Onderzoek naar EO-
project in Kenia
15
HET NIEUWE
VARA-SEIZOEN
UNO VENTURA
VARA GIDS
PAGINA 26
DONDERDAG 12 SEPTEMBER 1985
NCRV
17.46 De Carsons, Australische serie. Mrs. Brookes
heeft een zekere Archie Douglas leren ken
nen, van wie ze zeer gecharmeerd is geraakt
VOO
19.00 Countdown. Popmuziek gepresenteerd door
Adam Curry
NOS
20.00 Journaal
VOO
20.28 Evening in Byzantium, tv-serie naar de ge
lijknamige roman van Irving Shaw. Afl. 2. In
specteur Le Dioux waarschuwt Craig, dat
Bret wellicht een zeer gevaarlijk man is
21.15 De Heilige Koe, maandelijks auto- en motor
sportmagazine
21.45 Reggie, Amerikaanse comedyserie. Afl.: It's
my party and I'll die if I want to. Om zijn som
bere toekomstverwachtingen bij zijn 48ste
verjaardag een beetje op te fleuren, organi
seert Reggie's vrouw een verrassingsfeest
22.10 Een strijd voor de toekomst, documentaire
over de organisatie Greenpeace, die zonder
geweld, internationaal opkomt voor het mi
lieu
22.55 Mike Hammer, Amerikaanse detectiveserie.
Afl.: Bonecrush. Mike Hammer zoekt naar de
moordenaar van een footballspeler die tij
dens het spel doodgeschoten werd
NOS
23.50 Journaal
23.55 Nieuws voor doven en slechthorenden
VRIJDAG
NOS
09.30 Nieuws voor doven en slechthorenden
NOT/NOT
09.35 Kinderen en echtscheiding. Afl. 1
11.00 Schooltv-weekjournaal. Afl 1
13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
NCRV
15.30 Grote wereldrivieren, documentaire serie.
Afl. 4: De Nijl
16.30 NCRV-Jeugd-Matinee, Met: Een ontevreden
muzikantje, De Hoepel en De nieuwe vrien
din
17.00 Vrouwtje Theelepel, tekenfilmserie
NOS
17.30 Journaal
NOS
18.15 Nieuws voor doven en slechthorenden
18.20 Paspoort voor Turken
18.30 Sesamstraat
18.45 Jeugdjournaal
19.00 Journaal
IKON
19.12 Zomer in Amsterdam. Deel 2: 3 x negentien.
Pepe, Pauline en Ben hebben een eigen ma
nier gevonden om de zomer van 1985 door te
kopien
19.37 Kenmerk, actualiteitenrubriek
NCRV
20.00 Woody Woodpecker, tekenfilm
20.25 Beestenboel, avonturen in en om een dieren
park. Don en Sindy Lou Harris gaan een wal
vis halen. Dat betekent een ijskoude vlucht
over de oceaan
21.15 Murder she wrote, Amerikaanse serie met in
de hoofdrol: Angela Landsbury. Afl.: In de
ban van de kring. De beroemde hypnotiseur
Cagliostro wordt vermoord. Jessica moet al
haar vindingrijkheid gebruiken om de moor
denaar te ontmaskeren
22.05 Muziek uit "Wissels", een selectie van de mu
ziek uit het programma "Wissels" van het af
gelopen seizoen. Met: Chi Coltrane, The Nits,
The Mo en Jenny Arean
NOS
22.30 Journaal
22.45 Den Haag Vandaag
23.00 Feike Asma, hoogtepunten uit NCRV-pro-
gramma's met organist Feike Asma
23.50 Nieuws voor doven en slechthorenden
VRIJDAG
HILVERSUM (GPD) Een door
de Evangelische Omroep opgezet
evangelisatieproject in Kenia is in
opspraak geraakt. In de hoofdstad
Nairobi onderzoeken accountants
de boekhouding, om na te gaan of
Nederlandse giften op verantwoor
de wijze zijn besteed. De voormali
ge chef van EO-Metterdaad, Leo
Slingerland (44), verklaarde gister
middag in Nairobi het project zelf
standig te zullen voortzetten onder
de naam Media Mission. Die zal
ook via Afrikaanse radio- en televi
siestations uitzendingen van evan
gelisatieprogramma's verzorgen.
