Z.-Afrika pakt
4 dominees op
Relatie Egypte-lsraël onder druk
Pretoria meldt afname rellen
President
China in
Washington
'De Jonge was spion
van verboden ANC'
Leger controleert
referendum Haïti
Conferentie
herziening
EG-verdrag
Levenslang
voor joodse
extremisten
DINSDAG 23 JULI 1985
JOHANNESBURG (AP) De Zuidafrikaanse politie heeft gisteren vier zwarte geestelij
ken en zeker negen andere zwarte activisten aangehouden. De arrestaties vonden plaats
in het kader van de noodtoestand, die zondag voor 39 steden werd afgekondigd.
Volgens een ondersteuningscomi
té van ouders van gearresteerden is
een van de aangehouden geestelij
ken dominee Viliers Soga. de voor
zitter van de Zuidafrikaanse Asso
ciatie van Afrikaanse dominees.
Deze organisatie heeft zich steeds
beijverd voor het beëindigen van
de onderlinge twisten tussen ver
schillende anti-apartheidsgroepe
ringen.
Twee andere geestelijken die
WASHINGTON (AP) - Vandaag
komt de Chinese president Li
Xiannian in Washington aan voor
het begin van zijn officiële bezoek
van vier dagen aan de intussen tot
gerespecteerd handelspartner uit
gegroeide 'Papieren Tijger'. Voor
wat de Amerikanen betreft zal men
tijdens de besprekingen met Li en
zijn delegatie vooral de positieve
punten van de betrekkingen bena
drukken.
Li kwam zondag in Niagara Falls
aan in de staat New York. na een
bezoek van een week aan Canada.
Hij zou maandag doorreizen naar
Washington, waar hij dinsdag een
ontmoeting zou hebben met presi
dent Reagan. Volgens het Witte
Huis is Reagan al zover hersteld
van zijn operatie van vorige week.
dat hij ook als gastheer zal aanzit
ten aan een banket ter ere van de
Chinese president.
De 76-jarige Li is de eerste Chi
nese president die een bezoek
brengt aan de Verenigde Staten.
Mogelijk zal hij volgend jaar wor
den gevolgd door partijleider Hu
Yaobang. Beide Chinese topman
nen werden vorig jaar door Reagan
uitgenodigd, toen hij een bezoek
bracht aan China.
Het belangrijkste onderwerp van
de reis van Li zal waarschijnlijk
identiek zijn aan dat van de reis
van Reagan, namelijk het nooit ge
ratificeerde akkoord over nucleai
re samenwerking. Het akkoord
werd in de ijskast gezet, nadat er
berichten waren geweest dat China
Pakistan zou hebben geholpen bij
de ontwikkeling van een atoom
bom. Beide landen hebben dat
echter ontkend. De Amerikaanse
regering zegt nu over voldoende
garanties van China te beschikken
dat dat land geen derde partijen zal
helpen bij het maken van kernwa
pens, en mogelijk zal het akkoord
nu alsnog definitief worden gete
kend. Daarmee zijn dan de voor
waarden geschapen voor de ver
koop van Amerikaanse kernreac
tors en andere apparatuur aan de
Volksrepubliek.
Ook zullen deze week akkoorden
worden getekend over culturele
uitwisseling en visserij. Chinese
vissers zullen dan in Amerikaanse
wateren mogen vissen.
Dit jaar hebben de Chinezen en
de Amerikanen al voor een record
bedrag van 6 miljard dollar met el
kaar gehandeld.
werden aangehouden zijn de Ang-
likaanse dominee Samson Daba
uit Uitenhage. en Hamilton Dnda-
la, een Methodistische dominee uit
Port Elizabeth.
Volgens verslaggevers zijn in
Port Elizabeth nog zeker 10 andere
activisten aangehouden, onder wie
een een aantal vakbondsleiders.
Onder deze groep arrestanten wa
ren ook Xolise Nduzulwaha, de lei
der van een groep sportlieden die
zich verzetten tegen de apartheid,
en Vuyisilie Thole uit Uitenhage.
