Leidsch Dagblad | 1985 | 29 juni 1985 | pagina 5

Nederland 3 kan
in 1987 beginnen

Vakantie?

GWK

Eerst langs GWK

i

Oud en zijn Witte Dorp

GWK

Weg naar Radio 1 ook geëffend

Definitief
geen visum
Kamerleden

PRINS 74

Duitse politie
provoceert
drugsdealers
in ons land

Gehakketak rondom wonderlijke wijk in Rotterdam

ZATERDAG 29 JUNI 1985

BINNENLAND

PAGINA 5

DEN HAAG (ANP) - Minister Brinkman van wvc heeft het groene licht gegeven'voor

Nederland 3. Het derde nationale tv-net kan medio 1987 beginnen, wanneer de benodigde So^et-ambassade

technische voorzieningen ervoor gereed zijn. De instelling van Nederland 3 mag geen uit Moskou had ontvangend De
verhoging van de omroepbijdrage tot gevolg hebben.

DEN HAAG (ANP) - De voorzitter
van de vaste kamercommissie voor
buitenlandse zaken Ter Beek
(PvdA) en de fractievoorzitter van
de VVD in de Tweede Kamer Nij-
pels hebben definitief geen visum
gekregen voor de Sowjet-Unie. De
twee zouden morgen in gezelschap
van dr. R. Jurrjens, hoogleraar in
ternationale betrekkingen aan de
Vrije Universiteit in Amsterdam,
afreizen naar de Sowjet Unie waar
zij waren uitgenodigd door de dis
sidente Irina Grivnina. Grivnina
die naar Nederland wil emigreren
met haar man en twee kinderen
kan elk moment gearresteerd wor
den.

Nijpels verklaarde gistermiddag
tijdens een persconferentie dat de
Sowjet-Unie niet formeel visa aan
het drietal heeft'geweigerd. Even
voor twaalf uur kreeg hij op de
Den Haag te
nog geen instructies

Dat is de kern van een voorstel van
de minister, dat waarschijnlijk vol- I
gende week vrijdag in de minister
raad zal worden behandeld, zo
heeft een woordvoerder van wvc
gisteren desgevraagd meegedeeld.

Het principe-besluit om met Ne
derland 3 te beginnen zou oor
spronkelijk op vrijdag 28 juni in de
ministerraad worden behandeld,
maar dit is een week opgeschoven.

Dit uitstel heeft niet als achter
grond dat er binnen het kabinet
nog problemen zyn over Neder
land 3, aldus de woordvoerder.

Het derde nationale tv-net zal
worden gefinancierd uit de invoe
ring van 'zwevende' STER-blok-
ken (niet alleen vóór en na het
Journaal, maar ook tussen de an- j
dere programma's door) op Neder
land 1 en 2. De regering heeft ge
ruime tijd tegen de instelling van
Nederland 3 zitten aanhikken, met
name vanwege de extra kosten die
het met zich mee zou brengen.

Nederland 3 moet de omroepen
de mogelijkheid geven om beter te
concurreren tegen de oprukkende
commerciële televisie. Het derde
net is bestemd voor de NOS en de DEN HAAG (ANP) - De financiële
omroepgemachtigden zonder le- verantwoordelijkheid voor 43 mu-
den, zoals de IKON, Teleac en der- sea wordt overgedragen aan de
gelijke. De zendtijd die hierdoor
vrijkomt op Nederland 1 en 2 zal
onder Avro, Tros, Veronica, KRO,

Vara, NCRV, VPRO en EO worden
verdeeld.

