'Arubanen
komen naar
Nederland'
GED3ÏCD
Vergeet Den Uyl zijn eigen lessen?
'Campagne volste recht FNV
GESLAAGD OF
OVERGEGAAN?
Advocaat waarschuwde in
'83 voor hormonenaffaire
Praatpaal nodig voor
beginnende dominees
Siebe
Zee (65)
overleden
Ga over op kontaktlenzen
ZATERDAG 15 JUNI 1985
PAGINA 5
Onzekerheid over toekomst
ORANJESTAD (ANP) - De hoge werkloosheid en de onze
kerheid over de toekomst van Aruba zullen leiden tot een
grotere emigratie dan tot nu toe is aangenomen. Dat valt te
horen in kringen van de Arubaanse vakbeweging en be
drijfsleven.
Volgens vice-voorzitter Arends van de Arubaanse Kamer
van Koophandel is het werkloosheidscijfer op Aruba in
tussen opgelopen tot circa 40 procent. Voornaamste oor
zaak: de sluiting van de Lago-raffinaderij. Volgens hem zal
het merendeel van de werklozen naar Nederland komen,
wegens de zekerheden die hun worden geboden door de
Nederlandse nationaliteit.
SITTARD/ZEIST/BREDA (GPD)
- Het openbaar ministerie te Maas
tricht is al in mei 1983 schriftelijk
op de hoogte gebracht van het in
spuiten met hormoonpreparaten
bij kalveren door personeel van het
kalvermelkbedrijf Schils uit Sit-
tard. Dit zegt de Zeister advocaat
Steijnen, die gisteren afschriften
van in 1983 en '84 door hem verzon
den brieven vol aanwijzingen aan
de hoofdofficier van justitie in
Maastricht heeft overhandigd aan
officier van justitie Wabeke, die het
onderzoek in de hormonenaffarie
leidt. Steijnen zegt ook monsters
van de toen gebruikte entstof te
hebben opgestuurd.
Hij liet in januari 1984 nog aan de
hoofdofficier weten dat werkne
mers van Schils een aantal kalve
ren onder beheer kregen die bij
door hem met naam genoemde kal-
Justitie deed niets met tip
verbedrijven waren onderge
bracht. Die kalveren moesten door
de werknemers regelmatig met al
lerlei stoffen worden ingespoten.
In diezelfde brief werd opnieuw
verwezen naar een eerder schrij
ven en monsters die mei 1983 wa
ren verstuurd. Ook op die aanwij
zing heeft het openbaar ministerie
destijds geen actie ondernomen.
Steijnen probeerde op 6 februari
1984 in een brief aan officier van
justitie Fransen nog eenmaal een
onderzoek op gang te krijgen. Hij
bood daarbij aan om nieuwe mon
sters naar Maastricht te sturen. Het
antwoord van de officier was kort.
Hij verwees naar de Algemene In
spectiedienst van Landbouw en
Visserij.
Bij justitie in Maastricht werd
gisteren terughoudend gereageerd
op de mededelingen van de Zeister
advocaat. „Brieven en monsters
die niet zijn aangekomen; daar
kunnen wij niets mee doen. Dat is
een zaak van de PTT", aldus een
woordvoerder, die niets weet over
andere contacten aangaande
Schils tussen Steijnen en leden
van het openbaar ministerie.
Het Sittardse ziekenhuis de God
delijke Voorzienigheid heeft alle
banden verbroken met veeartsen
die voor Schils werken. Directeur
Derks van het ziekenhuis bevestig
de dat incidenteel bloedonderzoe
ken voor veeartsen werden uitge
voerd: „Op zich niets bijzonders,
omdat ons laboratorium ook op
verzoek bloedonderzoek doet voor
slachthuizen en dergelijke. Nadat
bekend werd dat het bedrijf ver
dacht werd van illegale praktijken,
hebben wij alle banden verbro
ken".
Van den Broek
en Lubbers
bij Mitterrand
DEN HAAG (ANP) - Ter voorberei
ding van de Europese topconferen
tie van 28 en 29 juni in Milaan voe
ren premier Lubbers en minister
Van den Broek woensdag in Parijs
besprekingen met president Fran
cois Mitterrand en de Franse pre
mier Laurent Fabius.
