Drukke Weinig controle op privé-politie Noordzee vergt meer toezicht Zwangere vrouw vecht via geding ontslag aan Utrechtse korpschef signaleert wildgroei: Kosto biedt Marcel van Dam excuses aan De Jonge zou explosieven van ANC hebben vervoerd VRIJDAG 5 JULI 1985 BINNENLAND Volgens Wiarda zijn er in Neder land ongeveer 70.000 mensen werkzaam bij bijzondere opspo- rings- en controlediensten. Dat is tweemaal zoveel als bij de regulie re politiediensten. Ook zij werken met wettelijke bevoegdheden waarmee ze rechtstreeks inbreuk kunnen maken op grondrechten van de burger. Soms gaan die be voegdheden nog verder dan die van de reguliere politie, die bij voorbeeld niet een heel bedrijf kan stilleggen, aldus de Utrechtse hoofdcommissaris. In het algemeen zijn de bevoegd heden van de bijzondere diensten onduidelijk en is er - vaak - een ge brek aan controlemogelijkheden, zei Wiarda. Hij meent, dat de bij zondere diensten zijn ontstaan doordat de gewone politie terrei nen braak heeft laten liggen, bij voorbeeld overtredingen van mi lieuwetten en (sociale) fraude. Hij vindt dat zoveel mogelijk taken op het gebied van toezicht, controle en opsporing bij de reguliere poli tie moeten worden ondergebracht omdat er dan ook controle moge lijk is door parlement en publiek. De controle op de politie verzwakt DEN HAAG (GPD/ANP) - Hei, PvdA-kamerlid Aad Kosto heeft gisteren zijn verontschuldingen aangeboden aan zijn partijgenoot en collega-kamerlid Marcel van Dam. Hij is daarmee gedeeltelijk teruggekomen op zijn uitlatingen eerder deze week in een interview met het weekblad Vrij Nederland. Van Dam liet gisteren echter we ten, dat de kwestie wat hem betreft nog niet uit de wereld is. Van Dam zei een gisteren door Kosto aangekondigd gesprek niet uit de weg te zullen gaan. Hij ver wacht dat dat gesprek 'pittig en openhartig' zal zijn. "Maar ik zal mij bij dat gesprek ook laten leiden door belangen die er voor de PvdA op het spel staan", zei hij. Kosto had gisteren een onder houd met fractievoorzitter Den Uyl. Na dat gesprek, waarover geen mededelingen werden ge daan, verklaarde Kosto dat hij zijn excuses zou aanbieden. In een verklaring die later werd uitgegeven zegt Kosto: „Dezer da gen heb ik in het openbaar ver klaard waarom ik mijn medelid CHLOORGASCYLINDER (ANP) Het op 13 mei van dit jaar in de vaart gekomen mijnenbestrij- dingsvaartuig Makkum heeft gis termiddag op bijna 30 kilometer ten west-noordwesten van IJmui- den een van de 18 nog vermiste chloorgascylinders gelokaliseerd. Dat heeft een woordvoerder van het ministerie van defensie meege deeld. Het vat werd gevonden door een duiker tijdens een testvaart van het gloednieuwe marineschip. naarmate de diversiteit groter wordt, aldus Wiarda. Voor uitzonderingen zouden vol gens hem normen moeten worden opgesteld. Hij denkt daarbij aan zeer gespecialiseerde diensten, zo als de keuringsdiensten van waren en en het gerechtelijk laborato rium. Waar organisatorisch samen voeging met de politie niet moge lijk is, zal in elk geval moeten wor den gestreefd naar samenwerking. Volgens Wiarda moeten ook par ticuliere bewakingsdiensten veel meer aan democratische controle worden onderworpen en moeten er in elk geval nadere eisen aan wor den gesteld die deze diensten „dui delijk controleerbaar maken". Zelfbediening Wiarda ging ook nog in op het zelfbedieningssysteem in winkels, supermarkten, waarvan hij zei dat dat zichzelf maatschappelijk waar schijnlijk heeft overleefd. Het te midden van massa's mensen in bakken graaien en de ontzettende inspanning die het kost om bij een kassa te komen doen mij te veel denken aan superintensieve vee van de fractie, Marcel van Dam, niet geschikt acht om