Pleidooi voor VS van Europa Scandinavië stopt vluchten Z.-Afrika Jonge pandas in Japan en Mexico Kohl steunt plannen van Mitterrand Memoires Russische overloper zijn 'nep' Blanken Zimbabwe naar de stembus: Smith wint Verkiezingen in Portugal VS spreken Moskou tegen Amerikaanse roep om veiliger luchtverkeer DUBBELDEMAN VRIJDAG 28 JUNI 1985 BUITENLAND PAGINA 7 PARIJS/BONN/MILAAN (AFP/Rtr./DPA) - Aan de vooravond van de Europese topcon ferentie in Milaan hebben president Mitterrand en bondskanselier Kohl hun Europese partners verrast met een nieuw voorstel om te komen tot een Europese Unie. Volgens Kohl moet het voorstel de basis leggen voor de Verenigde Staten van Europa. Mocht het voorstel niet de steun krijgen van alle EG-landen, aldus Kohl, dan moeten de landen die het plan wel steunen maar tot een nauwere vorm van politieke sa menwerking komen in een „Euro pa met twee snelheden." Desnoods moet de samenwerking tot Frank rijk en de Bondsrepubliek beperkt blijven, zo zeggen Parijs en Bonn. Groot-Brittannië is een ver klaard tegenstander van verande- ringen in het uit 1957 daterende voerders in Milaan gisteren dat het EEG-verdrag, zeker als die worden verbonden aan een concept als dat statenbond. Premier That- Franse-Duitse voorstel nauwelijks verschilt van de hervormingsplan- die Engeland aan de top WASHINGTON (AP) - 'Breken met Moskou,' de memoires en be kentenissen van CIA-superspion en Rus Arkadi Sjevtjenko, was een bestseller in de Verenigde Staten en het portret van de overloper prijkte op de omslag van Time. Maar, zegt nu het blad The New Republic, het hele werk is een ver zinsel. 'Wat er in het boek bedacht is zijn niet alleen de 'achtervolgingen, ontmoetingen, gesprekken, versla gen, data, motieven en spionage- activiteiten, maar ook een spion die nooit bestond,' aldus Edward Epstein in zijn artikel dat volgende week zal verschijnen. 'Sjevtjenko heeft het verhaal echter niet zelf verzonnen,' aldus Epstein. Het verhaal van 'supermol' Sjev tjenko dook volgens Epstein voor het eerst in 1983 op in het boek van John Barron 'De KGB vandaag: de verborgen hulp'. Dat verhaal zou Barron volledig zijn toegespeeld door de Amerikaanse inlichtingen dienst CIA. Nadat de door tegenslagen ach tervolgde CIA de figuur Sjevtjenko in eerste instantie als weinig be langrijk neerzette, werd hij'later. met terugwerkende kracht tot meesterspion gebombardeerd: 'Sjevtjenko werd opgetild tot een zo belangrijk niveau, dat hij onder meer in staat was de CIA op de hoogte te houden van de werkelij ke bedoelingen van de Russen bij de gevoelige SALT-onderhande- lingen.' 'Breken met Moskou' verscheen bij uitgeverij Knopf en er werden 180.000 exemplaren van verkocht. Time publiceerde het boek als feuilleton. Sjevtjenko was onderse cretaris-generaal op het secreta riaat van de Verenigde Naties toen hij overliep naar de Amerikanen. Epstein schrijft dat Sjevtjenko al in 1978 een voorschot van 600.000 dollar kreeg van uitgeverij Simon and Schuster voor zijn memoires. Toen het manuscript in 1979 werd ingeleverd wees de uitgeverij het af, omdat er niets nieuws in stond. Het boek bevatte geen gesprekken met Russische leiders en er werd niets in gezegd over spionage. De uitgever deed Sjevtjenko een pro ces aan en wist een deel van het voorschot terug te krijgen. Vervolgens bekeek Readers Di gest het manuscript en ook die uit geverij stuurde het terug vanwege het gebrek aan inhoud en persoon lijke herinneringen. Drie jaar later, aldus Epstein, ontving Knopf een totaal ander manuscript, en dit keer 'met alle elementen van een spionagero- men: filmische achtervolgingen, CIA-officieren