FOT
i Kfuijtr
Het penseel word!
een spuitpistool
li III li lil II III II III II III
BIJ DEKKER KAN 'T!
\fih dekker
r
Airbrush, een nieuwe manier van schilderen
Handgemaakte
precisie...
Tom UJolenkomp fietsen
Zweten, zwoegen en zwemmen!
waar
wordt bedreven!
Film
Fffl^
Video
Kunsthandel
Snelle fotoservice
2 jr garantie en 2 jr gratis verze
kering, indien buitenshuis gebruikt.
Slottje's
Dierenspeciaalzaken
VRIJE TIJD
specialist in lichtge-
TfiSL»^»iSKiL wicht rijwielen. Alle
BW&ï5f£\XwÈHkistrenge eisen, die de
professionele wielren-
gfKAVijjner stelt aan zijn race-
,iets' zi'n bi' K°9a'
^iyata °°k yan toepas-
cëg;y(lUiSISi^jJJP net zo sterk en toch
uiterst licht in gewicht.
Welkom in onze showroom, want daar kunt u direct
kennismaken met alle Koga-Miyata modellen.
Turfmarkt 8, Leiden
tel. 071-126340
i I i i l i i i i i I li J i ii i j11111 i i ii i i j I j i i
MEER MENSEN MOESTEN MUZIEK MAKEN
Laat U daarom vrijblijvend adviseren door
BARNING
over de aanschaf van een
PIANO
VLEUGEL
ORGEL
GITAAR
KEYBOARD
BLOKFLUIT
en de daarbij behorende bladmuziek!
Ook kunt U eerst huren mot recht van koop.
Reeds 64 jaar HET adres:
Leidse Piano- en Orgelhandel
W. BARNING
Stationsweg 11-17 LEIDEN tel. 071 122858
HET CENTRUM VOOR;
tennis, badminton, squash
sportkleding, accessoires
toernooien, evenementen
vergaderingen, recepties
brunches, lunches, diners
jeu de boules
J l> NMS WARMOM)
Veerpolder 14 Tel. 01711-19301
Kleurenfilms voor 10 uur gebracht zijn dezelfde dag om 5
uur klaar. (Geldt niet op dinsdag en zaterdag).
Ook uw adres voor al uw foto-, film- en doka-artikelen
Kunstnijverheid (o.a. aardewerk van Tichelaar, Mak-
kum en de Porceleyne fles)
Video apparatuur
Ruim gesorteerde computershop
Op alle apparatuur geven wij
Voorstr. 9, Katwijk a/Z.
Kerkstr. 4, Rijnsburg
A. v. Rooyenstr. 106, Noordwijk
Alles voor uw dieren
Lisse, Julianastraat 2
Torro Katwijk. Zeilmakerstr.
Wassenaar. Rijksstraatweg
Wim Stikkelorum laat in zijn Airbrush-centrum zien welke mogelijkheden er zijn met deze
techniek. In september hoopt hij te beginnen met een basiscursus "airbrush" (foto Holvast)
De al wat oudere amateur-
kunstschilder staat er nog
wat argwanend tegenover,
zijn jongere collega ziet het
wel zitten. Wat gevoel voor
creativiteit en wat vingeroe
feningen moeten voldoende
zijn om er aardig mee uit de
voeten te kunnen. Eigenlijk
hoeft men niet eens de
schilderkunst echt machtig
te zijn om er leuke - vooral
futuristische - figuren mee
te maken.
Waar draait het om? Om u
uit de droom te helpen, het
gaat om de airbrush.
Nu weet u waarschijnlijk nog
maar weinig. Airbrush kun je
vertalen met luchtpenseel of
spuitpistool. Het lijkt op een
gewone vulpen, maar binnenin
is een ingewikkeld mechanis
me verwerkt. Met dat luchtpen
seel kan men schilderen. De
lucht- en verftoevoer worden
met een knopje op de airbrush
geregeld. Allemaal heel simpel.
Een reservoirtje - ook al op het
penseel aangebracht - wordt
met verf gevuld en de airbrush
zelf wordt via een slangetje
aangesloten op een luchtbron.
De spuittechniek - vooral in
Amerika populair - kan op vele
manieren worden toegepast. Of
het nu gaat om een muurschil
dering, een decoratie op een
helm, een figuur op een surf
plank, het zetten van een pun
tje of het trekken van een rag
fijn lijntje, het maakt niets uit.
