DINSDAG 23 APRIL 1985
Na 18 uur
KRO-RKK-IKON
18.25 Het verhaal. Wekelijkse bijvelvertelling door
Olaf Wijnants
TELEAC
18.30 Onderhoud van de fiets, les 4
KRO
19.00 Candy, Candy, tekenfilmserie. Afl.: Een
hoopvol vertrek
19.25 Ravioli, Duitse jeugdserie. Afl. 1: Jarl-Kulle
wint een prijs. Vader en moeder Duewel
gaan een paar weken op vakantie en laten
hun kinderen met een "gerust" hart achter
onder de hoede van hun oudste dochter
NOS
20.00 Journaal
KRO
20.28 De KRO-Playbackshow, finale waarin de vijf
beste play-backers en de vijf winnaars van de
sound mixers test strijden om de KRO-Tro-
fee. Presentatie: Henny Huisman
21.50 Brandpunt in de markt, programma over het
wel en wee van de Nederlandse economie
22.45 Films en Fans, filmprogramma met fragmen
ten uit oude en nieuwe films, interviews en
een quiz
NOS
23.40 Journaal
23.45 Nieuws voor doven en slechthorenden
AVRO
14.00 Minibos, met tekenfilms en het kladbloc
idem
14.30 Klein beginnen
14.50 Tussen Kunst en Kitsch, wetenswaardighe
den over kunstvoorwerpen, antiek en oude
gebruiksartikelen. Opname van een kijkdag
in het Gemeente Museum in Arnhem (herh.)
TROS
15.30 Rosco leest voor uit Caliipero's bioscoop
15.50 Suske en Wiske, tekenfilmserie. Afl. 12: Suske
en Wiske en de Zingende Kaars (3-herh.)
16.15 De duvel is oud, programma voor ouderen
met informatie, amusement en verrassingen
17.00 Over motoren gesproken, afl.3
NOS
17.30 Journaal
TROS
17.44 TROS formule 1, popprogramma gepresen
teerd door Erik de Zwart
Woensdag
NOS/NOT
09.00 Insekten, afl. 1
NOS
09.30 Nieuws voor doven en slechthorenden
NOS/NOT
09.35 Pluspunt klas 3. afl.l
10.00 Zo leven planten en dieren, afl. 3
10.30 Toen waren ze nog geen twintig, afl.l
11.00 Met andere ogen, afl.l
11.30 Sloot en Plas, afl.l
NOS
13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
FEDUCO
13.30 Open schooltijd - Thema 24: Arbeid Adelt
(herh.)
NOS
18.15 Nieuws voor doven en slechthorenden
18.20 Paspoort voor Italianen
18.30 Sesamstraat
18.45 Jeugdjournaal
19.00 Journaal
EO
19.12 EO-Kinderkrant.
19.45 Ronduit magazine, jongerenprogramma met
muziekclips, sport en informatie
20.20 Tijdsein, actualiteitenmagazine
20.50 Naar de Haaien (The Shark Suit), documen
taire film over de haaien in de Stille Oceaan
21.20 God verandert mensen, rechtstreeks evange
lisatie-programma
NOS
22.30 Journaal
22.45 Den Haag Vandaag
EO
23.00 Lichtjes in het donker (Light creatures of the
night), documentaire over lichtgevend
plankton
23.30 Ars Musica, klassiek muziekprogramma
Woensdag
18.00 Tik Tak, kleuterprogramma.
18.05 Plons, de gekke kikker.
18.10 Klein, klein kleutertje.
18.25 Jacobus en Corneel.
18.40 De Smurfen, tekenfilmserie.
19.05 Drie gouden haren, Amerikaan
se animatiefilm
19.20 Ergonomie. Afl. 7: Klimaat.
Presentatie: An Neyrinck
19.40 Lotto-winnaars, mededelingen
en programma-overzicht
19.45 Journaal
20.10 Weerbericht
20.15 Kunst-zaken
20.251.Q. Quiz met denk- en weetvra-
gen gepresenteerd door Herman
van Molle. 20.55 Labyrint. Bangla
desh, in de greep van de hulp.
