Tweed is Favoriet
T
Zweedse defensie blijft
geplaagd door duikboten
WEET U
SUZUKI
AUTOMEER
ZEER MOOIE
EN GOEDE OCCASIONS
1 V&D bruist van leven. Al bijna 100 jaar!
VROOMS DREESM ANN
179,
98,
239-
119-
209-
109-
BMW 3151983 15.250-
BMW 315 1981 11.750.
Citroen GS Break 1979 3.950
Citroen Visa Super 1980 7.750 -
Daihatsu Charade coupé 1981 7.750'-
Ford Sierra 2.0 L 1983 16.950
Ford Sierra combi 1983 16 750 -
Ford 1600 GL 19795 g50'.
Ford combi 1600 L19791 6.250 -
Honda Civic 1981 r a.750 -
Honda Civic 1982 9950'-
Honda Prelude 19809 950'.
Mitsubishi COIt 1983 1 17.75U.-
Mazda 323 combi zeer mooi6.950 -
Opel Kadett 5-drs. 1983 14.500-
Opel Rekord 1979 Ipg7500 -
OpelAscona 1.91980 7950'.
Opel Ascona 1.3 S1983 13'soo'-
Opel Ascona 5-drs. 1983 diesel 15.750-
Renault 11 GTL 1983 12 950-
Suzuki Allo 1984 I 9.950'.
Suzuki Swlft 1984ƒ12 750 -
Suzuki coupé 1982 r 7 950'.
Volvo 345 DLS 1982 2 Itr1275o'-
Volvo 340 DL 198313 900
Volkswagen Polo 1979 5 500'
Datsun Cherry 1982 50.000 km r 9750'.
Mini 1000 HOE automaat 180 4950 -
Renault 5 TL 1979/80 4750*-
Skoda 1982 speciale uitvoering met sunroof 6950,-
Renault R 4 VF 6 luxe uitvoering 1979 3950]-
Suzuki Alto blauw metallic 5 mnd. oud
speciale prijs
Automeer voor betere garantie
Automeer voor betere service
Automeer voor gunstige betaling
Automeer voor gunstige inruil
KLEIN IN PRIJS GROOT IN DADEN
VERTELT U WEL WAAROM
HOGE RIJNDIJK 4, 2313 KG LEIDEN. TEL. 071-125259
23 t/m 29 september
NATIONALE COLLECTE
NIER STICHTING NEDERLAND
Giro 388000
mvip
Tweed mannenkolbert van
wol/polyester.
In o.a. zwart
Master
Flanel pantalon met omslag.
In o.a. zwart
Gentleman
Mannenblazer in tweedruit.
Oversized model.
In o.a. bruin
Class
Tweed pantalon metbandplooi
en omslag. In o.a. bruin
O Personality
Mannenkolbert met grof vis-
graatdessin. In o.a. grijs
Representative
Pantalon met bandplooi en*
omslag. Kleuren o.a: grijs en i
blauw.
Strikjes. Uni en gedessineerd.
V.a. 14.-
Zijderï paisley das 29.-
Pochettes 12.-
Luxe leren ceintuur 19.-
De Zweedse premier Palme spreekt c
Sowjet-Unie toe. september 1984).
gen Kola-schiereiland en de wes
terse tegenmaatregelen in de vorm
van opslag van militair materieel in
Noorwegen hebben de spanning in
het gebied vergroot. Niettemin
houden de Zweden vast aan hun
neutrale politiek.
Öp het ministerie van buiten?
landse zaken formuleren ze het zo:
niet-gebondenheid in vredestijd
met het streven naar neutraliteit in
oorlogstijd. Maar toen premier
Olof Palme vorig jaar het congres
van de regerende sociaal-democra
tische partij toesprak, klonk het
toch minder neutraal dan anders.
„Als de wereld gaat twijfelen aan
onze ongebondenheid zijn' onze
mogelijkheden om neutraliteit na
te streven beperkt. Daarom is onze I
buitenlandse politiek altijd onzë
eerste verdediging. Aan de andere
kant, als onze capaciteiten om ons
grondgebied met militaire midde
len te verdedigen in twijfel wordt
getrokken, kunnen we onze neu
traliteit niet handhaven".
„Wij moeten in staat zijn om hen
die ons luchtruim en onze wateren
schenden af te slaan. En onze de
fensie moet zo sterk zijn dat zij, die
van plan zijn oris in oorlogstijd aan
te vallen, wel twee keer nadenken
over de risico's van zo'n onderne
ming. Dat zijn de twee dimensies
van Zwedens veiligheidspplitiek".
