'De belangen van de Nederlandse vissers werden versjoemeld' Opleving racisme bij traditioneel tolerante Denen Reportage EG-quota en overbevissing dreigen visserij lam te leggen Achtergrond Vervolging van en moord op joden schuld' PAGINA 10 DINSDAG 6 AUGUSTUS 1985 Het zijn sombere tijden voor de Nederlandse visserij. De vis die dit jaar door de Nederlandse kotters in EG- verband mag worden opgevist, is al bijna uit het water gehaald. Veel vissers vrezen dat ze aan het eind van de zomer met hun dure schepen aan de wal moeten. Voor hun bedrijven zou dat de nekslag betekenen. Zij geven de schuld aan de overheid die jarenlang een erg slecht beleid zou hebben gevoerd. Door niet in te grijpen is de vloot veel te groot geworden en is er een overbevissing ontstaan die oogluikend is toegelaten. Dat wreekt zich nu na jaren het EG-quotabeleid echt effectief wordt en regels strikt nageleefd moeten worden. Op de jaarvergadering van de Nederlandse Vissersbond, enke le weken geleden in Alkmaar, werd overigens ook de hand in eigen boezem gestoken. Het ont breekt de vissers te vaak aan soli dariteit, zei voorzitter Klaas Hoekstra. De bond wil maatrege len zoals beperking van het mo torvermogen per kotter tot twee duizend PK en andere dwingen de voorschriften, die de hele be drijfstak ten goede moeten ko- Op dezelfde vergadering zei plaatsvervangend directeur-ge neraal Van der Lely van de direc tie Landbouw en Voedselvoor ziening dat er minstens 75.000 PK aan vangstcapaciteit moet af vloeien. Vissers die het langs de legale weg niet langer kunnen bolwerken, moeten overwegen te stoppen, betoogde Van der Le ly. ter aangedrongen op een beper king van het motorvermogen van kotters tot tweeduizend PK. De minister liet toen al weten, dat hij daar niet voor voelde. Hij wilde aan de vissers zelf overla ten met wat voor schepen ze hun aandeel wilden opvissen. Naar de overtuiging van Hoek stra is dat een van de oorzaken van de huidige misère. Ondanks afspraken over quota werd vanaf 1977 maar raak gevist. Controle van de overheid was er nauwe lijks en de vissers vonden tal van wegen om onder de rammelende bepalingen uit te komen. De Al gemene Inspectiedienst (AID), die in alle vissershaven contro leurs heeft, hoefde van de over heid niet in te grijRen in het 'grij ze circuit', dat oogluikend werd toegestaan. i het eind van de zomer met hun dure schepen aan de wal moeten. door Take Zijlstra Sommige vissers zouden dat wel willen, maar achten dat uit gesloten omdat saneringsrege lingen 'bedroevend' zijn. "Het is dus vissen of zinken", aldus een Harlinger visser. Een collega van hem voorspelt oorlog in de ha ven als de kotters gedwongen aan de wal komen. Anderen den ken dat het allemaal wel mee zal vallen. Door ruiling van quota (toegestane hoeveelheden te van gen vis) met andere landen, is het Nederlandse quotum van ver scheidene soorten al wat uitge breid. De optimisten verwachten dat er middelen worden gevon den ojn het hele jaar nog wel te kunnen doorvissen. Dat neemt echter de problemen op de lange duur niet weg. Hieronder een aantal aspecten en meningen over de toestand in de visserij. Wie iets van de huidige situatie wil begrijpen, moet met voorzit ter Klaas Hoekstra van de Vis sersbond even terug naar 1976, toen de EG-landen het zoge naamde Haagse akkoord sloten om tot een gezamenlijk visserij beleid te komen. Er was toen net in de jaren 1974, '75 en '76 een saneringsronde geweest onder de Nederlandse vissers, waar door een vermogen van 40.000 PK uit de vloot verdween. Visrechten In 1976 begonnen de EG-lid- staten aan de moeizame onder handelingen over visrechten en quoteringsmaatregelen, waarbij bleek dat de Nederlandse vis sersvloot, de modernste en best uitgeruste van Europa, fors zou moeten inleveren. Vreemd