lijsttrekker te zijn van mijn partij. Ik heb daar bij een fout gemaakt. Niet als zoda nig door die opvatting uit te spre ken, maar door dat niet te doen te genover hem persoonlijk, of in fractieverband, maar rechtstreeks in de publiciteit". „Bovendien heb ik in het vraag gesprek in Vrij Nederland door op merkingen over zijn motieven en gedrag zijn integriteit aangetast. Dat is niet mijn bedoeling geweest, dat had ik niet mogen doen en daarvoor bied ik hem mijn veront schuldigingen aan. Graag zal ik als nog beschikbaar zijn voor het ge sprek dat ik tot dusverre verzuim de", aldus de verklaring. In het interview in Vrij Neder land noemde Kosto Van Dam „plat, grof en geneigd tot grotesk gedrag". Ook drinkt Van Dam naar zijn zin te veel. Het lijsttrekker schap van Van Dam zou volgens Kosto 'rampzalig' zijn voor de PvdA. Van Dam zei gisteren het van het gesprek met Kosto te willen laten afhangen of hij met Kosto op één lijst wil blijven staan. Hij bleef bij zijhn aankondiging dat hij ook ze ker kandidaat zal zijn voor het lijst trekkerschap als Den Uyl afhaakt: "Mocht dat niet het geval zijn, dan moet het congres van de PvdA een lijsttrekker aanwijzen", aldus Van Dam, "Kosto is bang dat het con gres mij zal kiezen en omdat hij dat kennelijk niet op een normale poli tieke manier^kon winnen, heeft hij in arren moede een poging tot ka raktermoord gedaan". teelt, zei de hoofdcommissaris. In het jaarverslag van de Utrechtse politie staat, dat de in het winkelcentrum Hoog Catharij- ne gevestigde bedrijven zelf meer zouden moeten doen aan het voor komen van overtredingen en mis drijven. De mogelijkheden van de politie zijn beperkt. Maar, aldus het verslag, een complex dat zo veel winkel- en bedrijfspanden omvat, naar allure en omvang vrij wel uniek in Europa, dient door een eigen professionele 'crime-pre- vention-aanpak' (misdaadvoorko- ming) mede zorg te dragen voor het leefbaar en beheersbaar hou den ervan. Geen vergoeding geelzucht-vaccin voor homo's DEN HAAG (ANP) - Homoseksue len, (verslaafde) prostituées en druggebruikers krijgen een inen ting tegen geelzucht niet vergoed. Staatssecretaris Van der Reijden (volksgezondheid) heeft dat op nieuw besloten. Met zijn besluit komt de staatsse cretaris in botsing met een meer derheid van de Tweede Kamer. Die meerderheid noemt het onjuist on derscheid te maken tussen ener zijds deze categorieën personen en anderzijds hemofilielijders (bloe derziekte) en dialysepatiënten aan wie de vaccinatie wel wordt ver goed. In antwoord op vragen vanuit de Kamer handhaaft Van der Reijden zijn beslissing de desbetreffende drie risicogroepen geen recht te ge ven op de verstrekking van het vaccin. Zijn beslissing baseert hij op bezwaren die liggen op het ter rein van de privacy. Ook wijst hij op het kostenaspect van een finan ciering uit hoofde van de zieken fondsverzekering. Gezien de om vang van de drie betrokken groe pen spreekt de staatssecretaris van aanzienlijke kosten, die worden ge schat op een bedrag van ruim 16 miljoen gulden. Met zijn beslissing volgt Van der Reijden de opvatting van een minderheid binnen de Zie kenfondsraad. Hellevoetsluis mag kernwapens niet verbieden DEN HAAG (ANP) - Een gemeente kan niet verbieden dat kernwa pens over zijn grondgebied wor den vervoerd of dat deze wapens in de gemeente geparkeerd worden. Een dergelijk verbod, door de ge meente Hellevoetsluis ingesteld, is door de Kroon vernietigd. Een woordvoerder van het ministerie van binnenlandse zaken deelde gisteren mee dat een gemeentelijk verbod op vervoer en parkeren van kernwapens op juridische gronden onmogelijk is. Volgens de Kroon is zo'n verbod in strijd met de wet op het vervoer van gevaarlijke stoffen