Ook de vice-voorzitter van het
Verenigd Democratisch Front in
de oostelijke Kaapprovincie, Hen
ry Fazzie, is gevangengenomen,
alsmede Ivy Gcina. de voorzitter
van de vrouwenorganisatie in Port
Elizabeth, en dominee Ebenezer
Maqina, een plaatselijk leider van
de Azaniaanse Volksorganisatie
(AZAPO) in Port Elizabeth.
Volgens de politie hebben er gis
teren nog slechts hier en daar rel
len plaatsgevonden. In gebieden
waar de noodtoestand van kracht
is mag de politie arrestaties ver
richten zonder aanhoudingsbevel
en arrestanten gedurende 14 dagen
vasthouden voor ondervraging.
Ook mag de politie huiszoeking
doen en een avondklok instellen.
De hoofdcommissaris van poli
tie, generaal Johan Coetzee. zou
gisteren op een bijeenkomst met
Zuidafrikaanse redacteuren en
buitenlandse correspondenten een
toelichting geven op de beperkin
gen die gelden voor de berichtge
ving uit de gebieden waar de
noodtoestand van kracht is. Coet
zee verklaarde zondag in een
vraaggesprek met de Zuidafri
kaanse televisie dat hij een vrije
stroom van informatie wil handha
ven, maar dat hij er zeker van wil
zijn dat 'die factoren welke een te
rugkeer naar de normale toestand
belemmeren, worden vermeden.'
De leider van de blanke opposi
tiepartij PFP, Frederick van Zyl
Slabbert, riep president Botha op
het parlement bijeen te roepen om
de noodtoestand te bespreken. Het
Zuidafrikaanse parlement is mo
menteel op reces.
Door een aantal anti-apartheids-
groeperingen werd de afkondiging
van de noodtoestand scherp ver
oordeeld. In een verklaring werd
gezegd dat de bewoners van de
zwarte woonsteden dit zullen be
schouwen als een 'oorlogsverkla
ring,' en dat het internationaal ge
zien neerkomt op 'economische
zelfmoord.'
JOHANNESBURG - De in Zuid-
Afrika gearresteerde Nederlander
Klaas de Jonge en zijn ex-vrouw
Helene Passtoors zijn volgens
Zuidafrikaanse informatie blanke
spionnen voor de illegale zwarte
Zuidafrikaanse verzetsbeweging
African National Congress.
De Zuidafrikaanse justitiële au
toriteiten zeggen over bewijzen te
beschikken, dat De Jonge en Pas
stoors meewerkten aan een nieuw
sabotage-offensief van het ANC.
door
Ruud de Wit
Zij wezen de doelen aan en ver
zorgden de voorbereiding van toe
komstige bomaanslagen op de mi
litaire bases Waterkloof bij Preto
ria, het hoofdkwartier van de vei
ligheidspolitie in Pretoria en op
olieleidingen en spoorlijnen.
De bewijzen zouden vergaard
zijn als resultaat van een al in 1980
door de Zuidafrikaanse veilig
heidsdienst gestart onderzoek naar
beide Nederlanders, die toen nog
in de Mozambikaanse hoofdstad
Maputo verbleven. Daar was des
tijds ook het hoofdkwartier van het
ANC gevestigd.
Diplomatieke bronnen en zegs
lieden binnen de veiligheidsdienst,
die vanwege het gevoelige karak
ter van de affaire-De Jonge-Pas-
stoors, absoluut anoniem wilden
blijVen, hebben een gedetailleerd
overzicht gegeven van de activitei
ten van het tweetal.
De Jonge werd 23 juni gearres
teerd in de Transvaal, zijn ex-
vrouw, een Belgische maar door
haar huwelijk ook in het bezit van
de Nederlandse nationaliteit, vijf
dagen later. Volgens deze bronnen
heeft Passtoors tijdens de verho
ren toegegeven dat zij in 1983 een
auto met explosieven naar Pretoria
bracht, waarmee twee ANC-com-
mando's een aanslag op het hoofd
kwartier van de luchtmacht zou
den plegen. Kort nadat zij de wa
gen aan de beide ANC'ers had
overgedragen, ontplofte de lading.
Volgens het ANC te vroeg, zodat 19
Bb inclusief de beide inzit
tenden, om het leven kwamen.