ge noeg lagen echter Denemarken en Engeland het meest dwars. Er kwamen wel afspraken over quo ta, maar pas op 25 januari 1983, zeven jaar later, werd in de Euro pese Raad van Ministers over eenstemming bereikt over het to tale EG-visserijbeleid. Sommige vissers zijn nog steeds van mening, dat de belan gen van Nederland bij de EG-on- derhandelingen zijn versjoe- meld. De Nederlandse vloot zou dertig procent minder mogen vangen. Duidelijk werd in iedere geval wel, dat er aan vangstbe perking gedaan moest worden. Volgens Hoekstra heeft de vis sersbond al in 1976 bij de minis- De vissers moesten hun vang sten wel opgeven, maar dat mocht tot 48 uur na aankomst ge beuren. Specificatie van de vis vond niet plaats. De vissersbond heeft toen de leden nog steeds voorgehouden, dat ze niet moes ten investeren in grotere en zwaardere schepen, omdat de toekomstige vangstquota daar geen ruimte voor zouden bieden. Bij heel veel vissers kwam dat ongeloofwaardig over. Controle was een theoretisch begrip. Bo vendien kwam er een opleving in de visstand, die voor goede be sommingen zorgde. Opdrachten "Er werd maar raak gevist", zegt Klaas Hoekstra. In 1978 kwamen de opdrachten voor de bouw van nieuwe schepen goed los, zodat de vloot in 1979 al weer met 100.000 PK was gegroeid. "De overheid werkte dat nog eens extra in de hand door het royaal geven van WIR-premies". In de negen jaar na het Haagse akkoord is de vangstcapaciteit met maar liefst 218.000 PK uitge breid. Hoekstra: "Dat is totaal uit de hand gelopen. Er worden nu al kotters gebouwd met een ver mogen van meer dan 4000 PK. Dat is een heel slechte ontwikke ling". Hij heeft er dan ook begrip voor dat er hier en daar wrijving is ontstaan tussen vissers onder ling: "Wie zich de afgelopen ja ren een beetje heeft beheerst en niet heeft uitgebreid, wordt ge straft. Wie wel steeds meer ging vissen en nu over grote kotters beschikt, mag ze houden van de overheid. Dat is te vergelijken met rijders door het rode stop licht. Zij krijgen in dit geval de beloning en wie stopte, krijgt straf'. Hoekstra zou het dan ook in al le opzichten een terechte maatre gel vinden als een beperking van het motorvermogen tot 2000 PK dwingend wordt opgelegd: "Vis sers die daar overheen zijn ge gaan, hebben doelbewust risico's genomen. Zij moeten de gevol gen dan ook accepteren". Hoek stra weet overigens te melden, dat negentig procent van de vis sers voor zo'n maatregel is. Het is wel duidelijk dat de tegenstan ders in de hoek van de reders met grotere schepen gezocht moeten worden. Inmiddels heeft de minister wel beslist dat er geen nieuwe li centies voor kotters worden uit gegeven. Veel effect heeft dat volgens Hoekstra direct nog niet. Voor 1 januari jongstleden ver strekte bouwopdrachten voor kotters mogen namelijk nog wor den uitgevoerd, mits voor 1 mei 1986 met de bouw is begonnen. Er zouden nog zo'n vijftig kotters in bestelling of in aanbouw zijn. Moeilijkheden Vorig jaar begonnen de moei lijkheden eigenlijk pas goed dui delijk te worden, toen andere EG-landen Nederland op het matje riepen voor overtreding van de voorschriften Sommige visgebieden werden al gesloten verklaard, terwijl er nog nauwe lijks was gevist. Onjuiste opgave door vissers van de herkomst de de c ken. Gevolg was een plotseling veel strengere controle door de AID. Sinds 1 april moeten de n een logboek bijhouden waar ze precies gevist hebben. Bij aankomst in de ha ven moeten nu meteen de vangstformulieren worden inge leverd. Ook op de afslagen moet nu duidelijk worden aangegeven uit welke gebieden de vis van daan komt. Nauwkeurig wordt ook de hoeveelheid per soort bij gehouden. Verder worden de maaswijdten van de netten nauwlettend door de AID-con- troleur gemeten en dan is er nog een veel intensievere