Erfelijkheidsziekten:
veel wetenschap, te
weinig voorlichting
TIG benut cynisme en humor Albee
Het verdrag van Rome en
de angstaanjagende autobus
Centrum in AZL steeds vaker bezocht
Lezers Schrijven
PAGINA 4
LEIDEN
DINSDAG 14 MEI 1985
LEIDEN - Erfelijkheidsvoorlichting
tussen de advertenties door. De
Stichting Ideële Reclame (SIRE)
heeft zich de laatste weken ingespan
nen voor de gezondheid van de vol
gende generatie. Jaarlijks komen er
zo'n 10.000 kinderen met een aange
boren of erfelijke ziekte ter wereld.
Tien tot dertig procent van de erfelij
ke en aangeboren ziekten had kun
nen worden voorkomen als de be
schikbare kennis en faciliteiten in de
gezondheidszorg bijtijds de betrok
kenen hadden bereikt, zo meent de
Vereniging Samenwerkende Ouder
en Patiëntenorganisaties.
Via een intensieve reclamecampag
ne met krachtige teksten en foto's
van hartveroverende kinderen pro
beert SIRE de toekomstige ouders te
wijzen op de noodzaak van erfelijk-
heidsonderzoek. Het berekenen van
de gevaren van erfelijke ziekten is zo
belangrijk dat dit alleen door een ex
pert kan worden gedaan.
gaan zij een stapje
verder.
:e horen over erfelijk-
eid. Dc gezondheid van de volgende
ie wordt immers mede door
I lelijke factoren bepaald.
Het is dan ook goed dat men rich daar-
er kan laten voorlichten en dat de
losten van crfclijkheidsondenoek
Lorden betaald door de ziekenfondsen en
ïamcultere verzekeraars.
r erfelijkheidsvoorlichting
let grans aanvragen. Een gefrankeerd)
Met dit soort advertenties pro
beert de SIRE de aandacht op
erfelijkheidsziekten te vestigen.
Aan het Academisch Zieken
huis Leiden is een Klinisch Ge
netisch Centrum verbonden.
Hiervan zijn er zeven in Neder
land. Er wordt onderzoek ver
richt en erfelijkheidsadviezen
gegeven. Dr. J.J.P. van de
Kamp is het hoofd van het cen
trum in Leiden. De specialis
ten, die hier in teamverband
werken, helpen echtparen die
uit families komen met een
voorgeschiedenis van een
erfelijke of aangeboren ziekte
en die bang zijn dat hun kind
ook met die ziekte wordt gebo
ren.
door
Saskia Stoeiinga
In de afgelopen tien jaar is de me
dische kennis over erfelijkheid en
erfelijkheidsonderzoek met spron
gen vooruit gegaan. Op dit mo
ment zijn er zelfs al zo'n 3500 ver
schillende erfelijke ziekten waar
van het overervingspatroon be
kend is.
De Vereniging Samenwerkende
Ouder- en Patiëntenorganisaties
betrokken bij erfelijke en/of aange
boren afwijkingen (VSOP) vindt
dit in schrille tegenstelling-staan
met de publieke kennis over de
mogelijkheden en onmogelijkhe
den van erfelijkheidsonderzoek.
Ook de huisarts is volgens haar
lang niet altijd op de hqogte van de
mogelijkheden van vroegtijdige
opsporing.
De cijfers die de VSOP geeft lie
gen er niet om. Slechts acht pro
cent van de in aanmerking komen
de echtparen zou goede erfelijk
heidsvoorlichting krijgen en maar
20 procent van de vrouwen bij wie
een prenatale diagnostiek noodza
kelijk is, zou worden doorverwe
zen naar de daarvoor gespeciali
seerde centra. Een reden voor de
VSOP om in samenwerking met
Sire een publieksgerichte campag
ne te beginnen.
