Televisie toegelicht
PAGINA 12
RADIO-TV
DINSDAG 6 AUGUSTUS 1985
TROS
17.40 Natuurreservaten in de U.S.S.R., Russische
natuurfilm gemaakt voor het eerste interna
tionale symposium van natuurreservaten in
1983 gehouden in het Russische Mink
18.10 Alias Smith en Jones, Amerikaanse western
serie. Afl.10: De archeoloog, (herh.)
19.00 Natuur in eigen land, serie documentaires
over dieren en landschappen in Nederland.
Afl.2: Het ven
19.25 Cijfers en Letters, spelprogramma gepresen
teerd door Bob Bouma
NOS
20.00 Journaal
KRO
20.28 Dagboek van een Herdershond, serie van
Willy van Hemert. Afl.14
21.35 Brandpunt, actualiteitenrubriek
22.00 De nieuwe Pacific, documentaire-serie. Afl.
5: Het geloof
NOS
23.05 Journaal
23.10 Nieuws voor doven en slechthorenden
Woensdag
NOS
09.30 Nieuws voor doven en slechthorenden
13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
AVRO
14.30 Minibios, tekenfilm voor de jeugd
15.10 Ik heb m'n eigen blijheid, reportage over 48
geestelijk gehandicapten die samen in 4 hui
zen in Gennep wonen
VARA
16.00 Suske en Wiske: Suske en Wiske en de Re
genboogprinses (5), tekenfilmserie, (herh.)
16.23 Erik of het klein insectenboek, jeugdserie
naar het gelijknamige boek van Godfried Bo-
mans. Afl.8: De weg terug, (herh.)
16.43 Sons and daughters, Australische tv-serie.
Afl.89. Alles is weer koek en ei tussen Kevin
en Lynn. John hoort iets dat hij niet leuk
vindt en Patricia heeft het op Barbara ge
munt
NOS
17.30 Journaal
NOS
18.15 Nieuws voor doven en slechthorenden
18.20 Studio Sport: Europese kampioenschappen
zwemmen en waterpolo. (Italië-Nederland) in
Sofia
18.40 Sesamstreet
19.00 Journaal
EO
19.12 Anders is ook gewoon, serie over kinderen
uit alle delen van de wereld. Afl.6: Een meisje
wordt vrouw. Afrika)
19.37 De poppenmaakster, Amerikaanse tv-film uit
1983 van Daniel Petrie naar het boek van Har-
riëtte Arnow. Met in de hoofdrol: Jane Fonda
(Emmy Award '84). Het gezin Nevils is ver
huisd naar de stad. De spanningen in het ge
zin nemen toe. Gertie vindt echter afleiding
door poppen te maken, (herh.)
21.53 Mag ik 's met je praten? De bekende evange
list Th. Dikkes praat over wat hij meemaakte
in de Tweede Wereldoorlog en over zijn erva
ringen als straatprediker
NOS
22.30 Journaal
EO
22.45 Tijdsein, actualiteitenmagazine
23.15 Het ontstaan van Israël. Afl. 5: Uittocht en
wet. Over de datering van de uittocht, de
woestijnreis en de betekenis van de Torah
voor de Joden
Woensdag
i slechthorenden
18.00 Tik Tak, kleuterprogramma
18.05 Tom en Tina, tekenfilmserie
18.10 Klein klein kleutertje
18.25 Candy, Candy, Japanse teken
filmserie
18.45 Juke Box
18.55 Frank Buck, Amerikaanse se
rie. Afl.10: Mijn beste vijand. Gloria
ontdekt de kostbare "ster van Has-
sem", een talisman die al honderd
jaar zoek is. Op een gala-avond zal
ze hem aan de ambassadeur van de
Maharaja overhandigen. Voordat ze
dit kan doen wordt de talisman ge
stolen
19.40 Lotto-winnaars, mededelingen
en programma-overzicht
19.45 Journaal
20.10 Kunst-zaken
20.20 Bill Cosby Show, Amerikaanse
comedy-serie
20.45 Revolutie in de Stille Oceaan
(The new Pacific), achtdelige serie.