De VPRO wil het contract niet
ondertekenen vanwege het voor
schrift om buiten „prime time" ten
minste 80 procent lichte muziek uit
te zenden. Met name het radiopro
gramma Het Gebouw, dat groten
deels uit gesproken woord bestaat,
zou in de knel komen als de VPRO
zich aan de contractsbepalingen
zou onderwerpen. Door het con
tract niet te ondertekenen, kan de
VPRO gewoon doorgaan met Het
Gebouw. NOS-programmacom-
missaris radio A. van de Heuvel
stemde gisteren tijdens de be
stuursvergadering stilzwijgend in
met deze conclusie, al noemde hij
het „voor de bestuurlijke consis
tentie nodig om in een zekere rust

43 musea aan

provincies

overgedragen

consulaire afdeling van de ambas
sade die visa verstrekt sloot om
twaalf uur en gaat maandag pas

tot 1990 met deze indeling te weer, open/ zodat ,ui,tg.eslo.t™

werken" moet worden geacht dat de drie
zondag alsnog kunnen vertrekken.

De andere omroepen zullen het

contract wel ondertekenen. NCRV Vluchten en een hotel in Moskou

en EO maken daarbij wel het voor- waren al gereserveerd, evenals ze-

behoud dat de identiteit van de ven plaatsen voor een optreden

omroep in uitzonderingsgevallen maandagavond in Moskou van het

belangrijker kan zijn dan de zen- Nederlands Dans Theater. De drie

derkleuring. hadden Grivnina en haar gezin

Bezoek Sow jet-dissidente

De visumaanvrage voor de drie
is 13 juni persoonlijk aan de am
bassadeur van de Sowvjet-Unie in
Den Haag, dr. Anatoli Blatov, over
handigd. Daarbij is het doel van
het bezoek uiteengezet, waarop de
ambassadeur liet weten negatief
over de visumaanvrage te zullen
adviseren. Nijpels heeft reeds eer
der een bezoek aan Grivnina ge
bracht en haar vervolgens uitgeno
digd naar Nederland te komen.

De Russische dissidente heeft
bijna 'twee jaar gevangen gezeten
voor haar activiteiten in de Mos-
kouse Werkgroep voor onderzoek

naar misbruik van de psychiatrie.
Sinds haar vrijlating in 1983 ver
blijft zij illegaaal (zonder verblijfs
vergunning) bij haar echtgenoot en
twee dochters in Moskou. Hoewel
de Nederlandse regering heeft la
ten weten dat mevrouw Grivnina
en haar gezin welkom zijn in Ne
derland hebben de Russische auto
riteiten tot nu toe niet gereageerd
op haar aanvrage voor emigratie
naar Nederland. Evenmin is gerea
geerd op een aanbod van kolonel
(b.d.) Bosschart van het Leger des
Heils in Amsterdam om de twee
kinderen van Grivnina te adopte
ren om ze zo ten minste in Neder
land te krijgen.

Nijpels verklaarde gisteren in
Den Haag dat de situatie voor Griv
nina en haar gezin dagelijks moei
lijker wordt. Zij kan elk moment
gearresteerd worden terwijl haar
echtgenoot bedreigd wordt omdat
hij haar illegaal onderdak ver
schaft. De autoriteiten in Moskou
vrezen dat haar zaak, die al eerder
internationaal grote aandacht trok,
opnieuw in het brandpunt van de
belangstelling komt tijdens het
Wereld Jeugd Festival dat van 27
juli tot 3 augustus in Moskou ge
houden wordt. Grivnina heeft de
deelnemers aan dat festival bij
haar thuis uitgenodigd en vele
groepen in het westen hebben een
Russische uitnodiging voor het
festival geaccepteerd, speciaal om
Grivnina te kunnen bezoeken.

Prins Bernhard viert vandaag
zijn 74e verjaardag. Hij doet dat in
familiekring op paleis Soestdijk.
De prins, die onlangs in het Leidse
Academisch Ziekenhuis een opera
tie moest ondergaan, is na een
vakantie in Italië, weer volledig
voor zijn representatieve verplich-
tigen beschikbaar. (foto anpi

Radio 1

De weg naar de invoering van
Radio 1, de landelijk-regionale
nieuws- en actualiteiten zendy die
per oktober Hilversum 1 moet ver
vangen, is nagenoeg geëffend nu
het NOS-bestuur gisteren, op de
VPRO na, heeft ingestemd met het
.ter ondertekening aanbieden van
het contract tussen de landelijke
en regionale omroepen. Vooropge
steld dat Veronica per oktober de
A-status krijgt, zal Radio 1 dan een
feit zijn.

