Museumstukken op wielen
Gemeente, bedrijven
en universiteit
gezamenlijk op beurs
Matige belangstelling
op fanclubdag Shorts
Sciencepark in Leeuwenhoek,
maar waar komen woningen?
HCHTEMfflm
LEIDEN
j Antieke auto's te kijk in binnenstad
LEIDEN - Auto-enthousiasten
hebben dit weekeinde in Leiden
hun ogen kunnen uitkijken. Door
de stichting 'Leiden leeft' waren
een kleine dertig antieke museum-
en pronkstukken op drie en vier
wielen naar de stad gehaald. De
voorwereldlijke automobielen wa
ren niet alleen tijdens een rondrit
door de binnenstad te bewonderen
maar ook van dichbij, bij de Hoog-
landse Kerk, en tijdens een kleine
klassementsproef in het Van der
Werfpark.
Dé voertuigen, uit de tijd dat ae-
ro-dynamica en turbocompressors
nog toekomstmuziek waren, trok-
ken veel bekijks. Vooral de oudere
modellen, soms voorzien van een
soort bromfietsbanden en soort
bromfietsmotor, met een topsnel
heid die die van een bromfiets niet
eens te boven gaat, vingen talloze
blikken, variërend van hilarisch tot
stil bewonderend.
Op het pleintje bij de Hoogland
se Kerk was voor mensen die van
auto's kunnen genieten heel wat
moois te zien. Wat te denken van
een La Nef uit 1902, eigendom van
het Koudekerkse echtpaar Palm.
Voor zover is na te gaan rijden er
nog vier van deze zeer antieke
beestjes rond op de wereld, het
prototype van een koets waaraan
een motor is gehangen.
De La Nef beschikt dan ook over
drie wielen en heeft een stuur dat
vanaf het voorwiel anderhalve me
ter naar achteren reikt, waar de be
stuurder met één passagier op de
krappe tweezitter kan plaatsne
men. Een ritje in dit fraaie vehikel
geschiedt uiteraard in de open
lucht. Droog zitten kan wel, maar
dan onder de paraplu. Andere
voertuigen zijn hiervoor overigens
voorzien van een paraplubak.
De oudste automobiel die was te
bewonderen was een De Dion Bou-
ton, ook een open koets met hulp
motor, uit 1901. De aandrijving ge
schiedt bij dit fraaie exemplaar
door middel van riemen. Dit oogt
in pre-eenentwintigste-eeuwse
ogen natuurlijk wat primitief. "Dat
is net een bakfiets", liet een toe
schouwer zich dan ook ontglippen
toen zijn blik op de De Dion viel.
Lekke band
Te midden van de blinkend ge
poetste voertuigen viel ook lu
xueus aandoende en van veel ko
peren onderdelen voorziene Mors
uit 1911 op. Ondanks het comfort
heeft deze vooroorlogse wagen
kennelijk één euvel: aan de achter
zijde van de carosserie zijn name
lijk maar liefst drie reservebanden
bevestigd. Waarbij moet worden
bedacht dat het verwisselen van
een band bij zo'n auto, vaak net zo
veel tijd vergt als het verwisselen
van een motor bij een hedendaagse
auto.
Uiteraard was ook een aantal van
de antieke vervoermiddelen voor
zien van de bekende slinger, die
ongetwijfeld bij heel wat toeschou
wers Laurel en Hardy-achtige her
inneringen moeten hebben opge
roepen. Kenmerkend zijn even
eens voor onder meer de Chevro-
lets uit de laat-twintiger jaren de
oranje, uitklapbare richtingaanwij
zers. Lampjes waren in die tijd
blijkbaar niet betrouwbaar genoeg.
Hoe men rijdend in een Chevro
let uit 1928 de inhoud van de benzi
netank kan nagaan is niet geheel
duidelijk, vooral omdat de meter
op de tank zelf zit. Halsbrekende
en de verkeersveiligheid niet ten
goede komende capriolen zijn
daarvoor onvermijdelijk: de tank
hangt namelijk achter aan de auto.