Afl.6: Huwelijksrituelen (For ri
cher, for poorer). Het huwelijk is
één van de belangrijkste sleutels
om de sociale gewoonten te leren
kennen
21.45 Uitzending door derden: Pro
gramma van de Vlaams-Nationale
Omroepstichting
a het
e Muziek in de
Beethovenhalle te Bonn (Deel 1).
Het Federaal Jeugdorkest o.l.v.
Matthias Bamert: 1. Suite no. 3
BWV 1068 in D gr.t. van Bach. 2.
Passacaglia voor Orkest (1978) van
Detlev Müller-Siemens
22.45 Journaal
23.00 Zwemmen. Samenvattende re
portage van de westrijden die van
daag plaatshadden in Sofia in het
kader van de Europese Kampioen
schappen
23.30 Coda: Fantasia uit de sonate no.
8 van Platti door Guy Penson, cla-
vecimbel
WOENSDAG
17.55 Journaal
18.10 Lollipop, kinderprogramma
18.45 Clip Club
19.00 Ce soir, regionaal magazine
19.23 Boiy our la fëte, spelprogramma
19.30 Journaal
20.00 Les sentiers du monde, docu
mentaire-serie. Afl.: Les Berbères
du Maroc - la fiancée de la pluie,
filmdocumentaire over 3 generaties
Berbers in het Atlas-gebergte
21.10 Printemps en hiver (The Vete
ran and the Lady), tv-film van Jean-
Louis Colmant. Twee oude mensen
van in de zeventig worden verliefd,
de dochter van een van hen weet
niet goed wat ze er van moet den
ken
22.25 Hiroshima - Nagazaka, filmdo
cumentaire over de atoombom die
40 jaar geleden op deze plaatsen ge
vallen is
22.50 Journaal
WOENSDAG
11.30 Teletekst magazine
17.30 Mededelingen onem
17.45 Ciné vacances. Le petit Cid, af-
1.25
18.30 WWF
18.40 Extra scharf. Vandaag: Hogli
(Amelie Glienke)
19.00 Der Preis der Macht. Afl.:
Expeditie Cuba)
19.58 Heute im Ersten
20.00 Tagesschau
20.15 Alles oder nichts. Spel en show
met Max Schautzer. Vandaag:
Wolfgang Amadeus Mozart
21.00 Monitor, actuele reportage
21.45 Magnum, Amerikaanse detecti-
22.30 Tagesthemen
23.00 Premiere in Hiroshima. Her-
bert Sussan en de atoombom. Ge
sprek met Herman Sussan die als
eerste Amerikaanse cameraman
filmimpressie gaf van de ver-
WOENSDAG
10.00 Tagesschau en Tagesthemen
10.23 (ZW) Made in Germany - Ein
Leben für Zeiss
12.00 Umschau
12.10 Monitor
12.55 Persoverzicht
13.00 Tagesschau
•13.15 Teletekst-overzicht
14.40 Teletekst-overzicht
15.00 ARD-Vakantieprogramma:
(ZW) Fury, avonturen van een
paard
15.25 Fauna Iberica, Afl.17: Spechte
(1)
15.50 Wolff und Rüffel
16.00 Tagesschau
16.10 Arme Welt - Reiche Welt. Vom
Gluck der Bescheidenheit. Repor
tage over het geluk en het welzijn
van de mensen in de Derde Wereld
(herh.)
16.55 Janosik, Held der Berge, Pool
se avonturenserie over de legenda
rische roverhoofdman. Afl. 6
17.40 Nudnik. Flops pflastern
Weg, tekenfilmserie
17.50 Tagesschau
18.20 Das Haus am Eaton Place, ver-
olg
18.56 Programma-overzicht
19.00 Heute
19.30 (ZW) Made in Germany - Ein
Leben für Zeiss, Duitse speelfilm.
