Universitair systeem
funest voor intellect'
Voedingsbond is
flexibiliteit beu
Oude bestuur van Tear komt niet terug
VRIJDAG 21 JUNI 1985
PAGINA 11
Interview
Sterrenkundige Piet Hut benoemd tot hoogleraar in Princeton
Lubbi tart werkgevers in Alplien
HILVERSUM - Heel
even was Piet Hut terug
op het oude honk, het
Sterrenkundig Instituut
van de Amsterdamse Uni
versiteit, waar hij onder
professor Van den Heuvel
cum laude afstudeerde.
Professor Piet Hut, de 32-
jarige Nederlandse ster
renkundige die tot hoogle
raar is benoemd aan de
befaamde Princeton Uni
versity in de Verenigde
Staten. Hij gaat daar
werken aan het beroemde
Institute for Advanced
Study, een centrum waar
onder meer Einstein en
Oppenheimer Hut zijn
voorgegaan.
door
Hein Kropman
Piet Hut werd op 26 september
1952 geboren in Utrecht, volgde
het gymnasium en studeerde in
zijn geboortestad van 1971 tot
1977 theoretische sterrenkunde.
Sloot die studie cum laude af en
ging op uitnodiging anderhalf
jaar naar de Berkeley University
in Californië. In 1978 begon Hut
bij professor Van den Heuvel in
Amsterdam aan zijn promotie
onderzoek, wat hij nog dat jaar
cum laude afsloot.
Daarna kreeg Hut een contract
voor vijfjaar als hoogleraar ster
renkunde in Berkeley. Kort gele
den kwam het verzoek om naar
het beroemde Institute for Ad
vanced Study in Princeton te ko
men, om daar als buitengewoon
hoogleraar aan datzelfe instituut
zijn onderzoeken voort te zetten.
Bijzonder
Een bijzondere benoeming,
niet alleen vanwege het feit dat
het hier gaat om een Nederland
se wetenschapper, maar vooral
ook zo bijzonder gezien de leef
tijd van Hut, reageerde zijn pro-:
motor Van den Heuvel nd&r aan
leiding van het nieuws.
Piet Hut was even in Amster
dam, op doorreis naar een con
gres in Duitsland waar hij een
van de gastsprekers zal zijn. Am
sterdam stond maar voor korte
tijd op de agenda van Piet Hut,
net even tijd om pannekoeken
(„die hebben ze niet in Ameri
ka") te eten met enkele studiege
noten en voor een gesprek.
Piet Hut beantwoordt in geen
enkel opzicht aan de mogelijke
indruk van een wat wereld
vreemd figuur die zou kunnen
ontstaan bij het horen van de
term 'hoogleraar in de sterren
kunde'. T-shirt, baard, ribbroek,
blote voeten in sandalen, een aar
dige, maar even goed geniale jon
ge man.
Rampen
Het onderzoek waarmee pro
fessor Hut al enige tijd mee bezig
is en dat hij binnen twee tot drie
jaar in Princeton hoopt af te ron
den, gaat over de door hem ont
wikkelde theorie dat kometen in
het verleden op aarde verant
woordelijk zouden zijn voor. gi
gantische rampen op aarde.
Rampen die volgens Hut met een
bepaalde regelmaat hebben
plaatsgevonden en waardoor bij
voorbeeld 65 miljoen jaar gele
den vrij plotseling alle dinosau-
ria zijn uitgestorven.
De gigantisch prehistorische
reptielen waren bij wijze van
spreken van de ene op de andere
dag verdwenen en rampen met
soortgelijke gevolgen hebben
zich volgens Piet Hut ook zo'n 35
en 95 miljoen jaar geleden voor
gedaan. In zijn theorie gaat Hut
ervan uit dat die kometenregen
zou zijn veroorzaakt door de mo
gelijke aanwezigheid van een of
meerdere manen rond de zon.
Manen die eens in de 26 miljoen
jaar de baan van de aarde met de
zon zouden doorkruisen en oor
zaak zouden zijn van die 'regel
matig' optredende kometenre-
gens. Verder houdt Hut zich be
zig met de zwarte gaten in het
heelal, met dubbelsterren en be
rekeningen van ontmoetingen
tussen andere sterren.
