Golf groeit
uit maatpak
ZATERDAG 18 MEI 1985
PAGINA 19
Nog altijd bestaat er geen zekerheid of golf een Nederlandse dan wel Schotse
ontstaansgeschiedenis heeft. Golfhistoricus Steven van Hengel houdt het
erop dat al op tweede kerstdag 1296 een spel (colven) werd gespeeld ter
viering van de terechtstelling van Gerard van Velsen, moordenaar van Floris
V. Het verhaal wil dat het spel de bloeddorst van menigeen leste. Schotten
beweren echter dat golf slechts een Schotse vinding kan zijn. Anderen
brengen golf in verband met het middeleeuwse 'jeu de mail' dat in Frankrijk
op malievelden werd gespeeld.
Het zal de meeste golfers van nu allemaal een zorg zijn. Zij zoeken naar ruimte
om hun spel te kunnen spelen. De onlangs geopende openbare baan
Rozenstein in Wassenaar is al volgeboekt. Andere banen zitten al evenzeer
tjok en tjokvol. Een verhaal over een sport dat uit z'n maatpak dreigt te
groeien; het confectiejasje hangt klaar.
'Ladies Day' op de golfbaan.
door Gerard van Putten
Bijlage van het Leidsch/Alphens Dagblad
De golfbal neigt er meer en meer toe
buiten het exclusieve territorium
van de grondbezittende golfclub te
rollen. Die ontwikkeling laat zich
ook in het dagelijks verkeer afme
ten; menig auto van de goedkoopste
prijsklasse wordt thans ontsierd
met stickers die er nogal uitdagend
op duiden dat de eigenaar in kwes
tie het „with a stick" doet.
Op het bondsbureau van de Neder
landse Golffederatie in Hilversum schiet
de grafiek van het ledenbestand zeker
de laatste 10 jaar naar ongekende hoogte
door. In 1915 telde dit land 757 geregi
streerde golfers, 50 jaar later waren dat
er 5388, in 1975 8408, vandaag de dag ver
enigt de NGF 17.000 leden (Adjunct-se
cretaris Berkhof: „Die zijn aangesloten
bij de 32 golfclubs die lid zijn van onze
Federatie") en 8000 geassocieerden
(„Actieve golfers die lid zijn van een
club, die nog niet over de vereiste ac
commodatie beschikt"). In vergelijking
met het aantal beoefenaars van andere
takken van sport zou het overdreven zijn
te stellen dat deze zompige delta nu
wordt overspoeld door een golf van en
thousiasme voor de golfsport. Maar
toch, de wachtlijsten bij de clubs nemen
de lengte aan van waslijsten; hier en
daar zijn zelfs ledenstops ingesteld.
Openbare banen
De invloed van de kabel, die BBC en
Sky Channel doorsluist naar de huiska
mers, zal er niet vreemd aan zijn dat ook
niet door kennis van de Engelse taal ge
remde personen intussen weten dat
greenkeeper staat voor terreinknecht,
pro voor golfleraar, tee voor afslagplaats.
Maar bovenal door de opening van enke
le openbare golfbanen eigenen steeds
meer Nederlanders zich golfbal en stick
als speeltjes toé.
„Terecht", vindt Erijk Diets. „In Ne
derland was golf een zéér elitair gebeu
ren. Dat is nu gelukkig over. Golf is een
goede sport voor lichaam en geest, die
beoefenaars uit alle lagen van de bevol
king verdient. Kijk maar naar Engeland,
zodra mijnwerkers daar bovengronds
komen, zie je ze naar de golfbaan gaan.
En waarom ook niet?"
Als sportleraar met een ClOS-oplei-
ding assisteert hq sinds kort Henk Beek
hof, pro in vaste dienst bij de openbare
golfclub 'Zeegersloot' in Alphen a/d
Rijn.
