WIEL
contactlenzen,
das pas fijn.
van der
PAGINA 16
RADIO-TV
DINSDAG 7 MEI 1985
KRO-RKK-IKON
18.25 Het verhaal. Wekelijkse bijvelvertelling
TELEAC
18.30 Onderhoud van de fiets, les 6
KRO
19.00 Candy, Candy, tekenfilmserie. Afl.32: De
mooie heuvel
19.25 Ravioli, Duitse jeugdserie. Afl. 3: Hoog wa
ter. In en om huize Duwel spelen zich de
vreemdste dingen af. Zelfs de wijk-agent kan
er geen touw meer aan vast knopen
NOS
20.00 Journaal
KRO
20.28 Lou Grant, Amerikaanse serie. Afl.: Jazz. De
jazz-liefhebber Joe Rossie zet zich in om het
beroemde Sonny Goodwin Kwartet, voor
een exclusief optreden te herenigen
21.15 Brandpunt, actualiteitenrubriek
21.50 De ver van mijn bed show. Vanavond een
special over Costa Rica in Centraal-Amerika.
Presentatie: Han van der Meer
22.40 Tom, Dick en Harriet, comedy-serie. Afl.:
Tom op eigen wielen. Dat lijkt een goed idee,
eigen vervoer voor Tom!. Of toch niet
NOS
23.10 Journaal
23.15 Studio Sport: Voetballen - halve finale
KNVB beker
23.45 Nieuws voor doven en slechthorenden
Woensdag
NOS/NOT
09.00 Insekten, afl. 2
NOS
09.30 Nieuws voor doven en slechthorenden
NOS/NOT
09.35 Pluspunt klas 3, afl. 1
10.00 Zo leven planten en dieren, afl. 4
10.30 Toen waren ze nog geen twintig, afl. 2
11.00 Brazilië, afl. 1
11.30 Sloot en Plas, afl. 2
NOS
13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
FEDUCO
13.30 Werken aan werk, afl. 1: De Lasser
TROS
14.00 (ZW) One touch of Venus, Amerikaanse muzi
kale film uit 1948 van William A. Seiter geba
seerd op het boek 'The Tinted Nove'. Een
beeld van Venus, gevonden op Cyprus,
wordt eigendom van de warenhuiseigenaar
Whitfield Savory (Tom Conway). Deze geeft
zijn etaleur Eddy Hatch (Robert Walker) op
dracht het beeld voor te bereiden voor een
onthulling. Maar Venus (Ava Gardner) komt
tot leven en wordt verliefd op Eddie
15.20 Rosco leest voor uit Calimero's bioscoop
15.40 Suske en Wiske, tekenfilmserie.
16.02 De TROS Blufshow, gevarieerd kinderpro
gramma gepresenteerd door Hans Kazan
17.00 Over motoren gesproken, programma waarin
alle aspecten van het motorrijden worden be
licht. (4)
NOS
17.30 Journaal
TROS
17.46 TROS formule 1, popprogramma gepresen
teerd door Erik de Zwart
NOS
18.15 Nieuws voor doven en slechthorenden
18.20 Paspoort voor Italianen
18.30 Sesamstraat
18.45 Jeugdjournaal
19.00 Journaal
EO
19.12 Kinderkrant, kinderprogramma
19.45 Ronduit magazine jongerenprogramma met
muziek, sport, informatie en tips voor de
vakantie
20.20 Tijdsein, actualiteitenmagazine
20.50 Van U wil ik zingen. Koorzangprogramma
rond het thema bevrijding. M.m.v. het Groot
Veluws Koor, Harry Hamer, orgel en de Ve-
luwse Brass. Presentatie: Heieen van Dijk
21.20 Terug naar Auschwitz, documentaire waarin
Eva, Olga en Mamma Kriegl na 40 jaar lijden
en zwijgen terug gaan naar Auschwitz om
hun stilzwijgen te verbreken. Verder komen
aan het woord: Simon Wiesenthal, Gideon
Hausner en Willie Brandt
NOS
22.30 Journaal
22.45 Den Haag Vandaag
EO
23.00 TErug naar Auschwitz, deel 2
Woensdag
NOS
13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
KRO
17.15 Pauselijk bezoek aan Nederland, samenvat
ting van de bijeenkomst op het Malieveld in
Den Haag
ADVERTENTIE
12 mei moederdag
18.00 Tik Tak, kleuterprogramma
18.05 Plons, de gekke kikker
18.10 Klein, klein kleutertje
18.25 Emma en Opa, kinderserie
18.35 De Smurfen, tekenfilmserie
18.55 Juke Box
19.00 Encyclopedie: Hooikoorts. Een
lang bekend en verspreid ver
schijnsel. Toch weet men eigenlijk
pas sinds kort wat hooikoorts is en
hoe ze ontstaat (herh.)