Maar voor de ware autoliefhebber
is dat natuurlijk geen bezwaar.
De getoonde Citroen uit 1927
De 'La Nef vg,n het Koudekerkse echtpaar Palm: drie wielen en een stuur van anderhalve meter lengte
biedt waarschijnlijk nog meer
comfort dan de éigentijdse Eend.
Glashard liegend geeft de teller
73.000 gereden kilometers aan.
Hoeveel keer die 'klokkie rond' is
geweest, daarnaar valt alleen maar
te raden. Zeker is wel dat een toe
vallig in de buurt geparkeerde
soortgenoot uit 1978 een aanzien
lijk minder degelijke aanblik bood,
vooral wat de onderhoudstechni-
sche kant van de zaak betreft.
Als het absolute .pronkstuk is
een crèmekleurige Lagonda uit
1935 aan te duiden, één van de
jonaste telgen van de verzameling.
De elegante vormen om niet te
zeggen de wufte welvingen - van
deze automobiel zijn een lust voor
het oog. Een groot deel van de
koets is van hout. Of de ontwerper
aanvankelijk van plan was'een
boot te fabriceren, vermeldt het
verhaal niet.
Sjiek en duur oogt het echter
wel. Het gezegde 'hoe ouder de au
to, des te duurder' gaat zeker op
voor deze haast koninklijke cabrio
let. De toeschouwer die eén derge
lijk monument als 'een leuke
trduwauto' betitelt, mag zeker au
to-historisch cultuurbarbarisme
worden verweten.
Vernielingen
in manege
LEIDEN - Vandalen hebben in de
nacht van vrijdag op zaterdag ver
nielingen aangericht in de manege
aan de Wassenaarseweg, in het
pand van de Stichting Paardrijden
voor Gehandicapten 'Moedig
Voorwaarts'.
In het gebouwtje werden onder
meer een ruit en een schilderij ver
nield, met eieren gegooid, en de ad
ministratie door elkaar gegooid.
Een aantal waardevolle artikelen
werd door dé vandalen meegeno-
Jonge inbrekers
in school betrapt
LEIDEN - De Leidse politie heeft
gisteravond zes kinderen, in de
leeftijd van tien tot twaalf jaar, op
hetefdaad betrapt tijdens een in
braak in een school aan de Telders-
kade. Het zestal, dat de school was
binnengekomen door een raam
open te breken, had snoep en een
geldkistje buit gemaakt.
LEIDEN - De rijkspolitie heeft
vannacht een 22-jarige Leidenaar
aangehouden die'even tevoren in
Katwijk een vrachtauto had gesto
len. De 22-jarige was met de
vrachtwagen in het Leidse Mors-
kwartier in een sloot beland en ver
volgens op de vlucht geslagen., Hij
kon later op straat worden aange
houden.
Zanger valt
achter stuur
in slaap: twee
gewonden
LEIDEN - Een 34-jarige Amster
dammer, die achter het stuur in
slaap was gevallen, heeft zaterdag
ochtend een ongeluk veroorzaakt
waarbij twee personen zwaar licha
melijk letsel opliepen.
Een echtpaar, eveneens afkom
stig uit Amsterdam, reed op de
rijksweg 4 ter hoogte van Leiden in
de richting van Leidschendam
toen de 34-jarige met hoge snelheid
op hen afkwam en bovenop de ach
terzijde van hun auto botste. De
mannelijke helft van het echtpaar
raakte daardoor de macht over het
stuur kwijt en de auto kwam ver
volgens in de berm terecht, nabij
de oprit bij de Hoge Rijndijk. Het
tweetal kon via de raamopeningen
de auto verlaten en het talud op
klimmen waar de vrouw vervol
gens het bewustzijn verloor.
Het echtpaar is voor behandeling
Viswedstrijd
voor jongeren
LEIDEN - Ruim 110 jonge henge-
lairs hebben zaterdag deelgeno
men aan een jaarlijkse jeugdvis-
wedstrijd van de Hengelaarsbond
voor Leiden en omstreken. Langs
de Witte Singel werd er in twee ca
tegorieën gevist, 10 toten 12 jaar en
13 tot en met 15 jaar. Het visweer
was niet ideaal: een scherpe noor
denwind teisterde de deelnemers
en de vangst viel wat tegen.