Nog geen jaar na de officiële openings
datum (15 juni 1984) van de provisori
sche 9-holesbaan telt de openbare golf
club 'Zeegersloot' 466 leden die jaarlijks
een contributiebedrag vart* maximaal
110 gulden opbrengen; ruim 200 perso
nen hebben zich tegen betaling van 30
gulden wachtgeld op de wachtlijst laten
plaatsen. Bovenop die contributie komt
I hét jaarabonnement dat volgens een
voorzichtige raming de 500 gulden dicht
zal benaderen. Tijdelijk wordt in Alphen
a/d Rijn echter gewerkt met maand
abonnementen, omdat de ledenlijst van
'Zeegersloot' in hoofdzaak is volgeschre
ven met namen van beginnende golfers.
„Die hebben nog geen baanpermissie,
het zou onredelijk zijn om die mensen
het jaarabonnement te laten betalen", is
de bestuursvisie van de openbare golf
club.
Verklaring
Als eigenaar van het braakliggende
terrein ging de gemeente begin 1984 na
een bezoek aan de in Velsen gevestigde
openbare golfbaan 'Spaarnwoude' in be
ginsel akkoord met de aanleg van een 35
hectare metende openbare course. In to-,
taal was met het hele project een bedrag
van 3,49 miljoen gulden gemoeid. Door
Rijk en provincie werd 2,3 miljoen gul
den opgebracht als subsidie-bijdrage
j aan de „aanleg van het openbare park
Zeegersloot, met daarin een openbare
golfvoorziening", de gemeente Alphen
a/d Rijn bracht 3,5 ton in, de Stichting
Recreatiegebied de Kromme Aar dient
de inrichting van de course (kosten ruim
9 ton) zelf te bekostigen. De Stichting
Recreatiegebied de Kromme Aar, waar
achter feitelijk de golfclub 'Zeegersloot'
schuil gaat, wacht nu op de door het mi
nisterie van landbouw en visserij af te
geven 'verklaring van geen bezwaar' te
gen de aanvraag voor een bankkrediet.
Vervuld van ambitie en optimisme
gaat het bestuur van 'Zeegersloot' er van
uit dat de officiële procedure medio au
gustus zal zijn afgerond, zodat dan met
de aanleg van een professionele 9-holes-
baan par 3, (de aanduiding 'par' heeft te
maken met de lengte van de baan) kan
worden begonnen. Zodra die gereed is,
wordt de huidige provisorische afgebro
ken en vervangen door een 9-holesbaan
par 5. In een later stadium volgt naar het
allerlaatste ontwerp van de onlangs
overleden architect Frank Pennink
(geestelijk vader van talloze golfbanen)
de bouw van het clubhuis, dat geheel
naar de ambiance van het weideland
schap een passend aanzien zal krijgen.
'Zeegersloot' wil zichzelf overigens
opsplitsen in twee afdelingen: één met
een openbaar en één met een besloten
karakter. De Alphense golfclub heeft
zich ertoe verplicht 55 hectare grond
over te nemen van de gemeente, die de
weilanden van de agrariërs Pon en Ver-
duyn heeft aangekocht. 'Zeegersloot'
moet geheel én al voor de aankoop en
inrichting van de besloten golfcourse
(18-holesbaan) opdraaien. Onder meer
met een obligatielening (gewoon lid 4000
gulden, echtpaar 6000 gulden, juniorlid
t/m 21 jaar 2000 gulden) hoopt 'Zeeger
sloot' de financiering rond te krijgen.
Ontwikkelingswerk
Het gebied aan de oever van de Krom
me Aar lijkt derhalve voorbestemd voor
de vestiging van een golfmstituut, maar
voorlopig houden professional Henk
Beekhof en part time-pro Erijk Diets
zich vrijwel uitsluitend bezig met ont
wikkelingswerk. Niet meer dan 40 'Zee-
gersloters' hebben zich inmiddels zoda
nig in de golfkunst weten te bekwamen,
dat ze geen gevaar vormen voor de baan
en andermans leven. Het merendeel van
de clubgenoten stelt op de driving ran
ge (oefenbaan) ijverige pogingen in het
werk om tegen het vastgestelde tarief
van 10 lessen a 175 gulden die kunst tot
bezit te maken. Hoewel openbaar qua
verenigingsstructuur is toegang tot de
baan verboden, tenzij iemand de profes
sionals en regelcommissie kan overtui
gen van voldoende golfkennis in woord
en daad. Het oefenprogramma is daarop
afgestemd: naast houding en slagtech
niek geldt de etiquette (veiligheid, ken
nis van de spelregels, inzicht in het ma
teriaal) als een essentieel onderdeel van
de opleiding.
