'Een gigantisch graf
van gekraakt beton'
Ernstigste
bevingen
sinds 1945
'Beving Mexico valt
in zwaarste klasse
Rechter verbiedt boek
over Schiermonnikoog
VRIJDAG 20 SEPTEMBER 1985
PAGINA 11
Een bankgebouw is overeind gebleven,
het aangrenzende hotel in Mexico Stad zakte volledig in elkaar.
Den Haag (ANP) - De aardbe
ving die gisteren de westkust
van Mexico trof is een van de
zwaarste sinds die van 1906 bij
San Francisco. De schok die
ernstige schade heeft aange
richt aan Mexico-stad had een
kracht van 7.8 op de open
schaal van Richter, terwijl die
van San Francisco 8.3 punten
mat.
De ernstigste aardbevingen
die zich sinds 1945 hebben
voorgedaan zijn:
28-6-48 Een aardbeving die
grondverschuivingen veroor
zaakt maakt de Japanse stad
Fukui met de grond gelijk. 5386
Doden.
5-8-49 - Ten zuiden van Quito,
de hoofdstad van Ecuador,
doet zich een aardbeving voor.
De op vier na grootste stad van
het land, Ambato, wordt ver
woest. 6500 Doden.
29-2-60 - Een aardbeving bij
Agadir in Marokko eist 12.000
mensenlevens.
21-5-60 In Midden- en Zuid-
Chili wordt door een aardbe
ving een sterke vloedgolf ver
oorzaakt. Meer dan 600 km
kustlijn wordt getroffen en in
het zuiden van de Andes doen
zich vulkaanuitbarstingen
voor. 5700 Doden.
I-9-62 - In het westen en het
midden van Iran vallen 12403
doden als gevolg van een aard
beving.
31-8-68 - In het noordoosten
van Iran wordt een gebied rond
het stadje Kakhk door een
aardschok getroffen. 10.000 Do
den.
31-5-70 - In Peru wordt een
kuststrook van 300 km lengte
getroffen door een aardbeving.
Meer dan 250 stadjes en dorpen
worden geheel of gedeeltelijk
verwoest. Aantal doden: tussen
de 67.000 en 70.000.
9-4-72 - Opnieuw beeft de
grond in Iran, nu in de provin
cie Fars. 5044 Doden.
22-12-72 - Een krachtige aard
beving treft Nicaragua, en spe
ciaal de hoofdstad Managua. Er
vallen ongeveer 12.000 doden.
II-5-74 - In een dichtbevolkt
gebied in het westen van China
doet zich een aardschok voor.
Hoewel van Chinese zijde
mondjesmaat gegevens wor
den verstrekt, blijkt het doden
cijfer uiteindelijk uit te komen
op 20.000.
28-12-74 - Het noorden van
Pakistan wordt getroffen door
een reeks van 1200 aardschok
ken. 5300 Doden.
6-9-75 - In het zuidoosten van
Anatolie in Turkije beeft de
grond. 5000 Doden.
4-2-76 - Met het epicentrum
ten zuidwesten van Guatemala-
stad, worden 17 van de 23 pro
vincies van Guatemala getrof
fen door een krachtige aard
schok. Het dodencijfer wordt
vastgesteld op 22.525.
26-6-76 - Bij een aardbeving
op Irian Jaya, het vroegere
Nieuw-Guinea, vallen 9000 do
den.
28-7-76 - Er vallen meer dan
750.000 doden bij een zware
aardbeving in het noordoosten
van China. Vooral de industrie
stad Tangshan en de miljoe
nenstad Tianjin werden getrof
fen.
17-9-78 - Een aardbeving in
Iran, ongeveer 700 km ten oos
ten van Teheran, maakt 100
dorpen met de grond gelijk.
Het aantal doden ligt tussen de
20.000 en 25.000.
19-9-85 - Mexico-stad, en een
wijde omgeving wordt getrof
fen door een aardbeving. Het
onofficiële dodencijfer ligt
rond de 3000. Gevreesd wordt
dat het uiteindelijke dodencij
fer veel hoger zal uitkomen.
Rode Kruismensen op zoek naar slachtoffers tussen de puinhopen.
MEXICO-STAD - 'Een gi
gantisch graf van gekraakt
beton'. Zo omschrijft het
Mexicaanse persbureau
SIN de aanblik van Mexico-
Stad na de zware aardbe
ving. Reddingswerkers zoe
ken wanhopig tussen de
puinhopen naar overleven
den. Vanuit ingestorte hui
zen en gebouwen klinken
de kreten op van bekneld
zittende en bedolven slacht-
ofers. Uren na de beving
storten gebouwen nog als
kaartenhuizen ineen en bre
ken spontaan enorme bran
den uit als gevolg van gas-
lekkages.