Film over het leven van professor
Ernst Abbe, het latere hoofd van de
wereldberoemde Zeiss Stichting.
Samen met Carl Zeiss ontwikkelde
Ernst Abbe de microscoop
21.15 WISO, sociaal-economisch ma
gazine
21.45 Heute-Journal
22.05 5 nach 10. Hiroshima - Erinnern
und Verdrangen, filmdocumentai
re. Aansl.: Discussie in de studio.
Aansl.: Heute
WOENSDAG
10.00 Zie Duitsland 1
13.15 Teletekst-overzicht
13.30 Einde
14.55 Programma-overzicht
15.00 Heute
15.03 Der Waschbar Rascal, teken
filmserie
15.30 Ferienkalender, vakantietips
16.05 Flugboot 121 SP tv-serie
16.30 Ein Affe im Haus, tv-serie. Afl.:
Alice der Schrecken der Diebe
17.00 Heute. Aansl.: Aus den Lan-
dern, regionaal overzicht
17.15 Tele-Illustrierte, gevarieerd ma
gazine. Vandaag: Vrijetijd. Entdec-
ken Sie Schlweswis und die Schlei
- mit Quiz
17.50 Rauchende Colts (Gunsmoke),
Amerikaanse westernserie. Afl.:
Vetter Henry. Aansl.: Heute-
Schlagzeilen
18.30 Das feuerrote bpieimoon. Das
Haus mit der Nummer 30, kinder
serie. Afl.5 Wo steekt denn Nicki?
19.00 Aktuelle Stunde: Regionaal
magazine met nieuws en sport. Met
om 19.45 Raamprogramma van de
regionale studio's
20.00 Tagesschau
20.15 Wanderungen durch die DDR,
documentaire-serie. Afl.: Mitten in
der Welt - Die Altmark
21.00 Rückblende: Portret van de
Oostenrijkse acteur Hans Moser
21.15 Mozart, tv-film. Nadat Mozart
teruggekeerd is uit Berlijn, wordt
zijn opera Cosi fan tutte zonder
succes opgevoerd. Financieel
dreigt Mozart's wereld in te storten
22.40 Reisewege zur Kunst: England
(2). Vandaag: Südostengland. Re
portage over een reis door drie
Zuid Engelse graafschappen: Kent;
Sussex en Surrey
23.25 19. Deutsches Jazzfestival
Frankfurt. Jan Garbarek, Shankar,
Trilok Gurtu en Zakir Hussain
00.25 Laatste nieuws
WOENSDAG
08.00 Tele-Gymnastik. (31)
08.10 Schooltelevisie
11.40 Einde
Nieuwe Pacific
'Het geloof is de titel en tevens
onderwerp van de vijfde afleve
ring in de documentaireserie 'De
nieuwe Pacific' over landen rond
de Stille Oceaan. In dit gebied
zijn alle grote wereldgodsdien
sten vertegenwoordigd: de islam
in Indonesië, het boeddhisme in
Korea, het hindoeisme op de Fiji
Eilanden en Bali, het christen
dom op de zuidelijke eilanden en
in de Verenigde Staten. In dit
deel van de wereld zijn missie en
zending bijzonder actief. Moder
ne communicatiemiddelen als
radio en tv worden bij de verbrei
ding van het geloof op grote
schaal ingeschakeld, met name
door de mormonen in Polynesië.
De katholieken in Korea en de
Filippijnen, oosterse goeroes en
leraren in de oosterse mystiek
daarentegen vestigen hun ash
rams en centra voor Zen-medida-
tie aan de Amerikaanse west
kust. In deze film wordt de vraag
gesteld wat het resultaat zal zijn
van deze wederzijdse beïnvloe
ding van oosterse en westerse
godsdiensten (Nederland 1,22.00
uur).
