959, A. Schönberg
- Sechs kleine Klavierstücke opus
19, S. Rachmaninoff - Variaties op
een thema van Chopin opus 22. Ge
hoord op 27 sept, in de Kapelzaal
i het K&O-gebouw.
LEIDEN - Wederom kreeg het
vele publiek dat afkwam op het
tweede concert van de Interna
tionale Pianistenserie gister
avond waar voor z'n geld. De Ne
derlandse pianist Ronald Brauti
gam liet op overtuigende wijze
r zeer uiteenlopende composi
ties tot hun recht komen. Tussen
de beide sonates die voor de pau-
gespeeld werden, valt een
overeenkomst op te merken. Zo-
t wel de D-dur sonate van Mozart
als de A-dur sonate van Schubert
worden vaak gezien als de bekro
ning van het gehele sonate-werk
van beide componisten. Alle
Schubert-karakteristieken zijn
de A-dur sonate vertegen
woordigd en ook Mozart wist
met zijn laatste pianosonate ver
schillende elementen met elkaar
evenwicht te brengen: een
combinatie van de polyfone
kunst van Bach en Handel en het
lichte spel van de galante' stijl.
Licht, helder en polyfoon, dit al
les was te horen in de D-dur so
nate van Mozart. Ondanks, of
misschien wel dankzij het vrij
snel gespeelde adagio wist Ro
nald Brautigam een opvallend
mooie eenheid van dit driedelige
werk te maken. In Schubert mis
te ik de lyriek, de in stilte uitge
zongen melodieën; de uiterlijke
glans had teveel de overhand.
Maar wat Brautigam in deze so
nate en ook in de werken na de
pauze aan klanken uit de vleugel
weet te halen is werkelijk fantas
tisch. Zijn arsenaal van dynami
sche mogelijkheden lijkt te blij
ven groeien.
Een mooie programma-keuze
vormden de Sechs kleine Kla
vierstücke van Arnold Schön
berg (1874-1951). Brautigam
speelde deze, zowel van pianist
als luisteraar veel aandacht vra
gende stukken op indringende
wijze.
Tot slot klonken Rachmani-
noffs variaties op de c-moll pre
lude van Chopin. Een groot, vir
tuoos werk waar Brautigam dui
delijk veel voeling mee heeft. De
geweldige overtuigingskracht
van het begin kon misschien niet
tot het einde volgehouden wor
den, maar alles bleef ruim
schoots binnen de macht van
Brautigam en die van de vleugel;
Ronald Brautigams techniek is
en één om je vingers bij af te lik
ken.
FRANCIEN HOMMES
De voorstelling bestaat uit dui
delijk onderscheiden delen, mo
gelijk om een parallel naar het
ritme van de slaap te trekken. De
eerste episode verwijst naar het
dromen. Bunzl en Burkhardt be
wegen zich met geloken ogen als
zoutzakken over het podium,
botsen tegen elkaar en gooien el
kaar om. Een vervelend schouw
spel, dat doet denken aan een
sensitivity-training, die bezig is
te mislukken.
In de volgende delen worden
andere media in de strijd gewor
pen. Muzikant Greco spreekt
teksten door een microfoon en
laat de elektronica razen. Op een
doek worden in REM-tempo
beelden van de hoofden van de
dansers geprojecteerd, danseres
Burkhardt frutselt wat met fo
to's. Ook het decor wordt erbij
betrokken. Bunzl trekt een jas
aan die door aan stenen bevestig
de lange kabels op zijn plaats
wordt gehouden.'
Het zal duidelijk zijn, het
grootste deel van REM is droom
noch nachtmerrie. Het is on
danks de schijn van toevallig
heid' en chaos een uitgekiende
voorstelling, dat is zeker. De ver
schillende media die worden ge
bruikt grijpen knap in elkaar.
Maar de uitwerking is kleurloos
en saai, mede doordat Bunzl en
Burkhardt vooral met zichzelf
bezig lijken te zijn en weinig uit
straling hebben. Als ze al iets
overbrengen, dan is het verve
ling.
De slotscène maakt nog wat
goed. Zeer snel verspringende
strepen beheersen dan het hele
achterdoek. Met een kleine pro-
jectpr wordt daar in kleur een
tweede patroon aan toegevoegd.
Samen met de dans levert dat
een bewegend schilderij op, dat
ter plekke wordt gemaakt
Dit is het enige moment in de
voorstelling dat de gekozen
vorm werkelijk overtuigend
Het voorafgaande steekt daar
zeer bleekjes tegen af.
ARIEJAN KORTEWEG
Soloprogramma Peter Faber meeslepend
men. Geen geringe prestatie na
tuurlijk, als een artiest zo veel
goodwill weet te verkrijgen en
blijkbaar ook kan vasthouden -
'Wilde vaart' is per slot van reke
ning naast al zijn acteurswerk
zaamheden voor tv, theater en
film maar liefst Fabers vijfde so
loprogramma.
Geboorte staat daarin centraal.
Voor de pauze komt dat tot uit
drukking in malle, bizarre verha
len over de bevalling van ene
zwangere Renate met brilsterkte
min 144, over een abortus en
over een ontruimingsprocedure
in de stad, waar de associatief
verbonden verhaallijnen tesa-
men met de kadervertelling van
de schaatspartij en de val in het
wak bij elkaar komen.
In het tweede deel keert het
thema terug in het kaderverhaal
van de hypnose-behandeling,
waarin het conceptie- en geboor
teproces uitgangspunt voor vele
fantasietjes vormen. Zo schelst
hij zijn positie als zaadcellelie in
de aanval en het ongeduldig
wachten van het te bevruchten
eicelletje.
Ron Boonzajer zorgt daarbij
met behulp van tal van instru
menten zoals bijvoorbeeld vleu
gel, accordeon, banjo, zingende
zaag. voor een muzikale achter
grond. die wezenlijker voor het
geheel is dan louter begelci-
dingsswerk.
De muziekeffecten ondersteu
nen het mimisch rijke bewe
gingsspel van Peter Faber. Niet
voor niets was Faber hierin enige
jaren docent aan de toneel
school. Toch kan dat niet de wei
nig opzienbarende inhoud van
zijn verhalen verhullen. Bijvoor
beeld de verleidingsscène tussen
een vlieg en de kleefstrip. het
overwinnen van de angst voor
een bouvier en zijn recept voor
het vervaardigen van een laser
straal zijn erg oppervlakkig en
moeten het beslist van een wer
velende presentatie hebben.
WIJNAND ZEILSTRA