19.40 Lotto-winnaars, mededelingen
en programma-overzicht
19.45 Journaal
20.10 Weerbericht
20.15 Kunst-zaken
20.251.Q. Quiz met denk- en weetvra-
gen
20.55 Labyrint. Ommekaar: Het huis
van Hod. Binnen het traditionele
instellingswezen worden oudere
mentaal minder-valide mensen en
demente bejaarden beschouwd als
patiënten niet meer in staat tot het
leiden van een gewoon huiselijk le
ven. In het Huis van Hod, een
kleinschalig initiatief in Boutersen
stapt men consequent van dit me
disch model af
21.45 Uitzending door derden: Pro
gramma van de Socialistische Om
roepvereniging
22.30 Toto-winnaars, journaal en Co
da: Hai Lucia, uitgevoerd door het
BRT-Koor o.l.v. Vic Nees
WOENSDAG
17.55 Journaal
Seigneur f
d'Orange
Vorstelijke
likeur M
Vorstelijke
{likeur met een
j melange van
{sinaasappelen,
{koffiebonen,
i honing en
w. j Franse Brandy,
f! Vraag uw slijterij/
ft wijnhandel.
20.00 Contacts, verkeersinformatie
20.05 La Citadelle (The Citadel), En
gelse tv-serie naar de romans van
A.J. Cronin met o.a. Ben Cross,
Claire Higgins en Gereth Thomas,
19.00 Webster, AmeriKaanse serie.
Afl. 18: Een familie aangelegenheid
(Deel 1). Katherine is ziek. Webster
en George maken zich eerst zorgen, M
tot George verneemt dat Katherine 22.35 Journaal
zwanger is
19.25 Tijdrover: Doe-het-zelf. Van
daag: Hars ingieten. Presentatie:
Paul de Bolle
19.40 Mededelingen en programma-
overzicht
19.45 Journaal
20.10 Weerbericht
20.15 Kunst-zaken
20.25 In naam van de Führer. Docu
mentaire van Lydia Chagoll n.a.v.
de veertigste verjaardag van de be
vrijding van de concentratiekam
pen door de geallieerden op 8 mei
1945. (Bekroond met de 'Prijs And-
re Lavens' in 1977)
21.45 Internationale balletwedstrijd
in Helsinki. Tweede deel van de
balletwedstrijd van het Internatio
nal Theatre Institute, uitgevoerd in
de stadsschouwburg in Helsinki
21.05 Gran ecran. Les
Monsieur Hulot, Franse speelfilm 21.00 Reportage
uit 1953 van Jacques Tati, met o.a.
Jacques Tati, Nathalie Pascaud,
Michèle Rolla. Een rustige strand-1
vakantie in een klein plaatsje aan
het Kanaal wordt verstoord door de 21.45 heute-journaal
i zekere mijnheer Hu- 22.05 5 nach 10.40 Jaar vrede, discus
komst x
lot, die van plan is om het
echt
WOENSDAG
11.30 Teletekst magazine
14.00 Schooltelevisie
15.20 Teletekst
16.30 Graffiti, jongerenprogramma
17.15 Lollipop, kinderprogramma
17.50 Plein Jeu, kinderprogramma
sieprogramma. Aansl.: Heute
WOENSDAG
10.00-13.15 Zie Duitsland 1
13.00 Heute
13.25 Bilder aus Europa. O Strass
burg, O Strassburg du wunder-
schöne Stadt...