controle op zee. Veel vissers voelen zich door die verscherpte controle in het nauw gedreven. Die onvrede wordt versterkt doordat de vissers de overtui ging hebben, dat in de andere EG-landen geen sprake is van strengere controle. De Neder landse AID heeft al verweg de meeste vissers voor de rechter gebracht, terwijl naar de buiten landers nauwelijks wordt geke ken, zo luidde he^-verwijt on langs op de jaarvergadering in Alkmaar. Groep s quotum De vissers zijn er inmiddels wel van doordrongen dat de overheid niet zal aarzelen het vis sen te verbieden als het Neder landse quotum is opgevist. Er wordt echter ook door staatsse cretaris Ploeg aan meegewerkt nog zoveel mogelijk uitbreiding van het quotum binnen te halen door ruil met en aankoop van quota van de EG-partners. Dat kan, want, om een voorbeeld te noemen, Engeland beschikt over een quotum schol en tong dat de Engelsen in een jaar nooit zelf kunnen opvissen, terwijl Neder land deze keer wel wat haring kan missen. Ook onderlinge quo- tumruil tussen vissers in Neder land kan hier en daar wat ruimte bieden. De vissers zelf proberen hier en daar al nieuwe wegen te vin den, zoals de 130 van de 160 Ur- kers, die verenigd zijn in de Pro ducentenorganisatie Oost. Zij hebben hun persoonlijke quota in een gezamenlijke pot gestopt. Het groepsquotum biedt moge lijkheden voor een betere verde ling en voor betere afspraken over stillig-regelingen en vistijd- beperking van de Urker vissers. In Harlingen en Lauwersoog zou een dergelijke maatregel echter nauwelijks effect hebben gezien het kleine aantal Noordzeevis sers met kotters van meer dan 1000 PK en met een volledig quo tum voor rond- en platvis. Volgens waarnemend direc teur Willem de Bois van de Urker visafslag moet de oplossing uit eindelijk toch gevonden worden in beperking van het motorver mogen en vooral goede onderlin ge afspraken binnen de Neder lands visserij. De Bois is er van overtuigd dat de bedrijfstak in 1987 de hele toestand onder con trole zou kunnen hebben. De Bois ziet nog niet direct gebeu ren dat de kotters vroegtijdig dit jaar aan de kant komen te liggen. "Als het wel zo is, is dat ramp zalig voor de hele visserij, inclu sief de visverwerkendê indus trie", aldus De Bois. Volgens hem komen er dan ook grote pro blemen met de handel en de af zet en hij vreest dat de groeiende exportmarkt in korte tijd naar de knoppen wordt geholpen. "Er zijn honderden arbeidsplaatsen mee gemoeid, Ik kan me nauwe lijks voorstellen dat men het zover laat komen". De Bois stelt, dat de vissers juist in de laatste weken van het jaar de winst bin nen moeten halen: de rest van het jaar vissen ze voor de olie en voor de bank". Duitse vlag Germ, Ype, en Murk van der Veen van de kotter Harlingen 60 (1400 PK) laten er geen twijfel over "bestaan dat hun kotter niet een paar maanden aan Öe kant kan liggen. Zij kondigen dan ook aan, hoe dan ook, door te blijven vissen. Onlangs zijn vijf Urker vissers al onder Duitse vlag gaan varen en de gebroeders Van der Veen hebben hun gedachten er al eens over laten gaan om onder Engelse vlag te gaan vissen. Ze willen best meewerken aan aller lei regelingen, als duidelijk is dat alle andere vissers zich daar ook aan houden. De Van der Veens beginnen overigens nog dit jaar zelf een visverwerkingsbedrijf met visrestaurant aan de Harlin ger haven, ook al om naast de visserij nieuwe wegen in te slaan. KOPENHAGEN - De Deense be volking, die sinds lang geldt als een van de tolerantste van Europa, worstelt met een opleving van ra cisme en gewelddaden tegen de buitenlanders die in Denemarken hun toevlucht hebben gezocht. Aanslagen met brandbommen en confrontaties met de politie leid den vorige week tot arrestaties, ge wonden en bezorgdheid onder re geringsleiders van