De eerste prijs, uitgereikt door
bondsvoorzitter De Haas, kwam in
de jongste leeftijdsgroep terecht
bij R. Laken. W. van de Wetering
en J. van Rijn werden respectieve
lijk tweede en derde. In de groep
12 tot en met 14 haalde C. Aart de
meeste vis op en werd jeugdkam
pioen, gevolgd door R. Colpa en P.
Heemus.
De Gulden Voorn hield een viswed
strijd op de Westeinderplas met het vol
gende resultaat: 1 H. van Alphen jr. 8570
gram, 2 H. van Alphen 7570,3 W. Lardee
7500, 4 G. Harland 7090,5 F. Smit 6250, 6
M.P. Hoogkamer 3370, 7 B. Velthuijzen
2540, 8 T. v.d. Meer 1930, 9 H. Schouten
1820.
LEIDEN - De gemeente Leiden
staat van 26 tot en met 30 augustus
samen met de; Rijksuniversiteit
Leiden en enkele 'Leidse' bedrij
ven op een grote 'bio-science'-
beurs in het'congrescentrum RAI
in Amsterdam. Deze beurs wordt
tegelijk gehouden met een groot
symposium in de RAI over bio
technologie waaraan ongeveer
5000 wetenschappers uit de hele
wereld"deelnemen. Dit symposium
is georganiseerd onder auspiciën
van de internationale ^unie voor
biochemie.
De gemeente Leiden zal op de
beurs voornamelijk het zogenoem
de 'bio-science'-park promoten dat
in de Leeuwenhoek moet verrij
zen, terwijl de universiteit het
'transferpunt' en het biofarmacolo-
gisch centrum onder de aandacht
van de bezoekers wil brengen. Op
de beurs zullen verder het biotech-
nologisch bedrijven Centocor,
waarvoor deze maand de eerste
paal geslagen zal worden op de
Leeuwenhoek, en.Promega met
een stand aanwezig zijn. Tevens is
het de bedoeling dat de Leidse
boekhandel Kooyker op de beurs
vertegenwoordigd is.
Volgens Saskia Groenewegen
van de directie economische zaken
en energie is de gemeente Leiden
de enige gemeente die zich op de
beurs presenteert met een afge
rond plan voor een bio-science-
park. Zij noemt de beurs en het
symposium belangrijk omdat die
worden bezocht door veel mensen
die bedrijven moeten inlichten
over de mogelijkheden voor en de
stand van zaken in de biotechnolo
gie. "Er zullen daar veel 'besluit
vormers van bedrijven' aanwezig
zijn", zegt ze. Op de beurs staan
een kleine 60 stands.
WINKELDIEFSTALLEN - Leidse
winkeliers hebben aan de voor
avond van vaderdag te kampen ge
had met een groot aantal winkel
diefstallen. Met name artikelen
'voor vader', zoals schroevendraai
ers, vesten, after shaves, boeken en
in een enkel geval een videorecor
der bleken de winkel te verlaten
zonder de cassière te passeren.
naar het Academisch Ziekenhuis
overgebracht. Daar bleek dat de
man een gekneusde knie en letsel
aan pols en schouder had opgelo
pen. Bij zijn vrouw werden een
nierschudding, schaafwonden in
het gelaat en rugletsel geconsta
teerd.
De 34-jarige bestuurder van de
auto die het ongeluk veroorzaakte,
was na de botsing doorgereden. Hij
kon later in Zwijndrecht worden
aangehouden. De man verklaarde
zanger in een band te zijn, die
nacht slechts een paar uur te .heb
ben geslapen en op de rijksweg,
achter het stuur te zijn ingedom
meld.
Een deel van 110 hengelaars aan de Witte Singel.