Zij vertrekken na om half een af
scheid te hebben genomen van de
Chinese premier Zhao Ziyang, en
keren zo tijdig terug dat zij de
Spaanse premier Felipe Gonzalez,,
die woensdag tegen het eind van
de middag aankomt voor een offi
cieel tweedaags bezoek, bij aan
komst kunnen begroeten.
Voorzitter Anselmo Pontilius van
de grootste vakcentrale op Aruba,
de FTA, zegt: "Als we de komende
vijf jaar geen werk kunnen schep
pen, dan raken we onze beste men
sen kwijt, met alle desastreuze ge
volgen van dien". Pontilius zegt
dat de voornaamste oorzaak van de
huidige problemen niet is de slui
ting van de Lago, maar het gebrek
aan vertrouwen in de Arubaanse
politieke leiders. "Wij zijn er daar
om voor om de status aparte voor
een paar jaar uit te stellen en de
economie weer op te bouwen, zo
dat het vertrouwen bij de bevol
king wordt hersteld". De Kamer
van Koophandel op Aruba is het
hier niet mee eens. De status apar
te moet volgens de Kamer 1 januari
1986 ingaan. "Wij zijn van mening
dat met de realisatie van de status
aparte de rust weer terug kan ke
ren en de politici weer aandacht
kunnen besteden aan de economi
sche problemen", aldus Arends.
Arends geeft toe dat het Aru
baanse bedrijfsleven nog in februa
ri van dit jaar bij minister De Ko
ning van Antilliaanse Zaken heeft
aangedrongen op een uitstel van
de status aparte. Maar De Koning
wou daar niets van weten, aldus
Arends.
Hoewel Arends het officieel ont
kent, zeggen diverse zakenmensen
op Aruba dat er steeds meer colle
ga's vertrekken of plannen hebben
om te vertrekken. Vooral de bouw
sector en aannemers die voor de-
Lago werkten, zitten door de on
verwachte sluiting van de raffina
derij zonder opdrachten.
Ook minister Hendrik Kroes, be
last met de voorbereiding van de
status aparte verwacht 'dat we nu
staan voor een nieuwe trek van
Arubanen naar het buitenland'.
"Dat is helaas de prijs die we moe
ten betalen voor de sluiting van de
Lago. We moeten door een dal, net
als Nederland na de Tweede We
reldoorlog ook door een dal is ge
gaan. Toen werden met grote oor
logsschepen in staatsdienst enor
me groepen emigranten naar Cana
da en Australië gebracht. Nu heb
ben we KLM-vliegtuigen en ande-
Croes ziet niets in een beperking
van Arubaanse kant op emigran
ten, om zo het kader voor het toe
komstige land Aruba te behouden.
"We kunnen dat niet als politiek
beleid ontwikkelen. Wel moeten
we proberen hen te overtuigen dat
ze hier nodig zijn. En ik ben ervan
overtuigd dat dan het merendeel
zal blijven".
DOORN (GPD) - Beginnende pre
dikanten in de hervormde kerk
moeten de eerste twee jaar van hun
loopbaan begeleiding krijgen van
meer ervaren collega's. Betere
werkbegeleiding van jonge domi
nees is nodig omdat steeds meer
gevallen bekend worden van pre
dikanten die vastlopen in hun eer
ste gemeente. Tijdens haar zomer-
zitting in Doom besloot de her
vormde synode gisteren tot instel
ling van een 'mentoraat voor predi
kanten'.Hoewel het voorstel met
algemene stemmen werd aangeno
men, bestond er in de synode enige
zorg of het mentoraat in de prak
tijk zal werken. Opgemerkt werd
dat er al vele kanalen zijn waar
langs beginnende predikanten
worden bijgestaan. Verschillende
predikanten getuigden dat een wij
ze ouderling of diaken soms veel
kan helpen. Maar jonge dominees
kunnen bijvoorbeeld ook .terecht
bij de scriba van de.PKV, de visita
tie, collega's in de buurt of bepaal
de kerkelijke colleges.
Een ander probleem is dat domi
nees dikwijls solisten zijn die er
maar moeilijk toe kunnen komen
de hulp in te roepen van anderen.