De Jonge zou explosieven, be
doeld voor nieuwe ANC-acties,
vanuit Zimbabwe naar Zuid-Afri-
ka hebben gebracht. Volgens onze
bronnen heeft hij in totaal 17 wa
penopslagplaatsen in Transvaal en
Natal aangewezen. In twaalf ervan
bevonden zich nog steeds wapens.
Het ministerie van buitenlandse
zaken in Den Haag zou over de ac
tiviteiten van het tweetal zijn geïn
formeerd op 1 juli, de dag dat de
Nederlandse consul in Johannes
burg op de hoogte werd gebracht
van hun arrestatie. Een woordvoer
der van het ministerie wilde dit gis
teravond laat bevestigen noch ont
kennen. „Wij zijn in overleg met de
Zuidafrikaanse autoriteiten en ge
ven over de zaak De Jonge verder
geen enkel commentaar", zo zei
hij. Buitenlandse zaken heeft tot
noe toe steeds verklaard niet op de
hoogte te zijn van beschuldigingen
of bewijzen tegen beide Nederlan
ders.
Volgens de Zuidafrikaanse wet
geving kan Passtoors de doodstraf
krijgen, maar omdat zij een vrouw
is zal die worden omgezet in maxi
maal twintig jaar gevangenisstraf.
Tegen haar zal vermoedelijk wor
den ingebracht, dat zij een ANC-
cel in Johannesburg organiseerde.
Voor haar betrokkenheid bij de
aanslag van 1983 is alleen haar ei
gen bekentenis voorhanden. Dat is
volgens dè Zuidafrikaanse wetge
ving bij gebrek aan andere getui
genverklaringen geen bewijs.
De Jonge is door de Zuidafri
kaanse autoriteiten teruggebracht
naar de Nederlandse ambassade in
Pretoria, waar hij door agenten
was uitgehaald na een geslaagde
ontsnapping twee weken geleden.
Het is nog niet duidelijk of de
rechtszaak tegen hem zal worden
doorgezet, wanneer de Nederlan
der nog in de ambassade verblijft.
Kathleen Satchwell, de advocate
van De Jonge, wil mogelijk nog de
ze week een bezoek brengen aan
Nederland. Zij wil met de Neder
landse autoriteiten overleggen
over de juridische aspecten aan de
ze zaak.
MEXICO STAD (GPD) De
meeste Haïtianen zaten maandag
avond met het
peaker gekluisterd, wachtend op
het moment dat Jean-Claude Du-
valier een overweldigende
de radios- danks het ongekend hoge i
analfabetisme (80 procent van
in totaal 4 miljoen Haïtianen
kan niet lezen of schrijven) had het
hem voorgestelde grondwetwijzi
gingen.
door
Rob Sprenkels
Het volksreferendum van de
Haïtiaanse dictator verliep maan
dag in alle rust. Waarnemers ter
plekke hadden de indruk dat er
slechts weinig van de stemgerech
tigde Haïtianen uit vrije wil naar de
stembureaus trokken. Stemmers
werden aan- en afgevoerd door (re-
gerings)vrachtwagens, onder het
toeziend oog van honderden mili
tairen, militie-leden en burger
wachten.
In de hoofdstad Port-au-Prince
vonden er voor verschillende stem
bureaus kleine demonstraties
plaats waarbij de kiezers werden
opgeroepen om voor het referen
dum te stemmen. In totaal ging het
om vier grondwetswijzigingen: een
om Duvalier opnieuw te bevesti
gen als „president voor het leven",
maar nu met het recht om zijn ei
gen opvolger te benoemen; een om
de regeringsverantwoordelijkheid
over te^dragen aan een eerste mi
nister; een voor de legalisering van
politieke partijen; en een om bin
nen achttien maanden parlements
verkiezingen te houden.
de door ja"-biljet dezelfde kleur als het
ï"-biljet.
De Haïtiaanse kerk sloot zich
zondag aan bij de golf van protes
ten tegen het referendum dat in fei
te is bedoeld om van de al 14 jaar
aan de macht zijnde Duvalier een
soort monarch te maken. In een
speciale brief, die vanaf alle preek
stoelen in Haïti werd voorgelezen,
werd de volkssteming als „ille
gaal" bestempeld.
LISSABON In de Portugese hoofdstad Lissabon is
gisteren het proces geopend tegen 58 leden van de guer
rillabeweging FP-25 (Volksleger van de 25ste april).