LEIDEN - Meer dan 120 jeugdige
fans hebben zaterdag de fanclub
dag van The Shorts in het Anto-
niusclubhuis bezocht. Hoewel de
opkomst wat tegen viel, was de
middag een geslaagd evenement
met een playbackshow en als
hoogtepunt een live optreden van
de band, waarin geen van de be
kende hits ontbrak.
"Vorig jaar was de fanclubdag in
het zuiden van het land. Daar heb
ben de jongens veel fans. Voor die
mensen is de afstand naar Leiden
waarschijnlijk te groot", zo ver
klaarde de geestelijke vader van de
Shorts, Eddy de Heer, de wat te
genvallende opkomst. Over het en
thousiasme van de aanwezigen,
merendeels meisjes van middelba-
re-schoolleeftijd, had hij echter
niet te klagen. Van de gelegenheid
om de jeugdige idolen vragen te
stellen werd ook gretig gebruik ge
maakt.
Volgens De Heer gaat het met de
Shorts nu weer helemaal de goede
kant op. De nieuwe plaat 'Door de
bocht', waarop de de trekharmoni-
ca die op eerdere platen nadrukke
lijk aanwezig was, achterwege is
gebleven, is gunstig ontvangen in
het Hilversumse. Televisie- en ra
dio-optredens staan gepland
Elpee
Bovendien, stelt de componist/
tekstschrijver tevreden vast, heb
ben de bandleden veel meer ple
zier gekregen in wat nu hun werk
is geworden, omdat zij de plaatjes
zelf produceren. Voorheen nam
Jack 'Jersey' de Nijs deze hon
neurs waar, maar die is daar in alle
goede vrede mee uitgeschëden. Èr
ligt een aantal nummers op de
plank en als 'Door de bocht' goed
aanslaat, dan kunnen de fans een
nieuwe Shorts-elpeè vérwachten,
belooft De Heer verder.
De speeltuinvereniging
Rondom de Maredijk organi
seert vanavond een bingo
avond in het clubgebouw. Van
af 20.00 uur zijn er allerlei prij
zen te winnen.
Huursubsidie
Informatie over het aanvra
gen van huursubsidie is mor
genochtend te krijgen in hét
clubgebouw Noordrijnevest,
Groenesteeg 107. Een medewer
ker van het buurthuis Brande
wijn licht, voor 55-plussers, on
der meer het invullen van het
formulier toe.
Aanvang 10.00 uur.
Aan het touwtrekken om wo
ningbouw of bedrijven in het ge
bied Leeuwenhoek is in februari
van dit jaar een eind gekomen.
Besloten werd de biotechnologi-
sche bedrijven, dié staan te drin
gen voor een perceel in dit ge
bied, al\e ruimte te geven. Daar
mee zijn 2200 woningen van de
baan. En een heet hangijzer dat
sinds 1977 de gemoederen in de
Leidse gemeenteraad - maar ook
erbuiten - heeft bezig gehouden.
Een brief van staatssecretaris
Schaefer van volkshuisvesting
gaf in juni 1977 de aanzet voor de
ontwikkeling van gemeentelijke
woningbouwplannen voor het
gebied tussen Plesmanlaan en
Wassenaarseweg. De mogelijk
heid ontstond toen de minister
raad koos voor de nieuwbouw
van het Academisch Ziekenhuis,
die aanvankelijk in dit deel van
Leeuwenhoek zou worden ge
plaatst, aan de kant van de Ples
manlaan.
Onverdroten probeerde de ge
meente in 1978—'79 de wonin-
bouw in Leeuwenhoek van de
grond te tillen. "Uit de gegevens
blijkt dat de kleinschalige open
plekken in de bebouwde omge
ving niet voldoende mogelijkhe
den bieden om de komende ja
ren in de woningbehoefte te
voorzien. Daarom is de bebou
wing van de Leeuwenhoek nood
zakelijk", aldus het uit december
1978 daterende programma van
eisen voor het gebied.
Uitgegaan werd, van in totaal
2458 woningen. Ongeveer veertig
hectare grond kwam in aanmer
king voor bebou,wing. Een
school voor kleuter- en lager on
derwijs was eveneens gepland.
