Steeds
Verkoopt' de klant
kennis universiteit
Pleidooi raadslid
voor attractieve
'Leidse zondagen'
Van experiment naar eerste lustrum
Aanleg begonnen van
weg naar Roomburg
WOENSDAG 29 MEI 1985
LEIDEN
LEIDEN "Je kunt er vergif op innemen dat, als een
maatschappelijk probleem actueel wordt, er bij de Weten
schapswinkel vragen over komen. Bij ons zie je het maat
schappelijk gebeuren heel duidelijk weerspiegeld. Dat is
niet zo gek. Ik zou het niet andersom verwachten". Peter
Kerklaan aan het woord, als hij met collega Jos Posthuma
van de in 1979 experimenteel opgezette Leidse Weten
schapswinkel, aan de tand wordt gevoeld naar aanleiding
van het eerste lustrum van deze nering.
De winkeliers in de Kloksteeg hebben ogenschijnlijk niets met
wetenschap uit te staan. Geen witgejaste academici die in steriele
ruimtes met geheimzinnig walmende retorten in de weer zijn.
Integendeel, zij zijn de makelaars die de in de universiteit opge
taste wetenschap voor elke burger toegankelijk moeten maken.
De vraagbaak voor iedereen die met een probleem zit en ver
moedt dat de oplossing daarvoor binnen de universiteitsmuren
aanwezig is. De Wetenschapswinkel is daarmee in feite de tegen
hanger van het zogenaamde 'Transferpunt', dat de toegangsdeur
naar de universiteit is voor bedrijven.
Een simpel voorbeeld: tal van vra
gen van (volks)tuinders, die zijn sa
men te vatten als 'In hoeverre is
groente van verontreinigde grond
veilig te eten?' leidde tot een uni
versitair onderzoek, waarin de op
name van chemicaliën door gewas
sen centraal stond. Tot dusver een
vrijwel onontgonnen terrein. Maar
ook voor relatief eenvoudige vra
gen, waarop het antwoord is te vin
den in wetenschappelijke publica
ties die voor de gemiddelde Neder
lander niet toegankelijk zijn, kan
men bij de Wetenschapswinkel te
recht.
In de vijf jaar dat de winkel
draait zijn bijna 500 uiteenlopende
vragen binnengekomen. De ver
zoeken om informatie omvatten al
lereerst eenvoudige vragen, die
mondeling worden afgehandeld
nadat in de meeste gevallen de me
ning van de betroken faculteit is
gevraagd. Andere vragen vereisen
een schriftelijk advies waarvoor
eveneens de mening van de vak
groep wordt gevraagd. Tot slot
doen zich meer omvattende vragen
voor, waarvoor kort dan wel lang
lopend onderzoek nodig is.
De vragen komen terecht bij één
van de zes themagroepen, die zijn
gespecialiseerd in arbeid, milieu,
welzijn, vrouwen, juridische pro
blemen en gezondheidszorg. In
overleg met vrijwilligers, door
gaans studenten die hun theoreti
sche kennis met praktijkervarin
gen willen aanvullen, wordt bezien
hoe en door welke faculteit de
vraag kan worden beantwoord.
Ook winkels elders in den lande,
waarmee geregeld contact wordt
gehouden, hebben mogelijk een
antwoord.
Peter Kerklaan (r) en Jos Posthuma voor de Wetenschapswinkel in de Kloksteeg: "Kijken i
liggen en waar je ze kunt verwachten".
of het Instituut Burgerraadslieden, kennen, bagatelliseren of het on- bonden loopt het aantal vragen
Gekoppeld
Behalve als het
een uiting is
de
vraag is, die wetenschappelijk
dieper liggen- Jos Posthuma.
aldus
"De rol van de Wetenschapswin
kel bij de bemiddeling is het in
kaart brengen van het probleem en
de richting van het onderzoek aan
geven", stelt Jos Posthuma. "Te
vens wordt op gebieder^ waarop
wij geen know-how hebben, door
verwezen, onder meer naar andere
universiteiten, TH's, TNO enzo
voorts", voegt Peter Kerklaan er
aan toe. "Een individuele vraag
wordt, zo mogelijk, gekoppeld aan
maatschappelijke verschijnselen.