Bangladesh, een van de armste lan
den van de wereld, krijgt per hoofd
meer ontwikkelingshulp dan ieder
Derde Wereldland. Toch wordt
meer dan de helft van de bevol
king, vooral op het platteland, als-
WOENSDAG
17.55 Journaal
19.00 Webster, Amerikaanse serie.
19.25 Tijdrover: Lieve plantjes: Flora-
lien te Gent. Presentatie: Andre
Onghena
19.35 Juke Box
19.40 Mededelingen en Vanavond
19.45 Journaal
20.10 Weerbericht
20.15 Kunst-zaken
20.25 Made in Belgium. Afl. 2: Zomer
'85. Voorstelling van de zomercol
lectie 1985
20.55 Jeugdgalaconcert in het Bruck-
nerhaus te Linz door het jeugdor
kest van Linz o.l.v. Franz Moest,
m.m.v. solisten.
Vervolg Plein Jeu.
19.00 Ce soir, regionaal magazine
19.23 Minute papilion en Lotto-uitsla-
gen
19.24 Journaal en toto
20.00 Contacts, verkeersinformatie
20.05 La Citadelle (The Citadel), En
gelse tv-serie naar de romans van
A. J. Cronin met o.a. Ben Cross, Cla
re Higgins en Gareth Thomas. Re
gie: Peter Jefferies en Mike Vardy.
21.05 Gran ecran. Le merdière, (Go
tell the Spartans), Amerikaanse
oorlogsfilm uit 1977 van Ted Post.
Met in de hoofdrollen: Burt Lan
caster en Craig Masson. Zuid-Viet
nam 1964 - Majoor Asa Barker
vangt de nieuwe recruten op die ge
detacheerd zullen worden in Pe-
nang. Wanneer hij opdracht krijgt
Muc Wa te bezetten, stelt hij zijn
nieuwe recruten voor een vuur
proef
22.55 Journaal
23.10 Tribune economigue et sociale
WOENSDAG
11.30 Teletekst magazine
14.00 Schooltelevise
14.30 Teletekst
16.30 Graffiti, jongerenprogramma
17.15 Lollipop, gevarieerd kinderpro
gramma
17.50 Plein Jeu, kinderprogramma.
18.00 Hier und Heute
18.25 Mama Malone
19.00 Rader. Afl.: Schrottmühlen
19.58 Heute im Ersten
20.00 Tagesschau (ondertiteld voor
doven en slechthorenden)
20.15 Alles oder Nichts, amusements
programma met Max Schautzer.
Vandaag: Wenen - stad en geschie
denis
21.00 Report, feiten, beelden en ach
tergronden
21.45 ARD-Sport extra: W.K. IJshoc
key. USA - West-Duitsland
23.00 Tagesthemen
23.30 Kulturwelt. Portret van de
schilder Rene Magritte
00.00 Tagesschau
WOENSDAG
08.10 Schooltelevisie
09.25 Sesamstraat
10.00 Heute
10.03 WISO
10.35 Eine andere Frau
12.10 Report
12.55 Persoverzicht
13.00 Heute
13.15 Teletekst-overzicht
15.40 Teletekst-overzicht
16.00 Tagesschau
16.10 Schaufenster der Welt De jaar
beurs in Hannover 1985
16.55 Traume, die keine blieben, kin
derprogramma.
17.20 Schau ins Land, kinderpro
gramma.
17.50 Tagesschau
18.20 Mein Name is Hase, tekenfilms
met Bugs Bunny
18.56 Programma-overzicht
19.00 Heute
19.30 Eine andere Frau, tv-film naar
een boek van Marco Serafini. Re
gie: Marco Serafini. Het alledaagse
leven van een arbeidersfamilie, een
huwelijk dat in een alledaagse sleur
is geraakt en daarop schipbreuk
lijkt te stranden
21.01 Tierportrat: De torenzwaluw
21.15 WISO, economisch en sociaal
magazine
21.45 Heute-journal
22.05 Die aktuelle Inszenierung:
Dom Juan, komedie van Molière.
Met: Michael Degen, Hilmar Thate,
Birgit Doll e.a. Regie: Ingmar Berg-
23.55 Heute
WOENSDAG
10.00-13.15 Zie Duitsland 1
13.15 Videotext für alle, teletekst-
overzicht
15.40 Videotext für alle, teletekst-
overzicht
15.56 Programma-overzicht
16.00 Heute
16.04 Löwenzahn, kinderserie. Aansl.
Heute-Schlagzeilen
16.35 Der Waschbar Rascal, teken
filmserie
17.00 Heute. Aansl.: Aus den Lan-
dern, regionaal magazine
17.15 Tele-IUustrierte, gevarieerd ma
gazine
17.50 Das Haus am Eaten Place (Up
stairs Downstairs), tv-serie. Afl.:
Auf Probe. Aansl.: Heute-Schlag
zeilen
Duitsland 3
18.30 Sesamstraat
19.00 Aktuelle Stunde
20.00 Tagesschau/Wetterkarte
20.15 Auslandsreporter. Wolf von Lo-
jewski uit Ierland: Die Eigensinni-
gen auf Tory
20.45 Rückblende: 70 jaar geleden:
Völkermord in Armenien, filmdo
cumentaire.