Dubbelsterren zijn paren van
sterren die zeer dichtbij elkaar in
het heelal gezien kunnen wor
den. Wat overigens niet wil zeg
gen dat die sterren ook in
werkelijkheid zich dicht bij el
kaar in de buurt bevinden. Vaak
kan er sprake zijn van een per
spectivische vertekening. Dub
belsterren komen bijvoorbeeld
wél veel voor in de Melkweg en
in de omgeving van de zon blijkt
ongeveer de helft van alle sterren
dubbel. Van dubbelsterren die te
ver weg staan om ze met een ster
renkijker te observeren, kan men
toch vaak de dubbelheid vast
stellen door middel van een sa
mengesteld spectrum.
Einstein
Het grote voordeel voor het
werken aan de Princeton Univer
sity vindt Piet Hut vooral de daar
geboden kans om in verschillen
de disciplines en aan verschillen
de opdrachten tegelijk te kunnen
werken.
Piet Hut: „Dat hoogleraar
schap houdt niet in dat ik ga do
ceren. Aan het Institute for Ad
vanced Study zijn geen studen
ten verbonden, het is zuiver een
wetenschappelijke onderzoek
plaats. De mogelijkheid wordt er.
.geboden met wetenschappers
van andere richtingen samen te
werken aan een project. Voor
mijn studie werk ik veel samen
met geologen".
„Je hebt veel meer dan hier
contact met collega's en reizen in
de Verenigde Staten is veel mak
kelijker dan in Europa. Amerika
is een groot land, maar niet ge
scheiden door grenzen of talen.
Aan de andere kant en dat weer
in tegenstelling tot de Neder
landse universiteiten bijvoor
beeld, is er veel concurrentie on
derling en worden er ook regel
matig mensen weggekocht".
„Zo is bijvoorbeeld ook je sala
ris afhankelijk van je bekwaam
heid en bekendheid. In universi
tair Nederland zijn alle studie
richtingen gelijk getrokkeh en
sta je als hoogleraar helemaal
aan de top. In Amerika is het sys
teem wat flexibeler, waarmee ik
niet wil zeggen dat de doorsnee
universiteiten in dat land op een
hoger plan staan dan in Neder
land, maar de top van die ijsberg
wordt toch wel gevormd door in
stituten als die van Berkeley en
Princeton".
Overigens zit Piet Hut in het
Institute for Advanced Study op
dezelfde plek waar Einstein van
1933, drie jaar na de oprichting
van het instituut tot zijn emeri
taat in 1945 heeft gewerkt. Een
andere beroemde voorganger
van Hut is professor Oppenhei
mer, bekend als de 'vader van de
atoombom'.
Quakers
De Princeton University, waar
het instituut waar Hut gaat
werken onderdeel van uitmaakt,
werd in 1745 door Quakers ge
sticht. Princeton, de naam werd
aan de stad gegeven als eerbe
toon aan prins Willem III, prins
van Oranje-Nassau, waar op het
terrein van de campus de Nassau
Hall (1756) nog naar verwijst, was
tot 1969 alleen toegankelijk voor
mannelijke studenten. Pas in dat
jaar werden vrouwen tot de di
verse studierichtingen toegela
ten.
Het in 1930 opgerichte Institu
te for Advanced Study is een
puur onderzoekinstituut, vol
gens Piet Hut een soort intellec
tuele marktplaats, met weinig
bureaucratie en waar je op een
rustige plaats aan het werk kan
blijven.
Professor Hut: „Bij het insti
tuut komen altijd veel mensen
langs, voor langere of kortere tijd
en cian duik je samen in zo'n on
derzoek. Meestal heb je daardoor
een intens contact met die men
sen en vooral de mogelijkheid
die je krijgt met onderzoekers uit
andere disciplines te werken
spreekt mij erg aan. De laatste
vijftien jaar is er aan het instituut
niemand op de post sterrenkun
de benoemd. Ik hoorde pas een
half jaar geleden dat er nu voor
mij de kans was daar te komen
werken".
