LEIDSCH
DAGBLAD
Meesten gaan er op vooruit
Kabinet: grotere inkomensverschillen
Raad van State:
lagere belasting
rechtvaardiger
Werkloosheid
in Leidse
regio steekt
gunstig af
Consumptie stijgt, maar werldoosheid blijft hoog
Bhagwan: ze
wilden me
vermoorden
Kohls secretaresse vlucht naar DDR
DINSDAG 17 SEPTEMBER 1985
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 37809
(Van e
r verslaggevers)
Volgens minister van finan
ciën Ruding (foto ANP) is het
bewijs geleverd dat het kabi
netsbeleid werkt. Hij zegt dit
in een interview op pagina 21.
Ook staatssecretaris De Graaf
(sociale zaken) komt daar aan
het woord.
Verder nieuws over begro
tingen van departementen op
pagina 5, 7 en 9. Op pagina 10
staat de Troonrede en een ana
lyse van de Miljoenennota.
Reacties van politieke partij
en, werkgevers, werknemers
en anderen op pagina 11.
'Nauwelijks onderscheid tussen laagste inkomens en modaal' OOGSTJAAR
Dp vanriaan nenrocontoa
DEN HAAG (GPD/ANP) -
Het kabinet werkt welbe
wust toe naar grotere ver
schillen in de netto-inko
mens. Dat blijkt uit de Noti
tie Inkomensbeleid van
minister De Koning (socia
le zaken) die vandaag ge
lijk met de begroting naar
de Tweede Kamer is ge
stuurd.
In de afgelopen twintig
jaar is de koopkracht op
minimumniveau, de een
malige uitkeringen meege
rekend, met ruim 70 pro-
sterk.
Volgens directeur C.A.J. Tibbe
het gewestelijk arbeidsbureau
Tibbe is een beetje ongelukkig
met het resultaat van de rapporta
ge. De kans bestaat namelijk dat
het arbeidsbureau hierdoor min
der geld krijgt via allerlei extra re
gelingen om moeilijk plaatsbare
werklozen in Leiden te helpen.
DEN HAAG/LEIDEN - De werk
loosheid in het rayon van het ge
westelijk arbeidsbureau Leiden is
dit jaar het op één na laagste van de
grote steden en hun regio in Neder
land. In het rayon Leiden is 11,6
procent van de beroepsbevolking
werkloos. Alleen het rayon Haar
lem scoort beter met een percenta
ge van 10,9 procent. Dit staat in de
rapportage arbeidsmarkt 1985, die
hoort bij de begroting van het mi
nisterie van sociale zaken en werk
gelegenheid.
In het rayon Leiden was vorig
jaar nog 13 procent van de beroeps
bevolking werkloos. Het werkloos
heidpercentage is dit jaar echter
nog lager dan in 1983, toen het op
12,1 stond. Ten opzichte van de
werkloosheid in de rest van de pro
vincie Zuid-Holland steekt Leiden
eveneens gunstig af. Overigens is
het economisch herstel in geheel
Zuid-Holland naar verhouding den HAAG (GPD/ANP) - De meeste Nederlandse huis
houdens zullen volgend jaar wat meer geld kunnen uit
geven dan dit jaar. Dat komt door een flinke verlaging
van de sociale premies voor de werknemers, waardoor
in Leiden geven 'de cijfers uit de ook de consumptie naar verwachting met 2,5 procent zal
rapportage een enigszins verte- toenemen,
kend beeld over de werkloosheid
in Leiden zelf. Dat het rayon er Ambtenaren en mensen met een uitkering profiteren het minst,
gunstig uitspringt, is voornamelijk Hun salarissen en uitkeringen worden in 1986 bevroren. De
te danken aan het gewest Lisse. In werkloosheid blijft even hoog als dit jaar, maar de totale last aan
de stad Leiden is het werkloos- SOciale premies en belastingen daalt van 53,2 naar 51,8 procent,
heidspercentage ongeveer de helft
hoger, zo zegt hij.