14.10 Heute im Europaischen Paria-
ment. Toespraak door de President
van Amerika, Ronald Reagan en de
Auschwitz
De EO-televisie zendt vanavond
in twee delen de documentaire
'Terug naar Auschwitz' uit.
In deze EO-produktie gaat
Vera Kriegel terug naar de plaats
waar zij met haar tweelingzusje
Olga door Joseph Mengele werd
Auschwitz' een krans 'bij de resten
(foto pr)
gebruikt voor de meest krank
zinnige medische experimenten.
Behalve Vera komen in 'Terug
naar Auschwitz' nog vele ande
ren aan het woord, onder wie Si
mon Wiesenthal em W^ly
Brandt. (Nederland 2, 21.20 en
23.00 uur).
Ver van m'n
bed show
Vanavond is de 'Ver van mijn
bed show' geheel gewijd aan
Costa Rica, ofwel: 'de bananen
republiek in Centraal-Amerika'.
Opvallend is dat dit land, met als
buurlanden Panama, Nicaragua,
Honduras, El Salvador en Guate
mala, in tegenstelling tot die bu
ren zo weinig in het wereld
nieuws is. Costa Rica is een de
mocratisch geregeerd land, dat al
sinds 1948 geen leger kent. (Ne
derland 1, 21.50 uur).
Brandpunt
In Brandpunt wordt de uitslag
bekend gemaakt van een enquê
te over het pausbezoek. De en
quête werd gehouden onder 1500
mensen, van wie 500 katholie
ken. De vragen die gesteld wer
den waren: hoe welkom is de
paus, zal zijn bezoek de eensge
zindheid binnen de RK kerk be
vorderen, en wat vindt men van
de opvattingen van de paus.
Verder een reportage over de
voorbereiding van de bijeen
komst van katholieken morgen
op het Malieveld in Den Haag.
Als laatste volgt een gesprek met
monseigneur Bar van Rotterdam
over de enquête-uitslagen en
over de bijeenkomst in Den
Haag. (Nederland 1, 21.15 uur).
WOENSDAG
08.10 Schooltelevisie
09.25 Sesamstraat
10.00 Heute
10.03 WISO
10.35 Zie Duitsland 2
11.00 Aus dem Bundestag. Doden
herdenking
12.10 Report
12.55 Persoverzicht
13.00 Heute
13.25 Teletekst-overzicht
15.40 Teletekst-overzicht
16.00 Tagesschau
16.10 Zwangsoldaten. De Bewape
ningstroepen 999
16.55 Traume, die keine blieben, kin
derprogramma
17.20 Schau ins Land: Streiten zwei -
so haben beide unrecht, kinderpro
gramma
17.50 Tagesschau
18.20 Mein Name ist Hase, tekenfilms
18.56 Programma-overzicht
19.00 heute
19.30 Das zerbrochene Haus, tv-film
naar de roman van Horst Krüger.
Met Hans Caninenberg, Till Topf,
Klaus Höhne e.a. Regie: Michael
Günther. Terugblik van auteur
Horst Krüger op het Proces van
Auschwitz in 1964, waar hij tot zijn
grote ontsteltenis tot de ontdek
king kwam dat alle keurige en de-
genlijk geklede aanwezigen in de
rechtzaal geen toeschouwers wa
ren, zoals hij veronderstelde, maar
dat het hier de verdachten betrof...
de herdenking
over de SPD van 8 mei 1945 in
Nürnberg
21.15 WISO, economisch en sociaal
magazine
HILVERSUM (GPD) - De open
baarheid van bestuur bij de NOS
moet in de nieuwe bestuursperio
de - vanaf 1 juni - formeel worden
beperkt. Het nieuwe van 33 naar 17
leden teruggebrachte NOS-be
stuur zou wel maandelijks in open
baarheid moeten blijven vergade
ren, maar deze besluitvormende
vergaderingen zouden steeds moe
ten worden voorafgegaan door zo
genaamde 'meningsvormende'
vergaderingen achter gesloten
deuren.
