Voor een menswaardige woning
Links Leiden: auto
weg uit binnenstad
Beroepskracht nodig voor promotie Leiden'
Wethouder ziet niets
in bouw kleine huizen
Bijdrage rijk
herinrichtings
kosten voor
723 gezinnen
Valse collecte
ONDER D/\K
De bredere christenplicht van De Eensgezindheid
Ontwerp verldezingsprogramma gepresenteerd
De Valk vernieuwd
PAGINA 4
LEIDEN
DONDERDAG 19 SEPTEMBER 1985
VW-directeur Hugens: commissie Leiden Promotion moet blijven
LEIDEN - De toeristische promotie
Leiden kan het beste worden gestroom
lijnd door hiervoor op den duur een be
roepskracht aan te stellen. Dit werk kan
niet worden gedaan door een organisatie
als de commissie Leiden Promotion. Bo
vendien wordt het meer structureel van
aard, als het door een beroepskracht
wordt verricht, aldus Cees Hugens, direc
teur van de VVV in Leiden en voorzitter
van de commissie Leiden Promotion.
In Leiden wordt sinds enige tijd flink
nagedacht over de vraag hoe de stad aan
trekkelijker kan worden gemaakt voor
toeristen en bezoekers. Vorig jaar ver
scheen bijvoorbeeld de nota 'Leiden de
moeite waard' waarin ppn ambtelijke
werkgroep tal van voorstellen deed om
Leiden toeristisch te veraangenamen. De
gemeente wil nu een zogenoemd forum in
het leven roepen dat die voorstellen moet
uitvoeren of de uitvoering ervan moet be
geleiden. Zij heeft het idee om in dit fo
rum mensen uit de ambtelijke werkgroep
en de commissie Leiden promotion zit
ting te laten nemen.
De gemeente wil echter nog even wach
ten met het uitwerken van de plannen
voor het forum. Leiden Promotion is na
melijk een onderdeel van de winkeliers
vereniging Leiden Leeft. De gemeente
meent dat de verstrengeling van promo
tionele belangen en de behartiging van
winkeliersbelangen binnen 'Leiden Leeft'
grote onduidelijkheden geeft. Zij wil nu
afwachten of en in welke vorm 'Leiden
Leeft' blijft voortbestaan, iets waar deze
organisatie later deze maand meer over
bekend maakt.
Vitale punten
Hugens: "Over 'Leiden Leeft' kan en wil
ik niets zeggen. Ik ben niet de aangewe
zen man om dat te doen. Maar los van dit
alles, wil ik wel stellen dat ik het jammer
zou vinden als een club als Leiden Promo
tion zou moeten verdwijnen. Leiden Pro
motion is een club met mensen uit 'vitale
punten in de Leidse samenleving' die
eens per maand vrijblijvend nadenken
over de promotie in Leiden. Het is een pri
ma klankbord", aldus Hugens. De VW-
directeur meent dat 'Leiden Promotion'
als deel van het nog in het leven te roepen
forum veel nuttig werk kan verrichten
met bijvoorbeeld het aandragen en uit
werken van ideeën voor evenementen en
activiteiten.
Om dit werk te kunnen blijven doen, zal
de organisatie echter wel over geld moe
ten kunnen beschikken. Volgens Hugens
moet daarbij niet meteen alle heil bij de
gemeente worden gezocht. "Dat is een
bron die in deze tijd vrij snel droog kan
komen te staan".
Hij voelt er meer voor om een beroep te
doen op het Leidse bedrijfsleven. "Of die
al meteen staan te trappelen, weet ik niet.
We moeten maar gewoon beginnen. Ik
weet wel dat er tegenwoordig van alle
kanten een beroep wordt gedaan op het
bedrijfsleven om te sponsoren. Maar mijn
ervaring is dat wanneer ondernemers zien
dat het iets goeds wordt, ze bereid zyn er
aan bij te dragen. Overigens zou het een
taak kunnen zjjn van het forum om alle
aanvragen voor sponsorgeld een beetje in
goede banen te leiden", aldus Hugens.
