Nieuw onderzoek naar
ventilatie zwembaden
Visserij is continubedrijf geworden
Onderzoek naar bom onder trapveldje
Schipper Huig van der Plas van de KW 171 over de haringrace:
Toiletten natuureamping druk bezet..
WOENSDAG 5 JUNI 1985
PAGINA 21
ABERDEEN BANK -
"Jammer hoor", klinkt
het door de stuurhut van
de Katwijk 171, de Jan
Maria van rederij Parle-
vliet en Van der Plas uit
Katwijk. Op de door groen
licht spookachtige ver
lichte brug van de hek
trawler schalt de stem van
de vrouw van schipper
Huig van der Plas uit een
luidspreker. "We hadden
nog even hoop dat jullie
als eerste zouden aanko
men".
Huig van der Plas maakt er in het
gesprek dat hij via Scheveningen
Radio met zijn vrouw voert wei
nig woorden aan vuil: "Je moet
maar kijken of je straks nog naar
IJmuiden komt. Ik verwacht dat
wij daar om een uur of twee in de
nacht aanleggen", zegt hij een
door
Thijs Jansen
paar uur voor de Jan Maria in de
haven van IJmuiden wordt afge
meerd.
Op de terugreis is in het ruim
van de hektrawler de bijna vol
tallige bemanning van ongeveer
20 koppen al bijna 24 uur non
stop bezig met de verwerking
van de Hollandse Nieuwe. Ze
moeten worden gekaakt en daar
na ingevroren. Dat invriezen is
nodig om de gevreesde haring-
worm afdoende te bestrijden.
"Dat kaken moet snel gebeu
ren", zegt schipper Van der Plas.
"Na een paar uur is de haring
niet meer te verwerken en moet
ze overboord". Haring die niet
kan worden gèkaakt wordt di
rect ingevroren. "Op de wal
wordt die vis weer ontdooid en
dan gekaakt. Daarna wordt ze
schoongemaakt en vacuüm inge
vroren", aldus de schipper, die
ondanks de drukte bereid is uit
leg te geven over zijn werk.
Race
Zondagavond laat verliet hij
met een paar honderd kantjes
Hollandse Nieuwe de visgron
den ter hoogte van de 57-ste
breedtegraad op ongeveer dertig
mijl van de Schotse havenplaats
Aberdeen. Een paar uur voor de
hektrawler van de rederij Parle-
vliet en Van der Plas stoqmden
de KW 122 en de KW 39 al op vol
le kracht op richting thuishaven.
Maandagavond om half zeven ar
riveerde de KW 122 als eerste in
de haven van IJmuiden.
Er mag dan wel worden getwij
feld aan de eerlijkheid van de ha
ringrace (de reders zouden de
Genodigden
ln het ruim van de KW 171 staat de bijna voltallige bemanning uren
achtereen de gevangen haringen te kaken. (foto Thijs Jansen»
zaak onderling al hebben be
klonken), maar het radiogesprek
tussen schipper Huig van der
Plas en zijn vrouw bewijst dat er
ook in 1985 nog wel degelijk
sprake is van een race om als eer
ste het verse zeebanket aan land
te brengen.
"Je maakt dan in ieder geval
een mooie prijs", aldus de schip
per van de Jan Maria nadat hij
het gesprek met zijn vrouw met
een 'over en sluiten maar' had
beëindigd. "En die rare Scheve-
ningers, die boos zijn omdat wij
zondag al zyn gaan vissen, be
grijp ik niet", zegt hij in onna
volgbaar Katwijks. "Ze moeten
de race dan niet op zaterdag la
ten beginnen. Wij gaan in ieder
geval niet de hele zondag werk
loos liggen drijven".
Ruim veertig schepen, waaron
der de drie Katwijkers die als
eerste de nieuwe haring aan wal
brachten, begonnen zaterdag
vanuit IJmuiden of Schevenin
gen aan de traditionele haringra
ce. De meeste Katwijkers ver
trokken uit IJmuiden, de Sche
veningers kozen hun eigen ha
ven als startplaats.