Wat overigens niet wil zeggen dat
we individuele vragen niet koeste
ren", vervolgt hij. Posthuma: "De
Wetenschapswinkel moet zich ont
vankelijk opstellen".
Belangrijk is daarbij dat de win
kelier de vraag op de juiste waarde
weet te schatten. Zo bleek de een
voudige vraag naar kennis over
een bepaalde chemische stof van
een bedrijf afkomstig te zijn, dat
was geconfronteerd met ziektever
schijnselen onder werknemers. In
dividuele juridische vragen wor
den doorverwezen naar onder
meer het Bureau voor Rechtshulp
bredere problematiek, dan
kan de juridische faculteit er in
gaan spitten.
Uit al dan niet eenvoudige vra
gen volgden onder meer onder
zoek naar de opvang van mishan
delde vrouwen, spaanplaatgas, het
werken met bestrijdingsmiddelen,
vandalisme in Haarlem, asbest,
klachtenbehandeling door de poli
tie, de rechtspositie van psychiatri-
sche patiënten, woongroepen, de Op de VOet
onderwijsbehoefte bij Turkse en
Marokkaanse jongeren, PCB's in
moedermelk en kinderopvang. Pe
ter Kerklaan: "Het gaat vaak om
onderzoek, dat nog niet eerder is
uitgevoerd. Uniek daarbij is de ge
zamenlijke bijdrage van de vak
groepen".
Geprobeerd wordt in het ver
volgonderzoek ook de instanties
die een taak hebben op het onder
zochte gebied erbij te betrekken.
"Bij het onderzoek naar klachten
behandeling door de politie, wil je
de politie niet tegen de haren in
strijken. Je hebt materiaal van haar
nodig en ze moet ook achter de re
sultaten van het onderzoek staan.
Zodat men het niet kan gaan ont-
Hij stelt overigens met nadruk
dat dit voorbeeld fictief en slechts
verduidelijkenderwijs is. De mede
werking van de politie aan dit on
derzoek is volgens Posthuma goed
geweest. Nadat een onderzoek is
afgesloten wordt bekeken hoe de
resultaten kunnen doorwerken: in
folders, brochures, affiches en an
dere vormen van voorlichting.
Ook uit de eerdere opsomming
van onderzoeken blijkt dat de win
kel de actualiteit veelal op de voet
volgt. Posthuma stipt eveneens, op
zijn vakgebied, de tendens van de
vragen aan. "Van onder meer vak-
over arbeidsomstandigheden i
kwaliteit van de arbeid terug. Er
komen nu meer vragen binnen
over reorganisaties en sluitingen.
Overigens ben ik van mening dat
op dat gebied meer onderzoek kan
worden gedaan door de Leidse uni
versiteit".
De blik van de Wetenschapswin
kel is daarnaast ook op de toe
komst gericht. "Kijken waar de
problemen liggen en waar je ze
kunt verwachten", schetst Peter
Kerklaan dit. "Wij benaderen bij
voorbeeld ook groepen waarvan je
kunt verwachten dat die een vraag
voor je hebben. Neem bijvoorbeeld
voorlichting over medicijnen aan
patiënten. Moet er een landelijk te
lefoonnummer komen voor medi
cijnvoorlichting?", beweegt hij
zich op zijn vakgebied.
Een derde van het aantal vragen
richt zich op bodemverontreini
ging. Welzijn en arbeid volgen op
enige achterstand. Het aantal vra
gen voor de themagroep vrouwen
is laag. "Deze themagroep krijgt
geregeld vragen die leiden tot gro
tere onderzoeken. De opvang van
mishandelde vrouwen gaat heel
ver. Daarbij zijn veel instanties be
trokken. De rechtspositie van Al-
phahulpen is ook een goed voor
beeld van veelomvattend onder
zoek", verklaart Kerklaan dit.
Bij de Wetenschapswinkel
werken momenteel zes coördinato
ren, twee administratieve krachten
en ongeveer 25 vrijwilligers. Aan
vankelijk hadden de winkeliers
wat moeite om voldoende mede
werking van de universitaire vak
groepen te verkrijgen. Door bezui
nigingen, de reorganisatie en de in
voering van de twee-fasenstruc-
tuur leverde dit knelpunten op. Se
dert enige tijd is dit probleem van
de baan.