De commissie Leiden Promotion moet
zich, zo verklaart Hugens, niet bezig hou
den met het organiseren van allerlei eve
nementen. "Dat moet je niet aan een der
gelijke club overlaten. Organisatiebu
reaus zijn daar meer geschikt voor".
'Geen oplossing woningnood'
LEIDEN - De bouw van kleinere
huizen voor de ongeveer 3000 gere
gistreerde alleenstaande woning
zoekenden is weinig zinvol. Bin
nen de kortste keren zouden deze
mensen, als zij een tweekamerwo
ning krijgen, weer op de Stoep
staan bij de gemeente voor een gro
tere woning. Bovendien is, on
danks de explosieve stijging van
het aantal woningzoekenden, de
gemiddelde wachttijd tot men een
woning krijgt ongeveer drie jaar,
weinig langer dan voorheen.
In deze trant antwoordde PvdA-
wethouder Tesselaar (volkhuisves
ting) gisteravond de raadsleden
Geelkerken (CDA) en De la Mar
i PSP/PPR) tijdens de vergadering
van de commissie volkhuisvesting.
De aanleiding voor hun vragen
vormde een analyse van het be
stand van woningzoekenden, die
gisteravond in de commissie op ta-
LEIDEN - Bijna een kwart miljoen
gulden komt beschikbaar voor 723
gezinnen wier huizen dit jaar een
groot onderhoudsbeurt hebben ge
noten. Het betreft een tegemoetko
ming in de herinrichtingskosten
die de bewoners hebben moeten
maken als gevolg van de aanpak
van hun huizen.
Aan de Beethovenlaan krijgen
358 gezinnen 250 gulden, 158 bewo
ners van de Diepenbrocklaan en 10
van de Dozystraat 350 gulden, 45
aan de Bartokstraat, Dozystraat,
Evertsenstraat en Waldeck Pyr-
montstraat 450 gulden en 111 huur
ders aan de Beatrixstraat en omge
ving ontvangen 500 gulden vergoe
ding. De hoogte van het bedrag
hangt samen met de hoeveelheid
geld die de opknapbeurt van het
huis heeft gekost.
Voor deze woningen heeft het
ministerie van volkhuisvesting in
1984 toestemming voor het uitvoe
ren van groot onderhoud gegeven.
De werkzaamheden werden echter
pas dit jaar uitgevoerd.
fel kwam. Uit de analyse blijkt dat
in een jaar tijds, tot juli 1985, het
aantal in Leiden geregistreerde
woningzoekenden met ruim de
helft is gestegen tot 6291. Bijna de
helft van dit aantal is alleenstaand.
Volgens het gemeentelijke hoofd
woonruimteverdeling. Van der
Valk is de stijging - die overigens
nog doorgaat - van het aantal inge
schrevenen in Leiden uitzonder
lijk. Alleen in Haarlem en Den
Bosch is een soortgelijke toene
ming gesignaleerd.
Een verklaring voor de toename
is nauwelijks te geven. "Men denkt
aan de invoering van de voordeur-
delersregeling", deed Van der Valk
een poging.
Hoewel de gemiddelde wachttijd
van een woningzoekende drie jaar
bedraagt (als er 1000 woningen per
jaar worden gebouwd), valt voor
ingeschrevenen met een medische
indicatie de wachttijd soms langer
uit. "Mensen die bijvoorbeeld niets
liever dan in Zuid-West willen wo
nen, bij vrienden en kennissen in
de buurt, zullen vijf jaar moeten
wachten", hield de ambtenaar de
commissie voor. Voor gewone een
persoonshuishoudens bedraagt de
gemiddelde wachttijd 3 tot 3V& jaar,
voor tweepersoonshuishoudens
ongeveer 2V4 jaar en voor grotere
gezinnen 2 jaar.
Geeft de woningzoekende per se
de voorkeur aan een woning in de
Tuinstadwijk, dan moet deze zich
eens verdiepen in het volgende re
kensommetje van Van der Valk.