Dit zal de Raad van Beheer, het
dagelijks bestuur van de NOS, vrij
dag aan het bestuur voorstellen. In
een memorandum aan het bestuur
stelt de Raad van Beheer voor om
de commissievergaderingen, waar
in in het verleden besluiten wer
den 'voorgekookt' te laten verval
len. Daar zou een kleiner NOS-be-
stuur geen behoefte meer aan heb
ben, temeer omdat daarvoor de
vertrouwelijke 'meningsvormen-
Voorstel openbaarheid
NOS-bestuur te beperken
de' bijeenkomsten in de plaats ko-
In het memorandum komt ech
ter ook het standpunt aan de orde
van een minderheid in de Raad van
Beheer, die vindt dat de openbaar
heid van bestuur bij de NOS ge
heel moet worden afgeschaft.
Indien vrijdag zou blijken dat
een meerderheid van het NOS-be
stuur het met dit deel van de Raad
van Beheer eens is, dan zou dat be
tekenen dat dat het bestuurswerk
bij de Nederlandse omroep zich
vanaf 1 juni grotendeels zal ont
trekken aan het gezichtsveld van
publiek, pers en ondernemings
raad.
Formeel vergaderde het NOS-be
stuur tot op heden steeds in volle
dige openbaarheid - in aanwezig
heid van de pers en andere geïnte
resseerden. Het voorbereidende
werk van bestuurscommissies was
echter in de praktijk al geruime
tijd zo belangrijk, dat de werkelij
ke standpuntbepaling bij aanvang
van de bestuursvergaderingen
reeds had plaatsgevonden. Het nu
voorliggende voorstel van de Raad
van Beheer houdt feitelijk een for
malisering van die situatie in.
Een woordvoerder van de NOS-
ondememingsraad zei gisteren in
een eerste reactie: „Ons is niets ge
vraagd en dat is om te beginnen al
niet netjes". De ondernemingsraad
zal bij de bestuursvergadering van
vrijdag voor een ingekomen stuk
zorgen, waarin bezwaren tegen de
beperking van openbaarheid wor
den uiteengezet.
President van het Europese Parle
ment, Pierre Pfimlin
15.40 Videotext für alle, teletekst-
overzicht
15.56 Programma-overzicht
16.00 Heute
16.04 Löwenzahn, kinderserie. Afl.:
Es muss nicht immer Zucker sein
(herh.). Aansl.: Heute-Schlagzeilen
16.35 Der Waschbar Rascal, teken
filmserie naar het boek van Ster
ling North. Afl.: Bezoek aan Chica
go
17.00 Heute. Aansl.: Aus den Lan-
dem, regionaal magazine
17.15 Tele-Illustrierte, gevarieerd ma
gazine
17.50 Das Haus am Eaton Place (Up
stairs Downstairs), tv-serie. Afl.:
Als de kat van huis is.... Met: Jean
Marsh, ALetha Charlton, George
Innes e.a. Aansl.: heute-Schlagzei-
len
Duitsland 3
18.00 Telekolleg II: Cursus wiskunde
18.30 Sesamstraat
19.00 Aktuelle Stunde
20.00 TagesschauAVetterkarte
20.15 Formel Eins. De ARD-Hitpara-
de
Amerikaanse speelfilm uit 1975. De
scenario-schrijver Alfred Miller,
vraagt Howard Prince, die aan de
kassa van een coffeeshop in New
York staat, om tegen betaling zijn
naam te mogen gebruiken omdat
hij zelf op de zwarte lijst staat. Ho
ward Prince's scenario's worden
een enorm succes, wat leidt tot de
nodige complicaties
00.00 Laatste journaal
08.00 Tele-Gymnastik (2)
08.10-11.40 Schooltelevisie. (09.25 Se
samstraat)
17.00 Schooltelevisie
ADVERTENTIE
18.00 Hier und heute
18.25 Mama Malone
19.00 Rader. Afl.: Afpersing
19.58 Heute im Ersten
20.00 Tagesschau
20.15 Die Montagsmaler, spelpro-
gramma
21.00 Report. Baden-Baden
2L45 Nürnberger Friedensgesprach.