Ook het overheidstekort daalt on- deze rijksbegroting, de laatste van
der invloed van nieuwe bezuinigin- het kabinet-Lubbers voor de ver
gen (8,2 miljard gulden) en een een- kiezingen van mei volgend jaar,
malige extra aardgasopbrengst 1,5 zijn:
miljard) van 8 naar 7,8 procent.Dit
blijkt uit de Miljoenennota 1986 die de huren 8aa'> volgend jaar met
minister Ruding (financiën) van- twee procent omhoog;
middag de Tweede Kamer heeft - h«' «as, wordt (voorlopig! twee
aangeboden. Andere punten uit cent per kubieke meter duurder;
- de posttarieven gaan omhoog;
de gewone postzegel gaat van 70
naar 75 cent;
- de belastingen blijven gelijk;
- gemiddeld zal het leven in 1986
1,5 procent duurder worden.
De troonrede die de Koningin
vanmiddag uitsprak, begint met de
vaststelling dat de economie vorig
jaar een 'markante, gunstige wen
ding' heeft genomen. Volgens de
toelichting van Ruding kal het eco
nomisch herstel zich verbreden en
minder eenzijdig rusten op de ex
port.
Investeringen
Naar verwachting zullen de in
vesteringen volgend jaar met zes
procent (dit jaar zeven procent)
toenemen. Het bedrijfsleven mag
in 1986 rekenen op een lastenverla
ging van in totaal 400 miljoen gul
den. Zoals al eerder werd besloten,
gaat del vennootsschapsbelasting
omlaag van 43 naar 42 procent. Bo
vendien dalen ook de sociale pre
mies voor werkgevers.
Ondanks deze verbeteringen ziet
het kabinet de werkloosheid nog
niet dalen. Het aantal werkzoeken
den in 1986 wordt geschat op onge
veer 765.000, net zoveel als op dit
moment. Het kabinet stelt met
spijt vast dat het aantal langdurig
werklozen (langer dan twee jaar)
zal toenemen. Deze 'harde kern' zal
in 1986 een derde van het totale
aantal werkzoekenden
cent gestegen. Modaal ging
er in die periode slechts 40
procent op vooruit. Dat is
vooral veroorzaakt door
premie- en belastingstij
gingen. Daar komt het ef
fect van de inkomensaf
hankelijke subsidies nog
eens bovenop.
Daardoor is het netto-
verschil tussen de laagste
inkomens (rond 25.000 gul
den bruto) en modaal (bij
na 38.000) vaak niet meer
dan tien procent en blijft er
van inkomensverbeterin
gen vrijwel niets over. In
extreme gevallen gaat men
er zelfs netto op achteruit.
De Koning vindt dit niet in
alle opzichten negatief,
aangezien regelingen als
huursubsidie en de eenma
lige uitkering bedoeld zijn
om bepaalde groepen te
ontzien.
„Problematisch" is ech
ter dat mensen met een mi
nimuminkomen én met
huursubsidie én met een
eenmalige uitkering er pas
wezenlijk financieel op
vooruitgaan als ze een
baan vinden met een inko
men van rond 40.000 gul
den. Het grote verschil tus
sen netto en bruto bevor
dert het zwarte circuit. Bo
vendien bedreigen de hoge
loonkosten van werkge
vers de werkgelegenheid,
zo meent De Koning. Van
de totale loonkosten gaat
40 tot 60 procent op aan
premies en belastingen.
Dat is een hoog percentage
vergeleken met de meeste
andere industrielanden.
De Koning wijst erop dat
de voorgestelde premie
verlaging in 1986 een stap
is op weg naar een verklei
ning van het bruto-netto-
verschil. Vooral mensen
met een inkomen tussen
modaal en tweemaal mo
daal profiteren daarvan.
„Zy hebben in voorbije ja
ren ook de grootste klap te
incasseren gehad door de
stijging van de sociale pre
mies", aldus De Koning.
