Krakers voormalig
pand Brill mogen
er voorlopig blijven
Extra chloor in
drinkwater van
deel Zuid-West
Wild West en veel angstzweet
Tentoonstelling geeft beeld van Leidse bruggen in heden en verleden
DUBBELDEMAN
glas
Door besluit officier van justitie
VRIJDAG 9 AUGUSTUS 1985
LEIDEN
fungeren. Vergelijk dat eens met
parkeergarages! Parkeergarages
zijn altijd achtergrond van een ake
lig en sinister gebeuren; bij brug
gen daarentegen komt de schurk
aan zijn eind, ziet de held alsnog af
van zelfmoord, vinden geliefden el
kaar of wordt de vrijheid herwon
nen". JAN RIJSDAM
De tentoonstelling 'De Leidse Brug
gen' is te zien in De Waag van 9 tot en
met 29 augustus, dagelijks (behalve op
zondag) van 11.00 tot 17.00 uur. De toe
gang is gratis.
LEIDEN - De echte Leidenaar kan
praten als Brugman als-ie maar op
één of andere brug staat of als het
over een Leidse brug gaat. De Gro
te Havenbrug, de Visbrug en de
Koornbrug, het zijn de belangrijk
ste oriëntatiepunten in de stad.
Daar kan geen Brooklyn Bridge te
gen op.
Vooral het herstel van oude
bruggen en de aanleg van nieuwe
bruggen wordt met graagte be
sproken: de restauratie van de Vis
brug, wat kost dat niet? De Rem-
brandtbrug en een nieuwe Waag-
brug, moet da^ wel? Over de bouw
van de Churchillbrug is zelfs vijftig
jaar gediscussieerd. Toch is er nim
mer een studie gemaakt van de
Leidse bruggen. Zelfs een over
zicht ontbrak tot voor kort.
De laatste tijd wordt die schade
ingehaald en mogen de Leidse
bruggen zich op de belangstelling
van een heuse werkgroep verheu
gen. Na een bruggenboek, een
bruggenregister en een meer dan
honderddelige geschiedenis over
Leidse bruggen, die binnenkort in
boekvorm verschijnt, is er vanaf
vandaag een tentoonstelling over
bruggen in De Waag aan de Aal
markt.
Deze tentoonstelling is door
P.J.M. de Baar, van het Leidse ge
meente-archief, samengesteld met
behulp van door de werkgroep 'de
Leidse bruggen' verzameld mate
riaal. Er wordt een beeld gegeven
van zowel bestaande als verdwe
nen bruggen, hun bouw, hun rol in
het straatbeeld, als hinderpaal voor
öf de scheepvaart öf het wegver
keer.
Het foto-materiaal uit de 'schoe
nendoos' aan de Boisotkade biedt
als altijd verrassend nieuwe kijkjes
op de stad: een geillumineerde to
ren op de Koornbrug, een fraai ge
construeerde Karnemelksebrug in
het verlengde van het nog niet
overkluisde Gangetje, en wat te
zeggen van het standbeeld van Van
der Werf, gesitueerd op een plateau
aan de Hoogstraat, tussen de Vis
brug en de St. Jansbrug?
Eigen ruimte
De tentoonstelling is ondanks de
aardige selectie van fotomateriaal
en tekeningen een wat pover ge
heel (kon er niet één maquette af?).
Ook de voorzieningen in De Waag
voor tentoonstellingen als deze la
ten te wensen over. Niet voor niets
prees gemeente-archivaris T.N.
Schelhaas zich, gistermiddag tij
dens de opening van de tentoon
stelling, gelukkig dat het gemeen
te-archief binnenkort zelf over een
tentoonstellingsruimte, aan De
Vliet, zal beschikken.
De tentoonstelling mag dan te
wensen over laten, over de brug
gen niets dan goed. De voormalige
wethouder van ruimtelijke orde
ning en verkeer, Waal, schreef het
al in een voorwoord van het brug
genboek: "Het valt op dat in films,
uitzonderingen daargelaten, brug
gen als achtergrond van positieve
of zeer spectaculaire handelingen
LEIDEN - De krakers die sinds vrijdag 2 augustus in het voormalige pand van drukkerij
Brill aan de Oude Rijn zitten, mogen daar voorlopig in blijven. De officier van justitie in
Den Haag, mevrouw van Eldijk, is de mening toegedaan "dat het feitelijk in gebruik zijn
van het pand door de eigenaar niet kan worden aangetoond".