op contactadressen, ontmoetingen met de KGB-top, te legrammen en gevaarlijke ont snappingen.' Daarbij zitten er nog in het boek 'dramatische, letterlij ke conversaties met Sovjet-lei ders,' onder wie Nikita Chroesjts- jov, met wie Sjevtjenko zegt te hebben gesproken toen hij als twintiger onderaan de lader van het ministerie van buitenlandse za ken stond. Ashbel Green, de redactrice van Knopf die het manuscript bewerk te, zei: 'Mijn contacten in de veilig heidsgemeenschap hebben de rol van Sjevtjenko altijd bevestigd. Wat mij betreft is er geen enkele twijfel dat hij een informant van de CIA was.' Mike Luftman van Time zei dat de redactie het verhaal van Sjev tjenko woensdag nog met originele en nieuwe bronnen had vergeleken en geconcludeerd had dat het goeddeels 'accuraat' was. Een woordvoerster van de CIA, Kathy Pherson, verklaarde, nadat in eerste instantie geen commen taar beschikbaar was, het volgen de: 'Arkadi Sjevtjenko verstrekte inlichtingen van onschatbare waarde aan de Amerikaanse rege ring. De CIA had met het schrijven van zijn boek niets te maken.' cher vindt het voldoende als de iaan had willen voorleggen. Het tien (straks twaalf) EG-landen het pian zou alleen politieke eens worden over de uitleg bestaande verdragen en daar ook naar handelen. Ook Griekenland en Denemarken zijn tegen een Eu ropese Unie. Toch zeiden Italiaanse woord- de werking behelzen. Italië, op het ogenblik voorzitter van de Europe se Raad, vindt dat een geïntegreerd Europa breder van opzet moet zijn. Volgens de woordvoerder Mit terrand, Michel Vauzelle, willen Parijs en Bonn een soort algemeen secretariaat van de Europese mi nisterraad in het leven roepen. Ver der moet er in de ministerraad weer vaker bij meerderheid van stemmen worden beslist, moet de Europese commissie meer uitvoe rende macht krijgen en moet het Europese parlement meer betrok ken worden bij de besluitvorming, aldus Vauzelles. KOPENHAGEN (AP) - De regerin- In Stockholm gaf het Zweedse mi- gen van Noorwegen, Zweden en nisterie van buitenlandse zaken Denemarken hebben besloten hun een gelijkluidende verklaring uit luchtvaartovereenkomsten met en voegde de minister voor buiten- Zuid-Afrika op te zeggen en aange- landse handel er aan toe dat 'het kondigd dat de lijndienst van de besluit misschien ten voorbeeld gezamenlijke luchtvaartmaat- kan dienen voor andere landen', schappij SAS op Johannesburg binnen zes maanden zal worden Nog voor de officiële bekendma- opgeheven. Een lid van de SAS-di- king van het besluit had vice-presi- rectie zei eerder dat de maatschap- dent Frede Ahlgreen Eriksen van p« de verbinding vroeg of laat toch de SAS verklaard dat de dienst op zou staken omdat zu met rendabel Johannesburg al lang niet meer 1S* winstgevend is en slechts in leven De Deense minister van buiten- werd gehouden door tussenlandin- landse zaken Uffe Ellemann-Jen- gen in Nairobi. Enkele jaren gele- verklaarde dat de Scandmavi- den besloot de SAS op de route kleinere toestelien te zetten dan Van zijn kant voegde Kohl hier nog aan toe dat Europa econo misch en politiek op eigen benen moet staan en zich „in het interna tionale concert met één stem moet laten horen." „De Verenigde Sta ten van Europa zijn geen utopie of illusie, maar een politieke doelstel ling." Volgens Vauzelles heeft Eu ropa de „politieke wil" om de am bitieuze plannen waar te maken. sche landen het 'ongewenst' ach ten om luchtverkeer met Zuid- Afrika te onderhouden. Hij noem de de maatregel 'onderdeel van po gingen Zuid-Afrika verder te isole ren en de internationale druk op de Zuidafrikaanse regering, te vergro ten' en