Een koerswijziging van het be
leid van de winkel was hiervoor
noodzakelijk. Jos Posthuma: "We
hebben de intentie uitgesproken
om meer aansluiting te vinden bij
het beschermd onderzoek aan de
universiteit. Dat begon in 1983
door te werken. De eerste langer
r de problemen lopende en door de faculteiten
(foto Holvast) meegefinancierde projecten kwa
men van de grond. Tot dusver zijn
dat er ongeveer 20. De totale onder
zoekskosten belopen zes ton".
Tentoonstelling
De activiteiten van de winkel be
helzen ook de promotie van het
werk. Hiervoor is onder meer een
reizende tentoonstelling ingericht.
Ook wordt binnenkort een blad
uitgegeven om de Wetenschaps
winkel meer bekendheid te geven
binnen de universiteit en een pe
riodiek voor voor externe contac
ten. In samenwerking met de Rein-
wardt Academie is de Weten
schapswinkel bezig met de voorbe
reiding van een tentoonstelling
over de naoorlogse ontwikkeling
van de werkgelegenheid in de
Leidse regio.
LEIDEN - Maak van Leiden één
zondag per maand een soort Ant
werpen, met een vogeltjesmarkt en
een bruisende binnenstad, een
trekker voor de hele Randstad. Er
zijn mogelijkheden te over om dit
vanaf het vooijaar 1986 te verwe
zenlijken. Dat zegt PvdA-raadslid
Loek Geradts in een enthousiast
pleidooi voor wat de 'Leidse Zon
dagen' kunnen worden genoemd.
"Kijk", licht de socialist zijn idee
toe, "op zondag is de stad eigenlijk
een uitgestorven geheel. Terwijl je
juist dan zo'n hoop zou kunnen
doen. Leiden biedt de mogelijkhe
den om op de zondagen een hele
boel publiek te trekken. Als ik naar
de vogeltjesmarkt in Antwerpen
kijk, dan zou het toch prachtig zijn
om zoiets in Leiden op poten te zet
ten".
De gedachte is om op de Leidse
Zondagen 'voor elck wat wils' te
bieden, met als centrale trekpleis
ter een markt voor kleine huisdie
ren, mogelijk gecombineerd met
de verkoop van tweedehandsgoe
deren, antiek, snuisterijen en cu
riosa. Alle aantrekkelijke kanten
van de stad moeten op deze dagen
zo goed mogelijk uit de verf ko-
Als de bezoekers 's morgens op
de markt een beetje in de stem
ming zijn gebracht, denkt Geradts
de mensen warm te kunnen maken
voor een bezoek aan musea en de
Hortus Botanicus, 's Middags moet
er op verschillende plaaten de gele
genheid zijn om muziek-, theater-,
toneel- en poppenkastvoorstellin
gen te bezoeken.
Op straat
Ter opfleuring van het gebeuren
in de binnenstad kunnen ook daar
straattoneelgroepen, zangers of
muzikanten, volksdansgroepen en
poppentheaters optreden. Straat
schilders- en tekenaars kunnen
Leiden voorts met een Montmar-
tre-achtig sausje overgieten. Een
voudige kermisattracties, het open
stellen van winkeltjes en de talrij
ke terrassen kan de boel nog wat
extra sjeu geven.
Op de Leidse Zondagen kan de
organisatie van allerlei evenemen
ten, zoals sportgebeurtenissen,
ringsteken of voetbalwedstrijden
eveneens het publiek aangenaam
bezig houden. Een rondrit door de
stad met de paardekar of riksja,
boottochten en de verhuur van wa
terfietsen verhogen de aantrek
kingskracht nog eens.
Hoewel sommige ideeën recht
streeks uit het rapport 'Leiden de
moeite waard' afkomstig zijn,
meent Loek Geradts dat de Leidse
Zondagen perfecte geschikt zijn
als gelegenheid om die ten uitvoer
te brengen. Zo bieden ook de
Groenoordhallen tal van mogelijk
heden terwijl ook aan een midde
leeuws eetfestijn in De Burcht kan
worden gedacht.
