A
Geluidsweergave is
beter en het valt
niet meer op
HOBBY
Niet alleen voor lekkerbekjes
VOOROPRUIMING
«'Qronhoid
|0I
Oxford,
Sorbonne.maar
ook de Leidse
Universiteit.
3,90 „„<16,90 9,90
'14,90 -12,90 3j-9-90
12,90
29,90
12,90
Gehoortoestel in gehoorgang
VRIJE TIJD
Machinaal
borduren
en schrijven
op stof
DE ENIGE ECHTE
MODESHOW
Voor méér ZEKERHEID
DE LEEUW
LEIDSCH DAGBLAD
MAANDAG 10 JUNI 1985
De miniaturisering in de elektro
nica is indrukwekkend. Zaken
die men liever niet toont, omdat
men zich een beetje schaamt
voor z'n handicap, kunnen nu uit
het zicht blijven vanwege de af
metingen. Het gehoortoestel is
daarvan een voorbeeld. Het kan
nu volledig onzichtbaar worden
gedragen, terwijl men 20 jaar te
rug nog zo'n zakapparaat op tafel
moest leggen. Tien jaar daarna
kon het al in een bril worden op
genomen. Nu verdwijnt het hele
toestelletje in de buitenste ge
hoorgang van het oor.
Verschillende merken hebben
al zo'n geminiaturiseerd wonder
tje. Siemens bijvoorbeeld ver
vaardigt de apparaten in het au-
diologisch laboratorium in Am
sterdam. Het gehoortoestel be
staat uit een enigszins conisch
knopje, dat zo in de buitenste ge
hoorgang geschoven kan wor
den. Het is een volledig toestel
met microfoon, versterker, batte
rij, telefoon (luidsprekertje). Het
nieuwste type is bovendien nog
uitgerust met een zogenaamde
Peak Clipping-regelaar: een
schakeling waarmee harde gelui
den kunnen worden begrensd.
In menig opzicht is een ge
hoortoestel in deze vorm een
vooruitgang. Niet alleen op es
thetisch gebied omdat het appa
raatje bijna niet meer zichtbaar
is. Ook op het gebied van de
Het gehoortoestelletje dat in de buitenste gehoorgang kan
worden aangebracht in doorsnee. Links de versterkerscha
keling en recht (uitgeklapt) het batterijtje.
weergave is vooruitgang ge
boekt. De weergave is natuurlij
ker geworden omdat de oor
schelp het geluid - niet gehin
derd door een hoortoestel - op
normale wijze opvangt. Boven
dien is de geluidsweergave har
monischer en spelen er minder
resonanties mee, dan bij hoortoe-
stellen die buiten de gehoorgang
worden aangebracht. Dit komt
door het geringe luchtvolume
tussen telefoon en trommelvlies.
De miniaturisering is indruk
wekkend. Het mini-toestelletje
heeft een volume van twee ku
bieke centimeter en weegt maar
1,6 gram. De telefoon die vlak te
gen het trommelvlies wordt aan
gebracht is 3,8 mm dik en 5 mm
breed. De microfoon, aan de bui
tenzijde van het kegeltje, is nog
geringer van afmeting, evenals
de versterker, batterij, met nog
een afzonderlijke hard-zacht- en
toonregelaar.
Al de componenten passen in
een voor ieder oor op maat ge
maakte behuizing. De audicien
maakt namelijk een oorafdruk
en is daarmee de belangrijkste
schakel voor de juiste pasvorm
van het mini-gehoorapparaat. In
het Siemens audiologisch labo
ratorium in Amsterdam maakt
men aan de hand van deze af
druk de behuizing en bouwt de
elektronica erin. Daar wordt ook
elk onderdeeltje van het mini-in-
het-oor-toestel tot op een fractie
van een millimeter nauwkeurig
op zijn plaats aangebracht.
Er zijn twaalf verschillende ty
pen van het apparaat te verkrij
gen, ieder met eigen akoestische
karakteristiek. Hierdoor kan
men rekening houden met spe
ciale eigenschappen van het oor,
onder andere de verminderde ge
voeligheid voor lage-, midden- of
hoge-tonen.
Zoals dat bij vele produkten het
geval is, hebben de chip, mini-
computer en al dat andere tech
nische vernuft ook by de naai
machine hun 'sporen' achter ge
laten. En het gaat dan bepaald
niet alleen om verbeteringen of
bedieningsgemak, maar vooral
om totaal nieuwe mogelijkhe
den. Soms is er zelfs sprake van
een revolutionaire ommekeer,
want een naaimachine die uw
naam, adres en telefoonnummer
foutloos en net zo vaak u maar
wilt op een stukje textiel
'schrijft', kwam een aantal jaren
geleden alleen nog maar in scien
ce-fiction verhalen voor.