Ubels wil met
zelfstandige
EVP doorgaan

AMERSFOORT (ANP) - Het EVP-
Tweede Kamerlid mevrouw Ubels-
Veen heeft zich vandaag op de par
tijraad van de EVP uitgesproken
voor een zelfstandige deelneming jaar.
van haar partij aan de Kamerver
kiezingen van 1986. Verder wil zij
nagaan in hoeverre samengewerkt
kan worden met de PPR. Progres
sieve christenen, zowel van protes
tantse als rooms-katholieke signa
tuur, wil zij binnen de EVP poli
tiek onderdak aanbieden.

provincies. Met het oog daarop zul
len de bedragen die het rijk mo
menteel voor deze musea ter be
schikking stelt, ongeveer 2,9 mil
joen gulden, worden overgebracht
naar het provinciefonds. Over de
overdracht van vier musea - G.M.
Kam, Twenthe, Mesdag en Lam
bert van Meerten - wordt momen
teel nog overleg gevoerd. Het
Joods Historisch Museum en het
Spoorwegmuseum zullen onder
verantwoordelijkheid van het mi
nisterie van wvc gebracht worden.
Dit is gisteren na afloop van het ka
binetsberaad bekend gemaakt.

Het rijk zal nog slechts verant
woordelijkheid blijven dragen
voor musea die een gebied of the
ma van nationale reikwijdte be
strijken en een collectie bezitten
van hoge kwaliteit. Deze voorstel
len staan vermeld in de museum
nota, waarover het kabinet over
eenstemming heeft bereikt.

Tevens heeft het kabinet een be
slissing genomen over de werking
van de Archiefwet. De werking van
deze wet wordt uitgebreid tot de
Hoge Colleges van Staat, provin
cies, gemeenten en waterschap
pen. De termijn van overdracht
van stukken wordt verkort van
ijftig jaar nu tot maximaal twintig

SCHIPHOL - Nu het weer in Nederland te wensen overlaat, boeken veel landgenoten op het laatste moment
een reisje naar de zon. Aangezien gisteren in de noordelijke provincies de schoolvakanties zijn begonnen, was
het op Schiphol een drukte van belang. (toto anp)

Mevrouw Ubels signaleerde dat
de wensen van het EVP-congres
van 30 maart van dit jaar voor een
brede samenwerking van de gehe
le oppositie ter linker zijde niet le
vensvatbaar zijn gebleken. PvdA
en D'66 voelen daar niets voor ter
wijl ook de PSP vermoedelijk zal
afhaken, aldus mevrouw Ubels.
Een combinatie van PPR, EVP en
CPN acht zij onaantrekkelijk.
Doelstelling en cultuur van de
PPR spreken het EVP-Kamerlid
wel aan, zeker sinds de toetreding
van ex-CDA'er Dijkman tot de
PPR-fractie.

Het gegeven dat een deel van de
EVP'ers de partij op grond van de
congresbesluiten over progressie
ve samenwerking van 30 maart
vaarwel heeft gezegd beschouwt;
mevrouw Ubels als
die verwerkt moet worden]

OPVOLGER VIS - Per 1 oktober
1985 is J.J. van Aartsen benoemd
tot secretaris-generaal van het mi
nisterie van Binnenlandse Zaken.
Hij volgt de voormalige Leidse
burgemeester A.J. Vis op, die met
pensipen gaat. Van Aartsen, 37
jaar, werkt sinds 1979 op Binnen
landse Zaken, eerst als hoofd van
het bureau van de secretaris-gene
raal en sinds 1983 als plaatsvervan
gend secretaris-generaal. Voordat
hij naar het ministerie kwam was
hij medewerker van de WD-frac-
tie in de Tweede Kamer en direc
teur van de Teldersstichting, het
wetenschappelijk bureau van de
WD.

