Lubbers: 32 uur in
1990 is onwenselijk
'Vandalisme, laat 't'
ANC en UDF boos
op Van den Broek
Zeeland wil wel
opslag kernafval
Volkspetitionnement maakt vele
tongen los
Premier: alleen ATV bedreigt welvaart
Peilingen: coalitie
verliest meerderheid
MAANDAG 16 SEPTEMBER 1985
BINNENLAND
PAGINA 5
TIEL (ANP) - Meer dan 120.000
mensen hebben zaterdag in Tiel het
traditionele Oogst-Fruit Corso bij
gewoond. Aan het evenement, dat
dit jaar voor de 25ste keer werd ge
houden, deden vijftien uit fruit en
andere oogstprodukten opgebouw
de praalwagens uit twaalf Betuw-
se gemeenten mee.
Enkele maanden geleden zijn in
de stadjes en dorpen rond Tiel en
kele duizenden vrijwilligers al met
de opbouw van hun creaties begon
nen. Telers uit het Vierstromenland
(het gebied tussen Waal, Maas, Rijn
en Linge) leverden daarvoor fruit,
groenten, zaden en andere oogst
produkten. (foto ANP)
Bejaarde voor
de derde keer
overvallen
BEERTA (ANP) - Een 71-jarige
man uit het Groningse Beerta is
het afgelopen weekeinde bij een
overval door vier mannen aan han
den en voeten gebonden en met
ether bedwelmd. Uit de winkel/wo
ning van de bejaarde man werd
vierhonderd gulden gestolen en
een muntenverzameling met een
waarde van ongeveer drieduizend
gulden.
De vier overvallers, van wie ver
der elk spoor ontbreekt, drongen
in de nacht van zaterdag op zondag
de woning in Beerta binnen. De be
jaarde kon pas zondagmorgen de
politie waarschuwen omdat de
overvallers zijn telefoon hadden
doorgesneden. Volgens de rijkspo
litie was het de derde keer in enke
le jaren dat de bejaarde het slacht
offer van een overval was.
AMSTERDAM (ANP) - Premier Lubbers acht een 32-urige werkweek in 1990 'niet haal
baar en in die zin niet wenselijk'. Algemene arbeidstijdverkorting als enige middel zal
leiden tot produktiedaling, welvaartsdaling en dus ook tot een teruglopende bereidheid
om loon in te leveren voor korter werken. Daarmee komt ook de emancipatie in het
gedrang, aldus Lubbers zaterdag op een studiedag van de politieke vrouwenorganisaties
over herverdeling van onbetaalde arbeid.
De premier sprak zich uit voor alle over 5 jaar de 32-urige werkweek tijen, vakbonden en bedrijven zet-
mogelijke vormen van herverde- een feit moet zijn om zo een even- 'en. Er komt ook onderzoek naar
wichtige verdeling van betaald en de culturele gevolgen van atv: wat
onbetaald werk tussen mannen en betekent het voor de stijl en orga-
vrouwen te realiseren. Deeltijdba- nisatie binnen bedrijven, de werk-
nen komen, zo blijkt in de praktijk, wijze, de manier van overleg. Daar-
vooral bij vrouwen terecht en heb- naast wordt onderzocht wat de ge-
ben als nadelen dat ze minder ont- volgen van atv zijn voor de tijdsbe-
plooiingskansen bieden en belas- steding van mensen. Staatssecreta-
ling van arbeid, naast de kortere
werkweek. Als de komende kabi
netsperiode de economische groei
wordt gebruikt voor herverdeling
van arbeid, acht Lubbers een da
ling van de werkloosheid tot een
half miljoen in 1990 haalbaar. La
gere sociale premies kunnen dan
de koopkracht op peil houden.
Lubbers werd fel aangevallen op
zijn keuze voor deeltijdbanen. Het
politiek vrouwenoverleg (waarin
PvdA. CDA, WD, D'66, PSP, PPR
en CPN zijn vertegenwoordigd)
had namelijk juist vastgesteld dat
Kappeyne van de Coppello
(emancipatie), die het congres
opende, kondigde tevens aan dat
er binnenkort een nota verschijnt
over ouderschapsverlof.