„We hebben geleerd van de toestan
den die zich in het verleden voordeden
op de openbare baan Spaarnwoude",
zegt Henk Dinkelaar, voorzitter van
'Zeegersloot'. „Er werd daar dikwijls
schade toegebracht aan de baan, er was
onvoldoende doorstroming, men had
lak aan de golfetiquette. Wij willen van
onze baan geen puinhoop maken, van
daar dat wij minimale golfkennis eisen".
Mits vertrouwd met de talrijke Engel
se termen waarmee het golf erfelijk is
belast, komt het spel op menige leek
over als een eenvoudige sport voor oude
mannen. Want wat is nou helemaal de
bedoeling van het spel? De op een plas
tic of houten voetje tee) geplaatste bal
moet in zo weinig mogelijk slagen via
fairway (de dikwijls geaccidenteerde
grasbaan met een breedte van 20 tot 50
meter), eventueel rough (wilde begroei
ing) of hazards (natuurlijke en bedachte
hindernissen) naar de green (het kortge
schoren grasperk) worden geslagen,
waar de door een vlag gemarkeerde hole
(putje) het eindpunt is.
Versleten
„Als je voor het eerst op een 18-holes-
baan speelt, kom je er wel achter dat golf
geen ouwe mannensport is", weet Erijk
Diets. „Gegarandeerd dat je helemaal
versleten terugkomt".
Wie ooit een stick in handen heeft ge
had, zal beamen dat de eenvoud van het
bovenstaande golfexposé niet strookt
met de harde praktijk van de baan. Een
topspeler wordt geacht een baan van 228
meter of minder in 3 slagen (par 3) te
doen, een hole van 229 tot 434 meter in 4
slagen (par 4), een baan langer dan 435
meter in 5 slagen (par 5). Maar de gemid
delde golfer heeft meer slagen nodig, die
voelt zich al heel wat als ie zich handi
capper mag noemen.
Een golfer van een dergelijk slag heeft
met genoegen afstand gedaan van de ti
tels rabbit (een beginner met baanper
missie) en recreatiegolfer oftewel non-
handicapper. Een golfer met een handi
cap is een golfer met status.
Iemands handicap wordt vastgesteld
aan de hand van diens score in relatie tot
de SSS (Standard Scratch Score and
handicappingvan een golfcomplex. Af
hankelijk van de totale lengte van de ba
nen, eventueel vermeerderd met een
course value vanwege de moeilijkheids
graad van het terrein, wordt die SSS
krachtens de internationale golfnormen
bepaald. De golflinks duinbaan) van
de in Wassenaar residerende 'Haagsche
Golf en Country Club heeft een SSS van
71, die van de Noordwijkse Golf Club 72.
„De gewoonte is dat we een rabbit
drie keer laten spelen, drie scorekaarten
laten inleveren", ontvouwt R. Seijdel,
secretaris/administrateur in vaste dienst
van de 'Haagsche', het beleid dat binnen
de NGF ten aanzien van aankomende
golfers wordt gevoerd. „Daarna moet die
rabbit een schriftelijk examen afleggen,
waarbij ie wordt getest op regelkennis.
Wie slaagt krijgt het golfvaardigheidsbe-
wijs uitgereikt. Degene die op de baan
bovendien een handicap van 30 of lager
heeft gehaald door op de 18 holes een
score van 101 of minder te verzamelen,
mag wedstrijden gaan spelen. De ande
ren, de non-handicappers, mogen zich
recreatief gaan bezig houden".
De NGF heeft het golfvaardigheidsbe-
wijs dit jaar geïntroduceerd. Ook de
doorgaans bij een geassocieerde club
aangesloten niet-leden van de NGF kun
nen voor het examen opgaan, zij het dat
die het praktische gedeelte bij een Fede
ratie-club moeten afleggen.
