'Nooit praten ze
hier over muziek
of over voetbal'
Veto verlamt
eenwording EG
SöUe: christelijke onmacht ergste vorm van atheïsme
WD'er Huub Jacobs voelt zich niet meer thuis in 'monocultuur'
'Oude' Surinaamse partijen blijven bij democratisering
PAGINA 6
MAANDAG 24 JUNI 1985
Niet alleen de ministers Van
Aardenne, Korthals Altes,
VVinsemius en Rietkerk wil
len bij de Tweede-Kamer
verkiezingen niet op de
WD-kandidatenlijst. Dat
geldt ook voor de kamerle
den Tripels en Jacobse. Tri
pels is ziek, maar Jacobse
Die 'monocultuur' t
het heeft houdt de veronderstel
ling in dat 'Den Haag' buiten de
maatschappij staat.
Huub Jacobse: „Dat is het gek
ke. De Kamer is voor iedereen
veel toegankelijker geworden.
Een veel groter deel heeft zijn
weg naar hier gevonden. Ook in
dividueel hebben kamerleden
veel meer contacten met hun kie
zers. Dat lijkt tegenstrijdig met
die 'monocultuur', maar het is
het niet. Nadat je die contacten
hebt gehad kom je in de sfeer
van de verwerking. En dan zit je
in een afgesloten circuit, waar al
les wordt ingepast in 'een poli
tiek doen'. Het opmerkelijke is
dat als je hier naar het restaurant
gaat en je luistert, je hoort dat er
alleen maar over politiek wordt
gesproken. Nooit over literatuur,
muziek, of voetbal. Iedereen is
met politiek bezig".
door
Hans Laros
Is dat dan erg?
„Op zich niet, maar het kan lei
den tot bedrijfsblindheid. Of de
effecten in concrete aanwezig
zijn weet ik niet. Het is wèl zo dat
de omzetsnelheid van politici
veel groter is geworden. Den Uyl
en Joekes zijn veteranen, van
wie iederen zegt hoe houden ze
het vol".
„Ook hier is een zeker span
ningsveld. Niet voor niets wordt
gezegd dat een groot deel van de
Kamer ervaring mist. Aan de an
dere kant, als je de weg kent be
ginnen zich verschijnselen van
metaalmoeheid voor te doen. An-
nelien Kappeyne van de Coppel-
lo is een sprekend voorbeeld. Ie
dereen zegt altijd: Annelien heeft
de meest opvallende bijdrage, en
ze is natuurlijk een eersteklas
mens, maar zij zuchtte: moet ik
nu voor de negende keer de be
groting van CRM doen?"
Kaasstolp
Terug naar de monocultuur.
Er is het verwijt dat Den Haag te
zeer een afgesloten wereld is: de
mocratie onder de kaasstolp, zei
J. Th. J. van den Berg.
„Dat klopt nog wel. We houden
vaak hoorzittingen, en het op
merkelijke is dat de mensen het
idee hebben: we houden hier ons
verhaal, dan komen er wat vra
gen, en vervolgens neemt de Ka
mer een besluit En dan moeten
wij uitleggen hoe de procedure
zit, dat er eerst schriftelijke vra
gen komen, misschien een mon
deling overleg, wellicht een de
bat in de Kamer zelf naar aanlei
ding van het verslag van dat
overleg, en pas daarna een be
sluit. Dat is voor een buiten
staander van een buitengewone
ondoorzichtigheid".
En is er daardoor sprake van
een verminderd vertrouwen in
Den Haag?
„Het zou mij niet verbazen. Er
is ook hier een tegenstelling. Er
wordt vaak een beroep op ons
gedaan, maar de resultaten zijn
niet direct zichtbaar".
„Opinieonderzoeken over een
afnemend vertrouwen in de poli
tiek zeggen mij niet zoveel, want
wantrouwen in autoriteiten, de
Hoge Heren, is al zo oud als de
mensheid zelf. In een democratie
zijn die Hoge Heren aanspreek
baar, maar de democratie heeft
dat wantrouwen niet overwon
nen".
„Maar dat je zou kunnen me
ten dat de onvrede toeneemt, dat
wantrouw ik zeer".
„Mensen wenden zich tot ons
ook via demonstraties. Ik heb
eens geprobeerd uit te leggen dat
wil weer eens wat anders.
Hij wil weg uit de 'monocul
tuur' die politiek Den Haag
is, na bijna tien jaar lid
maatschap. Huub Jacobse,
óók lange tijd fractievoor
zitter van de WD in de ge
meenteraad van Amsterdam
geweest, is een opmerkelijk
dat, door de veelheid ervan, zo
weinig betekenis heeft gekregen.