KINDERPOSTZEGELS - De kin
derpostzegelactie die in het laatste
kwartaal van vorig jaar werd ge
houden, heeft 14 miljoen gulden
opgebracht. Er werden 84.000.000
kinderzegels en 12.000.000 kinder
en wenskaarten verkocht. De op
brengst is dank zij een stijging van
110 procent in de verkoop van

DEN HAAG (GPD) - De Neder
landse ambassadeur in Bonn heeft
opdracht gekregen de Westduitse
autoriteiten opheldering te vragen
over het optreden van Duitse poli-
tie-provocateurs in ons land.
Staatssecretaris Korte van Hemel
(justitie) is over dat illegale Duitse
optreden op Nederlands grondge
bied recent ingelicht door minister
buitenlandse zaken Van den j

Staatsen burgemeester Groningen

DEN HAAG (ANP) - Mr
A.A.M.F. Staatsen uit Den
Haag is met ingang van 16 au
gustus benoemd tot burge
meester van Groningen. Het
ministerie van binnenlandse

zaken heeft dat gisteren be
kendgemaakt. Staatsen (42) is
lid van de PvdA. Staatsen is de
opvolger van H.G. Buiter, die
op 1 mei vervroegd met pen
sioen is gegaan.

Alles voor
de zeker
heid onderweg GWK levert u
razendsnel een aantal broodnodige reis-
dokumenten. Zoals reisverzekeringen (zelfs-voor-
één-dag of 'n weekend), een ANWB/WW-lidmaat-
schap en een Reis- en Kredietbrief. Maar denkt u
ook eens aan het Zwitserse Autobahn-vignet,
Italiaanse benzinebonnen of een tijdelijke casco
verzekering voor uw auto/caravan.

Zeven dagen
in de week open voor
uw vakantie.

De Grenswisselkantoren NV

Samenwerking van N.V. Nederlandse Spoorwegen, N.V. AMEV
Pierson, Heldring Pierson N.V.

ROTTERDAM - Het valt moeilyk
te gaan hoe de in 1963 overleden

Broek. Dit nadat de Roermondse architect J. J. P. Oud het gehakke-

advocaat mr. C. Noordhuis de be
windsman onomstotelijk had kun
nen aantonen dat in Rotterdam en
Zutphen de Nederlandse souverei-
niteit was geschonden omdat der
gelijke provocateurs zonder toe
stemming van het Nederlandse
openbaar ministerie actief waren
geweest.

De acties van de Duitse under- M
cover-agenten richten zich vooral esse,

tegen narcoticamisdrijven. Daarbij
worden Nederlandse drugshande
laren naar Duitsland gelokt om ze
daar te kunnen arresteren en te be
rechten. Omdat de Duitse wetge
ving narcoticadelicten ziet als uni
versele misdrijven, heeft de justitie
in dat land het recht ook buitens-

tak rondom zijn woonwijk het Wit
te Dorp in Rotterdam zou beoorde
len. Duidelijk is in ieder geval wel,
dat de actuele sloop- dan wel reno-
yatieplannen van de 265 woningen
de Nederlandse, zelfs Westduitse
gemoederen danig bezighouden.
Overigens geldt die aandacht niet
alleen Ouds Witte Dorp, maar ook
de herbouwplannen van zijn café
De Unie en de directiekeet Oud

door

Rob Schoonen

De conclusie van de werkgroep

m ambtenaren en bewoners van

lands op te treden tegen drugsdea- het Witte Dorp liet aan duidelijk

i _l_,r lil. "i >unuWfr# v

tegenslag ten bijna gelijk gebleven
van 1983.