Onbegrensd
Op de vraag of Amerika ook
voor wetenschappers het land
van de onbegrensde mogelijkhe
den is, geeft Piet Hut een beves
tigend antwoord. „In eerste in
stantie is de Verenigde Staten
vóór mij nooit de eerste keus ge
weest daar te werken, maar van
uit dat land komen de aanbiedin
gen en hier zit alles potdicht. In
Nederland schuift niemand
door, hier heb ik geen uitzicht op
een behoorlijke baan als hoogle-
„Duitsland geeft misschien
iets meer mogelijkheden, maar
daar krijg je als buitenlander
nooit een vast contract, in de
Verenigde Staten weer wel.
Voordeel is ook dat het een land
is, met eenzelfde taal, de verbin
dingen makkelijk zijn, ook al
gaat het over afstanden van dui
zenden kilometers en er een
voortdurende uitwisseling is van
gegevens tussen de diverse insti
tuten onderling".
„Natuurlijk is er ook een hevi
ge concurrentiestrijd, maar je
kunt de mensen die je nodig hebt
altijd wel bereiken en antwoor
den op je vragen krijgen. Overi
gens houdt dat niet in dat het
daardoor noodzakelijk beter is
dan hier, maar toch zie ik ook
vooral sterrenkundigen vanuit
Nederland vaak naar Amerika
gaan omdat ze daar gewoon bete
re mogelijkheden hebben om on
derzoekingen te doen of te doce
ren. Ik weet van veel van die
mensen dat ze graag weer naar
Nederland zouden willen terug
gaan, maar de kans om hier aan
de slag te komen is er bijna niet".
„Verder en dat is natuurlijk
ook een heel belangrijk punt
wordt er in de Verenigde Staten
veel meer geld voor onderzoeken
ter beschikking gesteld. Het sys
teem is daar ongeveer zo, dat hoe
bekender je bent, des te meer
geld je krijgt voor je werk. Niet
alleen om je research, maar ook
wat betreft je salaris. Maar voor
mij is het meest belangrijke dat
ik op een rustige plaats samen
met andere disciplines kan
werken en samenwerken".
Kometenregen
Professor Piet Hut denkt nog
zo'n twee tot drie jaar aan zijn
theorie te moeten werken voor
hij zijn ideeën heeft gestaafd.
Overigens stelt hij dat de kans
voor een eventuele nieuwe ko
metenregen die de aarde en het
leven daarop zou teisteren vele
malen kleiner is dan de kans dat
het leven op aarde wordt vernie
tigd door een nucleaire oorlog.
„Mijn benoeming aan de Prin
ceton University is er een voor
het leven, maar dat wil niet zeg
gen dat ik Nederland helemaal
heb afgezworen. Ik zou hier
graag weer terug willen, maar
dan wel met de mogelijkheid dat
ik hier mijn werk kan gaan doen
en vooralsnog zie ik die kans niet
zitten. Wat in mijn ogen vooral
funest is voor het wetenschappe
lijk onderwijs in Nederland en
waardoor je zo'n vlucht van intel
lect krijgt, is het feit dat er hier
bijna geen doorstroming is. Zit
iemand eenmaal op een post als
hoogleraar, dan zie je die pas
weer bij zijn pensionering ver
trekken".
„Ondernemers maken via die zoge
naamde flexibilisering misbruik
van de bereidheid van werknemers
om in te leveren voor meer werkge
legenheid. Inplaats van meer ba
nen leidt arbeidstijdverkorting
vooral tot het opnemen van roos-
tervrije dagen in 'slappe' tijden.
Vaste personeelbestanden worden
tot een minimum teruggebracht en
er wordt steeds meer gebruik ge
maakt van tijdelijk personeel of
oproepkrachten. Zo leveren de
werknemers in voor meer winsten
en minder rechtszekerheid."