Het is volstrekt ineffectief. Het
opmerkelijke was dat een aantal
mensen erg boos werd toen ik
dat zei. Ze zeiden: wat moeten
we dan doen, schieten, de politie
ontwapenen?"
„Er zijn veel effectiever metho
den. Als er bijvoorbeeld een de
bat komt over een bedrijf dat
wordt bedreigd, dan nodigt de
FNV je een dag ervoor uit voor
een massabijeenkomst met de
mensen daar. Ik heb vaak op het
schavot gestaan. Geen parlemen
tariër vindt dat prettig, maar nie
mand zal zich er aan onttrekken.
Dat is effectiever dan een span
doek".
„Wij hebben wat je kan noe
men een 'piepdemocratie'. Als al
les goed gaat hoor je niets, zijn er
moeilijkheden, dan begint ieder
een te piepen".
Regeerakkoord
- Hoe groot is de speelruimte
van de Kamer als er een gedetail
leerd regeerakkoord ligt en er
sprake is van een strategisch mo
nisme, dat ministers en kamerle
den aan elkaar bindt?
„Een gedetailleerd akkoord,
waar de fracties zelf veel aan
hebben bijgedragen, heeft een
aantal voordelen. In de huidige
situatie is het kabinet in staat ge
weest effectief en voortvarend
door heilige huisjes heen te lo
pen die vroeger heilige koeien
waren. Aan de negatieve kant
staat dat de handen van de frac
ties gebonden zijn, en dat is ei
genlijk in strijd met een van de
twee fundamentele taken van
het parlement: de controle. Als je
je per contract hebt verbonden
om mee te zullen gaan, dan
wordt de vrijheid van handelen
aanzienlijk beperkt. In deze pe
riode heeft het akkoord goed ge
werkt. Je moet er echter geen re
gel aan ontlenen".
„Op termyn is het beter te stre
ven naar een bredere politieke
basis voor kabinetten, en zou er
geregeerd moeten worden met
wisselende meerderheden, waar
door het parlement zich onafhan
kelijker kan opstellen. Het is een
logische, ijzeren wetmatigheid
dat hoe kleiner de meerderheid
is, hoe geringer de ruimte wordt
voor afwijkend stemgedrag".
- Hoe moet dat dan in mei '86,
als CDA en WD hoogstens een
kleine meerderheid halen?
„Dat zou pleiten voor een Kabi
net van brede samenstelling,
maar dat ligt buiten de menselij
ke rede. Als je impopulair hebt
geregeerd en dat beleid begint
vruchten af te werpen, dan ligt
het menselijkerwijs gesproken
niet voor de hand om van partner
te wisselen. Bovendien, de rege
ringsfracties zijn ervan overtuigd
dat dit beleid moet worden
voortgezet".
Polarisatie
- Levert het Des Indes-beraad
eigenlijk iets op, of is het meer
een intellectuele oefening?
„Dat is het zeker, maar het
heeft aanwijsbare resultaten op
geleverd. Des Indes heeft tot een
veel en veel redelijker verstand
houding geleid tussen WD- en
PvdA-parlementariërs dan vroe
ger, toen er van barre polarisatie
sprake was. Op zichzelf is dat
nuttig. Als je je echter afvraagt
wat van iedere handeling het
concrete resultaat is word je een
tikje nerveus. Dat is ook een van
de poten onder mijn besluit iets
anders te gaan doen. Veel van
wat je doet ligt op een abstract
„Ik kom graag in Vlissingen,
bij De Schelde, want ik word er
parlementariër. Hij wordt
de laatste liberaal genoemd,
maar dat stempel krijgt op
het ogenblik iedere WD'er
die niet deel uitmaakt van
Ed Nijpels' Lichte Brigade
van jonge, 'kakelverse'
volksvertegenwoordigers.
Jacobse is een van de deel
nemers aan de 'Des Indes-
groep', waar gefilosofeerd
wordt over politieke samen
werking tussen PvdA en
VVD.
Aan de wand achter hem
hangt de mededeling 'vrij
van politiek fanatisme'.
Maar dat is niet, zoals hij on
middellijk zegt, om hem te
onderscheiden van het door-
snee-Tweede-Kamerlid.