De initiatiefnemer van het we
reldwijde zendingsproject van de
EO zegt in juli reeds gebroken te
hebben met het bestuur van de
stichting Christelijke Media Pro
jecten (CMP) dat als postadres het
EO-gebouw in Hilversum heeft en
dat verantwoordelijk is voor het
evangelisatieproject. De CMP
werd in het leven geroepen toen
minister Brinkman nevenactivitei
ten van de omroepen verbood.
Slingerland: „Wat het bestuur
mij geflikt heeft, is met geen pen te
beschrijven. En waarom? Ik heb
geen idee. Alles heb ik bedacht en
uitgevoerd. Naar eer en geweten
heb ik me kapot geknokt voor deze
zaak. En nu dit. Met de hand op
m'n hart: ik heb me niet schuldig
gemaakt aan malversaties. Voordat
we met elkaar braken, ontving ik
van het bestuur nog maar enkele
duizenden guldens. Daar moest ik
twintig salarissen van betalen en
het televisiebedrijf van draaiende
houden".
Bij de Evangelische Omroep
weigerde men commentaar te ge
ven. Woordvoerder Feike ter Velde
hield staande dat de stichting CMP
onafhankelijk opereert van de EO.
Slingerland, die na een kortstondig
bezoek aan Nederland inmiddels al
weer enkele weken in Kenia zit,
verklaarde gisteren 100.000 gulden
achterstallig geld te hebben ont
vangen van de stichting. Hij zegt
dit van het bestuur te hebben
geëist.
Slingerland: „Maar dat is nog
lang niet genoeg. Juristen zijn nu
met elkaar in conclaaf. Ik moet on
geveer nog twee ton ontvangen. Al
mijn eigen kapitaal heb ik aan het
werk in Afrika uitgegeven".
„Pure misleiding van de EO-
achterban" noemt Slingerland het
dat ds. W. J. Gorissen in een augus
tusnummer van EO Visie namens
de CMP financiële bijdragen
vraagt voor o.a. het Kenia-project.
„Het is een klap in het gezicht van
deze mensen, want dat geld komt
niet bij ons. Waar het wel blijft,
weet ik niet".
Ds. Gorissen, voorzitter van de
CMP, zegt desgevraagd tot 1 okto
ber geen commentaar te willen ge
ven op de ontwikkelingen in Ke-
Dieuwertje Blok.
Dieuwertje
naar VARA
HILVERSUM (GPD) KRO-om-
roepster Dieuwertje Blok gaat voor
de VARA werken. Met ingang van
1 oktober1 beëindigt zij haar werk
zaamheden bij de katholieke om
roep, waarna zij bij de VARA twee
nieuwe tv-programma's over film
en videonieuws gaat presenteren.
De KRO betreurt het vertrek
van de populaire omroepster,
„maar wat de VARA haar biedt,
kan de KRO haar dit seizoen niet
geven", aldus een woordvoerder.
Dieuwertje werkte ook mee aan de
programma's KRO-Studio en
KRO's Middageditie. Bij de VARA
gaat zij op free-lance-basis werken.
r doven én slechthorenden
18.00 Tik Tak, kleuterprogramma.
Afl.29
18.05 Plons, kleuterserie. Afl.7: De
veijaardag (herh.) -
18.10 De Freggels (Fraggle Rock),
poppenserie van Jim Henson. Afl.
15: 't kan me niet schelen. (I don't
care.)