Voor de race van start ging
maakte een aantal genodigden,
onder wie minister Rietkerk van
binnenlandse zaken en staatsse
cretaris Ploeg van het ministerie
van landbouw en visserij, kennis
met de haringvisserij door vanuit
Scheveningen een korte trip te
maken met het hospitaal-kerk
schip De Hoop. Vertegenwoordi
gers uit de haringwereld, onder
wie de Katwijkse reder Luc Öu-
wehand, was niets te veel om het
de genodigden naar de zin te ma
ken.
Enige tientallen meisjes, die in
het 'traditionele' nationale kos-,
tuum waren gehesen, moesten
de gasten verwennen met haring
en jonge jenever. Vorig jaar wa
ren kiwivruchten en haring nog
de uitgelezen combinatie, maar
dit keer is de samenwerking tus
sen haringverkopers en de pro
motor van het Nieuwzeelandse
fruit om organisatorische rede
nen gestrand.
"Bovendien smaakt de combi
natie van haring met kiwivruch
ten van geen kant", zegt een ver
tegenwoordiger van het bureau
CCP bv uit Voorschoten, het bu
reau dat was belast met de publi
citeit rond de haringrace van dit
jaar.
Om een optimale publiciteit te
kunnen krijgen had het bureau
een groot aantal journalisten uit
binnen- en buitenland uitgeno
digd de wedstrijd van nabij mee
te maken. In tegenstelling tot vo
rig jaar maakten de vertegen
woordigers van de pers de reis
dit keer niet mee op het hospi
taal-kerkschip De Hoop, maar op
de deelnemende schepen zelf.
Slechts een enkele gelukkige
kon de heenreis meemmaken
aan boord van De Hoop. De ove
rigen moesten onder heel wat
primitievere omstandigheden
genoegen nemen met een plaats
je op een visserschip.
Het was de bedoeling dat De
Hoop zaterdag vroeg in de avond
achter de vloot zou aanvaren.
Het vertrek werd echter enkele
uren uitgesteld omdat de beman
ning een uitnodiging had gekre
gen om het 'vlaggetjesdagcon
cert' in de Scheveningse visaf-
slag bij te wonen.
Nadat de haringvloot al enkele
uren was vertrokken voer ook
De Hoop uiteindelijk het Sche
veningse zeegat uit. De vuurto
ren van de vissersplaats bij de
Residentie had daarna nog maar
nauwelijks de kans gekregen om
Haring die niet meer kan worden gekaakt verdwijnt direct in de
enig licht op De Hoop te werpen
of het schip moest al weer terug
keren: er waren twee machinis
ten vergeten.
Nog wat nakeuvelend over het
concert had het technische twee
tal vanaf een paal in de haven
plotseling het hospitaal-kerk
schip het zeegat zien uitvaren.
Hulp van een sleper bracht uit
komst en op volle zee werd het
duo in ruil voor een paar flessen
jenever op De Hoop overgezet.
Drijven
De jagers op de Hollandse
Nieuwe waren inmiddels al in de
buurt van de visserijgronden.
Van een aantal schepen, dat op
het noordelijke gedeelte van de
Noordzee op makreel viste, was
via de radio al vernomen dat er in
tegenstelling tot vorig jaar ter
hoogte van de Schotse Shetland-
en de Orkney-eilanden geen ha
ring was te vinden. De Katwij
kers die zaterdag uit IJmuiden
waren vertrokken, besloten daar
op om hun geluk op de 57-ste
breedtegraad te proberen.
Dat was zondagmorgen. Vanaf
De Hoop werd op dat moment
een dienst uitgezonden, waar
naar de bemanning van negen
vissersschepen luisterde. "De
Scheveningers lagen zondag te
drijven. Onbegrijpelijk", zegt
schipper Huig van der Plas nog
geen 14 uur later. "Je begint op
zaterdag toch geen race om de
volgende dag gelijk te gaan stil
liggen?", zo luidt zijn retorische
vraag.
De Scheveningers vissen 's
zondags om principiële redenen
niet. Ook wordt er op de Dag des
Heren niet gevaren. Een aantal
jaren geleden hielden ook de
Katwijkers de zondagrust in ere.
"Maar het geld is de laatste tijd
steeds belangrijker geworden",
zegt Huig van der Plas. "De vis
serij is een continubedrijf gewor
den. Ook op zee".