Met name beginnende golfers hebben
zich nogal afgezet tegen de invoering
van het golfvaardigheidsbewijs; de exa
meneisen zouden nogal hoog zijn opge
schroefd. Reactie van pro Henk Beekhof
in het april-nummer van 'De Afslag',
cluborgaan van niet-NGF lid 'Zeeger
sloot': „Het is mijns inziens alleen maar
lofwaardig dat de NGF een voorlopig
voorstel heeft opgesteld om te komen
tot uniforme regels met betrekking tot
de toelatingseisen van beginnende golf
ers, die op een andere baan dan hun ho
me-course willen gaan spelen".
Verbodsborden
Aan de Wassenaarse Groot Haese-
broekseweg en de Noordwijkse Rand
weg wordt symbolisch de identiteit van
de aanpalende golfclubs aangegeven.
Aan het begin van de oprijlaan naar het
domein van de 'Haagsche' tracht het
bord 'Eigen terrein. Verboden toegang,
artikel 461 Wetboek van Strafrecht; al
leen toegankelijk voor leden' ogen
schijnlijk elke buitenstaander buiten de
poort te houden. De 'Noordwijkse'
schermt de golflinks zelfs met drie ver
bodsborden van de buitenwereld af;
twee met Nederlandse opschriften ('Toe
gang uitsluitend voor leden van de ver
eniging en leveranciers), de derde heeft
internationale allure getuige de niet mis
te verstane bewoordingen: 'No admit
tance, private property; Zutritt verbo
ten, privat; Entrée interdite, proprieté
private'.
„Bij ons staat dat bord er nog niet zo
lang", meldt secretaris/administrateur
Seijdel uit naam van de 'Haagsche Golf
en Country Club. „We hebben dat bord
daar geplaatst, omdat er hier 's avonds
zwartgolfers opdoken, als de caddy-
master naar huis was. Nu lopen wij gere
geld controlerondes".
In wèerwil van alle verbodsborden
mogen buitenstaanders de golfterreinen
van de 'Haagsche' en 'Noordwijkse Golf
Club' wel degelijk betreden. Onder voor
waarde dat tevoren telefonisch een start-
tijd is gereserveerd, mogen niet-NGF le
den met een minimale handicap van 30
op vertoon van hun golfvaardigheidsbe
wijs een hele dag golfen voor een dag
abonnementsprijs van 50 gulden op
werkdagen en voor 70 gulden in het
weekeinde. NGF-leden en introducé's
van leden van de 'Haagsche' betalen
doordeweekse 30 gulden voor een dag
abonnement, 40 gulden in het weekein
de.
Ook in Noordwijk kunnen niet-Noord-
wijkers na telefonische afspraak een dag
golfen voor een bedrag van 50 gulden.
De ook wel starter genaamde caddy-
master wil gelijk zijn collega in Wasse
naar het golfvaardigheidsbewijs of een
lidmaatschapkaart van een buitenlandse
golfclub getoond zien.
Vernieuwing
Traditie zit diep geworteld in het clu
bleven van de 'Haagsche', 92 jaar oud in
middels en Neerlands oudste golfclub.
Maar de tijd heeft tussen het Wassenaar-
se duin, bos en lommer niet stilgestaan,
zo blijkt. Op de administratie hebben
geavanceerde computers hun intrede al
lang gedaan; de 18-holesbaan wordt on
derhouden met moderne apparatuur en
milieuvriendelijke middelen, terwijl de
terreinen 's zomers worden 'beregend'
door een pop up-installatie. Bij de in
1922 opgerichte 'Noordwijkse Golf en
Country Club' heeft de vernieuwing
eveneens toegeslagen. „Dit is een com
pleet bedrijf geworden", zegt Seijdel.
„Dat kun je van onze club ook wel zeg
gen", beaamt zijn Noordwijkse collega,
ing. D. Mulder.
