LEIDSCH
DAGBLAD
F.XTRA
Reddingsplan
raffinaderij
op Curagao
Spaanse kerncentrale vol gebreken
Uitkijken met waarnemer
100.000ste
Rolls-Royce
Venezuela: 'Nederland
moet ook meebetalen'
Arrestaties na moord op advocate
Mogelijk onderzoek
naar peb in motorolie
Van Aardenne over controle op bedrijfssteun
Vliegtuig met
160 personen
neergestort
ZATERDAG 3 AUGUSTUS 1985
OPGERICHT 1 MAART 1£
No. 37771
HET CONTACT VERLOREN?
NEEM NU EEN ABONNEMENT!
3 per maand 22.10
per half |aar 131.40
(alléén mogelijk met automatische betaling)
per jaar 250.90
per kwartaal 65,70
(uw voorkeur aankruisen)
Naam
Straat
(i.v.m. controle bezorging)
CREWE (AP) - In Crewe werd
gisteren de 100.000ste Rolls-
Royce gepresenteerd. Deze mijl
paal in de 81-jarige geschiede
nis van de fabrikant van de
meest luxueuze auto ter wereld
kreeg voor deze gelegenheid het
nummerbord C100 000 onder de
handgemaakte roestvrijstalen
radiateur-grïlle. Daar bleef het
natuurlijk niet bij.
De 100.000ste is een konings
blauwe Silver Spur die zijn
naam eer aan moest doen. De
auto heeft zilveren, gegraveer
de deurdrempels en opklapbare
eettafeltjes achterin plus een
bar met daarin twee zilveren
flessenhouders en vier kristal
len glazen.
De auto zal niet worden ver
kocht, maar permanent een
plaats krijgen in een nieuwe
showroom van de fabriek.
MADRID/WENEN (GPD/DPA) -
De 1300 inwoners van het Spaanse
dorp Almaraz, gelegen op 200 kilo
meter van Madrid, hebben op
nieuw een argument in handen ge
kregen om de sluiting van de kern
centrale te eisen, waar ze al jaren
voor vechten.
Het Madrileense blad El Pais pu
bliceerde gisteren een geheim do
cument, bestemd voor intern ge
bruik, waaruit blijkt dat de kern
centrale zeer ernstige gebreken
vertoont. Sinds de officiële ope
ning in 1981 heeft de kerncentrale
van Almaraz zelden op haar maxi
male capaciteit gewerkt wegens de
herhaaldelijk optredende storin
gen en technische fouten.
In 1983 brak er brand uit na een
kortsluiting wegens gebrekkige
elektriciteitsleidingen. Dit euvel is
tot dusverre nooit verholpen om
dat tijdens de reparatie werkzaam
heden de centrale stilgelegd zou
moeten worden. Dit zou de drie
elektriciteitsmaatschappijen die
de kerncentrale in beheer hebben
een verlies van ruim twee miljoen
gulden opleveren. Onlangs werd
bovendien een ernstige radioactie
ve vervuiling ontdekt als gevolg
van een lek in het primaire koel
systeem.
In mei dit jaar ontstond grote pa
niek in het op anderhalve kilome
ter van de kerncentrale gelegen Al
maraz, toen de bewoners midden
in nacht uit hun slaap werden ge
wekt door een enorme explosie.
Volgens de officiële lezing van de
directie was deze explosie veroor
zaakt door een experiment met vei
ligheidskleppen. Achteraf moesten
de autoriteiten echter bekennen
dat een van de veiligheidskleppen
was gesprongen.
De geloofwaardigheid van de of
ficiële berichtgeving is sterk ge
slonken nu de eigenaars van de
kerncentrale al tot drie keer beboet
zijn (de hoogste boete bedroeg
140.000 gulden) wegens het achter
houden van informatie. De instal
latie van de kerncentrale van Al
maraz is identiek aan die van het
Zweedse Ringals en van het Ame
rikaanse Ginna Ontario, waar zich
in respectievelijk 1981 en 1982 pro
blemen voordeden door breuken
in de leidingen van het koelsys
teem.
In het gisteren gepubliceerde
jaarverslag over 1984 van het Inter
nationale Bureau voor Kernener
gie wordt gesteld dat vorig jaar
over de hele wereld opnieuw is be
wezen dat de toepassing van kern
energie tot 'rijpheid' is gekomen.
Zo is er geen enkel ongeluk ge
beurd waarbij mensen gevaar heb
ben gelopen, aldus het verslag.