Op De Hoop was zondagavond
bekend geworden dat twee Kat
wijkse visserschepen onderweg
waren naar huis. Ze hadden een
aantal kantjes Hollandse Nieuwe
haring aan boord. De schipper
van de Katwijk 122, die vanaf het
begin de leiding had genomen,
en die van de Katwijk 39 lieten
zich daarna niet meer op de radio
horen. Volgens de kapitein van
De Hoop uit angst 'om daardoor
hun positie prijs te te geven.
De Katwijk 171, die op de der
de plaats lag, liet maandagmor
gen vroeg weten een verslagge
ver van De Hoop te willen over
nemen voor de thuisreis. Om half
vijf in de morgen dobberde daar
na op 56.30 graden noorder
breedte en 0.10 graden wester
lengte een rubber bootje tussen
De Hoop en de Jan Maria van de
Drank
"Je komt hier toch niet aan
boord om over drank te schrij
ven", bulderde schipper Huig
van der Plas nadat de verslagge
ver aan boord was geklauterd.
"Ik ken jullie. Er komt niets dan
narigheid van als jullie over vis
sersmannen gaan schrijven".
Van der Plas hield op die vroe
ge maandagmorgen een vurig
peidooi voor de blauwe knoop.
"Hoe kan je aan boord je werk
goed doen als je drinkt", zo vroeg
hij dreigend. "Het zijn allemaal
rotgeintjes die worden uitge
haald om de visserman aan een
slechte naam te helpen", meent
Van der Plas. "Dat zijn we nu
beu. Andere schippers denken
daar precies zo over".
Van der Plas heeft er eigenlijk
een beetje de smoor in, want hij
was liever blijven vissen. "Ik zit
nog lang'niet vol". Om zeven uur
maandagmorgen belt hij zijn re
der op om nog een poging te wa
gen te mogen omkeren en terug
te varen naar de visserijgronden.
Zijn baas is onverbiddelijk. "De
klanten willen haring. Kom on
middellijk naar huis". De race
kon hij niet meer winnen, maar
de prijs van de eerste haring
maakt veel goed.
Centrilab uit Soest verricht metingen in Thermen en Dillen
Volgens beheerder Franken is het vanwege de onbekendheid met de natuureamping nog rustig. Vooral i
lijke bezoekers van het recreatiegebied maken evenwel dankbaar gebruik van het toiletgebouwtje.
(foto Wim Dijkman)
leuke plek. Dicht bij bebouwing. En in de omgeving is
veel te doen. Bovendien is dit de enige natuureamping
in de regio. De mensen die hier hebben gekampeerd
zijn dan ook prima te spreken over deze camping".
Het ziet er nu nog niet naar uit dat de camping in het
hoogseizoen vol zal zijn. "Daar hebben we ook niet op
gerekend", zegt Franken. "De camping is nog niet zo
bekend, het moet even de kans krijgen om te groeien".
Aan het eind van dit seizoen zal worden bekeken of
de camping kan worden uitgebreid. Er zijn nu 22
plaatsen voor een tent. Wellicht komen er ook stand
plaatsen voor caravans.
ALPHEN AAN DEN RIJN - De nieuwe r
ping in het recreatiegebied Zegersloot wordt druk be
zocht door mensen die van het toiletgebouwtje ge
bruik willen maken. Kampeerders zijn er dezer dagen
ondanks het prachtige weer niet te bekennen. Wel
druk is het aan het op het water. Van de nieuwe aan
legsteigers, die de provincie Zuid-Holland in het
Aarkanaal heeft laten aanleggen, wordt druk gebruik
gemaakt.
Volgens beheerder Franken voorziet de natuuream
ping toch in een behoefte. "De camping ligt op een
kJÏ Van clen Broek:
houden aan Salt
NEW YORK - Minister Van den
Broek (buitenlandse zaken) zou
zijn Amerikaanse ambtgenoot
Shultz hebben gewaarschuwd de
limieten van het Salt-2 verdrag niet
te overschrijden. Gebeurt dat toch,
dan wordt het voor de Nederlandse
regering nog moeilijker om publie
ke steun voor de plaatsing van 48
kruisraketten te krijgen, zo zou
Van den Broek gezegd hebben.