Om die reden pleitte de commissie
er ook voor het mentoraat ver
plicht te stellen. Het moet een nor
male zaak worden dat dominees
gedurende de eerste twee jaar van
hun pastorale loopbaan zo onge
veer een keer per maand gelegen
heid hebben om hun ervaringen
aan een 'praatpaal' kwijt te kun-
Problemen waarmee beginnen
de predikanten te maken krijgen
zijn verschillen in theologisch in
zicht met gemeenteleden, aanpas
singsmoeilijkheden in een dorpssi
tuatie voor zowel de predikant als
zijn of haar eventuele echtgenoot,
overbelasting doordat de dominee
overvraagd wordt of psychische
problemen door de geïsoleerde po
sitie van de predikant.
HILVERSUM (ANP) De oud-
AVRO-programmadirecteur Sie
be van der Zee is op 65-jarige leef
tijd in Londen overleden. Hij
kreeg daar tijdens een bezoek aan
zijn zoon een hartaanval.
Van der Zee, op 19 maart 1920 in
Den Haag geboren, werd 1945 om
roeper-verslaggever bij Radio
Herrijzend Nederland. Van '47 tot
'48 was hij radioverslaggever bij
de Dienst Legercontacten Djakar
ta. In 1948 werd hij waarnemend
hoofd van het Radioprogramma
Nederlandse Strijdkrachten.
In 1950 kwam Van der Zee als
verslaggever, bij de AVRO in
dienst. Hij werd daar later hoofd
van de televisie. In 1974 werd hij
directeur van zowel de radio- als
de tv-sector. In maart van dit jaar
ging hij met pensioen. Toch staak
te hij zijn werk voor zijn omroep
niet. Hij werd beleidsadviseur.
Het lag in de bedoeling dat hij die
functie tot april 1986 zou uitoefe
nen. Van der Zee was officier in de
orde van Oranje-Nassau.
AVRtf-voorzitter Wallis de
Vries zei met grote droefheid ken-
Siebe v.d. Zee
nis te hebben genomen van het
overlijden van Van der Zee. Hij is
in zijn werk tot op het laatste mo
ment van enorme betekenis ge
weest voor de AVRO, aldus Wallis
de Vries. „Zijn uitgebreide kennis
op omroepgebied heeft hij steeds
ten dienste gesteld van de omroep
als geheel. Het overlijden van Van
der Zee is dan ook voor de hele
omroep in Nederland een groot
verlies."
Premie-C (GPD) De grens voor
premie-C-woningen wordt ver
hoogd van 142.000 gulden naar
172.000 gulden omdat de belang
stelling voor deze categorie wonin
gen met een eenmalige belasting
vrije premie van 6500 gulden ge
ring is.
In de begroting van dit jaar is het
aantal premie-C-woningen ten op
zichte van vorig jaar verhoogd met
10.000 tot 19.000.
Gemeenten
stikken in
circulaires
DEN HAAG (GPD) Circulaires
van het Rijk aan gemeenten zijn
veelal onduidelijk, te laat ver
stuurd en onjuist geadresseerd. Bij
de gemeenten ontstaan door de
grote hoeveelheid circulaires prak
tische problemen. Dat blijkt uit
een onderzoek van de Vereniging
van Nederlandse Gemeenten. Het
rapport 'Bestuur per circulaire' is
vandaag aangeboden aan minister
Rietkerk (binnenlandse zaken).
Rietkerk heeft inmiddels toege
zegd het aantal circulaires te be
perken. Hij wil ook bewerkstelli
gen dat circulaires op elkaar wor
den afgestemd om doublures en te
genstrijdigheden te voorkomen. In
het jaar van onderzoek 1982 wer
den 960 circulaires en beschikkin
gen verstuurd, samen goed voor
3.712 pagina's. Overigens zijn de
aantallen verstuurde circulaires in
1983 en 1984 afgenomen. In 1983
werden 955 circulaires en beschik
kingen verzonden, vorig jaar be
droeg dat aantal 837.