en met de kernenergiewet. DEN HAAG - Het wordt steeds drukker op de Noordzee. Met de toenemende ontwikkelingen op het gebied van scheepvaart, olie- en gaswinning, visserij en milieu beheer heeft de overheid ook steeds meer werk gekregen: meer toezicht, meer dienstverlening en meer onderzoek. Maar liefst twin tig verschillende en min of meer zelfstandige overheidsdiensten, die onder niet minder dan zes mi nisteries vallen, houden zich daar op zee of in de lucht mee bezig. door Weert Schenk Taken van deze diensten zijn on der meer: opsporing van strafbare feiten, beloodsing, redding en ram penbestrijding. Het werk gebeurt vaak ondoelmatig en met oneigen lijke middelen. Zo voert de Ko ninklijke Marine geregeld viscon- troles uit. Bij andere zaken, zoals reddingsacties, zijn er niet zelden te veel betrokkenen, wat de doel treffendheid niet verhoogt. Vaak werken de ambtenaren van de verschillende diensten langs el kaar heen. Ook gebeurt het dat de diensten elkaar wel inlichten, maar dat het daarbij blijft. Voor diverse operationele taken op de Noordzee bestaan afzonderlijke centra voor informatie en actie. Wie als eerste een melding binnenkrijgt, begint zonodig met actie en informeert anderen. Een centrale besluitvor ming ontbreekt. AMSTERDAM (ANP) - Wanneer een zwangere vrouw in een proef tijd bij een nieuwe werkgever wordt ontslagen wegens die zwan gerschap is dit directe discrimina tie en strijdig met de wet gelijke behandeling voor mannen en vrou wen. Uit de rechtspraak tot nu toe blijkt nog te weinig dat de rechter die bescherming, die de wet de vrouw biedt, haar ook inderdaad toekent. Dit zei de advocate mr. G. van Driem gisteren bij de behande ling van een kort geding over dit onderwerp. Inzet is het ontslag van een Am sterdamse vrouw, die als groeps leidster werkte bij het gezinsver vangend tehuis van de Stichting Werkgemeenschap Orthopedago gische Zorg in Amsterdam. Eind Ook ontbreekt een samenhan gend beleid voor het geven van voorrang aan bepaalde zaken in het geval van uiteenlopende belan gen. Er is slechts op vrijblijvende basis sprake van overleg en samen werking. Een van de oorzaken daarvan is de sterke betrokken heid van het personeel bij de eigen dienst en dat bevordert niet het in roepen van bijstand uit andere diensten. Geen gek idee Het is geen gek idee om een eind te maken aan deze chaos. De nood zaak daartoe wordt met de dag gro ter. Zo blijkt er een grote behoefte aan een samenhangende aanpak van politietaken op de Noordzee. Er liggen bijvoorbeeld al enige tijd controleplannen klaar voor ver- keers- en visserijdelicten, maar daar zijn zoveel verschillende in stanties bij betrokken dat niemand weet wie wat waar en wanneer iets moet doen. Andere dringende verlangens zijn een intensiever toezicht op de visserij, wat nu in de praktijk niet mogelijk is, een betere inspectie van de boorplatforms, meer duide lijkheid over leiding en coördinatie bij grote reddingsoperaties en uit gebreidere opsporing van overtre ding van de milieuwetten. De oplossing ligt voor de hand. Richt een kustwacht op, die voor dit alles zorgdraagt. Alles komt in één hand. Het maken van ruzies tussen diensten over bevoegdhe vorig jaar solliciteerde de vrouw en werd per 1 mei dit jaar aangeno men. In maart raakte zij zwanger en vertelde dit onmiddellijk aan de directie van het tehuis. Deze maak te geen bezwaar als de vrouw toch zou komen werken. Na een week werken echter werd de vrouw een aantal weken ziek. Ze hervatte het werk, maar de arts en vroedvrouw vonden het beter als zij tot de geboorte van haar den is verleden tijd. Er wordt geen tijd verspild met werk dat anderen al doen. Bovendien is er meer ruimte voor investeringen