Lubbers zei zaterdag in het na-
ontzenuwen^ondereo^^moet'sti- jaar met de werkgevers en werkne-
tingtechnisch ongunstiger zijn.
De politieke vrouwenorganisa
ties richtten tevens een associatie
op die de ingebrachte bezwaren te
gen herverdeling van arbeid moet
3 te willen praten over het weg-
matig op agenda's van politiek par- J™
muieren en het onderwerp regel-
sprake is, wijzen daar volgens
de premier op. Hij sloot echter ook
niet uit dat het om excuses van
werkgevers gaat, die geen zin heb
ben in verdere atv.
AMSTERDAM (GPD) - De Zuid-
afrikaanse bevrijdingsorganisaties
ANC en UDF zijn boos op minister
van buitenlandse zaken Van den
Broek, nadat deze tijdens een ge
sprek heeft laten weten niets te
voelen voor algemeen kiesrecht in
Zuid-Afrika. Volgens de minister
zou een dergelijke oplossing voor
de problemen in Zuid-Afrika niet
realistisch zijn. De secretaris bui
tenland van het ANC Makatini zei
desgevraagd 'geschokt' te zijn door
de uitlating van Van den Broek.
"Botha heeft zijn werk goed ge
daan", liet hy cynisch weten. Vol
gens hem is dit de eerste keer dat
een regering in de wereld moties
op dit punt van de Verenigde Na
ties en de Veiligheidsraad naast
zich neerlegt. Ook advocaat van de
oppositiebeweging UDF Yacoob
toonde zich diep teleurgesteld.
"Hoe diep kan een mens zinken",
zo vroeg hij zich af tijdens de con
ferentie in Amsterdam over apart
heid.
"Van den Broek stelt zich op een
lijn met de blanke racisten die wil
len blijven regeren over de zwarte
meerderheid". Ook de organisatie
van Europarlementariërs tegen
apartheid uitte zijn boosheid. De
Nederlandse vertegenwoordiger
Walrave zei: "Van den Broek zal
zich deze week in de Kamer moe
ten verantwoorden. Ik weet zeker
dat een meerderheid in de Kamer
zijn visie niet zal delen. Het stand
punt van de minister is ongeloof
lijk".
De conferentie, waar gezocht
werd naar een Westeuropees ant
woord op de apartheid, kwam na
drie dagen met een serie aanbeve
lingen. Behalve de te verwachten
oproep om actieve sancties op mili
tair, technologisch en economisch
gebied, deden de organisaties ook
een beroep op regeringen om de
frontlijnstaten extra te steunen.
'Bekijk hart
bij keuring
voor leger'
UTRECHT (ANP) - Bij de keu
ring voor de militaire dienst
plicht moet ook een hartonder-
zoek komen. Dat stelt de
Utrechtse cardioloog Bos in
een proefschrift waarop hij
morgen aan de Utrechtse uni
versiteit promoveert.
Aanleiding voor het onder
zoek was de plotselinge dood
van jonge dienstplichtigen tij
dens oefeningen. Volgens
schattingen gebeurt dat een
keer in de twee jaar en Bos
komt tot de conclusie dat hart-
aandoeningen de voornaamste
doodsoorzaak vormen. Onge
veer een half procent van de
jonge Nederlandse mannen
heeft een hartafwijking, die in
de meeste gevallen aangeboren
LELYSTAD (AÏJP) - Het is al weer zeven jaar geleden dat D'66 alle
provinciehoofdsteden een lindeboom aanbood. Lelystad, de hoofdstad van
de nieuwe provincie Flevoland, was daar toen uiteraard nog niet bij.
Woensdag gaan de Flevolanders voor het eerst naar de stembus om een
provinciaal bestuur te kiezen. Het afgelopen weekeinde werd dat gemis
goedgemaakt met de aanbieding van een linde aan Nederlands twaalfde
provinciehoofdstad. De kleindochter van ir. Lely, de grondlegger van de
Zuiderzeewerken, mevrouw Van Dijk-Lely, groef op het Agoraplein de
linde in. Op de achtergrond keek haar grootvader, in brons vereeuwigd,
toe. (foto anp)
MIDDELBURG (GPD) Gedepu
teerde Staten van Zeeland willen
in meerderheid meewerken aan de
opslag van radio-actief afval in het
Sloegebied. Wel zijn 'verdere on
derzoeken' nodig. Afhankelijk van
de resultaten daarvan zouden Ge
deputeerde Staten nog van mening
kunnen veranderen. Het voorbe
houd hangt samen met allerlei on
zekerheden, die nog aan de opslag
van radio-actief afval zitten. De
beide PvdA-gedeputeerden zijn te
gen.