SCHIPHOL (ANP) - Een groep
Thaise monniken kwam vanmor
gen op Schiphol aan in het kader
van een Europese reis. De boeddhis
tische geestelijken maken een
oriëntatiereis om de tempels te be
kijken die in de verschillende Euro
pese landen staan. In ons land be
zoek ze onder meer de gemeente
Waalwijk. De Thaise ambassade
employé Kunaposm (rechts) en de
Thaise ambassadeur Saicheva
(links) verwelkomden de monniken
(foto ANP)
CONSIGNATIEGELD (ANP) - Mi
nister Ruding (financiën) is bereid
extra geld uit te trekken voor in
overleg met joodse organisaties
vast te stellen doelen. Dat geld
komt uit een pot van geconsigneer
de (in bewaring genomen) gelden
van joden die in de'Tweede We
reldoorlog zijn verdwenen. Hij ant
woordt dat op vragen van VVD-lei-
der Nijpels.
Volgens de wet kan alleen geld
uit deze pot worden teruggegeven
op schriftelijk verzoek van de be
trokkenen. In de pot zit momenteel
8 miljoen gulden, maar het is niet
aan te geven hoeveel daarvan is
van joden die in de Tweede We
reldoorlog zyn omgekomen of an
derszins vermist. Er zit bijvoor
beeld ook geld in van overleden
zonder erfgenamen.
UTRECHT (ANP) - FNV-voorzitter
Kok heeft zich gisteren in navol
ging van vice-voorzitter Pont in
scherpe bewoordingen gekeerd te
gen de kritiek op de politieke voor
lichtingscampagne die zijn vak
centrale gaat voeren rond de ver
kiezingen in 1986.
Kok uitte 'een scherp woord van
protest' aan het adres van VNO-
voorzitter Van Lede, die woensdag
een vergelijking had getrokken
tussen de FNV-campagne en het
mandement van 1954, toen de
rooms-katholieke bisschoppen
hun kudde een stemadvies tegen
de socialisten gaven.
Dergelijke vergelijkingen passen
in de categorie 'Telegraaf-achtige
oprispingen', zo stelde Kok. Pont
had maandag al uitgehaald naar
CDA en VVD-kopstukken die de
campagne op de korrel hadden ge
nomen door hen van 'laster en
kwaadsprekerij' te beschuldigen.
Kok herhaalde nog eens dat de po
litieke onafhankelijkheid van de
FNV in de voorlichtingscampagne
overeind blijft en dat vakbonden
het volste recht hebben om hun le
den erop te wijzen hoe de diverse
politieke partijen staan ten opzich
te van de wensen van de vakbewe
ging voor de nieuwe kabinetspe
riode.
Kok stelde daarbij dat het feit
dat hij zichzelf kandidaat heeft ge
steld voor een kamerzetel voor de
PvdA en ook niet zal weglopen
voor een ministerspost voor die
partij daar helemaal los van staat,
omdat dit uitsluitend een zaak is
van de persoon Kok.
Kok sprak in Utrecht bij de pre
sentatie van het boek 'Katholieke
Arbeidersbeweging', dat de ge
schiedenis beschrijft van het Ne
derlands Katholiek Vakverbond
NKV.
Strafkorting voor Amsterdam
AMSTERDAM (ANP) - Staatsse
cretaris De Graaf (sociale zaken)"
heeft de gemeente Amsterdam
over 1983 tien miljoen gulden 'ge
kort' op bijstandsuitkeringen. Vol
gens De Graaf voldoet de admin-
stratie rond de bijstand niet aan de
Burgemeester en wethouders
zeggen volkomen verrast te zijn
door de beschikking van De Graaf.
Het college wil daarom op korte
termijn overleg met de rijksover
heid over de gang van zaken. De
staatssecretaris heeft zijn stap ge
nomen op grond van een verkla
ring van de gemeentelijke accoun
tantsdienst. Deze had in haar ver
klaring over de jaarcijfers inzake
de bijstand van 1983 leemten ge
constateerd in de administratieve
en interne organisatie. Om die re
den had de dienst ook goedkeuring
aan de cijfers onthouden.
ADVERTENTIE
Dat waren spannende dagen aan 't eind
van het schooljaar...
Je bril besloeg ervan!
Maar nu is het dan zo ver:
Je bent geslaagd voor je examen.
Of je bent overgegaan. Proficiat!
Dat is een beloning waard!
Kom met je diploma of rapport langs en
je krijgt 3 maanden zonder kosten
kontaktlenzen op proef.