Geradts is van plan zijn ideeën
vanavond ter tafel te brengen als
het gemeentelijke economisch be
leidsplan in de raadscommissie
voor economische zaken wordt be
handeld. "Het lijkt me dat instel
lingen als de VW, de stichting
Leidse Binnenstad en dergelijke
gewoon de handen ineen moeten
slaan en de gemeente de stimule
rende factor moet zijn".
"Je zal op korte termijn die clubs
bij elkaar moeten moeten halen om
te bekijken wat de mogelijkheden
zijn. Dan zul je toch moeten probe
ren om te starten in de lente van
1986, als het weer wat aangenamer
wordt".
Met gestolen
auto door ruit
LEIDEN - Bij de brug bij de Hooi
gracht is vannacht een auto door te
hoge snelheid door een winkelruit
van een hoekpand aan de Haarlem
merstraat gereden. De bestuurder
raakte de macht over het stuur
kwijt en reed eerst tegen drie paal
tjes, een lantaarnpaal en verkeers
lichten waarna hij vervolgens door
de winkelruit reed. De bestuurder
van de auto is spoorloos verdwe
nen, want de auto bleek even voor
het ongeval gestolen te zijn. De ei
genares van de auto blijkt een 37-
jarige inwoonster van Leiden te
zijn.
Voor 20.000
uit auto gestolen
LEIDEN - Uit een auto is eergis-
ternacht voor 20.000 gulden aan
computeronderdelen gestolen. De
auto stond geparkeerd aan de
Hooglandse Kerkgracht. De da
ders hebben de auto opengebro
ken door de ruit van de achter por
tier stuk te slaan en haalden ver
volgens de houten kisten met com
puteronderdelen eruit.
Voorlopig aüeen zand
LEIDEN - Wethouder Peters
(ruimtelijke ordening en verkeer)
heeft gistermiddag het startsein
gegeven voor de aanleg van een
ontsluitingsweg naar het toekom
stige woon- en werkgebied Room
burg.
Het plan voor de ontsluiting van
dit oostelijk gelegen stadsdeel
voorziet in een weg die begint bij
de Hoge Rijndijk, ter hoogte van
de huidige aansluiting op rijksweg
4, en vervolgens parallel loopt aan
de rijksweg tot aan de voormalige
vuilstortplaats. Vandaar gaat de
weg omhoog, over de spoorlijn Lei-
den-Utrecht, en sluit na enkele
bochten te hebben gemaakt aan op
de toekomstige rijksweg 11.
De werkzaamheden waarvoor
wethouder Peters gisteren het
startsein gaf is de eerste aanzet tot
de ontsluiting van het gebied dat is
bestemd voor woningbouw en in
dustriële bedrijven. Het gaat daar
bij nog maar om een zandophoging
voor de aan te leggen weg. De ver
harding, en andere noodzakelijke
voorzieningen, zullen pas worden
aangebracht als er gegadigden zijn
voor het industrieterrein.
Het zuidelijke deel van het ter
rein is met name bestemd voor be
drijven die uit de (binnen)stad ver
plaatst dienen te worden. Het is on
der meer de bedoeling van de ge
meente de betonmortelcentrale
van de Zoeterwoudseweg naar
Roomburg te verplaatsen. Woning
bouw is op korte termijn niet in het
gebied te verwachten.
Voor de aanleg van de weg van
de Hoge Rijndijk naar het toekom
stige woon- en industrieterrein
heeft de gemeente Leiden, in het
kader van 'voorwaarden schep
pend beleid' bestemd ter verbete
ring van de economische infra
structuur in Zuid-Holland, reeds
een bedrag van 1,1 miljoen gulden
van de provincie gekregen. De to-
Wethouder Peters stelt een zand
zuiger in werking, als startsein
voor de aanleg van de weg naar
Roomburg. (foto Holvast)
tale kosten van de ontsluiting van
Roomburg zullen zo'n 3,5 miljoen
gulden bedragen.
SKIAS geeft
voorstellingen
LEIDEN - Scholierenvereniging
SKIAS van het Stedelijk Gymna
sium geeft donderdag- en vrijdag
avond in de schouwburg een uit
voering van de musical 'Het
Vriendje'. De oorspronkelijke titel
van dit stuk is 'The Boyfriend' en
het is geschreven door Sandy Wil
son. Arne Koefoed maakte er een
Nederlandse bewerking van.