"Men gaat de competitie aan met
1200 mensen die de voorkeur aan
Tuinstadwijk geven. Daar komen
jaarlijks 100 woningen vrij".
LEIDEN - Ook een manier om aan
wat extra geld voor de 3-oktober-
viering te komen: onder het mom
van een collecte ten behoeve yan
het gehandicapte kind de eigen
beurs spekken. Drie jongens uit
Leiden van 13, 14 en 15 jaar deden
dit gistermiddag in het Lepelaar
soord in de Merenwijk.
De politie stak een stokje voor de
'liefdadige' activiteiten van de jon
gens en nam na overleg met hun
ouders de spullen in beslag, waar
onder de vermoedelijk vervalste le
gitimatiebewijzen en een aantal
nog te verkopen ansichtkaarten.
"Zo was het dat 118 gezinnen ondergebracht konden worden in een
menswaardige woning. Woningen waarin het gezinsleven beter tot
ontplooiing kon komen dam dat dit voorheen het geval was". Een
niet van de christelijke signatuur ontbloot citaat uit het jaarver
slag van de woningbouwvereniging De Eensgezindheid over het
kennelijke zeer tot tevredenheid stemmende jaar 1918.
De protestants christelijke woningbouwvereniging De Eensge
zindheid komt in 1915 van de grond. Een club waar het kennelijk zo
goed toeven is dat bestuurders het dertig, soms veertig jaar uithou
den. Een vereniging die ook zeer aan haar onafhankelijkheid is
gehecht en zich vanaf het prille begin heeft verzet tegen te vérgaan
de overheidsbemoeienis. De voorgenomen fusie met De Eendracht,
Werkmanswoningen en de Leidse Woningstichting maakt ook aan
zeventig jaar zelfstandigheid van De Eensgezindheid definitief een
einde.
In het jubileumboekje van 1965,
van de hand van secretaris Joh.
van der Laan, wordt de oprich
ting van De Eensgezindheid be
schreven. Het bestuur van de
Christelijke Besturenbond in
Leiden roept, bezorgd om de
slechte huisvesting van de de
Leidse arbeidersbevolking, een
commissie in het leven die rap
port uitbrengt over de woontoe
standen en de mogelijke oprich
ting van een woningbouwvereni
ging ten dienste van de leden van
de christelijke vak- of sociale
vereniging.
Artikel 2 van de statuten geeft
aan waarom de vereniging is op
gericht: "De vereniging stelt zich
uitsluitend ten doel in het belang
van de verbetering der volkhuis
vesting te Leiden werkzaam te
zijn. Zij beoogt te dien einde hy
giënisch ingerichte woningen te
stichten om deze bij voorkeur
aan haar leden te verhuren en an
dere handelingen te verrichten,
die bevorderlijk zijn aan het bij
uitsluiting gestelde doel.
Op 21 april 1915 wordt tot de
oprichting van De Eensgezind
heid besloten. Het eerste bestuur
bestaat uit mensen als J.'t Hart,
F. Eikerbout, J.D. de Rijk, J.C.
Veerman (jarenlang commissa
ris), K. Wassenaar en J. van der
Woude. Hoewel de statuten be
palen dat leden van de vereni
ging kunnen worden 'personen
aangesloten bij een christelijke
vak- of sociale vereniging', blijft
de opvatting van de christen
plicht niet tot deze groep be
perkt. De christelijk besturen
bond eh de vereniging hebben
na de oprichting van De Eensge
zindheid in de praktijk dan ook
weinig met elkaar te maken.
Kaasmarkt
De kersverse vereniging steekt
de handen direct uit de mouwen
en laat haar oog vallen op het ter
rein van het 'voormalige Invali-
dengesticht', een lap grond aan
de Middelweg, het huidige Kaas
marktterrein. Vooral de ligging
ervan in de binnenstad zint het
bestuur wel. Toch vlot het niet.
Ook een gesprek met de wethou
der van fabricage levert niets op.