Dat meldt het Amerikaanse dag
blad The Washington Post van
daag.
Het in 1979 gesloten, maar nooit
geratificeerde verdrag stelt gren
zen aan het aantal strategische wa
pens van de VS en de Sowjet-Unie.
De VS dreigen binnenkort het ma
ximum aantal raketten te over
schrijden met de ingebruikname
Trident-onder-
ALPHEN AAN DEN RIJN
- Onvoldoende ventilatie is
er waarschijnlijk de oorzaak
van dat de badmeesters en
-juffen in zwembad De
Thermen klachten hebben
over hoofdpijn en prikke
lende slijmvliezen. Dit is ge
bleken uit een enquête die
de GG en GD naar aanlei
ding van de klachten onder
het zwembadpersoneel van
de Alphense Sportstichting
heeft gehouden. In zwem
bad De Dillen blijken vier
van de tien mensen met
hoofdpijn en irritatie te
kampen.
Op advies van de gemeentelijke ge
zondheidsdienst laat de Alphense
sportstichting deze maand door
Centrilab uit Soest, een onafhanke
lijk landelijk instituut dat contro
les en metingen bij zwembaden
verricht, een uitgebreid onderzoek
naar de luchtcirculatie in zwembad
De Thermen doen. De uitslag
wordt in juli verwacht.
De klachten van het zwembad
personeel dateren al van 1982. Vo
rig jaar is naar aanleiding van de
klachten een verandering in het
ventilatiesysteem aangebracht.
Deze bleek de klachten echter niet
weg te nemen. Na de bevindingen
van de GG en GD is in april dit jaar
wederom een verandering in het
systeem aangebracht.
Omdat de watersamenstelling
van de zwembaden de Thermen en
de Dillen ongeveer gelijk is, leek
het de GG en GD niet waarschijn
lijk dat de klachten van het perso
neel in de Thermen daardoor wor
den veroorzaakt. Directrice D.W.
Tichler-Moerman van de dienst
zegt daarover: "Omdat in de Dillen
de klachten veel minder voorko
men, kan het daardoor niet worden
veroorzaakt. We zijn vervolgens
naar de ventilatie gaan kijken.
Luchtmetingen wezen uit dat hier
en daar 'dode hoeken' zaten, waar
de lucht bleef hangen".
Dit veroorzaakt volgens de direc
trice waarschijnlijk de problemen.
In de lucht boven het zwembad zit
ten namelijk chloraminen, verbin
dingen van chloor met van mensen
afkomstige eiwitten, die de klach
ten kunnen veroorzaken. Tichler-
Moerman: "Als de ventilatie niet
goed is, worden de chloraminen
niet voldoende afgevoerd."
Zout
In zwembad De Thermen wordt
het water op een andere manier ge
desinfecteerd dan in veel andere
zwembaden. Het gebeurt daar niet
door het toevoegen van chloor-
bleekloog of chloorgas, maar door
het opwekken van chloor uit keu
kenzout door middel van elektri
sche impulsen. De chloorlucht is
daardoor minder sterk te ruiken
dan in veel andere baden. Bij de
introductie van dat systeem in De
Thermen wërd gezegd dat juist een
voordeel er van was, dat minder
klachten door het chloor zouden
ontstaan.
Dit laatste zou volgens directeur
G.H. van Winsen van de Alphense
sportstichting niet het geval zijn.
Van Winsen: "De chloorconcentra-
ties in het zwemwater en in de
lucht daarboven zijn gelijk aan die
in bijvoorbeeld De Dillen en kun
nen net zo goed klachten doen ont
staan. Wel is het zo dat ménsen bij
bepaalde klachten minder snel aan
het chloor denken, omdat ze het
niet ruiken".
Volgens Van Winsen is het zeker
ook niet zo dat het tegenoverge
stelde het geval zou zijn en dat het
procédé met zout de klachten juist
zou veroorzaken. Volgens hem zijn
water- en luchtsamenstelling gelijk
aan die van andere baden, behalve
dat het water in De Thermen iets
zouter is dan dat van De Dillen.