De muis brulde. Palme liet voor
zijn doen ongekend krachtig een
waarschuwing horen aan het adres
van Moskou. Met gebalde vuist
sprak, hij zijn partijgenoten toe en
de pacifistische vleugel van zijn
partij hield zich angstvallig stil in
de wetenschap dat ongeveer 95
procent van alle Zweden niets
moest hebben van de (vermoede
lijk) Russische nieuwsgierigheid.
Maar wat stelt de Zweedse de
fensie dan helemaal voor? Met een
bevolking van 8.3 miljoen mensen
tegenover 277 miljoen Russen? Het
Zweedse leger heeft 18.200 officie
ren in actieve dienst en jaarlijks
zo'n 50.000 dienstplichtigen onder
de wapenen. Voorwaar geen aan
tallen, waarvan men in het Krem!
lin nachten wakker zal liggen.
Toch geloven de Zweden, dat zij
in staat zijn hun grondgebied effec
tief te verdedigen. Ten eerste^
dat zij ervan uitgaan, dat een
val op Zweden nooit een geisoleer
de aanval zal zijn, maar een onder
deel van een grotere militaire op
mars. Een oorlog op wereldschaal.
In dergelijke concepten zou
slechts een klein deel van het Rode
Leger (of van de NAVO-troepen)
beschikbaar zijn voor een aanval
op Zweden.
Maar er is nog een tweede reden
voor de zelfverzekerdheid. Dat is
de strategie van wat de Zweden
rioémen 'Totale Defensie'. Het be
trekkelijk kleine leger kan in
logstijd in een mum van tijd wor
den omgevormd tot een krijgs
macht van 850.000 manschappen
Het barst in Zweden van grotè,
vaak ondergrondse opslagplaatsen
van militair materieel, voedsel,
brandstoffen en ruwe metalen.
Tot in de details uitgewerkte
plannen moeten een mobilisatie
van alle reservisten, in wezen ie
dereen die ooit een militaire oplei
ding heeft gehad, mogelijk maken.
Wie niet onder de wapenen komt,
wordt ingezet in de civiele verdedi
ging of de industrie. En zelfs de in
dustriëlen hebben plannen klaar
liggen voor een onmiddellijke om
schakeling van de produktie in
oorlogstijd. De Zweedse defensie
wordt voor tachtig procent voor
zien van in Zweden geproduceerd
technologisch hoogwaardig mate
rieel.
Die Zweden, die niet in staat zijn
om enige bijdrage te leveren aan
deze totale defensie, worden in tijd
van oorlog ondergebracht in de tal
loze schuilkelders (met een totale
capaciteit van 5.5 miljoen mensen)
in het uitgestrekte land. Zweden is
kortom een muis, maar een muis
met vlijmscherpe tanden. En al
leen het probleem van de onder-
zeeboot-bestrijding bezorgt de
strategen in het ministerie van de
fensie nog hoofdpijn.
door
Leo Maat
Maar er was, jammer voor de
Zweedse marine, wel meer aange
toond. Ten eerste dat de Russen
kennelijk belangstelling hadden
voor alles wat met de Zweedse de-,
fensie te maken heeft. En ten twee
de dat Russische duikboten blijk
baar tót vlak onder de kust konden
opereren zonder opgemerkt te
worden, althans wanneer de kapi
tein niet al te onhandig was.
Monster
De ongerustheid van de Zweed
se autoriteiten was gewekt en een
jaar later, op 21 oktober 1982, deed
de Zweedse minister van defensie
een wel heel ferme stap: Hij stelde
een speciale parlementaire com
missie samen onder de naam On
derzeeboot Verdedigings Commis
sie. Directe aanleiding: Er was
weer een duikboot gesignaleerd,
nu in de Harsfjarden even onder
Stockholm nabij de supergeheime-
marinebasis Musko.
De marine zette alles in om de
duikboot te lokaliseren en op te
brengen, maar slaagde niet. De
Zweedse marine werd de risee van
de wereld. De duikboot-affaire
werd vergeleken met het monster
van Loch Ness, dat ook door velen
zou zijn waargenomen, maar waar
van het bestaan niettemin zeer
twijfelachtig is.
Het ene na het andere duikboot
alarm werd gegeven. Russische U-
boten zouden zelfs door oplettende
Zweedse burgers onder de brug
gen van Stockholm gesignaleerd
zijn. De Russische kapiteins zou
den met hun periscopen zo in de
werkkamer van de koning kunnen
gluren. Er heerste een ware onder-
zeeboot-hysterie.