Wil je ze na 3 maanden houden dan
krijg je bovendien een leuke korting.
Bewaar deze advertentie. Onze aanbieding
is geldig tot 1 augustus 1985.
Wetenschappelijk Instituut voor Kontaktlenzen,
Steenstraat 16, 2312 BW LEIDEN, Telefoon (071)-141166
UNICON, ONZICHTBAAR DE BESTE!
DEN HAAG - We schrijven 11
april 1985. In het RAI-congres-
centrum spreekt PvdA-voorzit-
ter Max van den Berg zijn partij
congres toe. De toonzetting is ge
matigd. De radicale retoriek,
waarop de voorzitter het patent
heeft, ontbreekt geheel. Van den
Berg lijkt zich te presenteren als
de spreekbuis van het groeiend
aantal socialisten dat regerings
deelname als hoogste goed heeft
omhelsd.
door
Peter van Nuijsenburg
Eén passage in zijn toespraak
zorgt voor een dissonant in de
verder als harmonieus beoor
deelde voordracht. Van den Berg
pleit krachtig voor een verre
gaande nivellering tussen mo
daal en anderhalf maal modaal
om de koopkracht van de laagste
inkomens op te krikken.
Een deel van de achterban rea
geert tevreden. Zo kennen ze
hun voorzitter weer. De fractie-
top blijkt minder ingenomen
met Van den Bergs verhaal. Den
Uyl vreest dat Van den Berg de
kiezers uit de middengroepen
kopschuw maakt en een even
tuele coalitie met het CDA onno
dig belast. Hij neemt nadrukke
lijk afstand van zijn voorzitter.
Dat hij geen ongelijk had,
bleek onmiddellijk uit de reactie
van CDA-fractieleider De Vries.
Het nieuwe realisme van de
PvdA-voprzitter was kennelijk
weinig meer dan een zeepbel.
Voor Den Uyls reactie had hij
meer waardering. Die had ten
minste realiteitszin getoond.
De Vries moet met grote verba
zing de tekst hebben gelezen van
het interview dat Den Uyl deze
week aan Het Vrije Volk heeft
gegeven. Afgezien van de gebrui
kelijke pleidooien voor verdere
stimulering van de economie en
een opzienbarende koopkracht
belofte aan de laagste inkomens,
spreekt Den Uyl zich vierkant uit
voor een verkleining van de in
komensverschillen tussen het
minimum en anderhalf maal mo
daal (rond de 55.000 gulden).
Geschrokken
Donderdagavond al blijkt hij
geschrokken van zijn eigen rond
borstigheid. Vooral de kritiek uit
de eigen fractie dwingt hem tot
een 'verduidelijking'. Hij erkent
dat hij zich „wellicht onnauw
keurig heeft uitgedrukt", maar
echt terugnemen wil hij zijn
woorden niet. De schade was al
aangericht.
De nog hogere inkomens moe
ten rekening houden met een
forse aanslag op hun portemon
nee. „We zullen niet zachtzinnig
zijn voor de inkomens boven an
derhalf maal modaal. Om te
voorkomen dat het verschil tus
sen arm en ryk groter wordt". De
waarschuwende woorden aan
Van den Berg waren kennelijk
vergeten.
Als Den Uyl zich plotseling tot
de Baghwan zou hebben be
keerd, was de verwarring niet
groter geweest. Dat CDA en
WD zijn denkbeelden een
drachtig de grond in boorden lag
voor de hand. Opmerkelijker is,
dat zelfs partijgenoten met wie
hij een verkiezingsprogramma in
elkaar sleutelt niet van zijn esca
pade op de hoogte waren.
Financieel-specialist Kom
brink haastte zich te verklaren
dat de door Den Uyl geschetste
economische groei van drie pro
cent erg optimistisch was. CDA,
WD, maar ook de FNV houden
het vooralsnog op een groei van
twee procent.
Een verhoging van de koop
kracht met maar liefst vijf pro
cent voor de laagste inkomens
was wel een gul, maar weinig
realistisch gebaar. Dergelijke be
loften kunnen de PvdA zuur op
breken, zo vreesde het PvdA-ka
merlid Buurmeijer. Hij had er
ook fijntjes op kunnen wijzen
dat Den Uyl tijdens het congres
een koopkrachtgarantie, laat
staan een koopkrachtverbete
ring, niet voor zijn rekening had
willen nemen.