GS volgen de positieve opstel
ling van verscheidene statencom
missies met een meerderheid van
CDA, WD, SGP en RPF/GPV.
Het Sloegebied is een van de loka-
ties die de commissie-Geertsema
heeft bekeken op geschiktheid
voor opslag en verwerking van ra
dio-actief afval voor een periode
van 50 tot 100 jaar. GS zeggen, net
als de statencommissies, dat bij de
provincie de deskundigheid ont
breekt op alle onzekerheden een
antwoord te kunnen geven. De ant
woorden moeten komen van Eco
nomische zaken, waar een vergun
ning voor het Sloegebied moet
worden aangevraagd op grond van
de kernenergiewet.
Het college zegt op vragen uit de
statencommissies onder meer dat
de eventuele opslag van hoog
radioactief afval dat niet in de
PZEM-opslagplaats mag zelf
standig moet worden bekeken. Die
opslag valt volgens GS onder de
werking van de wet aansprakelijk-
heid kernongevallen, maar de aan
sprakelijkheid is beperkt tot 200
miljoen.
Van een verhoogd gevaar voor
de bevolking is volgens GS geen
sprake. In theorie is er wel sprake
van een verhoogde straling. Het
zou, bij een opslagruimte en twee
Grootscheeps scholenproject in Hilversum
HILVERSUM (ANP) - In Hilver
sum begint vandaag op vrijwel alle
basisscholen een grote campagne
tegen jeugdvandalisme. Het is het
begin van een grote regionale actie
die het hele schooljaar voortduurt
in een gebied met als grootste
plaatsen Amstelveen, Hilversum
en Lelystad. Onder het motto 'van
dalisme, het lef, laat 't' gaan de
plaatselijke politiekorpsen samen
met de gemeenten en basisscholen
aan de hand van begeleidend cur
susmateriaal proberen de leerlin
gen bpwust te maken van hun door
vandalisme ontsierde omgeving.
De regionaal coördinator van het
bureau voorkoming misdrijven
Van de Lustgraaf zei bij de presen
tatie van dit 'unieke project' dat
Hilversum het spits afbijt, maar
dat binnen enkele dagen of weken
de gemeenten Bussum, Huizen,
Naarden, Ouderamstel, waaronder
Amstelveen, en Lelystad volgen.
De andere gemeenten in de eerder
genoemde driehoek zullen volgens
hem in de loop van het schooljaar
volgen.
In Hilversum zit gedurende de
actieperiode op het hoofdbureau
van politie een werkloze onderwij
zeres. Voor haar is een speciale re
geling getroffen, zodat zij (betaald)
de actie kan begeleiden naar ou
ders en leerkrachten toe. In het he
le gebied worden door de actie
ruim 25.000 kinderen bereikt. Al
leen al in Hilversum doen 43 van
de 47 basisscholen mee; ongeveer
7100 kinderen.
Rebus
Het startsein in Hilversum
woerd vanmorgen gegeven door de
wethoudster van onderwijs. Zij
loste daartoe rond negen uur een
levensgrote rebus op, waarna de
leerlingen hun eerste kennisma
king met de actie beleefden. Het
actiepakket omvat naast begelei
dend materiaal ook een werkboek
en posters en stickers. Die laatste
hebben een lijmlaag die snel te ver
wijderen is als de sticker onver
hoopt op een ongeoorloofde plaats
is geplakt.
Het bureau voorkoming misdrij
ven hoopt dat het anti-vandalisme-
project na het lopende schooljaar
een vervolg krijgt in de vorm van
een vaste plaats binnen het leer
programma. In voorbereiding zijn-
soortgelijke acties voor de eerste
twee lesjaren van het voortgezet
onderwijs, aldus Van de Lustgraaf.