Tevens werd de mogelijkheid
open gelaten gelaten voor een
a
door
Raymond Peil
dealercentrum voor autodealers
die nu in de binnenstad zitten.
Gevaarlijke stoffen
De belangrijkste risico's, die
woningbouw in Leeuwenhoek
met zich mee kan brengen, ble
ven in het programma van eisen
niet onvermeld: transport, op
slag en gebruik van radio-actieve
stoffen, oplosmiddelen en ande
re gevaarlijke stoffen zoals
chloor, zoutzuur, waterstof. Van
de potentiële gevaren van bij
voorbeeld virusonderzoek en re
combinant DN A-onderzoek (ge-
nenmanipulatie) evenals de uit
stoot van gassen, die door de
toenmalige afstand tot de woon
bebouwing, geen bron van
stankhinder vormde door de
sterke verdunning in de buiten
lucht, maakte de gemeente even
eens gewag.
Over de ernstige bezwaren die
van de zijde van de inspectie
voor de volksgezondheid naar
voren werden gebracht tegen de
bouw van woningen op een te
korte afstand van de universi
teitslaboratoria, stapten burge
meester en wethouders echter
vrij licht heen. "Het college komt
het voor dat de genoemde risi
co's niet meer bezwaren met zich
meebrengen tegen de bouw van
woningen dan tegen de eerder
gedachte situering van het Aca
demisch Ziekenhuis. Ook dienen
de risico's niét groter te worden
geacht dan van de situering van
de verschillende laboratoria in
de binnenstad", reageerden B en
W.
Uitermate welkom was toen
echter een interview dat de toen
malige directeur/beheerder van
het Gorlaeus-laboratorium aan
het universiteitsweekblad 'Mare'
gaf. "Uit de schoorsteen van het
Sylvius-laboratorium komt tri
tium, een radio-actief isotoop.
Dat mag, maar alleen omdat de
woningbouw nu op grote afstand
afwezig is", zei dr. S.J. Roorda
onder meer tegen Mare.
Het college van bestuur van de
univèrsiteit ontkrachtte deze en
andere uitspraken door tegen te
werpen dat er geen gevaar is
voor de omgeving. Dé bewerin
gen van Roorda bestempelde het
gemeentebestuur, in dit geval
wethouder Van Dam, prompt als
'onjuist'.
Niet verantwoord
Op 7 maart 1980 schreef het
college van bestuur van de uni
versiteit aan de universiteitsraad
woningbouw bij' de laboratoria
plotsklaps niet verantwoord te
vinden. Men was bang dat uni
versitaire onderzoekingen kon
den worden belemmerd of zelfs
gestaakt, als gevolg van conflic
ten tussen universiteit en omwo
nenden. Het college van bestuur
gaf de voorkeur aan de mogelijk
heid van schone, aan de universi
teit verwante, "hoogontwikkelde
industrieën, een pril kiekeboetje
van de biotechnologische bedrij-
In dit straatje paste eveneens
de door deskundigen samenge
stelde risico-analyse van een be
woonde Leeuwenhoek, voorzien
van gelijkluidend commentaar
van de werkgroep Veiligheid
Gprlaeus en de Chemiewinkel.
Een belangrijke conclusie was
dat explosie- en brandgevaren
niet mochten worden uitgeslo
ten. De verplaatsing van, afvaldë-
pots en het maken van een ram
penplan werd geadviseerd.' De
emissie van chemicaliën moest
worden verminderd door filte
ring of naverbranding van de af
gezogen lucht.
Enig effect sorteerden deze ac
ties wel, zij het dat de woning
bouw nog lang niét van de baan
was. Eind augustus 1982 stelde
de gemeenteraad het bestem
mingsplan Leeuwenhoek vast.
Dit omvatte minder (2200) wo
ningen dan aanvankelijk ge
pland op een minimale, 'veilig
geachte, afstand van 150 meter
van de laboratoria,, enkele win
kels en scholen en een uitbrei
ding van de universiteitslabora
toria.