i de partijraad van de
18.00 Vervolg Plein Jeu
19.00 Ce soir, regionaal magazine
19.23 Minute papilion en Lotto-uitsla-
gen
19.24 Journaal en toto
SP]
22.00 Magnum, Amerikaanse serie
22.45 Tagesthemen
23.15 Kulturwelt: Bücheijoumal,
boekennieuws met Dieter Zilligen
00.15 Tagesschau
maar dan wel van een
ANVC-contactlensspecialist
Nieuwe Rijn 62
Leiden - 071-124108
18.00 John Craven's Newsround,
jeugdjournaal
18.10 The Baker Street Boys, kinder-
18.30 Dr. Kildare, serie
19.00 Journaal en Weerbericht
19.35 Look East, regionaal magazine
20.00 EastEnders, tv-serie
20.30 No place like home
21.00 The day the universe changed
21.50 Points of view
22.00 Journaal en weerbericht
22.25 From D-Day to Berlin
23.25 The Chieftains
23.55 Film '85, filmmagazine
00.25 Taxi
00.50 Weerbericht
WOENSDAG
07.00 Ceefax AM, teletekst-overzicht
07.50 Breakfast Time
10.20 Ceefax
11.30 Play School, kleuterprogram-
11.50 Breakfast Time, vervolg
12.15 Westminster Abbey Service
13.35 Images of War, herdenkings
programma
13.55 Trail
14.00 Journaal met een reportage van
het bezoek van president Reagan
aan het Europees Parlement
15.00 Paardesport vanuit Chester
16.35 Tekenfilm
16.55 Lay on Five, kinderprogramma
17.10 The Wombles, poppenserie
17.15 Biskitts, kinderserie
17.35 Take two
18.25 Nieuwsoverzicht
richt
18.35 Play Golf
19.00 Laramie
19.50 Off the record
Whistle test, po
Entertainment t
21.30 Finians Rainbow, Amerikaanse
speelfilm uit 1968
23.45 Newsnight, actualiteitenmaga-
WOENSDAG
07.30 Open University
10.00 Ceefax
10.10 Charbar, programma voor Azia
tische vrouwen
10.38-13.05 Schooltelevisie
13.05 Informatieve serie
13.30 Ceefax
14.20 Mr. Benn, kinderprogramma
14.38-15.00 Schooltelevisie
15.00-16.00 Schooltelevisie
16.00 Ceefax
16.35 Paarderaces vanuit Chester
17.05 Ceefax
18.30 Mr. Ed, tv-serie
19.00 The Lucy Show, tv-serie
19.30 Charlie's Angels, tv-serie
20.20 Skyways, tv-serie
21.10 Roving Report
21.40 American College Basketball
22.35 Sky Trax. Popmuziek
00.20 Sluiting
WOENSDAG
14.35 Family - tv-spel
15.30 Wayne Shuster - tv-serie
16.00-18.30 Sky Trax. Popmuziek
Anglia TV
18.15Emmerdale Farm
18.45 News at 5.45
19.00 About Anglia
19.35 Crossroads
20.00 Diffrent strokes. 'Baseball
Blues'
20.30 Busman's Holiday
21.00 Quincy. 'Women of Valour'
22.00 Television
23.00 Party Political Broadcast
23.35 Television. 'The Third Age .of
Broadcasting*
00.35 The International Entertainers
01.35 East comes West
WOENSDAG
07.25 TV-AM, ontbijttelevisie
10.25 Tales form Fat Tulip's Garden
10.35 Our backyard: Accident