Van Winsen: "Dat verschil kun je
overigens niet eens proeven". Een
verband tussen de klachten en het
desinfectiesysteem is volgéns hem
ook uitgesloten, omdat anders in
veel andere baden ook klachten
zouden moeten zijn. Van Winsen:
"In zeker vijftig andere baden in
Nederland wordt dit systeem ook
gebruikt. Daar zouden die klach
ten dan ook moeten voorkomen en
dat is niet het geval".
Verversing
Naar aanleiding van het GG en
GD-onderzoek werden in april al
vast twee veranderingen in het
ventilatiesysteem van het zwem
bad doorgevoerd. Ten eerste is nu
de hoeveelheid verse lucht die van
buitenaf wordt aangevoerd, groter
geworden ten opzichte van de hoe
veelheid lucht die via het recircula
tiesysteem wordt aangevoerd. Dat
is lucht die uit het zwembad komt
en vervolgens, na een zuivering,
weer in het zwembad wordt ge
bracht. Ten tweede wordt de lucht
die vlak boven het zwembad hangt
nu beter ververst, doordat de stand
van de lamellen van de luchttoe-
voerroosters anders .worden inge
steld. Daardoor wordt de ventilatie
van de lucht vlak boven het zwem
water beter. Volgens Van Winsen
is het aantal klachten daardoor in
middels al kleiner geworden.
Dat het ziekteverzuim onder het
zwembadpersoneel vorig jaar veel
hoger was dan in 1983, heeft vol
gens Van Winsen weinig te maken
met'deze klachten: "Een verband
tussen de werkomstandigheden en
het ziekteverzuim is er niet. Het
hogere verzuim wordt veel eerder
veroorzaakt doordat iemand lang
durig ziek of niet zwangerschaps
verlof is. Dat beïnvloedt sterk het
ziekteciifer."
Ook Tichler-Moerman denkt niet
dat het gestegen ziekteverzuim
veroorzaakt wordt door de ventila-
tieproblemen: "Veel mensen kun
nen er wel mee werken, maar het is
wel vervelend". Volgens haar is het
de bedoeling om in het najaar, na
dat de bevindingen van het Centri
lab bekend zijn, weer een enquête
onder het zwembadpersoneel te
houden.
Het ministerie van buitenlandse
anlgesteigers in het Aarkanaal vinden met het prachtige zaken zei desgevraagd dat Van den
al direct gretige aftrek bij de jachten-en zeilboteneigenaren. Broek
(foto Wim Dijkman» Salt-2 graag gehandhaafd zien".
ALPHEN AAN DEN RIJN - On
der het trapveldje aan de Prinsen
laan ligt waarschijnlijk een vlieg
tuigbom, die daar sedert de Twee
de Wereldoorlog ligt. Deze week
begint een aannemer met het ver
wijderen van de beplanting en de
bestrating en zal een bovenlaag
van dertig centimeter worden afge
graven. Daarna neemt de Explosie
ven Opruimingsdienst het echte
zoekwerk over.
Al langere tijd wordt in de buurt
over de aanwezigheid van de vlieg
tuigbom gesproken. Oudere bewo
ners weten, dat in de buurt van de
Prins Hendrikstraat bommen te
recht zijn gekomen, waarvan enke
le niet zijn ontploft. In 1980 werd al
eens met de grootste omzichtig
heid een bom onschadelijk ge
maakt.
plaats van de vliegtuigbom aan de
Pringenlaan een onderzoek inge
steld door onder meer met getui
gen te praten. Het bleek niet moge
lijk de exacte plaats aan te geven.
De EOD heeft
De EOD heeft daarom besloten een
gebied van twintig bij dertig meter
door middel van oppervlakte- en
dieptedetectie te onderzoeken. Het
terrein ligt aan het eind van de
de juiste Prinsenlaan op de plaats van het
voetbalveldje en een deel vain het
parkeerterrein.
De bewoners van de Prinsenlaan
en omgeving zijn gisteravond tij
dens een speciale informatiebij
eenkomst ingelicht. Zij kregen te
horen dat het terrein wordt omras
terd en dat de aannemer voor cala-
miteiteiten is verzekerd. Als er iets
tastbaars in de bodem wordt ge
vonden, zal nader overleg met de
bewoners volgen.