sprak zijn voldoening uit dat 'de opinie tegen het apartheids systeem in tal van landen groeit'. Buitenland kort Zwarte doos Een Britse, door kernenergie aangedreven onderzeeboot heeft 24 uur lang tevergeefs gezocht naar de zwarte doos van de Indische Jumbo die zondag voor de Ierse kust verongelukte met verlies van 329 mensenlevens. De „Churchill" was speciaal voor de taak uitge rust, maar hij gaf het zoeken in de loop van de dag op en verliet het gebied van de ramp, aldus een lei der van het reddings- en bergings werk. China/Vaticaan Het observatorium van het Vati- caan heeft bekendgemaakt dat het met de Chinese Volksrepubiek is overeengekomen astronomische technologie en informatie uit te wisselen. Krachtens een in Rome ondertekend verdrag zal het obser vatorium in Castelgandolfo een te lescoop overbrengen naar de Chi nese provincie Xipjiang. Ontvoering Drie gemaskerde mannen met semi-automatische wapens heb ben bij haar landgoed in de buurt van Montalto di Castro, een dorp op 130 kilometer ten noordwesten van Rome, de 37-jarige markiezin Isabella Guglielmo Grazioli della Rovere, ontvoerd. De politie be handelt de zaak als een ontvoering om losgeld, maar de familie zijn nog geen eisen gesteld. Indonesië Indonesië heeft een verzoek van onder meer Nederland afgewezen om de dreigende terechtstelling van vier prominente communisten niet te voltrekken. De regering in Jakarta beschouwt dergelijke ver zoeken als „ongepaste inmenging" in de binnenlandse aangelegenhe den van Indonesië, zo zei parle mentsvoorzitter Amir Machmud na een onderhoud met president Soeharto. Abortus Spanje Het Spaanse constitutionele ge rechtshof heeft in Madrid de school-hervormingswetgeving in overeenstemming met de grond wet verklaard. Het parlement in Madrid keurde de gewijzigde abor tus-wetgeving goed. Na het met spanning tegemoet geziene oor deel kan de „wet op het recht van onderwijs" (LODE) nu, 15 maan den na de aanvaarding door beide kamers van het parlement, van kracht worden. In bede gevallen ging het om omstreden wetgeving. Berging Mont Louis De berging van het wrak van de Mont Louis, het Franse schip dat in augustus 1984 met een licht ra dio-actieve lading zonk voor de Belgische kust, zal volgende week beginnen. De operatie zal ongeveer zeven maanden in beslag nemen en 280 miljoen frank (ruim 15 mil joen gulden) kosten. de DC 10 en de frequentie terug te brengen van twee maal per week tot een maal. Verbod Huis op tussenkomst VS in Nicaragua WASHINGTON (AP) - Het Ameri kaanse Huis van Afgevaardigden heeft zich gisteren met 312 tegen 111 stemmen uitgesproken tegen het inzetten van Amerikaanse ge vechtseenheden tegen de Sandi- nistische regering van Nicaragua. Het verbod was een initiatief van de Democraat Thomas Foley, die betoogde dat zijn voorstel alleen wettelijk zou vastleggen wat presi dent Ronald Reagan al als zijn in tentie had uitgesproken, namelijk dat hij geen Amerikaanse soldaten zou inzetten in Nicaragua. Tegenstanders van het voorstel brachten daar tegenin dat Reagans handen tezeer gebonden zouden 'zijn, als er aanslagen gepleegd wor den tegen Amerikanen en overzee se installaties. Zij betoogden ook dat de bevoegdheden van de presi dent als opperbevelhebber van de strijdkrachten op onwettige wijze ingeperkt zouden worden. De voormalige premier van Rhodesië, tegenwoordig Zimbabwe, Ian Smith (links) en Paddy Shields aasden tijdens de verkiezingen van gisteren op dezelfde parlementszetel. Smith won uiteindelijk bij deze vermoedelijk laatste louter voor blanken georganiseerde verkiezingen. (foto afp) «r Kohl: akkoord. (foto AP) Vauzelles liet in