18.35 Rondomons. Dat ben ik: Lee
Ross (This is me - Lee Ross). Lee
Ross, een jongen van 12, in de rol
van "Fat Sam" in de musical "Bug-
sy Malone"
19.00 Tijdrover. Kwizien: Tips voor
koken en lekker eten. Vandaag:
Varkensfricandeau.
19.15 Uitzending door derden: Pro
gramma van Televisie en Onderne
ming
19.40 Mededelingen en programma
overzicht
19.45 Journaal
20.10 Kunstzaken
20.20 Hoger-Lager, spelprogramma.
21.00 Panorama
21.50 Mistrals dochter (Mistral's
Daughter), achtdelige serie van
Douglas Hickox naar de roman van
Judith Krantz. Afl. 8 (slot). Met:
Stacy Keach, Stefanie Powers, Phi
lippine Leroy Beaulieu e.a. Kate
vertelt Fauve over de houding van
Mistral tijdens de oorlog. Fauve is
geschokt en verlaat hem. Kort daar-
a sterft Mistral. Het testament be-
vijfjarig zoontje woont bij haar. Als
zij in verwachting raakt van haar
vriend Serge, laat zij het weghalen
om daardoor haar vrijheid te be
houden
22.00 Carrousel aux images, filmru
briek van Sélim Sasson
22,50 Journaal
VRIJDAG
11.30 Teletekst magazine
15.00 Schooltelevisie
15.30 Teletekst
16.50 Schooltelevisie
17.20 Mededelingen ONEm
17.50 Boite aux images, kinderpro
gramma. Met: Barrières, tv-serie.
Afl. 9
WDR
18.00 Hier und Heute
18.15 Einfach Lamprecht, tv-serie.
Afl.: Wie Herr Lamprecht sich
überprüfen lasst
19.00 Pearl Harbor.)
19.58 Heute im Ersten
20.00 Tagesschau. (ondertiteld voor
doven en slechthorenden)
20.15 Der 7. Sinn
20.18 Pro und Contra. Discussiepro
gramma
21.00 Junge Revue. Programma voor
jongeren
paalt dat Fauve zijn belangrijkste ^.30 Tagesthemer^
erfgename
Deutsche Behindertehilfe Aktion
Sorgenkind. Met o.a. de volgende
gasten: Rigo Winterstein Swingtett
en Marek -f Vacek, pianoduo
20.50 Die grosse Hilfe. Eine Bilanz
der Deutschen Behindertenhilfe
Aktion Sorgenkind
21.00 Familienfreizeit, aflevering uit
de serie 'Kinder Kinder'
21.45 Heute-journal
22.05 Telemotor. Automagazine met
Harry Valérien
22.50 Apropos Film. Actueel film-
nieuws van Helmuth Dimko en Pe
ter Hqjek
23.35 Mein Michael (My Michael), Is
raëlische speelfilm uit 1975. Mi
chael en Hannah zijn tien jaar ge
trouwd. Al snel na hun huwelijk
hebben zij hun eerste kind gekre
gen. Enkele jaren later merkt Han
nah dat Michael die helemaal in
zijn beroep opgaat geen geschikte
partnet voor haar is
00.55 Heute
VRIJDAG
10.00 Zie Duitsland 1
13.15 (Twee kanalen) Diese Woche in
Europa. Reportage uit Strassburg
14.55 Programma-overzicht
15.00 Wenn die kleinen Veilchen blü-
hen, operette van Bruno Hardt-
Warden. (herh.) Aansl.: Heute-
Schlagzeilen
16.30 Freizeit...und was man daraus
machen kann. Samen knutselen:
tips voor de hele familie
17.00 Heute. Aansl.: Aus den Lan-
■dern
17.15 Tele-Illustrierte. Met: het actue
le thema, sport en amusement
17.45 (ZW) Vater der Klamotte. Im
Banne der hübschen Beine, film
met Bobby Vernon. Aansl.: Heute-
Schlagzeilen
23.15 Nachtstudio spatausgabe: Kul
tur kultur, was ist das nur? Ant
woorden bijeengebracht door Wal
ter Smerling
23.45 Tips für leser. Wilhelm Reich
Rede an den kleinen Mann
23.55 Laatste nieuws
VRIJDAG
08.00 Tele-Gymnastik (3)
08.10 Schooltelevisie
12.00 Einde
17.00 Schooltelevisie
18.00 Telekolleg II: Natuurkunde, les
18.30 Die Sendung mit der Maus, kin
derprogramma
19.00 Aktuelle Stunde: Regionaal
magazine met nieuws en sport
19.45 Raamprogramma van de regio
nale zenders
20.00 Journaal en weerbericht
20.15 Film am Donnerstag: Die Stadt
der rauhen Manner (Fighting men
of the plains), Amerikaanse speel
film uit 1949 van Edwin L. Marin
met o.a. Randolph Scott, Bill Wil
liams en Victor Jory. Jim Dancer
wreekte tijdens de burgeroorlog de
dood van zijn broer op een verkeer
de man. In het begin van de zeven
tiger jaren ontmoet hij de echte
moordenaar van. zijn broer...