Dit houdt in dat het pand dat toe
behoort aan de universiteit direct
na het vertrek van Brill een be
stemming had moeten hebben.
Volgens politiewoordvoerder Gra-
veland is hiermee afgeweken van
de gebruikelijke regels die in Lei
den worden gehanteerd. In de in
1980 uitgekomen gemeentelijke
kraaknota wordt nog toegestaan
dat een woon- of bedrijfspand zes
maanden zonder bestemming leeg
staat. Graveland: "De officier volgt
deze lijn dus niet. Deze uitspraak
betekent in feite dat eigenaars in
de toekomst direct na het leegko
men moeten gaan verbouwen dan-
wel verkopen of verhuren".
Een woordvoerder van de uni
versiteit vertelde gisteren dat er
wel plannen zijn, maar nog niets
concreet vast ligt. Woordvoerder
Luijendijk meldde vanmorgen dat
verdere gerechtelijke stappen te
gen het besluit van de officier van
justitie nog niet zijn ondernomen.
"De universiteit moet zich eerst be
raden. De bestemming? Ja, ver
koop dat zit er wel in".
Boekhandel en Drukkerij Brill
die bijna een eeuw in het monu
mentale pand aan de Oude Rijn
heeft gezeten, is begin juni ver
huisd naar de Plantij nstraat, al
waar ook de handelsdrukkerij is
gevestigd. Al die tijd werd het ge
bouw, dat voor een groot deel on
der monumentenzorg valt, ge
huurd van de universiteit.
Slechte staat
Volgens een woordvoerster van
dit bedrijf was de verhuizing nood
zakelijk geworden, omdat het ge
bouw aan de Oude Rijn in een hele
slechte staat verkeert. "We hebben
hier aan de Plantij nstraat het een
en ander verbouwd en bijge
bouwd. De officiële opening zal
half september plaatshebben.
Voordeel: we hebben nu één be
drijf in één gebouw".
Woordvoerder Luyendijk wil
geen antwoord geven op de vraag
waarom de universiteit het ge
bouw als eigenaar niet heeft onder
houden. Hij wordt zelfs heel kwaad
als de vraag wordt gesteld of het
juist is dat Brill het gebwouw voor
het lage bedrag van 20.000 gulden
per jaar zou hebben gehuurd met
de voorwaarde dat het ook zou
worden onderhouden. "Wat heeft
dat allemaal met deze zaak te ma
ken", roept hij woedend. "Ik zeg
daarover niets".
Ook de krakers was dit bedrag
ter ore gekomen. Een van de kra
kers meldt dat zij de universiteit
gistermiddag hebben voorgesteld
het gebouw te huren tegen de prijs
van Brill. "Meer zou heel onrede
lijk zijn, want het ziet er inderdaad
verschrikkelijk verwaarloosd uit.
Wij willen met zo'n twintig mensen
hier wonen en zijn bereid daarvoor
die 20.000 gulden per jaar op tafel
te leggen. Dan zijn er ook nog eens
20 kunstenaars die een atelier of
oefenruimte zoeken. Ideaal hier",
aldus de woordvoerder van de kra
kers.
Ontruimen
Een ander vertelt, lopend over de
grote zolder van de voormalige
drukkerij, dat er deze maand heel
veel panden waarin krakers zitten
worden ontruimd. "Varkënsmarkt,
Lokhorststraat, Noordeinde en
Langebrug. Zo'n 60 jonge mensen
die daar wat hadden opgebouwd
komen weer op straat te staan. Via
een subsidie van de werkverrui-
mende maatregel zouden wij het
hier een beetje kunnen opknap
pen. Veeleisend zijn wij niet. We
zullen ook niets weghakken, want
iedereen is doordrongen van het
feit dat het onder monumenten
zorg valt. Welke koper heeft nu in
teresse in dit gebouw? Voor appar
tementen is het toch veel te
duur?".