Met die stellingname was
Greetje Lubbi, voorzitter van de
Voedingsbond FNV, gisteren de
opmerkelijkste spreker in Alphen
aan den Rijn tijdens een door de
plaatselijke ondernemersvereni
ging georganiseerd symposium
over arbeidstijdverkorting. Flexi
bilisering van arbeid? Ze kan het
woord nauwelijks meer horen. Ter
wijl minister De Koning (sociale
zaken) hamerde op de noodzaak
tot ontkoppeling van arbeidstijd
en bedrijfstijd om een gemiddeld
36 urige werkweek mogelijk te ma
ken zonder produktieverlies, vroeg
Lubbi om een wettelijk verbod op
overwerk.
door
Wim Fortuyn
De tegenstrijdigheid die daarin
zit is even merkwaardig als princi
pieel. Ontkoppeling van bedrijfs
tijd en arbeidstijd kan leiden tot
een arbeidsorganisatie - een soort
ploegenstelsel - waarin overwerk
niet meer bestaat. Maar dat is nu
niet direct de manier waarop de
Voedingsbond het overwerk wil
uitbannen. Immers, volgens de
omgekeerde redenering kan over
werk op die manier in de arbeids
organisatie worden ingebouwd.
Juist daar liggen volgens Lubbi
de door haar geschetste gevaren
van voortgaande flexibilisering.
De Voedingsbond, thuis in sei-
zoengevoelige en voor de werkne
mer vaak wat armoedige sectoren
als de landbouw, de horeca en de
ijsindustrie, ziet vooral een ver
slechtering van arbeidsvoorwaar
den.
Lubbi wil juist af van de situatie
dat werknemers zich moeten rich
ten naar zich voortdurend wijzi
gende omstandigheden. „De kans
op pieken en dalen in de produk-
tie", zo formuleerde zij het giste
ren, „is het risico van de onderne
mer. Dat mag niet op de werkne
mer worden afgewenteld". Ook
daarmee leek zij lijnrecht te staan
tegenover De Koning, die orakelde
dat de ondernemer die er in slaagt
bedrijfstijd en arbeidstijd te ont
koppelen zal ontdekken dat „het
geld op straat ligt".
Toch zijn Lubbi en De Koning
het over een ding eens: de eerste
vijf procent arbeidstijdverkorting
heeft te weinig banen opgeleverd.
Ontmoedigend, zo noemde de
CDA-bewindsman de herbezetting
van 25 procent of 50.000 arbeids
plaatsen. Mét Greetje Lubbi is hij
van oordeel, dat verdere verkor
ting van de gemiddelde werktijd
tot 36 uur noodzakelijk is. Want de
werkloosheid zal volgend jaar in
het gunstigste geval tot 750.000
mensen zijn gedaald. En boven
dien komen zullen voorlopig nog
ieder jaar zo'n 70.000 nieuwkomers
zich melden op de arbeidsmarkt.
Verdere arbeidstijdverkorting,
maar dan gepaard aan een hogere
mate van herbezetting. Hoe dat te
bereiken? Daar lopen de wegen
weer uiteen. Onenigheid is er in de
eerste plaats over de financiering.
De Koning en de werkgevers zijn
van mening dat het de bedrijven
geen cent mag kosten en dat ver
dere loonmatiging geboden is.
Lubbi daarentegen is van oor
deel dat de beurt is aan de werkge
vers, die wel de winst hebben op
gestreken van de loonmatiging
maar niet de bijbehorende tegen
prestatie (herbezetting) hebben ge
leverd. Volgend jaar moet de prijs
compensatie weer worden uitbe
taald, ook al omdat sommige inko
mens tot een onaanvaardbaar peil
zijn afgezakt, zo is haar redenering.
Onenigheid is er ook over de wij
ze waarop een hoge mate van her
bezetting moet of kan worden be
reikt. Terwijl Lubbi pleit voor wet
telijke maatregelen die daartoe
dwingen, zoals dat verbod op over
werk, verwacht De Koning dat de
stap naar gemiddeld 36 uur auto
matisch een beter resultaat zal op
leveren.