Toch heeft de wat afstande
lijke benadering die het eti
ket op de muur suggereert
hem in staat gesteld om te
zeggen: ik moet weg uit het
politieke circuit.
eHuub Jacobse: wij hebben een 'piepdemonstratie'.
altijd als een held ontvangen.
Dat bedrijf doet het goed, en dat
komt mede door wat we hier
hebben besloten. Dat is con
creet".
- Kan een kamerlid de samen
leving vormgeven? Is er iets als
maakbaarheid?
„De algemene lijn is nu dat de
pretenties dat de samenleving
maakbaar is ten onrechte zijn.
Ook de sociaal-democraten er
kennen dat er tamelijk enge
grenzen zijn. Dat is op zichzelf
een kleine revolutie. De overheid
wordt nederiger".
Het komt Jacobse niet slecht
uit: in zijn politieke filosofie is de
overheid een terughoudende. Hij
pleit bovendien voor verregaan
de decentralisatie en deregule
ring. Het probleem is echter dat
politici, maar niet in de laatste
plaats het ambtelijk apparaat,
macht uit handen dienen te ge-
RSV
- U hebt de RSV-affaire meege
maakt. Was dat niet ontnuchte
rend?
„Niet voor mij persoonlijk.
Ontnuchterend is wel dat er een
beeld is ontstaan dat niet met de
werkelijkheid klopt, maar deson
danks blijft bestaan. Het is men
sen niet duidelijk te maken dat
minister Van Aardenne, ook met
de wetenschap die wij nu achter
af bezitten, géén ander beleid
had kunnen voeren. De ene helft
van ons land denkt echter dat-ie
zich verrijkt heeft, en de andere
dat-ie gek is. Dat valt niet weg te
praten. Dat is mijn RSV-kater".
Dat neemt niet weg dat Jacob
se niet zou inzien dat de werkwij
ze van het parlement niet verbe
terd zou kunnen worden. Hij ziet
behoefte aan een veel betere con
trole. Hij maakt zich vrolijk over
het raport van de Algemene Re
kenkamer over de Centrale Re
cherche Informatiedienst, vorige
week verschenen, een bewijs dat
het bij de CRI een zootje is. De
preventieve werking die van zo'n
rapport uitgaat acht hij groot
Komt er ooit nog eens een
WD-PvdA-kabinet?
„Ik hoop oprecht dat het mo
gelijk zal zijn een kabinet samen
te stellen dat stoelt op PvdA,
CDA en WD. Ik noem dat geen
nationaal kabinet. Er wordt ge
zegd: dan is er geen oppositie.
Maar er is wel degelijk oppositie.
Nergens staat geschreven dat
een grote oppositie effectiever is
dan een kleine. De effectiviteit
van de PvdA in de oppositie zou
niet groter zijn geweest als de
fractie de helft kleiner was".
„Ik zie wel wat in zo'n breed
kabinet, omdat het leidt tot min
der sterke bindingen van de frac
ties. De controle kan dan effec
tiever zijn. bovendien, minder
mensen beschouwen zo'n kabi
net als vijandig".
- Lukt dat volgend jaar al?
„Nee. Maar nood leert bidden.
Uitsluiting van een grote groep
kan uiteindelijk leiden tot onre
geerbaarheid. Ik ben van mening
dat regeerbaarheid vergt dat par
tijen die niet zelf over de meer
derheid beschikken, bereid moe
ten zijn om medeverantwoorde
lijkheid te dragen. Ander ben je
een getuigenispartij".
- Moet het CDA dan ook maar
naar Des Indes worden gesleept?
„Ach, het CDA zit toch al over-
DEN HAAG/PARAMARIBO
(ANP) - De "oude" Surinaamse po
litieke partijen, de VHP van Jag-
gernath Lachmon en de NPS van
ex-premier Henck Arron, blijven
in gesprekken met legerleider
Bouterse vasthouden aan hun be
langrijkste eis dat na een overgang
speriode vrije en geheime verkie
zingen moeten plaatsvinden in Su
riname. Dat heeft een vooraan
staande vertegenwoordiger van
een der partijen die bij de gesprek
ken met de Surinaamse legerleider
is betrokken, tegenover het ANP
verklaard.