Na 1986 wil hij ook de in
komensafhankelijke subsi
dies ter discussie stellen,
het wachten is op een amb
telijke nota.
DEN HAAG (GPD/ANP) - De
Raad van State (het belangrijkste
adviesorgaan van de regering)
heeft kritiek op het feit dat het ka
binet uitsluitend de sociale pre
mies heeft verlaagd om de koop
kracht van de burgers te kunnen
verbeteren. Degenen die geen pre
mies meer betalen, zoals de 65-
plussers, profiteren hier niet van.
Een combinatie van premiever
laging en belastingverlaging zou
een algemenere en daarom
rechtvaardiger werking hebben ge
had. De Raad constateert echter
dat het kabinet er niet in is ge
slaagd enig perspectief voor belas
tingverlaging te scheppen. Sinds
1981 zijn zelfs elk jaar verhogingen
doorgevoerd, ook al zijn die steeds
als 'tijdelijk' gepresenteerd.
Evenals vorig jaar vindt de Raad
van State dat het kabinet ook te
weinig aandacht schenk aan de be
strijding van de werkloosheid.
„Het heeft de Raad getroffen dat in
de Miljoenennota het werkloos
heidsprobleem wel op verschillen
de plaatsen wordt vermeld en één
van de grootste problemen in de
Nederlandse economie wordt ge
noemd, maar als zodanig niet als
afzonderlijk onderwerp aan de or
de wordt gesteld".
Het werkgelegenheidsvraagstuk
moet een centrale plaats in het be
leid hebben en dat geldt „wel
heel in het bijzonder" voor de
jeugdwerkloosheid. „De Neder
landse samenleving zal zich er
moeilijk bij neer kunnen leggen
dat voor zovele tot arbeid in staat
zijnde medeburgers, als een min of
meer permanente situatie geen
plaats in het maatschappelijk pro-
Af en toe zon
Wolkenvelden, ook af en toe zon. Vrij
wel overal droog. Minimumtempera
tuur ongeveer 12 graden, middagtem-
peratuur circa 20 graden. Matige wind,
aan de kust eerst nog vrij krachtig,
draaiend van west naar zuid.
De vooruitzichten voor donderdag
tot en met zondag: aanhoudend wissel
vallig. Middagtemperatuur ongeveer
20 graden, na vrijdag iets lager.
18 september 1985
Zon op: 07.19 uur, zon onder: 19.49 uur.
Maan op: 12.14 uur, maan onder:
21.17 uur.
Waterstanden Katwijk: hoogwater
06.17 en 18.38 uur, laagwater 02.18 en
14.30 uur.
duktieproces beschikbaar zou
zijn".
De Raad van State meent overi
gens dat het kabinetsbeleid in eco
nomische zin zijn uitwerking niet
heeft gemist. Zij wijst daarbij op de
geringe inflatie, het winstherstel
van de bedrijven, de enigszins ge
daalde werkloosheid en de licht
toegenomen particuliere consump
tie. Deze effecten zouden zich niet
in die mate hebben voorgedaan in
dien het Kabinetsbeleid zich niet
zou hebben aangesloten op het in
ternationale economische herstel.
De Raad waarschuwt wel voor
de toenemende druk vanuit de sa
menleving die is gericht op vergro
ting van de inkomens, vooral nu
het kabinet er niet in slaagt de be
lastingen te verlagen. Een plotse
linge loonexplosie, geleid vanuit
'bepaalde sectoren', kan de voort
gang van het herstel ernstig scha
den.
Laatste Nieuws
Vrouw burge
meester Faber
probeert haar
man te wurgen
HOOGEVEEN (GPD) - De vrouw
van burgemeester Sytze Faber van
het Drentse Hoogeveen heeft het
afgelopen weekeinde geprobeerd
haar man te wurgen. Zij is door de
politie gearresteerd en vanmiddag
voorgeleid aan de rechter-commis-
saris van de rechtbank in Leeuwar
den.