In het centrum van de stad is een
derde van de gebouwen ingestort,
beschadigd of uitgebrand. In de
stad Puebla ten zuiden van de
hoofdstad, dat volledig van de bui
tenwereld is afgesloten, moet de
schade nog aanzienlijker zijn. Me
xicaanse radio-amateurs roepen
wanhopig om meer hulp ('Wij moe
ten snijbranders hebben') en ver
schaffen een brokkelig relaas van
afgrijselijke momenten van angst.
Niets genoeg
Een zwaar gewonde jongen
wordt met veel moeite uit de^puin-
hopen gehaald. (foto api
Er zijn niet genoeg ambulances,
niet genoeg ziekenhuizen (vele zijn
zwaar beschadigd of vernield), niet
genoeg artsen, niet genoeg bloed
voor transfusies, niet genoeg injec
tienaalden, verband en glucose.
Voor reddingswerk zijn er niet ge
noeg werktuigen.
KLM-piloot Jan Eshuis vanuit
Mexico-stad: „Plotseling voel ik
mijn hotelkamer bewegen. Alles
begint te schudden, dus ren ik naar
buiten om naar een veilige plaats te
komen. Het water vliegt het zwem
bad uit en spat naar alle kanten,
terwijl het puin uit de muren be
gint te vallen. Het duurt tamelijk
lang."
De Mexicaanse televisie, die van
uit een voor de helft vernield ge
bouw de hele dag continu uitzendt,
bly ft tussen de noodoproepen door
manmoedig lange naamlijsten
voorlezen van families die anderen
wilden laten weten dat zij onge
deerd zijn. De omroeper deelt ook
mee welke lijnen van de onder
grondse onbeschadigd zijn, maar
op vele punten is het ingewikkelde
maaswerk van tunnels ingestort,
treinen en passagiers begravend.
Lange colonnes militaire vracht
auto's trekken de stad met zijn tal
loze geblokkeerde straten binnen
en beginnen voorzichtig met puin
ruimen. Soldaten op motorfietsen
patrouilleren om plunderingen te
voorkomen. Er geld een alcohol
verbod en en de banken zijn geslo
ten.
Terwijl tienduizenden daklozen
naar een onderkomen beginnen te
zoeken en vaak geheel versuft naar
de puinhopen blijven staren, pro
beren kleine groepjes anderen
wanhopig steen voor steen rui
mend door te dringen tot bedolven
slachtoffers. Elders snellen enkele
brandweerlieden in gele jassen
sleurend met een slang een bran
dend, maar overigens niet meer te
redden gebouw binnen. Maar uit
de slang komt geen water. Op een
stoeprand zitten twee kleine kinde
ren met de armen om elkaar heen
en netjes aangekleed, hartver
scheurend te huilen.
Luchtopnamen van Mexico-stad
tonen beelden van een totale ver
nietiging, als na een zware lucht
aanval. Brandweerlieden lijken
een vergeefse strijd te voeren tegen
steeds weer nieuwe brandhaarden.
Het ministerie van binnenlandse
zaken en dat van marine staan in
brand.
In provincie
In de provincie Jalfsco telt men
in de steden Guzman en Atentique
tientallen doden. In deze laatste
plaats doet zich door de schok op
een berghelling een grote aardver
schuiving voor die een onbekend
aantal boeren die naar hun werk
gaan, levend begraaft. In andere
plaatsen in Jalisco scheuren stra
ten open terwijl de bevolking in
paniek alle kanten oprent. In Guz
man stort een kerk in waar een mis
aan de gang is: zeker 10 doden.
Ook in de provincies Guerrero en
Michoacan is de schade omvang
rijk. In de badplaats Acapulco en
de stad Guadalajara valt de schade
Afgelopen voorjaar hebben des
kundigen al voorspeld dat zich op
korte termijn een zware beving zou
kunnen voordoen aan de Mexi
caanse westkust. Het onderzoek is
uitgevoerd op verzoek van Mexico
dat hoopt met behulp van de mo
derne seismische apparatuur van
het team de exacte loop van
breuklijnen in de aardkorst in het
gebied vast te stellen.
Het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken heeft een
werkgroep gesticht met een spe
ciaal telefoonnummer voor de mil
joenen Mexicanen die in de VS wo
nen en willen weten hoe hun ver
wanten het maken. De Mexicaanse
ambassade heeft met Mexico City
nog geen verbinding kunnen ma
ken.