ADVERTENTIE
24 uur service voor bedrijven
Bel 071-220907-149556
De Grote Havenbrug (draaibrug) op een foto van juni 1884 Werkzaamheden tot vernieuwing van de Grote Havenbrug. De draaibrug wordt door een nieuwe Grote Havenbrug. gezien van de Havenkade naar de Oude Singel Links
dubbele ijzeren klapbrug vervangen (juni 1894). politiehuisje (foto juni 1895). o.riyei. i^inus
Om bacterie te bestrijden
LEIDEN - Bewoners van een
groot deel van Leiden Zuid-West
moeten er rekening mee houden
dat het drinkwater met ingang van
maandag naar chloor zal smaken
en ruiken. De Leidsche Duinwater
Maatschappij gaat dan extra chloor
toevoegen aan het drinkwater in
het gebied dat wordt begrensd
door de Churchilllaan, de Haag-
weg, de Voorschoterweg en de
Korte Vliet.
De LDM is nog altijd bezig met
de bestrijding van de bacterie Aer-
monas hydrofila, waarvan de aan
wezigheid vorig jaar zomer bij een
controle in Voorschoten werd vast
gesteld. Deze bacterie "kan mis
schien darmklachten veroorza
ken", meent de LDM. Ter bestrij
ding van de bacterie werd vorig
jaar aan het drinkwater in Leiden
en omgeving tijdelijk extra chloor
toegevoegd.
Helemaal verdwenen is de bacte
rie toen niet. Het probleem met de
Aermonas hydrofila is dat hij in
schoon water kan groeien en zich
vermeerderen. Dit in tegenstelling
tot van oudsher bekende ziektever
wekkende bacteriën die in de inge
wanden van mens en dier voorko
men. Aangenomen wordt overi
gens dat de Aermonas hydrofila
ook al èerder in het drinkwater van
de LDM voorkwam, omdat de aan
wezigheid ervan vorig jaar werd
vastgesteld na toepassing van
nieuwe onderzoeksmethoden.
Om de meest effectieve bestrij-
dingsmethode té onderzoeken is
de LDM onlangs al overgegaan tot
een lichte chlorering van het drink
water in het genoemde deel van
Leiden Zuid-West. Volgens een
verklaring van het waterbedrijf
heeft dat niet volledig het gewen
ste effect gehad. Daarom wordt bij
wijze van proef met ingang van 12
augustus de chloordosering tijde
lijk verhoogd, "hetgeen smaak- en
reukklachten kan veroorzaken",
aldus de LDM. Directeur De Jong
verwacht dat deze proef "één,
hooguit twee weken" zal duren.
Bezitters van een aquarium
wordt aangeraden om, gezien het
hogere chloorgehalte, bij verver
sing water te gebruiken dat al een
nacht in een emmer heeft gestaan
of dat via een koolfilter is gefil
treerd.
Koster gaat
van Hooglandse
naar Marekerk
LEIDEN- De kerkvoogdij van de
Leidse hervormde gemeente heeft
de heer F. van der Mark, koster van
de Hooglandse kerk, met ingang
van 1 september benoemd tot kos
ter van de Marekerk. Daarnaast
blijft hij beheerder van het Hoog
landse Huis aan de Moriaansteeg.
Van der Mark kwam op 1 januari
1971 in de Hooglandse kerk na
eerst drie maanden koster van de
Pieterskerk (de laatste) te 'zijn ge
weest. In de Marekerk volgt hij
koster Koolhaas op, die met pen
sioen is gegaan.
Of er in de Hooglandse kerk een
nieuwe koster komt, is nog de
vraag. De kerkvoogdij onderzoekt,
of er een andere regeling mogelijk
Alternatieve
straf voor man
die broer stak
LEIDEN - Een 30-jarige man die
eind vorig jaar zijn broer neerstak,
is door de Haagse rechtbank ver
oordeeld tot een voorwaardelijke
gevangenisstraf van twaalf maan
den en een alternatieve straf van
vierhonderd uur dienstverlening.
Het 'familiedrama', zoals de advo
caat het noemde, speelde zich af in
de Obrechtstraat in het ouderlijk
huis. Een al lang slepende ruzie
tussen de broers resulteerde in di
verse messteken waarbij het
slachtoffer een wond in de linker
long en een doorgesneden rib op
liep. De dader is inmiddels ver
huisd van Leiden naar Drachten.