Onder de verdachten is luitenant-kolonel Otelo Sarai-
va de Carvalho (midden op de foto), een van de voor
mannen van de Anjerrevolutie van 1974. De beklaag
den zijn beschuldigd van pogingen om met geweld de
staat omver te werpen.
Het proces, dat naar verwachting zes maanden tot
een jaar zal duren, begon met de selectie van acht jury
leden. Saraiva de Carvalho verscheen in burgerkle
ding in het streng beveiligde gerechtsgebouwdat spe
ciaal voor dit proces werd gebouwd in de Monsanto-
gevangenis.
FP-25 wordt verantwoordelijk gehouden voor zeker
zes politieke moorden en 50 gewapende bankoverval
len in de afgelopen vijfjaar. De groep eiste onder meer
de verantwoordelijkheid op voor mortierbeschietingen
op de Amerikaanse ambassade en NAVO-schepen in
de haven van Lissabon en een overval op een
geldtransport, waarhij ruim twee miljoen gulden
werd buitgemaakt. Het was de grootste roofoverval in
de geschiedenis van Portugal.
Saraiva de Carvalho, eens lid van een regerend
driemanschap en een symbool van de vrijheid die elf
jaar geleden herwonnen werd na vijftig jaar dicta
tuur, wordt gezien als het meesterbrein achter de guer
rillabeweging. die opereerde onder de dekmantel van
een kleine linkse politieke partij, de Verenigde Volks
frontpartij. Hij werd 13 maaanden geleden gearres
teerd tijdens een landelijke klopjacht op linkse gueril-
laleiders met de codenaam 'Operatie Orion.'
De toch al ongekende veiligheidsmaatregelen wer
den nog verder verscherpt, nadat vrijdag een belang
rijke getuige a charge bij zijn huis was neergeschoten.
De man was lid geweest van FP-25, maar werd tijdens
zijn voorarrest tipgever voor de politie. Hij verkeerde
gisteren nog in kritieke toestand.
Op vier verdachten na hebben alle beklaagden ver
klaard dat zij onschuldig zijn. In het proces zullen
meer dan 500 getuigen gehoord worden. De processtuk
ken beslaan 100 dossiers. (foto AP)
TEL AVI V - Het botert nog steeds geboren nationale coalitie
niet tussen Israël en Egypte. De be- weerhouden,
gin dit jaar hoopgevende toenade
ring tussen premier Peres van Is
raël en president Moebarak van
Egypte na een lange periode
Bierfeest
rWat Bassiouni en de regering die
"overschaduwd hij vertegenwoordigt in hoge mate
irritaties
irriteren is de arrogante en diplo-
weerskanten. De nog steeds niet matiek uiterst knullige wijze
opgeloste kwestie rond het omstre- op Israël in Taba „rond springt'.
Jihad eist de
bomaanslag in
Kopenhagen op
BEIROET (AFP) - De organisatie
Islamitische Jihad (heilige oorlog)
heeft in Beiroet de verantwoorde
lijkheid opgeëist voor de bomaan
slagen in Kopenhagen. Tijdens een
telefoongesprek met een buiten
lands persbureau verklaarde een
anonieme man die zei te spreken
namens de islamistische organisa
tie, dat de operatie is uitgevoerd
door „een van onze cellen in de
Skandinavische landen".
Bijna gelijktijdig zijn ontplofte
gisterochtend in de binnenstad
van Kopenhagen bommen bij een
kantoor van een Amerikaanse
luchtvaartmaatschappij en bij de
joodse synagoge. Volgens de poli
tie zijn bij de ontploffingen onge
veer 20 gewonden gevallen, enke
len zijn er ernstig aan toe.
Ooggetuigen meldden gezien te
hebben dat een man iets door de
ruiten van het bureau van „Nord-
west Orient" gooide. Bij de daarop
volgende explosie werd het kan
toor volledig verwoest. Het bureau
ligt dicht bij het zeer drukke sta
tion Vesterport. Een aangrenzend
kantoor van Air France werd be
schadigd.