het midden op welke manier de hervormingen tot stand moeten komen. Zowel een verandering van het EG-verdrag als een simpel besluit van de Euro pese raad van regeringsleiders be hoort tot de mogelijkheden. Ook voor een speciale intergouverne mentele conferentie staat Parijs open, maar alleen als van tevoren vaststaat dat zo'n conferentie suc ces zal hebben. Het presidium van het Europese parlement heeft de in Milaan verza melde regeringsleiders opgeroe pen tot „een kwalitatieve sprong" naar de Europese integratie. In het licht van de ernstige toestand waarin Europa verkeert moet de top concrete besluiten nemen, „die de aan de verwachtingen van de Europese volkeren voldoen," aldus het presidium. De parlementariërs eisen in de eerste plaats dat zij „echte medebeslissings-bevoegd- heden" krijgen. Turkije ruimt 133.607 linkse boeken op ISTANBOEL (GPD) - Op mili tair bevel zijn in Ankara 133.607 boeken vernietigd. Zij behoor den aan de linkse uitgever Su- leyman Ege, bij wie ze drie jaar geleden in zeven vrachtautola dingen werden weggehaald, waarvoor hij slechts een kwitantie in de plaats kreeg. Het ging grotendeels om theo retische werken van commu nistische en revolutionaire schrijvers, maar er was ook let terkunde bij zoals Kessel's ro man 'Een leger van schadu- De afgelopen drie jaar heeft Ege steeds geinformeerd naar het lot van zijn boeken, terwijl hij van rechtelijke zijde gelei delijk te horen kreeg dat alle ti tels vrij konden worden ver kocht. Pas dezer dagen kreeg hij bericht dat alle boeken als zijnde 'verboden lectuur' wa ren vernietigd. HARARE (AFP/Rtr./UPI) - De voormalige premier van Rhodesië Ian Smith is gisteren herkozen in het parlement van Zimbabwe. Smith versloeg de onafhankelijke kandidaat Paddy Shields, van de Independent Zimbabwe Group (IZG), in Bulawayo, in het zuid westen van het land, met 1441 stemmen tegen 548. De opkomst van de blanke kiezers was hoger dan verwacht. De gisteravond binnengekomen resultaten wezen op een voor sprong van de Conservatieve Alliantie van Zimbabwe (CAZ) van Smith op de onafhankelijken, die voorstander zijn van samenwer king met de zwarte regering van Robert Moegabe. Wel werd de lei der van de Onafhankelijken, Wil liam Irvine, in Harare herkozen. De blanken stemden om 20 van 100 afgevaardigden in het parle ment te kiezen. De zwarte meer derheid in het land gaat op 1 en 2 juli naar de stembus om de overige 80 aan te wijzen. De verkiezingen zijn de eerste sinds Zimbabwe in 1980 onafhankelijk werd. Smith (66) zei zeer verheugd te zijn over zijn overwinning in Bula wayo, de tweede stad in Zimbabwe na Harare." Het is een stap vooruit om weer wat goed verstand in dit land terug te brengen en de rege ring er toe te brengen af te zien van zijn zelfmoord-beleid", zo zei de ex-premier van Rhodesië. Smith is een fel tegenstander van de plan nen voor een een marxistisch-leni- nistische partij van Moegabe. Het is waarschijnlijk de laatste keer dat blanken op deze manier hun kandidaten voor de 20 zetels in het parlement kunnen kiezen. De door Londen in 1980 opgezette grondwet, waarin de bepaling is' opgenomen, vervalt in 1990. LISSABON (Rtr./UPI) - President Antonio Ramalho Eanes van Por tugal heeft besloten het parlement te ontbinden en vervroegde verkie zingen uit te schrijven als oplos sing voor de huidige regeringscri sis. De zittende regering van pre mier Mario Soares blijft voorlopig In een door de president uitgege ven verklaring, die werd voorgele zen voor radio en televisie, staat dat het parlement zal worden ont bonden na de bekrachtiging van het toetredingsverdrag met de EG. Op 10 juli zal het