25.-
Een sterk signaal van V&D.
De Sharp VC-8482 tijdelijk200.-
in prijs verlaagd.
Proces aanslag paus:
de waarheid onthuld?
Rode baret voor mgr. Simonis
Rechtbank Rome
opent paus-zaak
Achtergrond
NS naar winst dankzij
toename vrachtverkeer
DINSDAG 28 MEI 1985
PAGINA 9
ROME (GPD) - In tegenwoordig
heid van honderden journalisten
uit de hele wereld is gisteren in Ro
me het proces tegen vijf Turken en
drie Bulgaren begonnen, die ervan
worden verdacht te hebben samen
gezworen tegen het leven van paus
Johannes Paulus II.
De eerste zitting was zoals ge
bruikelijk gewijd aan juridische
schermutselingen tussen de recht
bank en de verdedigers. De voor
naamste tegenwerping van de ver
dedigers van Ayvazov en Vassilev,
dat hun cliënten uit hoofde van
hun diplomatieke status ten tijde
van de aanslag, als onschendbaar
moesten worden beschouwd, werd
na een raadskamer van drie uur
door de rechtbank verworpen.
Er wordt nu met spanning ge
wacht op de verklaringen van de
hoofdpersoon in het proces, Ali
Agca, op wiens bekentenissen de
hele theorie van het internationale
komplot tegen de paus is geba
seerd en die al nieuwe onthullin
gen heeft aangekondigd. Alge
meen wordt verwacht dat het pro
ces verscheidene maanden zal du
ren.
Agca's eerste optreden gisteren
geeft al dadelyk aanleiding tot gro
te verwarring. Zodra hij de voor
hem bestemde kooi wordt binnen
geleid (de rechtzaal is dezelfde die
enkele jaren geleden speciaal werd
ingericht voor het proces tegen de
moordenaars van Aldo Morro)
wordt hij bestormd door televisie
ploegen en journalisten.
Hij gedraagt zich zoals altijd als
zelfverzekerd hoofdrolspeler en
boven het lawaai uit dringen flar
den van zijn in goed verstaanbaar
Italiaans uitgesproken proclama
ties door. „Ik ben Jezus Christus",
roept hij uit, „En in naam van de
almachtige goedertieren Vader
kondig ik het eind van de wereld
aan". Pas wanneer de openbare
aanklager Antonio Marini dreigt
hem uit de rechtzaal te laten zetten,
doet hij er het zwijgen toe.
Laat in de middag roept de presi
dent van de rechtbank Severino
Santiapichi hem op voor de eerste
ondervraging. „Ik ben psychisch
gezond", zegt Agca, „behoorlijk in
telligent en geestelijk flexibel, dus
niet gek of ongeloofwaardig zoals
velen zeggen*". „Over uw geloof
waardigheid oordeelt de recht
bank", antwoordt de president, die
ook dadelijk de redevoering af
kapt, waarmee Agca zijn verklarin
gen wil beginnen: „De aanslag op
de paus is niet alleen een zeer zwa
re misdaad, maar ook een tragedie
voor de mensheid. Dit is een waar
heid $ie niemand weet of wil laten
weten. Het Vaticaan weet het".
„Ik ben niet geïnteresseerd in uw
beoordeling, we willen de feiten
weten", zegt Santiapichi, maar
wanneer hij Agca begint te onder
vragen over het vuurwapen dat hij
bij de aanslag heeft gebruikt, be
geeft de geluidsinstallatie het en
moet de zitting worden verdaagd.
Vandaag antwoordt de rechtbank
op het verzoek van de openbare
aanklager om enkele in het buiten
land gearresteerde Turken als ge
tuigen te horen, waaronder de 25-
jarige Aslam Samet, die tijdens het
pausbezoek door de Nederlandse
politie werd gearresteerd.
ROME - Vijf Turken en drie Bulga
ren staan in Rome terecht, be
schuldigd van de samenzwering te
gen Paus Johannes Paulus II, die
op 13 mei 1981 leidde tot de aan
slag op het Sint Pietersplein. De
man die de bijna fatale schoten los
te, de nu 27-jarige Turk Mehmet
Ali Agca, werd al enkele maanden
later in een spoedproces tot levens
lang veroordeeld en zag af van ho
ger beroep.
In het nieuwe proces is hij een van
de beklaagden, maar nu alleen
voor het binnensmokkelen van een
vuurwapen. Zijn medeplichtige in
deze wapensmokkel is een van de
andere drie Turken die zich al in
een Italiaanse gevangenis bevin
den, de 39-jarige Omer Bagci. Hij
zou volgens de aanklacht vier da
gen voor de aanslag het wapen aan
Agca hebben overnamdigd in het
station van Milaan.