10.50 How we used to live
11.30 V-day
14.00 News at One
14.30 V-day (2)
16.25 Anglia News
16.30 Gems, tv-serie
17.00 Tales form Fat Tulip's Garden
17.15 Crystal Tipps and Alistair
17.20 Fraggle Rock
17.50 Razzmatazz
08.00-18.00 Musicbox, videoclips
19.00 Approches, programma over de
reportage-fotograaf Francois Ber-
20.25 Temps Present, reportage over
de crisis in de Verenigde Staten
21.25 'Hotel', Zwitsers amusements
programma, dat in 1982 een Gou
den Roos won in Montreux
22.00 Nieuws
22.30 Un homme qui dort, speelfilm
uit 1973 van Bernard Quessanne en
Georges Perec met als eneige ac
teur Jacques Speisser
WOENSDAG
Hilversum 1 na 18 t
NOS: Ieder heel uur nieuws. VPRO:
18.06 Boeken. NOS: 20.00 Langs de
Ujn - extra. VPRO: 22.02 Het Be
richt. NOS: 23.02 Met het oog op
morgen. VARA: 00.02 De nacht
Hilversum 2 na 18 t
journalistenforum. 19.00 TROS
Klantenservice. 20.00 Nws. 20.03 De
TROS-huiswerklijn. 21.00 Om het
boek. 21.30 Finale. 22.30 Nws. 22.35
Duister glanst de Amstel, hoorsp.se-
rie (4). 23.00 Proeflokaal. Vandaag:
Israëlische muziek
Hilversum 3 na 18 uur
NOS: Ieder heel uur nws. 18.04 De
Avondspits. VARA: 19.02 Dubbel-
lisjes. 20.02 Popkrant. 21.02 Moon-
dogs. 23.02 Morgen gebeurt het
Hilversum 4 na 18 uur
NOS: 18.00 Nws. NCHV: 18.02 Met
hart en mond en handen. 18.15 Mu
ziek in vrije tijd. 19.15 Nederlandse
Entri'acte. Hedendaagse kamermu
ziek. 19.30 Pianorecital. 20.00 Het
War Requim, op. 66 van Britten. Het
Mastrozenkoor, Koor van de Maat
schappij tot bevordering der Toon
kunst, afd. Arnhem en Utrecht,
OF.O.-FORUM-Ork. en het Gelders
Ork., m.m.v. solisten. 21.30 Litera-
ma. Programma over het Wilhel
mus. 22.30 Hist, orgelopnamen (7).
23.10 A. Het Bartok Kwartet. Klass.
muz. B. Pianorecital
Hilvei
NOS: 19.00 Nws voor buitenlanders.
(19.00 Turks. 19.10 Berbers. 19.20
Marokkaans-Arabisch. 19.30
Spaans). TELEAC: 19.40 Leiding
geven, les 7
WOENSDAG 8 MEI
Ieder heel uur nws. VOO: 7.03 Ook
goeiemorgen. (7.30 en 8.30 Veronica
Nws.radio). 9.03 Muziek terwijl u
werkt. 10.30 Veronica Nws.radio.
10.32 Kletskop. 12.03 Will wil wel.
13.06 Nederland Muziekland.
NCRV: 14.03 Kletsmajoor. 14.15
Douce France. 14.30 Middenin.
17.03 Hier en Nu-woensdagmagazi-
ne. 17.55 Mededelingen (NOS)
Hilversum 2 v
r 18 i
VARA: 7.00 Nws. 7.06 De Wekkerra
dio. (7.06 en 8.11 Dingen van de dag.
7.30, 8.00 en 8.30 Nws.) 9.30 Nws.
9.33 Hoor Haar! 10.30 Nws. 10.33
Leef-tijd-genoeg. 11.30 Nws. 11.33
Radioweekblad. (11.34 Dingen van
de dag). OVERHEIDSVOORLICH
TING: 12.16 Franco huis. 12.26 Me
dedelingen voor land-en tuinbouw.