Politie, justitie, gemeentebe
stuur van Hoogeveen en Faber zelf
zijn zeer terughoudend met het ge
ven van commentaar. De politie
van Bergum: "Het bericht is cor
rect. Verder kunnen we geen com
mentaar geven. Onderzoek naar
wat zich precies heeft afgespeeld,
is nog in volle gang.
De familie Faber heeft onlangs
het huis in Hardegarijp verkocht
en is op zoek naar een nieuwe wo
ning in Hoogeveen. De burgemees
ter, voormalig CDA-kamerlid, is
deze week met ziekteverlof.
Koningin Beatrix, prins Claus en kroonpr
Uitkering
De middengroepen zullen vol
gend jaar het meeste merken van
de koopkrachtverbetering (tot 2,5
procent), de laagstbetaalden het
minst (een half procent). De koop
kracht van de zogenaamde echte
minima zal weer met een eenmali
ge uitkering op peil worden gehou
den. Behalve ambtenaren en uitke
ringstrekkers zijn er nog een paar
groepen die netto niet of nauwe
lijks beter worden van de verlaging
van de sociale premies.
Sommige gepensioneerde amb
tenaren (die geen premies betalen)
zien hun koopkracht afnemen.
Nieuwe uitkeringsgerechtigden
die vanaf mei volgend jaar te ma
ken krijgen met het herziene stel
sel van sociale zekerheid, gaan er
zeker op achteruit, sommigen zelfs
fors. Het minimumjeugdloon voor
15- tot 17-jarigen wordt afgeschaft,
wat gevolgen kan hebben voor on
geveer 20.000 werkende jongeren
in die groep.
Inflatiecorrectie
Nu al staat vast dat vanaf 1987 de
aardgasopbrengsten snel zullen
verminderen terwijl de rentelasten
voor de overheid elk jaar toene
men. Daarom heeft het kabinet nu
.ook niet willen besluiten tot een
belastingverlaging. Wel zal de in
flatiecorrectie (de aanpassing van
de belastingtarieven aan de geld
ontwaarding) volledig worden
doorgevoerd, hetgeen een beperk
te verlaging van de belastingen in
houdt. Daar staat tegenover dat de
'tijdelijke' belastingverhoging voor
de belastingschijven vanaf 40 pro
cent opnieuw met een jaar wordt
verlengd.
Alphenaar (16)
gedood door
rooimachine
WARMOND/ALPHEN AAN DEN
RIJN - De 16-jarige Erik Versteeg
uit Alphen aan den Rijn is gister
avond in Warmond in een aardap-
pelrooimachine terecht gekomen
en om het leven gekomen.
De jongen was bij een boer aan
de Zijldijk aan het rooien. Bij het
schoondraaien van de machine
kwam hij met zijn hand tussen
twee draaiende rollers en werd
daardoor in de machine getrokken.
Daarbij kwam de keel van het
slachtoffer volgens de politie tegen
een stang aan, waardoor zijn adem
werd afgesneden.
Nadat de Alphenaar uit zijn be
narde positie was bevrijd werd
door te hulp geschoten medewer
kers van de betreffende boerderij
nog mond op mond beademing en
reanimatie toegepast. De jongen
overleed echter op weg naar het
ziekenhuis.
AANSLAG IN ROME - Bij een
aanslag op het Café de Paris, nabij
de Amerikaanse ambassade, in Ro
me, zijn afgelopen nacht 38 mensen
gewond. Verscheidene Ameri
kaanse toeristen, liepen zwaar let
sel op. Twee of drie mannen zou
den handgranaten naar binnen
DUIVENDRECHT (ANP) - De zelf
bedieningsgroothandel Makro in
Duivendrecht is vanmorgen vroeg
bij een felle uitslaande brand gro
tendeels verwoest. Persoonlijke on
gelukken deden zich niet voor. De
schade bedraagt ettelijke miljoe
nen guldens. De brand, die om 3.00
liur werd ontdekt, was vanmiddag
om 12.00 uur nog steeds niet onder
controle.