Brandpunt
KRO's Brandpunt zal vanavond
aandacht besteden aan de uit
spraak in de rechtszaak 'De
Terp'. In deze zaak staat de huis
arts van het Haagse bejaardente
huis 'De Terp' terecht wegens
moord op vier bejaarden. Vol
gens de arts gaat het in alle vier
gevallen om euthanisie. Verder
aandacht voor de afgelopen
weekeinde aangekondigde har
dere maatregelen van de Israëli
sche regering tegen Palestijnen,
die worden verdacht van terro
ristische praktijken gericht te
gen Israël. Tot slot een voorbe
schouwing op de reis van paus
Johannes Paules II naar ver
schillende Afrikaanse landen,
die van 8 tot en met 19 augustus
zal duren (Nederland 1, 21.35
uur).
Jane Fonda(links) in 'The Dollmaker'.
(foto pr)
The Dollmaker
De Evangelische Omroep her
haalt vanavond de eerder dit jaar
in twee delen uitgezonden Ame
rikaanse speelfilm 'The Dollma
ker', gebaseerd op de gelijknami
ge roman van Harriette Arnow.
In deze uit 1983 daterende film
speelt Jane Fonda, die voor deze
rol in 1984 een Emmy Award ont
ving, de wilskrachtige boeren
vrouw Gertie Nevels, die haar ge
zin in Detroit door de problemen
loodst, nadat haar man Clovis
(Levon Helm) daar een baan ge
vonden heeft.
1944. De oorlogsindustrie
draait op volle toeren. Het leven
in Detroit is niet wat Clovis Ne
vels, die het arme plattelandsle
ven in Kentycky heeft opgege
ven in de hoop een nieuw be
staan te kunnen opbouwen, wat
hij er van had gehoopt. Er bre
ken moeilijke tijden aan, waarin
zijn vrouw Gertie voor het gezin
met vijf kinderen het enige hou
vast is. Na de tragische dood van
haar dochtertje Gassie Marie
neemt Gertie haar toevlucht tot
het maken van poppen, wat de
redding van het gezin zal wor
den...
(Nederland 2, 19.37 uur).
Tijdsein
In Tijdsein, de actualiteitenru
briek van de EO, zal vanavond
aandacht worden besteed aan
een brievenactie van de Algeme
ne Christelijke Politiebond; de
op handen zijnde mijnstaking in
Zuid-Afrika; een bijdrage over
zure regen; de vergadering van
de Vaste Kamercommissie Antil
liaanse Zaken en een reportage
over het Wereld Jeugdfestival in
Moskou (Nederland 2,22.45 uur).
Leo Kool (NOS)
Voortbestaan
Nederlandse
documentaire
is in gevaar
HILVERSUM (GPD) - „Het
gaat niet goed met de tv-do-
cumentaire in Nederland".
Leo Kool, chef informatieve
programma's bij de NOS,
uitte vandaag zijn zorgen
over het voortbestaan van
de televisiedocumentaire.
Tijdens de presentatie van een
nieuwe reeks televisieprogram
ma's van de NOS zei Kool dat de
omroepen steeds meer zouden te
rugschrikken van het maken van
documentaires, omdat dit een dure
en arbeidsintensieve aangelegen
heid is, die bovendien geen hoge
kijkcijfers oplevert. Het grote pu
bliek zou weinig interesse hebben
voor informatieve programma's.
Leo Kool. (archieffoto)
Kool signaleerde dat de NOS een
van de weinige zendgemachtigden
is die nog tijd en geld steekt in het
maken van tv-documentaires. De
NOS-chef pleitte voor continuïteit
in maken van documentaires, niet
alleen om de informatieve waarde,
„maar het vervaardigen van docu
mentaires past ook in een filmtra
ditie die in Nederland gerenom
meerd is. Denk aan Joris Ivens...