Aanvang beide avonden is acht
uur; de voorstelling, inclusief toe
spraken en pauze, duurt tot onge
veer elf uur.
Redactie: Wim Brands Bart Jungmann
Pontje (1)
klepper, je wordt er doodziek
Aan het einde van de Lage Rijn
dijk staat een bordje met daarop
'Voetveer'. Een woord waar de
grote Van Dale nog nooit van
heeft gehoord, maar wie de pijl
op datzelfde bord volgt, weet al
snel beter: voetveer pontje.
De Spanjaardsbrug wordt een
paar weken onder handen geno
men. Automobilisten kunnen de
Willem de Zwijgerbrug op, voor
voetgangers en fietsers (dus ei
genlijk voet- en fietsveer) is er
een speciale bootverbinding ge
maakt. Van 's morgens zes tot 's
nachts twee uur tuffen de zoet
watermannen Van Beusekom en
Van Baren van Leiden naar Lei
derdorp, van de Lage Rijndijk
naar de Van der Valk Bouman-
weg.
"Nee, echt druk is het niet.
Nog niet geweest ook", zegt Van
Beusekom die gisterochtend
rond half elf toch elk tochtje op
zo'n vijftien passagiers mocht re
kenen. In de vroege ochtend
konden bovendien de fietsers en
voetgangers nog gebruik maken
van de brug. Aan zijn veertig per
sonen maximaal waar de voor
schriften de hand aan houden, is
Van Beusekom in elk geval nog
niet toegekomen. "Nou let ik
daar ook niet zo op, hoor. Je
moet het gewoon een beetje be
kijken hoeveel de boot kan heb
ben".
Van Beusekom en Van Baren
maken hun pendeldienst over de
Zijl als werknemers van Provin
ciale Waterstaten. "Die gaat daar
over", aldus Van Beusekom.
Hebben ze vaak van dit soort
klusjes? "Het komt nogal eens
voor, ja. Zoals onlangs bij de Al-
phense jaarmarkt, toen werd een
brug kapot gevaren. Zo'n geintje
kan altijd gebeuren".
"Ben je daar weer", zegt Van
Beusekom vervolgens tegen een
man met een fototoestel in de
hand. Voor één van de betrokken
bedrijven maakt deze bewoner
van de Van der Valk Bouman-
weg wat foto's. Hij toont zich
zeer tevreden met de werkzaam
heden aan de Spanjaardsbrug,
vooral wat betreft de oprit. "Ik
ben blij dat het gebeurt, dat ge-
Pontje (2)
"Er zijn nog geen klachten over
de werkzaamheden binnengeko
men", zegt politievoorlichter
Dick Graveland. De Leiderdorp-
se brug en de Willem de Zwijger-
brug merken overigens wel dat
de Spanjaard even het loodje
heeft gelegd. "Het is dus wel
raadzaam dat de mensen een
paar minuutjes eerder van huis
gaan", is Graveland raadzaam.
Van die drukte raakten de ver
keerslichten ook weer spontaan
van slag. Net als in het weekein
de toonden de lichten een tijd
lang hardnekkig rood. Ditmaal
op de hoek IJsselmeerlaan-Wil-
lem de Zwijgerlaan en dat net
met al het verkeer van de Lage
Rijndijk er nog bij. De politie
moest een half uurs het verkeer
met de hand regelen.
Echt druk is het Volgens Gra
veland op het voetveer zelf.
"Daar wordt echt flink gebruik
van gemaakt", is hij in tegen
spraak met schipper Van Beuse
kom. Graveland: "Een collega
moest zelfs een keer wachten
omdat het pontje helemaal vol
was".
Wie dienen wij nu te geloven:
Van Beusekom of de collega van
Graveland?
Gesloten (1)
De Leidse winkeliers mochten
maandag, op Tweede Pinkster
dag, hun winkels openstellen.
Het Leidse gemeentebestuur be
sliste dat een tijdje geleden. Ook
op de zondagen 21 en 28 juli, als
de Lakenfeesten aan de gang
zijn, kan de deur van het slot.
VraagB is natuurlijk hoeveel
winkeliers hun vrije dag opoffer
den om achter de toonbank te
gaan staan. De verwachting was
dat alleen de meubelzaken van
de mogelijkheid tot openstelling
gebruik zouden maken - klopt
dat? Maar eens paar winkeliers
verenigingen gebeld.