parlement het verdrag behandelen. Pogingen van het president om de crisis zo op te lossen dat ontbinding van het par lement niet nodig zou zijn geweest, hadden geen succes, aldus de ver klaring. WASHINGTON (Rtr/UPI/AFP) - De regering-Reagan heeft Sowjet- leider Michail Gorbatsjov er giste ren van beschuldigd dat hij een vertekend beeld geeft van de on derhandelingen in Genève. Boven dien twijfelt ze aan de „ernst" waarmee de Sowjet-Unie het Ge- neefse overleg benadert. De scherpe Amerikaanse verkla ring is een reactie op een toespraak die Gorbatsjov woensdag hield. Daarin zinspeelde de Sovyjet-leider op een mogelijk vertrek van de Russen uit Genève als de Verenig de Staten hun standpunt daar niet wijzigen en doorgaan met het SDI- onderzoek naar een anti-raketten- schild in de ruimte. „We zijn verbaasd over het verte kende beeld dat Gorbatsjov geeft van de onderhandelingen in Genè ve en over zijn nauwelijks verho len dreigement de besprekingen op te schorten", aldus het Ameri kaanse'ministerie van buitenland se zaken in een lange verklaring. Jamaica In het hoofdstedelijke zieken huis op Jamaica is gisteren brand gesticht.Patiënten werden tijdelijk overgebracht naar andere vleugels van het ziekenhuis, aldus de poli tie. De brandstichting houdt ver band met een algemene staking op Jamaica. TOKIO/MEXICOSTAD (DPA) - In dierentuinen in Tokio en Me- xicostad zijn deze week drie jon ge reuzenpanda's geboren. In de Ueno-dierentuin van de Japanse hoofdstad beviel Huan Huan gis teren van een jong, terwijl dins dag in de Chapultepec-dieren- tuin van Mexicostad een twee ling werd geboren. De jongste van dit duo heeft het echter niet De Japanse pandababy werd via kunstmatige inseminatie ver wekt. Dit gebeurde op 9 maart, nadat het Japanse volk via de te levisie had kunnen zien dat po gingen de reuzenpanda's Fei Fei en Huan Huan met elkaar te la ten paren op niets uitliepen. In de dierentuin van Tokio zorgt een speciale groep van zeven mensen er nu de komende drie maanden voor dat het de onge veer 12 jaar oude moeder en haar jong aan niets zal ontbreken. Het publiek krijgt Huan Huan zeker een half jaar niet te zien. Het jong, dat maar ongeveer 15 cm lang is, kan makkelijk op de hand worden gehouden, maar voorlopig richt de zorg zich al leen op de moeder. Zij kan haar baby overigens met gemak voe den: het zwellen van de tepels vormde in de afgelopen dagen de duidelijkste aanwijzing dat de bevalling ophanden was. Huan Huan verblijft sinds 1980 in de dierentuin van Tokio, nadat haar voorgangster Lan Lan daar in september 1979 gestorven was. Ook Fei Fei, de 18 jaar oude vader van het pand^jong, kwam als plaatsvervanger uit China naar Japan. Hij nam de plek in die leeg was gevallen door het sterven van Kang Kang in 1980. Premier Yasuhiro Nakasone toonde zich blij over de geboorte, maar hij wilde geen naam voor de baby noemen. De reuzenpan da's zijn een geschenk van de Chinezen "aan de Japanse kinde ren", en dezen mogen beslissen hoe hij moet gaan heten, aldus de Japanse eerste-minister. De pandamoeder in Mexico stad, Yin Yin, heeft van het begin af aan alleen aandacht geschon ken aan de oudste en sterkste van haar tweeling. De tweede pandababy, die maar 70 gram woog en 15 centimeter mat, werd daardoor pas twaalf uur na de ge boorte door de oppassers ont dekt. Voeding via een sonde mocht toen niet meer baten. De ouders, Yin Yin en Pei Pei verblijven sinds 1975 in Mexico. Tot nu toe hebben ze in gevan genschap vijf jongen gekregen, wat als een wereldrecord geldt. Het eerste jong stierf een week na de geboorte in 1980, omdat de moeder uit nonchalance er op was