De deelnemende politiekorpsen
verlenen ook steun aan de actie. Zo
zullen diaseries en films beschik
baar worden gesteld, evenals per
soonlijke voorlichting. Daarnaast
zal er ook door gerichte surveillan
ce aandacht besteed worden aan
het vandalisme in deelnemende
gemeenten. Het aandeel van de ge
meenten zelf varieert van het bij
houden van de schadecijfers tot
het onmiddellijk of zo snel moge
lijk repareren van vernielde din
gen.
DEN HAAG (GPD) - De huidige regeringscoaltie van CDA en WD kan
nog altijd niet op een meerderheid rekenen bij de komende verkiezingen.
De PvdA zakt iets terug en de VVD lijkt door het diepste dal heen. Dat
beeld gaven zowel de opiniepeilingen van Vara-Interview- als TROS-NSS
afgelopen zaterdag te zien.
De regeringspartijen, die nu over 81 zetels beschikken, zouden er nu 68
(TROS) of 71 (VARA) halen. Het verlies is nog altijd het grootst voor de
VVD, die van de huidige 36 zetels er zeven tot negen verliest.
In het TROS-programma Kamerbreed reageerde de vice-voorzitter van
de WD-fractie Evenhuis nogal gelaten op het blijvende grote verlies
voor zijn partij. Volgens Evenhuis is hetzelfde gebeurd ten tijde van het
kabinet Van Agt-Wiegel.
CDA en PvdA tonen een langzaam dalende tendens. Het CDA komt
van de huidige 45 zetels volgens de onderzoekingen op 41 (TROS) of 42
zetels (VARA). De PvdA scoort niet meer boven de zestig zetels, zoals
eerder dit jaar, maar is nog altijd goed voor 58 (TROS) of 59 (VARA)
zetels.
Over D'66 lopen de peilingen nogal uiteen. Volgens de TROS-enquèle
stijgt het huidige zeteltal van 6 naar 8, terwijl de VARA juist een daling
naar 5 laat zien.
kerncentrales, neerkomen op 15
milli-rem per jaar voor kleine groe
pen van de bevolking, wonend in
de meest ongunstige plaats. Vanaf
een kilometer zijn de stralingsdo-
ses veel lager, aldus GS. Het colle
ge wijst erop dat de gemiddelde
stralingsbelasting voor het Neder
landse volk neerkomt op 150 tot
200 m-rem, waarvan 40 m-rem als
gevolg van medische blootstelling.
Premie voor
ziekenfonds
moet omhoog
DEN HAAG (GPD) - De zieken
fondspremies gaan volgend jaar
met ongeveer 0.3 procent omhoog.
Volgens staatssecretaris Van der
Reijden (volksgezondheid) lopen
de huidige premies achter bij de
ontwikkelingen en is een lichte
verhoging noodzakelijk. Dankzij
de bezuinigingen van het kabinet
kunnen de premies de komende ja
ren echter aanzienlijk omlaag.
Voor de AVRO-radio ging Van
der Reijden ook in op de hevige
concurrentieslag tussen verzeke
ringsmaatschappijen om de men
sen die zich per 1 januari moeten
aanmelden voor een particuliere
ziektekostenverzekering. Wanneer
de Tweede Kamer de plannen van
de staatssecretaris accepteert, zul
len de vrijwillige ziekenfondspa
tiënten - met name kleine zelfstan
digen en bejaarden - zich komend
jaar ook particulier moeten verze
keren.
De staatssecretaris kondigde aan
spoedig met de particuliere ziekte
kostenverzekeraars te gaan praten
over enkele niet-bedoelde ontwik
kelingen. Het aanbieden van een
'no-claim korting' voor particulier
verzekerden bijvoorbeeld lijkt vol
gens hem enerzijds een gat in de
markt aan te boren, maar druist an
derzijds wel in tegen het over-
heidsstreven de premies voor jon
geren en ouderen dichter bij elkaar
te brengen, aldus Van der Reijden.
Turkse: Staat
discrimineert
APELDOORN (GPD) - Een Turk
se werkneemster van het textielbe
drijf Ten Cate heeft de Nederland
se Staat aangeklaagd bij de VN we
gens rassendiscriminatie. Volgens
haar advocaat is de vrouw bij het
Apeldoornse bedrijf op racistische
gronden ontslagen.