21.00 Formel Eins. De ARD-Hitpara-
de
21.45 Landesspiegel. Schauplatz Eic-
kelborn, de burger en psychiatrie,
filmreportage
22.15 Auslandsbilder. Der Reichs-
graf. Reportage over het dagelijks
leven van een adeUjke familie
23.00 Auslandmagazin. Informatie en
amusement uit de hele wereld.
Aansl.: Laatste journaal
WOENSDAG
08.00 Tele-Gymnastik (51)
08.10 Schooltelevisie
09.25 Sesamstraat
10.05 Schooltelevisie
17.00 Schooltelevisie
18.00 John Craven's Newsround,
jeugdjournaal
18.10 The Baker Street Boys, kinder-
18.35 Dr. Kildare, Amerikaanse serie
19.00 Journaal en weerbericht
19.35 Look East, regionaal magazine
20.00 EastEnders, tv-serie
20.30 No place like home
21.00 The day the universe changed.
21.50 Points of view. Barry Took be
handelt brieven van kijkers
22.00 Journaal en weerbericht
22.25 Miami Vice, detective-serie.
23.15 The Chieftains
23.45 Film '85, filmmagazine
00.15 20th Century Remembered:
Barbara Castle. Afl.: 4
00.45 Weerbericht
07.00 Ceefax AM, teletekst-overzicht
07.50 Breakfast Time
10.20 Ceefax
11.30 Play School, kleuterprogram-
11.50 Gharbar, magazine voor Aziati
sche vrouwen
12.15 Ceefax
13.30 Journaal
13.55 Weerbericht voor de landbouw
14.00 Pebble Mill at one, lunchpro-
gramma
14.45 Mr. Benn, kinderprogramma
15.00 Ceefax
16.55 Lay on Five, kinderserie
17.10 The wombles, kinderserie
17.15 Biskitts, kinderserie
17.35 Take Two
18.25 Nieuwsoverzicht en weerbe
richt
18.30 The High Chaparral
19.20 W.K. Snooker
19.50 Off the record
20.00 Whistle test, popprogramma
21.00 Top Gear 85, auto- en motorma
gazine
21.30 Entertainment USA
22.00 One from the Heart, Ameri
kaanse speelfilm uit 1982. Een ge
trouwd stel heeft veel rusie. Zij
gaan op zoek naar andere partners
23.35 W.K. Snooker
00.05 Newsnight, actualiteitenmaga-
00.50 Weerbericht
00.55 W.K. Snooker
01.10 Open University
Playbackshow
De KRO zendt vanavond de fina
le uit van de Playback-show.
De finalisten van de Playback-
shows uit de afgelopen zeven we
ken die vanavond tegen elkaar
uitkomen zijn: André van Duin;
Ella Fitzgerald; Doris D; Toon
Hermans; Liza Minelli en ballet.
In de soundmixfinale zijn te
zien en te horen; Randy Craw
ford, Don McLean, Barbra Strei
sand en Lee Towers. (Nederland
1, 20.28 uur).
Ravioli
De Leidenaar John Beuker imiteert vanavond Ella Fitzgerald in de
finale van KRO's Playbackshow. (foto Kippa)
In 'Naar de haaien' laat Jeremiah Sullivan zich door haaien aan
vallen om te kijken of zijn uit stalen ringen bestaande haaienpak
sterk genoeg is. (Nederland 2,20.50 uur). (foto gpd>
Tijdsein
In Tijdsein wordt aandacht be
steed aan de problemen binnen
de RPF. Er wordt gesproken met
M. Leerling en A. Wagenaar.
.Naar aanleiding van het jaarver
slag van de Nederlandsche Bank
wordt gesproken met directeur
Duisenberg. Voorts wordt aan
dacht besteed aan het grote aan
tal blessures in de Nederlandse
amateursport. Over dit onder
werp wordt gepraat met de art
sen van de Nederlandse Sport
Federatie, Van Enst en Van Beek
(Nederland 2, 20.20 uur).