De hele non-food afdeling van het
bedrijf was al in vlammen opge
gaan, een deel van defood-afdehng
kan mogelijk behouden blijven. De
brand is moeilijk te blussen, omdat
er in het gebouw geen brandweren
de wanden zijn. Ook de enorme
rookontwikkeling, die tot in de wij
de omtrek te zien was, speelde de
brandweer parten.
Het vuur werd bestreden door
150 brandweerlieden uit Amster
dam, Amstelveen en Ouder-Amstel.
RAJNEESHPURAM (AP) - Vol
gens Bhagwan Shree R^jneesh zijn
zeven inmiddels verdwenen, hoge
leiders van zijn sekte, onder wie
zijn secretaresse, van plan geweest
hem het zwijgen op te leggen en
hem desnoods te vermoorden. De
53-jarige Indiase goeroe zei dit in
een toespraak in de Bhagwan-com-
mune Rajneeshpuram in de Ameri
kaanse staat Oregon. De zeven lei
ders zijn het afgelopen weekeinde
met hun aanhangers uit het Bhag-
wanstaatje vertrokken.
"Het lijkt erop dat deze mensen
me zelfs zouden hebben vermoord,
omdat mijn zwijgen hun goed uit
kwam (de leider maakte onlangs
een einde aan een langdurige pe
riode waarin hij verkoos niet te
spreken) en mijn afwezigheid hun
nog liever was," aldus de goeroe.
Naar zijn zeggen hebben zij ook an
dere communeleden willen ver
moorden. De groep wordt verder
verdacht van financieel wanbeheer
dat de sekte naar het zeggen van de
leider maar liefst een verlies van 55
miljoen dollar heeft gekost. Ver
dere bijzonderheden over de affai
re verschafte de leider niet.
(Zie ook pagina 17)
De vandaag gepresenteer-
de Troonrede en Miljoenen-
nota vallen vooral op door
een optimistische toonzetting en een
zekere triomf over wat er de afgelo
pen drie jaren is bereikt.
Dat is niet onlogisch. Het kabinet-
Lubbers heeft in de achterliggende
periode een krachtig en consequent
beleid gevoerd dat niet zonder resul
taat is gebleven; er is flink de bijl ge
zet in de collectieve uitgaven, het fi
nancieringstekort (van de overheid) is
teruggedrongen van zo n 10 naar 8
procent van het nationaal inkomen
(dat is wat iedereen samen verdient),
het bedrijfsleven heeft volop de ruim
te gekregen voor investeringen, er is
op aandrang van het kabinet een
centraal akkoord tot stand gebracht
waardoor rendementsherstel en her
verdeling van arbeid op gang zijn ge
komen. Kortom: wat het kabinet voor
ogen stond, lijkt ook werkelijk te gaan
gebeuren.
Koningin Beatrix illustreerde dat
vandaag in de Troonrede met de
zinsnede dat de gunstige wending
die onze economie vorig jaar heeft
genomen" de regering sterkt in haar
overtuiging dat 'het gevoerde beleid
voortgezet moet worden'. Met andere
woorden: het kabinetsbeleid werkt
een economisch herstel mede in de
hand. Of om met minister Ruding (fi
nancien) te spreken: 'Het bewijs is
geleverd, dat het beleid werkt'.
Bij al deze blije geluiden past een
stevige kanttekening ter ontnuchte
ring, want het is niet allemaal roze-
geur en maneschijn wat het kabinet-
Lubbers dit land te bieden heeft. Het
kabinetsbeleid heeft zich de afgelo
pen drie jaar vooral vertaald in soms
pijnlijke offers voor de burgers. Er is
over de hele linie flink bezuinigd,
waardoor werkgelegenheid is afge
broken en koopkracht is afgenomen.
Dat is bepaald geen bewijs dat 'het
beleid werkt'.
Wat wel kan worden aangetoond
is, dat ons land profijt begint te trek
ken van een internationale economi
sche opleving. Het kabinet probeert
voor dat doel zo goed mogelijke voor
waarden te scheppen. In die zin is er
natuurlijk wel iets bereikt, maar de
werkelijke betekenis van dat beleid
zal pas op langere termijn zichtbaar
kunnen worden.