Zonder deze programmamakers
zou de Nederlandse filmindustrie
een forse opdonder krijgen".
'Hill Street
Blues' bij
nominaties
voor 'Emmy'
LOS ANGELES (Rtr) - De omstre
den populaire televisieserie 'Miami
Vice', waarop kritiek is geleverd
omdat zij zo gewelddadig zou zijn,
heeft 15 nominaties gekregen voor
een 'Emmy', een onderscheiding
die voor de Amerikaanse televisie
is wat de Oscar is voor de speel
film.
Direct achter Miami Vice (over
de verrichtingen van een narcoti
cabrigade van de politie) komen
drie andere series van NBC (en de
NCRV), Cheers', overliet caféle
ven in Boston, en de politieserie
,Hill Street Blues' en (op de BRT)
de komische Cosby Show.
De Britse reeks „The Jewel in
the Crown" verzamelde zes nomi
naties, waaronder een voor Dame
Peggy Ashcroft als beste actrice.
De eveneens Britse Deborah
Kerr is voorgedragen als beste
vrouwelijke bijrol in „A Woman of
Substance".
17.25 Bric-a-Brac
17.35 The Wombles, kinderserie
17.40 Battle of the planets, kinderse-
18.00 Newsround, jeugdjournaal
18.10 Grandad, kinderprogramma
18.35 Zorro, tv-serie
19.00 Journaal en Weerbericht
19.35 Look East, regionaal magazine
20.00 EastEnders, tv-serie
20.30 The time of your life
21.10 In at the deep end snooker
player
22.00 Journaal en weerbericht
22.25 Matt Houston, Amerikaanse tv-
23.15 Goodtime George
23.45 Taxi, Amerikaanse serie
00.10 Recovery, informatieve serie.
Afl.: The gamble
00.35 Weerbericht
WOENSDAG
07.00 Teletekst
07.50 Breakfast Time
10.20 Huckleberry Finn, kinderpro
gramma
10.45 Why don't you? Kinderpro
gramma
11.05 Play school, kinderprogramma
11.25 Cricket: Natwest trophy -
kwartfinale
13.50 Journaal
14.05 Weerbericht met overzicht
de landbouw
14.10 Hokey Cokey, kinderserie
14.25 Cricket: Natwest trophy
kwartfinale
17.20 King Rollo, kinderprogramma
BBC 2
19.10 Laramie, tv-serie
20.00 No limits
21.00 Q.E.D., wetenschappelijk pro
gramma. Vandaag: Pozzuoli: Death
of a city
21.30 Making waves
22.00 Summer season: Pythons on
the mountain
23.30 Cricket: 4e testmatch Australië
- Old Trafford, hoogtepunten
23.50 Newsnight, actualiteiten
00.35 Weeroverzicht
00.40 Open University
WOENSDAG
07.30 Open University
08.20 Einde
10.00 Teletekst
13.30 Open University
14.20 Teletekst
17.15 Cricket: Natwest trophy
kwartfinale
21.10 Roving Report
21.40 American College Basketball
22.40 Sky Trax. Popmuziek
00.30 Sluiting
WOENSDAG
11.30 Sky Trax. Popmuziek
12.15 Sky Trax. Popmuziek
13.00 Sky Trax. Popmuziek
14.00 Prairie Habitat. Documentaire
14.15 Charfie Chaplin. Filmkomedie
14.35 World Games
15.30 Swiss Family Robinson
16.00 Sky Trax. Popmuziek
Anglia TV
18.15 Emmerdale Farm
18.45 News at 5.45
19.00 About Anglia
19.35 Crossroads
20.00 The Zodiac Game
20.30 Never the twain
21.00 Magnum
22.00 Taggart
23.00 News at ten
23.30 First Tuesday