'Gierend lawaai'
De aardbeving wordt tot ver weg
gevoeld. Niet alleen in Houston
(Texas) op 1000 kilometer afstand,
waar 'een gierend lawaai losbarst'
en hoge wolkenkrabbers beginnen
te schudden. Dat is voor de eerste
keer in vijftig jaar. Ook in het veel
noordelijker Yellowstone park met
zijn talrijke geijsers, rammelt een
serie van 60 tot 70 kleine bevingen
aan gebouwen.
Het aardbevingscentrum van de
VS in Colorado telt vele naschok
ken, die op de schaal van Richter
4,5 tot 5 meten. Die, zegt een des
kundige, doen geen kwaad. Zij
kunnen hooguit in al beschadigde
gebouwen meer puin losschudden.
De Amerikaanse meteorologi
sche dienst laat direct na de regi
stratie van de aardschokken voor
Hawaii en Californië een waar
schuwing uitgaan dat de beving
mogelijk kan leiden tot grote
vloedgolven. Maar dat gevaar lijkt
inmiddels geweken. Ook de Japan
se meteodienst waarschuwt daar
voor op het noordelijke hoofdei
land Hokkaido, maar daar doen
zich tot nu toe evenmin gevaarlijke
vloedgolven voor.
Telefoon e.d.
Het ziet er naar uit dat de inter
nationale telefoon- en beeld- en ge
luidscommunicatielijnen met Me
xico nog wel enige tijd verbroken
zullen blijven. De schakelcentrale
in de hoofdstad is door instorting
en brand onherstelbaar bescha
digd en het zal geruime tijd vergen
voor de verbindingen aan een nieu
we centrale zyn gekoppeld.
DEN HAAG (ANP) - De aardbe
ving in Mexico is de sterkste die dit
jaar is geregistreerd en valt onte
genzeggelijk in de „zwaarste klas
se". Dit verklaarde vanochtend dr.
A.R. Ritsema, hoofd van de afde-
trieste puinhoop
Een gebouw in de binnenstad
moment op het andere veranderd i
ling geofysica van het KNMI in De
Bilt.
De beving had een kracht van 7.8
op de schaal van Richter. Deze aan
duiding wordt sinds 1935 gebruikt
toen de Amerikaanse seismoloog
Charles Francis Richter zijn schaal
voor aardbevingen invoerde. Rich
ter legde daarin verband tussen de
magnitude (sterkte) van een aard
beving en de vrijgekomen energie.
„De magnitude wordt bepaald
door de registratie van een seismo-
grafisch station", zegt dr. Ritsema.
En de magnitude-schaal is gebon
den aan de aardbeving zelf. „Het
maakt niet uit wie de beving regi
streert. Of dat nu in De Bilt gebeurt
of in Californië dat, zoals nu met
Mexico, veel dichter bij de haard
van de beving (het epicentrum)
ligt. Er komt in alle gevallen een
zelfde getal uit. Dat gebeurt omdat
er een correctie op de afstand is in
gebouwd. Het getal, x-punt op de
schaal van Richter, is dan bepa
lend voor de sterkte van de aardbe
ving". aldus dr. Ritsema.
De schaal van Richter kent geen
grenzen. „Er is geen bovengrens.
Theoretisch gezien kunnen er veel
hogere getallen uitkomen, boven
de 10 bijvoorbeeld. Maar in de
praktijk is dat niet het geval. Dat
komt omdat iedere aardbeving
zich binnen een beperkt gebied af
speelt".
De zwaarste aardbevingen, met
een kracht van 9 punten op de
schaal van Richter, hebben zich
volgens dr. Ritsema na de oorlog
voorgedaan in Assam (1950), Chili
(1960) en Alaska (1964)
ZUTPHEN (ANP) - Het boek Schiermonnikoog, oogappel van Hitler van
de Bergense schrijver Wilko Bergmans mag niet worden uitgegeven, zo
lang daarin passages voorkomen die suggereren, dat oud-burgemeester
H. van den Berg van Schiermonnikoog in 1940 een verradersrol heeft
gespeeld. Uitgeverij De Denker uit Vaassen moet onmiddellijk stoppen
met uitgave en verspreiding van het boek en dient exemplaren, die al in
de winkels liggen, terug te halen.
Dat heeft de president van de rechtbank in Zutphen, mr. J. van Oost
veen, gisteren bepaald in het kort geding, dat de zoon van oud-burge
meester Van den Berg heeft aangespannen tegen de uitgever van het.
boek over Schiermonnikoog. De uitgeverij moet de totale oplage van het
boek, volgens De Denker ruim 12.000 exemplaren, ter beschikking van
Van den Berg jr. stellen.