(NOS) 12.30 Nws. 12.36 Dingen van
de Dag. 13.00 Nws. 13.10 Burenge
rucht. 13.30 Nws. 13.33 Wereld
nieuws en andere berichten.) 14.00
De Schuurpapier vanuit Diergaarde
Bliidorp. 14.30 Nws. 14.33 Wel en
Wee. 15.00 Leef-tijd-genoeg. 15.30
Nws. 15.33 Het zout in de pap Maga
zine. 16.00 Tony van Verre ontmoet
Jules Chapon (1). KRO: 16.30 Nws.
16.33 Kruispunt-extra. EO: 17.30
Nws. 17.36 Tijdsein
Hilversum 3
r 18 u
leder heel uur nws. EO: Y.U3 Kond
uit music-time. 9.03 Gospelsound.
10.03 Muziek motief. 11.03 Country
Trail. VPRO: 12.03 De Wilde We
reld. 15.03 Ronflonflon met Jacques
NCRV: 7.00 Het levende Woord.
7.10 Preludium. 8.00 Nws. 8.05 Pla-
tennws. 8.45 Te Deum Laudamus.
9.15 Onder de Hoogtezon. 10.00 Ka-
Corelli (1). 10.30 Ork.palet. Het
English Chamber Orch. Wind En
semble, met solisten. Klass. muz.
11.30 De wereldlijke cantates van
Bach (4). 12.15 Promenade. Ballet
'Gaite Parisienne' van Offenbach.
13.00 Nws. 13.02 Vocaal. Liederen
voor sopraan en piano. 13.30 Orgel
werken v. Brahms. AVRO: 14.00 Te
lefoonnummer 035-39211. 15.30
Puur cultuur. Oude jazz en klassie
ke randgebieden. 15.40 Affiche 4.
15.45 Muziektheater. Instrumentale
fragm. uit 'Rosamunde' op. 26 van
Schubert. 16.30 Wiener Festwochen
Hilversum 5 voor 18 uur
II, les 59. RVU: 10.00 RVU Taaire
vue. Afl.: Solliciteren. AVRO-VA-
RA: 10.30 De Nederlandse School
radio. TROS: 17.30 Helpers weg
Deze Trijfel gaat over schutting
woorden in de Nederlandse poëzie,
dus als u allergisch of schichtig
bent voor schuttingwoorden, dan
kunt u deze column maar beter
overslaan. Het goede nieuws is in
tussen, dat er van godslastering
geen sprake zal zijn, dus dat valt
ook weer mee in deze moderne tijd.
De aanleiding (u dacht toch niet
dat ik zonder aanleiding over
schuttingwoorden ging schrijven,
mag ik hopen?) is een verslag in de
Volkskrant van het tweedaagse
dichteressenfestival dat onlangs in
Amsterdam werd gehouden. Of er
behoefte was aan zo'n gescheiden
festival weet ik eigenlijk niet, ik
dorst er niet heen te gaan, maar als
ik op mijn gevoel af ga heb ik het
idee dat de dichteressen in Neder
land redelijk meerouleren in de
poëziewereld: M. Vasalis, Ida M.
Gerhard, Judith Herzberg, Ellen
Warmond, Jana Beranova, Eva
Gerlach, Neeltje Maria Min, Lizzy
Sara May, Hella S. Haasse, Fritsie
ten Harmsen van Beek, Hanny Mi-
chaelis, en ga zo maar door. Hé,
merkwaardig, weet u dat ik me, nu
ik even de inhoudsopgave nakijk
van enkele bloemlezingen, voor het
eerst realiseer dat ook dichten
blijkbaar een typisch mannelijke
bezigheid is, al hoeft het geen geslo
ten boek te zijn voor vrouwenIk
kan het u gevoegelijk aantonen: in
Gerrit Komrijs bloemlezing 'De Ne
derlandse poëzie van de 19de en
20ste eeuw in 1000 en enige gedich
ten' zijn 327 dichters opgenomen te
gen slechts 21 dichteressen! Dichte
ressen Urnen dus ongeveer 1 op 16.