De KRO zal vanavond de eerste
aflevering uitzenden van de 13-
delige jeugdserie 'Ravioli'. De se
rie, die werd overgenomen van
de Duitse televisie, behandelt za
ken die kunnen gebeuren als
kinderen alleen thuis achterblij
ven, omdat hun ouders op
vakantie gaan.
In het eerste deel maken we
kennis met de familie Düwel: va
der, moeder en vier kinderen. De
avonturen beginnen als vader en
moeder de kinderen achterlaten
om zelf eens van een ongestoor
de vakantie te gaan genieten.
(Nederland 1, 19.25 uur).
Brandpunt
KRO's Brandpunt in de Markt
komt uit het provinciehuis in
Den Bosch. De volgende onder
werpen komen erin aan bod: -
een bedrijf uit Helmond dat zon
necellen maakt en een bedrijf uit
Eindhoven dat daarvoor toepas
singen bedenkt; DAF special
products; - een gesprek met de
commissaris van de koningin in
Noord-Brabant, mr. A.A.M. van
Agt; - de thermometer van de
economie over de maand april
(Nederland 1, 21.50 uur).
„Het Frysk Orkest blijft" is de
kreet, die het Frysk Orkest ge
bruikt in haar strijd om het muzi
kale bestaan. Manja Jordans stel
de rond de positie van dit orkest
een radioprogramma samen, dat
vanavond in TROS-Proeflokaal
zal worden Uitgezonden.
Het Frysk Orkest werd in 1956
opgericht dankzij acties in de pro
vincie. Sinds januari van dit jaar
is de positie van het orkest veran
derd. Het beleid van minister
Brinkman liet zich ook hier gel
den en het orkest is inmiddels een
'Rijks'-orkest.
De bezetting van het ensemble
is door de bijbehorende bezuini
gingen nogal ingekrompen en dat
heeft weer consequenties voor het
repertoire, dat gebracht kan wor
den. Het romantische werk, dat
het publiek van het Frysk Orkest
gewend is, vereist een grotere be
zetting, dan men zich op het ogen
blik kan veroorloven. De toe
komst van het orkest is al met al
onzeker.
Marja Jordans praatte met diri
gent Henk Alkema, met de Friese
Commissaris der Koningin Hans
Wiegel en met bestuursleden van
het Frysk Orkest. (Hilversum 2,
23.00 uur).
Hoorspel over sterfbed Heine
HILVERSUM (GPD) - De TROS
zendt vanavond een hoorspel uit
van de hand van Martin van Ame-
rongen. Het hoorspel is een bewer
king van zijn boek 'Het matrassen-
graf over het dramatische sterfbed
van Heinrich Heine. Van Ameron-
gen is journalist/schrijver, maar in
de eerste plaats Heine-kenner en
nieuwbakken hoofdredacteur van
De Groene Amsterdammer.
Het spel belicht de acht marte
lende jaren van de ziekte van de
Duitse dichter. Zijn lichaam is al
gestorven, maar zijn kerngezonde
geest leeft door. Langs het bed van
de zieke trekt een eindeloze rij be
zoekers. Er zijn er die komen om
de dichter te zien, slechts weinigen
die komen voor Heine zelf.
Het hoorspel is samengesteld uit
een aantal bezoekers die een ge
sprek met Heine voeren. Door die
gesprekken schetst het hoorspel
het ziektebeeld van de dichter en
komt aan het licht waar hij de laat
ste jaren voor zijn dood mee bezig
is geweest. Het spel is verder een
voudig gehouden. De gesprekken
zijn het belangrijkst. Deze worden
gespeeld door onder anderen Lou
Landre in de rol van Heine op een
manier waaruit blijkt dat zijn geest
de ziekte niet accepteert. De dich
ter werkt dan ook nog door, on
danks zijn verlammingen en slech
te gezichtsvermogen.