Volgens Van de Kamp kloppen
de cijfers niet helemaal meer. "Ze
zijn wat verouderd. Met name de
laatste jaren is er veel op dit gebied
verbeterd. In 1980 had het Leidse
centrum 160 aanvragen per jaar,
terwijl we in 1984 ruim boven de
450 aanvragen zaten. Natuurlijk
nog lang niet iedereen komt, maar
Van de Kamp wil niet ontkennen
dat er huisartsen en specialisten
zijn die te laat of niet doorverwij
zen of verwachtingen wekken die
niet kunnen worden waargemaakt.
Hij is daarom ook wel blij met deze
campagne. Temeer ook omdat de
ziekenfondsen aan het begin van
het jaar hebben laten weten dat zij
de kosten van erfelijkheidsonder
zoek zullen betalen. "Niet alleen
ouders, maar ook artsen worden er
zo weer eens even op attent ge
maakt dat de mogelijkheden er
zijn. Het probleem is", zo verzucht
hij, "dat een vak als klinische gene
tica nog niet goed is ingevoerd in
het medisch onderwijs. Er is mijns
inziens te weinig aandacht voor.
De geneeskunst ontwikkelt zich
wat dat betreft sneller dan de oplei
ding".
Leed
Hij zou het nut van zijn werk wil
len omschrijven als het voorkomen
van individueel leed. Dat aangebo
ren of erfelijke aandoeningen op
den duur sterk kunnen verminde
ren of zelfs kunnen worden uitge
bannen, gelooft hij niet. "Het gros
kun je niet voorkomen: er zijn nu
eenmaal veel afwijkingen die ge
woon niet te voorkomen zijn en bo
vendien kun je niemand een
erfelijkheidsonderzoek opdringen.
Daar sta ik ook helemaal achter".
Het spreekt vanzelf dat i
met een erfelijke afwijking in het
gezin of in de familie de eerste aan
gewezenen voor een dergelijk on
derzoek zijn. Soms kan er onder
zoek worden gedaan om uit te ma
ken of iemand drager is van een
erfelijke ziekte. En als dat zo is
moet er rekening worden gehou
den met de kans dat hun kinderen
de ziekte kunnen krijgen. Van de
Kamp: "De ernst van de ziekte
wordt dan uitgelegd, of er behan
deling mogelijk is en of de diagno
se kan worden gesteld voordat het
kind geboren is".
"Er kan bijvoorbeeld worden
ontdekt dat een echtpaar drager is
van thalassemie (een zeer ernstige
vorm van bloedarmoede). De kans
dat kinderen die ziekte krijgen is 1
op de 4. Dit betekent dat als het
echtpaar besluit om een kind te
krijgen, zij kunnen kiezen voor on
derzoek in het begin van de zwan
gerschap. Als bij de foetus deze
ziekte ook is ontdekt, kan worden
overwogen de zwangerschap te
beëindigen".
i Doorn, Angelique Toet, Wil van Leeuwen, Ma
rianne van der Knaap, Ton Barnhoorn, Odile de
Koning, Jos Hopstaken, Toos van der Lely, Martin
Stapper en Hanja Noom. Regie: Gé van Haaren/
Jacques Boom. Gezien op 13 mei in de Leidse
schouwburg.
LEIDEN - In 'Alles voor de tuin' speelt geld
de hoofdrol. Richard en zijn vrouw Jenny le
ven boven hun stand. Om dat voor het oog
van hun naaste omgeving vol te kunnen hou
den, grijpt Jenny de haar geboden kans aan
en gaat als 'gastvrouw' werken. Als dat een
maal is uitgekomen, blijkt op ironische wijze,
dat ook hun vrienden en kennissen op deze
manier aan extra geld komen. Het is de cyni
sche opvatting van Edward Albee, a
hij de materialistisch ingestelde 'American
way of life' aan de kaak stelt.
Dit Albee-stuk moet het niet alleen van de
dialogen hebben; er is ook een goed speelba
re handeling (met thriller- en blijspelmomen
ten), waardoor het voor amateurgezelschap
pen een dankbaar stuk is.