De klacht gaat over de brief
waarin het bedrijf de kantonrech
ter in Apeldoorn toestemming
vraagt voor ontslag van de vrouw,
die zwanger was. In de brief zou
den discriminerende opmerkingen
zijn gemaakt.
"Wanneer een Nederlands meis
je trouwt en een baby krijgt, houdt
zij op met werken maar buiten
landse werkneemsters brengen het
kind onder bij buren of familie en
bij de minste of geringste tegen
slag verdwijnt men in de ziektewet
en herhaalt dit tot in den treure",
aldus Ten Cate.
De kantonrechter wordt verwe
ten dat hij de redenering van de
werkgever heeft overgenomen.
Het arbeidsbureau had eerder het
ontslag van de Turkse geweigerd
omdat zij zwanger was en schreef
haar dat ze zich moest wenden tot
de kantonrechter.
De klacht is bij de VN-commis-
sie ingediend, omdat volgens de
advocaat van de vrouw alle haar
ten dienste staan juridische moge
lijkheden in Nederland niets heb
ben opgeleverd. De stichting by-
stand buitenlandse werknemers
ondersteunt de aanklacht.
DEN HAAG (ANP/GPD) - Voorzit
ster Sienie Strikwerda van het Ko-
mitee kruisraketten nee (KKN) wil
een gesprek met CDA-fractieleider
De Vries over diens uitlatingen dat
het volkspetitionnement zich te
gen de democratie kan keren, een
demagogisch karakter heeft en
wellicht fraudegevoelig is.
Strikwerda zei voor de de VA-
RA-radio dat 'wij nooit hebben ge
zegd dat het petitionnement bin
dend zou zijn voor regering en par
lement, maar het zou wel stom zijn
om het naast je neer te leggen'. De
Vries weet volgens haar niet waar
hij het over heeft en zij verwijt het
CDA zelf demagogie door 'in te
spelen op andere gevoelens dan
waar het om gaat'.
IKV-secretaris Faber noemde tij
dens een manifestatie in Zutphen
het petitionnement 'niet alleen een
kwestie van kruisraketten, maar
het gaat om de hele parlementaire
democratie'. Volgens hem is er een
enorme kloof ontstaan tussen de
bevolking en regering en parle
ment. Hij sprak daarbij van een
'schijndemocratie'. Scherpe kri
tiek had ook hij op De Vries, die
volgens hem de zaak Tinaal op zijn
kop zet'. Juist het negeren van het
petitionnement door het parle
ment en regering is een aantasting
van de democratie, aldus Faber.
Voormalig CDA-dissident en
momenteel burgemeester van
Hoogeveen Sytze Faber schreef in
een brief aan de organisatie van de
Zutphense vredesmanifestatie dat
het petitionnement 'de enige mo
gelijkheid is voor een CDA'er om
zich tegen de kruisraketten uit te
spreken'.
Simpel
Inmiddels hebben vele promi
nenten het afgelopen weekeinde
direct of indirect gereageerd op het
petitionnement. Minister Van den
Broek (buitenlandse zaken) zei za
terdag voor de VARA-radio dat hij
een plaatsingsbesluit op 1 novem
ber onvermijdelijk acht. Een tijdig
akkoord in Genève tussen presi
dent Reagan en Sovjet-leider Gor-
batgjov zit er volgens de minister
in redelijkheid niet in. Het volks
petitionnement bevat volgens Van
den Broek een 'overversimpelde
vraagstelling'. De bewindsman
vergeleek de vraagstelling op de
actiekaarten met de stelling 'ik ben
tegen belastingverhoging, dus te
ken ik'.