De bewering is gemaakt door
Marc Lohmann, die eerder Het Bit
tere Kruid van Margo Minco tot
een hoorspel bewerkte. Lohmann
07.30-08.20 Open University
10.00 Ceefax
15.15 W.K. Snooker
18.30 Mr. Ed.
19.00 The Lucy Show.
19.30 Charlie's Angels.
20.20 Skyways
21.10 Roving Report
21.40 American College Basketball
1985
23.00 Sky Trax. Popmuziek
24.00 Sluiting
WOENSDAG
14.35 Family. 'Magic'
15.30 Wayne Shuster
16.00 Sky Trax. Popmuziek
16.45 Sky Trax. Popmuziek
17.30 Sky Trax. Popmuziek
Anglia TV
18.15Emmerdale Farm
18.45 News at 5.45
19.00 About Anglia
19.35 Crossroads
20.00 Diff rent strokes.
20.30 Busman's Holiday
21.00 Quincy.
22.00 Television.
23.00 News at Ten followed by late
News and Weather
23.30 The Gambler
01.20 East comes West
WOENSDAG
10.30-12.49 Schooltelevisie
13.00 Button Moon
13.10 Our backyard, (herh.)
13.30 Vintage Quiz
14.00 News at One
14.20 Anglia News and Weather
14.30 A country practive
15.30 On the market
16.00 Gems
16.25 Anglia News
16.30 Sons and Daughters
17.00 Button Moon
17.15 Batfink
17.20 Fraggle Rock
17.50 Razzmatazz
18.00 Musicbox, videoclips
•19.00 Approches, magazine over ma
kers van tekenfilms
19.30 La grande roue, amusement
20.30 Ce jour la, la classe 1925, maga-
21.30 Un bemol a la clé, concert met
werken van Vivaldi
22.00 Nieuws
22.30 Les égouts du paradis, politie
film van José Giavanni uit 1979
over een inbraak bij een grote bank
in Nice via de riolering
WOENSDAG
08.00-18.00 Musicbox, videoclips
Hilversum 1 na 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. VPRO:
18.06 Boeken. 20.03 Het evenement.
21.02 Buiten beeld. 22.02 Het Be
richt NOS: 23.02 Met het oog op
morgen. VARA: 00.02 De nacht
klinkt anders. 02.02 Groot licht
05.02 Werklicht
Hilversum 2 na 18 uur
Klantenservice. 20.00 Nws. 20.03 De
TROS-huiswerkhjn. 21.00 Het ma-
trassengraf. 22.30 Nws. 22.35 Duis
ter glanst de Amstel, hoorsp. serie
(2). 23.00 Proeflokaal
Hilversum 3 na 18 uur
NOS: Ieder heel uur nws. 18.04 De
Avondspits. VARA: 19.02 Dubbel-
lisjes. 20.02 Popkrant. 21.02 Moon-
dogs. 23.02 Morgen gebeurt het
Hilversum 4 na 18 uur
NOS: 18.00 Nws. NCRV: 18.02 Met
hart en mond en handen. 18.15 Mu
ziek in vrije tijd. Koormuz. 19.15 En
tr'acte. Fluitmuz. van Bach. 19.30
Redt de Amsterdamse Wester.
Progr. over de restauratie van de
Westerkerk te Amsterdam. 22.30
Kerkorgelconcert. 23.10 Concert
door het Borodin-Kwartet
Hilversum 5 na 18 uur
NOS: 19.00 Nws voor buitenlanders.
(19.00 Turks. 19.10 Berbers. 19.20
Marokkaans-Arabisch. 19.30
Spaans). TELEAC: 19.40 Leiding
geven, les 5
WOENSDAG
Hilversum 1 voor 18 uur
Ieder heel uur nws. VOO: 7.03 Ook
goeiemorgen. (7.30 en 8.30 Veronica
Nws.radio). 9.03 Muziek terwijl u
werkt. 10.30 Veronica Nws.radio.
10.32 Kletskop. 12.03 Will wil wel.
Douce France. 14.30 Middenin.
17.03 Hier en Nu-woensdagmagazi-
ne. 17.55 Mededelingen (NOS)
Hilversum 2 voor 18 uur
VARA: 7.00 Nws. 7.06 De Wekkerra
dio. (7.06 en 8.11 Dingen van de dag.
7.30, 8.00 en 8.30 Nws.) 9.30 Nws.
9.33 Hoor Haar! 10.30 Nws. 10.33
Leef-tijd-genoeg. 11.30 Nws. 11.33
Radioweekblad. (11.34 Dingen van
de dag. Overheidsvoorlichting:
12.16 Finaal. 12.26 Mededelingen
voor land-en tuinbouw. 12.36 Din
gen van de Dag. 12.30,13.00 en 13.30
Nws) 14.00 De Schuurpapier vanuit
Diergaarde Blijdorp. 14.30 Nws.