Het CDA, dat zich jarenlang
had verzet tegen woningbouw in
Leeuwenhoek, legde zich hierbij
in meerderheid neer, omdat de
rijksinspectie voor de volksge
zondheid en de universiteit ten
langen leste toch hadden inge
stemd met de plannen. "De hele
kwestie is de afgelopen-jaren on
nodig opgeblazen. Het is straks
goed wonen in de Leeuwen
hoek", overdreef de toenmalige
PvdA-fractieleider Jit Peters al
vast in de gemeenteraad.
Het laatste couplét van' het.
Leeuwenhoek-liedje zong de
raad ten slotte op 12 februari van
dit jaar en kwam weer terug op
het tweeëneenhalf jaar oude be
sluit. In aller ijl hadden B en W
een voorstel uit de hoge hoed ge
grepen om Leeuwenhoek om te
toveren tot een bioscience-park.
De reden voor deze noodgreep
was het besluit van Centocor Inc.
en later Mogen Int., een dochter
van het Amerikaanse MGI, om
de tenten voor een Europees
steunpunt op te slaan in Leeu
wenhoek. Volgende week dins
dag wordt voor het nieuwe Cen-
tocor-complëx de eerste paal ge
slagen. -
De tientallen aanbiedingen die
de gemeente inmiddels van geïn
teresseerde bedrijven voor bio
technologie, platenverdëling,
membraantechnieken en wat
dies meer zij, heeft gekregen wa
ren tevens aanleiding voor deze
spoedactie. De voltallige, ge
meenteraad ging in een soort,
hoera-stemming akkoord met
het B en W-voorstel. De concur
rentie van onder meer Den Haag
en Luxemburg had men afge
troefd. Deze week komen de be
nodigde grondtransacties in dé
verschillende raadscommissies
aan de orde.
CD A-fractievoorzitter Joop
Walenkamp signaleerde han
denwrijvend dat de PvdA na al
die jaren toch door de bocht was
gegaan. De socialistische fractie
voorzitter Marietje van der Mo
len vond dit een compliment
voor de flexibiliteit van'haar par
tij. Walenkamp vergat daarbij
dat zijn fractie in 1982 in meer
derheid akkoord was gegaan met
de woningbouw, Van der Molen
dat opportunisme en flexibiliteit
Nu lijkt het dan toch alle partij
en naar de zin te zijn: zowel de
raadsfracties die in 1982 stemden
voor dé woningbouw en die
daardoor nu weer een streep
hebben gehaald, het CDA dat
toch zijn industrie krijgt en de
universiteit omdat mogelijke
problemen tussen laboratoria en
bewoners zijn voorkomen en de
fel begeerde biotechnologie bin
nen de grenzen is gehaald, tot
meerdere glorie- van universiteit
en gemeente.
Eén 'maar' past echter bij dit
verhaal. Met het rücksichtslos
schrappen van 2200 woningen
zijn de vooruitzichten vóór de
Leidse volkshuisvesting en de
Leidse woningzoekenden erop
achteruit gegaan. WD-wethou-
der Fase van economische aan
gelegenheden kan wel zeggen
dat de toewijzingen van de aan
tallen dpor het rijk gesubsidieer
de bouw belangrijk minder zijn
geworden, dat neemt niet weg
dat Leiden de grond voor wo
ningbouw allesbehalve voor het
opscheppen heeft. Na het vol
bouwen van de Stevénshof
wordt de spoeling beduidend
dunner.
Niet vöor niets heeft de opposi
tie gevraagd om een notitie waar
in de behoefte aan woningen,
kantoren en bedrijven in de ge
bieden Leeuwenhoek, Plesman
laan, het AZL-terrein, de Sta-
tionslokatie en het Schuttersveld
eens op een rijtje worden gezet.
En de. effecten op de volkshuis
vesting in de overige grote loka-
ties, zoals het gebied Roomburg.
De kans zit erin dat nieuwe
noodsprongen straks noodzake
lijk zijn. Ook een opportunisti
sche medaille heeft twee kanten.