Vandaag de dag echter is van
elk zichzelf respecterend naai-
machinemerk het topmodel de
schrijfkunst machtig. Ideaal
voor het 'merken' van wasgoed
dat de deur uit moet, of het 'be
namen' van textielgoed dat mak
kelijk kwijt kan raken. T-shirt,
broekjes of sokken die bij spor
tieve evenementen (gymnastiek,
sportwedstrijden) gedragen wor
den, spulletjes die u of uw kinde
ren meenemen naar strand of
zwembad, enzovoort. Maar ook
op creatief gebied staat de 'tekst-
naaier' z'n mannetje! Wat dacht u
van een genaaide (zeg maar lie
ver 'geborduurde') tekst op een
menukaart van textiel - bij heel
speciale gelegenheden kunt u
het zelfs rechtstreeks op het ta
fellaken, placemat of servet naai
en - of namen en data op slab
betjes, geboortecadeaus van tex
tiel, wens- of feestkaarten van
stof of leuke, lieve of praktische
teksten op een kledingstuk,
sjaal, haar- of polsband, petje,
(strop)das, enz.
De hierbij afgebeelde Husq-
varna 980 is zo'n naaimachine die
dat allemaal probleemloos voor
u regelt. Met behulp van de zoge
naamde programmacassette van
cijfers en letters programmeert u
maximaal 50 lettertekens achter
elkaar, waarna u de machine de
ze tekst net zo vaak als u dat
maar wilt ergens op laat naaien.
Na het uitwissen programmeert
u binnen enkele minuten (een
kind kan werkelyk de was doen,
zo eenvoudig is het) een nieuwe
tekst.
Maar deze universele hobby
machine kan nog veel en veel
meer. Naast een tiental verschil
lende standaardsteken zitten er
ook nog eens 40 onderling af te
wisselen siersteken op, die het
naaien tot echt machinaal bordu
ren maakt.
Tenslotte bewijst de zeer ei
gentijds vormgegeven Husqvar-
na 980 nog op een derde wijze dat
het een echte hobby-machine is,
want u kunt het bijna zo gek niet
verzinnen, of hij naait het wel
aan elkaar: gewone, elastische,
dikke of dunne stof, leer, plastic
of vele lagen (spijker of canvas)
stof op elkaar in zigzag-, rijg-, af
werk- of blinde steek... 't Is alle
maal geen probleem met die ver
wisselbare voetjes en de vierdeli
ge cassettes, waarmee de machi
ne uiterst eenvoudig te program
meren is. Eigenlijk heeft de ma
chine maar één nadeel, en dat is
z'n prjjs. Bijna 3000 gulden moet
u er voor neerleggen.
Van de kabeljauwachtige vissen
is de wijting in ons land de meest
verguisde. De kabeljauw en de
schelvis zijn veel populairder.
Het schijnt een soort traditie te
zijn dat wijting "vis voor de
poes" is. Maar ja, de meeste Ne
derlanders houden niet zo van
vis, tenminste als ze nog kunnen
zien dat het vis is. Want wat ze in
grote hoeveelheden consumeren
zijn in veel te veel frituurbeslag,
in slecht frituurvet, en dus veel
te vette, gebakken stukken vis.
"Lekkerbekjes" heten die, maar
een echte fijnproever schaamt
zich ervoor. De gemiddelde con
sument weet dan ook nauwe
lijks, dat zijn geliefde lekkerbek
jes gemaakt wordt van die zo ver
guisde wyting.
In Frankrijk weten ze wel be
ter. Daar is de merlan een vis die
in hoog gastronomisch aanzien
staat. Hij wordt veelvuldig ge
bruikt voor vullingen en vispa-
tés. Het fraaie witte visvlees
maakt hem bijzonder aantrekke
lijk om te verwerken. Franse
kookboeken verkondigen dan
ook dat de wijting een van de
beste zeevissen is, met zeer mals
en zeer smakelijk vlees. Wel voegt
men er soms fijntjes aan toe dat
het een heel democratische vis
is. Daar wordt dan mee bedoeld
dat alle rangen en standen hem
kunnen betalen. Inderdaad - wij
ting is voordelige vis.
De wijting is een slanke vis,
met een spitse kop. De meeste
exemplaren zijn zo'n 25 a 35 cm.
lang. Hij leeft in ondiep water en
houdt van een zandige bodem.
Hij voedt zich soms met kleine
soortgenoten, maar meestal met
jonge haring of haringkuit. Gar
nalen weet hij ook te waarderen.
Zijn jachtterrein strekt zich uit
van de noordelijke wateren rond
Rusland tot aan de Middellandse
Zee, het merendeel van de ge
vangen exemplaren komt echter
uit de Noordzee.