John Donders en Corry van Doorn dragen
het stuk met hun goed op elkaar inspelende
acteerprestaties. Vooral ook de geenszins ge
makkelijke ruziescènes komen natuurlijk en
geloofwaardig over. John Donders benut
daarnaast terecht de humoristische momen
ten in zijn rol. Datzelfde geldt voor Angeli
que Toet, die als dochter van dit echtpaar een
aantal keren geestig uit de hoek komt.
Wil van Leeuwen keek aanvankelijk wat
onwennig tegen zijn dubbelrol aan. Hij speel
de de schatrijke buurman, die zich soms als
verteller direct tot het publiek wendt. Zijn
'buurman'-spel was veelal beter dan zijn ver-
tellersrol. De mevrouw Toothe-rol van Ma
rianne van der Knaap straalde voldoende
zelfverzekerdheid uit: als de 'madam' van de
gastvrouwenorganisatie had zij per slot van
rekening de touwtjes in handen.
Naast haar geslaagde hoofdrol was het
voor Corry van Doorn ook anderszins een bij
zondere avond. Voor haar 25-jarig lidmaat
schap van TIG werd zij ha afloop gehuldigd
en kreeg zij van de vereniging een horloge
aangeboden. Namens het NCA (Nederlands
Centrum voor Amateurtoneel) ontving zij uit
handen van Marijke Koevoets een oorkonde
en sierspeld.
WIJNAND ZEILSTRA
Aids
De Leidse Werkgroep Homosek
sualiteit/COC Leiden organiseert
woensdag een voorlichtings
avond over aids. Zowel de medi
sche als sociale aspecten van deze
ziekte komen ter sprake. Er
wordt een videofilm gedraaid, er
kunnen vragen worden gesteld
en in kleine groepjes gediscus
sieerd. De bijeenkomst begint om
acht uur en wordt gehouden in
het LWH-gebouwCaeciliastraat
18.
Jeugdfilm.
'Ophaaldienst oud papier' is
de titel van de jeugdfilm die
K&O woensdagmiddag om half
drie vertoont. De film gaat over
een tweeling die gek is op autora
ces. Aan een oud-papieractie is
een loterij verbonden met als
woensdagavond in de Koets-o-
theek aan de Kruisstraat op. De
ze groep bestaat ruim twee jaar,
zij het aanvankelijk onder de
naam Streets. Als zodanig trad
zij op in Vara's Popkrant en
KRO's Rocktempel. Eind 1984
kwam de single 'When the snow
falls' uit. Het genre wordt om
schreven als "romantische rock
muziek". De formatie bestaat uit
Marcel Kapteijn (zang), Martin
Boers (gitaar), Will Bouwes
(drums), Ton Groen (bas) en
Niels Hermes toetsen). Het optre
den begint om negen uur.
hoofdprijs een skelter. De film is
geschikt voor kinderen van acht
jaar en ouder.
Popmuziek
De formatie Ten Sharp treedt
Jong K G
Jeugdmuziekvereniging Jong
K G houdt deze en volgende
week woensdag een voor iedereen
toegankelijke open repetitie. Dat
gebeurt in het clubgebouw aan
de Oosterstraat. Het programma
voor beide avonden ziet er glo
baal als volgt uit: om zeven uur
ontvangst, een korte algemene in
leiding over Jong K G en een
rondleiding langs de diverse in
strumentafdelingen. Om acht
uur begint een videopresentatie
met diverse hoogtepunten uit het
bestaan van Jong K G. Deze
ope-repetitie is in de eerste plaats
bestemd voor jongens in de leef
tijd van acht tot veertien jaar en
hun ouders). Er komen in het
jeugdorkest plaatsen vrij, door
dat er straks diverse leden naar
de senioren overstappen. Het is
niet nodig dat men al over muzi
kale voorkennis beschikt. Wie
verhinderd is de open repetities
bij te wonen, kan ook informatie
opvragen bij Ron Favier, p/a
postbus 2328 in Leiden of per tele
foon: 071-765336.