In juli van dit jaar verbood de president van de rechtbank in Alkmaar
het boek over Schiermonnikoog in oorlogstijd eveneens. Schrijver Berg
mans beschrijft daarin onder meer, hoe burgemeester Van den Berg in
1940 de Duitsers als het ware uitnodigde om het eiland te bezetten. Dat
zou zijn gebeurd nadat de Duitsers een persoonlijk briefje van de burge
meester hadden ontvangen met het verzoek Schiermonnikoog „onder
Duitse bescherming" te stellen.
LEEUWARDEN (GPD) - De Raad
van Arbeid in Leeuwarden heeft
besloten Corrie van Hilten en Dou-
we Beimin uit Leeuwarden ieder
de helft van de kinderbijslag voor
hun vijfjarig zoontje te geven.
Sinds de geboorte van hun zoontje
hebben Corrie en Douwe samen de
opvoeding en verzorging gedeeld.
Volgens de wet wordt echter alleen
aan één „verzorgende ouder" kin
derbijslag uitgekeerd. In de prak
tijk is dit meestal de vrouw. Omdat
Van Hilten en Beimin zich allebei
beschouwen als „verzorgende ou
der", heeft de Raad van Arbeid toe
gestemd in het aan ieder van hen
uitkeren van de kinderbijslag.
In de afgelopen jaren werd de
kinderbijslag beurtelings uitge
keerd aan Van Hilten en Beimin.
Problemen ontstonden toen Bei
min vorig jaar december een een
malige uitkering aanvroeg. De
Kinderbijslag
over beide
ouders verdeeld
vraag of hij kinderbijslag ontving,
moest hij ontkennend antwoorden.
Doordat hij geen kinderbijslag
kreeg, kon hij ook niet aangemerkt
worden als alleenstaand ouder,
met als gevolg dat hij zijn eenmali
ge uitkering misliep.
Dat werd Beimin te gortig.
„Want", zeg hij, „ik had wel recht
op kinderbijslag". Hij stapte naar
de Raad van Arbeid met het ver
zoek hem de helft van de kinderbij
slag uit te keren. Hij vond dat hij
daarop recht had omdat hij ook
voor de helft het kind verzorgde.
Vervolgens kregen Van Hilten en
Beimin, die toen nog op één adres
woonden, bezoek van een ambte
naar van de buitendienst, die con
cludeerde dat Beimin en Van Hil
ten inderdaad consequent de ver
zorging van hun kind deelden.
Volgens de voorzitter van de
Raad van Arbeid, de heer Jan
Schaafsma, betreft het een beslis
sing die puur vanuit administratie
ve overwegingen is genomen.
Schaafsma: „Wy hebben dit ge
daan om de administratie beheers
baar te houden, en omdat we wil
den doen wat de cliënt van ons
vroeg". Op de vraag of met deze re
geling een stapje verder wordt ge
gaan dan de wet eigenlijk aangeeft,
en er dus sprake is van wijziging in
het beleid, antwoordt Schaafsma
ontkennend: „Wij hebben ons ge
woon aan de wet gehouden".
PvdA verwerpt volmacht VS
over kruisraketten Nederland
DEN HAAG (ANP) - PvdA-fractieleider Den Uyl heeft gisteren voor de
AVRO-radio verklaard dat een verdrag over de plaatsing van kruisraket
ten - waarbij Nederland in feite door een ander land, de Verenigde Staten,
in staat van oorlog kan worden gebracht - door zijn partij „op alle manie
ren zal worden bestreden". Den Uyl reageerde daarmee op de verdeeld
heid die over deze kwestie is ontstaan in het kabinet. Daarby gaat het om
de vraag hoe de Nederlandse invloed op het afvuren van de kruisraketten"
in het verdrag met de Verenigde Staten moet worden verzekerd
Een eenvoudige aankondiging (van het kabinet red.), dat er een verdrag
over de plaatsing komt waarvoor een opzegtermyn van vijf jaar geldt,
getuigt van een mentaliteit die de betekenis van de Grondwet en de ge
voelens van het Nederlandse volk onderschat en miskent, aldus Den Uyl.
Nederland en de Verenigde Staten overleggen reeds geruime tyd over
een verdrag over de plaatsing van kruisraketten. Minister De Ruiter (de
fensie) heeft in de toelichting op zijn begroting aangekondigd, dat de
hoofdlijnen van zo'n verdrag binnen enkele weken aan de Tweede Kamer
zullen worden voorgelegd.