die af zonderlijke diensten niet kunnen opbrengen, en kan materieel wor den aangeschaft dat voor meerdere doeleinden bruikbaar is. Kortom, een kustwacht zorgt voor doelma tigheid en doeltreffendheid. Amerikaans model Toch heeft het kabinet dat be sluit niet genomen. Of beter ge zegd: niet durven nemen. De rege ring heeft ingestemd met een ad vies van de Interdepartementale Commissie voor Noordzee-aange- legenheden (Icona) van oud-pre mier Barend Biesheuvel. Deze commissie meent dat een kust wacht moet worden gevormd via de weg der geleidelijkheid. Er moet eerst een landelijk punt ko men, die het werk van de twintig diensten coördineert. Minister Smit-Kroes (coördine rend minister voor het Noordzee- beleid) is daar niet gelukkig mee. Trouwens, Biesheuvel zelf ook niet. Een kustwacht naar Ameri kaans model vinden ze de beste manier om te voorkomen dat de Noordzee een vrijstaat wordt. Maar de Icona-voorzitter is tot de con clusie gekomen dat een fusie van de Noordzee-diensten niet zomaar kan worden gerealiseerd. Bij de presentatie van zijn sa menwerkingsplan, gisteren, zei Biesheuvel dat de vorming van een kustwacht mogelijk was geweest kind rust zou nemen. Toen de di rectie bekend werd dat de ziekte een langdurige kwestie zou wor den, werd de vrouw ontslagen. De reden van de directie daarvoor was, volgens de vrouw, haar zwan gerschap. De vrouw is het met het ontslag niet eens en spande een kort ge ding aan. Volgens de tegenpartij, vertegen woordigd door mr. R. Nijmeijer, is niet zwangerschapsziekte de reden als hij niet met zes ministeries te maken had gehad. Niet alle dien sten staan graag een stukje macht af. Het liefst blijven ze allemaal on afhankelijk. Vandaar dat Biesheu vel gelooft dat de ambtenaren be ter eerst maar een tijdje aan elkaar kunnen wennen. „Het moet voetje voor voetje". Sportvliegtuigje Het kabinetsbesluit komt er dus .op neer dat de bestaande diensten optreden als deelnemers in de kustwacht. Zij stellen daarvoor hun capaciteit beschikbaar. Dat betekent dat het nieuwe samen werkingsverband de beschikking krijgt over een kleine dertig vaar tuigen en één sportvliegtuigje. Op de rijkspolitie, de marine en de luchtmacht kan in bepaalde geval len een beroep worden gedaan voor vliegtuigen en helikopters. Het landelijk coördinatiecen trum van de samenwerkingsorga nisatie komt bij Scheveningen-ra- dio in IJmuiden. Een klein ploegje mensen regelt van daaruit de ope rationele inzet van alle beschikba re middelen. Dat gebeurt op basis van een gezamenlijke planning, die gemaakt wordt aan de hand van de behoeften en de mogelijkheden. De Raad voor de Waterstaat moet zich nog over het kabinetsbe sluit uitspreken. Van de Tweede Kamer hoeven ook niet al te grote bezwaren te worden verwacht. PvdA en CDA, een meerderheid, van ontslag geweest maar het feit dat de vrouw in haar proeftijd té kort had gewerkt om een oordeel te kunnen geven over de kwaliteit van haar werk. Twee maanden voor een beoordeling zijn, volgens Nijmeijer, al rijkelijk kort. Op basis van tien dagen kan de stichting zich geen goed oordeel vormen over de werkneemster, aldus Nij meijer. Volgens hem zou diezelfde regeling net zo goed gelden voor een mannelijke werknemer in zijn proeftijd. Van discriminatie of schending van de wet gelijke be handeling is volgens de raadsman dan ook geen sprake. De president van de rechtbank in Amsterdam, mr. B.J.Asscher, doet op 11 juli uitspraak in het ge ding. hebben al eerder gepleit voor een nationale kustwacht. De partijen stelden toen voor een dienst op te richten die in eerste instantie met patrouillevliegtuigen en -schepen strafbare feiten opspoort en verontreiniging van het zeemilieu probeert te