Tot nu toe hebben tal van onder
nemingen een ontsnapping gevon
den door er als het ware voor te
zorgen dat ieder personeelslid
voortaan in negentien dagen doet
wat voorheen in twintig dagen
werd gedaan. Bijvoorbeeld door te
automatiseren (een schrijfmachine
met geheugen kan veel tikwerk
overbodig maken) of te standaardi
seren (met baksteen bouw je snel
ler een huis dan met natuursteen).
Of door en hier beginnen de be
zwaren van Greetje Lubbi - is het
personeelsbestand door te lichten
en een doelmatiger en 'flexibeler'
arbeidsorganisatie op poten te zet
ten. En soms ook door mensen aan
te sporen tot harder werken via be
loning naar prestatie.
Er is natuurlijk een grens aan het
opvoeren van de produktiviteit en
De Koning heeft zonder twijfel ge
lijk, als hij zegt dat bij een volgen
de stap naar kortere werktijden
aan een hogere herbezetting dan 25
procent niet te ontkomen valt. Ten
zij de bedrijfstijd (produktie)
wordt teruggeschroefd, maar dat is
uiteraard geenszins de bedoeling.
Vandaar dat de minister zich zo
sterk maakt voor ontkoppeling van
arbeidstijd en bedrijfstijd en daar
mee impliciet afscheid neemt van
een 'verworvenheid' voor de werk
nemers: de vijfdaagse, veertigOuri-
ge werkweek. Vandaar dat de Voe
dingsbond FNV op zijn beurt
vreest voor nieuwe scheuren in de
fundamenten onder de collectieve
behartiging en bescherming van
ledenbelangen.
Flexibiliteit betekent voor de
vakbeweging inleveren van macht,
al kan er anderzijds een hechtere
band met de leden voortvloeien uit
het verleggen van accenten naar af
zonderlijke ondernemingen en be
drijfstakken. De FNV staat ook wel
open voor vormen van arbeid die
meer zijn toegepast op de indivi
duele bedrijven. Maar als meer fle
xibiliteit gepaard gaat met minder
inplaats van meer garanties tegen
ontslag, overmatige werktijden en
financiële uitbuiting kan die po
sitieve grondhouding wel eens om
slaan in het tegendeel.
En de werkgevers? Zij zijn dé
pleitbezorgers voor meer flexibili
teit in de arbeidsorganisatie, met
inbegrip van. afschaffing van het
minimumloon. Toch staan juist zij
niet te trappelen om de stap (naar
36 uur) te zetten die dat doel nader
bij kan brengen. De reden is al ge
noemd: ze zullen de problemen
van herbezetting niet langer kun
nen ontwijken. Problemen die
vooral ontstaan in kleinere bedrij
ven en bedrijven met veel specia
lismen.
De werkgeversvertegenwoordi
gers Weitenberg (NCW) en Dort-
land (VNO) gebruikten gisteren in
Alphen de tegenvallende herbezet
ting en de schaarste aan vakbe
kwaam personeel onder de werklo
zen als voer voor hun eigen stok
paardjes. Zij verwachten - zie de
sterke groei van het aantal goedko
pe banen in de dienstensector in
Amerika - meer van een lager mi
nimumloon dan van algemene ar
beidstijdverkorting.
Als het aan de werkgevers ligt
begint de flexibiliteit bij de ar
beidstijdverkorting zelf. Alleen
daar waar het kan; geleidelijke om
zetting van volledige in deeltijdba
nen, met name voor jongeren.
Maar op dit punt afzien van de col
lectiviteit heeft ook voor ,de bedrij
ven een nadeel. De bereidheid tot
algemene loonmatiging zal als
sneeuw voor de zon verdwijnen.
Het ontslag van het bestuur
van het evangelische hulpfonds
voor ontwikkelingslanden 'Tear
Fund' - de diakonale tak van de
Evangelische Zendingsalliantie
- wordt gehandhaafd. De com
missie van goede diensten, die
na een conflict tussen het be
stuur en de staf van de organisa
tie werd ingesteld, is tot de con
clusie gekomen, dat het bestuur
in zijn taak is tekortgeschoten,
vooral wat de onderlinge verhou
dingen en de verhouding met de
staf betreft. De commissie heeft
geen financieel wanbeheer kun
nen aantonen.