Blunders
Zijn toezegging aan de mensen
met de laagste inkomens en het
van stal halen van het nivelle
ringsstokpaard werden bestem
peld als tactische blunders van
de eerste orde. De laagste inko
menstrekkers stemmen van
oudsher op de PvdA. Deze partij
is de natuurlijke verdediger van
hun belangen. Het CDA heeft
hun tegenwoordig weinig te bie
den, de WD nog minder.
Het paaien van deze groep met
beloften die niet kunnen worden
waargemaakt lijkt geheel over
bodig. Een loos gebaar bergt
zelfs het risico in zich, dat deze
kiezers zich bedrogen voelen en
zich van de partij afkeren.
Met zfjn uitspraken over de ni
vellering dreigt Den Uyl de mid
dengroepen van zich te ver
vreemden. Juist bij deze groep
zou de PvdA, als brede volkspar
tij, haar positie moeten verster
ken. De FNV, natuurlijke bond
genoot van de PvdA, heeft zich al
tot deze strategie bekeerd. De
toekomstige voorzitter van de
FNV, Hans Pont, wees het plan
razendsnel van de hand. „We
hebben geen behoefte meer aan
een verkleining van de inko
mensverschillen tussen het mini-
muni en anderhalf maal mo
daal".
Den Uyl blijkt weinig rekening
te houden met de verschillen tus
sen het bedrag op het loon-
strookje (brutoloon) en dat in het
loonzakje (nettoloon). Op het eer
ste, bruto, gezicht verdient ie
mand met ander half modaal
veel meer dan een minimumlo
ner. 'Schoon in het handje' blijkt
dit verschil als gevolg van de be
lastingtarieven veel kleiner. De
man met anderhalf maal modaal
blijkt geen kapitalist.
Om een juist beeld te krijgen
van de werkelijke inkomensver
houdingen tussen beide groe
pen, moeten ook de subsidies
worden meegeteld. Een mini
mumloner heeft bijvoorbeeld
recht op huursubsidie. Iemand
met anderhalf maal modaal niet.
Kampioen
De PvdA wil het sociaal-econo
misch beleid volgend jaar tot in
zet van de verkiezingen maken.
De onvrede onder grote groepen
van de bevolking over het beleid
van het huidige kabinet is groot.
Dat biedt goede mogelijkheden
voor een party die zich zelf bij
uitstek beschouwd als de kam
pioen van de 'zwaksten in de sa
menleving'.
Tijdens het het kabinet Van
Agt-Wiegel combineerde de
PvdA een frontale oppositie met
onvervulbare beloften aan de
kiezers. Dat beleid werd door de
zelfde kiezers genadeloos afge
straft: de partij verloor bij de ka-
merverkitezingen van mei 1981
tien zetels. De ontnuchtering na
dat debacle en het snelle failliet
van het kabinet Van Agt- Den
Uyl was groot. Zoiets mocht
nooit meer gebeuren.
De lessen leken geleerd. De
partij stelde zich rustig op. Het
paradijs was ditmaal niet onder
handbereik wanneer de PvdA
aan de macht zou komen. Het
legde de partij in de verkiezings
enquêtes geen windeieren. De
strategie van 'blijf zitten waar je
zit en verroer je niet' wierp
vruchten af.
Uitgerekend de oude rot Den
Uyl dreigt nu zijn eigen lessen te
vergeten. De reactie van de CDA-
fractie, de beoogde coalitiepart
ner, liet niets aan duidelijkheid
te wensen over: de PvdA vervalt
weer in haar oude fout, men re
kent zich rijk en geeft op voor
hand rijkdommen uit die men
eerst moet verwerven.
Den Uyl zegt half augustus bij
de publikatie van het ontwerp-
verkiezingsprogramma een be
sluit te zullen nemen over zijn
lijsttrekkerschap. In de afgelo
pen, voor hem rampzalige, week
bevestigde zijn gedoodverfde op
volger Wim Kok zijn voornemen
in de politiek te gaan. Toeval?