00.30 Travelling man
01.30 Strands in a tapestry;
ting
WOENSDAG
18.30 Mr. Ed
19.00 The Lucy Show 10.25 An Orphan's Tale
19.30 Charlie's Angels 11.50 Cartoon Time
20.20 Learned friends. A Big Deal 12.00 Fireball XL5
12.30 About Britain
13.00 Storytime
13.10 Our backyard
13.30 Whose baby?
14.00 News at One
14.20 Anglia News and Weather
14.30 A country practice
15.30 Hair
16.00 Take the High Road
16.25 Anglia News
16.30 Sons and daughters
17.00 Storytime
17.10 Victor and Maria
17.20 Fraggle Rock
17.50 Razzmatazz
18.00 Musicbox
19.00 L'oeil apprivoisé, documentaire
19.22 Chansons sans vide ...il y a dix
ans!, amusement met Rika Zarai
19.47 Temps present, documentaire
20.52 L'old school band a la nouvelle
Orleans
22.00 Nieuws
22.30 Mes petites amoureuses, film
van Jean Eustache over de jonge
Daniel, die door zijn grootmoeder
op het platteland is opgevoed en bij
zijn moeder in de grote stad gaat
wonen. Daar maakt hy kennis met
het verschijnsel meisjes. Met Mar
tin Loeb en Ingrid Caven
00.30-2.00 Musicbox
WOENSDAG
08.00-18.00 Musicbox
DINSDAG 06 AUGUSTUS
Hilversum 1
Na 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. VPRO:
18.06 Boeken. 20.03 Het Evenement.
21.02 Buiten Beeld. 22.02 Het be
richt. NOS: 23.07 Met het oog op
morgen. VARA: 00.02 De nacht
klinkt anders. 02.02 Groot licht.
05.02 Werklicht
Na 18 uur 18.00 Nws. 18.10 Het jour-
nalistenforum. 19.00 TROS Klan
tenservice. 20.00 Nws. 20.03 Muziek
hoorspel. 22:03 Finale. 22.30
22.35 De planteneter, hoorsp. (15 en
16). 23.00 Proeflokaal. Vandaag: In
wonende ouders
Hilversum 3
Na 18 uur
NOS: Ieder heel uur nws. 18.04 De
avondspits. VARA: 19.02 Dubbellis-
jes. 20.02 Popkrant. 21.02 Moon-
dogs. 23.02 Morgen gebeurt het
Hilversum 4
Na 18 uur
NOS: 18.00 Nws. NCRV: 18.02 Met
hart en mond en handen, lied en
meditatie. 18.15 Muziek in vrije tijd.
19.15 Entr'acte. 19.30 Pianosonates
van Haydn. 20.03 Radio Symfonie
Orkest Saarbrücken. 21.38 Kamer
muziek. 22.30 Historische orgelop
namen (10). 22.10 Kamermuziek.
23.50 Muziek voor barokviool en
klavecimbel
Hilversum 5
Na 18 uur
18.30 De berg heeft een muis ge
baard. NOS: 19.00 Nieuws voor bui
tenlanders. (19.00 Turks. 19.10 Ber
bers. 19.20 Marokkaans-Arabisch.
19.30 Spaans)
Omroep Rijnland
16.30-17.30 Leiden Lokaal
17.30-18.30 Nieuws en Aktualitei-
ten
18.30-19.30 Geestelijk leven
7.03 Veronica komt naar je toe... Met
om: 7.03 Ook Goeiemorgen. (7.30 en
8.30 Veronica Nwsradio.) 9.03 Mu
ziek terwijl u werkt. 10.03 Neder
land Muziekland. (10.30 Veronica
Nwsradio.) 12.03 Will Wil Wel.
NCRV: 14.03 Kletsmajoor. 14.15
Douce France. 14.30 Logies en ont
bijt. 16.03 Van eigen bodem. 17.03
Hier en Nu-woensdagmiddagmaga-
zine. 17.55 Mededelingen
Hilversum 2
Voor 18 uur
VARA: 7.00 Nws. 7.06 De Wekkerra
dio. (7.06 en 8.11 Dingen van de dag.