gaan liggen. Moeders van reuzenpanda's plegen hun jongen 30 tot 40 da gen in de armen te wiegen tot het jong sterk genoeg is om op eigen benen te staan. Volgens een Me xicaanse dierenarts kent het jon ge leven van een pandabeer drie kritieke fasen. Eerst moeten ze de eerste drie etmalen doorko men, waarna ze een ontwikke lingsfase van 40 tot 50 dagen doormaken. Pas als ze de eerste zes maanden in leven blijven mag men er op rekenen dat ze zonder problemen verder groeien. Pandamoeder Huan-Huan in de dierentuin van Tokio. In de hele wereld verblijven ongeveer 60 pandaberen in die rentuinen. In China, waar ze oor spronkelijk vandaan komen, le ven in het wild nog ongeveer 1.000 exemplaren van het met uitsterven bedreigde zoogdier. ADVERTENTIE 24 u service voor bedrijver! bel: 071 - 220907 - 149556 MONTREAL (AP/Rtr.) - De Ameri kaanse minister van verkeer Eliza beth Dole heeft gisteren tijdens een speciale bijeenkomst van de Internationale Organisatie voor de Burgerluchtvaart opgeroepen tot dringende internationale maatre gelen om het luchtverkeer te bevei ligen. Zij noemde het 'internationale terrorisme een groeiende mondiale dreiging waartegen deze interna tionale organisatie verdere maatre gelen dient te nemen'. De Ameri kaanse minister voerde het woord tot de Uitvoerende Raad van de or ganisatie, waarin 33 landen zijn vertegenwoordigd. De raad valt onder de paraplu van de Verenigde Naties en is gevestigd in Montreal. Dole presenteerde een zeven punten tellend voorstel ter bestrij ding van de golf van kapingen en bomaanslagen, te weten: - meer aandacht voor het vraagstuk van het internationale terrorisme; - toezicht op de onderzoeken die verschillende landen hebben ge daan naar recente aanvallen op vliegtuigen en vliegvelden; - onderzoek van de veiligheidsnor men voor vliegtuigen 'en ladingen, en aanbevelingen voor 'een uitge breid veiligheidsprogramma'; - herziening van de bestaande richtlijnen ter voorkoming en op lossing van kapingen; - de ontwikkeling van een methode voor internationale inspecties van veiligheispropedures op vliegvel den over de gehele wereld; - eventuele uitbreiding van het op leidingsprogramma van de organi satie; - het arrangeren van een speciale zitting van de 156 landen die bij de organisatie zijn aangesloten aan het slot van de zomer, speciaal voor een evaluatie van de situatie op veiligheidsgebied. De raad stelt reglementen vast en doet aanbevelingen voor de or ganisatie van werkzaamheden. De ze gelden voor alle aspecten van de burgerluchtvaart, waaronder de veiligheid op de internationale vliegvelden. De raad bezit echter niet de bevoegdheid om rond de veiligheidssituatie voorschriften af te dwingen. Alleen de regeringen van de aangesloten 156 landen mo gen van de luchtvaartautoriteiten de naleving eisen van voorschrif ten, reglementen, wettige bepalin gen en dergelijke. Vals bomalarm De Nieuw-Zeelandse politie heeft gisteren een Boeing-747 van de Franse maatschappij UTA door zocht die uit Noumea kwam. Luchtvaartautoriteiten in Nieuw- Caledonië hadden een anoniem te lefoontje over het plaatsen van een bom gekregen. Er werd geen bom gevonden en het toestel mocht drie uur later doorreizen naar Papeete op Tahiti. Een vliegtuig van Air Canada dat gisteren uit Zürich via Parijs was vertrokken naar Canada, moest naar Zürich terugkeren nadat het kantoor van Air Canada in de Fran se hoofdstad was meegedeeld dat er een bom aan boord was. Het vliegtuig, dat vijf minuten onder weg was, werd doorzocht, maar er werd geen bom gevonden. Het ver trok opnieuw naar Parijs.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 7