voorkomen. Ook de milieu-organisaties zul len niet ontevreden zijn. De werk groep Noordzee heeft steeds ge vraagd om meer en beter op elkaar afgestemde controle en toezicht. Want regelgeving ter bescherming van het zeemilieu heeft alleen zin als het te controleren is. Niet alleen de werkgroep Noordzee, maar ook de Tweede Kamer vindt dat de pakkans van bijvoorbeeld schepen die illegale lozingen verrichten te klein is. EERSTE DORPELBALK GEPLAATST DEN HAMMENIOOSTERSCHELDE (ANP) - In de stormvloedkering van de Oosterschelde is gisteren de eerste dorpelbalk geplaatst. De dorpelbal- ken verbinden de pijlers van de stormvloedkering onder water. Het plaat sen van de balken - die acht meter breed, acht meter hoog en veertig meter lang zijn - is een moeilijk karwei, omdat de doorlaatopeningen steeds kleiner worden en de stroomversnelling daardoor groter. De komende elf maanden zullen er elf van deze dorpelbalken door Rijkswaterstaat wor den geplaatst. foto anpi. UTRECHT (ANP) - Er is een wildgroei ontstaan in de bijzondere opsporings- en contro lediensten, zoals particuliere bewakingsdiensten, recherche-afdelingen van bedrijven en fraude-opsporingsdiensten. Dat zei de Utrechtse hoofdcommissaris van politie mr. J. Wiarda gisteren bij de presentatie van het jaarverslag van zijn korps over 1984. Nederland wil opheldering over 'undercover-actie' Duitse politie DEN HAAG (ANP) - De Neder landse ambassadeur in West-Duits- land, mr. K.W. Reinink, heeft deze week op het Westduitse ministerie van buitenlandse zaken in Bonn een nota overhandigd waarin op heldering wordt gevraagd over 'un dercover-activiteiten' die West duitse politieagenten in Nederland zouden hebben gepleegd. Dit heeft het ministerie van justitie beves tigd. In Rotterdam en Deventer zou een Westduitse agent onder bege leiding van Westduitse politie-col- lega's een Nederlander naar West- Duitsland hebben gelokt waar hij na arrestatie wegens handel in ver dovende middelen is veroordeeld tot elf jaar cel. Staatssecretaris Korte-Van He mel (justitie) heeft het ministerie van buitenlandse zaken op 14 mei al verzocht de Nederlandse ambas sadeur daarover opheldering te la ten vragen. Justitie wil weten of de Nederlander inderdaad is veroor deeld op grond van bewijs dat ver kregen is via die undercover-me thode. In 1983 is ook al eens sprake ge weest van undercover-activiteiten in Nederland van Westduitse poli tiemensen, die niet volgens de Ne derlandse regels plaatshadden. Toen is duidelijk afgesproken dat dit niet meer zou voorkomen zon der dat de desbetreffende plaatse lijke justitie-autoriteiten van te vo ren zouden worden ingelicht en dat die activiteiten onder verant woordelijkheid van een officier van justitie zouden plaatsvinden. Minister bepleit in DDR souplesse bij trouwlustigen DRESDEN (GPD/ANP) - Minister Van den Broek (buitenlandse za ken) heeft gisteren in Oost-Berlijn aan zijn Oostduitse collega Fischer een lijst met namen gegeven van Nederlanders die 'gehuwd zijn of willen trouwen met DDR-burgers en hen naar Nederland willen laten overkomen. De procedure die daarvoor in de DDR moeten wor den gevolgd, nemen vaak minstens een jaar in beslag. Fischer heeft Van den Broek toegezegd zijn in vloed te zullen aanwenden voor versnelling van de procedure. Minister Van den Broek, die gis teren een officieel bezoek aan de DDR beëindigde, ondertekende ook een verdrag dat het de Neder landse Oorlogsstichting mogelijk maakt in Oost-Duitsland graven van Nederlandse oorlogsslachtof fers te verzorgen. Tot nu toe zijn circa 350 graven bekend. Verder heeft Van den Broek gis teren weer geprobeerd de Oosteu- ropese bondgenoten van de Sow- jet-Unie ervan te overtuigen dat de Sowjets 