7.30 en 8.00 Nws.) 8.30 Nws. 8.33 Het
archief. 9.00 Muziek, merk Malando.
09.30 Nws. 9.33 Hoor Haar! 10.30
Nws. 10.33 Over de schreef, hoorsp-
.serie (2). 11.30 Nws. 11.33 VARA's
natte zomer. (OVERHEIDSVOOR
LICHTING: 12.16 Politie nu. 12.26
Mededelingen voor land- en tuin
bouw. 12.30, 13.00 en 13.30 Nws.)
14.00 De Schuurpapier. 14.30 Nws.
14.33 Opklaringen (14.40 Willem
Wilmink's vervolgverhaal.) 15.30
Nws. 15.33 Leef-tijd-genoeg. 16.00
Tony van Verre ontmoet Gommert
de Kok (8). NOS: 16.30 Nws. 16.33
NOS-Ombudsman. EO: 17.30 Nws.
17.36 Tijdsein
Hilversum 3
voor 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. EO:
7.03 Ronduit music-time. 9.03 Go
spelsound. 10.03 Muziek motief.
11.03 Country trail. VPRO: 12.03 De
Wilde Wereld. 15.03 Ronflonflon
met Jacques Plafond. NOS: 16.04
De Nationale Hitparade
Hilversum 4
NCRV: 7.00 Het levende Woord.
7.10 Preludium. 8.00 Nws. 8.02 Pla-
tennws. 8.45 Te Deum Laudamus.
9.15 Onder de Hoogtezon. 10.00 Ka
mermuz. 10.30 De Hohe Messe
BWV 232 van Bach. 12.40 Promena
de. Promenade Ork. 13.00 Nws
13.02 Liederen voor sopraan, alt, te
nor, bariton en piano. 13.35 Orgel
concert. AVRO: 14.00 Telefoonnum
mer 035-39211. 15.30 Puur cultuur
Oude jazz en klassieke randgebie
den. 15.45 Muziektheater. Fragmen
ten uit Ruddigore, Sullivan. 16.30
Kasteelconcert. Contrabas en klave
cimbel.
Hilversum 5
NOS: 09.03 NOS-Sportief. 9.25 Wa
terstanden. TELE AC: 9.30 Onder
houd fiets. Les 2. RVU: 10.00 Lees
voer. 10.30 Einde. TROS: 17.30 Tai-
land
Voor ik met vakantie ging heb ik
het verlanglijstje van mijn dochter-
je Janna voor haar zevende ver
jaardag geciteerd, zoals zij dat ei
genhandig had geschreven. Met al
le fouten die een eersteklasser
(groep drieër moet ik tegenwoordig'
zeggen) na tien maanden schrijfon-
derricht nu eenmaal maakt. De
fouten waren veelal fonetisch, dus
'barbiékliren' inplaats van 'bar-
biekleren', 'snoopy spulun' in
plaats van 'snoopy spullen', 'lidol
boerdurrij poonie' inplaats van
'little boerderij-pony', 'een knufol-
tje' inplaats van 'een knuffeltje'.
De 't' kreeg steeds de voorkeur bo
ven de 'd' waar je ook een 't' hoort,
dus 'speltjes', 'haarbant' en 'te-
mant'. Anderzijds zegt ze, zoals het
hoort, 'snoepie', maar kennelijk
heeft ze de naam vaak genoeg gele
zen om te weten dat je het schrijft
als 'snoopy'. Maar de dubbele let
ters leverden nog problemen op:
'weker' inplaats van 'wekker', 'spu
lun' inplaats van 'spullen', 'slape
pop' in plaats van 'slappe pop'.