De derde Turkse gedetineerde is
de 33-jarige ingenieur Musa Serdar
Celebi, leider van de Turkse ge
meenschap in West-Duitsland. Als
tussenpersoon van Agca met zijn
Turks-Bulgaarse opdrachtgevers
zou hij drie miljoen mark hebben
ontvangen, waarvan hij een mil
joen voor zijn organisatie mocht
behouden. De voornaamste Turkse
beklaagde is de 50-jarige wapen- en
drugssmokkelaar Bekir Celenk.
Hij zou in Sofia, waar hij zich nog
steeds bevindt, aan Agca de aan
slag hebben voorgesteld en hem in
verbinding hebben gebracht met
de Bulgaarse geheime dienst. Ver
der wordt hij door Agca genoemd
als degene die de drie miljoen
mark aan Celebi heeft overge
maakt.
Van de beschuldigde Bulgaren
zal alleen Sergej Ivanov Antonov
bij het proces aanwezig zijn. De 37-
jarige stationschef van de Bulgaar
se luchtvaartmaatschappij Balkan
Air zou met Agca herhaaldelijk het
Sint Pietersplein hebben bezocht
en hem op de avond van de aanslag
met de auto hebben opgewacht om
hem te helpen ontvluchten. Op 25
november 1982 werd hij in Rome
gearresteerd en hij bevindt zich om
gezondheidsredenen onder huisar
rest. De overige twee aangeklaagde
Bulgaren, Todor Stojanov Ayvazov
(42) en Jelio Kolev Vassilev (43),
waren ten tijde van de aanslag
functionarissen van de Bulgaarse
ambassade in Rome en verlieten
Italië voordat Agca hen in zijn be
schuldigingen betrok.
door
Hein ten Kortenaar
President van de rechtbank is
Severino Santiapichi, bekend uit
de processen tegen de moordenars
van Aldo Moro en tegen professor
Toni Negri en zijn aanhang van au
tonomen. Hij leidde ook het eerste
proces tegen Agca èn schreef in de
motivering van zijn uitspraak dat
hij het uitgesloten achtte dat de
Turk op eigen initiatief en alleen
had gehandeld, zoals Agca arro
gant was blijven volhouden. Pas
maanden later, toen het misschien
tot hem was doorgedrongen dat de
beloofde bescherming uitbleef en
dat hij ditmaal niet, zoals eerder in
Turkije, uit de gevangenis bevrijd
zou worden, veranderde hij zijn
versie. Van toen af begon hij te ver
tellen over zijn reizen na de ont
snapping uit de Turkse gevange
nis, over de personen die hij had
ontmoet en met wie hij de aanslag
had voorbereid. Op dit verhaal van
Agca steunt de hele aanklacht te
gen de Turken en Bulgaren die rm
met hem terecht staan, en dit
maakt ook de zwakte uit van het
komende proces.
Leugens
Agca's relaas wemelt namelijk
van de tegenstrijdigheden, terug
trekkingen, correcties op eerdere
verklaringen, vergissingen en
aperte leugens. Het is waar, dat de
Duitse en Zwitserse autoriteiten
voldoende overtuigd waren van de
aanwijzingen tegen Celebi en Bag
ci om hen aan Italië uit te leveren,
waar Bagci inderdaad heeft be
kend, het wapen van Agca in ont
vangst te hebben genomen en het
hem later in Milaan te hebben ter-
ruggegeven. Voor de medeplich
tigheid van de Bulgaarse geheime
dienst bestaan daarentegen geen
harde bewijzen, maar alleen een se
rie aanwijzingen, die rechter com
missaris Ilario Martella echter se
rieus genoeg vond om hen voor de
rechter te dagen.
De officiële Bulgaarse verdedi
gingslijn is, dat Agca zijn hele ver
haal kant en klaar voorgeschoteld
heeft gekregen van de Italiaanse
geheime dienst, compleet met alle
aanwijzingen, persoonsbeschrij
vingen, plattegronden vari de wo
ningen waar hij de Bulgaren zou
hebben ontmoet en dat hij deze
kwaadaardige verzinsels als een
papegaai aan de rechter heeft door
verteld. Daar staat weer tegenover,
dat de Bulgaarse autoriteiten, in
hun ijver om zijn beschuldigingen
te ontzenuwen, zelf niet zijn terug
gedeinsd voor aantoonbare leu
gens.