21.45 Landesspiegel: Traume von der
Wirklichkeit, actrice in de provin
cie, filmreportage
22.15 Nachtstudio: Hack-Mac, een
kijkje in een ander soortig luilek
kerland
18.05 Blue Peter, kinderprogramma
18.35 Rolf Harris's cartoon time, te
kenfilms
19.00 Journaal en weerbericht
19.35 London Plus
20.00 Top of the pops, p.opprogram-
21.30 Lenny Henry
22.00 Journaal
22.24 South-east news
22.26 Weerbericht
22.30 Just good friends
23.00 Rough justice
18.30 The Brady Bunch
19.00 The flying nun
19.30 Nanny the professor
20.00 Charlie's Angels. Three for the
money
20.55 A Country practice
21.50 The Untouchables. The specu
lator
22.45 Fifa World Youth Football
Championship
23.45 Davis Cup Tennis 1985
00.15 Sky Trax. Popmuziek
01.00 Sluiting
VRIJDAG
08.45 Dennis the Menace
09.15 Sky Trax. Popmuziek
14.15 Live from London. Music Spe
cial
15.10 The down under show. Docu
mentaire
16.00 Sky Trax. Popmuziek
Anglia TV
ADVERTENTIE
22.40 Journaal en Coda: Chirlarzona
van Jacques Ibert. Uitgevoerd door
Roel Dieltiens
23.00 Die zweite Haut, tv-spel van
Klaus Pochë. Sandra en Jens wo
nen samen met hun zoon Pitt in
Oost-Duitsland. Na 15 jaar huwelijk
ziet Sandra het niet meer zitten en
wil scheiden. Pitt kiest partij voor
zijn vader. Sandra blijft alleen ach
ter en probeert een nieuw leven op
te bouwen
00.30 Tagesschau
VRIJDAG
10.00 Heute
10.03 Pro und Contra
10.50 Der grosse Preis
12.10 Telemotor
12.55 Persoverzicht
13.00 Heute
13.15 Teletekst-overzicht
13.30 Einde
14.40 Teletekst-overzicht
15.00 Lord Peter Wimsey: Fünf fal-
sche Fahrten (3), misdaadverhaal in
vier delen naar de roman van Doro
thy L. Sayers.
16.00 Tagesschau
16.10 Der Obstgarten, tekenfilm van
Victor Kubal
16.15 Am Wege (1), tv-serie. In het
kleine Deense plaatsje Bornhoved
wacht men met spanning op de
komst van de nieuwe rentmeester,
Huus. Stationschef Bais ontdekt al
gauw dat hij en Huus niet met el
kaar overweg kunnen. Huus echter
kan wel heel erg goed opschieten
met Bais' vrouw Katinka!