45 SS-20-raketten moeten ontmantelen om plaatsing van 48 kruisraketten in Nederland te voorkomen. Indianen in HeUendoorn HELLENDOORN (GPD) - Het dorp HeUendoorn kreeg gister ochtend negen Mesquakie-in- dianen op de koffie. De negen zijn nog nooit eerder uit de Amerikaanse staat Iowa ge weest. Het was de eerste keer dat ze met 'de zilveren vogel' over de oceaan vlogen. De groep, met een kind van twee jaar, onder leiding van opper hoofd Ray Young Bear, poseert hier bij het beeldje van de plaatselijke historische held Klepperderk. De reden van de komst van de indianen is het grote inter nationale folkloristisch festival, dat vandaag, morgen en zondag in HeUendoorn wordt gehou den. Zo'n 400 dansers uit negen landen zijn van de partij. De in dianen verzorgen zaterdag ook een optreden in Almelo. Akkoord militairen DEN HAAG (ANP) - Voor verbete ring van de arbeidsvoorwaarden van militair personeel zal volgend jaar een bedrag van 21 miljoen gul den ter beschikking worden ge steld. De onafhankelijke vakorga nisatie van beroepsmilitairen Ons Belang en staatssecretaris Hoekze- ma (defensie) hebben hierover gis teren een akkoord bereikt. Het gaat vooral om maatregelen in de sfeer van het overwerk. De staats secretaris is niet ingegaan op de eis van de bonden van een uitkering ineens voor alle personeel en de ge pensioneerden. Bij de krijgsmacht wordt de ar beidstijd dit jaar verkort in de vorm van vijf dagen extra verlof, waarvan vier vrij opneembaar zul len zijn. JOHANNESBURG (GPD) - De 47-jarige Nederlander Klaas de Jonge, die sinds zondagavond 23 juni door de Zuidafrikaanse veilig heidspolitie wordt vastgehouden, zou explosieven hebben vervoerd die bestemd waren voor een actie van de bevrijdingsbeweging Afri can National Congress (ANC). De Jonge, die zowel demograaf als sociaal antropoloog is, wordt vastgehouden krachtens sectie 29 van de Zuidafrikaanse veiligheids wet. Dit houdt in, dat hij geen en kel contact mag hebben met de buitenwereld, ook niet met een ad vocaat of vertegenwoordigers van de Nederlandse ambassade. Mocht het tot een proces komen, dan dreigt voor De Jonge in het uiter ste geval de doodstraf. Pas afgelopen maandag werd in beperkte kring in Johannesburg bekend, dat De Jonge was gearres teerd door de Zuidafrikaanse vei ligheidsdienst. In de week daar voor was hij wel als vermist opge geven bij zowel de ambassade in Harare, de hoofdstad van het buur land Zimbabwe, als die van Preto- Hoewel de veiligheidspolitie HAPPY FAMILY (ANP) - De be lastingdienst in Amsterdam heeft onvoldoende onderzocht of het jongerencentrum Happy Family aan de Rustenburgerstraat in de hoofdstad wel verplicht is belas ting te betalen over de omzetten aan drank en soft drugs. De besla gen die in dit verband bij de ge meente zijn gelegd op ruim 187.000 gulden subsidie voor het centrum moeten worden opgeheven. Dat heeft de president van de Amster damse rechtbank mr. B. Asscher gisteren bepaald in het kort geding dat de Happy Family tegen de be lasting had aangespannen. noch de Nederlandse ambassade in Pretoria commentaar of nadere inlichtingen wil geven, zeggen be paalde anonieme bronnen in Jo hannesburg, dat in de auto van De Jonge explosieven zijn aangetrof fen. Het is onbekend of De Jonge ervan op de hoogte was dat hij ex plosieven vervoerde en zo ja, of hij daadwerkelijk betrokken was bij een ANC-poging om een aanslag te plegen. Het was bekend dat De Jonge sympathiseerde met het in Zuid- Afrika verboden ANC. Maar het wordt niet uitgesloten, dat hij op een of andere manier het slachtof fer is geworden van goedgelovig heid of verraad. vandaag 99 jaar geworden. (foto ANP).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 5