De joodse synagoge ligt in een
voetgangersgebied in het centrum
van de stad, op ongeveer twee kilo
meter afstand van het getroffen
luchtvaartkantoor. Naar wordt
in Tel Aviv is de toenemende
slechtering tussen beide landen
een dagelijkse zorg. De als vriende
lijk, beleefd en zeer geduldig be
kend staande Egyptische zaakge
lastigde Mohammed Bassiouni
valt uit zijn diplomatieke rol als de
broze relatie met Israël ter sprake
komt. Zichtbaar boos zegt hij: „De
Egyptische regering is dit jaar
goed van start gegaan om de in om
vang toegenomen problemen van
de laatste jaren uit de weg te rui
men. We zijn negen maanden ver
der, maar van de kant van Israël is
totaal geen medewerking". Bas
siouni waarschuwt dat als Jeruza
lem geen doorbraak forceert, de
vrede tussen Israël en Egypte ge
vaar loopt.
Taba is de sleutel tot een betere
verstandhouding en reactivering
van het vredesproces in het Mid
den-Oosten, zo is opnieuw te leren
van de Egyptische diplomaat. Het
onbegrensde dispuut over de vier
kante kilometer woestenij die
w w grenst aan de Israëlische badplaats
kort na elkaar twee springladingen Eilat, sleept nog steeds voort. Een
tot ontploffing gebracht. Bij deze pragmatische oplossing van de
explosie raakten vier voorbijgan- kwestie is dichtbij; de politieke be-
gers licht gewond. Ook een naast reidheid van Israël om daar uitvoe-
Het bierfestival vorige week op het
strand van de omstreden zone is
Bassiouni in het verkeerde keelgat
geschoten. „Het was'tegen de af
spraken, zoals we die in 1982 zijn
overeengekomen", zegt hij venij
nig. „Bestaande activiteiten in het
gebied zouden door Israël niet ver-
der worden uitgebreid in afwach-
ting van een voor beide partijen be-
Voor de Egyptische ambassade vredigende regeling". En dan
den stukje woestijngrond Taba a
de Rode Zee speelt daarin
hoofdrol.
door
Taco Slagter
Rabbijn Mélchior: gek
aangenomen zijn bij de synagoge
de synagoge gelegen joods bejaar
dentehuis heeft aanzienlijke scha
de opgelopen.
De opperrabbijn van Kopenha-'
gen heeft de bomaanslag op de sy
nagoge een „daad van totale gekte"
genoemd.De Deense minister van
justitie, Eric Ninn-Hansen, zei in
verklaring de aanslagen te be-
i daarentegen
Beide landen claimen
niteit over de strook. Egypte is uit
eindelijk na veel vijven en zessen
bereid de kwestie aan internationa
le arbitrage te onderwerpen met
voor beide partijen bindende
treuren. De minister noemde de uitkomst. Premier Peres en zijn
aanslag een „zinloze terreurdaad" Arbeiderspartij voelen daar langza-
beloofde
de politie oir
komen.
massale actie
herhalingen te vc
merhand veel
door de obstructiepolitiek van het
rechtse Likoedblok in de uit nood
thorisch: „Denkt u dat de ernstige
meningsverschillen tussen Egypte
en Israël zijn gediend met vijfdui
zend bierdrinkers op een betwist
baar stuk grond? Dit was de zo
veelste provocatie".
Ook premier Peres voelde zich
gecompromiteerd met het drink-
festijn, waarvoor zijn partijgenoot
en burgemeester van Eilat Rafi
Hochmann persoonlijk toestem
ming had gegeven. Kringen rond
Peres zeggen dat de premier er te
laat van op de hoogte was gesteld,
anders had hij als een gebaar van
goede wil aan Cairo het feest niet
laten doorgaan.
Bassiouni somt nog een aantal
andere wapenfeiten op die moeten
aantonen dat Egypte ondanks de
weerbarstigheid van Israël de dia
loog op gang probeert te houden.
Moebarak heeft hoogstpersoonlijk
en met succes ingegrepen in de
voortdurende stroom van door Is
raël als 'vijandig' ervaren artikelen
in de door de staat gecontroleerde
pers. Over de kranten van de oppo
sitie heeft de Egyptische president
minder te vertellen, zegt de zaakge
lastigde, sinds zijn land bepaalde
democratische vrijheden heeft
doorgevoerd. Bassiouni vindt dat
zijn regering voor de in deze
nieuwsbladen nog steeds verschij
nende aanvallen op Israël niet ver
antwoordelijk kan wordpn gesteld.