De officier had achttien maan
den onvoorwaardelijk geëist.
Zwaaien leidt
tot aanrijding
LEIDEN - Een vriendelijke groet
naar een buurman aan de overkant
is een 37-jarige Leidse vrachtwa
genchauffeur gisteren duur komen
te staan. Toen hij vanaf de Lorentz-
kade de Lammenschansweg wilde
oversteken om de Leliestraat in te
rijden, merkte hij zijn buurman op.
Hij zwaaide, maar lette niet op een
28-jarige Leiderdorper die in een
personenauto van rechts over de
Lammenschansweg kwam aanrij
den. De vrachtwagen raakte de
personenauto midden in de flank,
waardoor de linkerkant volledig
werd vernield. De voorzijde van de
vrachtauto liep ook een flinke
deuk op.
Circus Krone geeft vier dagen voorstellingen in Leiden
LEIDEN - Waarom is een op
tocht van olifanten zo leuk? Om
dat die grote sterke beesten - één
krachtige beweging met de poot
in uw autootje kan naar de sloop
zo onvoorstelbaar gediscipli
neerd door de stad lopen. Ze
hebben iets weg van kolossale
kleuters zoals ze in optocht
langskomen, kleuters tegen wie
s gezegd dat ze elkaar goed moe
ten vasthouden omdat er anders
ongelukken gebeuren.
Gistermiddag om drie uur
kwamen de olifanten (en trou-
ns ook de paarden en andere
dieren) van Circus Krone per
trein in Leiden aan. Veel publiek
had zich al verzameld toen er nog
geen olifant was te zien op het
terrein van Van Gend Loos.
"Zet uw fiets nou vooral daar
neer", zei een werknemer van
het bedrijf, wijzend naar een uit
hoek van het terrein. In zijn fan
tasie zag hij misschien al bloed
stollende taferelen gebeuren.
Maar niets van dat. Keurig en
oplettend sukkelden de tien Afri
kaanse en Indische olifanten
door de stad, begeleid door twee
mannen die zich in een soort ge
heimtaal met de dieren onder
hielden. Elke auto werd keurig
omzeild, geen boom werd ont
bladerd, hoogstens plukte een
olifant zo nu en dan schalks een
tak van een boom.
's Avonds - tijdens de eerste
voorstelling van Circus Krone
die om acht uur begon - waren de
olifanten vrolijk uitgedost, maar
toen ging het dus ook om een
praaloptocht. Ze hadden vrou
wen op hun rug zitten en verhie
ven zich af en toe zoals honden
dat doen wanneer ze een koekje
willen. Natuurlijk was er één bij
die het fout deed, dus: niet de
voorpoten omhoog, maar de ach
terpoten. Een prachtig gezicht,
maar je verbaast je ook over dit
kunstje, zoals je je ook zou verba
zen als je opa opeens in de huis
kamer op zijn handen zou staan.
Voor de pauze waren er veel
nummers met paarden. Zeg
maar: Wild West-nummers. Eén
onderdeel sprong eruit: die waar
in, een paard zich gedraagt zoals
een paard zich alleen in stripver
halen gedraagt. Hij trok zadels
van z'n rug, viel z'n berijder las
tig en toen ze uiteindelijk samen
onder één deken lagen, eiste hij
de hele deken op.
Tijgers
Wat betreft de andere paarden-
Ik bewonder de elasti
citeit van de rijders - zo zitten ze
op het paard, zo hangen ze eron
der - maar de suggestie van hals
brekende toeren wordt in mijn
geval pas opgeroepen zodra er ie
mand kunsten hoog in de lucht
gaat vertonen. En dat was voor
de pauze al het geval: een jonge
vrouw vertoonde haar vakman
schap aan de Washington-trape-
Geheel nieuw in de
reld is het nummer van het Ne
derlandse duo Marco Philip.
In een dubbel rad zwaaien ze
door de piste, soms belicht met
discospots, een duidelijk teken
dat het circus in dit video-tijd
perk niet wil achterblijven. De
sensatie die dit nummer oproept,
is vooral het gevolg van de nieu
wigheid. Want deze jongens mo
gen dan halsbrekende toeren uit
halen, in tegenstelling tot de an
dere acrobaten en trapeze
werkers maken ze niet altijd een
even geconcentreerde indruk.