Iers. Ook in Limburg hebben"Duit
undercover-agenten - bijge

staan door Nederlandse handlan- staat waardoor

niets te wensen over: de funderin
gen verkeren in een zeer slechte

Een overzicht van het Witte Dorp,

•lijkewijki

scheuren

i die

gers - veelvuldig geopereerd
Nederlanders in een Duitse politie-

ADVERTENTIE

vertonen en gaan lekken. De werk
groep deed vorige maand het voor
stel om de kleine, wit bepleisterde
woningen door nieuwbouw te ver
vangen. Weer opknappen - in 1977
is de wijk voor acht miljoen gulden
gerenoveerd - zou bijna twee ton
per woning gaan kosten. „Nieuw
bouw is veel goedkoper", aldus de
werkgroep.

Rot-

Waar en wanneer u maar wilt. GWK is
z

Mede dank z(j de architecturale
en stedebouwkundige kwaliteiten
van de wijk is er in de loop van de
jaren vooral in sociaal opzicht
een opvallend hechte gemeen
schap ontstaan. Het Witte Dorp
omvatte in eerste instantie 343 wo
ningen en acht winkels/woningen,
geschilderd in De Stijl-kleuren
rood, blauw en geel. De gevels zijn De Stijl
wit.

Omdat de woningen niet zijn

Unie (gebouwd in 1924, verwoest
in 1940) moet volgend jaar in de
Mauritsweg onderdak gaan bieden
aan de Rotterdamse Kunststich
ting. En gelijk als in het oorspron
kelijke gebouw zal een deel wor
den gebruikt als restaurant en
theater.

DOUANE

zeven dagen in de week open voor
uw vakantie. Van maandag t/m zaterdag
minstens van 08.00 tot 20.00 uur. En op zondag van
10.00 tot 16.00 uur. Maar vaak is GWK zelfs nog een stuk
langer voor u opea Zeker in de grote steden en aan de
grote grensovergangen.

Er zijn GWK-kantoren op 29 N.S.-stations door het

hele land en bij elke grensovergang van enige betekenis.

Dus u hoeft voor het geld en de papieren voor uw vakantie nooit een omweg
te maken. Lang wachten is er ook niet bij: de GWK-mensen helpen u snel weer
op weg. Voor de precieze adressen en openingstij
den kunt u bellen: GWK-hoofdkantoor, tel. [phone].

Zeven dagen in de week open voor uw vakantie. De Grenswisselkantoren NV

N.S.-station Leiden, tel. [phone]. Geopend: ma. t/m za. 08.00-20.00 uur. zo. 10.00-16.00 uu,.

Ook op de N.S.-stations van Den Haag C.S. en H.S., Rotterdam, Amsterdam C.S. en Amstel, Haarlem en
Schiphol-Centrum.

Deze week gaf het college te ken- derheid zijn véél woningen gaan

nen het Witte Dorp te willén spa- verzakken. Het renovatieplan in de

ren door het op de monumenten- jaren zeventig moest het mogelijk

lijst te plaatsen. Men besloot na te maken in ieder geval tot het eind

gaan of het rijk geld ter beschik- van de eeuw in de huizen te wonen,

king wil stellen om het Witte Dorp De renovatie is volgens J. van der

zodanig op te knappen dat de wijk Lugt, architectuur-mederwerker

inderdaad op de monumentenlijst van de Rotterdamse Kunststich-

kan worden geplaatst. Tot grote er- ting, en H. Bijhouder, stedebouw-

gernis van de bewoners, die vinden kundige bij de Rotterdamse stads-

dat de huizen - naar de huidige ontwikkeling, niet naar behoren

maatstaven - veel te klein zijn. uitgevoerd. De bouwtechnische
veranderingen die destijds zijn toe-

Hechte gemeenschan gepast verzwaarde de woningen

neuiiie zodanig, dat de verzakkingen eer-

De semi-permanente woningen der toe- dan afgenomen zijn. „De

die Oud in 1922 ontwierp waren be- hele wijk drijft nu eigenlijk zo'n

doeld als tijdelijke voorziening beetje", aldus Bijhouder. „Wil je

voor gereclasseerde gezinnen. De adequaat renoveren, dan zal voor

wijk voorzag erin de woningnood alles, de wijk moeten worden on-

op te vangen die een gevolg was derheid".

van de industralisatie van Rotter- Met deze plannen staat architect

dam en de trek naar de steden. Na Oud wederom in de belangstelling.