Volgens het bureau is er bij de
vreedzame toepassing van kern
energie over de hele wereld erva
ring opgedaan van 3470 'reactorja
ren'. In landen als Frankrijk en
België wordt al meer dan de helft
van de behoefte aan elektriciteit
gedekt door kerncentrales. Vorig
jaar zijn er 34 reactors in gebruik
genomen.
Volgens het jaarverslag zijn er
ook in het afgelopen jaar geen „on
regelmatigheden" ontdekt die erop
zouden kunnen duiden dat om
vangrijke hoeveelheden splijtstof
zijn onttrokken aan het toezicht
van het bureau of dat nucleaire in
stallaties zijn misbruikt voor de
produktie van kernwapens.
De pil is jarig: 25 jaar anticonceptie pagina 13
Auto gaf wielen aan Amerikaanse leven pagina n
WILLEMSTAD (ANP) - De Venezo
laanse minister van buitenlandse
zaken Consalvi heeft gisteren na
overleg met de Antilliaanse rege
ring en het bestuurscollege van
Curasao een plan bekendgemaakt
voor het openhouden van de raffi
naderij op het eiland.
Het Venezolaanse plan vraagt van
Nederland een financiële bijdrage
aan de Nederlandse Antillen, zach
te leningen en investeringen om de
komende tien jaar de infrastruc
tuur van de Antilliaanse economie
te verbeteren.
Bovendien moeten de drie be
trokken regeringen - Nederland, de
Nederlandse Antillen en Venezue
la - volgens een bepaalde verhou
ding deelnemen in het eigendom
van de Shell-raffinaderij.
Venezuela garandeert olie-aan
voer en zal zorgen voor verbeterin
gen bij die aanvoer, terwijl de Ne
derlandse Antillen moeten bijdra
gen in het beheersbaar maken van
de kosten van de raffinaderij, aldus
Consalvi.
Amerika schort
hulp Peru op
WASHINGTON/LIMA (UPI-REU-
TER)- De Amerikaanse regering
heeft economische en militaire
hulp aan Peru opgeschort omdat
de Peruaanse regering meer dan
een jaar achterstallig is met het af
betalen van schulden. Daarmee is,
Peru in overtreding van de Ameri
kaanse wet. Die verlangt dan stop
zetting van hulp tot de rekening is
betaald. Peru heeft gisteren een de
valuatie van 12 procent doorge
voerd en de regering heeft strenge
maatregelen genomen om de prijs-
ontwaarding in de hand te houden.
(Zie ook pagina 7)
Margarine goedkoper
DEN HAAG (ANP) - Margarine en
halvarine worden maandag twee
tot zeven cent per pakje van 250
gram goedkoper. Plantaardige
margarine wordt 28 cent per kilo
gram goedkoper. Plantaardige hal
varine veertien cent per kilogram.
Andere margarines en halvarines
worden respectievelijk zestien en
acht cent per kilogram goedkoper.
De prijsdaling is het gevolg van de
daling van de prijzen van grond
stoffen en de ontwikkeling van de
dollarkoers.
Wisselvallig
In de nacht en ochtend enkele buien.
Morgen overdag af en toe zon. Later op
de dag vanuit het westen toenemende
bewolking mogelijk gevolgd door re
gen.
Middagtemperatuur rond 20 graden.
Matige, aan zee af en toe krachtige
zuidwesten wind.
De vooruitzichten voor maandag tot
en met donderdag: eerst af en toe buien
en vooral op maandag veel wind. Van
af woensdag enige weersverbetering.
Middagtemperatuur ongeveer 19 gra
den.
4 augustus
Zon op 6.06, onder 21.24 uur. Maan op
23.09, onder 9.55 uur. Hoogwater in
"Katwijk om 6.22 en 18.51 uur, laagwa-
ter om 2.28 en 14.42 uur.
5 augustus
Zon op 6.08, onder 21.22 uur. Maan op
23.20, onder 11.07 uur. Hoogwater in
Katwijk om 7.01 en 19.24 uur, laagwa-
ter om 3.03 en 15.17 uur.
JOHANNESBURG (AP,AFP) - De
Zuidafrikaanse politie heeft giste
ren 52 mensen opgepakt in ver
band met de moord op de zwarte
advocate Mxenge. Het Verenigd
Democratisch Front (UDF) ver
klaarde dat de moord van donder
dag algemeen zal worden opgevat
als het werk van agenten van het
blanke minderheidsregime.
'Het was een koele, laffe en bere
kende moord die de mensen en
hun organisatie niet zullen accep
teren zonder een verlangen naar
wraak,' zei Lechesa Tsenoli, de
woordvoerster van het UDF in Na-
tal.