Nadat het bestuur de tijdelijke
directeur van 'Tear Fund', de ge
pensioneerde accountant H. W.
Hoddenbagh. in februari had
ontslagen, was tussen het be
stuur en de staf een onoplosbaar
conflict ontstaan. Eerst leek het
erop, dat alleen via een gerechte
lijke procedure een oplossing
kon worden bereikt, maar uitein
delijk kwamen bestuur en staf
overeen, hun geschil voor te leg
gen aan een commissie van goe
de diensten.
Deze commissie moest niet al
leen beschuldigingen van finan
cieel wanbeheer door het be
stuur onderzoeken, maar ook na
gaan of 'Tear Fund' nog wel aan
zijn bedoelingen beantwoordt.
'Tear Fund' is niet van zijn
doelstellingen afgeweken, is het
oordeel van de commissie. Er is
voor dit fonds plaats ten behoeve
van de evangelische hulpverle
ning in ontwikkelingslanden.
Ook kan de organisatie bevorde
ren, dat christenen in Nederland
zich bewust worden van hun ver
antwoordelijkheid voor de oplos
sing van armoede.
Wel meent de i
goede diensten, dat de bestuurs-
koppeling tussen 'Tear Fund' en
de Evangelische Zendingsallian
tie ongedaan moet worden ge
maakt. De bestuursleden die op
dit ogenblik de lopende zaken
waarnemen zullen in functie blij
ven tot een nieuw bestuur is ge
kozen. Voor dit bestuur kunnen
de leden van het oude bestuur en
de medewerkers van 'Tear Fund'
kandidaten bij de commissie
voordragen. De heer Hodden
bagh blijft als adviseur aan het
tijdelijke bestuur verbonden tot
het nieuwe bestuur met zijn
werk begint.
Benoeming
De Raad voor de Herderlijke
Zorg van de Nederlandse Her
vormde Kerk heeft gisteren het
breed "moderamen (uitgebreide
bestuur) van de synode op de
hoogte gesteld van zijn bezwaren
tegen de procedure rond de plot
selinge benoeming van dr. A. de
Kuiper tot coördinator van het
mentoraat voor beginnende pre
dikanten. Het breed moderamen
is gevraagd, vóór 1 augustus op
de brief te reageren, de dag waar
op dr. De Kuiper - hij is nu se
cretaris algemene zaken van de
kerk - zijn nieuwe functie zal
irden.
Het is, volgens de raad, 'heel
slecht', dat de betrokken orga
nen van bijstand van de synode
volstrekt zijn gepasseerd bij deze
benoeming. De raad zelf, de com
missie voor het theologisch we
tenschappelijk onderwijs, de al
gemene visitatie van de kerk en
het overleg van provinciale se
cretarissen hadden samen de no
ta over het mentoraat voor begin
nende predikanten opgezet en
vorige week in de synode verde
digd. Het was de bedoeling van
de raad, een werkgroep een pro
fielschets te laten maken, waarna
de benoemingsprocedure op
gang zou komen. Maar plotseling
benoemde het breed moderamen
zaterdag dr. De Kuiper in deze
functie.
De Raad voor de Herderlijke
Zorg (secretaris ds. Th. Loran)
vindt het - naast het 'onzorgvul
dige personeelsbeleid' - nóg er
ger, dat het mentoraat niet ge
diend is met deze gang van za
ken. "Hierdoor komt dit werk
van het begin af in een bepaald
daglicht te staan". (Dr. De Kui
per zou als secretaris algemene
zaken van de kerk minder goed
functioneren).
Perschef. De heer A. C. A.
Janssen, sinds kort adjunct
hoofdredacteur van het 'Katho
liek Nieuwsblad', is per 1 augus
tus benoemd tot chef van het bis
dom Roermond.