Graatjes
Bezwaar van veel mensen ?ijn
die akelige graatjes. Die zijn in
derdaad kleiner, en dus moeilij
ker te vinden, dan bij kabeljauw
of schelvis. Een goede vishande
laar levert de wijting echter ook
gefileerd. Dat is dan wel geen
waterdichte garantie tegen graat
maar komt toch een heel eind in
de goede richting. Let wel op dat
de vis absoluut vers is. Dat geldt
voor alle vis, maar voor wijting in
het bijzonder. Van oudsher
wordt wijting meestal gebakken
of, sinds dat mode werd, gefri
tuurd. Naar Engelse gewoonte
laat men daarbij de vis daarbij in
zijn eigen staart bijten. Met een
touwtje wordt de staartvin aan
de bek geregen. Franse koks
noemen dat "merlan en colère",
woedende wijting.
Maar wijting kan natuurlijk
ook gestoofd of gepocheerd wor
den. en zelfs gestoomd. Het_vis-
gjË*
V
Wijting, in Nederland weinig gewaardeerd, in de Franse keuken hoog in aanzien.
vlees is mager, fijn van structuur
en heel licht verteerbaar. Hij kan
daarom geen kwaad doen bij
mensen die heel voorzichtig
moeten zyn bij hun voedselkeu-
Zeevenkel
Waarschijnlijk al heel oud is de
combinatie met zeevenkel, Crith-
mum mantimum. Een vlezige
plant die ook. bij ons langs de
kust wel groeit, maar toch vooral
in meer rotsachtige kuststreken
wordt aangetroffen. Reeds in de
zestiende eeuw heeft men de jon
ge blaadjes, die dan nog mals en
groen zijn, gaar gekookt en tot
een saus gepureerd. Over gepo
cheerde wijting is dat een heer
lijkheid. De vis hoeft bovendien
niet te worden gezouten - de zilte
saus is hartig genoeg.
Iets minder antiek, uit het be
gin van de negentiende eeuw, is
de beroemde saus die later be
kend werd onder de naam "sau
ce Hollandaise". Het oude re
cept dat hier volgt zou door een
Amsterdamse burgemeester op
zijn sterfbed zijn toevertrouwd
aan een Britse arts, die het alle
maal opschreef. Voeg aan een
half pond gesmolten boter twee
losgeklopte eierdooiers toe. Klop
dit met een garde boven een pan
met kokend water tot het gaat
binden. Druppel er twee eetle
pels azijn bij en breng hét op
smaak met eat nootmuskaat en
foelie. Nog altijd geldt dit als een
voortreffelijke begeleider van
visgerechten, in een groot aantal
variaties.
Wetenschap en onderwijs. Of dat nu plaatsvindt vol
gens de Britse traditie, met de Franse slag of naar Leidse
maatstaven, voor het Leidsch Dagblad is 't nieuws. En dat
resulteert in een uitgebalanceerde en gedegen verslag
geving.
Het Leidsch Dagblad is een krant van internationale,
nationale en regionale allure. Probeer 'm maar.
Of u neemt een kwartaalabonnement en krijgt de krant
de eerste twee weken gratis. Of u neemt de krant vier
weken op proef en beslist later. Gewoon even de bon invul
len en opsturen naar het Leidsch Dagblad, Antwoordnum
mer 10050, 2300 VB Leiden. Bellen kan ook (071-144941).
Ja, ik wil uw krant,
Vier weken op proel voor slechts f 9,70. (B4)
Maandabonnement met automatische betaling i 22,10. Ik krijg de
krant eerst twee weken gratis. (HH)
Kwartaalabonnement f 65,70. Ik krijg 'm eerst twee weken gratis. (HH)
NaamTel.
Adres
Postcode
_Woonpla
POLYESTER
CRÊPE
90 cm breed
bedrukt
normaal
POLYESTER
BEDRUKT
140 cm breed
normaal
^9-
UNI
KATOEN
140 cm breed
normaal
49-
RUITEN EN
STREPEN
polyester - katoen
150 cm breed
normaal
BEDRUKTE
KATOEN
140 cm breed
normaal
m V IOU Uil UI ecu
LUXE
RUITEN EN
STREPEN
zeer luxe kwal.
150 cm breed
normaal-69
JOGGING
150 cm breed
normaal
O»-
DIV.
COUTURE
STOFFEN
zuiverzijde
Zwitserse katoen
90 en 140 cm breed
vanaf
STRUKTUUR
KATOEN
140 cm breed
normaal24r
4 september
reserveer nu
reeds een plaats
10,- p. kaart
HEIDj
ASSURANTIËN B.V,
STEENSTRA AT43 - LEIDEN
telefoon071-142045
IOok: Rijnsburgerweg 100 l,dn
Rijnsburg - Tel 01718 - 29301 T
BESSELS EN MOOIJ
DAG- EN AVONDOPLEIDINGEN
Gevraagd voor spoedig lera(a)r(es)
Stenografie
Sollicitaties uitsluitend schriftelijk
t.a.v. Mevr. H. J. Pieters,
Santpoorterstraat 42 Haarlem
%r
Winkelcentrum de Kopermolen 28 Leiden
Telefoon 071-220036
Je eigen