Voor de korte termijn wordt het
zicht op het 'herstelbeleid' van het ka
binet vertroebeld door de kamerver
kiezingen van volgend jaar. Ruding
kan ontkennen wat-ie wil, de CDA-
VVD coalitie heeft er onmiskenbaar
op gemikt in het laatste oogstjaar van
het kabinet zo goed mogelijk voor de
dag te komen.
Zo wordt via een versnelde inning
van de aardgasbaten het financie
ringstekort verder teruggebracht tot
ten minste 7,8 procent. Bovendien
krijgen werknemers en werkgevers
een aardig douceurtje in de vorm van
een premieverlaging, terwijl de amb
tenaren, trendvolgers en uitkerings
gerechtigden voor het eerst sinds ja
ren worden ontzien. Tel uit je - politie
ke - winst.
Het Centraal Planbureau heeft in
middels aangegeven wat het effect
kan zijn van dit soort geforceerde ma
noeuvres. De premieverlaging van
volgend jaar leidt bij een gelijkblijven
de werkloosheid (765.000) na 1986
tot een premieverhoging en/of een
nieuwe bezuiniging op de uitkerin
gen. Daarbij komt. dat ook de ver
snelde inning van de aardgasbaten
niet zonder gevolgen zal blijven. Na
1986 moet worden gerekend op ho
gere rentelasten en tegenvallende
aardgasinkomsten, die samen tot
geen andere uitweg kunnen leiden
dan weer forse bezuinigingen. Het
dan zittende kabinet komt daardoor
voor dezelfde grote problemen te
staan die de huidige regeringsploeg
met een zeker electoraal gemak voor
zich uit heeft geschoven. Het zal dui
delijk zijn, dat dit niets te maken heeft
met 'herstelbeleid'.
Wat intussen blijft steken, is de
verontrustende omvang van de werk
loosheid. Het kabinet heeft daar wel
een aantal maatregelen tegenover
gesteld, met name voor langdurig
werklozen, maar die helpen niet echt.
Bovendien blijft het kabinet op het ge
bied van herverdeling van arbeid (het
zogenoemde derde beleidsspoor)
nog steeds pijnlijk in gebreke. Kenne
lijk blijft alle hoop gevestigd op de
economische groei en in het verleng
de daarvan op een groei van de werk
gelegenheid. Maar zoals we eerder
hebben kunnen zien is enig optimis
me daarover volstrekt misplaatst.
BONN (DPA/AFP/AP) - Een secre
taresse uit het kantoor van de
Westduitse bondkanselicr Hel
mut Kohl is verdwenen. Ze had
gisteren weer moeten beginnen
nadat ze in Spanje op vakantie
was geweest. Men vermoedt dat
ze met haar echtgenoot naar de
DDR is uitgeweken.
De i
getrouwd met een
hebben gegooid en met pistolen medewerker van de Friedrich-
hebben geschoten.
Naumann-stichting, die
verbonden is met de liberale rege
ringspartij FDP. De 58-jarigc Her-
ta Astrid Willner was persoonlijk
secretaresse van professor Klaus
König, het hoofd van de afdeling
binnenlandse politiek van het
Bundeskanzleramt.
Willner is van
ochtend een brief op de bondskan-
selarij bezorgd, waarin ze ontslag
neemt. Deze brief is vanuit de
DDR verstuurd, zo heeft de bonds-
kanselarij bevestigd. Uit onder
zoek is ondertussen gebleken dat
ze al tien dagen niet meer op haar
vakantie-adres in Spanje ver
bleef.
Door haar werk voor professor
Konig was mevrouw Willner
waarschijnlijk op de hoogte van
delicaat materiaal over de bin
nenlandse veiligheid van de
Bondsrepubliek en andere bin
nenlandse kwesties waarin Oost-
Europa geinteresserd is.