Na de pauze waren de tijgers
aan de beurt. Dat iedereen niet in
de ahs en ohs bleef steken, kwam
ongetwijfeld doordat er al een
paar dieren in de piste waren ge
weest die je doorgaans niet aan
treft in een circus, te weten een
nijlpaard en een giraffe.
Met die giraffe viel niet veel te
beginnen; zo had die lange slun
gel niet eens door dat er een
paard onder hem door liep, maar
een giraffe in de piste blijft na
tuurlijk een sensatie. Het nijl
paard stal aller hart door de ma
nier waarop hij als een uit de
kluiten gewassen mopshond
achter z'n begeleider aanliep.
Clowns
Ook na de pauze was er een tra
peze-nummer. Mooie salto's
hoog in de lucht, met andere
woorden: angstzweet in de han
den. Het absolute hoogtepunt
kwam een tijdje hierna: de
sprinkplankartiesten. Vooral één
jongen trok de aandacht. Staan
de op slechts één lange stelt
maakte hjj een dubbele salto die
een gewoon mens al niet kan ma
ken zonder z'n nek te breken. De
mensen die vroeger tijdens de
gymnastiekles sidderend in het
.klimhek hingen en niet meer
durfen af te dalen, moeten tij
dens dit nummer hun ogen maar
dichtdoen.
De pauzes tijdens de nummers
werden volgemaakt door 'Pieri-
no', een man die van veel mark-
*Paarden in de rook. Dit is het nut
directrice van Europa's grootste rei
ten thuis blijkt te zijn, maar na
verloop van tijd op m'n zenuwen
ging werken met z'n gehuppel.
En als clown is hij helemaal niet
overtuigend. Dit in tegenstelling
tot het Zwitserse duo dat optrad
na de trapeze-sterren.
Dat zijn clowns zoals je ze
wenst. Wat deden ze nou hele
maal? Klungelen met een ballon,
een nummer dat absoluut niet
oorspronkelijk is, maar daar gaat
het ook niet om.
er van Christel Sembach-Krone, de
de circus. (foto pr)
Door een perfecte timing kre
gen ze het publiek op hun hand,
jong en oud, waarbij aangete
kend dient te worden dat sommi
ge kinderen zo enthousiast wa
ren dat ze de clowns waarschijn
lijk het liefst mee naar huis had
den genomen. Ze maakten overi
gens één onvergetelijke grap.
"Are you finished?"
"No, Swedish".
WIM BRANDS
*De voorkant van het vroegere pand van Brill aan de Oude Rijn. Doordat-
de universiteit er nog geen bestemming voor heeft, kunnen de krakers er
blijven. (toio Holvast)
Hij krijgt bijval van twee vrien
den. "Wij mogen niet in de binnen
stad wonen. Ze willen ons weg
drukken in de Merenwijk. Zo is het
beleid schijnbaar in Leiden. Be
stemmingen zijn er niet. Neem nu
het pand aan het Rapenburg. Ook
daar moesten we uit. En wat zie je
nu: van opknappen en van de o zo
noodzakelijke, veelvuldig bespro
ken, verbouwingen is geen sprake.
Er zijn hoogstens wat vloeren ge
sloopt en er hangt een bord dat er
verdiepingen te huur zyn".
De woordvoerder van de krakers
verklaart strijdlustig: "Dit pand
zullen we niet verlaten. De advo
caat staat achter ons. Nogmaals,
we zijn bereid een normaal huur
contract te tekenen".
Treinstoring
LEIDEN - Een trein is gistermid
dag bij De Vink tot stilstand geko
men, omdat er door nog onopge
helderde oorzaak geen spanning in
de bovenleiding was. Na veertig
minuten was het euvel verholpen.
De politie verleende assistentie om
het verkeer te regelen, aangezien
de bomen ook dichtbleven.
VECHTPARTIJ - Een 'stoeipartij'
op studentensociëteit Minerva liep
vannacht zodanig uit de hand, dat
de politie erbij te pas moest ko
men. Een van de 'brassende' lieden
kwam zo ongelukkig ten val, dat
hij zijn voet brak en naar het AZL
moest worden vervoerd.