Ondanks de stroeve verstand
houding reizen de delegaties van
de ministeries van landbouw, ener
gie en toerisme tussen Jeruzalem
en Cairo regelmatig op en neer als
teken dat de intentie om de banden
aan te halen niet is verflauwd. Ook
is de handel tussen beide in de laat
ste maanden weer op gang geko
men en zijn er concessies door Cai
ro gedaan inzake toeristische aan
gelegenheden. Maar de Egyptische
diplomaat waarschuwt ten twee
den male dat daaraan allemaal een
einde komt als Peres niet snel de
ministerraad weet over te halen
Egypte in de kwestie Taba tevre
den te stellen.
Ambassadeur
Treft Israël alleen blaam voor de
huidige impasse in de verstand
houding met Egypte? Van presi
dent Moebarak kan.worden gezegd
dat hij het premier Peres de afgelo
pen maanden niet bepaald makke
lijk heeft gemaakt. De Israëlische
premier staat onder forse druk van
de Likoed, die eist dat Egypte eerst
de in 1982 teruggeroepen ambassa
deur een vliegticket naar Tel Aviv
moet geven, alvorens deze partij
wil nadenken over arbitrage in de
kwestie Taba. Maar Moebarak wil
het tegenovergestelde. Hij weet dat
Likoed-leider en vice-premier Yit-
schak Sjamir Taba als troef wil ge
bruiken om hem tot nog meer con
cessies te dwingen.
Maar het Egyptische staatshoofd
heeft weinig keus, sinds hij den
volke ten aanschouwe Taba tot een
'heilige' en 'Arabische' zaak heeft
geproclameerd. Bovendien heeft
hij de voorwaarden voor terugkeer
van zijn afgezant in de loop van de
tijd aangescherpt. Dit ter verster
king van Egypte's positie in de
Arabische wereld. Egypte wil dat
de laatste Israëlische soldaat uit Li
banon verdwijnt en dat er van de in
de Camp David-akkoorden (het
Egyptisch-Israëlische vredesver
drag) afgesproken verbetering van
de leefomstandigheden voor de
Palestijnen in de door Israël bezet
te gebieden nu eindelijk eens werk
wordt gemaakt. Maar zolang Peres
door de Likoed voor de voeten
wordt gelopen, heeft hij hierin wei
nig speelruimte.
Heeft Egypte dan helemaal geen
consideratie meer met de geplaag
de Israëlische premier? Bassiouni
zegt dat Cairo veel begrip heeft
voor de gigantische economische
problemen in Israël en dat Peres
de tijd is gegeven daarin eerst orde
op zaken te stellen. Maar als het
herstel van de economie niet meer
de volle aandacht van de premier
vraagt, wil Egypte snel tot zaken
komen.
BRUSSEL (AP) - De ministers van
buitenlandse zaken van de 10 EG-
lidstaten zullen op 9 september in
Luxemburg een conferentie hou
den over de herziening van het EG-
verdrag. De herziening zou volgens
de Franse minister van buitenland
se zaken, die het bericht onofficieel
bekend maakte, moeten bijdragen
aan de bespoediging van het pro
ces van Europese eenwording.
Het voorstel tot herziening van
het EG-verdrag is gedaan op de
laatste topconferentie van Europe
se leiders Milaan. Alleen Grieken
land, Groot-Brittannië en Dene
marken stelden zich toen terug
houdend op ten aanzien van het
voorstel, maar minister Dumas
verklaarde dat deze drie landen
zich niet tegen de conferentie zul
len verzetten.
De resultaten van de conferentie
zullen worden voorgelegd aan de
volgende Europese top die op 3 de
cember in Luxemburg wordt ge
houden. Spanje en Portugal, die op
1 januari officieel lid worden van
de EG, zullen de herzieningsconfe
rentie bijwonen als waarnemer.
Op de conferentie zal gewerkt
worden in twee werkgroepen. Eén
werkgroep zal zich bezighouden
met het ontwerpen van voorstellen
voor herziening van het verdrag
van Rome.