Zo kwam de magistraat Jordan
Ormankov met een stapel docu
menten uit Sofia, om te bewijzen,
dat Omer Mersan (die Agca in de
zomer van 1980 met Celenk in con
tact zou hebben gebracht) in die
periode nooit in Bulgarije was ge
weest, terwijl uit de stempels in
diens paspoort, dat door de Duitse
politie in beslag was genomen en
aan Martella overhandigd, zonne
klaar het tegendeel bleek. Op een
document dat moest bewijzen dat
Agca in juli 1980 Celenk niet in So
fia kon ontmoeten, omdat die toen
elders vertoefde, bleek de datum te
zijn vervalst: de 6 van juni was in
een 7 veranderd. Om nog maar te
zwijgen van het feit dat de smok-
kelkoning Celenk, die de verbin
dingsschakel tussen Agca en de
Bulgaren zou zijn geweest, en dus
bij uitstek de man die tijdens het
proces Agca's verhaal zou kunnen
ontzenuwen, ongemoeid in Sofia
woont, maar het land niet mag ver
laten.
Waarheid
Kortom, er moet nog heel wat ge
beuren, voor we de waarheid over
de aanslag op de paus zullen ken
nen en het is uiterst onzeker, dat
het proces ons daarbij veel verder
zal helpen. De veronderstelling
van een komplot, met tussenkomst
van de Bulgaarse geheime dienst,
zit voorlopig nog zo vol met gaten,
dat CIA-veteraan William Hood, in
zijn bespreking van de boeken van
Paul Henze en Claire Sterling die
dit probeerden te bewijzen, tot de
conclusie komt, dat „zelfs de notoi
re klungelaar inspecteur Clouseau
het op tijd zou hebben ontdekt".
Hij noemt het dan ook „een on
waarschijnlijke samenzwering" (in
het tijdschrift „Problems of com
munism", maart-april 1984) en we
moeten nog maar afwachten of de
rechters in Rome het wel aanneme
lijk zullen weten te maken.
UTRECHT (ANP) - De Nederland
se Spoorwegen hebben vorig jaar
dankzij een opleving van het goe
derenvervoer, dat met tien procent
toenam, ruim 28 miljoen gulden
winst gemaakt. Het reizigersver-
voer deed het minder goed en
maakte geen winst: NS verkocht 9
miljard reizigerskilometers, een
daling van 0,6 procent ten opzichte
van 1983.
De rijksoverheid droeg ruim 1,2
miljard gulden bij aan de-kosten
van het spoorbedrijf, waarvan het
overgrote deel voor het reizigers-
vervoer. De totale bedrijfsopbreng
sten stegen met 45 miljoen tot bij
na drie miijard gulden. De lasten
daalden met 24 miljoen tot bijna
2.78 miljard, zo blijkt uit het NS-
jaarverslag over 1984.
Het goederenvervoer steeg niet
alleen met 10 procent van 18 mil
joen ton naar 19.9 miljoen ton, ook
de kosten daalden in de loop van
1984 met 10 procent. Dat was onder
meer het gevolg van de sluiting
van 19 kleine, onrendabele laad- en
losplaatsen en van het rangeersta
tion Amsterdam Watergraafsmeer.
Dat de daling in het reizigersver-
voer vorig jaar niet groter was dan
0,6 procent is volgens NS te dan
ken aan een, vergeleken met 1983,
beperkte tariefsverhoging van 6,5
procent.
Schiphol zet
vaart achter
geluidwering
SCHIPHOL (ANP) - De luchtha
ven Schiphol is bereid om de ge
luidsisolatie voor woningen in
Zwanenburg voor te financieren.
De geluidwerende voorzieningen
kunnen daar dan al in de jaren '86-
'87 worden aangebracht, eerder
dan aanvankelijk door het rijk was
gedacht. De luchthaven heeft hier
voor een bedrag van zes miljoen
gulden aan het rijk ter beschikking
gesteld. Dit heeft een woordvoer
der van de NV Luchthaven Schip
hol zaterdag meegedeeld.
De luchthavendirectie zegt van
mening te zijn dat een deel van de
huizen in Zwanenburg zo snel mo
gelijk moet worden geïsoleerd, nu
de ministers van verkeer en water
staat en van volkshuisvesting,
ruimtelijke ordening en milieube
heer hebben besloten op Schiphol
geen gedraaide vierde baan aan te
leggen. Deze baandraaiing was
vooral bedoeld om de geluidsover
last door vliegtuigen in Zwanen
burg te verminderen.