17.50 Tagesschau
18.10 Lollipop, gevarieerd kinderpro
gramma
18.45 Clip Club, videoclips met Ray
Cokes
19.00 Ce soir, regionaal magazine
19.30 Journaal 18.20 Die Nervensage, tv-serie. Afl.:
20.05 Une histoire simple, Franse Adieu, Herr Böek.
speelfilm uit 1978 van Claude Sau- 18.56 Programma-overzicht
tet. Met o.a. Romy Schneider, Bru- 19.00 Heute
no Cremer en Claude Barsseur. Ma- 19.30 Der grosse Preis, spelprogram-
rie is sinds 5 jaar gescheiden. Haar ma met Wim Thoelke i.s.m. de
19.00 De blauwe planeet, documen
taire-serie over de aarde in de ruim
te, Afl.3: Veel verder kijken (1).
(herh.)
19.30 Juke Box
19.40 Mededelingen en programma
overzicht
19.45 Journaal
20.10 Videomatch.
20.20 Het Basileuskwartet (Quartetto
Basileus), tv-film van Fabio Carpi.
Als één van de leden van het kame-
rensemble 'Quartette Basileus'
overlijdt, besluiten de drie overge
bleven musici een solocarrière op
te bouwen. Hun pogingen misluk
ken en ze besluiten weer samen te
werken. Dan komt de jonge violist
Edoardo....
Vier pagina's informatie over komende
programma's op radio en tv
WORSTELAAR WERD EEN VAN
EUROPAS TOPACTEURS
Ab van leperen over de ster van VARA-film Een
vlinder op de schouder (vrijdag 20 sept.,
Nederland 2)
EEN JONGENSDROOM
Interview met Orlow Seunke, die een jongensdroom
realiseert: zijn film Pervola
72 pagina's VARA GIDS, met uitvoerige en over
zichtelijke programma-informatie, poster Bryan
Ferry, filmoverzicht, popinfo, jeugdrubriek EigenWijs
(Watergruwel, zondag, Radio 1, over
vogelopvangcentrum in Bergen)
LOS IN DE WINKEL: F 1,50
Of bel voor een abonnement
035-711911
De eerste 15 nummers voor f 10,-
VRIJDAG
07.00 Teletekst
07.50 Breakfast Time
10.20 Golf: The Ryder Cup, The Bel
fry
11.30 Play School, kinderprogramma
11.50 Golf: The Ryder Cup, The Bel
fry
13.30 Teletekst
14.00 Journaal
14.24 Weerbericht voor doven en
slechthorenden
14.25 South-East news, regionaal
14.28 Weerbericht
14.30 The Flumps, kinderserie
14.45 Golf: The Ryder Cup, The Bel
fry
16.53 South-East news, regionaal
16.55 Little r
tv-s
3 the mister r
17.10 Yogi Bear, kinderprogramma
17.20 Beat the teacher, kinderpro
gramma
17.35 The family Ness, kinderserie
17.40 Rentaghost, kinderserie
18.25 Nieuwsoverzicht met ondertite
ling en weerbericht
18.30 World chess report
19.00 Star Trek, science-fiction serie
19.50 The adventure game
20.30 Taste of health, informatieve
20.55 Onbekend
21.00 Kings country
22.00 The new statesman
22.30 The Buddy Holly hour
23.30 Jack High, serie
00.00 Newsnight, actualiteiten
00.45 Weerbericht
00.50 Open University
01.50 Einde
VRIJDAG
07.30 Open University
08.25 Einde
10.00 Teletekst
15.45 Paardesport vanuit Goodwood
en Golf: The Ryder Cup
18.15 Blockbusters
18.45 News at 5.45
19.00 About Anglia. Serie
19.35 Crossroads. Serie
20.00 Anything goes
20.30 Give us a clue. Spelprogramma
21.00 Up the elephant and round the
castle. Comedy serie
21.30 Micky Spillane's Mike Hammer
22.30 TV Eye
23.00 News at Ten followed by Anglia
late News and Weather
23.30 Look what we'vé found
24.00 The Yellow Rose. Film
01.00 Harvest Jazz. Dexter Gordon
(herh)