Ook een woordvoerder van het
Afrikaans Nationaal Congres
(ANC) uitte woorden van die strek
king. Mevrouw Mxenge, een van
de verdedigers van de 16 UDF-lei-
ders die zijn beschuldigd van ver
raad, werd donderdag voor haar
woning in de zwarte voorstad Um-
lazi bij Durban doodgeschoten. De
daders openden het vuur toen me
vrouw Mxenge uit de auto stapte
die werd bestuurd door de voorzit
ter van het UDF in Natal, dominee
Xundu. De politie zei in een verkla
ring dat de daders vier zwarten wa
ren die per auto wisten te ontko
men.
Als reactie op de opmerkingen
van het UDF en het ANC zei de po
litie in Pretoria dat het zinloos was
'onverantwoorde, ongefundeerde
en onbewezen beschuldigingen' te
uiten. De moord heeft echter wel
gezorgd voor gerede vrees dat in de
zwarte steden, waar het al bijna
een jaar bijzonder onrustig is, nu
een complete opstand zal uitbre
ken.
In vier plaatsen in de Kaappro
vincie werd door de politie mel
ding gemaakt van brandstichting
en rellen. Ook in Mamelodi East,
bij Pretoria kwam het tot ongere
geldheden. Daar werden tien zwar
te jongeren gearresteerd.
Premier Liberia Peters verklaar
de voor het vertrek van minister
Consalvi dat de Antiliaanse rege
ring op basis van dit plan in over
leg zal treden met de Nederlandse
regering. Zij zei te hopen dat Shell
zal meewerken bij het uitwerken
van het voorstel. „Shell heeft de
Nederlandse Antillen hopelijk niet
de oorlog verklaard", aldus me
vrouw Liberia Peters.
Hoe Leidse bejaardenhuizen bezuinigen pagina is
VANDAAG 28 PAGINA'S
DALLAS (REUTER-UPI) - Zeker
130 inzittenden zijn om het leven
gekomen toen eenLockheed L-
1011 van de Amerikaanse maat
schappij Delta Airlines vandaag
tijdens een hevige onweersbui bij
de landing op het vliegveld van
Dallas in Texas neerstortte. Het
toestel had 160 personen aan
boord.
Over de oorzaak van de ramp
bestaat nog geen zekerheid. Oog
getuigen hebben verklaard dat ze
gezien hebben dat het vliegtuig
ongeveer een halve kilometer
voor het begin van de landings
baan door de bliksem werd ge
troffen.
Het toestel dook plotseling naar
beneden, en raakte met de neus
een nabijgelegen snelweg. Het
brak in stukken en vloog in
brand. Een automobilist, wiens
auto door het vliegtuig werd ge
raakt, is om het leven gekomen.
De wrakstukken van het toestel
lagen over honderden meters ver
spreid.
De Lockheed was op weg van
Fort Lauderdale naar Los Ange
les.
RIJNSBURG - Een vijfkoppige jury heeft de praalwagen 'De Saxofoon', gesponsord door de bloemenveiling
Flora uit Rijnsburg, uitgekozen als mooiste wagen van het Rijnsburgse bloemencorso. Arrangeur van de win
nende wagen is N. van der Voort uit Leiden. In de categorie personenauto's ging de hoogste eer naar de auto van
De Leeuw bv, eveneens uit Rijnsburg.
De Gouden Boeket, een prijs voor dé beste arrangeur, was weggelegd voor H. Warmerdam voor zijn praalwa
gen 'De Klarinet'.
Het Rijnsburgse bloemencorso trekt vandaag door de streek. (foto Holvast)
DEN HAAG (GPD) - Ministers
moeten in de toekomst de grootste
terughoudendheid betrachten bij
de benoeming van regeringswaar
nemers in bedrijven die overheids
steun ontvangen. Dat stelt minister
Van Aardenne (economische za
ken) in de nieuwe standaardin
structie voor regeringswaarne
mers, die gisteren naar de Tweede
Kamer is gestuurd.
De nieuwe instructie is het regel
rechte gevolg van de RSV-enquête.
In de conclusies van de enquête
commissie werd geconstateerd dat
de instructies voor de regerings
waarnemer, in het geval van RSV
Molkenboer, te vaag waren en
ruimte lieten voor eigenmachtig
optreden.
Van Aardenne probeert de door
de commissie gesignaleerde fouten
te ondervangen door de benoe
ming en bevoegdheden van een re
geringswaarnemer aan strikte re
gels te binden. Zo wordt een waar
nemer alleen aangesteld als het on
dernemingsplan van het bedrijf
dat steun ontvangt ingewikkeld is.