25 jaar zou het Witte Dorp worden Vorig jaar besloot de gemeente een

gesloopt en plaats moeten maken ander bouwwerk van hem te her-

voor een park. bouwen. Het bekende café De

Oud maakte De Unie in een pe
riode dat hij op alle terreinen heel
druk doende was met de beginse
len van de groep De Stijl. Deze be
weging, waartoe ook de kunste
naars Van Doesburg, Mondriaan,

Huszar en Kok behoorden, was in
1917 opgericht. Het was er De Stijl

kurutt toestand*te brengen^waarin
hPt inHivirfiiPÏP niaatc mnprf ma. 9ud nu met bepaald een van

de, rechthoekige volumes, geschil
derd in primaire kleuren. Het op
pervlaktepatroon resulteerde di
rect uit de voor de constructie ge
bruikte houten delen.

De wijk het Witte Dorp ten slotte
vertoont nog invloeden van Sitte
en Berlage. Oud gebruikte een wo
ningtype dat ontleend is aan de
tuindorp-traditie. Alleen in het
kleurgebruiken in details zoals de
schoorsteen en de daklyst is De
Stijl-esthetiek te bespeuren.

Het plan van de gemeente om de
directiekeet te reconstrueren op
het middenplein van de Westblaak
kan alleen worden opgevat als een
eerbetoon aan Oud. Dat geldt ook
voor de herbouw van van De Unie.
Als exponenten van De Stijl-archi
tectuur - alleen het Schroder Riet
veldhuis in Utrecht is van eenzelf
de niveau - zijn ze van groot be
lang.

Maquettes

Ook het Witte Dorp is - vooral
stedebouwkundig bezien - een be
langrijk object. Dat neemt niet weg
dat, met het voorstel van het colle
ge om de wijk op de monumenten
lijst te plaatsen, men voor de ge
makkelijkste weg heeft gekozen.
Het instandhouden van architecto
nisch belangrijke werken is niet de
enige, zaligmakende weg. Een
evenwichtig uitgevoerde docu
mentatie van het Witte Dorp en
desnoods een reconstructie van
een van de woningen, lijkt een be
tere oplossing. Niet alleen omdat
ook een wederom gerenoveerd
Witte Dorp nooit of te nimmer aan
de huidige wooneisen kan vol
doen, maar vooral omdat de wijk -

hoogtep^n g=™wT
den.

ken voor het universele.

Oud, oorspronkelijk beïnvloed
door architecten als Berlage en
Cuypers was een voorstander van
standaardisering en van massa-
bouw.

De gemeente loopt overigens
ook rond met plannen om de direc
tiekeet Oud Mathenesse (uit 1923)
te herbouwen. Deze keet - destijds
gebruikt by de bouw van het Witte
Dorp - moet mettertijd dienst
gaan doen als café. De keet is be
kend geworden als een vroeg voor
beeld van De Stijl-architectuur.
Het bestond uit in elkaar grypen-

Beter is het om in dit soort geval
len een en ander op een afdoende
wijze op te slaan, te fotograferen,
tekeningen en maquettes te ma
ken, om op die manier baan te ma
ken voor nieuwe initiatieven. Ver
moedelijk had Oud, de grondleg
ger van de Nieuwe Zakelijkheid,
ook voor een dergelijke werkwijze
gekozen. En niet alleen omdat hij
zelf ook niet bepaald wegliep met
het Witte Dorp. Als gemeente-ar
chitect stond ook hem een zo geva
rieerd mogelijke invulling van Rot
terdam voor ogen.