Markante verschillen tussen beide
clubs: De 'Haagsche Golf en Country
Club mag het bijna 60 hectare beslaande
complex in de meest letterlijke zin als
grondgebied beschouwen; de 'Noord
wijkse Golf en Country Club' pacht het
68 hectare grote terrein van Staatsbosbe
heer. De 'Haagsche' heeft het restaurant
verpacht, de 'Noordwijkse' heeft „onze
negentiende hole" in eigen beheer. Waar
in Wassenaar pro Alex Loesberg zijn in
komsten mede verwerft in de golfshop,
ziet de 'Noordwijkse Golfclub' de win
kel in golfartikelen als een spekker van
de clubkas.
Op de loonlijst van de 'Haagsche' prij
ken een secretaris/administrateur, twee
caddy-masters als regelaars van het ver
keer op de baan, 6 greenkeepers en 2 pro
fessionals. De 'Noordwijkse' heeft 15
personeelsleden in dienst, onder meer
vijf greenkeepers.
Levensbehoefte
De besloten banen in Wassenaar en
Noordwijk draaien weer of geen weer
vrijwel continue door; alleen sneeuw en
vorst geven in de winter aanleiding tot
een golfstop. „Er zijn er, die hier elke
dag komen. Voor die mensen is golf een
levensbehoefte", grijnst Mulder. Zijn
'Haagsche' collega Seijdel: „In de zomer
draaien we van zes uur 's rriorgens tot 10
uur 's avonds. Elk uur slaan dan 30 golf
ers af, over de hele dag genomen 480
De 'Haagsche Golf en Country Club'
heeft een ledenstop ingesteld. De club
telt 1150 golfers, onder wie prins Claus
en prins Johan Friso. De wachtlijst ver
meldt 1200 namen. Secretaris Seijdel:
„Eigenlijk hebben we nu al teveel leden
voor een goede doorstroming van de
baan". Voorzitter Mendes de Leon: „De
wachtlijst is al lang genoeg, we kunnen
er echt niemand meer bij hebben. Goed,
we hebben laatst een uitzondering ge
maakt voor een Schotse topspeler. En
een ambassadeur zullen we ook wel aan
nemen, omdat we de internationale be
trekkingen niet in de weg willen staan.
Maar mensen als Ruding en Nijpels heb
ben wij bijvoorbeeld doorverwezen naar
andere golfclubs".
Van de weeromstuit blijkt Ruding
zich te hebben aangemeld in Noordwijk,
waar hij zich overigens zelden laat zien.
„Omdat", weet secretaris Mulder, „hij
geen tijd heeft". De 'Noordwijkse Golf
en Country Club' herbergt 900 spelende
leden, ook hier is een regiment wachten
den in kaart gebracht.
„Bij ons", zegt Seijdel, „vallen jaar
lijks 40 leden door natuurlijk verloop en
overplaatsingen af. Die 40 plaatsen wor
den uiteraard opgevuld met 40 wachten
den, waarbij het bestuursbeleid er op is
gericht oud-leden en echtgenotes priori
teit te geven". Ook in Noordwijk genie
ten familieleden en oud-leden de voor
keur boven golfers met handicap. Niet-
golfers komen het laatst in aanmerking.
Enkele contributiegegevens: een toe
gelaten lid moet bij de 'Haagsche' 2112
gulden entreegeld betalen. Dit bedrag
mag een volwassene uitsmeren over 3
jaar, junioren mogen er 5 jaar over doen.
Een vol lid van 26 jaar of ouder betaalt
jaarlijks 1056 gulden voor het lidmaat
schap; junioren in de leeftijdscategorie
van 18 tot en met 25 jaar de helft; jeugd
leden 264 gulden. De 'Noordwijkers' ma
ken per seizoen 1200 gulden over (Mul
der: „Daarin zit 100 gulden voor con
sumptiebonnen; in het restaurant wordt
gewerkt met een bonnensysteem"). Een
nieuw lid koopt zich voor tweemaal het
contributiebedrag in de club.
„Dat lijkt een heel bedrag, maar verge
lijk het eens met surfen, paardrijden en
tennis. De golfbaan ligt de hele dag
speelklaar voor de leden", aldus Mulder.
„Golf', zegt hij ook, „is een heerlijke be
zigheid in de vrije natuur. Maar het is
ook een psychologisch opvoedend spel.