In die gevallen kan ook tussentijds
tot de aanstelling van een waarne
mer worden besloten. Deze moet
'het ondernemingsplan en de aan
herstelfinanciering verbonden
voorwaarden als leidraad voor
ogen houden en zich terughou
dend opstellen'.
De waarnemer moet voorts elk
half jaar schriftelijk rapporteren
aan de minister. Molkenboer liet
dit na, waardoor controle op zijn
functioneren nagenoeg onmogelijk
was. De regeringswaarnemer krijgt
alle stukken voor de Raad van
Commissarissen gelijktijdig met
de overige leden. Hij mag bezwaar
maken tegen besluiten van de
Raad wanneer ze indruisen tegen
de doelstelling en voorwaarden
van de hulpverlening. In het uiter
ste geval kan de uitvoering van een
besluit vier weken worden ge
schorst om de minister in staat te
stellen zich een oordeel te vormen.
In de toelichting worden als be
zwaarpunten genoemd een wijzi
ging van het ondernemingsplan;
benoeming, schorsing en ontslag
van directieleden; statutenwijzi
ging en ingrijpende financiële be
slissingen, zoals fusies, veranderin
gen in het aandelenpakket, deelna
me in andere bedrijven en investe
ringen die een bepaald bedrag te
boven gaan.
De regeringswaarnemer kan bij
de uitvoering van zijn werk op kos
ten van het departement deskundi
gen inschakelen. Molkenboer
maakte overigens al gebruik, van
deze mogelijkheid. Hij heeft tot
twee maal toe een onderzoek bij
RSV laten instellen.
DEN HAAG (ANP) - Minister Win-
semius (milieubeheer) beraadt zich
over onderzoek van merk-motoro-
lieën op de aanwezigheid van po-
lychloorbifenylen (pcb). Dit naar
aanleiding van een onderzoek in
West-Duitsland waarbij in bijna de
helft van alle smeerolie pcb's wer
den aangetroffen. Eerder onder
zocht het Nederlandse ministerie
de witte merken smeerolie: deze
bleken pcb-vrij te zijn, aldus een
woordvoerder van het ministerie
vrijdagmiddag. Pcb's leveren bij
onvolledige verbranding onder
meer het zeer giftige dioxine op.
Naar aanleiding van het onder
zoek in Duitsland drong Konsu-
menten Kontakt gisteren al aan op
een onderzoek naar de olie op de
Nederlandse markt. Nieuwe of af
gewerkte motorolie mag in Neder
land geen pcb's bevatten. In Duits
land geldt momenteel alleen een
grenswaarde voor het aantal pcb's
in afgewerkte olie.
In april deed de Nederlandse jus
titie een inval bij 30 bedrijven op
verdenking van het handelen in af
gewerkte olie waarin pcb's ver
werkt waren. Volgens de woord
voerder van VROM is dit onder
zoek nog niet afgerond.
Dioxine werd vooral berucht als
het zogenaamde 'Seveso-gif. In
1976 werd een gebied van ruim 70
hectare bij dit Italiaanse plaatsje
volkomen onbewoonbaar nadat er
een wolk dioxine uit een fabriek
was ontsnapt. Ook kwam dioxine
vrij bij het gebruik van het ontbla-
deringsmiddel 'Agent Orange', dat
de Amerikanen tijdens de oorlog in
Vietnam gebruikten. In de VS lo
pen talrijke processen van Viet-
nam-veteranen die zeggen door dit
middel kanker te hebben gekre
gen.
Hoofd Chileense
politie stapt op
SANTIAGO (AFP) - Generaal Ce-
sar Mendoza, het hoofd van de pa
ramilitaire politie in Chili, heeft
gisteren zijn ontslag ingediend.
Eerder hadden twee van zijn on
dergeschikten al ontslag genomen
in verband met de moord op drie
Chileense communisten, waarvoor
een rechter van instructie de poli
tie verantwoordelijk had gesteld.
In de Chileense hoofdstad San
tiago kwam het gisteren tot botsin
gen tussen de politie en betogers,
die demonstreerden tegen de
moord op de drie communistische
leiders. Volgens ooggetuigen vie
len er tientallen gewonden en wer
den zeker 30 arrestaties verricht.
AMSTERDAM - Het zijn niet alle
maal fraai ogende zeilschepen
waaraan de belangstellenden voor
de manifesatatie Sail'85 in Amster
dam zich kunnen vergapen.
Gistermiddag was het de beurt
aan de pieremachochels, drijvende
bouwsels in allerlei vormen, die de
Amsterdamse grachten doorkruis
ten. (foto ANP)
V,