een van de qua bevolkingssamenstelling minst uiteenlopende landen van Europa. Premier Poul Schlüter drong er dit weekeinde bij de Denen op aan om in gezinsverband en met vrien den en kennissen over de inciden ten te spreken, teneinde 'opvattin gen te verdedigen waarvan wij dachten dat zij gevestigd waren'. Hij beloofde vluchtelingen en im migranten, die sinds twee bomaan slagen van verleden maand in Ko penhagen problemen ondervin den, dat de Denen hen met 'waar digheid en respect' zullen behan delen. De moeilijkheden dateren eigen lijk al van 1983, toen een liberale door Stephen Miller/AP asielwet werd aangenomen waar door de stroom buitenlanders uit het Midden-Oosten en uit andere gebieden zichtbaar toenam. Bom aanslagen als van de 22ste juli in de hoofdstad. Kopenhagen, die wer den opgeëist door een sji'itische or ganisatie, bleven de 5 miljoen De nen tot dusverre echter bespaard. Diezelfde week vielen ongeveer 400 jongeren in de Deense haven stad Kalundborg met stenen en flessen een hotel aan waarin vluch telingen waren gehuisvest. Twee politiemannen liepen snijwonden op en zes jongeren moesten wor den behandeld nadat zij door poli tiehonden waren gebeten. Jongeren die bij de acties betrok ken waren, verklaarden tegenover verslaggevers ontevreden te zijn - over 'privileges' die buitenlanders zouden krijgen, zoals nieuwe fiet sen. Zij zeiden verder bezwaren te hebben tegen de omgang van Deense meisjes met buitenlanders en bezorgd te zijn voor verminde ring van hun kansen op de arbeids markt. De avond daarop werd het hotel voor de tweede maal aangevallen en kwamen 200 jongeren tegen over 50 politiemannen met honden te staan. Een hotelgast liep snij wonden op. Minister van justitie Erik Ninn- Hansen verklaarde dat er sprake leek te zijn van 'escalerende onrust gericht tegen vluchtelingen en im migranten'. Hij gaf de politie op dracht om bij enkele tientallen vluchtelingencentra in het gehele land het toezicht te verscherpen. Korte tijd later werd een benzi nebom door een ruit van het cen trum in Kalundborg gegooid, maar de brand kon snel worden geblust. De daders lieten buiten het cen trum pamfletten achter waarin bui tenlanders gemaand werden 'naar huis terug te keren'. Een kleine kruidenierszaak van een Pakis taanse immigrant in Kopenhagen werd in diezelfde tijd door een brandbom in de as gelegd. In het plaatsje Haderslev bedreigde een soldaat twee Iraanse vluchtelingen met een geladen geweer, voordat hij door een derde Iraniër werd ontwapend. Afgelopen zaterdagavond viel in de stad Valby een jonge man een Iraanse vluchteling aan met een ketting. Verder werd een steen ge gooid door een ruit van een hotel met vluchtelingen. Leden van de jeugdafdeling van de Deense Conservatieve Partij de monstreerden vrijdag in Kalund borg voor de zaak van de vluchte lingen en ontsnapten ternauwer nood aan verwondingen toen een vrachtwagen op hen inreed. Afge lopen donderdagavond werd een Palestijn die reeds 18 jaar in Dene marken woont, in de omgeving van de stad Holbaek voor de tweede maal in een week aangevallen. De voormalige socialistische mi nister van justitie Ole Espersen stelde verleden week voor om ie dere vluchteling die naar zijn ge- boorteland wenst terug te keren, te helpen met een vergoeding van 50.000 kronen (ongeveer 15.800 gul den). Voordat de asielwet van 1983 van kracht werd, werden jaarlijks slechts 500 vluchtelingen toegela ten. De nieuwe wet bepaalt echter dat iedereen die naar Denemarken komt en om asiel verzoekt, op voorlopige basis wordt toegelaten. Dit heeft ertoe geleid dat in de an derhalf jaar die sindsdien zijn ver streken, ruim 6.000 vluchtelingen zijn gearriveerd, voor het grootste deel uit Iran. Ondanks deze toena me schat de regering het aantal vluchtelingen in het