Eind 1915 komt een terrein aan
de Zijlsingel beschikbaar, waar
voor De Eensgezindheid met
meer succes een bouwplan op
poten probeert te zetten.
In het jaarverslag van 1918
meldt secretaris De Rijk dat 'het
afgelopen jaar de vereniging heel
wat nader tot haar doel heeft ge
bracht. Niet in het minst heeft
het bestuur grote bezwaren on
dervonden om vijf procent van
het benodigde kapitaal bijeen te
krijgen. Met reuzenarbeid is hier
aan gewerkt'. In 1918 nemen de
eerste huurders de woningen aan
de Zijlsingel in gebruik. Een
tweede bouwplan komt tot stand
achter deze woningen en een
door Raymond Peil
weest", constateert het bestuur,
dat duidelijk v at meer armslag
zou willen hebben.
Zeer beleefd
In het uitgebreide archief van
De Eensgezindheid geven brie
ven een aardig beeld van de rela
tie tussen het bestuur en de le
den. Wat te denken van een brief
je van 7 december 1924 waarin
een lid op de volgende, zeer be
leefde toon (om niet te zeggen:
nederig) om een goedkopere wo
ning vraagt. "Door deze wilde ik
u beleefd vragen om in aanmer
king te komen voor een goedko
per huis. De verdienste zijn ook
niet te hoog en dan drie kinderen
en een zwaren huur, dus Mijn
heer ik hoop dat ik in de gunst
van het bestuur mag komen voor
een goedkoper huis".
Wel heel erg ootmoedig is de
brief van een lid in spe dat al bij
na een jaar op zijn inschrijvings-
kaart zit te wachten. "Geacht be
stuur, onder dankzegging van
uw schrijven hoopt ondergete
kende beleefd even de vrijheid te
mogen nemen even op te merken
dat van mijn schrijven van een
klein jaar geleden wel kennis is
genomen echter heb ik toen geen
kaart ter invulling gekregen".
Een bewoner van de De Ruij-
terstraat wil van de vereniging
graag een houten schutting heb
ben voor afscheiding van zijn
tuin van de buurman. "Een zi
geunerkamp is er een salon bij.
Dus laat ons niet langer tegen die
zwijnenstal aankijken", meldt de
boze bewoner over de toestand
achter het aangrenzende huis.
Wederdienst
Een huis onvoldoende netjes
achterlaten heeft in die tijd soms
tot gevolg dat de ene verhuurder
de andere inschakelt om de scha
de vergoed te krijgen. De Maat
schappij voor Volkshuisvesting
'Vreewijk' schrijft De Eensge
zindheid dat een bewoner die 'is
verhuisd naar woning van uw
vereniging niet als behoorlijk
huurder heeft gehandeld'.
"Deze moet nog betalen drie
weken huur (22,50 gulden), twee
ruiten (moesten worden ver
nieuwd a 2,35 gulden), twee stop
pen en zes lampen. Minus de
waarborgsom van acht gulden is
huurder nog 15,95 gulden schul
dig. Wilt u de heer van een en an
der op de hoogte brengen en
hem bewerken dat ten spoedig
ste gemeld bedrag aan ons wordt
opgezonden", aldus 'Vreewijk',
dat zich gaarne tot wederdienst
bereid verklaart.
'Onderdak' is een serie die de ge
schiedenis van de sociale woningbouw
in Leiden en van de Leidse woning
bouwverenigingen belicht. Door voor
genomen fusies zullen hun namen
spoedig tot het verleden behoren. Al
moet voor 'De Eendracht' wellicht een
uitzondering worden gemaakt (zie pa
gina 3). Dit is het negende artikel uit
deze serie.
Het Kaasmarktterrein, een foto uit de oude doos, 1
ontplooien.
derde plan met woningen aan de
Drift straat, Formosastraat en
Lombokstraat.