Doden
herdenking (2)
In uw rubriek "Lezers schrijven",
in de krant van 7 mei, trof ik een
bijdrage van Mevr. P. Brandt-Op-
pelaar, geschreven n.a.v. haar be
vindingen vóór en tijdens de Do
denherdenking bij het Verzetsmo-
nument op 4 mei.
Zij stelde hierbij de vraag of zij
de enige was die zich ergerde aan
de wijze waarop men meende dit in
Leiden te moeten doen. Zoals dit
in Leiden altijd al mis was.
Welnu, mevr. Oppelaar, er zijn
meer mensen die dit gebeuren pre
cies als u ervaren en dit ook al eer
der kenbaar maakten, maar men
trekt zich daar in dat groepje dat
dit organiseert, niets van aan.
'Hun' kerkdienst is primair, en ter
wijl de t.v. al dagen tevoren een
kerktoren laat zien met de wijzers
van de klok op 8 uur, het moment
van de 'landelijke stilte' preekt
men daar rustig door, om aan wan
neer het hen dóór uitkomt om plm.
HALF NEGEN een stoet te forme
ren, stram staat opgesteld, deert
hen niet, evenmin al die agenten
op de kruisingen om de weg vrij te
houden, laat ze maar staan. Nu zijn
dit nog de mensen, die bij de 'dis'-
organisatie horen, maar wat te den
ken van de mensen die er met hun
bloemen staan te wachten en geen
gelegenheid krijgen hun bloemen
te leggen, want éérst moeten er
kransen worden gelegd door het
gemeentebestuur. De concentratie
bij de al aanwezigen wordt ver
stoord door een zich hardop afvra
gen: "Waar blijven ze nou"? Of is
dat in zoverre passend, omdat wij
ons dat vóór de Bevrijding ook zo
vaak afvroegen?
Laat ons hopen dat in 1986 dit ge
beuren zal plaatsvinden op de lan
delijk 'afgesproken tijd', en dat de
zo prachtig ten gehore gebrachte
'Last Post', kan klinken op het mo
ment dat dit dus overal in Neder
land plaatsvindt.
H. van Eek
Hoge Rijndijk 3
Leiden
Doden
herdenking (3)
Naar aanleiding van hetgeen in de
rubriek 'Onbegonnen werk' van af
gelopen week stond, het volgende.
Natuurlijk heb je voor herdenken
geen autoriteiten nodig. De vraag
is zelfs of je er een speciaal uitge-
kozen moment voor nodig hebt.
Maar het is toch goed dat zo'n mo
ment nationaal wordt vastgesteld,
omdat de mensen dan in elk geval
een aanleiding hebben om de do
den uit de laatste oorlog en de
strijd tegen het fascisme te herden
ken.
De vraag is waarom al die Leide-
naars al om acht uur bij het monu
ment staan en niet in de Marekerk
zitten. Daar hoef je immers niet
voor uitgenodigd te worden; ieder
een kan daar naar toe gaan.
Ikzelf heb dat dit jaar voor het
eerst gedaan. Maar dat was meteen
ook de laatste keer. En' misschien
dat veel mensen die om acht uur
bij het monument staan daarvoor
dezelfde redenen hebben als ik.
Dat zijn er twee. Ten eerste heeft
het mij buitengewoon gestoord dat
de dodenherdenking die de officië
le plechtigheid in en van onze ge
meente is zo'n godsdienstig karak
ter heeft. Waarom worden er alle
maal religieuze liederen gezongen?
Daarmee wordt de bijeenkomst
voor het niet-godsdienstige deel
van de Leidse bevolking eigenlijk
onaanvaardbaar. Een vreemde
zaak in een gemeente waar niet
eens het CDA in het stadsbestuur
zit!
De tweede reden waarom ik vol
gend jaar niet in de Marekerk zal
zitten, is dat ik op 4 mei dan ook
echt nationaal wil herdenken. Dus
allemaal van acht uur tot twee mi
nuten over acht. Dit jaar was er op
die tijd in de Marekerk geen stilte.
De spreker was nog aan het woord.