01.30 Thursday Topic, followed by
closedown
VRIJDAG
10.25 Sesame Street
11.25 Cartoon Time
11.35 The Protectors
12.00 That's Hollywood. Herh.)
12.30 About Britain
13.00 Heggerty Haggerty. (herh.)
13.10 Rainbow
13.30 All in a day's walk, (herh.)
14.00 News at One
14.20 Anglia News and Weather
14.30 Friday film matinee: "How to
pick up girls"
16.15 Cartoon Time
16.25 Anglia News
16.30 Sons and Daughters
17.00 Rainbow
17.15 Cartoon Time, (herh.)
17.25 Starstrider
17.50 Illusions. Magic serie
18.00 Musicbox
19.00 L' école des fans, kinderpro
gramma
19.30 La bande a B.D., programma
over strips
19.50 Aujourd'hui en France, toeristi
sche tips
20.00 Sur un même bateau, tv film
van Maurice Failevic over een sla
venschip in de achttiende eeuw,
dat' tussen Afrika en de Antillen
vergaat
21.30 La vérité est au fond de la mar-
mite, culinair programma
22.00 Nieuws
22.30 - 2.00 Musicbox
VRIJDAG
8.00 - 18.00 Musicbox
DONDERDAG
Hilversum 1
Na 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. 18.20
Nieuws over kerk en samenleving.)
19.02 KRO's Country Time. 19.55
Ter Overweging. 20.03 Tombola.
22.02 Goal op donderdag. NOS:
23.07 Met het oog op morgen.
VPRO: 00.02 Rust zacht met Joop
van Tijn. 01.00 VPRO's nachtleven,
met om 01.02 John Peel. 03.02 Te
gen de trent en veel sentiment. 05.02
Q, Q,le Q
Hilversum 2
So? Veronica Sport. NOS: 20.00
Nws. 20.03 Op de rand van het recht.
NCRV: 20.45 De wereld zingt Gods
lof. 21.45 In beweging. 22.15 Noctur
ne. 22.30 Nws. 22.35 Hier en Nu.
22.45 Leerspiegel. 23.00 Waken en
dromen. (23.00 NCRV-Leerhuis.
23.15 Lied v.d. week. 23.35 Rondom
het Woord.)
Hilversum 3
Na 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. 18.04
De Avondspits. TROS: 19.02 21 jaar
TROS Pop. 20.02 Ferry Maat's Soul
Show. 22.02 De L.P.- en C.D. Show
Hilversum 4
Na 18 uur
VPRO: 18.00 Nws. 18.02 De Tafel
van IV. 19.30 De laatste beweging,
met om 19.30 De Selftapers. 20.30
Jazz live. NOS: 22.00 Muziek uit
Middeleeuwen en Renaissance.
22.30 Akkoord. Vandaag: Singer
Hilversum 1 ii
r 18 i
Hilversum 5
Na 18 uur
18.20 Uitzending van de EVP. VA
RA: 18.30 Luchtruim. NOS: 19.00
Nieuws voor buitenlanders. (19.00
Turks. 19.10 Berbers. 19.20 Marok
kaans/Arabisch. 19.30 Spaans.)
Omroep Rijnland
Ieder heel uur nws. KRO: 07.03 Het
levende woord. 07.11 KRO's Ont-
bijtshow. 08.53 Pater Adri Maat.
09.03 Adres onbekend. 10.03 In ant
woord op uw schrijven. 11.53 Pater
Adri Maat. 12.03 Van Twaalf tot
Twee. 14.03 Ratel. TROS: 15.03
Raad een lied....of niet. 15.30 Café de
praatstoel. 16.03 Piekuur. 17.55 Me
dedelingen (NOS)
Hilversum 2 v
r 18 i
VPRO: 07.06 Het Gebouw. 07.08 Af
deling Binnenland. 07.23 Dorres-
tijns' Pers Agentschap (DPA).