Recente berichten als zouden
Lachmon en Arron tijdens een van
de gesprekken aan Bouterse heb
ben aangeboden het land te verla
ten met een gegarandeerde uitke
ring van de overheid, worden door
functionarissen van beide "oude"
partijen nadrukkelijk tegengespro
ken. "We hebben er om gelachen",
aldus een betrokken politicus. Vol
gens politici van de NPS en de
VHP zijn dergelijke berichten mo
gelijk in omloop gekomen doordat
al veel langer lopende geruchten
over een eventueel vertrek van
Bouterse uit Suriname "ten on
rechte" in verband zijn gebracht
met een recent gesprek van de le
gerleider met VHP-leider Lach-
Dit onderhoud vond plaats op
maandagavond 10 juni in het ge
bouw van de officiersvereniging
bij het militair kampement in Para
maribo. Aanwezig waren naast
Bouterse en Lachmon ook de
VHP'ers Mungra en Sardjoe. Tij
dens de gedachtenwisseling, die
ongeveer vijf uur duurde, hield
Bouterse volgens betrokkenen een
langdurige monoloog over de cri
sissituatie in Suriname. "Het ge
sprek leverde geen nieuwe ge
zichtspunten op", zo zei een be
trokken politicus kort na de 10e ju
ni desgevraagd.
Op de vraag van Bouterse aan
Lachmon of hij een concrete bij
drage zou kunnen leveren, verwees
deze, zoals ook reeds bij eerdere
gelegenheden, naar het democrati
seringsplan dat vorig jaar door
Lachmon is opgesteld en mede is
ondertekend door NPS-leider Ar
ron. Bovendien wees Lachmon er
op dat hij door het verbod van de
partij nog steeds niet het noodza
kelijke overleg met zijn voltallige
achterban kan voeren.
BRUSSEL - Over zes maanden
telt de Europese Gemeenschap na
de toetreding van Spanje en Portu
gal twaalf leden. Dat is het dubbele
van het aantal landen dat in 1958
de EEG oprichtte. Het lijkt dus
met de eenwording van Europa de
goede kant op te gaan.
Maar de ontwikkelingen van de
laatste tijd hebben duidelijk ge
maakt dat een 'verenigd Europa'
nog ver van ons bed verwijderd is.
De uitbreiding met Spanje en Por
tugal zal de problemen in de Ge
meenschap eerder doen toenemen
dan verminderen.
De eensgezindheid in de EG is
momenteel ver te zoeken. Regel
matig blijken nationale belangen
te prevaleren boven de gemeen
schappelijke. Het Westduitse
graanveto van vorige week is daar
van slechts een voorbeeld. Ook de
besluitvorming over andere be
langrijke kwesties stagneert.
Vrijdag en zaterdag komen de
staatshoofden en regeringsleiders
van de tien huidige en de twee toe
komstige EG-leden (die laatsten
als waarnemers) in Milaan bijeen.
Een topconferentie die geheel in
het teken staat van 'de toekomst
van Europa'.
Zoals gewoonlijk is er vooraf
gaand aan zo'n top aan grote woor
den geen gebrek. 'Milaan' wordt
beslissend voor de Gemeenschap,
roept heel Europa. In Milaan moet
de tweede jeugd van de EG begin
nen. Maar ook: mislukt 'Milaan',
dan kunnen we het verenigde Eu
ropa wel vergeten.
Jacques Delors, de Franse voor
zitter van de Europese Commissie,
gooide zelfs zijn hele politieke ge
wicht in de schaal met zijn dreige
ment om af te treden als de rege
ringschefs niet 'iets' doen. In plaats
van een tweede jeugd voor de Ge
meenschap dreigt immers een
vroegtijdige pensionering.
Door de interne verdeeldheid
mist Europa op tal van gebieden de
boot. In technologisch en indus
trieel opzicht leggen we het af te
gen Japan en de VS. En ook op
landbouwgebied altjjd de brede
basis van de EG - lijken we nu de
slag om de wereldmarkt met de
Amerikanen te gaan verliezen. Eu
ropa heeft een opkikker dus wel
nodig.
Unie
Eerst even terug in de tijd. Want
dat besef is niet van de laatste
maanden. Sinds 1972 hebben tal
van Europese politieke zwaarge
wichten (Spineli, Tindemans, Gen-
scher/Colombo) rapporten opge
steld over de toekomst van de Eu
ropese Gemeenschap, die steeds
op hetzelfde neerkwamen. En twee
jaar geleden kwamen ook de rege
ringsleiders op hun halfjaarlijkse
top in Stuttgart tot de conclusie
dat het toen 25 jaar oude Europese
verdrag (Het Verdrag van Rome)
een opknapbeurt nodig had.
Het sleutelwoord was en is de
'Europese Unie'. Het Europa zon
der grenzen, waarin een volledig
vrij verkeer van goederen en men
sen bestaat, het Europese Parle
ment echte mede-wetgevènde en
controlerende bevoegdheden
heeft, de Europese Commissie, het
dagelijks bestuur van de EG, meer
en niet alleen uitvoerende macht
heeft.