Zelfs plekjes op een beschadig
de auto kunnen ermee worden
gespoten.
De hobbyist kan er praktisch
alle kanten mee uit. Voor Wim
Stikkelorum was dit voldoende
aanleiding om samen met zijn
vrouw Toos aan de Leidse
Morsstraat 25 een zaak te ope
nen die helemaal is ingericht
op het fenomeen airbrush.
Fraaie tekeningen hangen links
en rechts in de winkel om te la
ten zien tot wat het luchtpen-
,seel in staat is.
Basis
Even terug in de tijd. Terug
naar het jaar waarin de basis
werd gelegd voor wat nu de air
brush heet en toen de aero
graph werd genoemd. Vermoe
delijk was dit kort voor 1893.
De Amerikaan Charles L. Bur-
dick vond de spuit uit kort
voordat hij de Atlantische Oce
aan overstak om in Engeland
een bedrijf te stichten: Foun
tain Brush Company.
Men beweert dat Burdick het
luchtpenseel uitvond toen hij
op zoek was naar een manier
om over een tint waterverf een
tweede laagje aan te brengen
zonder de onderlaag aan te tas
ten. Zijn apparaat deed het uit
stekend.
Tientallen jaren later, om
streeks 1920, kwamen ook an
dere bedrijven op de markt en
vindingrijke partikulieren be
gonnen voor zichzelf. De mees
te spuiten zoals wij die nu ken
nen waren er rond die tijd ook
al. Tussen 1920 en nu heeft de
airbrush slechts kleine veran
deringen ondergaan.
Een belangwekkende vin
ding moet worden toegeschre
ven aan de keel-, neus- en oor
arts dr. Alan DeVilbiss uit
Ohio. Hij zocht naar iets prakti
scher dan de wattenstaafjes
waarmee hij de kelen van zijn
patiënten kon behandelen. De
arts ontwikkelde voor dit doel
een verstuiver die uit een reser
voir, buisjes, sproeier en rub
berbal met slang bestond. De
ontdekking - ook toegepast op
de aerograph - was zo'n succes,
dat de arts twee jaar later een
bedrijf oprichtte. Op de vindin
gen van DeVilbiss en Burdick
zijn de meest moderne, dus ook
het luchtpenseel, gebaseerd.
De lucht wordt nu via een klei
ne compressor toegevoerd.
Twee weken
Tot zover de geschiedenis
van de airbrush. Echt nieuw is
het luchtpenseel dus niet. Het
werd wel gebruikt in Neder
land, maar slechts mondjes
maat. Winkels die helemaal op
de verkoop van dit spuitje zijn
ingericht, zijn vrij zeldzaam.
Leiden herbergt zo'n zaak. Re-
door Jan Westerlaken
den voldoende om er eens eep
kijkje te gaan nemen.
Schilderen met een luchtpen
seel, kan iedereen dat zo maar?
Wim Stikkelorum, de eige
naar van de winkel, doet daar
'niet zo geheimzinnig over: "Na
tuurlijk kun je dat niet van de
ene op de andere dag leren. Ik
denk dat je een dag of veertien
nodig hebt alvorens je er wat fi
guurtjes mee kunt maken. Dan
moet je wel een uur of twee per
dag oefenen. Waar je dat doet
maakt niet zoveel uit: binnen of
buiten. Doe je het binnenska
mers, dan moetje wel voor ven
tilatie zorgen zodat de dampen
kunnen wegtrekken. Het mooi
ste zou zijn als je een kamer
hebt met daarin een afzuig
kap."
Wie de natuur in wil trekken
moet zich wel bedenken dat hij
geen gebruik kan maken van
een compresssor. Geen punt,
want er zijn busjes met lucht in
de handen. Overigens niet zó
goedkoop: twee tientjes. Zo'n
bus geeft twee uur spuitgenot.
Handige jongens - en natuurlijk
meisjes - kunnen zich ook be
dienen van een afgedankt bin
nenband van een auto. Hard
oppompen, een reduceerven
tiel er tussen en spuiten maar.
Cursus
Een nieuwe techniek vraagt
niet alleen om leermeesters,
maar eveneens om cursussen.
Zijn er genoeg leerkrachten die
het hanteren van de airbrush
tot in de puntjes beheersen en
zijn er al cursussen waar men
de hobbyist de fijne kneepjes
bijbrengt?