08.33 en 09.24 Dorrestijns' Pers
agentschap (DPA). 08.11 NL-Bui-
tenland bericht). 10.00 Euroburo.
10.30 Nws. 10.33 Afdeling Binnen
land. 10.45 De afloop. 11.00 De bo
venkamer. 11.30 nws. 11.33 De Kof
fer. 12.00 Ondervragingen. 12.26 Me
dedelingen voor land- en tuinbouw
(NOS). 12.30 Nws. 12.36 Afdeling
Binnenland. (13.00, 13.30 en 14.30
Nws. 13.10 en 13.33 NL-Buitenland-
bericht. 14.33 Muziek uit het Ge
bouw). NOS: 15.30 Nws. 15.33 Een
leven lang. Vandaag: Josephine van
Gasteren (2). IKON: 16.00 Kleur.
16.30 Nws. VPRO: 16.33 Welinge
lichte kringen. VARA: 17.30 Nws.
17.36 Dingen van de dag
Hilversum 3 voor 18 uur
Hilversum 4 voor i» uur
VOO: 07.02 Ochtendstemming.
(07.42 De componist van de maand:
Rossini. 08.00 Nws.) 09.00 Veroni
ca's Meesterwerken op compact
disc. 10.30 Muziek voor miljoenen.
EO: 12.00 Lunchconcert. 13.00 Nws.
13.02 Songs of praise. 13.30 Metro-
nomium. Werken van Sjostakovitsj.
15.00 Klein bestek. 16.00 De psal
men. 17.00 Crème du baroque
Hilversum 5
r 18 i
NOS: 09.03 NOS-Sportief. 09.25 Wa
terstanden. TELEAC: 09.30 Planten
verzorgen. Les 2. RVU: 10.00 In de
overgang. 10.20 Straf in Nederland
(2). AVRO/VARA: 10.40 Schoolra
dio. VPRO: 17.30 Ahum Yum Yum.
Met 100.000 gulden als zoenoffer
(hij had toch nog 10.000 gulden
over van de niet uitgereikte PC
j Hooftprijs; wélke minister van cul-
tuur zal over hoeveel jaar naar
welke buitenlandse hoofdstad moe
ten afreizen om Hugo Brandt Cor-
stius de verzoenende gouden hand
te drukken?) is minister Brinkman
gisteren naar Parijs afgereisd om
daar onze internationaal beroemd-
ste filmer, de 86-jarige Joris Ivens,
een Gouden Kalf en een bom duiten
te overhandigen. Het werd tijd.
Veertig jaar geleden riep Ivens
het ongenoegen op van de Neder
landse regering: „Het kalf stoot de
eik", zoals een Russisch gezegde
luidt, als men de situatie van een
ongelijke strijd wil aanduiden. Jo
ris Ivens, het toenmalige kalf, die
het tegen de Staat der Nederlanden
(de onwrikbare eik) opnam, is nu
een Gouden Kalf geworden, en de
toenmalige eik is een populier ge
worden, die nu volgens de woorden
van de dichter Paul Rodenko de
verguisde filmer „met een lichte
buiging een bal vol vogelstemmen
toewerpt".
In het boek „Aan welke kant en
in welk heelal", het levensverhaal
van Joris Ivens (een uitgave van
Meulenhoff Amsterdam), vertelt
Ivens hoe hij in 1947 in Praag zijn
Nederlandse paspoort kwijtraakte.
Toen hij naar de ambassade ging
om zijn paspoort te laten verlen-
,m de man achter de balie
het paspoort mee, om even later te
melden: „Het spijt me verschrïkke-
lijk, ik mag u uw paspoort niet te
ruggeven, we hebben orders uit
Den Haag gekregen".