14.33 Wel en wee. 15.00 Leef-tijd-ge-
noeg. 15.30 Nws. 15.33 Het zout in
de pap Magazine. 16.00 Slechte tij
den. slechte manieren, hoorsp.
NOS: 16.30 Nws. 16.33 NOS-Om-
budsman. 17.30 Nws. EO: 17.36 Tijd-
Hilv
r 18 i
Ieder heel uur nws. EO: 7.03 Rond
uit music-time. 9.03 Gospelsound.
10.03 Muziek motief. 11.03 Country
Trail. VPRO: 12.03 De Wilde We
reld. 15.03 Ronflonflón met Jacques
Hilversum 4 voor 18 uur
NCRV: 7.00 Het levende Woord.
7.10 Preludium. 8.00 Nws. 8.05 Pla-
tennws. 8.45 Te Deum Laudamus.
9.15 Onder de Hoogtezon. 10.00 Ka-
mermuz. uit de Barok. Engelse con-
sortmuz. 10.28 Orkestpalet: Noorde
lijk Filharm. Ork. Hedendaagse mu
ziek. 11.42 De wereldlijke cantates
van Bach (2) 12.30 Promenade. De
Wiener Saengerknaben en het
Weens Kamerork., met solist. Klass.
volks- en kinderliederen. 13.00 Nws.
13.02 Ernst Hafliger, tenor en Felix
de Nobel, piano. 13.30 Orgelconcert
AVRO: 14.00 Telefoonnummer 035-
39211.15.30 Puur cultuur. Oude jazz
en klassieke randgebieden. 15.40
Affiche 4. 15.45 Muziektheater.
Fragmenten uit 'Der fliegende Hol-
laender' van Wagner. 16.35 Cellore
cital door Colin Carr. 17.00 Salzbur-
ger Festspiele 1984. Klass. werken
voor cello en piano. 17.35 Kamer
muziek van Webern
Hilversum 5 voor 18 uur
NOS: 9.03 NOS-Sportief. 9.25 Water
standen. TELEAC: 9.30 Follow me
II, les 57. RVU: 10.00 RVU Taaire
vue. An.: Verzetspoezie. AVRO-VA
RA: 10.30 De Nederlandse School
radio. TROS: 17.30 Helpers weg
vertelt over zijn werk: „Bij de be
werking heb ik gekozen voor het
beeld dat Van Amerongens boek
bij mij oproept. Dat is het beeld
van de stervende Heine. De flarden
dialoog die overgeleverd zijn heb
ik tot gesprekken samengevoegd.
De eenzaamheid die het matras-
sengraf tot een werkelijk graf
maakt heb ik willen benadruk
ken".
Het hoorspel is omlijst door een
documentaire van Martin van
Amerongen en Marlies Cordia. Zij
doen daarin plaatsen aan die in zijn
laatste jaren belangrijk voor Heine
zijn geweest. Marlies Cordia heeft
verder gezorgd voor de regie van
het eigenlijke hoorspel. Ze zegt
daarover: „Ik heb gekozen voor
een kale realisatie. Realisme in ge
luid zou afleiden van de hoofd
zaak".
(Hilversum 2, 21.00 uur).
Ronald Reagan, de Amerikaanse
president, zal zijn bezoek aan het
concentratiekamp Bergen-Belsen
dus combineren met een bezoek aan
het Duitse oorlogskerkhof in Bit
burg, waar tussen de gewone ge
sneuvelde Duitse militairen van
het Ardennenoffensief ook nog der
tig Waffen SS'ers liggen. Misschien
hebben ze wel tot de Kampfgruppe
Peiper behoord, die tot taak had
tijdens het laatste wanhoopsoffen
sief van Hitiers troepen naar de
Maas door te stoten. Jochem Peiper,
29 jaar, met steil blond haar in een
scheiding, intelligent, vloeiend En
gels sprekend, was het prototype
van de harde Waffen SS-officier.
Toen hij na negen dagen strijd in
stortte, kwam dat omdat hij, vol
gens zijn zeggen, negen dagen lang
niet geslapen had. Voor de 'Ver-
nichtung' van een vijandelijke ge
motoriseerde colonne bij Baugnez
op 17 december 1944 bij Malemédy,
werd hij voorgedragen voor de
Zwaarden met Eikenloof van het
Ridderkruis.