Wim Stikkelorum vertelt dat
er vakmensen zijn die hun ken
nis op de cursisten overbren
gen. Voorzover hij weet zijn er
drie plaatsen (Haarlem, Rotter
dam en Apeldoorn) waar cur
sussen worden gegeven.
"Helaas nog niet in Leiden",
voegt hij eraan toe. "Ik ben er
wel heel druk mee bezig om
iets van de grond te krijgen. De
eerste contacten met een leraar
zijn er al geweest. Van hem is
het afhankelijk wanneer wij
met onderwijzen kunnen be
ginnen. Zoals de zaken er nu
voorstaan wordt dat pas na de
grote vakantie. We denken - bij
voldoende deelname - in sep
tember met de curus te kunnen
starten. Het is de bedoeling dat
dit bij mij in de winkel gebeurt.
De ruimte is toereikend en alle
spullen die nodig zijn, zijn er
voorhanden."
Wim Stikkelorum verwacht
dat de cursus, die helemaal zal
zijn afgestemd op het leren van
de basistechnieken, ongeveer
een week of acht in beslag zal
nemen. De kosten zullen rond
de 125 gulden liggen. Het lucht
penseel mogen de cursisten
gratis gebruiken, voro het ma
teriaal dat ze verbruiken wordt
een kleine vergoeding ge
vraagd.
"Als er na die acht weken be
hoefte blijkt te bestaan aan een
vervolgcursus, dan zullen we
daar zeker gehoor aan proberen
te geven", zegt Stikkelorum.
"Mensen die heel serieus met
deze hobby aan de slag gaan,
zullen er ook het beste van wil
len maken. Ik denk dat je dan
gewoon op cursus moet gaan."
Niet té duur
De twee tientjes voor de bus
met lucht zijn al even genoemd.
Maar de andere kosten zijn nog
niet aan de orde geweest. Wat
kost nu een luchtpenseel? Die
prijs valt best mee. Voor nog
geen tweehonderd gulden is er
al een airbrush te koop.
Wim Stikkelorum voegt er
aan toe: "Die bussen lucht zijn
niet zo goedkoop. Daarom, als
iemand werkelijk intensief met
het spuitje wil gaan werken,
dan kan hij veel beter een klei
ne compressor aanschaffen.
Zo'n dingetje heb je al voor
zo'n vijfhonderd gulden. An
ders gezegd: voor hetzelfde be
drag heb je vijfentwintig bus
sen lucht of vijftig uur spuiten.
Eén nadeel: je kunt een com
pressor niet mee de natuur in
nemen. Dan ben je toch aange
wezen op een bus of de auto
band met ventiel."
Vraag aan Wim Stikkelorum:
zal de airbrush het gewone pen
seel in de toekomst verdrijven?
De Leidse zakenman: "Laat
ik het zo zeggen: de airbrush
kón het penseel vervangen,
zelfs voor de meest fijne kar
weitjes. Maar ik denk dat de
kunstschilder, om maar bij
hem te blijven, zijn penseel ze
ker niet opzij zal leggen om ver
volgens uitgebreid gebruik te
gaan maken van het luchtpen
seel. Een heleboel mensen zijn
een beetje bang voor het appa
raatje. Volgens mij is dat het
hoofdmotief dat het merendeel
van de kunstschilders de
'brush' niet wil. Jongere kunst
schilders daarentegen bedie
nen j^ch op vrij grote schaal
van net airbrush. Dat is ook
mijn grootste doelgroep", be
kent Wim Stikkelorum.
Vrije tijd
Kunstschilderen lijkt in. De
markt, legt Stikkelorum uit, is
groot. "Neem nou eens al die
mensen die in de vut gaan. Ik
krijg er heel wat in mijn winkel
die een schilderkistje komen
kopen. Om hun vrije tijd nuttig
te besteden. De meeste interes
se gaat uit naar werken met
olie- en waterverf. Tot nu toe
nog met het gewone penseel.
Echter, ik bespeur een tendens
die gaat in de richting van het
luchtpenseel. Het voordeel is
dat ze straks bij mij kunnen le
ren hoe er met die spuit moet
worden gewerkt. Trouwens, de
kunstenaar in spé kan bij ons
van het penseel tot en met de
lijst zelf zijn kunstwerk verzor
gen. Wie zou dat niet willen?"
Het spuitpistool is niet veel groter dan een vulpen.