Ondanks dit vrij voorspoedige
verloop van de bouwactiviteiten
is het bestuur niet zuinig met kri
tiek op de rijks- en de gemeente
lijk overheid. "Deze heren ma
ken het een mensch niet makke
lijk en laten hem maar eens ver
anderen aan dit of dat, of enige
keren terugkomen. De architect,
de heer Fontein, is vermoedelijk
zelf de tel kwijtgeraakt hoe vaak
hij naar deze
LEIDEN - Links Leiden
(PSP, PPR en CPN) vindt
dat de komende jaren ver
gaande maatregelen moe
ten worden getroffen om
het autoverkeer in de bin
nenstad terug te dringen.
De Breestraat moet worden
afgesloten voor autoverkeer
(met uitzondering van het
openbaar vervoer), de
marktenroute en de Nieuwe
Ryn (tussen de Visbrug en
't Gangetje), de Stille Mare
en de Stille Rijn (bij de Har-
tebrugkerk) moeten wor
den afgesloten voor alle
snelverkeer.
Eén en ander staat in het ontwerp
verkiezingsprogramma van de drie
partijen die na de gemeenteraads
verkiezingen van 1986 samen één
fractie, Links Leiden, zullen vor
men. De drie menen dat niet alleen
het autoverkeer in de binnenstad
zal moeten afnemen, maar dat voor
de verkeerssituatie in de andere,
stadswijken dezelfde uitgangspun
ten dienen te worden gehanteerd.
Verkeer met een andere bestem
ming dient zoveel mogelijk te wor
den geweerd. Het aantal 30-kilome-
ter gebieden moet worden uitge
breid en ook voor de grote ver
keerswegen zoals* de Churchill-
laan, de Vijf Meilaan en de Willem
de Zwijgerlaan moeten snelheids-
beperkende maatregelen worden
getroffen.
Links Leiden is tegen de bouw
van nog een parkeergarage als dit
tot doel heeft het aantal parkeer
plaatsen uit te breiden. Ontmoedi
ging van het autogebruik moet
juist tot terugdringing van het aan
tal verspreide (betaalde) parkeer
plaatsen leiden. Parkeergarages
kunnen hoogstens een bijdrage le
veren aan een verdere verminde
ring van het aantal parkeerplaat-
Links Leiden meent dat bewo
ners meer controle moeten krijgen
op de bouw (architectenkeuze) en
het beheer van hun woningen. Be
sturen van woningbouwverenigin
gen moeten meer openbaarheid
betrachten onder meer door bewo
ners toe te laten bij bestuursverga
deringen en inzicht te verschaffen
in onderhoudsschema's. Bij reno
vatie- en onderhoudsplannen moe
ten bewoners van meet af aan wor
den betrokken. De verdeling van
woningen moet uitsluitend wor
den geregeld door de gemeente,
terwijl inschrijving, volgens Links
leiden, mogelijk moet zijn vanaf 16
jaar. Vrouwen in de Leidse op
vangtehuizen en vluchtelingen
moeten sneller aan een woning
worden geholpen.
Het bouwprogramma van de ge
meente moet rekening houden met
andere leef- en woonvormen en het
aantal te bouwen woningen dient
te worden verhoogd. Er dient een
strenge controle op de kwaliteit
van de bouw te zijn. Dit mag, vol
gens de linkse drie, niet worden
overgelaten aan de architect.
De gemeente moet een voorlich
tingscampagne voeren gericht op
mensen boven de vyftig om klei
ner te gaan wonen. Onderzocht
moet worden of een woongemeen
schap voor ouderen in een behoef
te kan
Onontkoombaar
Links leiden meent dat verder
gaande bezuinigingen op de ge
meentelijke uitgaven onontkoom
baar zijn. Een uitzondering moet
worden gemaakt op de bedragen
die beschikbaar zijn voor voorzie
ningen voor vrouwen (een emanci
patieplatvorm en kinderopvang),
migranten, jongeren, ouderen, ge
handicapten en homoseksuelen.
De voorrechten van studenten
moeten, volgens klein links, wor
den opgeheven.