Een soort Verenigde Staten van
Europa dus, een economisch en
politiek machtsblok van betekenis,
dat in de wereld een even groot
aanzien geniet als bijvoorbeeld de
Verenigde Staten. Een pracht idee,
dat de Europeanen van het eerste
uur altijd als een droombeeld voor
ogen heeft gestaan.
Maar de praktijk blijkt na ruim
28 jaar heel wat moeilijker dan de
leer. De Europese Gemeenschap
verkeert nu in een situatie dat de
vraag op tafel ligt of we willen blij
ven streven naar zo'n Europese
Unie, of dat het maar beter is alles
te vergeten en als twaalf individue
le naties waartussen toevallig wat
handelsafspraakjes bestaan door te
gaan.
De vraag stellen is hem beant
woorden: niemand wil dat laatste.
Maar ook voor het idee van de Eu
ropese Unie loopt lang niet ieder
een warm. Het betekent namelijk
dat de nationale regeringen meer
en meer bevoegdheden aan de or
ganen van de Europese Gemeen
schap/Unie zouden moeten over
dragen en dat gaat een aantal lan
den veel te ver.
Het Europese Parlement is op dit
punt al veel verder. Het keurde in
1984 een zelfgemaakt ontwerp-ver-
drag voor een Europese Unie goed.
Maar dat nu zo goed als machteloze
orgaan, heeft dan ook de meeste
baat bij de Unie-gedachte. Meer
macht voor de gekozen vertegen
woordigers zal wellicht ook de pu
blieke belangstelling voor 'Europa'
wat kunnen opkrikken.
door
Hans de Bruijn
Op de topconferentie van Milaan
moeten de regeringsleiders zich
over vier hoofdonderwerpen uit
spreken:
Versterking van de technologi
sche samenwerking in Europa in
het licht van de concurrentiestrijd
met Japan en de VS. Het streven'
om in 1990 in de EG een volledig
vrije 'interne markt' te hebben,
met vrij verkeer van personen en
goederen. Versterking van de coör
dinatie op buitenlands politiek ge
bied in de 'Europese Politieke Sa-,
menwerking' via bijvoorbeeld ver
plichte consultaties en een perma-
ment secretariaat. En tenslotte:
herziening van de besluitvorming
in de Gemeenschap, met name in
de Raad van Ministers, waar het
Europese beleid in hoofdzaak
wordt bepaald.
Hoewel op de eerste drie terrei
nen praktische besluiten eerder te
verwachten zijn, gaat de meeste
aandacht uit naar dat laatste pro
bleem. Die belangstelling is aange
zwengeld door het Westduitse veto
tegen de verlaging van de graan
prijs, dat opnieuw heeft duidelijk
gemaakt dat Europa zo niet verder
kan: de EG dreigt onbestuurbaar
te worden.
Tot 1966 stemde de Raad van Mi
nisters bij meerderheid van stem
men. Onder druk van de Franse
president De Gaulle - niet direct
de Europeaan-bij-uitstek - werd
toen na een conflict over de land-
bouwfinanciering besloten dat
voortaan bij zeer belangrijke kwes
ties eenstemmigheid vereist zou
zijn.
Lidstaten konden dan een meer
derheidsbesluit tegenhouden als
zij vonden dat voor hen een 'vitaal
belang' in het geding was. Dat was
in strijd met het Europese Verdrag
van 1958, maar de men besloot
toen (bij meerderheid) om daar van
af te wijken.
Jacques Delors: dreigement
foto AP)
Dat 'akkoord van Luxemburg' is
de oorzaak van veel van de huidige
problemen rond de besluitvorming
in de EG. Nederland heeft het
nooit erkend en er ook nooit ge
bruik van willen maken, evenmin
als Luxemburg, België, Italië en
(tot vorige week) West-Duitsland.
Maar misschien kan deze week
„de ban van het akkoord van Lu
xemburg worden doorbroken", zo
als minister Van den Broek dat on
langs zei. En is er dan een 'Ak
koord van Milaan' waarop de
twaalf EG-leden de komende jaren
op hun weg naar een echte Europe
se Unie kunnen teruggrijpen.
De Europese Gemeenschap
heeft het laatste jaar een aantal be
langrijke besluiten achter de rug:
de problemen met de Britse bijdra
ge, die de EG vijf jaar hebben be
ziggehouden, zijn geregeld; de toe
treding van Spanje en Portugal is
rond; en vanaf 1986 krijgt de EG de
beschikking over meer geld.