De twee minuten stilte vonden pas
tegen tien over acht plaats. Dat
heeft mij buitengewoon gestoord
en ik vermoed dat ik daarin niet de
enige ben.
Ik kan om bovengenoemde rede
nen de roep om een wijziging van
het herdenkingsprogramma op 4
mei dan ook van harte ondersteu-
Bevrij dingsdag
Alhoewel Bevrijdingsdag 1985 al
LEIDEN - Wat beweegt die
mensen toch? Ja zeg, u wou toch
niet ontkennen dat het iets kol
derieks heeft als een verdachte
zich tijdens een rechtszaak van
het kantongerecht op het Ver
drag van Rome gaat beroepen.
Dezer dagen kun je ter verdedi
ging misschien nog aanvoeren
dat het zoek van de paus hen in
de bol is geslagen.
Maar zelfs dan.
Je blijft het idee houden dat ie
mand die in verband met een
simpele verkeersovertreding dat
Verdrag omhelst, valt te vergelij
ken met de gek die met een har
poen op een stekelbaarsje gaat
Neem nou die verdachte van
gisterochtend. Zegt met een se
rieus gezicht dat-ie niet wist wie
er in zijn auto had gereden, dat
het ongetwijfeld een familielid
was die de overtreding had be
gaan met zijn auto, maar dat-ie
niet hoefde te zeggen wie het
Want het Verdrag van Rome...
De officier van justitie hielp
hem uit de droom: het Verdrag
van Rome heeft geen betrekking
op verkeersverkeersovertredin-
gen. Daarover bestaat jurispru
dentie, zoals dat heet.
Dus verdachten van de toe
komst: u hoeft zich nooit meer
op het Verdrag van Rome te be
roepen in dat gebouw aan het
Rapenburg. Kom desnoods op
de proppen met het Verdrag van
door
Wim Brands
Zierikzee, geef uw schoonmoe
der de schuld, of bedenk nog wat
anders, maar laat het Verdrag
van Rome het Verdrag van Ro-
Verpleegster
Heeft u dat nooit gehad? Dat u
op de fiets een kruispunt nader
de, een bus zag aankomen op
zo'n dreigende.wijze dat u gelijk
Batman de lucht wilde invliegen
om het schouwspel vanuit een
lantaarnpaal gade te slaan? Nooit
gehad, dót gevoel?
Ongetwijfeld wel eens.
Want wees eerlijk: die bu
schauffeurs kunnen er soms wat
van. Als tanks lijken hun voertui
gen op je af te komen. Niet dat
we twijfelen aap de stuurmans
kunst van de chauffeurs, inte
gendeel, we mogen toch aanne
men dat die jongens ware acro
baten zijn. Maar waar het om
gaat is die dreiging.
En trouwens, soms gaat het
wel fout. Zo moest er gisteroch
tend bijvoorbeeld een chauffeur
voor de rechter verschijnen die
een fietser geen voorrang had
verleend.
"Ik reed zeer voorzichtig, ge
lukkig maar", zei de chauffeur
die de schuld niet van zich af
probeerde te schuiven. Niks ge
zien, nee. Een dame in de bus
was echter wel getuige van de
toedracht: zij zag hoe de fietser
een paar keer tegen de bus stui
terde.
Hij kwam er overigens met een
hersenschudding van af. "U mag
inderdaad van geluk spreken dat
u niet hard reed, zoals wel eens
voorkomt", zei de officier van
justitie. "Want dan was het waar
schijnlijk niet bij een hersen
schudding gebleven".
180 gulden boete eiste de offi
cier van justitie. In het voordeel
van de verdachte pleitte volgens
hem dat deze na het ongeluk een
paar keer had geïnformeerd hoe
de gezondheidstoestand van het
slachtoffer was. 180 gulden boe
te, oordeelde ook de rechter.
Buschauffeurs worden tijdens
dit soort gelegenheden vaak ver
gezeld van een advocaat. Dat dit
nu niet het geval was, had een re
den. De verdachte: "Ik kon in
derdaad een advocaat van de
bond nemen, maar ik dacht bij
mezelf: wie weet maakt die het
voor mij alleen nog maar erger".
weer een aantal dagen achter de
rug ligt, wil ik toch vanaf deze
plaats nog eens op met name de
verslaggeving hiervan op 6 mei j.l.
terugkomen.