Dat hij daar persoonlijk aan
heeft deelgenomen, werd door hem
zelf ontkend en door geen enkele ge
tuige bevestigd. Want in dit geval
betekende 'Vernichtung', dat 72
Amerikaanse krijgsgevangenen
die zich hadden overgegeven, wa
ren vermoord. Dat dit door leden
van de Kampfgruppe Peiper was
gebeurd stond al snel vast, maar
wie van de duizend man hadden er
aan deelgenomen? Het is curieus te
lezen in 'Crossroads of Death' van
de Amerikaan James J. Weingart-
ner), hoe de Amerikaanse onder
zoekscommissie op 27 januari 1945
aan de naam van één Waffen SS'er
kwam die op 17 december in de
buurt van het kruispunt was.
Een Belgische burger vertelde
dat enkele uren na het massacre
een Duitse Mark IV tank met on
duidelijke bedoelingen op een boer
derij had geschoten die naast het
veld lag waar de Amerikaanse
krijgsgevangenen waren doodge
schoten. De Belg was verontwaar
digd zijn huis uitgekomen en had
zijn beklag gedaan bij de tankcom
mandant, die met zeldzaam gevoel
vóór punctualiteit de woedende
boer een briefje had gegeven met
zijn naam en veldpostnummer er
op, waarmee hij om schadevergoe
ding kon vragen bij de Duitse rege
ring. Daardoor was Unterschar-
fuhrer Hermann Braun van de
Eerste Compagnie, Eerste SS Pan
zer Regiment, de eerste Duitser
wiens naam bij het Amerikaanse
onderzoeksteam bekend was!
Een der getuigen a charge was de
Amerikaanse sergeant le klas Hen
ry Roy Zach, die met negen ande
ren in vier jeeps op hoge snelheid
bij Moderscheid een scherpe bocht
namen en toen ternauwernood een
botsing met een kolonne Duitse
tanks en halftracks (halfrupsvoer-
tuigen) konden vermijden. Voordat
'zij rechtsomkeer konden maken, ke
ken ze al in de geweerlopen van de
Duitsers, Waffen SS'ers zoals uit de
uniformen bleek, en zij gaven zich
De Amerikanen kregen opdracht
met hun vier jeeps temidden van de
Duitse kolonne te gaan rijden,
Zachs jeep bleef steken. De Ameri
kanen moesten daarna bovenop de
Duitse tanks meerijden, en werden
tenslotte afgeleverd op het kruis
punt bij Baugnez waar al een vijf
tigtal Amerikaanse krijgsgevange
nen in een veld langs de weg stond,
met hun handen omhoog. Zach
kwam achteraan de groep terecht,
en zag hoe een rupsvoertuig met
een zwaar kanon op de weg ma
noeuvreerde in een poging het ka
non zo gericht te krijgen dat het de
krijgsgevangenen kon bestrijken.
Dat lukte niet, het rupsvoertuig
werd weer weggehaald en vervan
gen door twee legertrucks met 7.9
mm automatische geweren op ver
stelbare voet. Kort daarop werd het
op de gevangenen geopend.
Zach liet zich onmiddellijk op de
grond vallen. Hij werd zowel in
zijn been als in zijn heup geraakt,
maar hield zich dood, ook toen
daarna, bij twee verschillende gele
genheden, kleine groepjes Duitsers
door het veld liepen om overleven
den af te maken. Toen het donker
was, kroop Henry Roy Zach naar
de smeulende resten van een bijge
bouw in de nabijheid. Buiten het
gebouw lagen vele lijken van Ame
rikaanse soldaten die het gebouw
waren ingevlucht, maar doodge
schoten waren toen zij weer naar
buiten kwamen nadat de Waffen
SS het gebouw in brand had gesto
ken. Negenentwintig Amerikanen
overleefden het massacre, tweeën
zeventig werden, zoals gezegd, ver
moord, onder wie enkelen die ge
wond waren en ook zeven man me
disch en niet-strijdend personeel,
die als krijgsgevangenen speciale
bescherming behoren te genieten.
Een van de overlevenden werd. la
ter ondervraagd:
Vraag: Hoorde u de Duitsers iets
zeggen tijdens het schieten?
Antwoord: Alleen lachen.
Vraag: Reden er voertuigen over
de weg terwijl u op het veld lag?
Antwoord: Ja.
Vraag: Hebt u enig geluid ge
hoord uit deze voertuigen?
Antwoord: Ja, ik hoorde gelach
en het schieten van machinegewe
ren.