In de oorspronkelijke -plannen
ter bestrijding van de geluidover-
last rond Schiphol waren voor
Zwanenburg pas in een zeer laat
stadium geluidwerende voorzie
ningen voorzien, omdat uiteinde
lijk de draaiing van de vierde baan
de oplossing zou moeten bieden
voor de geluidshinder aldaar.
In 1983 werden de treinkaartjes
nog gemiddeld 10,3 procent duur
der. Toch bleven de opbrengsten
uit kaartverkoop ook vorig jaar
sterk achter bij de gestegen tarie
ven. Omdat het effect van de prijs
verhoging zo gering was adviseer
de NS in december minister Smit-
Kroes (verkeer) om de tarieven te
verlagen. Op 1 april gingen kaar
tjes met 2,5 procent in prijs om
laag. De verkopen in de maand
april wijzen er volgens NS op dat
de mensen nu weer vaker de trein
nemen, maar definitieve cijfers zijn
er nog niet.
De winst die NS maakt wordt
verrekend met volgende rijksbij
dragen. „Het is een mooi resultaat,
maar het maakt dus eigenlijk voor
het bedrijf niet zoveel uit. Het geeft
alleen aan dat NS het, gerekend
over het jaar 1984, goed gedaan
heeft", aldus een NS-woordvoer-
der. In de toekomst zal de vergoe
ding van het Rijk voor verliesge
vende activiteiten de vorm van een
budget krijgen. Houdt het bedrijf
geld over dan mag NS dit als winst
reserveren voor tegenvallers of op
andere manieren in het bedrijf be
steden. Is er een tekort dan moet
NS dit binnen drie jaar inlopen.
In een urenlange plechtigheid
op een heet Sint Pietersplein in
stalleerde de paus zaterdag 28
nieuwe kardinalen (uit 18 lan
den), onder wie de Utrechtse
aartsbisschop Simonis (53). Het
was voor het eerst, dat het 'open
baar consistorie' - de vergade
ring voor de creatie van nieuwe
kardinalen - in de openlucht
werd gehouden. Daar waren zo'n
20.000 mensen bijeen.
Aan de plechtigheid ging een
'geheim consistorie' in het Vati
caan vooraf, waarin de paus aan
de al eerder benoemde kardina
len het voornemen te kennen
gaf, de 28 kerkleiders - curie-
geestelijken en residerende
aartsbisschoppen tot het kar
dinalaat te verheffen.
Met de laatste benoemingen
zijn er weer voldoende kardina
len die aan een pauskeuze mo
gen deelnemen. Wie ouder is dan
80 jaar, is van deze keuze uitge
sloten. Er zijn nu in totaal 152
kardinalen, van wie 121 beneden
de 80 jaar.
Met het in ontvangst nemen
van de rode baret en het uitspre
ken van de eed van trouw en ge
hoorzaamheid aan de paus en
zijn opvolgers werd aartsbis
schop Simonis de zevende Ne
derlandse kardinaal in de ge
schiedenis en de vierde opeen
volgende drager van deze waar
digheid op de zetel van Utrecht.
In zijn toespraak wekte de
paus de nieuwe kardinalen op,
de blijde boodschap van het heil
te verkondigen. Hij waarschuw
de hen, zich geen illusies te ma
ken over de ontvangst van deze
boodschap. "Vaak zal de bood
schapper tegenspraak ontmoe
ten en soms zelfs vervolgd wor
den".
Onder de bezoekers waren
Imelda Marcos, vrouw van de Fi
lippijnse president, en de Poolse
kardinaal Jozef Glemp.
Tsjecho-Slowakije. In een
pamflet dat op het ogenblik in
'Tsjecho-Slowakije circuleert ei
sen rooms-katholieken meer vrij
heid van godsdienst in hun land.
Volgens het Engelse instituut
'Keston College' voor de bestu
dering van de godsdienst in
Oost-Europa worden aan de au
toriteiten zeventien eisen ge
steld, waaronder een priesterop
leiding die niet door de staat
wordt gecontroleerd, en de mo
gelijkheid van godsdienstonder
wijs zonder staatsinmenging.
Ook rept het pamflet van een
rooms-katholieke pers en uitzen
dingen op radio en tv "die met de
richtlijnen van de bisschoppen
conferentie overeenkomen".
Zuid-Afrika. De 'Belijdende
Kring' in Zuid-Afrika heeft presi
dent Botha gevraagd, een proces
van onderhandelingen ook met
het (verboden) African National
Congress (ANC) te beginnen. Het
is de eerste keer dat de kring zich
tot de autoriteiten richt.