Zoals bij vele Leidenaars bekend
bleek te zijn, organiseerde de Leid
se muziekvereniging 'Kunst en Ge
noegen' met haar drie orkesten (ju
nioren, senioren en veteranen) op 5
mei tussen half vijf en kwart voor
zes een aan de Leidse gemeen
schap aangeboden Bevrijdingstap
toe op het Pieterskerkülein.
Met enig recht van spreken mag
ik wel stellen dat bovengenoemd
evenement een van de drukstbe-
zochte attracties was van deze, ove
rigens met alle respect voor de an
dere georganiseerde bevrijdingsac-
tiviteiten, vijfde mei.
Het bezoekersaantal van deze be
vrijdingstaptoe lag naar mijn me
ning ruim boven de vijftienhon
derd, reden genoeg voor de organi
serende vereniging om een der-
"Ijk evenement in de toekomst
eventueel tot een vast onderdeel
van haar programma te maken.
Zonder andere organiserende in
stanties de hun geboden publici
teit, zowel voor- als achteraf, te
misgunnen, kan ik niet anders dan
tot de conclusie komen dat de ver
slaggeving van dit voor Leiden
voor het eerst weer georganiseerde
evenement letterlijk minimaal
was. Door u werd met geen woord
gerept over de Bevrijdingstaptoe,
en dat betreur ik ten zeerste. Be
zoekersaantallen en evenredige
verdeling van verslaggeving lijken
bij uw krant in geen enkele ver
houding te staan. Zeker van een
krant die in haar wervingscampag
ne propageert het nieuws van de
wereld, maar ook het plaatselijke
nieuws ruimschoots op te nemen,
verwacht ik toch een meer repre
sentatieve indruk van zo'n dag,
waarop zoveel gebeurt. Met betrek
king tot de viering van Koningin
nedag was het al even droevig ge
steld met de verslaggeving achter
af.
Het is mij al vaker gebleken dat
met name de amateuristische
kunstbeoefening in Leiden er in
uw krant over het algemeen zeer
bekaaid afkomt. Zonder sportlief
hebbers tekort te willen doen valt
het verschil tussen verslaggeving
van sport en muzikale activiteiten
wel zeer evident op, getuige het
grote aantal sportpagina's. Het valt
mij moeilijk dit flagrante verschil
te verklaren.
Ook amateurs uit de muziekwe
reld zien hun inspanningen graag
beloond met een beschouwend ar
tikel achteraf door een ter zake
kundig redacteur, die zeker bij uw
krant voorhanden moet zijn. Ik
kan u verzekeren dat kritieken uit
recensies in de plaatselijke pers
door deze mensen bijzonder op
prijs worden gesteld. Ook zij zijn
uit op een of andere vorm van er
kenning bij het grotere publiek,
wat natuurlijk voor elke amateur
opgaat. Een recensie in de krant,
waaruit in ieder geval moet blijken
dat de opsteller ook werkelijk aan
wezig is geweest, en niet alleen het
programmaboekje overschrijft,
kan mijns inziens vele tot die we
zenlijk gevoelde wil tot erkenning
bijdragen.
Ook bezoekers aan een dergelijk
evenement willen in zo'n recensie
bevestigd worden in hun oordeel
van hetgeen zij gezien en gehoord
hebben, terwijl mensen die om wat
voor reden dan ook niet bij het ge
beuren aanwezig konden zijn, zich
toch op zijn minst op de hoogte
moeten kunnen stellen van wat er
zoal geboden werd. Gelooft u mij;
vele mensen kijken met spanning
naar recensie uit. Helaas komen dit
soort mensen meestal van een kou
de kermis thuis.
Ron Favier
Van 's Gravesandestraat 83
Leiden
AZL-specialist Van der Kamp: "R
praten".