Ik vind het knap dat je, na tien
maanden, al in geschrifte geheel
duidelijk kunt maken wat je wilt,
en ik vroeg mij af of ik, toen ik 7
jaar was, dezelfde soort fouten
maakte of weer heel andere. Het
taalonderwijs is in de loop van de
laatste vijftig jaar immers aan
zienlijk veranderd en verbeterd, ik
kijk althans met jaloezie naar het
soort boekjes waaruit mijn kinde
ren tegenwoordig leren, en ik merk
met voldoening dat ze het allebei
nog steeds leuk vinden om naar
school te gaan. Helaas waren mijn
ouders niet zo bewaarderig, even
min als de ouders van mijn vrouw,
dus van onze verlanglijstjes of
briefjes uit 1937 en 1952 is niets be
waard gebleven.
Gelukkig bleken nogal wat lezers
en lezeressen ouders te hebben ge
had, of te zijn geweest, die minder
weggooierig waren, want ik kreeg
21 brieven met voorbeelden van
verlanglijstjes, briefjes of opstel
letjes van 7- of net-8-jarigen, date
rend van 1893 tot 1985. Maar de
schrijfproeven uit de jaren '50 en
'60 vormden toch de meerderheid.
Het intessantst zijn natuurlijk de
oudste briefjes, en daar wil ik in
deze Trijfel mee beginnen. Het oud
ste voorbeeld is me toegestuurd
door de heer of mevrouw G. Hag-
tingius uit Soestdijk, die 'een klad
je van een jongetje van ongeveer 7
jaar, in 1893 geschreven, voor z'n 2
jaar jongere broertje, die schijn
baar z'n hoofd stootte' bijsloot. In
potlood, en in lopend schrift, staat
„Midel van de wijze Jopie. Jopie
wil geen kouwd water hebben op
zijn hoofd als hij zij hoofd gestoot
heeft."
Daaronder, onder een streepje:
„Voor de dokter".
De heer P. J. van Dokkum uit
Arnhem stuurde in fotokopie het
opstel onder de titel 'Ons lijf op dat
zijn vrouw Sietske op 1 december
1915 als 7-jarige schreef op de lage
re school in de 2de van Swinden-
straat in Amsterdam. Kennelijk
met inkt, in lopend schrift, heel
netjes (tussen de lijntjes!) geschre-
„In ons lijf hebben wij bloed, dat
bloed maakt je lijf van melk. as je
een glas melk drink als je het dan
op drink dan maakt je lijf er bloed
van. nou ga wij eten. alsdat eten op
is dan moetje nodeg. dan ga je toch
naar de ws. je lijf ziet er mooi uit
dat zegt de juffrouw, ik weet niet
hoe hij er uit ziet beenen in lijf. en
is het uit."
Van Sietskes tweelingbroertje
Max is ook zijn opstel over 'Ons lijf
bewaard gebleven, met zinnen als:
„aan ons hoofd hebben wij wenk-
brouwen en daar wenken wij mee".
Mevrouw A. I. Hudig-Moes uit
Bilthoven bleek uit datzelfde jaar,
1915, nog een wenslijstje te hebben
dat zij (in potlood) schreef toen zij
een half jaar op de lagere school
zat. Zij schreef toen niet in lopend
schrift, maar in druklettes,- de klei
ne letters, precies zoals zij op het
aap-noot-mies-leesplankje staan
afgedrukt. Haar 'wensleist' luidde:
„een dik boek met een vur haal.
teek kun boek.
kaalendur.
bal.
sprig tou.
ver ruv doos.
album,
liem.
kulr doos.
brom tol."
U herkent de woorden 'verhaal',
'tekenboek', 'springtouw',
'verfdoos', 'lijm' en 'kleurdoos', on
danks de fouten, die in menig op
zicht aan die van mijn dochtertje
Janna doen denken: 'spulun' - 'ver
ruv', 'kaalendur' - 'boerdurrij'. Al
leen wou Janna in 1985 een 'kale-
der', en Anneke Moes wou in 1915
een 'kaalendur'!