land op slechts 9.500 tot 10.000. Van de negen politieke partijen die Denemarken rijk is, voert al leen de Progressieve Partij van Mogens Glistrup openlijk campag ne tegen vluchtelingen en buiten landers. De controversiële politi cus, die in het verleden werd ver oordeeld wegens opzettelijke be lastingontduiking, verklaarde op een persconferentie dat hij 'niet wenst dat Denemarken wordt opengesteld voor de mohamme daanse godsdienst, met alle mes sentrekkerij, verdovende midde len en andere toestanden die daar uit voortvloeien'. De Deense natie stelt echter tra ditioneel prijs op haar vermeenden verdraagzaamheid. In Kalundborg en elders is openlijk voor de bui tenlanders betoogd en de slachtof fers van racistische gewelddaden steun toegezegd. Een televisieverslaggever is op grond van de anti-discriminatie wetgeving in staat van beschuldi ging gesteld, omdat hij twee jonge ren uit Kopenhagen interviewde die zwarten en Pakistanen vergele ken met wilde dieren. De zondageditie van de Berlings- ke Tidende had een interview met Schlüter waarin deze verklaarde dat 'de gebeurtenissen van de afge lopen week duidelijk maken dat de Deense tradities van tolerantie, menselijk begrip en anti-racisme zich niet zelf in leven houden'. "Wij moeten niet alleen maar naar deze droevige gebeurtenissen op de televisie kijken of in de krant erover lezen", aldus de premier, die schatte dat ongeveer 99,5 pro cent van de Denen gekant is tegen het recente geweld. "Wij dienen er met gezinsleden en kennissen over te spreken en bij te dragen aan de verdediging van de waarden waar van wij dachten dat zij gevestigd Poul Schlüter: 'We moeten 1 opvattingen verdedigen we dachten dat ze gevestigd wa ren(foto AP» (Van onze redactie geestelijk leven) Rechter-commissaris J. van Aerde van de arrondissements rechtbank in Zwolle zal een theo loog en een gezaghebbend per soon uit joodse kring raadplegen om de vraag te beantwoorden of het Zwolse evangelistenechtpaar Lucas en Jenny Goeree uitlatin gen heeft gedaan die beledigend zjjn voor joden. Het gerechtelijk vooronderzoek dat mr. Van Aer de op het ogenblik instelt volgt op een aanklacht van de organi satie die zich ten doel antisemi tisme te bestrijden. De rechter-commissaris heeft de Goeree's laten weten, dat zij zelf een deskundige kunnen aan wijzen die het verslag van de theoloog en de joodse deskundi ge - waarvan zij te zijner tijd een afschrift krijgen - mag beoorde len. Als dit verslag klaar is, wil de rechter de beide evangelisten ook persoonlijk horen. Dat vér hoor zal na eind september plaats hebben. De verdenking tegen Lucas en Jenny Goeree is, dat zij in maart van dit jaar in Harderwijk uitla tingen openbaar hebben ge maakt die voor joden om rede nen van ras, godsdienst of le vensovertuiging beledigend wa ren. Zij konden dat weten of re delijkerwijs vermoeden. Gedoeld wordt op een artikel onder de kop 'Wat moet ik?' in het blad Evan, een 'gospelblad' van de 'Evangelieprediking van Lucas en Jenny Goeree', dat eens in het kwartaal verschijnt. Daar wordt, volgens de aan klacht, gesteld, althans de in druk gewekt dat de vervolging van en moord op de joden is te wijten aan hun keuze tegen Je zus Christus en dus hun eigen schuld is. Evangelist Goeree zet in het bewuste artikel uiteen, dat de jo den in het proces tegen Jezus voor geen rede meer vatbaar wa ren en kozen voor de misdadiger Barabbas en de verwerping van de rechtvaardige. "De joden zijn bereid een zeer hoge prijs te be talen voor de dood van Jezus. De hele menigte roept: Zijn bloed kome over ons en over onze kin deren! Zij roepen daarmee een vreselijk oordeel over zich uit. Dit oordeel heeft hen achter volgd door de hele geschiedenis heen. Ze zijn gehaat, vervolgd, op beestachtige wijze uitge moord. Jaarlijks