Kan worden? "Ja, ik stel het wat
voorzichtig. De consequentie van
dit onderzoek is natuurlijk in het
algemeen een voortijdige beëindi
ging van die zwangerschap, wan
neer de vrucht aangedaan blijkt te
zijn. We hebben daar vooraf ook
een duidelijk gesprek over met de
ouders. Ik heb het in ons centrum
ook nog nooit meegemaakt dat Ou
ders naderhand een ander besluit
namen, maar je kunt niet weten.
Mocht het wel gebeuren dan kun je
ouders natuurlijk niet dwingen".
Aangeboren
Ook de geboorte van een kind
met een aangeboren afwijking kan
aanleiding zijn voor een erfelijk
heidsonderzoek. Het kan bijvoor
beeld zijn dat een vrouw een kind
ter wereld heeft gebracht met een
hartafwijking. Hierbij is er meestal
een heel gering herhalingsrisico.
Aangeboren afwijkingen kunnen
onder anderen ontstaan doordat
vrouwen in hun zwangerschap in
aanraking zijn geweest met rode
hond, of bepaalde schadelijke me
dicijnen. Een andere reden om
erfelijkheidsonderzoek aan te vra
gen is als de vrouw twee of meer
keren een miskraam heeft gehad.
Er zijn de laatste jaren in het
lang niet iedereen komt, maar ook
erfelijkheidsonderzoek belangrij
ke vorderingen gemaakt. Door on
derzoek van DNA is het in toene
mende mate mogelijk als het ware
naar de erfelijke aanleg te kijken.
Daarnaast zijn er belangrijke ont
wikkelingen in de prenatale diag
nostiek.
Voor een dergelijk onderzoek
komen allereerst in aanmerking
echtparen die een verhoogde kans
hebben op een kind met een erfelij
ke of aangeboren afwijking; daar
naast ook vrouwen van 36 jaar en
ouder. Van de Kamp: "Over de
grens van 36 jaar valt inderdaad te
twisten. In een land als Denemar
ken is dat helemaal vrij".
Bij een prentaal onderzoek kan
op verschillende tijdstippen tij
dens de zwangerschap worden ge
keken of er bij de foetus sprake is
van chromosoomafwijkingen, stof
wisselingsziekten of bepaalde aan-
legstoornissen. Bekend zijn het
vruchtwateronderzoek en het
echografisch onderzoek, waarbij
via geluidsgolven de grootte en
vorm van de baby kan worden
vastgesteld. Van de Kamp maakt
hierbij de aantekening dat deze
laatste techniek steeds verfijnder
wordt en daardoor steeds beter tot
opsporing van afwijkingen leidt.
liet alle ouders hebben zin er over te
(foto Holvast)
Betrouwbaar
Een nieuwe ontwikkeling is ech
ter de chorionbiopsie, ook wel
'vlokkentest' genoemd. Al tussen
de achtste en tiende week kan door
onderzoek van de chorionvlokken
die in de placenta zitten chromo
soomafwijkingen en sommige stof-
wiselingsziekten worden ontdekt.
Eerlijkheid gebiedt Van de Kamp
om te zeggen dat dit onderzoek
ook een zeker risico inhoudt, om
dat na dit onderzoek een licht ver
hoogde kans op het optreden van
een spontane miskraam bestaat.
"Bij de vruchtwaterpunctie is dit
risico inmiddels gedaald tot een
half procent", zegt hij geruststel
lend. Verder vertelt hij dat de hui
dige vormen van prenatale diag
nostiek een grote mate van be
trouwbaarheid bieden.
De VSOP zet de advertentiecam-
pagene in samenwerking met SI
RE nog enige tijd voort. "We heb
ben duizenden reacties gehad,
waaruit bleek dat er nog veel
schrijnende toestanden zijn. Varië
rend van verkeerde voorlichting
tot niet op de hoogte zijn van de
mogelijkheid van erfelijkheidson
derzoek. We hopen op deze manier
dat alle beschikbare kennis wel bij
tijds de betrokkenen bereikt".