Langzamerhand raakten de Zwe
den en de internationale pers ge
wend aan het verschijnsel van de
regelmatige noodsignalen. Twee
weken geleden meldde de krant
Svenska Dagbladet nog dat de ma
rine weer eens op zoek was naar
een onderzeeër, maar de telexen
van de internationale persbureau's
zwegen. In de straten van Stock
holm worden nu prentbriefkaarten
verkocht met afbeeldingen van
Loch Ness-achtige monsters of van
duikboten met rode hartjes erop.
Zelfs Michael Sahlin, de ambte
lijk secretaris van de genoemde
commissie, moet er hartelijk om la
chen als ik hem de prentbriefkaar
ten laat zien. Maar even later geeft
hij toe dat het probleem van bin
nendringende onderzeeërs nog al
tijd niet is opgelost. „Het is het eni
ge onderwerp dat de Zweedse de
fensie nog steeds hoofdpijn be
zorgt", aldus de topambtenaar.
Vanuit zijn kamer in het ministe
rie van defensie in het hart van
Stockholm kijkt hij uit op het wa
ter, dat in open verbinding staat
met zee. De geruchten dat zelfs tot
hier vreemde onderzeeërs zouden
zijn opgerukt, wijst hij schou
derophalend van de hand. De eni
ge keer dat min of meer met zeker
heid werd vastgesteld dat er een
vreemde onderzeeër in Zweedse
wateren was doorgedrongen, - de
affaire in 1981 buiten beschouwing
gelaten - was in oktober '82. Het
rapport van de commissie, getiteld
'Tegen de onderzee-dreiging'
noemt weliswaar een aantal van
veertig schendingen in '82, maar
dat is inclusief mogelijke en waar
schijnlijke schendingen.
Maar zelfs bij deze ene affaire is
de Zweedse marine er niet in ge
slaagd om de herkomst van de
vreemde onderzeeër te achterha
len. Tijdens de zoekactie, die pre
cies een maand heeft geduurd,
werd in elk geval een Amerikaans
vliegtuig boven de Baltische zee
waargenomen.
Noordse regio
Dit jaar is het Zweedse lucht
ruim dertien keer geschonden.
Twaalf keer gebeurde dat door een
toestel van de NAVO, één keer
door een vliegtuig van het War-
schau-pact. Dgt gegeven biedt
ruimte aan speculaties over de mo
gelijkheid dat niet alleen de Rus
sen belangstelling hebben voor de
Zweedse kustwateren, maar dat
over het algemeen de belangstel
ling van de beide machtsblokken
voor de Noordse regio sterk is toe
genomen.
De opbouw van de Russische
vloot bij het zeer noordelijk gele-
STOCKHOLM - Het is 27 oktober 1981. Bij de geheime marinebasis
Karlskrona in het zuiden van Zweden wordt groot alarm geslagen. Een
Russische onderzeeboot is aan de grond gelopen en niet in staat om op
eigen kracht los te komen.
De Zweedse regering komt in spoedzitting bijeen en laat onmiddel
lijk een officieel protest horen tegen deze "zeer ernstige schending van
de Zweedse territoriale wateren en de opzettelijke schending van
Zweeds gebied met het doel illegale activiteiten te ondernemen".
De kapitein van de onderzeeboot (in het militair jargon ingedeeld in
de zogeheten Whisky-klasse), Pjotr Gutstjin, wordt ondervraagd en on
derzoek wijst met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid uit, dat
de duikboot uranium 238 aan boord heeft. Met andere woorden: het
schip heeft kernwapens bij zich.
Moskou trekt een oorlogsvloot samen voor de kust van Karlskrona
en eist toestemming om de territoriale wateren binnen te varen tenein
de de onfortuinlijke duikboot vlot te trekken. Zweden weigert. Dan, na
negen dagen, verlossen Zweedse marine-schepen de onderzeeër uit zijn
benarde positie en slepen het schip naar internationaal water.
Het incident trok wereldwijde belangstelling. De Zweden zelf gingen
er prat op dat ze zo ferm en vastbesloten waren opgetreden. Het zou de
betrouwbaarheid aantonen van het Zweedse streven naar verdediging
van haar grondgebied.
Het neutrale Zweden, dat al meer dan 170 jaar gevrijwaard is geble
ven van de verwoestingen van oorlog, niet aangesloten bij enig mili
tair pact, had getoond niet bevreesd te zijn voor de Grote Broer aan de
overzijde van het water van de Oostzee.
De enige Russische duikboot die vorig jaar in Scandinavische wateren
naar boven werd gehaald: het schip liep vast in de netten van een Noorse
vissersboot, overigens buiten de territoriale wateren. (foto ap>