Je leert eerlijk te spelen, er is geen
scheidsrechter bij. Elke slag is weer een
challenge, een uitdaging om de bal daar
te krijgen waar je 'm hebben wil. Ik golf
nu 50 jaar, als bijna 64-jarige speel ik nu
met handicap-19, heel redelijk is dat.
Een keer heb ik een hole-in-one gesla
gen. Daar kun je je trouwens voor verze
keren. Want sla je die bal er in een keer
in, dan verwacht de hele club dat je een
rondje weggeeft".
Ballotage
Besloten golfclubs onderscheiden
zich van openbare door de hantering van
het ballotagesysteem, dat zelfs een be
kende Nederlander als Rinus Michels
een jaar of wat geleden niet wist te om
zeilen. Hij wilde zich aanmelden bij de
'Amsterdamse Golf Club' in Duiven-
drecht. Maar dat ging zo maar niet, Mi
chels moest zich maar door enige leden
van de club laten voordragen. De 'gene
raal' heeft bedankt voor die eer. „De
meeste clubs balloteren om te bekijken
of iemands instelling in de club past",
zegt Steven van Hengel. Hij gaat in de
golfwereld door voor een man met ge
zag, voor een vurig propagandist, voor
een kenner van het heden en verleden
van het golf. „Bij mijn eigen club 'De
Kennemer' laten wij een kandidaat-lid
voordragen door leden die ten minste
vijf jaar bij de club zijn. Ik kan me best
voorstellen dat de 'Amsterdamse' heeft
gezegd: laat die Michels zich maar door
een aantal leden laten voordragen. Want
Michels mag dan een goede voetbaltrai
ner zijn, wat-ie op een golfbaan doet is
nog maar de vraag".
„Ik vind ballotage een naar woord",
zegt M.A.E. Mendes de Leon, voorzitter
van de 'Haagsche Golf en Country Club.
„Maar als club heb je wel het recht om te
bekijken of iemand in de vereniging
past. Inkomen of afkomst spelen daarbij
geen rol, al geloof ik wel dat iemand uit
de Schilderswijk zich hier doodongeluk
kig zou voelen". Secretaris Seijdel: „La
ten we wel wezen, in de samenleving
balloteert iedereen toch. Kinderen doen
dat al. Die zeggen: Jij mag wel met mij
spelen, jij niet. Onze stelregel is dat ie
mand het speelgenot van andere golfers
moet kunnen respecteren. Daarop is bij
ons de ballotage gericht".
„Ballotage is een theoretische voor
zorg die in de statuten van elke vereni
ging is ingebouwd", vertolkt ing. Mulder
het standpunt van de Noordwijkse Golf
Club. „Het aannamebeleid wordt uitge
voerd in een gesprek dat de aanname
commissie voert met degene die lid wil
worden. Vergelijk het maar met een sol
licitatiegesprek. Welke indruk maakt ie
mand, lijkt-ie gezien zijn optreden in de
vereniging te passen of komt-ie over als
een ongelikte beer. In theorie kun je stel
len dat alle mensen gelijk zijn. Maar in
de praktijk is het natuurlijk zo dat men
sen van gelijke aard elkaar opzoeken".
Uit naam van alle andere vertegen
woordigers van de besloten clubs bena
drukt Mulder „dat het geen onwil is dat
wij mensen niet meteen aannemen".
Door de steeds grotere belangstelling
voor het golf neemt de druk op de be
staande clubs toe. zegt hij ook. En dat,
terwijl de banen tjok en tjokvol zitten.
„De oplossing van dit probleem moet
worden gezocht in de aanleg van open
bare banen. Maar de overheden doen te
weinig, Alphen is een voorbeeld van hoe
het wel moet. In Engeland doet iedereen
aan golf, hier willen de mensen het ken
nelijk ook. In dit land wordt te veel melk
geproduceerd, zodat je best kunt stellen
dat vele weilanden overbodig liggen te
zijn. Nou, benut die dan voor de aanleg
van openbare golfbanen"...
Kiiken. meten en dan pas slaan, onder het kritisch ook van de 'pro' proberen Al
phense dames de beginselen van de golfsport onder de knie te krijgen.