„Maar ik. heb helemaal geen pa
pieren, u moet me iets geven om te
bewijzen dat ik besta, het geeft niet
wat. Ik ben toch Nederlander", zei
Ivens. „Meneer Ivens, u bent im
mers communist. Voor uw Tsjechi
sche vrienden is geen vergissing
mogelijk, die weten heel goed wie u
bent" Volgens onze grondwet is
een paspoort geen recht maar een
gunst die het ministerie van bui
tenlandse zaken u al dan niet be
wijst."
De kwestie was deze. In septem
ber 1944 kreeg Ivens van de vice-
gouverneur van Nederlands-Indië
het verzoek om daar na het beëindi
gen van de oorlog 'film commissio
ner' te worden. Indonesië zou een
vrije democratische staat worden,
Nederland zou daarbij helpen,
Ivens zou de verantwoordelijkheid
krijgen voor de informatieve en
educatieve films. Joris Ivens liet
vastleggen dat hij die functie zou
aanvaarden als de bevrijding van
Indonesië metterdaad tot stand zou
komen.
In augustus 1945 ging hij naar
Sydney, als laatste springplank
naar Indonesië, Soékarno riep de
republiek uit en Holland was in
last. Nederland verzamelde in Syd
ney een interventiemacht, Joris
Ivens belegde een persconferentie
waarin hij bedankte voor zijn rege-
ringsbaantje, en hij begon de Ne
derlandse oorlogsvoorbereidingen
in de haven van Sydney te filmen.
Toen de Indonesische beman
ning 'staakte, wendden de Neder
landers zich tot de Australische ha
venarbeiders, die bereid bleken de
schepen naar Batavia te varèn op
voorwaarde dat ze geen wapens
vervoerden. Nee, zeiden de Neder
landers, alleen voedsel en medica
menten. De Australiërs openden ter
controle de Rode-Kruiskisten en
troffen daar alleen maar munitie
en wapens in aan, en Joris Ivens
filmde 'dit vlijtig. De Australiërs
gingen ook in staking, ten slotte
werden Indiase zeelieden geron
seld, de schepen voeren weg.
Joris Ivens stapte op uitnodiging
van een Australische vakbondslei
der met nog wat vakbondsleiders,
een Indiër met megafoon en een ca
meraman in een motorsloep, ze gin
gen de Nederlandse schepen achter
na, de Indiër riep zijn landgenoten
op ook het werk neer te leggen, en
de schepen moesten terug naar de
haven. En Ivens maar filmen! Het
werd dé zuinigste film ooit door
hem gemaakt, 30 minuten rushes
voor een eindmontage van 20 mi
nuten. De geluidsman die hem zijn
studio leende, zei tegen hem: „Joris,
als jij kans ziet uit dit materiaal
een film van twee rollen samen te
'stellen zou het mij lukken op de bin
nenplaats van mijfi huis Ben Hur
opnieuw op te nemen", maar het
lukte.
„■Indonesia Calling" heette de
film, hij werd in Nederland verbo
den, kreeg een uitvoerverbod in
Australië, werd toch naar Indone
sië gesmokkeld en speelde daar een
directe rol in de strijd voor de onaf
hankelijkheid. „Maanden achter
een gingen Indonesische verzetslie
den elke avond naar de dorpen,
waar ze de filmr draaiden. Elke
keer realiseerden vijftig of honderd
mensen zich dat ze, in tegenstelling
tot hetgeen de Nederlandse propa
ganda keer op keer herhaalde, niet
geisoleerd waren en niet in de steek
werden gelaten door de internatio
nale opinie".
Maar, zo staat in het boek, „in
Amsterdam was ik de paria, de
verrader. Met mijn aftreden had ik
de Koningin gebruskeerd, met In
donesia Calling had ik mijn land
verraden. Ik werd van alle kanten
aangevallen en belasterd. Zelfs de
Nderlandse communistische Partij
was het niet met me eens".
Dus vandaar...