Geen wonder, Komrij, de erkende
vrouwenhater!, zullen de dichteres
sen nu uitroepen, maar als ik er de
bloemlezing 'Is dit genoeg: een stuk
of wat gedichten', samengesteld
door C. Buddingh' en Eddy van
Vliet van wie nooit bewezen is dat
zij vrouwenhaters zijn, er op na-
kijk, dan blijken daar 21 dichteres- I
sen in te zijn opgenomen tegen 183
dichters: 1 op 9 ongeveer. En in de
onlangs verschenen bloemlezing
met 200 sonnetten van Robert-Henk j
Zuidinga, moeten acht dichteres
sen het opboksen tegen 96 dichters:
1 op 13.
Nooit beseft dat de poëzie zo'n
•mannelijke aangelegenheid was!
Voor de dichteressen dus a.lle reden,
achteraf gezien, om hun eigen dich
teressenfestival te organiseren. Een
van de nog niet genoemde dichte
ressen, Elly de Waard, bezorgde de
volle zaal, zo las ik in de Volks
krant, een schokje, toen zij de regels
'Je kont is groter dan je hart, maar
even rond' voorlas. In een forumge
sprek kwamen deze regels ter spra
ke, en werd de vraag gesteld of dit
wel vrouwelijk schrijven was. Elly
de Waard vertelde toen dat ze wel
iets moest overwinnen om het op te
kunnen shrijven. "Je hebt toch te
maken met wat anderen er van
vinden. Redacties van literaire
bladen sturen het gedicht per om
gaand retour", voegde zij, volgens
Truus Ruiter in de Volkskrant,
daar aan toe. "Het kwam bij me op
en ik moest er eerst wel omi lachen.
Kont is niet bepaald een poëtisch
woord. Het beeld ben ik nooit er
gens tegengekomen, niet bij man
nen en niet bij vrouwen".
De Vlaamse dichteres Elisabeth
Marain moet toen voorzichtig heb
ben opgemerkt: "Onze Paul Snoek
zou het ook durven zeggen", maar
dat maakte blijkbaar weinig in
druk. Ook hoeft mijn mededeling
geen indruk te maken dat een van
mijn sonnetten, die ik een jaar of
vijf geleden op een grammofoon
plaat insprak (in gezelschap van
Rutger Kopland, C. Buddingh', Si
mon Carmiggelt, Jan Kal en ande
ren), de scandaleuze woorden zeik
doos, trut, tut, kuttekop, lui, zeikerd
en klootzak bevatte, want mij hoeft
niemand als dichter au sérieux te
nemen. Maar enig bladeren in onze
PC Hooftprijswinnaar Lucebert le
verde al snel de nodige reten en
konten en soortgelijke attributen
op:
'hun reet afveegden met even op
zienbarende als onnozele dekreten'
('Zomer' - 1973)
'met hun winnende paard onder
de reet' ('Jazz and poetry' 1964 of
daaromtrent)
'maar oorverdovend spatten
piekfijn pik en kut' ('Vrijheid' -
omstreeks 1964).
Maar ja, Lucebert, die verwerkt
zelfs 'urinoir', 'urine', 'sluitspier'
en 'pisbroeken' in zijn poëzie, dat
telt niet, zal Elly de Waard zeggen,
laat staan dat hij het twintig
jaar geleden al deed. Nou, dan ne
men we toch Gerrit Komrij, een
van onze grootste dichters van dit
ogenblik. Hij was ook niks niet ver
legen als het om 'drollen', 'teelbal
len', 'schijten' en 'neuken' ging in
zijn eerste bundel 'Maagdenburgse
halve bollen' uit 1968, waarin even
eens het woord 'reet' al figureerde,
en een jaar later mochten we in 'Al
le vlees is als gras' zowel 'reet' als
'kont' in hetzelfde gedicht begroe
ten. Het is duidelijk dat onze da
mesdichteressen nog een grote ach
terstand hebben in te halen!