worden we er weer mee geconfronteerd. Via de tv worden deze verschrikkingen de huiskamers binnéngebracht. Het is afschuwelijk". "Het bloed van Jezus, dat ver goten werd om hen te verlossen, hebben de joden tot hun vernie tiging over zich uitgeroepen. Zij hebben hun verlosser vermoord. Ze hebben het leven verworpen en de dood gekozen. Vrede, ver lossing, voorspoed, gezondheid, blijdschap erf vreugde, alles wat een mens zich maar wensen kan, heeft God met zijn volk voorge had. Hij wilde het een hemel op aarde geven. Maar zijn volk heeft niet gewild. Geen volk zou in staat zijn geweest om Israel enig kwaad te doen als het zijn vrede vorst had erkend. De joden zou den geen prooi voor de volkeren zijn geworden als zij hun messias hadden aangenomen. Als zij ge wild hadden, waren zij geen schouwspel voor de hele wereld geworden. Hun vijanden zouden over hen geen macht gehad heb ben. Maar nü hebben hun vijan den wel macht over hen". In het slot van zijn artikel stelt Goeree, dat God de algehele ver nietiging van zijn volk niet toe staat. "Hij heeft een grens ge steld. Er komt een tijd dat de jo den zullen merken, dat God naar hen omziet. Dan zal de hele we reldpolitiek voor Israel moeten buigen, voor de God van Israel. Het is nü de tijd dat God^mziet naar de heidenen, naar ons, naar Nederland. Want geen mens is goed. Wij hebben allemaal ge zondigd en zijn daardoor de dood schuldig. Maar de straf die wij verdiend hebben heeft Jezus gedragen aan het kruis. Het is de losprijs om de me.TS vrij te kopen uit de slavernij van zonde, ziekte en dood. Hij heeft de schuld be taald van de grootste moorde naar tot aan de kleinste kruimel dief toe". De Leidse theoloog dr. H. Berkhof bestempelde desge vraagd in een kort commentaar de opvattingen van het Zwolse evangelistenpaar als een 'ontzet tende dwaalleer'. Leiden en Voorschoten Behalve met evangelisatie van huis tot huis en 'open avonden met samenzang en evangeliepre diking' houden de Goeree's zich regelmatig bezig met 'open weekeinden voor iedereen, chris tenen en niet-christenen, jong en oud, alleenstaanden en gezin nen'. "Het is fijn om samen naar de boodschap van de bijbel te luisteren. Door de prediking worden mensen versterkt in hun geloof en geïnspireerd om te vol harden in het doen van Gods wil. Zieken worden genezen en ge- bondenen bevrijd. De bijbel gaat voor u leven als u zo'n weekend meemaakt". Zo belooft hun pro- Overigens heeft een conferen tie-oord in Driebergen een week einde met Lucas en zijn vrouw afgezegd toen een aanklacht te gen hen was ingediend. Deze maand zijn de Goeree's met een team van negen mede werkers actief in Leiden en Voorschoten. Deur aan deur pro beren zij hun 'gospelblad' aan de man te brengen. Op de vraag 'waarom langs de deuren?' zei Lucas: "Naast de massale benadering willen wij ook persoonlijk met mensen in contact komen, juist nu velen eenzaam zijn en gebukt gaan on der contactarmoede. Het evange lie wil een persoonlijke relatie tussen God en mensen tot stand brengen. Dit nieuwe leven heeft God bereid voor ieder die het wil aanvaarden. Het leven begint bij Jezus". Wereldraad. Het Centraal Comité (algemeen bestuur) van de Wereldraad van Kerken, in de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires bijeen, heeft de Ameri kaanse mevrouw Ruth Sovik (56), secretaris van de wereldor ganisatie van jonge christen vrouwen, benoemd tot directeur van de Wereldraad-afdeling voor gerechtigheid en dienst, als op volger van haar landgenoot Arie Brouwer. Brouwer werd begin dit jaar benoemd tot secretaris generaal van de Amerikaanse Raad van Kerken. Mevrouw So vik (getrouwd, drie kinderen) is luthers. Hervormde Kerk: beroepen te Geldermalsen J. Bezemer Westkapelle.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 10