Minister-president Lubbers ziet
het petitionnement als een schrif
telijke demonstratie. Na de grote
protestdemonstratie van 1983 in
Den Haag, is het petitionnement
volgens de premier een alternatie
ve methode om bepaalde opvattin
gen naar voren te brengen. "Ik
vind dat ook aanvaardbaar", zo zei
de premier gisteravond. Lubbers is
wel van mening dat het niet meer
betekent dan een oproep doen aan
regering en parlement. "Het is dus
Zutphen werd zaterdag uitgeroepen tot vredesstad. Ter ondersteuning
van het petitionnement reed onder meer een postkoets met de opgehaalde
handtekeningen door de stad, alvorens naar Amsterdam, waar het KKN
zetelt, te vertrekken. (foto anp>
niet een rechtstreekse uitspraak
van dé opvatting van de Neder
landse samenleving", aldus de pre-
Verwarring
Volgens bisschop Bahr van Rot
terdam probeert het KKN verwar
ring te stichten over de vraagstuk
ken van vrede en veiligheid. Bahr
erkende zaterdagmiddag op het
vierde landelijk congres van de
stichting vredespolitiek in Den
Haag dat het volkspetitionnement
een wettig middel is 'maar elk wet
tig middel is nog niet daarom nut
tig. Vryheid mag niet worden mis
bruikt om verwarring te stichten'.
Den Uyl ziet
CDA wel zitten
LELYSTAD (GPD) - PvdA-frac-
tievoorzitter Den Uyl ziet een kabi
net van PvdA en CDA wel zitten.
Hij liet dat doorschemeren tijdens
een spreekbeurt in Lelystad, waar
hij de verkiezingskaravaan voor de
Staten van Flevoland leidde. Vol
gens Den Uyl streeft het CDA nu
een veel acceptabeler economische
politiek na dan de VVD.
In navolging van het CDA erkent
Den Uyl dat de nieuwe regering
volgend jaar weinig illusies kan
hebben, maar distantieerde zich al
bij voorbaat van de Miljoenennota
die het kabinet morgen op tafel
legt. "Lubbers heeft al gezegd dat
voor iedereen de koopkracht be
houden blijft. Dat is onjuist, want
het kabinet wil de inkomens van
twee keer modaal (80.000 gulden)
er 2 tot 2,5 procent op vooruit laten
gaan en de minima krijgen er niets
bij. Als het CDA dat wil doorzetten
dan tekenen we daar niet voor".
Volgens de oppositieleider is Ru-
ding als minister van financiën in
een kabinet waarin ook de PvdA
zitting heeft 'uiterst onwaarschijn
lijk, zo niet onmogelijk'. Hij rea
geerde daarmee op uitlatingen van
zijn vice-fractievoorzitter Meijer in
het partijblad CDActueel.
Meijer schreef deze week in het
CDA-blad geen bezwaren te heb
ben tegen Ruding in een coalitie
van CDA en PvdA, wanneer deze
maar naar de verlangens van de so
cialisten zou luisteren.
Tegenstanders KKN verketteren handtekeningenactie
Bahr suggereerde dat de tegen
standers van de plaatsing van
kernwapens niet weten waarover
zij het hebben. "Het is niet erg ver
antwoord om de democratische or
de steeds in gevaar te brengen door
telkens weer vraagtekens te zetten
bij besluiten van de overheid".
Dan is de kritiek volgens Bahr al
leen nog maar bedoeld om de orde
te verstoren.
VVD-kamerlid Voorhoeve stelde
tydens het congres dat 'er ruimte is
voor alle veertien miljoen Neder
landers om twee maal te tekenen'
Hy rekende zijn gehoor voor dat er
ruimte is voor 27 miljoen handte
keningen op de 5,4 miljoen ver
spreide kaarten voor het volkspeti
tionnement. "Hoeveel miljoenen
handtekeningen het ook zijn, ik zal
er niet van onder de indruk raken.
Veel actievoerders gunnen u niet
de privacy van het stemhokje,
want op diverse plaatsen wordt
door de ophalers op de stoep in de
bat getreden met hen, die de euve
le moed hebben om niet te teke
nen", aldus Voorhoeve.
CDA-voorzittcr Bukman waar
schuwde, evenals Voorhoeve, voor
verzwakking van de NAVO door
een eigen Nederlandse opstelling
daarbinnen. Dat kan volgens Buk
man 'niet optimaal functioneren
als de VS daarbinnen moeten ope
reren met meer dan tien bondgeno
ten en bondgenootjes op het Euro
pese vasteland, met even zovele
nationale eigenaardigheden'.