De kring streeft naar afschaf
fing van de apartheid in kerk en
samenleving. Hij verenigt predi
kanten uit de vier Nederduits ge
reformeerde kerken.
Namibië. De lutherse predi
kant Chr. Rave uit Monnicken-
dam reisde naar Namibië (Zuid-
west-Afrika) om persoonlijk een
brief van de Nederlandse Evan-
gelisch-Lutherse Kerk te over
handigen. Ds. Rave verzekerde
zijn Afrikaanse geloofsgenoten,
dat de Nederlandse lutheranen
zich 'diep betrokken' voelen bij
het volk van Namibië, "dat al zo
lang het juk van de apartheid
moet dragen en wacht op zijn on
afhankelijkheid".
In de brief wordt vastgesteld,
dat ondanks de schijn van het te
gendeel de Zuidafrikaanse rege
ring geen bereidheid toont zich
uit het land terug te trekken en
verkiezingen toe te staan zoals de
Veiligheidsraad heeft bepaald.
De Nederlandse lutheranen zul
len zich inzetten voor spoedige
uitvoering van het besluit van de
Lutherse Wereldfederatie (Genè-
ve) om een internationale confe
rentie over Namibië te organise
ren, in overleg of samen met de
kerken in Namibië en Zuid-Afri
ka. Met de Raad van Kerken zal
de Evangelisch-Lutherse Kerk
de Nederlandse regering vragen,
alles te doen om het welzijn en
de gerechtigheid in Namibië te
bevorderen.
Hervormde Kerk: aangeno
men naar Vorden H. Westerink
Hemmen; bedankt voor Capelle
aan de IJssel J. Westland Ede.
Gereformeerde Kerken: aange
nomen naar Hilversum (zieken
huis) J. Geel Groningen-Help-
man, naar Eindhoven (vliegbasis
Veldhoven) kandidaat L. de
Kooter Breda, naar Oosterboeek
A. Klap Doetinchem. Christelij
ke Gereformeerde Kerken: be
roepen te Urk R. van Beek Vee-
nendaal. Gereformeerde Ge
meenten: aangenomen naar Rot-
terdam-Zuidwijk-Pendrecht F.
Harinck Den Haag; bedankt voor
's Gravenzande N. W. Schreuder
Goes. Oud-Gereformeerde Ge
meenten; beroepbaar A. D. Muil
wijk Dordrecht.
ADVERTENTIE
PUNKMODE - Britse pun
kers hebben een nieuwe provo
cerende modegril ontdekt: het
dragen van concentratie-
kampkleding. Greville Janner,
een vooraanstaand vertegen
woordiger van de joodse ge
meenschap in Groot-Brittannië,
noemde de mode „gruwelijk en
ziekelijk". Hij acht het onderne
men van juridische stappen te
gen de handelaren in deze kle
ding niet de juiste weg. Men
moet duidelijk maken dat hier
mee anderen zeer diep gekwetst
en beledigd worden, aldus Jan
ner.
G22
3-DB^
SHARP VC-8482 VIDEORECORDER MET DRAADLOZE AFSTANDSBEDIENING
VHS-systeem
De VC-8482 is uitgevoerd met het VHS-
systeem, het meest gevraagde systeem
ter wereld!
Programmeren
Tuner
Ingebouwde tuner voor de ontvangst
van VHF en UHF kanalen en het instel
len van maar liefst 12 voorkeurzenders
Beeldzoeken
Eenvoudige programmering van 1 pro
gramma tot 7 dagen vooruit, met dub
bele tijdindikatie voor opname starttijd
en normale tijd.
Automatisch terugspoelen
Aan het einde van de band spoelt de
recorder automatisch terug en kan
opnieuw starten met afspelen.
Afstandsbediening
Betaalservice
Draadloos. Eenvoudig bedienen van
opname- en alspeellunkties met infra
rood afstandsbediening.
Gratis thuisbezorgd
Waar u ook woont in Nederland, deze
videorecorder wordt gratis bij u thuis
bezorgd.
Bij aankoop van 1350. - of meer is
gespreide betaling via Euro-(betaal-)
cheques of girobetaalkaarten mogelijk.
Ook kan bemiddeling bij een persoon
lijke lening via de verzekeringsbalie ver
leend worden.
PDMagnetics
kwaliteits-videoband
PD VHS 240
Speelduur 4 uur.
Adviesprijs 29.95
Nü
ind
Video beeldzoeksysteem met 10x de
normale snelheid en stilstaand beeld.
i Geldig t/m 8 juni as.
V&D bruist van leven. Al bijna 100 jaar!
VROOMS DREESM ANN