Zelfbeschikking. Tien ker
kelijke organisaties in Nederland
hebben besloten tot oprichting
van het 'Coördinatie-adres Mid-
den-Amerika'. Zij ijveren voor
een beleid van de Nederlandse
regering "dat gericht is op zelfbe
schikking van de Middenameri-
kaanse volkeren en uitgaat van
respect voor de politieke, sociale
en economische mensenrechten
in dat gebied".
Het Coördinatie-adres zal de
politieke discussie in Nederland
over Midden-Amerika nauwge
zet gaan volgen. Andere werk
zaamheden zijn het stimuleren
van contacten met Midden-Ame
rika en van het aandeel van vrou
wen 'in het Middenamerikaanse
bevriidinesoroces'.
Onder de tien organisaties zijn
het Algemeen Diakonaal Bureau
van de Gereformeerde Kerken in
Nederland, de commissie We-
relddiakonaat van de Nederland
se Hervormde Kerk, het Centraal
Missiecommissariaat, de kerke
lijke actie voor Latijns-Amerika
'Solidaridad' en 'Pax Christi Ne
derland'.
Tot medewerker van het adres
is per 1 augustus ir. G. van Oord
(35) te Schipluiden benoemd.
Deze werkt- nu nog bij het Inter
kerkelijk Vormingswerk inzake
Ontwikkelingssamenwerking
(Ikvos).
Samenwonen
Ongehuwd samenwonen kan
volgens een rapport van de pro
testantse kerk in het Zwitserse
kanton Zürich een christelijke
levenswijze zijn. Het rapport -
dat in Zwitserland opzien heeft
gebaard - zegt, dat uit het oog
punt van protestantse ethiek dis
criminatie van relaties buiten het
huwelijk niet gerechtvaardigd is.
Weliswaar onderstreept het 'in
stituut huwelijk' de maatschap
pelijke betekenis van een relatie,
"maar de bijbel geeft geen syste
matische beschrijving van alle
mogelijke relaties tussen man en
vrouw". "Omdat er in het Nieu
we Testament geen christelijk
huwelijksrecht bestaat, moet
men wel tot de conclusie komen,
dat de relaties tussen man en
vrouw niet door hun uiterlijke
vorm worden bepaald".
Het rapport maakt onder
scheid tussen verscheidene soor
ten buitenhuwelijkse relaties. Zo
worden genoemd het 'huwelijk
op proef, het samenwonen van
gepensioneerden en van 'non
conformisten'. In het kanton Zü
rich komt daar nog het 'belas-
tingconcubinaat' bij, omdat een
ongehuwd paar waarvan zowel
de man als de vrouw werkt min
der belasting hoeft te betalen
dan een gehuwd paar in gelijke
omstandigheden.
Met haar conclusie dat ethi
sche waarden in een verhouding
tussen man en vrouw ook buiten
het huwelijk 'gezoöht en beleefd'
kunnen worden, oefent de pro
testantse kerk in het Zwitserse
kanton kritiek uit op werkge
vers, omdat ongehuwd samen
wonende vrouwen nog vaak op
problemen stuiten bij het vinden
van werk.
Mariaverschijningen. Het
Vaticaan heeft zich gisteren voor
het eerst uitgesproken tegen de
praktijk rond de vermeende Ma
riaverschijningen in het Joego
slavische bedevaartsoord Medju-
gorje. De congregatie voor de ge
loofsleer stelde de Italiaanse bis
schoppenconferentie voor, bede
vaarten naar Medjugorje te ver
bieden.
Er komen van verschillende
kanten klachten over de propa
ganda voor de Mariaverschijnin
gen. Hierdoor geraken de gelovi
gen in verwarring vindt de con
gregatie voor de geloofsleer. De
Joegoslavische bisschoppen
hebben vorig jaar al bedevaartert
naar deze plaats verboden.
Begin deze week sprak de Chi
leense Rooms-Katholieke Kerk
zich uit tegen 'het groeiende aan
tal vermeende Mariaverschijnin
gen' in Chili.
Sterrenkundige Piet Hut.
(foto GDD)