Maar die verworvenheden heb
ben weinig betekenis als Europa
nu een pas op de plaats zou maken.
De meeste van de topconferenties
van de regeringsleiders kregen
sinds de eerste in 1974 het predi
kaat 'mislukt'. Maar nooit eerder
stond daarbij zoveel op het spel.
De Westduitse theologe Doro-
thee Sölle heeft Nederland zater
dag dringend gevraagd, af te zien
van de plaatsing van kruisraket
ten. "Ik bid u: wéér de raketten,
voor uzelf, voor de andere Euro
peanen, voor de armen en voor
mij", zei ze in Heemskerk, waar
ze dit weekeinde de gast was van
de kritische gemeente IJmond.
Sölle, die nu theologie doceert
in New York, vertelde, dat de
vredesbeweging in Nederland
haar hoop en moed had gegeven.
"Ik was diep dankbaar, toen Hol
land als eerste Europees volk aan
de vrede ging werken". Maar zij
heeft de indruk, dat het verzet te
gen de kruisraketten afneemt.
"Houd u mijn droom in stand en
zeg langs democratische weg nee
tegen de raketten. Dat zou een
doorbraak in de wapenwedloop
betekenen". Dorothee Sölle
heeft met zichzelf afgesproken,
dat ze de rest van haar leven haar
geld en energie zal steken in de
zaak van de vrede.
Zij sprak in IJmond over het
thema 'Een volk zonder visioe
nen gaat te gronde'. Drie feiten
markeren, naar haar oordeel, het
einde van de 20ste eeuw: milita
risering, verarming en uitputting
van de aarde. En de middenklas
se in de westerse wereld gaat ge
bukt onder een gevoel van mach
teloosheid.
Dat leidt tot 'privatisering van
het geloofsleven', in dien zin dat
de christenen al tevreden zijn als
ze hun eigen zaakjes in orde heb
ben. Sölle noemde dat een 'vorm
van goddeloosheid'. "Het diepste
atheïsme is, dat we onszelf mach
teloos verklaren en zeggen dat
we niets kunnen doen tegen be
wapening en honger". "Dat is
een verloochening van God".
Volgens de Westduitse theolo
ge voeren de westerse regerin
gen een leugenachtige propagan
da door de bewapening van de
Sowjet-Unie opzettelijk te over
schatten en daarmee hun eigen
nieuwe wapenprogramma's te
rechtvaardigen. "Wij leven onder
een anti-communistische hetze".
Zij voorspelde, dat het christen
zijn in de toekomst steeds moei
lijker zal worden. "Maar je neu
traal opstellen kan ook steeds
minder".
Sölle ontleent haar hoop aan
een man met wie zij als vrouw
regelmatig in de clinch ligt: de
apostel Paulus. Die schrijft in
zijn brief aan de gemeente van
Kolosse, dat Christus bóven de
machten van de schepping is ge
steld.
Franciscanen. Opnieuw
heeft de paus de leden van de or
de der franciscanen opgeroepen
tot trouw aan paus en leergezag.
"Franciscus heeft het zich nooit
veroorloofd, richtlijnen te nege
ren van hen die hij als boden van
God erkende", zei de paus tot de
230 afgevaardigden die in Rome
aan het 'algemeen kapittel' van
de orde hadden deelgenomen.
Bij het begin van het kapittel, vo
rige maand, had de paus de op
een na grootste orde (ruim 20.000
leden) per brief tot trouw en vol
strekte gehoorzaameid aan 'Ro
me' opgeroepen.
"De ware franciscaanse geest
eist deemoed, volkomen overga
ve aan de goddelijke voorzienig
heid door gehoorzaamheid aan
de kerk en de orde-oversten, en
volledig afzien van aardse goede
ren door zelfgekozen armoede en
celibaat", zei de paus.
Onderscheiding. Moeder Te
resa van Calcutta heeft uit han
den van president Reagan de
'Vrijheidsmedaille' (hoogste bur
gerlijke onderscheiding in de
Verenigde Staten) ontvangen.
Hervormde Kerk: beroepen
te Dantumawoude kandidaat W.
Smit Zeist, te Driesum (Fr.) H.
Hendriks 's Grevelduin-Capelle;
bedankt voor Stedum J. Verdijk,
pastoraal medewerker te Wester-
lee, voor Berkel G. S. Alma Epe.