De verhouding onroerend goed-
belasting/lozingsrecht tussen
huurders en eigenaren van wonin
gen zal ten gunste van de huurders
moeten worden bijgesteld. De ge
meente moet voorts een actief
kwijtscheldingsbeleid voeren. Ge
meentelijke belastingen en retribu
ties mogen niet meer dan trendma
tig worden verhoogd. De drie par
tijen zeggen zich te zullen blijven
verzetten tegen maatregelen die de
positie van mensen met lage inko
mens verslechteren. Ook het Ener
giebedrijf Rijnland (EBR) moet
volgens hen een socialer beleid
gaan voeren.
De bevolking moet, volgens
Links Leiden, doorlopend betrok
ken worden bij de besluitvorming:
voldoende tijd voor inspraak, ge
makkelijke toegang tot informatie,
leesbare en voor migranten ver
taalde informatie en onafhankelij
ke deskundige hulp (burgerraads
lieden, technisch bewonersadvi
seurs) voor de burgers zijn enkele
van de middelen daartoe. Links
Leiden wil een experiment waarbij
beslissingsbevoegheid over plan
nen en middelen worden gegeven
aan vertegenwoordigers van de
buurten.
De drie partijen willen dat de ge
meente Leiden ook een experi
ment begint met een vijf-urige
werkdag. Voor functies met slech
te arbeidsvoorwaarden, zoals bij de
gemeentereiniging, moet de moge
lijkheid voor arbeidstijdverkorting
met behoud van loon worden on
derzocht. Links Leiden is tegen
privatisering en stelt zich terug
houdend op tegenover werken met
behoud van uitkering, omdat dit
ten koste kan gaan van arbeids
plaatsen.
Geen uitverkoop
De drie linkse partijen menen
dat het vergroten van de hoeveel
heid werk geen doel op zich zelf
mag zijn. Men wil geen uitverkoop
van de stad aan bedrijven omdat er
dan arbeidsplaatsen komen. De be
drijvigheid moet recht doen aan de
verbetering van het milieu, de vei
ligheid en de leefbaarheid van de
stad. De gemeente moet een func
tionele arfpachtpolitiek voeren.
Dat wil zeggen: de grondprijs die
uitgangspunt is voor de bereke
ning van de arfpachtcanon moet
variabel worden gemaakt.
PSP, PPR en CPN menen dat de
nadruk van het politie-optreden
moet komen te liggen op hulpver
lening. De linkse partijen willen
geen inzet van de M.E. binnen de
gemeente Leiden. Registratie van
vreemdelingen moet voortaan ge
schieden bij burgerzaken in plaats
van bij de vreemdelingenpolitie.
Prioriteiten voor opsporing en aan
houding moeten liggen bij geweld
pleging, verkrachting en aanran
ding en dealers in hard-drugs.
.et kruirad de wieken op de wind.
Inrichting molen veranderd
LEIDEN - Molenmuseum 'De
Valk' is vernieuwd. De inrichting
van het museum aan de Tweede
Binnenvestgracht is in de afgelo
pen maanden veranderd. Wethou
der Kuijers van cultuur zal volgen
de week donderdag de vernieuwde
'binnenkant' van De Valk officieel
openen.
Het museum is onder meer een
aantal nieuwe modellen van mo
lens rijker geworden. Aan de hand
van vele voorwerpen wordt een
beeld gegeven van de Nederlandse
molens en de geschiedenis De
Valk. Het Leidse monument is een
zogenaamde korenmolen en op de
zolders is te zien hoe vroeger het
graan werd aangevoerd, vermaald
werd door stenen schijven en in
zakken weer afgevoerd. Op de eer
ste verdieping is nu een diavoor
stelling te bezichtigen.
Behalve een beeld van het mo-
lenbedrijf biedt de 29 meter hoge
molen ook een mooi uitzicht over
de stad. De openingstijden zijn:
dinsdag tot en met zaterdag 10.00
tot 17.00 uur, zon- en feestdagen
van 13.00 tot 17.00 uur. Op maan
dag is De Valk gesloten.