TEL AVIV - De arrondissements
rechtbank van Jeruzalem heeft gis
teren in het proces van de joods-
ondergrondse terreurorganisatie
vonnis gewezen. Drie terroristen
werden schuldig bevonden aan
moord en tot levenslange gevange
nisstraf veroordeeld. De overigens
hoorden straffen tegen zich uit
spreken tussen de drie en zeven
jaar.
In de afgelopen jaren had de
joodse terreurgroep aanslagen ge
pleegd op Arabieren in de door Is
raël bezette westelijke Jordaanoe-
ver en de Gazastrook. De tot le
venslang veroordeelde joodse Is
raeli's hadden in 1983 studenten
van de Islamitische Unisversiteit
in Herbron vermoord. Zeven jaar
kregen de schuldigen die bommen
hadden geplaatst in auto's van Ara
bische burgemeesters. Degenen
die plannen hadden gemaakt de Al
Aqsa-moskee in Jeruzalem op te
blazen, kregen vier jaar gevange
nisstraf* opgelegd.
Bassiouni: „Ik verzeker u dat zo
dra Israël besluit tot arbitrage over
Taba, de nu alsmaar uitgestelde
topontmoeting tussen premier Pe
res en president Moebarak onmid
dellijk zal volgen. Maar er is geen
reden voor een top als het doel al
leen maar koffie drinken is".
Speelt Egypte hoog spel of is het
werkelijk van plan de vrede met Is
raël op te zeggen? Die vraag laat
zich niet moeilijk beantwoorden.
Het regime in Cairo is in financieel
en militair opzicht in hoge mate af
hankelijk van de Verenigde Staten.
Laat Moebarak het vredesakkoord
met Israël los, dan roept hij hon
gersnood over zijn land af. Want
geen dollars, geen voedsel voor de
bewoners langs de Nijl. Zover zal
Egypte het niet laten komen.
Cairo en zeker ook Jeruzalem
spelen echter op een andere ma
nier met vuur. Komen de landen in
het dispuut over Taba niet tot een
vergelijk, dan dreigt het vredespro
ces in het overvloedige woestijn
zand van het Midden-Oosten te
stranden. De zaakgelastigde Bas
siouni ziet het met de Egyptische
bril op als volgt: „Hoe kunnen wij
koning Hoessein van Jordanië er
van overtuigen met ons het vre
desproces voort te zetten, als we
beschamend moeten vaststellen
dat Israël al niet bij machte is een
mini-probleem als Taba tot een
goed einde te brengen? Want zon
der een oplossing voor Taba is er
geen vooruitgang in de Israëlisch-
Egyptische relatie. En zonder me
dewerking van Egypte komt er
geen schot in de zo verlangde tota
le vrede in deze regio".
door
Taco Slagter
De rechtbank bestempelde de
groep als een terroristische organi
satie. De verdachten zelf hebben
dat altijd bestreden. Zij erkenden
de wet te hebben overtreden, maar
verdedigden de terreur als een
daad van zelfverdediging. De Is
raëlische regering had naar hun
oordeel hen onvoldoende bescher
ming tegen de „vijandige" Arabie
ren geboden. Vrijwel alle veroor
deelden woonden als kolonisten in
nederzettingen op de bezette
westelijke Jordaanoever.
Tijdens de laatste fase van het
dertig maanden durende proces,
gingen in rechts-politieke kringen
in Israël steeds meer stemmen op
de joodse terreurgroep collectief
gratie te verlenen. De vrijlating van
1150 van terrorisme verdachte Pa
lestijnen enkele maanden geleden
in ruil van drie krijgsgevangenen
versterkte de roep om clementie al
leen maar. Het rechtse Likoedblok
in de nationale coalitie wierp zich
op als pleitbezorger voor dit door
liqks fel bestreden voorstel.
Het Likoed-lid Kaufmann zal
morgen in de Knesset een motie in
dienen die moet leiden tot gratie
voor de veroordeelden. Maar parle
mentsvoorzitter Hillel zal hoogst
waarschijnlijk weigeren de motie
op de agenda te zetten. Unaniem
zijn rechtsgeleerden en de linkse
politieke partijen in Israël van oor
deel dat uitsluitend de president
van de staat bevoegd is tot de be
handeling van gratieverzoeken.