Luc Palm, namens de Haar-
Van Beusekom heeft voor de fotograaf even het voetveer in de steek gelaten. "Je moet gewoon een beetje
bekijken hoeveel de boot kan hebben", zegt hij. (foto Holvast)
lemmerstraat: "Ik vind het niks
zo'n dag. Het is inderdaad zo dat
alleen de meubelbranche ervan
profiteert. Waarom mensen op
zo'n mooie dag wel naar een
meubelzaak gaan en niet naar
een andere winkel? Dat zal met
het vooijaar te maken hebben;
de mensen slaan aan het schoon
maken en ontdekken dan ook
dat ze best nieuwe meubels kun
nen gebruiken. Zoiets zal het
zijn".
"Andere winkels profiteren in
elk geval niet van zo'n dag; er
waren in de Haarlemmerstraat
dan ook geen winkels open. Kijk,
laten we nou wel zijn: wie gaat er
op zo'n mooie vrije dag door een
winkelstraat lopen? Wij hebben
dus niks aan zo'n dag. Er valt al
leen maar van te profiteren als je
van tevoren grote advertenties in
de krant zet, zo van: Tweede
Pinksterdag winkels open in de
Haarlemmerstraat. En zelfs
dan..."
R. Weesel van de winkeliers
vereniging Hogewoerd verklaart
dat hij niet namens de winke
liersvereniging wil spreken maar
een zuiver persoonlijk oordeel
wenst te geven. "En schrijf dat
vooral goed op: een persoonlijke
mening. Welnu, wat ik van zo'n
dag vind? Ik snap het niet dat het
gemeentebestuur het doet. De
hele maatschappij streeft naar
arbeidstijdverkorting en dan
moeten wij een dag in de winkel
gaan staan".
Onzin dus.
"Dat hoort u mij niet zeggen,
maar het is toch zo: dit beleid
strookt toch niet met wat er in de
samenleving aan de hand is! En
dan vraag ik me ook nog af of je
op zo'n dag nou wel zulke gewel
dige omzetten kunt halen. Ik
denk het eerlijk gezegd niet".
Onzin dus.
Gesloten (2)
Visser, winkeliersvereniging
Kennedy centrum: "Bij ons is he
lemaal geen winkel open ge
weest. En dat is terecht. Heel in
het kort vind ik er namelijk het
volgende van: het is klinkklare
onzin om op Tweedé Pinkster
dag de winkels te openen. Dat is
terug naar de jaren dertig en dat
willen we toch niet? Maar goed,
als de winkeliers nou maar ge
woon niet meedoen aan dit ge
doe, dan komt het nooit van de
grond".
Spiekerman van winkeliers
vereniging Morsstraat: "Wij heb
ben een advies uitgebracht aan
de Kamer van Koophandel: doe
niet mee. En dat is ook gebeurd.
Prima, vind ik. En ik moet ook
nog zien wat er op die Lakenda-
gen gaat gebeuren. Ik snap die
gemeente trouwens ook niet. In
plaats dat ze zich nou eens druk
maakten om andere dingen, ik
bedoel, laat ze bijvoorbeeld maar
eens zorgen dat .de Morsstraat
beter bereikbaar wordt. Daar
hebben we veel meer aan".
En nu een afwijkend geluid, af
komstig van de woordvoerder
van het meubelatelier aan de Wil
lem Barentszstraat. "Ja, wij zijn
opengeweest en over de belang
stelling mogen we niet klagen.
Er zijn behoorlijk veel mensen in
onze zaak geweest".
"Hoe dat nou zo komt? Nou,
dat is heel simpel: van oudsher
wordt dit jaargetijde gebruikt
voor de aanschaf van meubels,
de mensen hebben nu de v
jaarskriebels, en zo'n Tweede
Pinksterdag is bij uitstek ge
schikt om eens rustig meubels te
kijken, of het nou warm weer is
of niet".
"Want kijk: op zaterdag heb
ben de mensen nog wel andere
dingen te doen...de boodschap
pen moeten in huis worden ge
haald.... dus voor je het weet is de
dag om. En dan is het voor de
mensen leuk als ze kunnen uit
wijken naar Tweede Pinkster-
